Samantapasadika, Buddhaghosa's Commentary on the Vinaya Pitaka, Vol. III: Vinayapitaka: Suttavibhanga: Bikkhuvibhanga: Sanghadisesa (II.1-13), Aniyata (III.1-2), Nissaggiya-Pacittiya (IV.1-30) Based on the edition J. Takakusu and Makoto Nagai, assisted by Kogen Mizuno, London : Pali Text Society 1930 (Reprinted 1968) Input by the Dhammakaya Foundation, Thailand, 1989-1996 [GRETIL-Version vom 14.3.2016] NOTICE This file is (C) Copyright the Pali Text Society and the Dhammakaya Foundation, 2015. This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License. These files are provided by courtesy of the Pali Text Society for scholarly purposes only. In principle they represent a digital edition (without revision or correction) of the printed editions of the complete set of Pali canonical texts published by the PTS. While they have been subject to a process of checking, it should not be assumed that there is no divergence from the printed editions and it is strongly recommended that they are checked against the printed editions before quoting. ADDITIONAL NOTES Headline references have been standardized according to the following pattern: Bhvibh_n.n. = Bhikkhuvibhaīga_Class of offence(Roman).rule(Arabic). Bhnãvibh_n.n. = Bhikkhuõãvibhaīga_Class of offence(Roman).rule(Arabic). Italicized catchwords of the printed edition were already reduced to plain Roman type in the original Dhammakaya file. ANNOTATED VERSION IN PTS LAYOUT #<...># = BOLD %<...>% = ITALICS *<...>* = SUPERSCRIPT \<...>\ = REDLINE ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding: description character =ASCII long a ā 224 long A â 226 long i ã 227 long I ä 228 long u å 229 long U æ 230 vocalic r į 231 vocalic R č 232 long vocalic r é 233 vocalic l ë 235 vocalic L ė 236 long vocalic l í 237 velar n ī 239 velar N đ 240 palatal n ¤ 164 palatal N Ĩ 165 retroflex t ņ 241 retroflex T ō 242 retroflex d ķ 243 retroflex D ô 244 retroflex n õ 245 retroflex N ö 246 palatal s ÷ 247 palatal S ø 248 retroflex s ų 249 retroflex S ú 250 anusvara ü 252 capital anusvara ũ 253 visarga ū 254 long e š 185 long o ē 186 l underbar × 215 r underbar Ÿ 159 n underbar ­ 173 k underbar É 201 t underbar  194 Other characters of the CSX encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings and formats see: https://tylergneill.github.io/gretil-mirror/gretil/gretdiac.pdf and https://tylergneill.github.io/gretil-mirror/gretil/gretdias.pdf For further information see: https://tylergneill.github.io/gretil-mirror/gretil.htm ___________________________________________________________________ SAMANTAPâSâDIKâ BUDDHAGHOSA'S COMMENTARY ON THE VINAYA #<[page 517]># %<517>% SAMANTAPâSâDIKâ NâMA VINAYAōōHAKATHâ SUTTAVIBHAđGA-VAööANâ SAđGHâDISESA I-XIII yaü pārājikakaõķassa saīgãtaü samanantaraü, tassa terasakassāyam apubbapadavaõõanā. Tena samayena buddho bhagavā Sāvatthiyaü viharati Jetavane Anāthapiõķikassa ārāme. tena kho pana samayena āyasmā Seyyasako anabhirato brahmacariyaü caratãti\<*<1>*>\ āyasmā 'ti piya- vacanaü, Seyyasako ti tassa bhikkhuno nāmaü, anabhirato ti vikkhittacitto kāmarāgapariëāhena pariķayhamāno\<*<2>*>\ na pana gihãbhāvaü\<*<3>*>\ patthayamāno.\<*<4>*>\ so tena kiso hotãti so Seyyasako tena anabhiratabhāvena kiso hoti. addasā kho ayasmā Udā- yãti ettha Udāyãti tassa therassa nāmaü. ayaü hi Seyya- kassa upajjhāyo Lāludāyã\<*<5>*>\ nāma bhantamigasappaņibhāgo\<*<6>*>\ niddārāmatādim anuyuttānaü a¤¤ataro lolabhikkhu.kacci no tvan ti kacci nu tvaü. yāvadatthaü bhu¤jā 'ti ādãsu yāvatā attho ti yāvadatthaü, idaü vuttaü hoti yāvatā te bhojanena attho, yattakaü tvaü icchasi tattakaü bhu¤ja, yattakaü kālaü rattiü vā divā vā supituü\<*<7>*>\ icchasi tattakaü supa, mattikādãhi kāyaü ubbaņņetvā cuõõādãhi\<*<8>*>\ ghaüsitvā yattakaü nahānaü\<*<9>*>\ icchasi tattakaü nahāhi,\<*<10>*>\ uddesena vā paripucchāya vā vattapaņipattiyā vā kammaņņhānena vā attho n' atthãti. yadā te anabhirati uppajjatãti yasmiü kāle \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. inserts ettha. 2 Bp. parida-. 3 Bp.Ssp. gihi-. 4 Ssp. paņņha-. 5 Bp. Lāëu- ; Ssp. -dāyi. 6 Ssp. -sapaņi-. 7 Ssp. inserts tvaü. 8 Bp. inserts pi. 9 Bp. nhānaü. 10 Bp. nhāya. >\ #<[page 518]># %<518 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.1>% tava kāmarāgavasena ukkaõņhitatā\<*<1>*>\ vikkhittacittatā uppaj- jati. rāgo cittaü anuddhaüsetãti kāmarāgo cittaü dhaüseti padhaüseti vikkhipati c' eva milāpeti ca. tadā hatthena upak- kamitvā asuciü mocehãti tasmiü kāle hatthena vāyamitvā asu- cimocanaü karohi, evaü\<*<2>*>\ te cittekaggatā bhavissatãti. iti taü\<*<3>*>\ upajjhāyo anusāsi, yathā taü bālo bālaü mago magaü.\<*<4>*>\ tesaü muņņhassatãnaü asampajānānaü niddaü okkamantānan ti satisampaja¤¤aü pahāya niddaü otarantānaü. tattha ki¤- cāpi niddaü okkamantānam abyākato bhavaīgavāro pavat- tati satisampaja¤¤avāro galati,\<*<5>*>\ tathāpi sayanakāle manasi- kāro kātabbo, divā supantena yāva nahātassa\<*<6>*>\ bhikkhuno kesā na sukkhanti tāva supitvā vuņņhahissāmãti sahussāhena\<*<7>*>\ supitabbaü, rattiü supantena ettakaü\<*<8>*>\ nāma rattibhāgaü supitvā cande\<*<9>*>\ vā tārakāya vā idaü nāma ņhānaü pattakāle vuņņhahissāmãti sahussāhena\<*<10>*>\ supitabbaü, buddhānussati ādãsu ca dasasu kammaņņhānesu ekaü a¤¤aü vā cittaruciyaü kammaņņhānaü gahetvā 'va niddā okkamitabbā, evaü karonto hi sato sampajāne sati¤ ca sampaja¤¤a¤ ca avijahitvā 'va niddaü okkamatãti vuccati.\<*<11>*>\ te pana bhikkhå bālā lolā bhantamigasappaņibhāgā\<*<12>*>\ na evam akaüsu, tena vuttaü tesaü muņņhassatãnaü asampajānānaü niddaü okkaman- tānaü ti. atthi c' ettha cetanā labbhatãti ettha ca supinante assādacetanā\<*<13>*>\ atthi upalabbhati. atth' esā bhikkhave cetanā sā ca kho abbohārikā 'ti bhikkhave esā assādacetanā\<*<13>*>\ atthi sā ca kho avisaye uppannattā abbohārikā āpattiyā aīgaü na hoti. iti bhagavā supinantacetanāya abbohārikabhāvaü dassetvā eva¤ ca pana bhikkhave imaü sikkhāpadaü: uddiseyyātha sa¤cetanikā sukkavisaņņhi a¤¤atra supinantā saīghādiseso ti sānuppa¤¤attikaü sikkhāpadaü pa¤¤āpesi.\<*<14>*>\ tattha saüvij- jati cetanā assā 'ti sa¤cetanā sa¤cetanā 'va sa¤cetanikā, sa¤- cetanā vā assa\<*<15>*>\ atthãti sa¤cetanikā, yasmā pana yassa sa¤ce- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. ukkaõņhatā. 2 Bp. evan ; Ssp. eva¤ hi. 3 Ssp. naü. 4 Ssp. mågo mågaü for mago magaü. 5 Bp. gaëati. 6 Bp. nhā-. 7 Bp.Ssp. saussāhena. 8 Ssp. ettakan. 9 Bp.Ssp. candena. 10 Bp.Ssp. saussā-. 11 Bp. ruccatãti for this. 12 Ssp. -migapaņi-. 13 Ssp. assādanacetanā. 14 Bp. pa¤¤a-. 15 Bp.Ssp. assā. >\ #<[page 519]># %%tanikā sukkavisaņņhi hoti so jānanto sa¤jānanto hoti sā c' assa sukkavissaņņhi cecca abhivitaritvā vãtikkamo hoti, tasmā vya¤jane ādaraü akatvā attham eva dassetuü jānanto sa¤jā- nanto cecca abhivitaritvā vãtikkamo ti evam assa padabhā- janaü vuttaü, tattha jānanto ti upakkamāmãti jānanto. sa¤jānanto ti sukkaü mocemãti sa¤jānanto. ten' eva upak- kamajānanākārena saddhiü jānanto ti attho. ceccā 'ti mocanassādacetanāvasena cetetvā pakappetvā. abhivitaritvā ti upakkamavasena maddanto nirāsaīkacittaü\<*<1>*>\ pesetvā. vãtikkamo ti evaü pavattassa yo vãtikkamo ayaü sa¤cetanikā saddassa sikhāppatto attho ti vuttaü hoti. idāni sukkavisaņņhãti ettha yassa sukkassa yā\<*<2>*>\ visaņņhi.\<*<3>*>\ taü tāva saīkhyāto ca\<*<4>*>\ vaõõabhedato ca dassetuü sukkan ti dasa sukkānã ti ādim āha. tattha sukkānaü āsayabhedato dhātunānattato ca nãlādivaõõabhedo veditabbo. visaņņhãti\<*<5>*>\ visaggo.\<*<6>*>\ atthato pan' etaü ņhānā cāvanaü hoti, ten' āha visaņņhãti\<*<5>*>\ ņhānā cāvanā\<*<7>*>\ vuccatãti, tattha vatthisãsaü kaņi kāyo ti tidhā sukkassa ņhānaü pakappenti,\<*<8>*>\ eko kir' ācariyo vatthisãsaü sukkassa ņhānan ti āha, eko kaņãti, eko sakalo kāyo ti, tesu tatiyassa bhāsitaü subhāsitam kesalomanakha- dantānaü\<*<9>*>\ hi maüsavinimmuttaņņhānaü\<*<10>*>\ uccārapassāvakhe- ëasiīghānikā\<*<11>*>\ thaddhasukkacammāni\<*<12>*>\ ca vajjetvā avaseso chavimaüsalohitānugato sabbo pi kāyo kāyappasādabhāva- jãvitindriyābaddhapittānaü sambhavassa ca ņhānam eva. tathā hi rāgapariyuņņhāne nābhibhåtānaü hatthãnaü ubhohi kaõõacåëikāhi\<*<13>*>\ sambhavo nikkhamati, mahāsenarājā ca rāgapariyuņņhito sambhavavegaü adhivāsetuü asakkonto satthena bāhusãsaü\<*<14>*>\ phāletvā vaõamukhena\<*<15>*>\ nikkhantaü sambhavaü dassesãti. ettha pana paņhamassa ācariyassa vāde mocanassādena nimitte upakkamato yattakaü ekā khuddakamakkhikā piveyya tattake asucimhi vatthisãsato \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. -saīkaü cittaü. 2 Bp. omits yā. 3 Bp. vissaņņhi. 4 Bp. omits ca. 5 Bp. vissa-. 6 Bp. vissaggo. 7 Bp. cānā. 8 Ssp.kappenti. 9 Bp. -na¤. 10 Bp. maüsamuttaņņhānaü ; Ssp.-vinimutta-. 11 Bp. Ssp. -õikā. 12 Bp.Ssp. -sukkha-. 13 Ssp. -cåli-. 14 Bp. inserts vā. 15 Bp. vana-. >\ #<[page 520]># %<520 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.1>% mu¤citvā\<*<1>*>\ dakasotaü otiõõamatte bahi nikkhante vā anik- khante vā saīghādiseso, dutiyassa vāde tath' eva kaņito mu¤- citvā\<*<1>*>\ dakasotaü otiõõamatte, tatiyassa vāde tath' eva sakalakāyaü saīkhobhetvā tato mu¤citvā\<*<2>*>\ dakasotaü otiõ- õamatte, bahi nikkhante vā anikkhante vā saīghādiseso. dakasotorohaõaü c' ettha adhivāsetvā antarā nivāretuü asakkuõeyyatāya vuttaü. ņhānā cutaü hi avassaü daka- sotaü otarati, tasmā ņhānā cāvanamatte n' ev' ettha āpatti veditabbā, sā ca kho nimitte upakkamantass' eva hatthapari- kammapādaparikammagattaparikammakaraõena\<*<3>*>\ sace pi asuci muccati anāpatti. ayaü sabbācariyasādhāraõo\<*<4>*>\ vinic- chayo. a¤¤atra supinantā ti ettha supino eva supinanto, taü ņhape- tvā apanetvā ti vuttaü hoti. ta¤ ca pana supinaü passanto catåhi kāraõehi passati dhātukkhobhato vā anubhåtapubbato vā devatopasaühārato vā, pubbanimittato vā ti, tattha pittādãnaü khobhakaraõappaccayayogena\<*<5>*>\ khubhitadhātu- khobhato\<*<6>*>\ supinaü passati, passanto ca nānāvidhaü supinaü passati, pabbatā patanto viya ākāsena gacchanto viya vāëa- migahatthicorādãhi anubaddho viya hoti. anubhåtapubbato passanto pubbe anubhåtāarammaõaü\<*<7>*>\ passati. devatopa- saühārato passantassa devatā atthakāmatāya vā anattha- kāmatāya vā atthāya vā\<*<8>*>\ anatthāya vā nānāvidhāni āram- maõāni upasaüharanti, so tāsaü devatānaü ānubhāvena tāni ārammaõāni passati. pubbanimittato passanto pu¤¤ā- pu¤¤avasena uppajjitukāmassa atthassa vā anatthassa vā pubbanimittabhåtaü supinaü passati, bodhisattassa mātā viya puttapaņilābhanimittaü, bodhisatto viya pa¤ca mahā- supine, Kosalarājā viya soëasa supine ti. tattha yaü dhā- tukkhobhato anubhåtapubbato ca supinaü passati na taü saccaü hoti. yaü devatopasaühārato passati, taü saccaü vā hoti alikaü\<*<9>*>\ vā, kuddhā hi devatā upāyena vināsetukāmā viparãtam pi katvā dassenti, yaü pana pubbanimittato \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. muccitvā. 2 Bp. in this case the same. 3 Ssp. -raõe. 4 Bp. -raõe, and adds pana. 5 Bp.Ssp. -raõapacc-. 6 Bp.Ssp. khubhitadhātuko dhātukkhobhato for this. 7 Bp.Ssp. obhåtapubbaü ārammaõaü. 8 Bp. omits this vā. 9 Bp. alãkaü. >\ #<[page 521]># %% passati taü ekantasaccam eva hoti. etesaü catunnaü måla- kāraõānaü saüsaggabhedato pi\<*<1>*>\ supinabhedo hoti yeva, ta¤ ca pan' etaü catubbidham pi\<*<2>*>\ supinaü sekhaputhujjanā\<*<3>*>\ 'va passanti appahãnavipallāsattā, asekkhā pana\<*<4>*>\ na passanti pahãnavipallāsattā. kiü pan' etaü passanto sutto passati paņibuddho udāhu n' eva sutto na paņibuddho ti. ki¤ c' ettha yadi tāva sutto passati abhidhammavirodho āpajjati, bhavaīgacittena hi supati, taü råpanimittādi ārammaõaü rāgādisampayuttaü vā na hoti, supinaü passantassa ca ãdi- sāni nimittāni uppajjanti. atha paņibuddho passati vinaya- virodho āpajjati, yaü hi paņibuddho passati, taü saüvohā- rikacittena\<*<5>*>\ passati, saüvohārikacittena\<*<5>*>\ ca kate hi\<*<6>*>\ vãtik- kame anāpatti nāma n' atthi, supinaü passantena pana kate\<*<7>*>\ vãtikkame ekantam anāpatti eva, atha n' eva sutto na paņi- buddho passati na\<*<8>*>\ nāma passati, eva¤ ca sati supinassa abhāvo 'va āpajjati\<*<9>*>\ na abhāvo, kasmā, yasmā kapimiddha- pareto passati, vuttaü h' etam: kapimiddhapareto kho mahārāja supinaü passatãti. kapimiddhapareto ti makka- ņaniddāya yutto,\<*<10>*>\ yathā hi makkaņassa niddā lahuparivattā hoti. evaü yā niddā punappunaü kusalādicittavokiõõattā lahuparivattā, yassā pavattiyaü punappunaü bhavaīgato uttaraõaü hoti, tāya yutto\<*<11>*>\ supinaü passati, tenāyaü supino kusalo pi hoti akusalo pi abyākato pãti.\<*<12>*>\ tattha supinante cetiyavandana-dhammasavaõa\<*<13>*>\-dhammadesanādãni karon- tassa kusalo, pāõātipātādãni karontassa akusalo, dvãhi antehi\<*<14>*>\ mutto āvajjanatadārammaõakkhaõe abyākato ti veditabbo. sv āyaü dubbalavatthukattā cetanāya paņisandhiü ākaķķhi- tuü asamattho, pavatte pana a¤¤ehi kusalākusalehi upat- thambhito vipākam deti, ki¤cāpi vipākaü deti, atha kho avisaye uppannattā abbohārikā 'va supinantacetanā, tenāha: ņhapetvā supinantaü ti. saīghādiseso ti imassa āpattinikā- yassa nāmaü, tasmā yā a¤¤atra supinantā sa¤cetanikā suk- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. vi by mistake. 2 Bp. omits pi. 3 Bp. sekkha-. 4 Bp.Ssp. omit pana. 5 Bp.Ssp. sabbohā-. 6 Bp. omits hi. 7 Bp. inserts pi. 8 Bp. ko for na. 9 Bp. -tãti. 10 Bp. sutto. 11 Sp. sutto by mistake ; Bp. sutto. 12 Bp.Ssp. pi for pãti. 13 Bp.Ssp. -savana-. 11 Ssp. aīgehi. >\ #<[page 522]># %<522 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.1>% kavisaņņhi, ayaü saīghādiseso nāma āpattinikāyo ti evam ettha sambandho veditabbo. vacanattho pan' ettha saīgho ādimhi c' eva sese ca icchitabbo assā 'ti saīghādiseso. kiü vuttaü hoti, imaü āpattiü āpajjitvā vuņņhātukāmassa yan taü āpattivuņņhānaü tassa ādimhi c' eva parivāsadānatthāya\<*<1>*>\ ādito sese majjhe mānattadānatthāya målāya paņikassanena vā saha mānattadānatthāya avasāne abbhānatthāya ca saīgho icchitabbo. na h' ettha ekam pi kammaü vinā saõ- ghena sakkā kātun ti saīgho ādimhi c' eva sese ca icchitabbo assā 'ti saīghādiseso. bya¤janaü pana anādiyitvā\<*<2>*>\ attham eva dassetuü: saīgho va tassā āpattiyā parivāsaü deti målāya paņikassati mānattaü deti abbheti na sambahuëā\<*<3>*>\ na ekapuggalo, tena vuccati saīghādiseso ti idam assa padabhājanaü. saīghādiseso ti yaü vuttaü taü suõohi yathākathaü saīgho 'va deti parivāsam målāya paņikassati mānattaü deti abbheti ten' etaü iti vuccatãti. Parivāre vacanakāraõaü\<*<4>*>\ ca vuttaü, tattha parivāsadā- nādãni Samuccayakkhandhake vitthārato āgatāni.\<*<5>*>\ tatth' eva\<*<6>*>\ nesaü saüvaõõanaü\<*<7>*>\ karissāma. tass' eva āpattinikā- yassā 'ti tassa eva āpattisamåhassa. tattha ki¤cāpi ayaü ekā 'va āpatti, råëhãsaddena\<*<8>*>\ pana avayave samåhavohārena vā nikāyo ti vutto, eko vedanākkhandho eko vi¤¤āõakkhandho ti ādãsu viya. evaü uddiņņhasikkhāpadaü padānukkamena vibhajitvā idāni imaü sukkavissaņņhiü āpajjantassa upāya¤ ca kāla¤ ca adhippāya¤ ca adhippāyavatthu¤ ca dassetuü ajjhattaråpe mocetãti ādim āha, ettha hi ajjhattaråpādãhi catåhi padehi upāyo dassito, ajjhattaråpe\<*<9>*>\ vā moceyya bahiddhāråpe vā ubhayattha vā ākāse\<*<10>*>\ vā kaņiü kampento ito paraü a¤¤o upāyo n' atthi. tattha råpe ghaņņetvā mocento pi råpena ghaņņetvā mocento pi råpe moceti cceva veditabbo. råpe \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. -vāsanatthāya. 2 Bp.Ssp. anādayitvā. 3 Bp. -hulā. 4 Bp.Ssp. -õa¤. 5 Sp. āgatā ti by mistake. 6 Bp. tatr' eva. 7 Ssp. vaõõanaü. 8 Ssp. ruyhisaddena. 9 Ssp. inserts hi. 10 Sp. akāse by mistake. >\ #<[page 523]># %%hi sati so moceti na råpaü alabhitvā ti rāgåpatthambhādãhi\<*<1>*>\ pana pa¤cahi kālo dassito. rāgåpatthambhādikālesu\<*<1>*>\ hi aīgajātaü kammaniyaü hoti, yassa kammaniyatte sati moceti, ito paraü a¤¤o kālo n' atthi, na hi vinā rāgåpattham- bhādãhi\<*<1>*>\ pubbaīhādayo kālabhedā mocane nimittā\<*<2>*>\ honti. ārogyatthāyā ti ādãhi dasahi adhippāyo dassito, evaråpena hi adhippāyabhedena moceti na a¤¤athā. nãlādãhi pana dasahi navamassa adhippāyassa vatthu dassitaü, vãmaüsanto hi nãlādãsu a¤¤ataravasena\<*<3>*>\ vãmaüsati na tehi vinimmuttan ti. ito paraü\<*<4>*>\ imesaü yeva ajjhattaråpādãnaü padānaü pakā- sanatthaü. ajjhattaråpe ti ajjhattaü\<*<5>*>\ upādinnaråpe ti ādi vuttaü, tattha ajjhattaü upādinnaråpe ti attano hatthādi- bhede råpe. bahiddhā upādinne ti parassa tādise yeva. anu- pādinne ti tāëacchiddādibhede.\<*<6>*>\ tad ubhaye ti attano ca parassa ca råpe ubhayaghaņņanavasen' etaü vuttaü, attano råpena ca anupādinnaråpena ca ekato ghaņņane pi labbhati. ākāse vāyamantassā 'ti kenaci råpena aghaņetvā\<*<7>*>\ ākāse yeva kaņikampanapayogena aīgajātaü cālentassa. rāgupattham- bhe\<*<8>*>\ ti rāgassa balavabhāve\<*<9>*>\ rāgena vā aīgajātassa upat- thambhe, thaddhabhāve sa¤jāte ti vuttaü hoti. kammani- yaü hotãti mocanakammakkhamaü ajjhattaråpādãsu upak- kamārahaü hoti. uccāliīgapāõakadaņņhupatthambhe ti uccā- liīgapāõakadaņņhena aīgajāte upatthambhe.\<*<10>*>\ uccāliīgapā- õakā nāma lomasapāõakā honti tesaü lomehi phuņņhaü aīgajātaü kaõķuü\<*<11>*>\ gahetvā thaddhaü hoti, tattha yasmā tāni lomāni aīgajātaü ķaüsantāni viya vijjhanti, tasmā uccāliīgapāõakadaņņhenā 'ti vuttaü, atthato pana uccāliīga- pāõakalomavedhanenā\<*<12>*>\ 'ti vuttaü hoti. ārogo bhavissā- mãti mocetvā ārogo bhavissāmi. sukhaü vedanaü\<*<13>*>\ uppādes- sāmãti mocanena ca mu¤canuppaccayā\<*<14>*>\ ca muttappaccayā\<*<15>*>\ ca\<*<16>*>\ sukhā vedanā hoti, taü uppādessāmãti attho. bhesajjaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. rāgu-. 2 Bp. nimittaü. 3 Bp. -tarassa vasena. 4 Bp. adds pana. 5 Ssp. -tta. 6 Ssp. tāla-. 7 Bp.Ssp. aghaņņevā. 8 Ssp. rāgå-. 9 Bp.Ssp. -bhāvena. 10 Ssp. upatthaddhe. 11 Ssp. kaõķaü. 12 Bp. -vedhenā. 13 Ssp. sukhavedanaü. 14 Bp.Ssp. muccanuppattiyā. 15 Bp.Ssp. muttapaccayā. 16 Ssp. adds yā after ca. >\ #<[page 524]># %<524 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.1>% bhavissatãti idaü me mocitaü ki¤cid eva bhesajjaü bhavissati. dānaü dassāmãti mocetvā kãņakipillikādãnaü\<*<1>*>\ dānam dassāmi. pu¤¤aü bhavissatãti mocetvā kãņādãnaü dentassa pu¤¤aü bhavissati. ya¤¤aü yajissāmãti mocetvā kãņādãnaü ya¤¤aü yajissāmi, ki¤ci ki¤ci mantapadaü vatvā dassāmãti vuttaü hoti. saggaü gamissāmãti mocetvā kãņādãnaü dānena\<*<2>*>\ vā pu¤¤ena vā ya¤¤ena vā saggaü gamissāmi. bãjaü bhavis- satãti kulavaüsaīkurassa\<*<3>*>\ dārakassa bãjaü bhavissati, iminā bãjena putto nibbattissatãti, iminā adhippāyena mocetãti attho. vãmaüsanatthāyā\<*<4>*>\ 'ti jānanatthāya. nãlaü bhavis- satãti ādãsu, jānissāmi tāva kiü me mocitaü nãlaü bhavissati pãtakādãsu a¤¤ataraü\<*<5>*>\ vaõõaü ti evam attho daņņhabbo. khiķķādhippāyo ti khiķķāpasuto, tena tena adhippāyena kãëanto mocetãti vuttaü hoti. idāni yad idaü ajjhattaråpe mocetãti ādi vuttaü, tattha yathā mocento āpattiü āpajjati, tesa¤ ca padānaü vasena yattako āpattibhedo hoti, taü sabbaü dassento ajjhattaråpe ceteti upakkamati muccati āpatti saīghādisesassā 'ti ādim āha. tattha cetetãti mocanassādasampayuttāya cetanāya muccatåti ceteti. upakkamatãti tad anuråpaü vāyāmaü karoti. muc- catãti evaü cetentassa tad anuråpena vāyāmena vāyamato sukkaü ņhānā cavati. āpatti saīghādisesassā ti imehi tãhi aīgehi assa puggalassa saīghādiseso nāma āpatti\<*<6>*>\ hotãti attho. esa nayo bahiddhāråpe ti ādãsu pi avasesesu aņņhavã- satiyā padesu. ettha pana dve āpattisahassāni nãharitvā dassetabbāni, kathaü, ajjhattaråpe tāva rāgupatthambhe\<*<7>*>\ ārogyatthāya nãlaü mocentassa ekāpatti.\<*<8>*>\ ajjhattaråpe yeva rāgupatthambhe\<*<7>*>\ ārogyatthāya pãtakādãnaü\<*<9>*>\ mocanavasena aparā navā 'ti dasa, yathā ca ārogyatthāya dasa, evaü sukhā- dãnaü navannaü padānaü atthāya ekekapade\<*<10>*>\ dasadasa katvā navuti. iti imā ca navuti purimā ca dasā 'ti rāgupat- thambhe\<*<7>*>\ tāva sataü, yathā pana rāgupatthambhe,\<*<7>*>\ evaü vaccupatthambhādãsu\<*<11>*>\ pi catåsu ekekasmiü upatthambhe \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. -kipãlikā- and adds pāõānaü. 2 Ssp. dinnadānena. 3 Bp. -kara-. 4 Bp.Ssp. vãmaüsatthāyā 'ti. 5 Bp. -tara. 6 Bp. adds nikāyo. 7 Ssp. rāgå-. 8 Bp.Ssp. ekā āpatti. 9 Bp. pãtādãnaü. 10 Ssp. -padena. 11 Ssp. vaccå-. >\ #<[page 525]># %% sataü sataü katvā cattāri satāni, iti imāni cattāri purima¤ ca ekan ti ajjhattaråpe tāva pa¤cannaü upatthambhānaü vasena pa¤casatāni, yathā ca ajjhattaråpe pa¤ca, evaü bahiddhāråpe pa¤ca ajjhattabahiddhāråpe pa¤ca, ākāse kaņiü kampentassa\<*<1>*>\ pa¤cā 'ti sabbāni pi catunnaü pa¤ca- kānaü vasena dve āpatti sahassāni veditabbāni. idāni ārogyatthāyā 'ti ādãsu tāva dasasu padesu paņipāņiyā vā uppaņipāņiyā vā heņņhā vā gahetvā upari gaõhantassa upari vā gahetvā heņņhā gaõhantassa ubhato\<*<2>*>\ gahetvā majjhe ņhapentassa majjhe vā gahetvā ubhato gaõhantassa\<*<3>*>\ sabba- målakaü\<*<4>*>\ katvā gaõhantassa cetanåpakkamamocane\<*<5>*>\ sati visaīketo nāma natthãti dassetuü ārogyattha¤ ca sukhattha¤ cā 'ti khaõķacakkabaddhacakkādibhedaü\<*<6>*>\ vicittaü pāëim\<*<7>*>\ āha. tattha ārogyattha¤ ca sukhattha¤ ca ārogyattha¤ ca bhesajjattha¤ cā 'ti evaü ārogyapadaü\<*<8>*>\ sabbapadehi yojetvā vuttam ekaü khaõķacakkaü. sukhapadādãni sabbapadehi yojetvā yāva attano atãtānantarapadaü\<*<9>*>\ tāva ānetvā vuttāni nava baddhacakkānãti evaü ekamålakāni dasa cakkāni honti. tāni dukamålakādãhi\<*<10>*>\ saddhiü asammohato vitthāretvā vedi- tabbānãti.\<*<11>*>\ attho pan' ettha pākaņo yeva. yathā ca āro- gyatthāyā 'ti ādãsu dasasu, evaü nãlādãsu pi nãla¤ ca pãtaka¤ ca ceteti upakkamatãti ādinā nayena cakkāni vuttāni. tāni pi asammohato vitthāretvā veditabbānãti.\<*<11>*>\ attho pan' etthā- pi\<*<12>*>\ pākaņo yeva. puna ārogyattha¤ ca nãla¤ ca ārogyattha¤ ca sukhattha¤ ca nãlaka¤\<*<13>*>\ ca pãtaka¤ cā 'ti eken' ekaü dvãhi dve . . . pe . . . dasahi dasā 'ti evaü purimapadehi sad- dhiü pacchimapadāni yojetvā ekaü missakaü\<*<14>*>\ cakkaü vuttaü. idāni yasmā nãlaü mocessāmãti cetetvā upakka- mantassa pãtakādãsu muttesu pi\<*<15>*>\ pãtakādivasena cetetvā upakkamantassa tad anantaresu\<*<16>*>\ muttesu pi n' ev' atthi \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. kappentassa. 2 Bp.Ssp. add vā. 3 Bp.Ssp. harantassa. 4 Bp. -målaü. 5 Bp. cetanupa-. 6 Bp.Ssp. -bheda. 7 Ssp. pālim. 8 Bp. ārogyatthapadaü. 9 Ssp. -taraü padaü. 10 Bp. då- ; Ssp. du- for duka-. 11 Bp.Ssp. -nã for -nãti. 12 Bp. ettha. 13 Bp.Ssp. nãla¤. 14 Bp.Ssp. missaka. 15 Ssp. omits pi. 16 Bp.Ssp. itaresu for tad ananta-. >\ #<[page 526]># %<526 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.1>% visaīketo, tasmā etam pi nayaü dassetuü, nãlaü mocessāmãti ceteti upakkamati pãtakaü muccatãti ādinā nayena cakkāni vuttāni. tatoparaü sabbapacchimapadaü nãlādãhi navahi padehi yojetvā\<*<1>*>\ kucchicakkaü nāma vuttaü, tato pãtakādãni navapadāni ekena nãlapaden' eva saddhiü yojetvāpi piņņhi- cakkaü nāma vuttaü, tato lohitakādãni navapadāni ekena pãtakapaden' eva saddhiü yojetvā dutiyaü\<*<2>*>\ piņņhicakkaü vuttaü, evaü lohitakapadādãhi\<*<3>*>\ saddhiü itarāni navapadāni yojetvā a¤¤āni pi aņņhacakkāni vuttānãti, evaü dasagatikaü piņņhicakkaü veditabbaü. evaü khaõķacakkādãnaü anekesaü cakkānaü vasena vitthārato garukāpattim eva dassetvā aīgavasen' eva garu- kāpatti¤ ca lahukāpatti¤ ca anāpatti¤ ca dassetuü ceteti upakkamati muccatãti ādim āha. tattha purimanayena aj- jhattaråpādãsu rāgādiupatthambhe satiārogyādãnaü atthāya cetentassa upakkamitvā\<*<4>*>\ asucimocane tivaīgasampannā garu- kāpatti vuttā. dutiyena nayena cetentassa upakkamantassa ca mocane asati duvaīgasampannā lahukā thullaccayāpatti. ceteti na upakkamati muccatãti ādi hi chahi nayehi anāpatti. ayaü pana āpattānāpattibhedo saõho sukhumo, tasmā suņņhu sallakkhetabbo, suņņhu sallakkhetvā kukkuccaü puc- chitena āpatti vā anāpatti vā ācikkhitabbā, vinayakammaü vā kātabbaü, asallakkhetvā karonto hi roganidānaü ajānitvā bhesajjaü karonto vejjo viya vighāta¤ ca āpajjati na ca taü puggalaü tikicchituü samattho hoti, tatrāyaü sallakkhaõā- vidhi.\<*<5>*>\ kukkuccena āgato bhikkhu yāvatatiyaü pucchitabbo: katarena\<*<6>*>\ payogena katarena rāgena āpanno 'sãti. sace paņhamaü a¤¤aü vatvā pacchā a¤¤aü vadati\<*<7>*>\ na ekamag- gena katheti, so vattabbo: tvaü na ekamaggena kathesi pari- harasi na sakkā tava vinayakammaü kātuü gaccha sotthiü gavesā 'ti. sace pana tikkhattum pi ekamaggen' eva katheti yathābhåtaü attānaü āvikaroti, ath' assa āpattānāpattigaru- kalahukāpatti vinicchayatthaü ekādasannaü rāgānaü vasena ekādasapayogā samavekkhitabbā. \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. inserts saddhiü. 2 Bp. dutiya. 3 Bp.Ssp. add pi. 4 Ssp. -mittā. 5 Bp.Ssp. -õavidhi. 6 Ssp. katamena. 7 Ssp. vadeti. >\ #<[page 527]># %% tatrãme ekādasarāgā mocanassādo muccanassādo muttas- sādo methunassādo phassassādo kaõķuvaõassādo\<*<1>*>\ dassanas- sādo nisajjassādo vācassādo gehasitapemaü\<*<2>*>\ vanabhaīgiyan ti. tattha mocetuü assādo mocanassādo, muccamāne\<*<3>*>\ assādo muccanassādo, mutte assādo muttassādo, methune assādo methunassādo, phasse assādo phassassādo, kaõķuvaõe\<*<4>*>\ assādo kaõķuvaõassādo,\<*<5>*>\ dassane assādo dassanassādo, nisajjāya assādo nisajjassādo. vācāya assādo vācassādo, gehasitaü pemaü gehasitapemaü. vanavaīgiyan ti yaü ki¤ci puppha- phalādi vanato bha¤jitvā āhaņaü.\<*<6>*>\ ettha\<*<7>*>\ navahi padehi sampayuttāssādasãsena rāgo vutto, ekena padena saråpen' eva, ekena padena vatthunā vutto, vanabhaīgo hi rāgassa vatthu na rāgo yeva, etesaü pana rāgānaü vasena evaü payogā samavekkhitabbā. mocanassāde mocanassādaceta- nāya cetento c' eva assādento ca upakkamati muccati saī- ghādiseso. tath' eva cetento ca assādento ca upakkamati na muccati thullaccayaü. sace pana sayanakāle rāgapariyuņ- ņhito hutvā årunā vā muņņhinā vā aīgajātaü gāëhaü pãëetvā mocanatthāya sahussāho\<*<8>*>\ supati supantassa c' assa\<*<9>*>\ asuci muccati saīghādiseso. sace rāgapariyuņņhānaü asubhama- nasikārena våpasametvā suddhacitto supati supantassa mutte pi anāpatti. muccanassāde attano dhammatāya muccamā- naü assādeti na upakkamati muccati\<*<10>*>\ anāpatti. sace pana muccamānaü assādento upakkamati tena upakkamena mutte saīghādiseso. attano dhammatāya muccamāne mā kāsāvaü vā senāsanaü vā dussãti aīgajātaü gahetvā jagganatthāya udakaņņhānaü gacchati vaņņatãti Mahāpaccariyaü vuttaü. muttassāde attano dhammatāya mutte ņhānā cute asucimhi pacchā assādentassa vinā upakkamena muccati anāpatti. sace assādetvā puna mocanatthāya nimitte upakkamitvā moceti saīghādiseso. methunassāde methunarāgena mātu- gāmaü gaõhāti, tena payogena asuci muccati anāpatti. \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. -vana- ; Ssp. kaõķavana-. 2 Ssp. -tappemaü. 3 Ssp. muccane. 4 Bp. -vane ; Ssp. kaõķavane. 5 Ssp. kaõķavana-. 6 Ssp. ābhaņaü. 7 Bp.Ssp. add ca. 8 Bp. saussāho ; Ssp. saussaho and adds 'va. 9 Bp. ca for c' assa. 10 Bp. omits muccati. >\ #<[page 528]># %<528 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.1>% methunadhammassa payogattā pana tādise gahaõe dukkaņaü, sãsaü patte pārājikaü. sace methunarāgena ratto puna assādetvā mocanatthāya nimitte upakkamitvā moceti saī- ghādiseso. phassassāde duvidho phasso ajjhattiko bāhiro ca, ajjhattike tāva attano nimittaü thaddhaü mudukan ti jānissāmãti vā lolabhāvena vā kãëāpayato asuci muccati anā- patti. sace kãëāpento assādetvā mocanatthāya nimitte upak- kamitvā moceti saīghādiseso. bāhiraphasse pana kāyasaü- saggarāgena mātugāmassa aīgamaīgāni parāmasato c' eva āliīgato ca asuci muccati anāpatti. kāyasaüsaggasaīghā- disesaü pana āpajjati, sace kāyasaüsaggarāgena ratto puna assādetvā mocanatthāya nimitte upakkamitvā moceti visaņ- ņhipaccayāpi saīghādiseso. kaõķuvaõassāde\<*<1>*>\ daddukaõķu- kacchupiëakapāõakādãnaü\<*<2>*>\ a¤¤ataravasena kaõķuvamānaü\<*<3>*>\ nimittaü kaõķuvaõassādena\<*<1>*>\ kaõķuvato\<*<4>*>\ asuci muccati anāpatti. kaõķuvaõassādena\<*<1>*>\ ratto puna assādetvā moca- natthāya nimitte upakkamitvā moceti saīghādiseso. dassa- nassāde dassanassādena punappunaü mātugāmassa anokāsaü upanijjhāyato asuci muccati anāpatti, mātugāmassa anokāså- panijjhāne\<*<5>*>\ pana dukkaņaü, sace dassanassādena ratto puna assādetvā mocanatthāya nimitte upakkamitvā moceti saõ- ghādiseso. nisajjassāde mātugāmena saddhiü raho nisajjassā- darāgena nisinnassa asuci muccati anāpatti, raho nisajjap- paccayā\<*<6>*>\ pana āpannāya āpattiyā kāretabbo. sace nisajjas- sādena ratto puna assādetvā mocanatthāya nimitte upak- kamitvā moceti saīghādiseso. vācassāde vācassādarāgena mātugāmaü methunasannissitāhi vācāhi obhāsentassa asuci muccati anāpatti, duņņhullavācāsaīghādisesaü\<*<7>*>\ pana āpajjati. sace vācassādena ratto puna assādetvā\<*<8>*>\ mocanatthāya nimitte upakkamitvā moceti saīghādiseso. gehasitapeme\<*<9>*>\ mātaraü vā mātupemena bhaginiü vā bhaginãpemena\<*<10>*>\ punappunaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. -van- ; Ssp. kaõķavana- 2 Bp.Ssp. daddukacchupãëakāpāõakādãnaü. 3 Bp. khajjamānaü ; Ssp. kaõķavamānaü. 4 Ssp. kaõķa-. 5 Bp. -supa-. 6 Bp. -jjapacca-. 7 Bp. -vāca-. 8 Ssp. adds puna. 9 Ssp. -ppeme. 10 Ssp. bhaginippemena. >\ #<[page 529]># %% parāmasato c' eva āliīgato ca asuci muccati anāpatti. geha- sitapemena\<*<1>*>\ pana phusanappaccayā\<*<2>*>\ dukkaņaü, sace geha- sitapemena\<*<1>*>\ ratto puna assādetvā mocanatthāya nimitte upakkamitvā moceti\<*<3>*>\ saīghādiseso. vanabhaīge itthãpurisā a¤¤ama¤¤aü ki¤cid eva takkolagandhapupphavāsādippa- kāraü\<*<4>*>\ paõõākāraü mittasanthavabhāvassa\<*<5>*>\ daëhabhāvat- thāya pesenti ayaü vanabhaīgo nāma, ta¤ ce mātugāmo kassaci saüsaņņhavihārissa kulupakabhikkhuno\<*<6>*>\ peseti, tassa ca asukāya nāma idaü pesitan ti sārattassa punappunaü hatthehi taü vanabhaīgaü kãëāpayato asuci muccati anā- patti, sace vanabhaīge sāratto puna assādetvā mocanatthāya nimitte upakkamitvā moceti saīghādiseso. sace upakka- mante pi na muccati thullaccayaü, evam etesaü ekādasannaü rāgānaü vasena ime ekādasapayoge samavekkhitvā āpatti vā anāpatti vā sallakkhetabbā, sallakkhetvā sace garukā hoti garukā ti ācikkhitabbā, sace lahukā hoti lahukā ti ācikkhitabbā, tad anuråpa¤ ca vinayakammaü kātabbaü. evaü hi kataü sukataü hoti roganidānaü ¤atvā vejjena katabhesajjam\<*<7>*>\ iva tassa ca puggalassa sotthibhāvāya saüvattati. ceteti na upakkamatãti ādãsu mocanassādacetanāya ceteti na upakkamati muccati anāpatti, mocanassādapãëito aho vata etaü\<*<8>*>\ mucceyyā 'ti ceteti na upakkamati na muccati anāpatti, mocanassādena na ceteti phassassādena kaõķuvaõassādena\<*<9>*>\ vā upakkamati muccati anāpatti, tath' eva na ceteti upakka- mati na muccati anāpatti. kāmavitakkaü vitakkento moca- natthāya na ceteti na upakkamati muccati anāpatti, sace pan' assa vitakkayato pi na muccati idaü āgatam eva hoti, na ceteti na upakkamati na muccati anāpatti.\<*<10>*>\ anāpatti supi- nantenā 'ti suttassa supine methunaü\<*<11>*>\ dhammaü patisevan- tassa\<*<12>*>\ viya kāyasaüsaggādãni āpajjantassa viya supinanten' eva\<*<13>*>\ kāraõena yassa asuci muccati tassa anāpatti. supine \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. -tappe-. 2 Bp.Ssp. -napaccayā. 3 Bp. meceti by mistake. 4 Bp. tambula- ; Ssp. tambåla- for takkola-. 5 Bp. -sandhava-. 6 Ssp. kulåpaka-. 7 Ssp. kataü bhe-. 8 Bp. omits etaü. 9 Bp. -vana- ; Ssp. kaõķavana-. 10 Bp. anāpattãti. 11 Ssp. methuna. 12 Bp.Ssp. paņi-. 13 Ssp. -nant' eva. >\ #<[page 530]># %<530 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.1>% pana uppannāya assādacetanāya sac' assa visayo hoti nicca- lena bhavitabbaü na hatthena nimittaü kãëāpetabbaü, kāsā- vapaccattharaõarakkhaõatthaü pana hatthapuņena gahetvā jagganatthāya udakaņņhānaü gantuü vaņņati. na moca- nādhippāyassā 'ti yassa bhesajjena vā nimittaü ālimpantassa\<*<1>*>\ uccārādãni vā karontassa na mocanādhippāyassa muccati tassāpi anāpatti. ummattakassa duvidhassāpi anāpatti, idha seyyasako ādhikammiko tassa anāpatti ādikammikassā ti. padabhājanãyavaõõanā niņņhitā. samuņņhānādãsu idaü\<*<2>*>\ sikkhāpadaü paņhamapārājikasa- muņņhānaü kāyacittato samuņņhāti, kiriyā\<*<3>*>\ sa¤¤āvimokkhaü sacittakaü lokavajjaü kāyakammaü akusalacittaü dvive- danaü\<*<4>*>\ sukhamajjhattadvayenā 'ti. vinãtavatthåsu supina- vatthu anuppa¤¤attiyaü\<*<5>*>\ vuttanayam eva, uccārapassāva- vatthåni uttānatthān' eva. vitakkavatthusmiü kāmavitak- kan ti gehasitakāmavitakkaü. tattha ki¤cāpi anāpatti vuttā atha kho vitakkagatikena na bhavitabbaü. uõhoda- kavatthåsu\<*<6>*>\ paņhamaü uttānam eva, dutiye so bhikkhu mo- cetukāmo uõhodakena nimittaü paharitvā nahāyi,\<*<7>*>\ ten' assa āpatti vuttā. tatiye upakkamassa atthitāya thullaccayaü, bhesajjakaõķuvaõavatthåni uttānatthān' eva. maggavat- thåsu paņhamassa thålaårussa\<*<8>*>\ maggaü gacchantassa sam- bādhaņņhāne ghaņņanāya asuci mucci,\<*<9>*>\ tassa na mocanādhip- pāyattā anāpatti, dutiyassa tath' eva mucci,\<*<9>*>\ mocanādhip- pāyattā pana saīghādiseso. tatiyassa na mucci,\<*<9>*>\ upakkama- sambhavato\<*<10>*>\ pana thullaccayaü, tasmā maggaü gacchantena uppanne pariëāhe na gantabbaü, gamanaü upacchinditvā asubhādimanasikārena cittaü våpasametvā suddhacittena kammaņņhānaü ādāya gantabbaü. sace ņhito vinodetuü na sakkoti maggā okkamma\<*<11>*>\ nisãditvā vinodetvā kammaņ- ņhānaü ādāya suddhacitten' eva gantabbaü. vatthivatthåsu te bhikkhå vatthiü daëhaü gahetvā påretvā påretvā vissaj- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. ālimpentassa. 2 Bp. imaü. 3 Bp. kriyam. 4 Ssp. duv-. 5 Bp. anupa-. 6 Ssp. -tthu. 7 Bp. nhāyi. 8 Bp. thullaårukassa. 9 Bp. muccati. 10 Bp. -bhāvato. 11 Bp. okkamitvā. >\ #<[page 531]># %% jentā\<*<1>*>\ gāmadārakā viya passāvam akaüsu. jantāgharavat- thusmiü udaraü tāpentassa mocanādhippāyassāpi amocanā- dhippāyassāpi mutte anāpatti yeva, parikammaü karontassa nimittacālanavasena asuci mucci,\<*<2>*>\ tasmā āpattiņņhāne āpatti vuttā. årughaņņāpanavatthåsu yesaü āpatti vuttā te aīga- jātam\<*<3>*>\ pi phusāpesun ti veditabbā ti, evaü Kurundaņņhaka- thāyaü vuttaü. sāmaõerādivatthåni uttānatthān' eva. kā- yatthambhanavatthusmiü kāyaü thambhentassā 'ti ciraü\<*<4>*>\ nisãditvā vā nipajjitvā vā navakammaü vā katvā ālasiyavi- mocanatthaü\<*<5>*>\ vijambhentassa.\<*<6>*>\ upanijjhāyanavatthusmiü sace pi paņasataü\<*<7>*>\ nivatthā hoti purato vā pacchato vā ņhatvā imasmiü nām'\<*<8>*>\ okāse nimittan ti upanijjhāyantassa dukkaņam eva, anivatthānaü\<*<9>*>\ gāmadārikānaü nimittaü upanijjhāyan- tassa pana kim eva vattabbaü, tiracchānagatānam pi nimitte es' eva nayo. ito cito ca aviloketvā pana divasam pi ekapa- yogena\<*<10>*>\ upanijjhāyantassa ekam eva dukkaņaü, ito cito ca viloketvā punappunaü upanijjhāyantassa payoge payoge dukkaņaü, ummãlanimmãlanavasena\<*<11>*>\ pana\<*<12>*>\ na kāretabbo, sahasā upanijjhāyitvā puna paņisaīkhā\<*<13>*>\ saüvare tiņņhato anāpatti, taü saüvaraü pahāya puna upanijjhāyato dukka- tam eva. tālacchiddādivatthåni\<*<14>*>\ uttānatthān' eva. nahā- navatthåsu\<*<15>*>\ ye udakasotaü nimittena pahariüsu, tesaü āpatti vuttā. uda¤jalavatthåsu pi es' eva nayo, ettha uda¤- jalan ti udakacikkhallo vuccati, eten' eva upāyena ito parāni sabbān' eva udake\<*<16>*>\ dhāvanādivatthåni veditabbāni, ayaü pana viseso, pupphāvaliyavatthåsu\<*<17>*>\ sace pi na mocanādhip- pāyassa anāpatti, kãëanappaccayā pana dukkaņaü hotãti. Samantapāsādikāya vinayasaüvaõõanāya sukkavisaņņhisikkhāpadavaõõanā niņņhitā. \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. omits this. 2 Ssp. muccati. 3 Ssp. aīgajātasāmantā and adds ghaņņentā taü aīgajātaü. 4 Bp. aticiraü. 5 Ssp. -siyaü vimo-. 6 Ssp. vitthambhentassa. 7 Bp. -sata. 8 Bp. nāma. 9 Ssp. anivattha. 10 Ssp. ekapp-. 11 Bp. ummilanimmila-. 12 Ssp. omits puna. 13 Bp. -khāya. 14 Bp. tāëa-. 15 Bp. nhāna-. 16 Bp. udakadhonādi. 17 Bp. -vaëiya-. >\ #<[page 532]># %<532 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.2>% Tena samayena buddho bhagavā ti kāyasaüsaggasikkhāpa- daü, tatrāyaü anuttānapadavaõõanā. ara¤¤e viharatãti na āveõike ara¤¤e Jetavanavihārass' eva paccante ekapasse. majjhe gabbho ti tassa c' assa\<*<1>*>\ vihārassa\<*<2>*>\ majjhe gabbho hoti. samantā pariyāgāro ti samantā pan' assa maõķalamāëaparik- khepo hoti, so kira. majjhe caturassaü gabbhaü katvā bahi maõķalamāëaparikkhepena kato, yathā sakkā hoti anto yeva āvi¤jantehi\<*<3>*>\ vicarituü. supa¤¤attan\<*<4>*>\ ti suņņhapitaü,\<*<5>*>\ yathā yathā yasmiü\<*<6>*>\ yasmi¤ ca okāse ņhapitaü pāsādikaü hoti lokara¤jakaü\<*<7>*>\ tathā tathā tasmiü tasmiü\<*<8>*>\ okāse ņhapitaü, vattasãsena hi so ekakiccam pi na karoti. ekacce vātapāne\<*<9>*>\ ti yesu vivaņesu andhakāro hoti tāni vivaranto, yesu vivaņesu āloko hoti tāni thakento. evaü vutte sā brāhmaõã taü brāhmaõaü etad avocā 'ti evaü tena brāhmaõena pasaüsitvā vutte sā brāhmaõã pasanno ayaü brāhmaõo pabbajitukāmo ma¤¤e ti sallakkhetvā nigå- hitabbam pi taü attano vippakāraü pakāsentã kevalaü tassa saddhāvighātāpekkhā hutvā etaü kuto tassa uëārattatā ti ādivacanam avoca. tattha uëāro attā assā 'ti uëārattā,\<*<10>*>\ uëārattano bhāvo uëārattatā. kulitthãhãti ādãsu kulitthiyo nāma gharasāmiyo.\<*<11>*>\ kuladhãtā nāma purisantaraü\<*<12>*>\ gatā kuladhãtaro, kulakumāriyo nāma aniviņņhā\<*<13>*>\ vuccanti, kula- suõhā nāma parakulato ānãtā kuladārakānaü vadhuyo. otiõõo ti yakkhādãhi\<*<14>*>\ viya sattā anto uppajjantena rāgena\<*<15>*>\ otiõõo, kåpādãni viya sattā asamavekkhitvā\<*<16>*>\ ra¤janãye ņhāne ra¤janto\<*<17>*>\ sayaü vā rāgaü otiõõo, yasmā pana ubha- yathāpi rāgasamaīgiss' ev' etaü adhivacanaü, tasmā otiõõo nāma sāratto apekkhavā paņibaddhacitto ti evam assa pada- bhājanaü vuttaü. \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. omits c' assa. 2 Bp. -rass' eva. 3 Bp. āvi¤cha- ; Ssp. āvijjha-. 4 Ssp. suppa-. 5 Bp. suņņhuņņhapitaü ; Ssp. suņņhu ņhapitaü. 6 Ssp. adds ca. 7 Ssp. lokara¤jitaü. 8 Bp. adds ca. 9 Bp. adds vivaranto. 10 Bp. uëa-. 11 Bp. gharassāmiyo. 12 Bp.Ssp. -tara. 13 Bp. anividdhā. 14 Bp. rakkhādãhi. 15 Bp. adds vā. 16 Bp. -pekkhitvā. 17 Bp. rajja- ; Ssp. raja-. >\ #<[page 533]># %% tattha sāratto ti kāyasaüsaggarāgena suņņhu ratto. apek- khavā ti kāyasaüsaggāpekkhāya apekkhavā. paņibaddhacitto ti kāyasaüsaggarāgen' eva tasmiü vatthusmiü paņibaddha- citto. vipariõatenā 'ti parisuddhabhavaīgasantatisaīkhātaü pakatim jahetvā\<*<1>*>\ a¤¤athā pavattena, viråpaü vā pariõatena vipariõatena\<*<2>*>\ viråpaü parivattena yathā parivattamānaü viråpaü hoti, evaü parivattetvā\<*<3>*>\ ņhitenā 'ti adhippāyo, yasmā pana taü\<*<4>*>\ rāgādãhi sampayogaü nātivattati tasmā vipari- õatan ti rattam pi cittaü ti ādinā nayen' assa\<*<5>*>\ padabhājanaü vatvā ante idhādhippetam atthaü dassento api ca rattaü cittaü imasmiü atthe adhippetaü vipariõataü ti āha. tada- hujātā ti taü divasajātā,\<*<6>*>\ jātamattā allamaüsapesivaõõā, evaråpāya pi hi saddhiü kāyasaüsagge saīghādiseso, methu- navãtikkame pārājikaü, rahonisajjassāde pācittiya¤ ca hoti. pagevā ti paņhamam eva. kāyasaüsaggaü samāpajjeyyā 'ti hatthagahaõādikāyasampayogaü\<*<7>*>\ kāyamissãbhāvaü\<*<8>*>\ samā- pajjeyya, yasmā pan' etaü samāpajjantassa yo so kāyasaü- saggo nāma, so atthato ajjhācāro hoti rāgavasena abhibha- vitvā sa¤¤am avelaü ajjhācāro,\<*<9>*>\ tasmā 'ssa saīkhepen'\<*<10>*>\ atthaü dassento ajjhācāro vuccatãti padabhājanam āha. hatthagāhaü\<*<11>*>\ vā ti ādibhedaü pan' assa vitthāren' attha- dassanaü, tattha hatthādãnaü vibhāgadassanatthaü hattho nāma kapparaü\<*<12>*>\ upādāyā 'ti ādim āha, tattha kapparaü\<*<13>*>\ upādāyā 'ti dutiyaü\<*<14>*>\ mahāsandhiü upādāya, a¤¤attha pana maõibandhato paņņhāya agganakhā hattho idha saddhiü aggabāhāya\<*<15>*>\ kapparato\<*<16>*>\ paņņhāya adhippeto, suddhakesānaü vā ti suttādãhi amissānaü suddhānaü kesānaü yeva. veõãti tãhi kesavaņņãhi vinandhitvā katakesakalāpass' etaü nāmaü. suttamissā 'ti pa¤cavaõõena suttena kese missetvā katā. mālāmissā 'ti vassikapupphādãhi missetvā tãhi kesavaņņãhi \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. jahitvā. 2 Bp.Ssp. omit this. 3 Bp. -vattitvā. 4 Bp. pan' etaü for pana taü. 5 Bp. tassa. 6 Bp.Ssp. divasaü jātā. 7 Bp.Ssp. -ggaha-. 8 Ssp. -missi-. 9 Bp.Ssp. ācāro. 10 Bp. -pena. 11 Bp.Ssp. -ggāhaü. 12 Bp. -rena. 13 Ssp. kupparaü. 14 Ssp. dutiya. 15 Ssp. agganakhāya. 16 Ssp. kuppa-. >\ #<[page 534]># %<534 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.2>% vinandhitvā vā\<*<1>*>\ katā, avinandho pi vā kevalaü pupphamis- sako kesakalāpo idha veõãti veditabbo. hira¤¤amissā 'ti kahāpaõamālāya missetvā katā. suvaõõamissā 'ti suvaõ- õacãrakehi\<*<2>*>\ vā pāmaīgādãhi vā missetvā katā. muttāmissā 'ti muttāvaëãhi\<*<3>*>\ missetvā katā. maõimissā 'ti suttāruëhehi maõãhi missetvā katā. etāsu hi yaü ki¤ci veõiü gaõhantassa saīghādiseso yeva. ahaü missakaveõiü aggahesin ti vadantassa mokkho n' atthi, veõigahaõena\<*<4>*>\ c' ettha kesā\<*<5>*>\ gahitā 'va honti, tasmā yo pi ekaü kesaü gaõhāti tassāpi āpatti yeva. hattha¤ ca veõi¤ ca ņhapetvā ti idha vuttalakkhaõaü hattha¤ ca sabbap- pakāraü ca veõiü ņhapetvā avasesaü sarãraü aīgan ti vedi- tabbaü. evaü paricchinnesu hatthādãsu hatthassa gahaõaü hatthagāho,\<*<6>*>\ veõiyā gahaõaü veõigāho,\<*<6>*>\ avasesassa\<*<7>*>\ sarãrassa parāmasanaü a¤¤atarassa vā a¤¤tarassa vā aīgassa parāma- sanaü, yo taü hatthagāhaü\<*<8>*>\ vā veõigāhaü\<*<8>*>\ vā a¤¤atarassa vā a¤¤atarassa vā aīgassa parāmasanaü samāpajjeyya, tassa saīghādiseso nāma āpattinikāyo hotãti, ayaü sikkhāpadassa attho. yasmā pana yo ca hatthagāho\<*<9>*>\ yo ca veõigāho\<*<9>*>\ ya¤ ca avasesassa aīgassa parāmasanaü taü sabbam pi bhedato dvādasavidhaü hoti, tasmā taü bhedaü dassetuü āmasanā parāmasanā 'ti ādinā nayena tassa\<*<10>*>\ padabhājanaü vuttaü. tattha ya¤ ca vuttaü āmasanā nāma āmaņņhamattā ti ya¤ ca chupanaü nāma phuņņhamattan ti, imesaü ayaü viseso. āmasanā ti āmajjanā phuņņhokāsaü anatikkamitvāpi tatth' eva saüghaņņanā, ayaü hi āmaņņhamattā ti vuccati. chupanan ti saüghaņņetvā phuņņhamattaü, yam pi ummasanā yaü\<*<11>*>\ ca ullaīghaõā ya¤\<*<12>*>\ ca niddese uddhaü uccāraõā ti ekam eva padaü vuttaü. tatrāpi ayaü viseso paņhamaü attano kāyassa itthiyā kāye uddhaü pesanavasena vuttaü, dutiyaü itthiyā kāyaü ukkhipanavasena, sesaü pākaņam eva. \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.omits vā. 2 Ssp. -cãrakehi. 3 Ssp. -valãhi. 4 Bp.Ssp. -ggaha-. 5 Bp. inserts pi. 6 Bp. Ssp. -ggāho. 7 Bp. avasesa. 8 Bp.Ssp. -ggāhaü. 9 Bp.Ssp. -ggāho, sic passim. 10 Bp. nayen' assa for nayena tassa. 11 Bp.Ssp. -sanāya for -sanā yaü. 12 Bp.Ssp. -nāya for -õā ya¤. >\ #<[page 535]># %% idāni yvāyaü otiõõo vipariõatena cittena kāyasaüsaggaü samāpajjati, tassa etesaü padānaü vasena vitthārato āpatti- bhedaü dassento itthã ca hoti itthisa¤¤ã\<*<1>*>\ sāratto ca bhikkhu ca naü itthiyā kāyena kāyan ti ādim āha, tattha bhikkhu ca naü itthiyā kāyena kāyan ti yo\<*<2>*>\ sāratto ca itthisa¤¤ã ca bhikkhu ca attano kāyena, nan ti nipātamattaü, athavā etaü tassā itthiyā hatthādibhedaü kāyaü āmasati parāmasatãti etesu c' eva\<*<3>*>\ ekenāpi ākārena ajjhācarati āpatti saīghādisesassa, tattha sakiü āmasato ekā āpatti, punappunaü āmasato payoge payoge saīghādiseso. parāmasanto pi sace kāyato āmocetvā' va ito cito ca attano hatthaü vā kāyaü vā sa¤copeti harati peseti divasam pi parāmasato ekā 'va āpatti, sace kāyato mocetvā mocetvā parāmasati payoge payoge āpatti, omasanto pi sace kāyato amocetvā 'va itthiyā matthakato paņņhāya yāva pādapiņņhi\<*<4>*>\ omasati ekā 'va āpatti, sace pana urādãsu\<*<5>*>\ taü taü ņhānaü patvā mu¤citvā\<*<6>*>\ mu¤citvā omasati payoge payoge āpatti, ummasanāya pi pādato paņņhāya yāva sãsaü ummasantassa es' eva nayo, olaīghanāya mātugāmaü kesesu gahetvā nāmetvā\<*<7>*>\ cumbanādãsu yaü ajjhācāraü icchati, taü katvā muccato\<*<8>*>\ ekā 'va\<*<9>*>\ āpatti, uņņhitaü punappuna nāmayato payoge payoge āpatti, ullaīghanāya pi kesesu vā hatthesu vā gahetvā vuņņhāpayato\<*<10>*>\ es' eva nayo. ākaķķha- nāya attano abhimukhaü ākaķķhanto yāva na muccati\<*<11>*>\ ekā 'va āpatti, mu¤citvā mu¤citvā ākaķķhantassa payoge payoge āpatti, patikaķķhanāya\<*<12>*>\ pi parammukhaü piņņhiyaü gahetvā\<*<13>*>\ patipaõāmayato\<*<14>*>\ es' eva nayo, abhiniggaõhanāya hatthe vā bāhāya vā daëhaü gahetvā yojanam pi gacchato ekā 'va āpatti, mu¤citvā punappunaü\<*<15>*>\ gaõhato payoge payoge āpatti, amu¤citvā punappunaü phusato ca āliīgato ca payoge payoge āpattãti Mahāsummatthero\<*<16>*>\ āha. Mahā- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. itthãsa¤¤ã, sic passim. 2 Ssp. so. 3 Bp. ce for c' eva. 4 Ssp. -ņņhiü. 5 Ssp. udarādãsu. 6 Ssp. does not repeat this. 7 Ssp. onāmetvā. 8 Bp.Ssp. mu¤cato. 9 Ssp. omits 'va. 10 Bp.Ssp. uņņhā-. 11 Bp.Ssp. mu¤cati. 12 Bp.Ssp. paņi-. 13 Bp.Ssp. paņippaõā-. 14 Ssp. adds ca. 15 Ssp. omits punappunaü and mu¤citvā is repeated for it. 16 Bp.Ssp. Mahāsumatthero. >\ #<[page 536]># %<536 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.2>% padumatthero pan' āha målagahaõam\<*<1>*>\ eva pamāõaü tasmā yāva na muccati\<*<2>*>\ tāva ekā 'va\<*<3>*>\ āpattãti. abhinippãëanāya\<*<4>*>\ vatthena vā ābharaõena vā saddhiü pãëayato\<*<5>*>\ aīgaü aphu- santassa thullaccayaü, phusantassa saīghādiseso, ekapayo- gena\<*<6>*>\ ekā āpatti, nānā payogena nānā, gahaõe\<*<7>*>\ chupanesu a¤¤aü ki¤ci vikāraü akaronto pi gahitamattaphuņņhamatte- nāpi āpattiü āpajjati. evam etesu āmasanādãsu ekenāpi ākārena ajjhācarato itthiyā itthisa¤¤issa saīghādiseso, vema- tikassa thullaccayaü, paõķakapurisatiracchānagatasa¤¤issāpi thullaccayam eva, paõķake paõķakasa¤¤issa thullaccayaü, vematikassa dukkaņaü, purisatiracchānagate\<*<8>*>\ itthisa¤¤issa\<*<9>*>\ dukkaņam eva, purise purisasa¤¤issāpi vematikassāpi itthi- paõķakatiracchānagatasa¤¤issāpi dukkaņam eva, tiracchāna- gate pi sabbākārena\<*<10>*>\ dukkaņam evā 'ti. imā ekamålakanaye vuttā āpattiyo sallakkhetvā iminā 'va\<*<11>*>\ upāyena dve itthiyo dvinnaü itthãnan ti ādivasena vutte dvimålakanaye\<*<12>*>\ pi dviguõā\<*<13>*>\ āpattiyo veditabbā. yathā ca dvãsu itthãsu dve saīghādisesā, evaü sambahulāsu sambahulā veditabbā, yo hi ekato ņhitā sambahulā itthiyo bahāhi parik- khipitvā gaõhāti, so yattakā itthiyo phuņņhā, tāsaü gaõanāya saīghādisesaü\<*<14>*>\ āpajjati, majjhagatānaü gaõanāya thullacca- yaü,\<*<15>*>\ tā hi tena kāyapaņibaddhena āmaņņhā honti, yo pana sambahulānaü aīguliyo vā kese vā ekato katvā gaõhāti, so aīguliyo ca kese ca agaõetvā itthiyo gaõetvā saīghādisese hi kāretabbo. yāsa¤ ca itthãnaü aīguliyo vā kesā vā majjha- gatā honti, tāsaü gaõayāya thullaccaye āpajjati, tā hi tena kāyapaņibaddhena āmaņņhā honti, sambahulā pana itthiyo kāyapaņibaddhehi rajjuvatthādãhi parikkhipitvā gaõhanto sabbāsaü yeva anto parikkhepagatānaü gaõanāya thullac- cayaü\<*<16>*>\ āpajjati. Mahāpaccariyaü aphuņņhāsu dukkaņaü vuttaü. tattha yasmā pāëiyaü kāyapaņibaddhapaņibad- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. -ggaha-. 2 Bp.Ssp. mu¤cati, sic passim. 3 Bp. eva. 4 Bp. abhi- for abhini-. 5 Ssp. nippãëayato. 6 Ssp. ekappa-. 7 Bp. gahaõa ; Ssp. gahaõa cchu-. 8 Bp.Ssp. -gata. 9 Bp. adds pi. 10 Bp. -kāresu. 11 Ssp. ca. 12 Bp. du- for dvi-. 13 Bp. di- for dvi-. 14 Bp.Ssp. -sese. 15 Bp. -ccaye. 16 Bp.Ssp. -ccaye. >\ #<[page 537]># %% dhena\<*<1>*>\ āmasanaü nāma n' atthi, tasmā sabbam pi kāyapaņi- baddhapaņibaddhaü\<*<2>*>\ kāyapaņibaddhen' eva saīgahetvā\<*<3>*>\ Ma- hāaņņhakathāya¤ ca Kurundiya¤ ca vutto, purimanayo c' ettha\<*<4>*>\ yuttataro dissati. yo hi hatthena hatthaü gahetvā paņipātiyā ņhitāsu itthãsu samasārāgo ekaü hatthe gaõhāti, so gihititthiyāvasena ekaü saīghādisesaü āpajjati, itarāsaü gaõanāya purimanayen' eva thullaccayaü,\<*<5>*>\ sace so taü kāyapaņibaddhe vatthe vā pupphe vā gaõhāti sabbāsaü gaõanāya thullaccaye āpajjati, yath' eva hi rajjuvatthādãhi parikkhipantena sabbāpi kāyapaņibaddhena āmaņņhā honti. tathā idhāpi sabbāpi\<*<6>*>\ kāyapaņibaddhena āmaņņhā hontãti. sace pana tā itthiyo a¤¤ama¤¤aü vattha- koņiyaü gahetvā ņhitā honti, tatra ce so purimanayen' eva paņhamaü itthiü hatthe gaõhāti gahitāyavasena saīghādi- sesaü āpajjati, itarāsaü gaõanāya dukkaņāni sabbāhi\<*<7>*>\ tāsaü tena purimanayen' eva kāyapaņibaddhena kāyapaņibaddhaü āmaņņhaü hoti. sace pana so pi taü kāyapaņibaddhena\<*<8>*>\ yeva gaõhāti tassā vasena thullaccayaü āpajjati, itarāsaü gaõa- nāya antaranayen' eva dukkaņāni. yo pana ghaõavatthani- vatthaü\<*<9>*>\ itthiü kāyasaüsaggarāgena vatthe ghaņņeti thullac- cayaü, viraëavatthanivatthaü\<*<10>*>\ ghaņņeti,\<*<11>*>\ tatra ce vatthan- tarehi itthiyā vā nikkhantalomāni bhikkhuü bhikkhuno vā paviņņhalomāni itthiü phusanti ubhinnaü lomāni yeva vā lomāni phusanti saīghādiseso, upādinnakena hi kammajarå- pena upādinnakaü vā anupādinnakaü vā anupādinnakena pi kesādinā\<*<12>*>\ upādinnakaü anupādinnakaü vā phusanto pi saīghādisesaü āpajjati yeva. tattha Kurundiyaü lomāni gaõetvā saīghādiseso ti vuttaü. Mahāaņņhakathāyaü pana lomāni gaõetvā āpattiyā na kāre- tabbo, ekam eva saīghādisesaü āpajjati, saīghikama¤ce\<*<13>*>\ pana apaccattharitvā nipanno lomāni gaõetvā kāretabbo ti \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. -baddhaü kāyapaņi-. 2 Ssp. kāyapaņibaddhaü for this. 3 Ssp. saīgaõhitvā. 4 Bp. yeva for c' ettha. 5 Bp. -ccaye. 6 Ssp. sabbā. 7 Bp.Ssp. sabbāsaü hi. 8 Bp.Ssp. -ddhe. 9 Ssp. ghana-. 10 Ssp. virala-. 11 Ssp. saüghaņņeti. 12 Bp. inserts kenaci before this. 13 Ssp. saīghike ma¤ce. >\ #<[page 538]># %<538 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.2>% vuttaü, tad eva yuttaü, itthivasena hi ayaü āpatti na koņ- ņhāsavasenā 'ti. etthāha: yo pana kāyapaņibaddhaü gaõhis- sāmãti kāyaü gaõhāti kāyaü vā gaõhissāmãti kāyapaņibad- dhaü gaõhāti so kiü āpajjatãti. Mahāsummatthero\<*<1>*>\ tāva yathāvatthukam evā 'ti vadati, ayaü kir' assa laddhi:-- vatthusa¤¤ā ca rāgo ca phassaü\<*<2>*>\ paņivijānanā, yathā niddiņņhaniddese garukaü tena kāraye ti. ettha vatthå 'ti itt. sa¤¤ā ti itthãsa¤¤ā. rāgo ti kāya- saüsaggarāgo. phassaü\<*<2>*>\ paņivijānanā ti kāyasaüsaggaphas- saü\<*<3>*>\ jānanā. tasmā yo itthiyā\<*<4>*>\ itthãsa¤¤ã kāyasaüsaggarā- gena kāyapaņibaddhaü gahessāmãti pavatto pi kāyaü phusati garukaü saīghādisesaü yeva āpajjati, itaro pi thullaccayan ti. Mahāpadumatthero panāha:-- sa¤¤āya virāgitam hi gahaõe ca virāgite, yathā niddiņņhaniddese garukaü tattha na dissatãti. assa panāyaü\<*<5>*>\ laddhi itthiyā itthãsa¤¤ino hi saīghādiseso vutto, iminā ca itthãsa¤¤ā virāgitā, kāyapaņibaddhe kāyapaņi- baddhasa¤¤ā uppāditā, taü gaõhantassa pana thullaccayaü vuttaü, iminā ca gahaõam pi virāgitaü, taü agahetvā\<*<6>*>\ itthã gahitā, tasmā ettha itthãsa¤¤āya abhāvato saīghādiseso na dissati. kāyapaņibaddhassa agahitattā\<*<7>*>\ thullaccayaü na dis- sati, kāyasaüsaggarāgena phuņņhattā pana dukkaņaü. kāya- saüsaggarāgena hi imaü nāma vatthuü phusato anāpattãti n' atthi tasmā dukkaņam evā 'ti, ida¤ ca pana vatvā imaü\<*<8>*>\ catukkam āha, sārattaü gaõhissāmãti sārattaü gaõhi saīghā- diseso, virattaü gaõhissāmãti virattaü gaõhi dukkaņaü. sārattaü gaõhissāmãti virattaü gaõhi dukkaņaü,\<*<9>*>\ virattaü gaõhissāmãti sārattaü gaõhi dukkaņam evā 'ti, ki¤ cāpi evam āha. atha kho Mahāsummattheravādo\<*<1>*>\ yev' ettha: itthã ca hoti itthãsa¤¤ã sāratto ca bhikkhu\<*<10>*>\ ca naü itthiyā kāyena \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. Mahāsuma-. 2 Bp.Ssp. phassa. 3 Bp.Ssp. -phassa. 4 Ssp. omits itthiyā. 5 Bp.Ssp. assāpāyaü for assa panāyaü. 6 Bp.Ssp. aggahetvā. 7 Bp.Ssp. aggahi-. 8 Bp. idaü. 9 Sp. omits dukkaņaü by mistake. 10 Bp. bhikkhå. >\ #<[page 539]># %% kāyapaņibaddhaü āmasati parāmasati\<*<1>*>\ gaõhāti chupati āpatti thullaccayassā 'ti, imāya pāëiyā\<*<2>*>\: yo hi ekato ņhitā sambahulā itthiyo bāhāhi parikkhipitvā gaõhāti, so yattakā itthiyo phuņņhā tāsaü gaõanāya saīghādisese āpajjati, majjhagatā- naü thullaccaye ti, ādãhi aņņhakathāvinicchayehi ca sameti. yadi hi sa¤¤ādivirāgena virāgitaü nāma bhaveyya. paõķako ca hoti itthisa¤¤ãti ādãsu viya kāyapaņibaddha¤ ca hoti kāya- sa¤¤ã cā 'ti ādināpi\<*<3>*>\ nayena pāëiyaü\<*<4>*>\ visesaü vadeyya, yasmā pana so na vutto tasmā itthiyā itthãsa¤¤āya sati itthiü āma- santassa saīghādiseso, kāyapaņibaddhaü āmasantassa thul- laccayan ti yathāvatthukam eva yujjati. Mahāpaccariyam pi c' etaü vuttaü: nãlaü pārupitvā sayitāya kālitthiyā\<*<5>*>\ kāyaü ghaņņessāmãti kāyaü ghaņņeti saīghādiseso, kāyaü ghaņņessāmãti nãlaü ghaņņeti thullaccayaü. nãlaü ghaņņes- sāmãti kāyaü ghaņņeti saīghādiseso, nãlaü ghaņņessāmãti nãlaü ghaņņeti thullaccayaü ti. yo pāyaü itthã ca paõķako cā 'ti ādinā nayena vatthumissakanayo vutto, tasmim pi vatthu- sa¤¤āvimativasena vuttā āpattiyo pāëiyaü\<*<6>*>\ asammuyhantena veditabbā. kāyena kāyapaņibaddhavāre pana itthiyā itthã- sa¤¤issa kāyapaņibaddhaü gaõhato thullaccayaü, sese sab- battha dukkaņaü, kāyapaņibaddhena kāyavāre pi es' eva nayo, kāyapaņibaddhena kāyapaņibaddhavāre ca nissaggiyena kāyavārādãsu c' assa\<*<7>*>\ sabbattha dukkaņam eva, itthã ca hoti itthãsa¤¤ã sāratto ca itthã ca naü bhikkhussa kāyena kāyan ti ādi vāro pana bhikkhumhi mātugāmassa sārāgavasena\<*<8>*>\ vutto. tattha itthã ca naü bhikkhussa kāyena kāyan ti bhikkhumhi sārattā itthã tassa nisinnokāsaü vā nipannokāsaü vā gantvā attano kāyena taü bhikkhussa kāyaü āmasati\<*<1>*>\ chupati seva- nādhippāyo kāyena vāyamati phassaü paņivijānātãti evaü tāya āmaņņho vā chupito vā sevanadhippāyo hutvā sace phassaü\<*<9>*>\ paņijānanatthaü ãsakam pi kāyaü cāleti phandeti saīghādisesaü āpajjati. dve itthiyo ti ettha dve saīghādisese āpajjati, itthiyā ca paõķake ca saīghādisesena\<*<10>*>\ saha dukka- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. inserts . . . pa . . . 2 Ssp. pāliyā. 3 Ssp. ādinā ca. 4 Bp. pāëiyā ; Ssp. pāliyā. 5 Ssp. kāëi-. 6 Ssp. pāliyaü. 7 Bp. ca for c' assa. 8 Bp. rāgavasena. 9 Bp. phassa. 10 Bp. -disena. >\ #<[page 540]># %<540 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.2>% ņaü, etena upāyena yāva nissaggiyena nissaggiyaü āmasati sevanādhippāyo kāyena vāyamati na ca phassaü paņivijānāti āpatti dukkaņas 'ti tāva purimanayen' eva āpattibhedo veditabbo. ettha ca kāyena vāyamati na ca phassaü paņi- vijānātãti attanā nissaņņhaü pupphaü vā phalaü vā itthiü attano nissaggiyena pupphena vā phalena vā paharantiü disvā kāyena vā vikāraü karoti aīguliü vā cāleti bhamukaü vā ukkhipati akkhiü vā nikhaõati\<*<1>*>\ a¤¤aü vā evaråpaü vikāraü karoti, ayaü vuccati kāyena vāyamati na ca phassaü paņivijānātãti, ayam pi kāyena vāyamitattā dukkaņaü āpaj- jati, dvãsu itthãsu dve, paõķakaitthãsu\<*<2>*>\ pi dve eva dukkaņe āpajjati. evaü vatthuvasena vitthārato āpattibhedaü dassetvā idāni lakkhaõavasena saīkhepato āpattibheda¤ ca anāpatti¤\<*<3>*>\ ca dessento sevanādhippāyo ti ādim āha. tattha purimanayena\<*<4>*>\ itthiyā phuņņho samāno sevanādhippāyo kāyena vāyamati phassaü paņivijānātãti tivaīgasampattiyā saīghādiseso. du- tiye nissaggiyena nissaggiyāmasane viya vāyamitvā acchu- pane\<*<5>*>\ viya ca phassassa apaņivijānato\<*<6>*>\ dvaīgasampattiyā\<*<7>*>\ dukkaņaü. tatiye kāyena avāyamato anāpatti, yo hi sevanā- dhippāyo pi niccalena kāyena kevalaü phassaü paņivijānāti sādiyati anubhoti tassa cittuppādamatte āpattiyā abhāvato anāpatti. catutthe pana nissaggiyena nissaggiyāmasane viya \<*<8>*>\phassapaņivijānanam\<*<9>*>\ pi n' atthi, kevalaü cittuppādamattam eva tasmā anāpatti yeva,\<*<10>*>\ mokkhādhippāyassa sabbākāresu anāpatti.\<*<11>*>\ ettha pana yo itthiyā gahito taü attano sarãrā mocetukāmo paņipaõāmeti\<*<12>*>\ vā paharati vā ayaü kāyena vāyamati phassaü paņivijānāti, yo āgacchantiü disvā tato mu¤citukāmo\<*<13>*>\ uttāsetvā palāpeti ayaü kāyena vāyamati na ca phassaü paņivijānāti, yo tādisaü dãghajātiü\<*<14>*>\ kāye āruëhaü disvā sanikaü\<*<15>*>\ gacchatu ghaņņiyamānā anatthāya saüvat- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. nikhanati. 2 Bp. itthãpaõķakesu. 3 Bp. anāpattibheda¤. 4 Bp.Ssp. purimanaye. 5 Bp. achupane. 6 Bp. appaņi- ; Ssp. -jānanato. 7 Bp.Ssp. duva-. 8 Ssp. phassaü paņi-. 9 Bp.Ssp. -jānanā. 10 Ssp. omits yeva. 11 Bp. adds yeva. 12 Ssp. paņippa-. 13 Bp. muccitukāmo. 14 Bp. -jātikaü. 15 Bp.Ssp. saõikaü. >\ #<[page 541]># %% teyyā 'ti na ghaņņati, itthim eva vā aīgaü phusamānaü ¤ātvā esā anatthiko ayaü mayā ti sayam eva pakkamissatãti ajānanto viya niccalo hoti, balavatitthiyā\<*<1>*>\ vā gāëhaü āliīgitvā gahito daharabhikkhu palāyitukāmo pi suņņhu gahitattā nic- calo hoti ayaü na ca kāyena vāyamati phassaü paņivijānāti. yo pana āgacchantiü disvā āgacchatu tāva tato naü paha- ritvā vā paõāmetvā vā pakkamissāmãti niccalo hoti, ayaü mokkhādhippāyo na ca kāyena vāyamati na ca phassaü paņijānātãti veditabbo. asa¤ciccā 'ti iminā upāyena imaü phusissāmãti acetetvā, \<*<2>*>\pattapaņiggahaõādãsu mātugāmassa aīge phuņņhe pi anāpatti. asatiyā 'ti a¤¤avihito hoti mātu- gāmaü phusāmãti sati n' atthi, evaü asatiyā hatthapādapa- sāraõādikāle\<*<3>*>\ phusantassa anāpatti. ajānantassā 'ti dāra- kavasena ņhitaü dārikaü\<*<4>*>\ itthãti ajānanto kenacid eva kara- õãyena phusati, evaü itthãti ajānantassa phusato anāpatti. asādiyantassā\<*<5>*>\ 'ti kāyasaüsaggaü asādiyantassa,\<*<5>*>\ tassa\<*<6>*>\ bā- hāparamparāya nãtabhikkhussa viya anāpatti. ummatta- kādayo vuttanayā eva, idha pana Udāyitthero ādikammiko, tassa anāpatti ādikammikassā 'ti. padabhājanãyavaõõanā niņņhitā. samuņņhānādãsu idaü sikkhāpadaü paņhamapārājikasa- muņņhānaü kāyacittato samuņņhāti, kiriyā\<*<7>*>\ sa¤¤āvimokkhaü sacittakaü lokavajjaü kāyakammaü akusalacittaü dvive- danaü sukhamajjhattadvayenā 'ti. vinãtavatthåsu mātuyā mātupemenā 'ti mātupemena mātuyā kāyaü āmasati,\<*<8>*>\ esa nayo dhãtubhaginãvatthåsu. tattha yasmā mātā vā hotu dhãtā vā, itthã nāma sabbāpi brahma- cariyassa pāripanthikā 'va,\<*<9>*>\ tasmā ayaü me mātā ayaü dhãtā ayaü bhaginãti gehasitapemena\<*<10>*>\ āmasato pi dukkaņam eva vuttaü. imaü pana bhagavato āõaü anussarantena sace pi\<*<11>*>\ nadãsotena vuyhamānaü mātaraü passati, n' eva hatthena parāmasitabbā, paõķitena pana\<*<12>*>\ bhikkhunā nāvā vā phala- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. balavitthiyā. 2 Bp.Ssp. evaü hi acetetvā before pattapaņi-. 3 Bp. -pādappa-. 4 Ssp. adds disvā. 5 Bp. assādi-. 6 Ssp. omits tassa. 7 Bp. kriyaü. 8 Sp. āmasi. 9 Bp. paribandhikā 'va. 10 Ssp. -tappemeõa. 11 Ssp. omits pi. 12 Bp. omits pana. >\ #<[page 542]># %<542 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.2>% kaü vā kadalikkhandho vā dārukkhandho vā upasaühari- tabbā, tasmiü asati kāsāvam pi upasaüharitvā purato ņha- petabbaü, ettha gaõhāhãti pana na vattabbā, gahite parik- khāraü kaķķhāmãti kaķķhentena gantabbaü, sace bhāyati purato purato gantvā mā bhāyãti samassāsetabbā. sace mã- yamānā\<*<1>*>\ puttassa sahasā khandhe vā abhiråhati\<*<2>*>\ hatthe vā gaõhāti na apehi mahallike ti niddhunitabbā\<*<3>*>\ thalaü vā pāpetabbā, kaddame laggāya pi kåpe patitāya pi es' eva nayo. tatrāpi hi yottaü vā vatthaü vā pakkhipitvā hatthena gahi- tabhāvaü ¤atvā uddharitabbā, na tv' eva āmasitabbā, na kevala¤ ca mātugāmassa sarãram eva anāmāsaü nivāsanapā- puraõam\<*<4>*>\ pi ābharaõabhaõķam pi tiõaõķåpakaü vā tāëa- paõõamuddikaü\<*<5>*>\ vā upādāya anāmāsam eva, ta¤ ca kho nivāsanapārupaõaü pilandhanatthāya\<*<6>*>\ ņhapitam eva, sace pana nivāsanaü vā pārupaõaü\<*<7>*>\ vā parivattetvā cãvaratthāya pādamåle ņhapeti vaņņati. ābharaõabhaõķesu pana sãsapa- sādhanakaü\<*<8>*>\ dantasåci ādi kappiyabhaõķaü imaü bhante tumhākam\<*<9>*>\ gaõhathā\<*<10>*>\' ti dãyamānaü sipāņikāsåci\<*<11>*>\ ādi upa- karaõatthāya gahetabbaü, suvaõõarajatamuttādimayaü pana anāmāsam eva dãyamānam pi na gahetabbaü, na kevala¤ ca etāsaü sarãråpagam eva anāmāsaü itthãsaõņhānena kataü kaņņharåpam pi dantaråpam pi ayaråpam pi loharåpam pi tipuråpam pi potthakaråpam pi sabbaratanaråpam pi anta- maso piņņhamayaråpam\<*<12>*>\ pi anāmāsam eva. paribhogatthāya pana idaü tumhākam hotå 'ti labhitvā ņhapetvā sabbarata- namayaü avasesaü bhinditvā upakaraõārahaü upakaraõe paribhogārahaü\<*<13>*>\ paribhoge upanetuü vaņņati. yathā ca itthãråpakaü evaü sattavidham pi\<*<14>*>\ dha¤¤aü anāmāsaü, tasmā khettamajjhena gacchatā tattha jātakam pi dha¤¤a- phalaü na āmasantena gantabbaü, sace gharadvāre vā anta- rāmagge\<*<15>*>\ vā dha¤¤aü pasāritaü hoti passena ca maggo \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. bhāyamānā ; Ssp. vuyhamānā. 2 Ssp. -ruhati. 3 Ssp. niddhå-. 4 Bp. -pāvuraõaü. 5 Bp.Ssp. tāla-. 6 Bp. -pana piëan-. 7 Bp. -naü. 8 Bp.Ssp. -naka. 9 Ssp. tumhe. 10 Ssp. gaõhātha. 11 Bp. sippāņikā-. 12 Ssp. -mayaü råpam. 13 Ssp. adds ca. 14 Ssp. this pi comes after next dha¤¤aü. 15 Ssp. magge for this. >\ #<[page 543]># %% atthi na maddantena gantabbo, gamanamagge asati maggaü adhiņņhāya gantabbaü, antaraghare dha¤¤assa upari āsanaü pa¤¤āpetvā\<*<1>*>\ denti nisãdituü vaņņati, keci āsanasālāya dha¤- ¤aü ākiranti, sace sakkā hoti harāpetuü harāpetabbaü, no ce ekamantaü dha¤¤aü amaddantena pãņhakaü pa¤¤āpetvā nisãditabbaü, sace okāso na hoti manussā dha¤¤amajjhe yeva\<*<2>*>\ pa¤¤āpetvā denti nisãditabbaü\<*<3>*>\, tattha jātakāni mug- gamāsādãni aparaõõāni\<*<4>*>\ pi tāëapanasādãni\<*<5>*>\ vā phalāni kãëan- tena na āmasitabbāni, manussehi rāsikatesu pi es' eva nayo. ara¤¤e pana rukkhato patitāni phalāni\<*<6>*>\ anupasampannānaü dassāmãti gaõhituü vaņņati, muttā maõi veëuriyo saīkho silā pavāëaü rajataü jātaråpaü lohitaīko masāragallan ti imesu dasasu ratanesu muttā adhotā anividdhā\<*<7>*>\ yathā jātā va āmasituü vaņņati, sesā anāmāsā ti vadanti. Mahāpaccariyaü pana muttā dhotā 'pi adhotā pi anāmāsā, bhaõķamålatthāya ca sampaņicchituü na vaņņati, kuņņharo- gassa bhesajjatthāya pana vaņņatãti vuttaü, antamaso jāti- phalikaü\<*<8>*>\ upādāya sabbo pi nãlapãtādivaõõabhedo maõidho- taviddhavaņņito anāmāso, yathā jāto pana ākaramutto pattā- dibhaõķamålatthaü sampaņicchituü vaņņatãti vutto. so pi Mahāpaccariyaü paņikkhitto, pacitvā kato kācamaõi yev' eko vaņņatãti vutto, veëuriye pi maõisadiso 'va vinicchayo. saī- kho dhamanasaīkho ca dhotaviddho ca ratanamisso\<*<9>*>\ anā- māso, pānãyasaīkho dhoto pi\<*<10>*>\ adhoto pi āmāso 'va, sesaü\<*<11>*>\ a¤janādibhesajjatthāya pi bhaõķamålatthāya pi sampaņic- chituü vaņņati, silā dhotaviddhā ratanasaüyuttā mugga- vaõõā 'va anāmāsā, sesā satthakanisānādiatthāya\<*<12>*>\ gaõhituü vaņņati. ettha ca ratanasaüyuttā 'ti suvaõõena saddhiü yojetvā pacitvā katā 'ti vadanti, pavāëaü dhotaviddhaü anāmāsaü, sesaü āmāsa¤ ca\<*<13>*>\ bhaõķamålattha¤ ca sampa- ņicchituü vaņņati. \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. pa¤¤apetvā, sic passim. 2 Bp. inserts āsanaü. 3 Ssp. inserts nāvaņņhesu pi es' eva nayo. 4 Ssp. -rannāni. 5 Bp.Ssp. tāla-. 6 Bp. omits phalāni. 7 Ssp. adhotaviddhā for adhotā anivi-. 8 Ssp. -ëikaü. 9 Bp.Ssp. add ca. 10 Bp. omits pi. 11 Bp.Ssp. sesa¤ ca. 12 Bp.Ssp. -nisadādi. 13 Bp. omits ca. >\ #<[page 544]># %<544 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.2>% Mahāpaccariyaü pana dhotam pi adhotam pi sabbaü anāmāsaü na ca sampaņicchituü vaņņatãti vuttaü, rajata¤ ca jātaråpa¤ ca kaņabhaõķam\<*<1>*>\ pi akaņabhaõķam\<*<2>*>\ pi sabbena sabbaü bãjato paņņhāya anāmāsa¤ ca asampaņicchiya¤ ca. Uttararājaputto kira suvaõõacetiyaü kāretvā Mahāpadumat- therassa pesesi, thero na kappatãti paņikkhipi, cetiyaghare suvaõõapaduma-suvaõõabubbuëakādãni honti etāni pi anā- māsāni, cetiyagharagopakā pana råpiyachaķķakaņņhāne ņhitā tasmā tesaü keëāpituü\<*<3>*>\ vaņņatãti vuttaü, Kurundiyaü pana taü paņikkhittaü suvaõõacetiye kacavaram eva harituü vaņņatãti ettakam eva anu¤¤ātaü. hārakåņaloham pi jātaråpagatikam eva anāmāsan ti sab- baņņhakathāsu\<*<4>*>\ vuttaü, senāsanaparibhoge\<*<5>*>\ pana sabbo\<*<6>*>\ kappiyo tasmā jātaråparajatamayā sabbe pi senāsanaparik- khārā āmāsā, bhikkhånaü dhammavinayavaõõanaņņhāne ratanamaõķape karonti phalikatthambhe\<*<7>*>\ ratanadāmapaņi- maõķite, tattha sabbåpakaraõāni bhikkhånaü paņijaggituü vaņņati. lohitaīkamasāragallā\<*<8>*>\ dhotaviddhā anāmāsā, itare āmāsā bhaõķamålatthāya\<*<9>*>\ vaņņantãti\<*<10>*>\ vuttā. Mahāpacca- riyaü pana dhotāpi adhotāpi sabbaso anāmāsā na ca sampa- ņicchituü vaņņatãti vuttaü. sabbaü āvudhabhaõķaü anā- māsaü, bhaõķamålatthāya dãyamānam\<*<11>*>\ pi na sampaņicchi- tabbaü, satthavaõijjā nāma na vaņņati, suddhadhaõudaõķo\<*<12>*>\ pi dhaõujiyāpi patodo\<*<13>*>\ pi aīkuso pi antamaso vāsipharasu- ādãni pi āvudhasaīkhepena katāni anāmāsāni, sace kenaci vihāre satti vā tomaro vā ņhapito hoti vihāraü jaggantena harantå 'ti sāmikānaü pesetabbaü. sace na haranti taü acālentena vihāro jaggitabbo,\<*<14>*>\ yuddhabhåmiyaü patitaü asiü vā sattiü vā tomaraü vā disvā pāsāõena vā kenaci vā asiü\<*<15>*>\ bhinditvā satthakatthāya gahetuü vaņņati, itarāni pi \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. kata-. 2 Bp. akata- ; Ssp. omits akaņabhaõķam pi. 3 Bp. keëāpayituü ; Ssp. keëāyituü. 4 Ssp. sabbāņņha-. 5 Bp.Ssp. -bhogo. 6 Bp. sabba. 7 Ssp. phaëi-. 8 Ssp. lohitaka-. 9 Ssp. adds ca. 10 Ssp. vaņņatãti. 11 Bp. diyya-. 12 Bp.Ssp. -dhanu-. 13 Bp. paņodo. 14 Ssp. paņija-. 15 Sp. asam by mistake. >\ #<[page 545]># %% viyojetvā ki¤ci satthakatthāya\<*<1>*>\ ki¤ci kattaradaõķādi atthāya gahetuü vaņņati,\<*<2>*>\ idaü gaõhāthā\<*<3>*>\ 'ti dãyamānaü\<*<4>*>\ pana vinā- setvā kappiyabhaõķaü karissāmãti sabbam pi sampaņicchi- tuü vaņņati. macchajālapakkhijālādãni pi phalakajātikādãni\<*<5>*>\ saraparittānāni\<*<6>*>\ pi sabbāni anāmāsāni, paribhogatthāya labbhamānesu pana jālaü tāva āsanassa vā cetiyassa vā upari bandhissāmi chattaü vā veņhessamãti\<*<7>*>\ gahetuü vaņņati, sara- parittānaü\<*<8>*>\ sabbam pi bhaõķamålatthāya sampaņicchituü vaņņati, paråparodhanivāraõaü hi etaü\<*<9>*>\ na uparodhakaran ti. phalakaü dantakaņņhabhājanaü karissāmãti gahetuü vaņņati. cammavinaddhāni vãõābherãādãni anāmāsāni, Ku- rundiyaü pana bherãsaīghāņo\<*<10>*>\ pi vãõāsaīghāņo\<*<10>*>\ pi tuccha- pokkharam pi mukhavaņņiyaü āropitaü\<*<11>*>\ cammam pi vãõā- daõķako pi sabbaü anāmāsan ti vuttaü, onahituü vā ona- hāpetuü vā vādetuü vā vādāpetuü vā na labbhati yeva, sace\<*<12>*>\ cetiyaīgaõe påjaü katvā manussehi chaķķitaü disvāpi acāletvā va antarantare sammajjitabbaü, kacavarachaķķa- nakāle pana kacavaraniyāmen'\<*<13>*>\ eva haritvā ekamantaü nik- khipituü vaņņatãti Mahāpaccariyaü vuttaü, bhaõķamålat- thāya sampaņicchituü vaņņati. paribhogatthāya labbhamā- nesu pana vãõadoõika¤ ca bherãpokkhara¤ ca dantakaņņha- bhājanaü karissāma cammaü satthakakosakan ti evaü tassa tassa parikkhārassa karaõatthāya\<*<14>*>\ gahetvā tathā tathā kātuü vaņņati. purāõadutiyikāvatthu\<*<15>*>\ uttānattham eva. yakkhivatthus- miü\<*<16>*>\ sace pi Paraõimmitavasavattideviyā\<*<17>*>\ kāyasaüsaggaü samāpajjati thullaccayam eva, paõķakavatthu ca titthiya- vatthu\<*<18>*>\ ca pākaņam eva. matitthãvatthusmiü pārājikapa- honakakāle\<*<19>*>\ thullaccayaü, tato paraü dukkaņaü. tirac- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. inserts gahetuü vaņņati after -tthāya. 2 Bp. omits gahetuü vaņņati. 3 Bp. gaõhathā. 4 Bp. diyya-. 5 Bp.Ssp. -jālikā-. 6 Ssp. -õāni. 7 Ssp. veņhiss-. 8 Ssp. -ttāõaü. 9 Bp. taü. 10 Bp. -to. 11 Bp.Ssp. -pita. 12 Bp.Ssp. omits sace. 13 Ssp. -niyamen'. 14 Bp. upakara-. 15 Bp. -yikavatthu. 16 Bp. yakkhã- ; Ssp. yakkhinã-. 17 Ssp. parani-. 18 Bp.Ssp. suttitthãvatthu. 19 Bp.Ssp. -ppahona-. >\ #<[page 546]># %<546 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.3>% chānagatavatthusmiü nāgamāõavikāya pi supaõõamāõavi- kāya pi kinnariyā pi gāviyā pi dukkaņam eva. dārudhãtali- kāvatthusmiü\<*<1>*>\ na kevalaü dārunā eva antamaso cittakam- malikhitake\<*<2>*>\ pi itthãråpe dukkaņam eva. sampãëanavatthu uttānattham eva. saīkamaõavatthusmiü\<*<3>*>\ ekapadiyasaõ- kamo\<*<4>*>\ vā hotu sakaņamaggasaīkamo vā cālessāmãti payoge katamatte\<*<5>*>\ cāletuü\<*<6>*>\ vā mā vā dukkaņaü. maggavatthu pākaņam eva. rukkhavatthusmiü rukkho mahanto\<*<7>*>\ vā hotu mahājambuppamāõo khuddako vā taü cāletuü sakkotu vā mā vā payogamattena dukkaņaü. nāvāvatthusmim pi es' eva\<*<8>*>\ nayo. rajjuvatthusmiü yaü rajjuü āvi¤janto\<*<9>*>\ ņhānā cāletuü sakkoti tattha thullaccayaü, yā mahārajju hoti ãsakam pi ņhānā na calati tattha dukkaņaü, daõķe pi es' eva nayo. bhåmiyaü patitamahārukkho pi hi daõķaga- haõen'\<*<10>*>\ eva idha gahito. pattavatthu pākaņam eva. van- danavatthusmiü itthã pāde sambāhitvā vanditukāmā vāre- tabbā pādā vā paņicchādetabbā niccalena vā bhavitabbaü, niccalassa hi cittena sādiyato pi anāpatti. avasāne vatthu\<*<11>*>\ pākaņam evā 'ti.\<*<12>*>\ Samantapāsādikāya vinayavaõõanāya kāyasaüsaggavaõõanā niņņhitā. Tena samayena buddho bhagavā ti duņņhullavācāsikkhāpaü. tattha ādissā ti apadisitvā. vaõõam pi bhaõatãti ādãni parato āvibhavissanti. chinnikā\<*<13>*>\ ti chinnaottappā. dhuttikā ti saņhā. ahirikāyo ti nillajjā. åhasantãti\<*<14>*>\ sitaü katvā mandahasitaü hasanti. ullapantãti aho ayyo ti ādinā nayena uccākaraõã\<*<15>*>\ nānāvidhaü palobhanakathaü kathenti. ujjagghentãti\<*<16>*>\ ma- hāhasitaü hasanti. uppaõķentãti paõķako ayaü nāyaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. -dhitalika-. 2 Bp. -likhãte ; Ssp. -likhite. 3 Ssp. saīkama- for saīkamaõa-. 4 Bp.Ssp. -padikasaõ. 5 Bp. adds va. 6 Bp.Ssp. cāletu. 7 Bp. hamanto by mistake. 8 Ssp. omits eva. 9 Bp.Ssp. āvi¤chanto. 10 Bp.Ssp. -ggaha-. 11 Bp. gahaõavatthu. Ssp. eva for evā 'ti and puts iti before saman-. 13 Ssp. chinnakā. 14 Bp. uha- ; Ssp. oha-. 15 Bp. ucca- ; Ssp. uccakaraõiü. 16 Bp.Ssp. -gghantãti. >\ #<[page 547]># %% puriso ti ādinā nayena parihāsaü karonti. sāratto ti duņņhul- lavācassādarāgena sāratto. apekkhavā paņibaddhacitto ti vut- tanayam eva, kevalaü idha vācassādarāgo yojetabbo. mātu gāmam duņņhullāhi vācāhãti ettha\<*<1>*>\ adhippetaü mātugāmaü dassento mātugamo ti ādim āha, tattha vi¤¤å paņibalā subhā- sitadubbhāsitaü duņņhullāduņņhullaü ājānitun ti yā paõķitā sātthakaniratthakakathaü\<*<2>*>\ asaddhammasaddhammapaņi- saüyuttaü\<*<3>*>\ katha¤ ca jānituü paņibalā, ayaü idha adhip- petā, yā pana mahallikāpi bālā eëamågā\<*<4>*>\ ayaü idha anad- dhippetā ti dasseti. obhāseyyā 'ti avabhāseyya nānappakā- rakaü\<*<5>*>\ asaddhammavacanaü vadeyya, yasmā pan'\<*<6>*>\ evaü obhāsantassa yo so obhāso nāma so atthato ajjhācāro hoti rāgavasena abhibhavitvā sa¤¤am avelaü ajjhācāro,\<*<7>*>\ tasmā tam atthaü dassento obhāseyyā 'ti ajjhācāro vuccatãti āha. yathā tan ti ettha tan ti nipātamattaü, yathā yuvā yuvatin ti attho. dve magge ādissā 'ti ādiyenākārena obhāsato saī- ghādiseso hoti taü dassetuü vuttaü. tattha dve magge ti vaccamagga¤ ca passāvamagga¤ ca. sesaü uddesato va\<*<8>*>\ pākaņam eva. niddese pana thometãti itthãlakkhaõena subha- lakkhaõena samannāgatā 'sãti vadati, na tāva sãsaü eti, tava vaccamaggo ca passāvamaggo ca ãdiso tena nāma ãdisena itthã- lakkhaõena subhalakkhaõena samannāgatā 'sãti vadati, sãsaü eti saīghādiseso. vaõõetãti pasaüsatãti imāni pana thomana- padassa\<*<9>*>\ vevacanāni. khuüsetãti vācāpatodena\<*<10>*>\ ghaņņeti. vambhetãti apasādeti. garahatãti dosaü dasseti,\<*<11>*>\ parato pana pāëiyā\<*<12>*>\ āgatehi animittā 'sãti ādãhi ekādasahi padehi aghaņ- ņite\<*<13>*>\ sãsaü na eti, ghaņite pi tesu sikharaõã\<*<14>*>\ 'si sambhinnā 'si ubhatobya¤janā 'sãti imehi tãhi ghaņite yeva saīghādiseso. dehi me ti yācanāya pi ettaken' eva sãsaü na eti, methunadham- maü dehãti evaü methunadhammena ghaņite 'va\<*<15>*>\ saīghā- diseso. kadā te mātā pasãdissatãti ādãsu āyācanavacanesu pi \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. etthādhi-. 2 Bp. satthaka-. 3 Bp. -yutta. 4 Bp. elamågā. 5 Bp.Ssp. -kāraü. 6 Bp. pana. 7 Bp. ācāro. 8 Bp.Ssp. uddese tāva for uddesato va. 9 Bp. thomanā-. 10 Ssp. -paņoķena. 11 Bp. deti ; Ssp. vadeti. 12 Ssp. pāliyā. 13 Bp.Ssp. aghaņite. 14 Ssp. sikhiraõã 'si. 15 Bp.Ssp. eva. >\ #<[page 548]># %<548 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.3>% ettaken' eva sãsaü na eti, kadā te mātā pasãdissati, kadā te methunaü dhammaü labhissāmãti vā, tava mātari pasannāya methunadhammaü\<*<1>*>\ labhissāmãti vā ādinā pana nayena me- thunadhammena ghaņite yeva saīghādiseso. kathaü tvaü sāmikassa desãti ādãsu pucchāvacanesu pi methunadhamman ti vutte yeva saīghādiseso na itarathā, evaü kira tvaü sāmikassa desãti paņipucchāvacanesu pi es' eva nayo. ācik- khaõāya puņņho bhaõatãti kathaü dadamānā sāmikassa piyā hotãti evaü puņņho ācikkhati, ettha ca evaü dehi evaü dadamānā ti vutte pi sãsaü na eti, methunadhammaü\<*<1>*>\ evaü dehi evaü upanehi, evaü methunadhammaü dadamānā upanayamānā piyā hotãti ādinā\<*<2>*>\ nayena methunadhammena ghaņņite\<*<3>*>\ yeva saīghādiseso,anusāsanãvacanesu pi es' eva nayo. akkosaniddese animittā 'sãti nimittarahitā 'si ku¤ciyapanāëi- mattam\<*<4>*>\ eva tava udakasotan ti vuttaü hoti. nimittamattā 'siti tava itthãnimittaü aparipuõõaü, sa¤¤āmattam evā 'ti vuttaü hoti. alohitā ti sukkhasoõitā.\<*<5>*>\ dhuvalohitā ti nic- calohitā\<*<6>*>\ kiliõõadakasotaü.\<*<7>*>\ dhuvacoëā\<*<8>*>\ ti niccaü\<*<9>*>\ pakkhit- tāõicoëā, sadā āõicoëakaü\<*<10>*>\ sevasãti vuttaü hoti. paggha- rantãti savanti, sadā te muttaü savatãti\<*<11>*>\ vuttaü hoti. sikha- raõãti\<*<12>*>\ bahi nikkhanta-āõisaüsā. itthãpaõķakā ti animittā 'va vuccati. vepurisikā ti samassudāņhikā\<*<13>*>\ purisaråpā itthã. sambhinnā ti sambhinnavaccamaggapassāvamaggā. ubhato- bya¤janā ti itthãnimittena ca purisanimittena cā 'ti ubhatohi\<*<14>*>\ bya¤janehi samannāgatā, imesu ca pana ekādasasu padesu sikharaõã\<*<15>*>\ 'si sambhinnā 'si ubhatobya¤janā 'sãti imāni tãõi yeva\<*<16>*>\ padāni suddhāni sãsaü enti. iti imāni ca tãõi purimāni ca vaccamaggapassāvamaggamethunadhammapadāni tãõãti\<*<17>*>\ chappadāni\<*<18>*>\ suddhāni āpattikarāni, sesāni animittā ti\<*<19>*>\ ādãni \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. methunaü dha-. 2 Bp. Ssp. add pana. 3 Bp.Ssp. ghaņite. 4 Bp. -cikapa-. 5 Bp.Ssp. -sotā. 6 Ssp. -lohita. 7 Bp.Ssp. kilinna-. 8 Ssp. -colā. 9 Bp. nicca. 10 Ssp. -cola-. 11 Bp.Ssp. savantãti. 12 Ssp. sikhiraõãti. 13 Bp. -dādhikā ; Ssp. dāķhikā. 14 Ssp. ubhato. 15 Ssp. sikhi-. 16 Bp. yeva comes before tãõi. 17 Ssp. tãõi. 18 Bp. chapa-. 19 Ssp. sãti. >\ #<[page 549]># %% animitte methunadhammaü me\<*<1>*>\ dehãti vā animittā 'si methunadhammaü\<*<2>*>\ me\<*<1>*>\ dehãti vā ādinā nayena methuna- dhammena ghaņitān' eva āpattikarāni hontãti veditabbāni. idāni yv āyaü otiõõo vipariõatena cittena obhāsati tassa vaccamaggapassāvamagge ādissa etesaü vaõõabhaõanādãnaü vasena vitthārato āpattibhedaü dassento itthã ca hoti itthi- sa¤¤ãti ādim āha, tesaü attho kāyasaüsagge vuttanayen' eva veditabbo. ayaü pana viseso. adhakkhakan ti akkhakato paņņhāya adho. ubbhajāõumaõķalan ti jāõumaõķalato paņ- ņhāya uddhaü. ubbhakkhakan ti akkhakato paņņhāya ud- dhaü. adhojāõumaõķalan ti jānumaõķalato paņņhāya adho. akkhakaü pana jāõumaõķala¤ ca etth' eva dukkaņakkhette saīgahaü gacchanti bhikkhuõiyā kāyasaüsagge viya, na hi buddhā garukāpattiü sāvasesaü pa¤¤apentãti.\<*<3>*>\ kāyapaņi- baddhan ti vatthaü vā pupphaü vā ābharaõaü vā. attha- purekkhārassā ti animittā ti\<*<4>*>\ ādãnaü padānaü atthaü kathen- tassa, aņņhakathaü vā sajjhāyaü karontassa. dhammapurek- khārassā 'ti pāëiü\<*<5>*>\ vācentassa vā sajjhāyantassa vā, evaü attha¤ ca dhamma¤ ca purakkhatvā\<*<6>*>\ bhaõantassa atthapurek- khārassa ca dhammapurekkhārassa ca anāpatti. anusāsanã purekkhārassā 'ti idāni pi animittā 'si ubhatobya¤janā\<*<7>*>\ 'si appamādaü dāni kareyyāsi yathā āyatim pi evaråpā nāhosãti.\<*<8>*>\ evaü anusiņņhiü purakkhatvā\<*<9>*>\ bhaõantassa anusāsāni\<*<10>*>\ purekkhārassa anāpatti. yo pana bhikkhu\<*<11>*>\ bhikkhuõãnaü pāëiü\<*<5>*>\ vācento pakativācanāmaggaü pahāya hasanto hasanto sikharaõã\<*<12>*>\ 'si sambhinnā 'si ubhatobya¤janā\<*<7>*>\ 'sãti punap- punaü bhaõati tassa āpatti yeva. ummattakassa anāpatti, idha ādikammiko Udāyitthero tassa anāpatti ādikammikassā 'ti. padabhājaniyavaõõanā\<*<13>*>\ niņņhitā. samuņņhānādãsu idaü sikkhāpadaü tisamuņņhānaü kāya- cittato vācācittato kāyavācācittato ca samuņņhāti, kiriyā,\<*<14>*>\ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. omits me. 2 Bp. methunaü dha-. 3 Ssp. pa¤¤ā-. 4 Ssp. sãti. 5 Ssp. pāliü. 6 Bp. purekkhitvā ; Ssp. purakkhitvā. 7 Bp. -janakā. 8 Bp. nahohisãti. 9 Bp. purekkhitvā ; Ssp. purakkhitvā. 10 Bp.Ssp. -sanã. 11 Ssp. omits bhikkhu. 12 Ssp. sikhiraõã. 13 Ssp. -nãya-. 14 Bp. kriyaü. >\ #<[page 550]># %<550 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.4>% sa¤¤āvimokkhaü sacittakaü lokavajjaü kāyakammaü vacã- kammaü akusalacittaü dvivedanan ti. vinãtavatthåsu lohi- tavatthusmiü so bhikkhu itthiyā lohitakaü nimittaü san- dhāy' āha, itarā na a¤¤āsi tasmā dukkaņaü. kakkasaloman ti rassalomehi bahulomaü. ākiõõaloman ti jaņitalomaü. kharaloman ti thaddhalomaü. dãghaloman ti arassalomaü, sabbaü itthãnimittam eva sandhāya vuttaü. vāpitam eva\<*<1>*>\ kho te ti asaddhammaü sandhāy' āha, sā asallakkhetvā no ca kho paņivuttan ti āha. paņivuttaü nāma udakavappehi\<*<2>*>\ bãjehi apatiņņhitokāse\<*<3>*>\ pāõakehi vināsitabãje vā okāse puna bãjaü patiņņhapetvā\<*<4>*>\ udakena āsittaü, thålavappe\<*<5>*>\ visam- apatitānaü vābãjānaü\<*<6>*>\ samakaraõatthāya puna aņņha- dantakena samãkataü, tesu a¤¤ataraü sandhāya esā āha. maggavatthusmiü maggo saüsãratãti\<*<7>*>\ aīgajātamaggaü sandhāy' āha, sesaü\<*<8>*>\ uttānam evā 'ti. Samantapāsādikāya vinayasaüvaõõanāya duņņhullavācāsikkhapādavaõõanā niņņhitā. Tena samayena buddho bhagavā ti attakāmasikkhāpadaü.\<*<9>*>\ tattha kulåpako ti kulapayurupāsanako\<*<10>*>\ catunnaü paccayā- naü atthāya kulåpasaīkamane niccappayutto. cãvarapiõķa- pātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhāran\<*<11>*>\ ti cãvara¤ ca piõķapāta¤ ca senāsana¤ ca gilānapaccayabhesajjaparikkhā- ra¤ ca. gilānapaccayabhesajjaparikkhāran ti c' ettha pãtika- raõaņņhena\<*<12>*>\ paccayo, yassa kassaci sappāyass' etaü adhiva- canaü, bhisakkassa kammaü tena anu¤¤ātattā ti bhesajjaü, gilānapaccayo 'va\<*<13>*>\ bhesajjaü\<*<14>*>\ gilānapaccayabhesajjaü, yaü ki¤ci gilānassa sappāyaü bhisakkakammaü\<*<15>*>\ telamadhup- phāõitādãti\<*<16>*>\ vuttaü hoti. parikkhāro ti pana sattahi parik- khārehi\<*<17>*>\ suparikkhittaü hotãti ādãsu parivāro vuccati. \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. omits eva. 2 Ssp. -vappe. 3 Bp.Ssp. appa-. 4 Ssp. -ņņhāpetvā. 5 Bp.Ssp. thala-. 6 Bp.Ssp. bãjānaü. 7 Bp. -sãdatãti ; Ssp. saüsaratãti. 8 Ssp. adds sabbattha. 9 Ssp. -kāmapāricariyasik-. 10 Bp.Ssp. -payiru-. 11 Ssp. -pātagilāna-. 12 Bp. patikaraõatthena ; Ssp. paņikaraõaņņhena. 13 Ssp. ca for 'va. 14 Ssp. adds ca. 15 Ssp. bhisakassa kamman. 16 Bp.Ssp. -phāõit-. 17 Bp. Ssp. nagarapari-. >\ #<[page 551]># %% ratho setaparikkhāro jhānakkho cakkavãriyo ti ādãsu alaīkāro, ye c' ime\<*<1>*>\ pabbajitena jãvitaparikkhārā samudānetabbā ti ādãsu sambhāro, idha pana sambhāro pi parivāro pi vaņņati, taü hi gilānapaccayabhesajjaü jãvitassa parivāro pi hoti jãvitavināsakābādhuppattiyā antaraü adatvā rakkhaõato, sambhāro pi yathā ciraü pavattati evam assa kāraõabhāvato, tasmā parikkhāro ti vuccati, evaü gilānapaccayabhesajja¤ ca taü parikkhāro cā 'ti gilānapaccayabhesajjaparikkhāro, taü gilānapaccayabhesajjaparikkhāran ti evam attho daņņhabbo. vasalan ti hãnaü lāmakaü, atha vā vassatãti\<*<2>*>\ vasalo, pagghara- tãti attho, taü vasalaü. asucipaggharaõakan ti vuttaü hoti. niņņhuhitvā ti kheëaü pātetvā. kassāhaü\<*<3>*>\ kena hāyāmãti ahaü kassā\<*<4>*>\ a¤¤issā itthiyā kena bhogena vā alaīkārena vā råpena vā parihāyāmi, kā nāma mayā uttaritarā ti dãpeti. santike ti upacāre ņhatvā samantā avidåre, padabhājane pi ayam ev' attho dãpito. attakāmapāricariyāyā 'ti methuna- dhammasaīkhātena kāmena pāricariyā kāmapāricariyā, at- tano atthāya kāmapāricariyā attakāmapāricariyā, attanā vā kāmitā icchitā ti attakāmā, sayaü methunarāgavasena patthitā\<*<5>*>\ ti attho, attakāmā ca sā pāricariyā ca\<*<6>*>\ attakāma- pāricariyā, tassā attakāmapāricariyāya. vaõõaü bhāseyyā 'ti guõaü ānisaüsaü pakāseyya. tatra yasmā attano atthāya kāmapāricariyā 'ti imasmiü atthavikappe kāmo c' eva hetu ca pāricariyā 'ti\<*<7>*>\ attho, sesaü bya¤janaü, attakāmā ca sā pāricariyā cā\<*<8>*>\ 'ti attakāmapāricariyā 'ti imasmiü atthavi- kappe adhippāyo c' eva pāricariyā 'ti\<*<7>*>\ attho, sesaü bya¤- janaü, tasmā bya¤jane ādaraü akatvā atthamattam eva dassetuü attano kāmaü attano hetuü attano adhippāyaü attano pāricariyaü ti padabhājanaü vuttaü. attano kāmaü attano hetuü attano pāricariyan ti hi vutte jānissanti paõķitā ettāvatā attano atthāya kāmapāricariyā vuttā\<*<9>*>\, attano adhip- pāyaü attano pāricariyan ti vutte pi jānissanti, ettāvatā attanā icchitakāmitaņņhena attakāmapāricariyā vuttā ti. \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. ye p' ãme. 2 Bp. vasatãti. 3 Ssp. kissāhaü. 4 Ssp. kissā. 5 Ssp. paņņhitā. 6 Ssp. cā 'ti for ca. 7 Bp. ca ; Ssp. cā ti for ti. 8 Bp.Ssp. ca for cā ti. 9 Bp.Ssp. add ti. >\ #<[page 552]># %<552 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.5>% idāni tassā attakāmapāricariyāya vaõõabhāsanākāraü das- sento etad aggan ti ādim āha, taü uddesato pi niddesato pi uttānattham eva, ayaü pan' ettha padasambandho ca āpat- tivinicchayo ca. etad aggaü . . . pe\<*<1>*>\ . . . paricareyyā 'ti, yā mādisaü sãlavantaü kalyāõadhammaü brahmacāriü etena dhammena paricareyya\<*<2>*>\ tassā evaü mādisaü paricarantiyā yā ayaü pāricariyā nāma etad aggaü pāricariyānan ti. methunåpasaühitena saīghādiseso ti evaü attakāmapārica- riyāya vaõõaü bhāsato\<*<3>*>\ ca methunåpasaühiten' eva methu- napaņisaüyutten'\<*<4>*>\ eva vacanena yo bhāseyya tassa saīghādi- seso ti. idāni yasmā methunåpasaühiten' eva bhāsantassa saīghādiseso vutto. tasmā aham pi khattiyo tvam pi khat- tiyā arahati khattiyā khattiyassa dātuü samajātikattā ti evam ādãhi vacanehi pāricariyāya vaõõaü bhāsamānassāpi saīghādiseso n' atthi, aham pi khattiyo ti\<*<5>*>\ ādike pana bahå\<*<6>*>\ pi pariyāye vatvā arahasi tvaü mayhaü methunadhammaü dātuü ti evaü methunapaņisaüyutten' eva bhāsamānassa saīghādiseso ti. itthã ca hotãti ādi pubbe vuttanayam eva, idha Udāyitthero ādikammiko, tassa anāpatti ādikammikassā 'ti. padabhājaniyavaõõanā niņņhitā. samuņņhānādi sabbaü duņņhullavācāsadisaü vinãtavatthåni pi uttānatthāne vā 'ti. catutthasaīghādisesavaõõanā niņņhitā. Tena samayena buddho bhagavā ti sa¤carittaü.\<*<7>*>\ tattha paõķitā ti paõķiccena samannāgatā gatimantā. vyattā ti veyyattiyena samannāgatā upāyena\<*<8>*>\ samannāgatā upāya¤¤å visāradā. medhāvinãti medhāya samannāgatā diņņhaü\<*<9>*>\ diņ- ņhaü karoti. dakkhā ti chekā. analasā ti uņņhānaviriya- sampannā.\<*<10>*>\ channā ti anucchavikā. kismiü viyā ti kicchaü viya kileso viya hiri\<*<11>*>\ viya amhākaü hotãti adhippāyo. kumā- rikāya vatthun ti imaü tumhe gaõhathā\<*<12>*>\ 'ti kumārikāya kāra- õavatthuü.\<*<13>*>\ āvāhādãsu āvāho ti dārakassa parakulato dāri- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. . . . pa . . . 2 Bp. paricāreyya. 3 Ssp. bhāsento and omits ca. 4 Bp.Ssp. -nadhammapaņi-. 5 Ssp. inserts tvam pi khattiyā before ti. 6 Bp. bahuke. 7 Ssp. -ttasikkhāpadaü. 8 Bp. uyena ; Ssp. omits upāyena samannāgatā. 9 Ssp. diņņhadiņņhaü. 10 Bp. -vãriya-. 11 Ssp. hirã. 12 Ssp. gaõhāthā. 13 Ssp. kāraõā-. >\ #<[page 553]># %% kāya āharaõaü. vivāho ti attano dārikāya parakulapesanaü. vāreyyan\<*<1>*>\ ti detha no dārakassa dārikan ti yācanaü, divasa- nakkhattamuhuttaparicchedakaraõaü vā. purāõagaõikiyā\<*<2>*>\ 'ti ekassa gaõakassa bhariyāya, sā tasmiü jãvamāne gaõikãti pa¤¤āyittha, mate pana purāõagaõikãti\<*<2>*>\ saīkhyaü\<*<3>*>\ gatā. tirogāmo ti bahi gāmo a¤¤o gāmo ti adhippāyo. manussā ti Udāyissa imaü\<*<4>*>\ sa¤carittakamme yuttapayuttabhāvaü jāna- nakamanussā. suõisabhogenā\<*<5>*>\ 'ti yena bhogena suõisā bhu¤- jitabbā hoti randhāpanapacāpanaparivesāpanādinā\<*<6>*>\ tena\<*<7>*>\ bhu¤jiüsu, tato aparena dāsãbhogenā 'ti māsātikkame yena bhogena dāsã bhu¤jitabbā hoti khettakammakacavarachaķķa- naudakāharāpaõādinā\<*<8>*>\ pana\<*<9>*>\ te bhu¤jiüsu. duggatā ti daëiddā,\<*<10>*>\ yattha vā gatā duggatā hoti tādisaü kulaü gatā. māyyo imaü kumārikan ti mā ayyo imaü kumārikaü. āhā- råpahāro ti āhāro ca upahāro ca, gahaõa¤ ca dāna¤ ca, na amhehi ki¤ci āhaņaü\<*<11>*>\ na upāhaņaü\<*<12>*>\ tayā saddhiü\<*<13>*>\ kaya- vikkayo vohāro amhākaü n' atthãti dãpenti. samaõena bha- vitabban ti abyāvaņena samaõo assa. sussamaõo ti samaõena nāma ãdisesu kammesu abyāvaņena abyāpārena bhavitabbaü, evaü bhavanto hi samaõo sussamaõo assā 'ti, evaü naü\<*<14>*>\ apasādetvā gaccha tvaü na mayaü taü jānāmā 'ti āhaüsu. sajjito ti sabbåpakaraõasampanno maõķitapasādhito\<*<15>*>\ vā. dhuttā ti itthãdhuttā, paricārento\<*<16>*>\ ti manāpiyesu råpādãsu itocito ca samantā indriyāni cārentā, kãëantā ramantā\<*<17>*>\ ti vuttaü hoti. abbhutam akaüså 'ti yadi karissati tvaü etta- kaü jito, yadi na karissati ahaü ettakan ti paõãtakaü\<*<18>*>\ akaüsu, bhikkhånaü pana abbhutaü kātuü na vaņņati, yo karoti parājitena dātabban ti Mahāpaccariyaü vuttaü. kathaü hi nāma ayyo Udāyi taīkhaõikan ti ettha taükhaõo ti \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. vāreyyānãti for vāreyyan ti. 2 Bp.Ssp. -gaõa-. 3 Ssp. saīkhaü. 4 Bp. idha. 5 Ssp. suõisā-. 6 Bp. -vesanādinā. 7 Ssp. te naü. 8 Bp. -udakāharaõarandhāpanādinā ; Ssp. udakāharaõādinā. 9 Bp. tena for pana te ; Ssp. pana te naü. 10 Bp.Ssp. daliddā. 11 Ssp. ābhaņaü. 12 Ssp. upahaņaü. 13 Ssp. omits this. 14 Ssp. taü. 15 Ssp. -ppasādhito. 16 Ssp. -rentā. 17 Bp. abhiramantā. 18 Bp. paõãtataü. >\ #<[page 554]># %<554 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.5>% acirakālo vuccati, taükhaõikan ti acirakālādhikārikaü, sa¤ca- rittaü samāpajjeyyā 'ti sa¤caraõabhāvaü samāpajjeyya, yasmā pana taü samāpajjantena kenaci pesitena katthaci gantabbaü hoti, parato ca itthiyā vā purisamatin ti ādivaca- nato idha itthipurisā adhippetā. tasmā tam atthaü dassetuü itthiyā vā pahito purisassa santike gacchati, purisena vā pahito itthiyā santike gacchatãti evam assa padabhājanaü vuttaü. itthiyā vā purisamatiü purisassa vā itthãmatin ti ettha āroceyyā 'ti pāņhaseso daņņhabbo, ten' ev' assa pada- bhājane purisassa matiü itthiyā āroceti, itthiyā matim puri- sassa ārocetãti vuttaü. idāni yad atthaü taü\<*<1>*>\ tesaü matiü adhippāyaü ajjhāsa- yaü chandaü ruciü āroceti, taü\<*<2>*>\ dassento jāyattane vā jārattane vā ti\<*<3>*>\ āha, tattha jāyattane ti jāyabhāve. jārattane ti jārabhāve. purisassa hi matiü itthiyā ārocento jāyattane āroceti, itthiyā matiü purisassa ārocento jārattane āroceti, api ca purisass' eva matiü itthiyā ārocento jāyattane vā āroceti nibaddhabhariyābhāve, jārattane vā micchācārabhāve, yasmā pan' etaü ārocentena tvaü kira tassa\<*<4>*>\ jāyā bhavis- sasãti ādi vattabbaü hoti. tasmā taü vattabbatākāraü dassetuü jāyattane vā ti jāyā bhavissasãti\<*<5>*>\ jārattena vā ti jārã bhavissasãti assa padabhājanaü vuttaü. eten' eva ca\<*<6>*>\ upāyena itthiyā matiü purisassa ārocane pi pati bhavissasi sāmiko bhavissasi jāro bhavissasãti vattabbākāro veditabbo. antamaso taīkhaõikāya pãti sabbantimena paricchedena yā ayaü taīkhaõe muhuttamatte paņisaüvasitabbato taīkha- õikā ti vuccati, muhuttikā ti attho, tassāpi muhuttikā bha- vissasãti evaü purisamatiü ārocentassa saīghādiseso, eten' eva upāyena muhuttiko bhavissasãti evaü purisassa itthã- matiü ārocento pi\<*<7>*>\ saīghādisesaü āpajjatãti veditabbo. idāni itthiyā vā purisamatin ti ettha adhippetā itthiyo pabhedato dassetvā tāsu sa¤carittavasena āpattibhedaü dassetuü dasa itthiyo ti ādim āha, tattha māturakkhitā ti mātarā rakkhitā, yathā purisena saüvāsaü na kappeti evaü mātarā rakkhitā. ten' assa padabhājane pi vuttaü mātā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. omits taü. 2 Bp. etaü. 3 Bp. adds ādim. 4 Bp. assa. 5 Bp. Ssp. -ssasi. 6 Ssp. omits ca. 7 Bp. omits pi. >\ #<[page 555]># %% rakkhati gopeti issariyaü kāreti vasaü vattetãti, tattha rakkhatãti katthaci gantuü na deti. gopetãti yathā a¤¤e na passanti evaü guttaņņhāne\<*<1>*>\ ņhapeti. issariyaü kāretãti serã- vihāram assā nisedhentã abhibhavitvā pavattati.\<*<2>*>\ vasaü vattetãti idaü karohi idaü mā akāsãti evaü attano vasaü tassā upari vatteti. eten' upāyena piturakkhitādayo pi ¤ātabbā, gottaü vā dhammo vā na rakkhati sagottehi pana sahadhammikehi ca ekaü satthāraü uddissa pabbajitehi ekagaõapariyāpannehi ca rakkhitā gottarakkhitā dhamma- rakkhitā ti vuccati, tasmā tesaü padānaü sagottā rakkhantãti ādinā nayena padabhājanaü vuttaü. saha ārakkhena\<*<3>*>\ sārakkhā. saha paridaõķena\<*<3>*>\ saparidaõķā. tāsaü niddesā pākaņā 'va, imāsu dasasu pacchimānaü dvinnam eva purisan- taraü gacchantãnaü micchācāro hoti na itarāsaü. dhanak- kãtādãsu appena vā bahunā vā dhanena kãtā dhanakkãtā, yasmā pana sā na kitamattā\<*<4>*>\ eva\<*<5>*>\ saüvāsatthāya pana kãtattā bhariyā tasmāssa niddese dhanena kiõitvā\<*<6>*>\ vāsetãti vuttaü. chandena attano ruciyā vasatãti chandavāsinã. yasmā pana sā na attano chandamatten' eva bhariyā hoti purisena pana sampaņicchitattā tasmāssa niddese pi yo piyaü vāsetãti vuttaü. bhogena vasatãti bhogavāsinã, udukkhalamusalādi gharåpa- karaõaü labhitvā bhariyābhāvaü gacchantiyā janapaditthiyā etaü adhivacanaü. paņena vasatãti paņavāsinã, nivāsana- mattam pi pāpuraõamattaü vā labhitvā bhariyābhāvaü upagacchantiyā daëidditthiyā\<*<7>*>\ etaü adhivacanaü. oda- pattakinãti ubhinnaü ekissā udakapātiyā hatthe otāretvā idaü udakaü viya saüsaņņhā abhejjā hothā 'ti vatvā parig- gahitāya vohāranāmam etaü, niddese pi 'ssa tāya saha udakapattaü āmasitvā taü vāsetãti evam attho veditabbo. obhataü\<*<8>*>\ oropitaü cumbaņamassā 'ti obhatacumbaņā,\<*<9>*>\ kaņ- ņhahārikādãnaü a¤¤atarā, yassā sãsato cumbaņaü oropitvā\<*<10>*>\ ghare vāseti, tassā etaü adhivacanaü. dāsã cā 'ti attano eva\<*<11>*>\ dāsã ca hoti bhariyā ca. kammakārã nāma gehe bhatiyā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. gutte ņhāne. 2 Ssp. vattati. 3 Bp. adds ti. 4 Ssp. dhanakkãta-. 5 Bp.Ssp. add bhariyā. 6 Ssp. kãõitvā. 7 Bp.Ssp. dali-. 8 Ssp. obhaņaü. 9 Bp.Ssp. obhaņa-. 10 Bp.Ssp. -petvā. 11 Bp. yeva. >\ #<[page 556]># %<556 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.5>% kammaü karoti, tāya saddhiü koci gharāvāsaü kappeti attano bhariyāya anatthiko hutvā, ayaü vuccati kammakārã ca bhariyā cā 'ti. dhajena āhaņā dhajāhaņā, ussitadhajāya\<*<1>*>\ senāya gantvā paravisayaü vilumpitvā ānãtā ti vuttaü hoti, taü koci bhariyaü karoti, ayaü dhajāhaņā nāma. muhuttikā vuttanayā eva. etāsaü dasannam pi purisantaragamane micchācāro hoti, purisānaü pana vãsatiyāpi etāsu micchācāro hoti,\<*<2>*>\ bhikkhuno ca sa¤carittam pi hotãti. idāni puriso bhikkhuü pahināti\<*<3>*>\ ādãsu patigaõhātãti\<*<4>*>\ so bhikkhu tassa purisassa gaccha bhante itthannāmaü māturak- khitaü bråhi hohi kira itthannāmassa bhariyā dhanakkãtā ti evaü vuttavacanaü sādhu upāsakā 'ti vā hotå 'ti vā āroces- sāmãti vā ti yena kenaci ākārena vacãbhedaü katvā sãsakam- pādãhi vā sampaņicchati. vãmaüsatãti evaü patigaõhitvā\<*<4>*>\ tassā itthiyā santikaü gantvā taü sāsanaü āroceti. paccā- haratãti tena ārocite sā itthã sādhå 'ti sampaņicchatu vā paņik- khipatu vā lajjāya vā tuõhã hotu puna āgantvā tassa purisassa taü pavattiü\<*<5>*>\ āroceti, ettāvatā imāya paņiggahaõārocana- paccāharaõasaīkhātāya tivaīgasampattiyā saīghādiseso hoti, sā pan'\<*<6>*>\ assa bhariyā hotu vā mā vā akāraõam etaü. sace pana so māturakkhitāya santikaü pesito taü adisvā tassā mātuyā taü sāsanaü āroceti bahiddhā vimaņņhaü\<*<7>*>\ nāma hoti, tasmā visaīketan ti Mahāpadumatthero āha. Mahā- summatthero\<*<8>*>\ pana mātā vā hotu pitā vā antamaso gehadāsã pi a¤¤o vā\<*<9>*>\ yo koci taü kiriyaü\<*<10>*>\ sampādessati tassā\<*<11>*>\ vutte pi vimaņņham\<*<7>*>\ eva\<*<12>*>\ na\<*<13>*>\ hoti, tivaīgasampattikāle āpatti yeva. nanu yathā buddhaü paccakkhāmãti vattukāmo viraj- jhitvā dhammaü paccakkhāmãti vadeyya paccakkhātāvassa sikkhā, yathā vā paņhamajjhānaü\<*<14>*>\ samāpajjāmãti vattukāmo virajjhitvā dutiyajjhānaü\<*<15>*>\ samāpajjāmãti vadeyya āpanno \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. usitaddhajāya. 2 Ssp. omits hoti. 3 Ssp. -õātiti. 4 Bp.Ssp. paņiggaõ-. 5 Ssp. pavuttiü. 6 Ssp. pana. 7 Ssp. vã-. 8 Bp.Ssp. -suma-. 9 Bp. adds pi. 10 Bp. kriyaü. 11 Bp.Ssp. tassa. 12 Bp. nāma for eva. 13 Ssp. omits na and adds hotãti. 14 Bp.Ssp. paņhamaü jhānaü. 15 Bp.Ssp. dutiyaü jhānaü. >\ #<[page 557]># %% c' assa\<*<1>*>\ pārājikaü, evaü sampadam idaü ti āha.\<*<2>*>\ taü pan' etaü patigaõhati\<*<3>*>\ antevāsiü vãmaüsāpetvā attanā paccāha- rati āpatti saīghādisesassā 'ti iminā sameti, tasmā subhāsitaü. yathā ca māturakkhitaü bråhãti vuttassa gantvā tassā āroce- tuü samatthānaü mātādãnam pi vadato visaīketo n' atthi, evam evaü, hohi kira itthannāmassa bhariyā dhanakkãtā ti vattabbe, hohi kira itthannāmassa bhariyā chandavāsinãti evaü pāëiyaü\<*<4>*>\ vuttesu chandavāsinã ādãsu vacanesu a¤¤a- taravasena vā avuttesu pi, hohi kira itthannāmassa bhariyā jāyā pajāpatã puttamātā gharaõã gharasāminã bhattarandhikā sussåsikā kāmaparicārikā ti evam ādãsu saüvāsaparidãpakesu vacanesu a¤¤ataravasena vā vadantassāpi visaīketo n' atthãti\<*<5>*>\ tivaīgasampattiyā āpatti yeva. māturakkhitaü bråhãti pesi- tassa pana gantvā a¤¤āsu piturakkhitādãsu a¤¤ataraü vadan- tassa visaīketaü, esa nayo piturakkhitaü bråhãti ādãsu pi, kevalaü h' ettha ekamålakadvimålakādi\<*<6>*>\ vasena purisassa mātā bhikkhuü pahināti\<*<7>*>\ māturakkhitāya mātā bhikkhuü pahināti\<*<7>*>\ māturakkhitā bhikkhuü pahinātãti evam ādãnaü målaņņhāna¤ ca vasena peyyālabhedo yeva viseso, so pi pubbe vuttanayattā pāëianusāren' eva sakkā jānitun ti nāssa vibhā- gaü dassetuü ādaraü karimhā.\<*<8>*>\ patigaõhatãti\<*<9>*>\ ādãsu pana dvãsu catukkesu paņhamacatukke ādipadena tivaīgasam- pattiyā saīghādiseso, majjhe dvãhi duvaīgasampattiyā thul- laccayaü, ante ekena ekaīgasampattiyā dukkaņaü. dutiya- catukke ādipadena duvaīgasampattiyā thullaccayaü, majjhe dvãhi ekaīgasampattiyā dukkaņaü, ante ekena aīgābhāvato anāpatti. tattha patigaõhatãti\<*<9>*>\ āõāpakassa sāsanaü patigaõhati.\<*<9>*>\ vãmaüsatãti pahitaņņhānaü gantvā taü āroceti. paccāharatãti puna āgantvā målaņņhassa āroceti. na paccāharatãti ārocetvā etto 'va pakkamati. na\<*<10>*>\ vãmaüsati\<*<11>*>\ paccāharatãti purisena itthannāmaü gantvā bråhãti vuccamāno sādhå 'ti tassa sāsanaü patigaõhitvā\<*<12>*>\ taü pammusitvā vā apammusitvā\<*<13>*>\ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. v' assa. 2 Ssp. omits āha. 3 Bp.Ssp. paņiggaõhāti. 4 Bp. pāëiyā. 5 Bp.Ssp. atthi. 6 Bp. -du- for -dvi-. 7 Bp.Ssp. -õāti. 8 Bp. karimha. 9 Bp.Ssp. paņiggaõ-. 10 Bp. paņiggaõhati before na. 11 Bp. -satãti and omits paccāharatãti. 12 Bp.Ssp. paņigga-, sic pa8 sim. 13 Bp.Ssp. appa-. >\ #<[page 558]># %<558 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.5>% vā a¤¤ena karaõãyena tassā santikaü gantvā ki¤cid eva kathaü kathento nisãdati, ettāvatā patigaõhati\<*<1>*>\ na vãmaüsati nāmā 'ti vuccati. atha naü sā itthã sayam eva vadati tum- hākaü kira upaņņhāko maü gahetukāmo\<*<2>*>\ ti evaü vatvā ca\<*<3>*>\ ahaü tassa bhariyā bhavissāmãti vā\<*<4>*>\ na vā\<*<5>*>\ bhavissāmãti vadati, so tassā vacanaü anabhinanditvā appaņikkositvā tuõhãbhåto 'va uņņhāyāsanā tassa purisassa santikaü āgantvā taü pavattiü āroceti, ettāvatā na vãmaüsati paccāharati nāmā 'ti vuccati. na vãmaüsati na paccāharatãti kevalaü sāsanārocanakāle patigaõhati yeva itaraü pana dvayaü na karoti. na patigaõhati vãmaüsati paccāharatãti koci puriso bhikkhussa ņhitaņņhāne vā nisinnaņņhāne vā tathāråpiü ka- thaü katheti, bhikkhu tena appahito\<*<6>*>\ pi pahito viya hutvā itthiyā santikaü gantvā, hohi kira itthannāmassa bhariyā ti ādinā nayena vãmaüsitvā tassā ruciü vā aruciü vā puna āgantvā imassa āroceti. ten' eva nayena vãmaüsitvā apac- cāharanto\<*<7>*>\ na patigaõhati vãmaüsati na paccāharatãti vuccati. ten' eva nayena gato avãmaüsitvā tāya samuņņhāpitaü kathaü sutvā paņhamacatukkassa tatiyapade vuttanayena āgantvā imassa ārocento na patigaõhati na vãmaüsati paccā- haratãti vuccati catutthaü\<*<8>*>\ padaü pākaņam eva. sambahule bhikkhå āõāpetãti ādinayā pākaņā yeva. yathā pana sam- bahulā 'pi ekavatthusmiü\<*<9>*>\ āpajjanti, evaü ekassa ' pi sam- bahulavatthåsu\<*<10>*>\ sambahulā āpattiyo veditabbo, kathaü, puriso bhikkhuü āõāpeti, gaccha bhante asukasmiü nāma pāsāde saņņhimattā vā sattatimattā vā itthiyo ņhitā tā vadehi, hotha kira itthannāmassa bhariyāyo ti. so sampaņicchitvā tattha gantvā ārocetvā puna taü sāsanaü paccāharati, yattakā itthiyo tattakā āpattiyo āpajjati. vuttaü h' etaü Parivāre pi:-- padavãtihāramattena vācāya bhaõitena ca, sabbāni garukāni sappaņikammāni, catusaņņhi āpattiyo āpajjeyya ekato, pa¤hāmesā kusalehi cintitā ti. \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. paņiggaõhāti. 2 Sp. gehekātukāmo by mistake. 3 Ssp. omits ca. 4 Ssp. omits this vā. 5 Bp. this vā comes after next bhavissāmãti. 6 Ssp. apahito. 7 Ssp. pacchā-. 8 Bp. catuttha. 9 Bp. -tthumhi. 10 Bp. Ssp. -hulesu vatthåsu. >\ #<[page 559]># %% imaü kira atthavasaü paņicca ayaü pa¤ho vutto, vacanasi- liņņhatāya c' ettha catusaņņhi āpattiyo ti vuttaü, evaü karonto pana satam pi sahassam pi āpajjatãti. yathā ca ekena pesi- tassa ekassa sambahulāsu itthãsu sambahulā āpattiyo, evaü eko puriso sambahule bhikkhå ekissā santikaü peseti sab- besaü saīghādiseso, eko sambahule bhikkhå sambahulānaü itthãnaü santikaü peseti itthãgaõanāya saīghādisesā.\<*<1>*>\ sam- bahulā purisā ekaü bhikkhuü ekissā santikaü pesenti purisagaõanāya saīghādisesā,\<*<1>*>\ sambahulā\<*<2>*>\ ekaü bhikkhuü\<*<3>*>\ sambahulānaü itthãnaü santikaü pesenti vatthugaõanāya saīghādisesā.\<*<1>*>\ sambahulā\<*<4>*>\ sambahule\<*<2>*>\ ekissā santikaü pesenti vatthugaõanāya saīghādisesā,\<*<5>*>\ sambahulā purisā sambahule bhikkhå sambahulānaü itthãnaü santikaü pesenti vatthugaõanāya saīghādisesā,\<*<5>*>\ esa\<*<6>*>\ nayo ekā itthã ekaü bhikkhun ti ādãsu pi, ettha ca sabhāgavisabhāgatā nāma appamāõaü, mātāpitunnam\<*<7>*>\ pi pa¤casahadhammikānam pi sa¤carittakammaü karontassa āpatti yeva. puriso bhikkhuü āõāpeti gaccha bhante ti catukkaü aīgavasena āpattibheda- dassanatthaü vuttaü. tassa pacchimapade antevāsi\<*<8>*>\ vã- maüsitvā bahiddhā paccāharatãti āgantvā ācariyassa anāro- cetvā etto 'va gantvā tassa purisassa āroceti. āpatti ubhin- naü thullaccayassā 'ti ācariyassa paņiggahitattā ca vãmaü- sāpitattā ca dvih' aīgehi thullaccayaü, antevāsikassa vãmaü- sitattā ca paccāhatattā ca dvãh' aīgehi thullaccayaü. sesaü pākaņam eva. gacchanto sampādetãti patigaõhati c' eva vãmaüsati ca. āgacchanto visaüvādetãti na paccāharati. gacchanto visaü- vādetãti na patigaõhāti.\<*<9>*>\ āgacchanto sampādetãti vãmaüsati c' eva paccāharati ca. evaü ubhayattha dvãh' aīgehi thul- laccayaü, tatiyapade āpatti, catutthe anāpatti. anāpatti saīghassa vā cetiyassa vā gilānassa vā karaõãyena gacchati ummattakassa ādikammikassā 'ti ettha bhikkhusaīghassa uposathāgāraü vā ki¤ci vā vippakataü hoti, tattha kārukā- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. seso. 2 Ssp. adds bhikkhå. 3 Bp. omits this. 4 Ssp. adds purisā. 5 Bp. -seso. 6 Ssp. es 'eva. 7 Bp.Ssp. -pitånaü. 8 Bp. -vāsiü ; Ssp. -vāsã. 9 Sp. -gaõhati in other cases. >\ #<[page 560]># %<560 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.5>% naü\<*<1>*>\ bhattavetanatthāya upāsako vā upāsikāya santikaü bhikkhuü pahineyya upāsikā vā upāsakassa evaråpena saī- ghakaraõãyena\<*<2>*>\ gacchantassa anāpatti, cetiyakamme kayira- māne pi es' eva nayo, gilānassa bhesajjatthāya pi upāsakena vā upāsikāya santikaü upāsikāya vā upāsakassa santikaü pahitassa gacchato anāpatti. ummattakādikammikā vut- tanayā eva. samuņņhānādãsu idaü sikkhāpadaü chasamuņ- ņhānaü, sãsukkhipanādinā\<*<3>*>\ kāyavikārena sāsanaü gahetvā gantvā hatthamuddāya\<*<4>*>\ vãmaüsitvā puna āgantvā hattha- muddāya\<*<5>*>\ eva ārocentassa kāyato samuņņhāti, āsanasālāya nisinnassa itthannāmā nāma\<*<6>*>\ āgamissati tassā cittaü jāney- yāthā 'ti kenaci vutto\<*<7>*>\ sadhå 'ti sampaņicchitvā taü āgataü vatvā tassā gatāya puna tasmiü purise āgate ārocentassa vācato samuņņhāti. vācāya sāsanaü\<*<8>*>\ sādhå 'ti gahetvā a¤¤ena karaõãyena tassā gharaü gantvā a¤¤attha vā gama- nakāle taü disvā vacãbheden' eva vãmaüsitvā puna a¤¤en' eva karaõãyena\<*<9>*>\ tato apakkamma kadācid eva taü\<*<10>*>\ purisaü disvā ārocentassāpi vācato 'va\<*<11>*>\ samuņņhāti. paõõattiü ajānantassa pana khãõāsavassāpi kāyavācato samuņņhāti. kathaü, sace hi 'ssa mātāpitaro kujjhitvā alaü vacanãyā honti, ta¤ ca bhikkhuü gharaü upagataü therapitā vadati mātā te tāta maü mahallakaü chaķķetvā ¤ātikulaü gatā gaccha taü\<*<12>*>\ maü upaņņhātuü pesehãti, so ce gantvā taü vatvā puna pituno tassā āgamanaü vā anāgamanaü vā āroceti saīghādiseso. imāni tāõi acittakasamuņņhāni. paõ- õattiü pana jānitvā eteh' eva tãhi nayehi sa¤carittaü samā- pajjato kāyacittato vācācittato kāyavācācittato\<*<13>*>\ samuņņhāti, imāni tãõi paõõattijānanacittena sacittakasamuņņhānāni, kiriyā,\<*<14>*>\ nosa¤¤āvimokkhaü, paõõattivajjaü, kāyakammaü, vacãkammaü, kusalādivasena c' ettha tãõi cittāni, sukhādi- vasena tisso vedanā ti. vinãtavatthåsu ādito vatthupa¤cake paņiggahitamattattā dukkaņaü, kalahavatthusmiü sammodanãyaü akāsãti taü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. kārakānaü. 2 Bp.Ssp. saīghassa karaõãyena. 3 Ssp. sãsaukkhi-. 4 Ssp. -muddhāya. 5 Ssp. -muddhāy'. 6 Ssp. omits nāma. 7 Bp.Ssp. vutte. 8 Bp.Ssp. omit this. 9 Ssp. kāraõena. 10 Ssp. naü. 11 Ssp. ca. 12 Bp.Ssp. naü. 13 Bp.Ssp. add ca. 14 Bp. kriyaü. >\ #<[page 561]># %% sa¤¤āpetvā puna gehagamanãyaü\<*<1>*>\ akāsi. nālaü vacanãyā 'ti na pariccattā ti attho, yā hi yathā yathā yesu yesu jana- padesu pariccattā\<*<2>*>\ 'va hoti bhariyābhāvaü atikkamati ayaü alaü vacanãyā ti vuccati, esā pana na alaü vacanãyā kenacid eva kāraõena kalahaü katvā gatā, ten' ev' ettha bhagavā anāpattãti āha, yasmā pana kāyasaüsagge yakkhiyā\<*<3>*>\ thullac- cayaü vuttaü tasmā duņņhullādãsu pi yakkhãpetiyo thullacca- yavatthum\<*<4>*>\ evā 'ti veditabbā, aņņhakathāsu pan'\<*<5>*>\ etaü na vicāritaü, sesaü sabbattha uttānattham evā 'ti. sa¤carittavaõõanā niņņhitā. Tena samayenā 'ti kuņikārasikkhāpadaü. tattha âëavakā ti âëavãraņņhe jātā dārakā âëavakā nāma, te pabbajitakāle pi âëavakā tv eva pa¤¤āyiüsu, te sandhāya vuttaü âëavakā bhikkhå ti. sa¤¤ācikāyo ti sayaü yācitvā gahitåpakaraõāyo. kārāpentãti karonti pi kārāpenti pi. te kira sāsane vāsadhu- ra¤\<*<6>*>\ ca ganthadhura¤ cā 'ti dve pi dhurāni chaķķetvā nava- kammam eva dhuraü katvā paggaõhiüsu. assāmikāyo ti anissarāyo, kāretvā\<*<7>*>\ dāyakena virahitāyo ti attho. attuddesikāyo ti attānaü uddissa attano atthāya āraddhāyo ti attho. appamāõikāyo ti ettakena niņņhaü gacchissantãti evaü aparicchinnappamāõāyo,\<*<8>*>\ vuddhippa- māõāyo\<*<9>*>\ mahappamāõāyo cā\<*<10>*>\ 'ti attho. yācanā eva\<*<11>*>\ bahulā etesaü mandaü a¤¤aü kamman ti yācanabahulā. evaü vi¤¤attibahulā veditabbā, atthato pan' ettha nānākaraõaü\<*<12>*>\ n' atthi anekakkhattuü purisaü detha purisatthakaraü\<*<13>*>\ dethā 'ti yācantānam etaü adhivacanaü. tattha målacchejjāya purisaü yācituü na vaņņati, sahāyatthāya kammakaraõat- thāya purisaü dethā 'ti yācituü vaņņati. purisatthakaran ti purisena kātabbaü hatthakammaü vuccati, taü yācituü vaņņati,\<*<14>*>\ hatthakammaü nāma ki¤ci vatthuü\<*<15>*>\ na hoti, \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. gehaü gama-. 2 Bp. repeats pariccattā. 3 Ssp. yakkhiniyā. 4 Ssp. -vatthu. 5 Bp.Ssp. pana. 6 Bp.Ssp. vipassanādhura¤. 7 Bp. kāretarā. 8 Bp. appari- ; Ssp. paricchi-. 9 Bp. adds vā ; Ssp. vuķķhi-. 10 Ssp. omits cā. 11 Ssp. yeva. 12 Ssp. -kāraõaü. 13 Bp. purisatta-. 14 Bp. omits taü yācituü vaņņati. 15 Bp.Ssp. vatthu. >\ #<[page 562]># %<562 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.6>% tasmā taü ņhapetvā migaluddakamacchabandhakādãnaü sakakammaü avasesaü sabbaü kappiyaü, kiü bhante āga- tattha kena kammaü ti pucchite vā apucchite vā yācituü vaņņati, vi¤¤attipaccayā doso n' atthi, tasmā migaluddakā- dayo sakakammaü na yācitabbā, hatthakammaü dethā 'ti aniyāmetvā 'pi na yācitabbā, evaü yācitā hi te sādhu bhante ti bhikkhuü\<*<1>*>\ uyyojetvā mige pi māretvā āhareyya,\<*<2>*>\ niya- metvā pana vihāre ki¤ci kattabbaü atthi tattha hatthakam- maü dethā 'ti yācitabbā. phālanaīgalādãni upakaraõāni gahetvā kasituü vā vapituü vā lāyituü vā gacchantaü sakiccapasutam pi kassakaü\<*<3>*>\ vā a¤¤aü vā ki¤ci hatthakam- maü yācituü vaņņat' eva. yo pana vighāsādo vā a¤¤o vā koci nikkammo niratthakakathaü vā\<*<4>*>\ kathento niddāyanto vā viharati. evaråpaü ayācitvā 'pi ehi re idaü vā idaü vā karohãti yadicchakaü kārāpetuü vaņņati, hatthakammassa pana sabbakappiyabhāvadãpanatthaü imaü nayaü kathenti. sace hi bhikkhu pāsādaü kāretukāmo hoti tambhatthāya pāsāõakoņņakānaü gharaü gantvā vattabbaü hatthakam- maü laddhuü vaņņati upāsakā 'ti, kiü kātabbaü bhante ti, pāsāõatthambhā uddharitvā dātabbā ti, sace te uddharitvā vā denti uddharitvā nikkhitte attano thambhe vā denti vaņņati. athāpi vadanti amhākaü bhante hatthakammaü kātuü khaõo n' atthi a¤¤aü uddharāpetha tassa målaü das- sāmā 'ti, uddharāpetvā pāsāõatthambhe uddhaņamanussānaü målaü dethā 'ti vattuü vaņņati. eten' eva upāyena pāsāda- dārånaü atthāya vaķķhakãnaü santikaü iņņhakatthāya iņņhakavaķķhakãnaü chadanatthāya\<*<5>*>\ gehachādakānaü\<*<6>*>\ cit- takammatthāya cittakārānan ti yena yena attho hoti tassa tassa atthāya tesaü tesaü sippakārakānaü santikaü gantvā hatthakammaü yācituü vaņņati, hatthakammayācanavasena ca målacchejjāya vā bhattavetanānuppadānena vā laddham pi sabbaü gahetuü vaņņati, ara¤¤ato āharāpentena ca sabbaü anajjhāvutthakaü\<*<7>*>\ āharāpetabbaü. na kevala¤ ca pāsādaü kāretukāmena ma¤cā-pãņha-patta-parissā vana-dhammakara- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. bhikkhå. 2 Bp.Ssp. -yyuü. 3 Bp. kasakaü. 4 Bp. omits vā. 5 Ssp. chāda-. 6 Ssp. -chādanakānaü. 7 Bp. -vuņņhakaü. >\ #<[page 563]># %% ka-cãvarādãni\<*<1>*>\ kārāpetukāmenā 'pi dāruëohasuttādãni\<*<2>*>\ labhitvā te te sippakārake upasaīkamitvā vuttanayen' eva hattha- kammaü yācitabbaü, hatthakammayācanavasena ca må- lacchejjāya vā bhattavetanānuppadānena\<*<3>*>\ vā laddham pi sabbaü gahetabbaü. sace pana kātuü na icchanti bhat- tavetanaü\<*<4>*>\ paccāsiüsanti\<*<5>*>\ akappiyakahāpaõādiü\<*<6>*>\ na dātab- baü, bhikkhācāravattena taõķulādãni pariyesitvā dātuü vaņņati. hatthakammavasena pattaü kāretvā tath' eva pācetvā navapakkassa pattassa pu¤chanatelatthāya anto gāmaü paviņņhena bhikkhāya āgato ti sallakkhetvā yāguyā vā bhatte vā ānãte hatthena patto pidhātabbo.\<*<7>*>\ sace upāsikā kiü bhante ti pucchati, navapakko patto pu¤chanatelena attho ti vattabbaü. sace sā dehi bhante ti pattaü gahetvā telena pu¤chitvā yāguyā vā bhattassa vā påretvā deti, vi¤¤atti nāma na hoti gahetuü vaņņati.\<*<8>*>\ bhikkhå pageva piõķāya caritvā āsanasālaü gantvā āsanaü apassantā tiņņhanti, tatra ce upāsakā bhikkhå ņhite disvā sayam eva āsanāni āharāpenti, nisãditvā gacchante hi āpucchitvā gantabbaü, anāpucchā gatānam pi naņņhaü gãvā na hoti, āpucchitvā gamanaü pana vattaü. sace bhikkhåhi āsanāni āharathā\<*<9>*>\ 'ti vuttehi āhaņāni honti āpucchitvā 'va gantabbaü, anāpucchā gatānaü vattabhedo ca naņņha¤ ca gãvā.\<*<10>*>\ attharaõakojavakādãsu\<*<11>*>\ pi es' eva nayo. makkhikāyo\<*<12>*>\ bahukā honti, makkhikāvãjaniü\<*<13>*>\ āharathā 'ti vattabbaü, pucimandasākhādãni āharanti kap- piyaü kārāpetvā paņiggahetabbāni, āsanasālāyaü\<*<14>*>\ udaka- bhājanaü rittaü hoti, dhammakarakaü\<*<15>*>\ gaõhāti na vattab- baü, dhammakarakaü\<*<15>*>\ hi rittabhājane pakkhipanto bhin- deyya. nadiü vā taëākaü vā gantvā pana udakaü āharā 'ti vattuü vaņņati, gehato āharā 'ti n' eva vattuü vaņņati, na \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. -dhamakaraõa-- ; Ssp. dhamakaraka--. 2 Ssp. -loha-. 3 Bp.Ssp. -vettanā-. 4 Bp.Ssp. -vettana 5 Bp. -sisanti. 6 Bp. -õādi ; Ssp. akappiyaü kahāpaõādi. 7 Ssp. pidahitabbo. 8 Ssp. vaņņatãti. 9 Bp. āharāpethā. 10 Ssp. adds ti. 11 Ssp. attharakoja-. 12 Ssp. macchikā. 13 Ssp. macchikā-. 14 Bp. -lāya. 15 Bp. dhamakaraõaü ; Ssp. dhamakarakaü. >\ #<[page 564]># %<564 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.6>% āhaņaü paribhu¤jituü,\<*<1>*>\ āsanasālāya vā ara¤¤ake vā bhatta- kiccaü karontehi tatthajātakaü anajjhāvutthakaü\<*<2>*>\ yaü ki¤ci uttaribhaīgārahaü pattaü vā phalaü vā sace ki¤ci kammaü karontaü āharāpeti hatthakammavasena āharā- petvā paribhu¤jituü vaņņati, alajjãhi pana bhikkhåhi vā sāmaõerehi vā hatthakammaü na kāretabbaü. ayaü tāva purisatthakare nayo. goõam pana a¤¤atakāppavāritaņņhānato āharāpetuü na vaņņati, āharāpentassa dukkaņaü, ¤ātipavāritaņņhānato pi målacchejjāya yācituü na vaņņati, tāvakālikanayena sabbat- tha vaņņati, evaü āharāpita¤ ca goõaü rakkhitvā jaggitvā sāmikānaü\<*<3>*>\ paņicchādetabbaü,\<*<4>*>\ sac' assa pādo vā siīgaü vā bhijjati vā\<*<5>*>\ nassati vā\<*<6>*>\ sāmikā ce sampaņicchanti icc etaü kusalaü, no ce sampaņicchanti gãvā hoti, sace tumhākaü yeva demā 'ti vadanti na sampaņicchitabbaü, vihārassa demā 'ti vutte pana ārāmikānaü ācikkhatha paņijagganatthāya\<*<7>*>\ 'ti vattabbaü. sakaņaü dethā 'ti pi a¤¤ātakāppavārite vattuü na vaņņati, vi¤¤atti eva hoti dukkaņaü āpajjati, ¤āti- pavāritaņņhāne\<*<8>*>\ pana vaņņati, tāvakālikaü vaņņati, kammaü katvā puna dātabbaü, sace nemiyādãni\<*<9>*>\ bhijjanti pākatmam katvā dātabbaü, naņņhe gãvā hoti, tumhākam eva demā 'ti vutte dārubhaõķaü nāma sampaņicchituü vaņņati, es' eva nayo vāsipharasukuņhārãkuddāëanikhādanesu,\<*<10>*>\ valliādãsu ca parapariggahãtesu\<*<11>*>\ garubhaõķappahonakesu yeva ca valli- ādãsu vi¤¤atti hoti na tato oraü, anajjhāvutthakaü pana yaü ki¤ci āharāpetuü vaņņati, rakkhitagopitaņņhāne yeva hi vi¤¤atti nāma vuccati, sā dvãsu paccayesu sabbena sabbaü na vaņņati. senāsanapaccaye pana āhara dehãti vi¤¤atti- mattam eva na vaņņati, parikathobhāsanimittakammāni vaņņanti. tattha uposathāgāraü vā bhojanasālaü vā a¤¤aü vā ki¤ci senāsanaü icchantena\<*<12>*>\ imasmiü vata okāse evarå- paü senāsanaü kātuü vaņņatãti vā yuttan ti anuråpan ti vā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. -jitabbaü. 2 Ssp. -vuņņhakaü. 3 Bp. sāmikā. 4 Bp.Ssp. paņicchāpetabbā. 5 Ssp. omits vā. 6 Ssp. adds taü. 7 Bp.Ssp. paņijagga-. 8 Ssp. ¤ātakappavāri-. 9 Bp. nemi ādãni. 10 Ssp. vāsã-. 11 Ssp. -hitesu. 12 Bp. icchanto ; Ssp. icchato. >\ #<[page 565]># %% ādinā nayena vacanaü parikathā nāma. upāsakā tumhe kuhiü vasathā 'ti, pāsāde bhante ti, bhikkhånaü pana upāsakā pāsādo na vaņņatãti evam ādi vacanaü obhāso nāma, manusse disvā rajjuü vā\<*<1>*>\ pasāreti khãle ākoņāpeti, kiü idaü bhante ti vutte idha āvāsaü karissāmā 'ti evam ādi kāraõaü\<*<2>*>\ pana nimittakammaü nāma, gilānapaccaye pana vi¤¤atti pi vaņņati, pageva parikathādãni. manussā upaddutā yācanāya upaddutā vi¤¤attiyā 'ti tesaü bhikkhånaü tāya yācanāya ca vi¤¤atiyā ca pãëitā. ubbijjantãti\<*<3>*>\ kinnu āharāpessantãti ubbe- gaü i¤janaü calanaü paņilabhanti. uttasanti pãti ahiü viya disvā sahasā tasitvā\<*<4>*>\ uggamanti.\<*<5>*>\ palāyanti pãti dårato 'va\<*<6>*>\ yena vā tena vā palāyanti. a¤¤ena pi gacchantãti yaü maggaü paņipannā taü pahāya nivattitvā vāmaü vā dak- khiõaü vā gahetvā gacchanti dvāram pi thakenti.\<*<7>*>\ bhåtapubbaü bhikkhave ti iti bhagavā te bhikkhå garahitvā tad anuråpika¤\<*<8>*>\ ca dhammaü kathaü katvā puna pi vi¤¤at- tiyā dosaü pākaņaü kurumāno iminā\<*<9>*>\ bhåtapubbaü bhik- khave ti ādinā nayena tãõi vatthåni dassesi. tattha Maõi- kaõņho ti so kira nāgarājā sabbakāmadadaü mahagghaü maõiü kaõthe piëandhitvā carati tasmā maõikaõņho tv eva pa¤¤āyittha. upari muddhani mahantaü phaõaü karitvā aņņhāsãti so kira tesaü dvinnaü isãnaü kaõiņņho isi mettāvi- hārã ahosi, tasmā so nāgarājā nadito uttaritvā devavaõõaü nimmiõitvā tassa santike nisãditvā sammodanãyaü katvā taü devavaõõaü pahāya sakavaõõam eva upagantvā taü isiü parikkhipitvā pasannākāraü karonto upari muddhani mahan- taü phaõaü katvā\<*<10>*>\ chattaü viya dhārayamāno muhuttaü ņhatvā pakkamati, tena vuttaü upari muddhani mahantaü phaõaü karitvā aņņhāsãti. maõissa kaõņhe pilandhanan\<*<11>*>\ ti maõi\<*<12>*>\ assa kaõņhe pilandhitaü\<*<11>*>\ āmuttan ti attho. ekam antaü aņņhāsãti tena devavaõõena āgantvā tāpasena saddhiü sammodamāno ekasmiü padese aņņhāsi. mamannapānan ti mama anna¤ ca pāna¤ ca. vipulan ti bahulaü.\<*<13>*>\ uëāran ti \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. omits vā. 2 Ssp. karaõaü. 3 Bp. -jjanti pãti. 4 Ssp. uttasitvā. 5 Bp. Ssp. ukkamanti. 6 Ssp. omits 'va. 7 Bp. inserts . . . pa . . . 8 Bp.Ssp. anuråpa¤. 9 Bp. imināpi ; Ssp. imāni. 10 Bp. karitvā. 11 Bp. piëa-. 12 Bp.Ssp. maõiü. 12 Ssp. bahutaü. >\ #<[page 566]># %<566 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.6>% paõãtaü. atiyācako sãti ativiya yācako punappunaü yācasãti\<*<1>*>\ vuttaü hoti. suså ti taruõo thāmasampanno yobbanappat- tapuriso. sakkharā vuccati kāëasilā, tattha dhoto asi sak- kharadhoto nāmā 'ti vuccati, sakkharadhoto pāõimhi assā 'ti sakkharadhotapāõi, pāsāõe dhotanisitakhaggahattho ti attho, yathā so asihattho puriso tāseyya, evaü tāsesi maü selaü yācamāno, maõiü yācanto ti attho, na taü yāceti taü na yāceyya, kataraü, yassa piyaü jigiüseyyā\<*<2>*>\ 'ti yassa\<*<3>*>\ sattassa piyan ti jāneyya. kim aīga pana manussabhåtānan ti manussabhåtānaü amanāpā ti kim ev' ettha vattabbaü. sakuõasaīghassa saddena ubbāëho ti so kira sakuõasaīgho paņhamayāma¤ ca pacchimayāma¤ ca nirantaraü saddam eva karoti, so bhikkhu tena saddena pãëito hutvā bhagavato santikaü agamāsi. ten' āha yen' āhaü ten' upasaīkamãti.\<*<4>*>\ kuto ca tvaü bhikkhu āgacchasãti ettha nisinno so bhikkhu na āgacchati vattamānasamãpe pana evaü vattuü labbhati. ten' āha kuto ca tvaü bhikkhu āgacchasãti kuto āgato 'sãti attho. tato 'haü\<*<5>*>\ bhagavā āgacchāmãti etthāpi so eva nayo. ubbāëho ti pãëito, ukkaõņhāpito hutvā ti attho. so sakuõasaīgho bhikkhu pattaü yācatãti ettha na\<*<6>*>\ te sakuõā bhikkhuno vacanaü jānanti, bhagavā pana attano ānubhā- vena yathā jānanti tathā akāsi. apāhaü te na jānāmãti api ahaü te jane ke vā ime kassa vā ime ti na jānāmi. saīgamma yācantãti samāgantvā vaggavaggā hutvā yācanti. yācako appiyo hotãti yo yācati so appiyo hoti. yācaü adadam appiyo ti yācan ti yācitaü vuccati, yācitam atthaü adadanto pi appiyo hoti. athavā yācan ti yācantassa, adadam appiyo ti adento appiyo hoti. mā me viddesanā\<*<7>*>\ ahå 'ti mā me appi- yabhāvo ahu, ahaü vā tava tvaü vā mama desso\<*<8>*>\ appiyo mā ahosãti attho. dussaüharāõãti\<*<9>*>\ kasigorakkhādãhi upāyehi dukkhena saüharaõãyā\<*<10>*>\ ti. sa¤¤ācikāya pana bhikkhunā ti ettha sa¤¤ācikā nāma sayaü pavattitā\<*<11>*>\ yācanā vuccati, tasmā sa¤¤ācikāyā\<*<12>*>\ 'ti \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. yācako sãti. 2 Bp. jigãseti ; Ssp. jigiüseti. 3 Bp.Ssp. yaü assa. 4 Ssp. åpa-. 5 Bp. ahaü. 6 Ssp. omits na. 7 Bp. videssanā. 8 Bp. videsso. 9 Bp. dusaü ha-. 10 Bp. -õãyāni. 11 Bp. -ttila. 12 Ssp. saüyāci-. >\ #<[page 567]># %% attano yācanāyā 'ti vuttaü hoti, sayaü yācitakehi upakara- õehãti attho, yasmā pana\<*<1>*>\ sayaü yācitakehi karãyamānā \<*<2>*>\ sayaü yācitvā karãyamānā\<*<2>*>\ hoti, tasmā taü atthapariyāyaü dassetuü sayaü yācitvā purisam pãti evam assa padabhājanaü vuttaü. ullittā ti anto littā. avalittā ti bahi littā. ullittā- valittā ti sāntarabāhiralittā\<*<3>*>\ ti vuttaü hoti. kārayamānenā 'ti imassa padabhājane kārāpentenā 'ti ettakam eva vattab- baü siyā, evaü hi bya¤janaü sameti, yasmā pana sa¤¤āci- kāya\<*<4>*>\ kuņiü karontenāpi\<*<5>*>\ idha vuttanayen' eva paņipajjitab- baü, tasmā karonto vā hotu kārāpento vā ubho p' ete kāra- yamānenā 'ti iminā 'va padena saīgahãtā\<*<6>*>\ ti etam atthaü dassetuü karonto vā kārāpento vā ti vuttaü hoti,\<*<7>*>\ yadi pana karontena vā kārāpentena vā ti vadeyya bya¤janaü vilomi- taü bhaveyya, na hi kārāpento karonto nāma hoti, tasmā atthamattam ev' ettha dassitan ti veditabbaü. attuddesan ti mayhaü esā ti evaü attā uddeso assā 'ti attuddesā, taü attuddesaü, yasmā pana yassā attā uddeso sā attano atthāya hoti tasmā\<*<8>*>\ atthapariyāyaü dassento attuddesan ti attano atthāyā 'ti āha. pamāõikā kāretabbā ti pamāõayuttā kāre- tabbā. tatrãdaü\<*<9>*>\ pamāõan ti tassā kuņiyā idaü pamāõaü. sugatavidatthiyā ti sugatavidatthi nāma idāni majjhimassa purisassa tisso vidatthiyo vaķķhakãhatthena\<*<10>*>\ diyaķķho hattho hoti. bāhirimena mānenā 'ti kuņiyā bahi kuķķamānena dvādasaviddhiyo, minantena pana sabbapaņhamaü dinno mahāmattikapariyanto\<*<11>*>\ na gahetabbo, thusapiõķapariyan- tena minitabbaü, thusapiõķassåpari\<*<12>*>\ setakammaü abbohā- rikaü, sace thusapiõķena anatthiko mahāmattikāya eva niņņhāpeti mahāmattikā 'va paricchedo. tiriyan ti vitthārato. sattā 'ti satta sugatavidatthiyo. antarā 'ti imassa pana ayaü niddeso abbhantarimena mānena,\<*<13>*>\ kuķķassa\<*<14>*>\ bahi antaü agahetvā\<*<15>*>\ abbhantarimena antena\<*<16>*>\ minãyamāne\<*<17>*>\ tiriyaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. inserts sā after this. 2 Bp. kariya- ; Ssp. kayiramānā. 3 Bp. antara- ; Ssp. santara-. 4 Ssp. saüyāci-. 5 Ssp. kārāpente-. 6 Bp.Ssp. -hitā. 7 Ssp. omits hoti. 8 Ssp. inserts taü after tasmā. 9 Bp. tatridaü. 10 Ssp. -kiha-. 11 Ssp. -mattikāpari-. 12 Bp. -õķassa upari. 13 Bp. manenā 'ti. 14 Bp. kuņņassa. 15 Bp.Ssp. aggahetvā. 16 Ssp. ante. 17 Bp. miniya- ; Ssp. miya-. >\ #<[page 568]># %<568 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.6>% satta sugatavidatthiyo pamāõan ti vuttaü hoti. yo pana lesaü oķķento\<*<1>*>\ yathā vuttappamāõam eva karissāmãti dãghato ekādasa vidatthiyo tiriyaü aņņha vidatthiyo dãghato vā terasa vidatthiyo tiriyaü cha vidatthiyo kareyya na vaņņati, ekatobhāgena atikkantam pi hi pamāõaü atikkantam eva hoti, tiņņhatu vidatthi kesaggamattam pi dãghato vā\<*<2>*>\ hāpetvā tiriyaü tiriyato vā hāpetvā dãghaü vaķķhetuü na vaņņati, ko pana vādo ubhato vaķķhane, vuttaü h' etaü, āyāmato vā vitthārato vā antamaso kesaggamattam pi atikkamitvā karoti vā kārāpeti vā payoge dukkaņaü ti ādi. yathā vuttappamāõā eva pana vaņņati, yā pana dãghato saņņhi hatthā 'pi hoti tiriyaü ti hatthā vā ånakacatuhatthā vā yattha pamāõayutto ma¤co itocito ca na parivattati ayaü kuņãti saīkhyaü na gacchati, tasma ayam pi vaņņati. Mahāpaccariyaü pana pacchimakoņiyā catuhatthavitthārā\<*<3>*>\ vuttā, tato heņņhā akuņi,\<*<4>*>\ pamāõikāpi pana adesitavatthukā vā sārambhā vā aparikkamanā\<*<5>*>\ vā na vaņņati, pamāõikā desitavatthukā anā- rambhā saparikkamanā 'va vaņņati. pamāõato ånataram pi catuhatthaü\<*<3>*>\ pa¤ca hattham pi karontena desitavatthukā vā kāretabbā, pamāõātikkanta¤ ca pana karonto lepapariyosāne\<*<6>*>\ garukaü āpattiü āpajjati. tattha lepo ca alepo ca lepokāso ca alepokāso\<*<7>*>\ ca veditabbo, seyyathãdaü\<*<8>*>\; lepo ti dve lepā mattikālepo ca sudhālepo ca, ņhapetvā pana ime dve lepe avaseso bhasmagomayādi bhedo lepo\<*<9>*>\ alepo, sace pi kalala- lepo hoti alepo eva, lepokāso ti bhattiyo c' eva chadana¤ ca, ņhapetvā pana bhittichadane\<*<10>*>\ avaseso thambhatulāpiņņha\<*<11>*>\- saīghāņavātapāõadhåmacchiddādi alepāraho okāso sabbo pi alepokāso ti veditabbo. bhikkhå abhinetabbā vatthudesanāyā 'ti yasmiü ņhāne kuņiü kāretukāmo hoti tattha vatthudesanatthāya bhikkhå netabbā.\<*<12>*>\ tena kuņãkārakenā 'ti ādi pana yena vidhinā te bhikkhå abhinetabbā tassa dassanatthaü vuttaü. tattha kuņãvatthuü sodhetvā ti na visamaü ara¤¤aü bhikkhå gahetvā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. oķento. 2 Ssp. omits vā. 3 Ssp. catåhattha. 4 Ssp. akuņã. 5 Bp. appaņikkama-. 6 Bp. lepanapari-. 7 Bp. anokāso. 8 Bp. -thidaü. 9 Ssp. omits this. 10 Bp. occhadane. 11 Bp. -piņņa- ; Ssp. piņņhi-. 12 Ssp. abhine-. >\ #<[page 569]># %% gantabbaü, kuņãvatthuü pana paņhamam eva sodhetvā samatalaü sãmamaõķalasadisaü\<*<1>*>\ katvā pacchā saīghaü upasaīkamitvā yācitvā netabbā ti dasseti. evam assa vaca- nãyo ti saīgho evaü vattabbo assa. parato pana dutiyam pi yācitabbā ti bhikkhå sandhāya bahuvacanaü vuttaü. sace\<*<2>*>\ sabbo saīgho na\<*<3>*>\ ussahatãti sace sabbo saīgho na icchati sajjhāyamanasikārādãsu uyyuttā te te\<*<4>*>\ bhikkhå honti. sārambhaü anārambhan ti saupaddavaü anupaddavaü. saparikkamanaü aparikkamanan ti saupacāraü anupacāraü. pattakallan ti patto kālo imassa olokanassā 'ti pattakālaü, pattakālam eva pattakallaü. ida¤ ca vatthuü olokanat- thāya sammuttikammaü sāvaõānayena\<*<5>*>\ oloketvā\<*<6>*>\ 'pi kātuü vaņņati, parato pana vatthudesanākammaü yathā vuttāya eva ¤attiyā ca anusāvaõāya\<*<7>*>\ ca kātabbaü, oloketvā\<*<6>*>\ kātuü na vaņņati. kipillikānan\<*<8>*>\ ti rattakālapiīgalādibhedānaü\<*<9>*>\ yāsaü kāsa¤ci kipillikānaü,\<*<8>*>\ kipãlikānan ti pi pāņho. āsayo ti nibaddhavasanaņņhānaü, yathā ca kipillikānaü\<*<10>*>\ evaü upaci- kādãnam pi nibaddhavasanaņhānaü yeva āsayo veditabbo. yattha pana\<*<11>*>\ gocaratthāya āgantvā gacchanti sabbesam pi tādiso sa¤caraõappadeso avārito, tasmā tattha apanetvā sodhetvā kātuü vaņņati, imāni tāva cha ņhānāni sattānud- dayāya\<*<12>*>\ paņikkhittāni. hatthãnaü vā ti hatthãnaü pana nibaddhavasanaņņhānam pi nibaddhagocaraņņhānam pi na vaņņati, sãhādãnaü āsayo ca gocarāya pakkamantānaü nibad- dhagamanamaggo ca na vaņņati, etesaü pana cāribhåmi\<*<13>*>\ na gahitā. yesaü kesa¤cãti a¤¤esam pi vāëānaü tiracchānaga- tānaü. imāni satta ņņhānāni sappaņibhayāni\<*<14>*>\ bhikkhånaü ārogyatthāya paņikkhittāni, sesāni nānāupaddavehi saupad- davāni. tattha pubbaõõanissitan\<*<15>*>\ ti pubbaõõaü\<*<16>*>\ nissitaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. sãmā-. 2 Bp. no ce. 3 Bp. omits na. 4 Ssp. te for te te. 5 Bp. anusāva- ; Ssp. sammatikammassāvananayena for sammutti- kammaü sāva-. 6 Ssp. apalok-. 7 Ssp. anussāvanāya. 8 Ssp. kipãlikānan. 9 Bp.Ssp. -kāëa-. 10 Bp. kipillakānan ; Ssp. kapãlikānan. 11 Ssp. inserts te after pana. 12 Ssp. -nudayāya. 13 Ssp. cāra-. 14 Ssp. sapaņi-. 15 Ssp. pubbanna-. 16 Ssp. pubbanna. >\ #<[page 570]># %<570 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.6>% sattannaü dha¤¤ānaü viråhanakkhettasāmantā\<*<1>*>\ ņhitaü, es' eva nayo aparaõõanissitādãsu\<*<2>*>\ pi. ettha pana abbhāghātan ti kāraõāgharaü\<*<3>*>\ verigharaü corānaü māraõatthāya katan ti Kurundã ādãsu,\<*<4>*>\ āghātanan ti dhammagaõķikā\<*<5>*>\ vuccati. susānan ti mahāsusānaü. sa¤caraõan\<*<6>*>\ ti anibbhijjagama- nãyo\<*<7>*>\ gatapaccāgatamaggo vuccati. sesaü uttānam eva. na sakkā hoti yathā yuttena sakaņenā 'ti dvãhi balivaddehi yuttena sakaņena ekaü cakkaü nimbodakapatanaņņhāne\<*<8>*>\ ekaü bahi katvā āvijjhituü\<*<9>*>\ na sakkā hoti. Kurundiyaü pana ca- tuhi\<*<10>*>\ yuttenā 'ti\<*<11>*>\ vuttaü. samantā nisseniyā\<*<12>*>\ anuparigan- tun ti nisseniyaü\<*<12>*>\ ņhatvā gehaü chādentehi na sakkā hoti samantā nisseniyā\<*<12>*>\ āvijjhituü.\<*<9>*>\ iti evaråpe sārambhe ca aparikkamane ca ņhāne na kāretabbā, anārambhe pana sapa- rikkamane kāretabbā taü vuttapaņipakkhanayena pāëiyaü āgatam eva. puna saüyācikā\<*<13>*>\ nāmā 'ti evam ādi, sārambhe ce bhikkhu vatthusmiü aparikkamane sa¤¤ācikāya\<*<14>*>\ kuņim kā- reyyā 'ti evaü vuttasa¤¤ācikādãnaü\<*<14>*>\ atthappakāsanatthaü vuttaü. payoge dukkaņan ti evaü adesitavatthukaü vā pa- māõātikkantaü vā kuņiü kāressāmãti\<*<15>*>\ ara¤¤ato rukkhāha- raõatthāya\<*<16>*>\ vāsiü vā pharasuü vā niseti dukkaņaü, ara¤¤aü pavisati dukkaņaü, tattha allatiõāni chindati dukkaņena saddhiü pācittiyaü, sukkhāni chindati dukkaņaü, rukkhesu pi es' eva nayo, bhåmiü sodheti khaõati paüsuü uddharati cinatãti,\<*<17>*>\ evaü yāva pācãraü\<*<18>*>\ bandhati tāva pubbapayogo nāma hoti, tasmiü\<*<19>*>\ pubbapayoge sabbattha pācittiyaņņhāne dukkaņena saddhiü pācittiyaü, dukkaņaņņhāne dukkaņaü tato paņņhāya sahapayogo\<*<20>*>\ nāma. tattha thambhehi kātab- bāyaü,\<*<21>*>\ thambhaü\<*<22>*>\ ussāpeti dukkaņaü, iņņhakāhi cinitab- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. -nakakhetta- ; Ssp. viruhaõakkhettassasamantā. 2 Ssp. aparanna-. 3 Ssp. kāraõa-. 4 Ssp. Kurundiyādãsu and adds vuttaü. 5 Bp. -bhaõķikā. 6 Bp.Ssp. saüsaraõan. 7 Bp.Ssp. anibbijjha-. 8 Bp. nibboda-. 9 Bp. āvijji. 10 Bp.Ssp. catåhi. 11 Ssp. vāti. 12 Bp.Ssp. nisseõi-. 13 Bp. sa¤¤ācikā. 14 Bp. Ssp. -saüyāci-. 15 Bp. karissāmãti. 16 Bp. rukkha-. 17 Bp. cinati ; Ssp. nimātãti. 18 Bp. pācinaü. 19 Ssp. etasmiü. 20 Ssp. sahappa-. 21 Bp. Ssp. -ya. 22 Ssp. inserts tattha before thambhaü. >\ #<[page 571]># %% bāyaü\<*<1>*>\ iņņhakaü āciõāti\<*<2>*>\ dukkaņaü, evaü yaü yaü upaka- raõaü yojeti\<*<3>*>\ sabbattha payoge payoge\<*<3>*>\ dukkaņaü. tac- chantassa\<*<4>*>\ hatthavāre hatthavāre tad atthāya gacchantassa pade pade dukkaņaü. evaü kaņaü pana dārukuķķikaü\<*<5>*>\ vā silākuķķikaü\<*<6>*>\ vā iņņhakakuķķikaü\<*<6>*>\ vā antamaso paõõasālam pi sabhitticchadanaü limpissāmãti sudhāya vā mattikāya vā limpantassa payoge payoge yāva\<*<7>*>\ thullaccayaü na hoti tāva dukkaņaü, ekam\<*<8>*>\ pana dukkaņaü\<*<9>*>\ mahālepen' eva vaņņati,\<*<10>*>\ setarattavaõõakaraõe vā cittakamme vā anāpatti. ekaü piõķaü anāgate ti yo sabbapacchimo eko lepapiõķo taü ekaü piõķaü asampatte kuņikamme,\<*<11>*>\ idaü vuttaü hoti, idāni dvãhi piõķehi niņņhānaü gamissatãti tesu paņhamapiõķadāne thullaccayaü. tasmiü piõķe āgate ti\<*<12>*>\ ekaü piõķaü anāgate kuņikamme\<*<11>*>\ thullaccayaü hoti tasmiü avasānapiõķe\<*<13>*>\ āgate dinne ņhapite lepassa ghaņitattā āpatti saīghādisesassa. evaü lepantassa\<*<14>*>\ ca anto lepe vā anto lepena saddhiü bhit- ticchadana¤\<*<15>*>\ ca ekābaddhaü katvā ghaņite, bahi lepe vā bahi lepena saddhiü ghaņite saīghādiseso 'va.\<*<16>*>\ sace pana dvārabandhaü\<*<17>*>\ vā vātapānaü vā aņhapetvā\<*<18>*>\ 'va mattikāya limpati tasmi¤ ca tass' okāsaü puna vaķķhetvā vā avaķ- ķhetvā vā ņhapite lepo na ghaņãyati\<*<19>*>\ rakkhati tāva, puna limpantassa pana ghaņitamatte saīghādiseso. sace taü ņhapãyamānaü\<*<20>*>\ paņhamaü\<*<21>*>\ dinnalepena saddhiü nirantaram eva hutvā tiņņhati paņhamam eva saīghādiseso, upacikāmo- canatthaü atthaīgulamattena appattacchadanaü katvā bhit- tiü limpati anāpatti, upacikāmocanattham eva heņņhā pāsā- õakuķķaü\<*<22>*>\ katvā taü alimpitvā upari limpati lepo na ghaņã- yati\<*<19>*>\ nāma anāpatti yeva, iņņhakakuņikāya\<*<23>*>\ iņņhakāhi yeva \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. -ya. 2 Bp. ācinati ; Ssp. ācināti. 3-3 Ssp. sabbappayoge. 4 Ssp. tacchentassa. 5 Bp. -kuņņikaü. 6-6 Bp. iņņhakuņņikaü vā silākuņņikaü. 7 Ssp. inserts dukkaņaü before yāva. 8 Bp.Ssp. etaü. 9 Bp. omits. 10 Ssp. vaķķhati. 11 Bp.Ssp. kuņã-. 12 Ssp. inserts yaü after ti. 13 Ssp. avasāne piõķe. 14 Bp.Ssp. limpantassa. 15 Ssp. bhitti¤ ca chadana¤. 16 Bp.Ssp. omits 'va. 17 Bp. -baddhaü 18 Bp.Ssp. aņņhapetvā. 19 Bp. ghaņayati. 20 Bp.Ssp. ņhapi-. 21 Ssp. paņhama. 22 Bp. -kuņņaü. 23 Ssp. -kuķķikāya. >\ #<[page 572]># %<572 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.6>% vātapāne ca dhumanettāni\<*<1>*>\ ca karoti lepaghaņņanen'\<*<2>*>\ eva āpatti. paõõasāla¤ ca\<*<3>*>\ limpati lepaghaņņenen'\<*<4>*>\ eva āpatti, tattha ālokatthāya aņņhaīgulamattaü ņhapetvā limpati lepo na ghaņãyati\<*<5>*>\ nāma anāpatti yeva, sace vātapānaü laddhā ettha ņhapessāmãti karoti vātapāne ņhapite lepaghaņanena āpatti, sace mattikāya kuņiü\<*<6>*>\ karoti chadanalepena saddhiü ghaņane āpatti, eko ekapiõķāvasesaü katvā ņhapeti, a¤¤o taü disvā dukkaņaü idan ti vattasãsena limpati ubhinnam pi anāpatti. bhikkhu kuņiü karotãti evam ādãni chattiüsacatukkāni āpattibhedadassanatthaü vuttāni, tattha sārambhāya duk- kaņaü aparikkamanāya dukkaņaü, pamāõātikkantāya saī- ghādiseso, adesitavatthukāya saīghādiseso, etesaü vasena vomissakāpattiyo\<*<7>*>\ veditabbā. āpatti dvinnaü saīghādisesena dvinnaü dukkaņānan ti ādãsu ca dvãhi saīghādisesehi saddhiü dvinnaü dukkaņānan ti ādinā nayena attho veditabbo. so ce vippakate āgacchatãti ādãsu ca\<*<8>*>\ ayaü atthavinicchayo, so ce\<*<9>*>\ samādisitvā\<*<10>*>\ pakkantabhikkhu, vippakate ti aniņņhite kuņikamme.\<*<11>*>\ a¤¤assa vā dātabbā ti a¤¤assa puggalassa vā saīghassa vā cajitvā dātabbā. bhinditvā vā puna kātabbā ti kittakena bhinnā hoti, sace thambhā bhåmiyaü nikhātā uddharitabbā, sace pāsāõānaü upari ņhapitā apanetabbā, iņņhakacitāya yāva maīgaliņņhakā tāva kuķķā\<*<12>*>\ apacinitabbā, saīkhepato bhåmisamaü katvā vināsitā bhinnā hoti, bhåmito upari caturaīgulamatte pi ņhite abhinnā 'va, sesaü sabbaü\<*<13>*>\ catukkesu pākaņam eva, na h' ettha a¤¤aü ki¤ci atthi yaü pāëianusāren' eva duvi¤¤eyyaü\<*<14>*>\ siyā. attanā vippakatan ti ādãsu pana attanā āraddhakuņiü,\<*<15>*>\ attanā pariyosāpetãti mahāmattikāya vā thusamattikāya vā yāya katapariyosita- bhāvaü\<*<16>*>\ pāpetukāmo hoti tāya avasānapiõķaü dento pari- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. dhåma-. 2 Bp. Ssp. -ghaņa-. 3 Bp.Ssp. omit ca. 4 Ssp. ghaņiten'. 5 Bp. ghaņayati. 6 Bp. kuņņaü ; Ssp. kuķķaü. 7 Bp.Ssp. omissak-. 8 Bp. pana for ca. 9 Bp. inserts ti after ce ; Ssp. ti for ce. 10 Bp. -diyitvā. 11 Bp.Ssp. kuņã-. 12 Bp. kuņņā. 13 Bp.Ssp. sabba. 14 Bp. dubbi¤¤eyyaü ; Ssp. dåvi-. 15 Bp.Ssp. -aü kuņiü. 16 Bp. kataü pari-. >\ #<[page 573]># %% yosāpeti. parehi pariyosāpetãti\<*<1>*>\ attano 'va\<*<2>*>\ atthāya parehi pariyosāpeti,\<*<1>*>\ attanā vā hi vippakatā hotu parehi vā ubhayehi vā ta¤ ce attano atthāya attanā vā pariyosāpeti parehi vā pariyosāpeti\<*<1>*>\ attanā ca parehi cā 'ti yuganaddhaü\<*<3>*>\ vā pariyosāpeti\<*<1>*>\ saīghādiseso yevā 'ti ayam ettha vinicchayo. Kurundiyaü pana vuttaü dve tayo bhikkhå ekato vasissāmā 'ti karonti rakkhati tāva avibhattattā anāpatti, idaü ņhānaü tava idaü mamā 'ti vibhajitvā karonti āpattiyo,\<*<4>*>\ sāmaõero ca bhikkhu ca ekato karonti yāva avibhattā tāva rakkhati, purimanayena vibhajitvā karonti bhikkhussa pana\<*<5>*>\ āpattãti. anāpatti leõe ti ādãsu leõaü mahantam pi karontassa anāpatti, na h' ettha lepo ghaņãyati,\<*<6>*>\ guham pi iņņhakāguhaü vā silā- guhaü vā dāruguhaü vā bhåmiguhaü vā mahantam pi karontassa anāpatti. tiõakuņiyā\<*<7>*>\ ti sattabhåmako\<*<8>*>\ pi pāsādo tiõapaõõacchadano tiõakuņikā ti vuccati. Atthakathāsu pana kukkuņacchikagehaü\<*<9>*>\ tiõacchadanaü\<*<10>*>\ daõķakehi jāla- baddhaü\<*<11>*>\ katvā tiõehi vā paõõehi vā chāditakuņikā 'va vuttā tattha anāpatti, mahantam pi tiõacchadanaü\<*<12>*>\ gehaü kātuü vaņņati, ullittādibhāvo eva hi kuņiyā lakkhaõaü, so ca chada- nam eva sandhāya vutto ti veditabbo, caīkamanasālāya tiõa- cuõõaü paripaņati,\<*<13>*>\ anujānāmi bhikkhave okampetvā\<*<14>*>\ ullit- tāvalittaü kātuü ti ādãni c' ettha sādhakāni. tasmā ubhato pakkhaü vā kåņabaddhaü vā vaņņaü vā caturassaü vā yaü imaü etassa gehassa chadanan\<*<15>*>\ ti\<*<16>*>\ chadanasaīkhepena\<*<17>*>\ kataü hoti, tassa bhittilepena saddhiü lepe ghaņite āpatti, sace pana ullittāvalittachadanassa\<*<18>*>\ gehassa leparakkhaõat- thaü upari tiõena chādenti na\<*<19>*>\ ettāvatā tiõakuņã nāma hoti, kiü pan' ettha adesitavatthukapamāõātikkantapaccayā\<*<20>*>\ 'va anāpatti udāhu sārambhāparikkamanapaccayā pãti sabbat- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. -yosāvāpe-. 2 Ssp. omits. 3 Bp. -nandhaü. 4 Ssp. āpatti. 5 Bp.Ssp. omit. 6 Bp. ghaņayati. 7 Ssp. -kuņikāyo. 8 Bp.Ssp. -bhåmiko. 9 Bp.Ssp. inserts ti. 10 Bp.Ssp. chadanaü for this. 11 Bp.Ssp. -bandhaü. 12 Ssp. dana. 13 Bp.Ssp. -patati. 14 Bp. ogumpe- ; Ssp. okappetvā. 15 Ssp. chāda-. 16 Bp. omits ti. 17 Bp. tiõaccha-. 18 Bp.Ssp. -cchada-. 19 Bp. this na comes after nāma. 20 Bp.Ssp. -ppamāõā. >\ #<[page 574]># %<574 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.7>% thāpi\<*<1>*>\ anāpatti, tathā hi tādisaü kuņiü sandhāya Parivāre vuttaü:-- bhikkhu sa¤¤ācikāya kuņiü karoti adesitavatthukaü pamāõātikkantaü sārambhaü aparikkamanaü anāpatti pa¤hāmesā kusalehi cintitā ti. \<*<2>*>\yaü pana āpatti kārakānaü tiõõaü dukkaņānaü ti ādi pāëiyaü vuttaü, taü yathā samādhiņņhāya akaraõapaccayā vuttaü.\<*<2>*>\ a¤¤ass' atthāyā 'ti kuņãlakkhaõappattam pi kuņiü a¤¤assa upajjhāyassa vā ācariyassa vā saīghassa vā atthāya karontassa anāpatti. vāsāgāraü ņhapetvā sabbatthā 'ti attano vasanatthāya agāraü ņhapetvā a¤¤aü uposathāgāraü vā jantāgharaü vā bhojanasālā vā aggisālā vā bhavissatãti kāreti sabbattha anāpatti. sace pi 'ssa hoti uposathāgāra¤ ca bhavissati aha¤ ca vasissāmãti\<*<3>*>\ jantāghara¤ ca bhojanasālā ca aggisālā ca bhavissati aha¤ ca vasissāmãti kārite pi āpatti yeva. Mahāpaccariyaü pana anāpattãti vatvā attano vāsā- gāratthāya karontass' eva āpattãti vuttaü. ummattakassa\<*<4>*>\ ādikammikāna¤\<*<5>*>\ ca āëavakānaü bhikkhånaü anāpatti. sam- uņņhānādãsu chasamuņņhānaü, kiriyā\<*<6>*>\ ca kiriyākiriyā\<*<7>*>\ ca, idaü hi vatthuü desāpetvā pamāõātikkantaü karoto kiri- yato\<*<8>*>\ samuņņhāti, vatthuü adesāpetvā karoto kiriyākiriyato, nosa¤¤āvimokkhaü acittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü vacãkammaü ticittaü tivedanan ti. kuņãkārasikkhāpadavaõõanā niņņhitā. Tena samayenā 'ti vihārakārakasikkhāpadaü. tattha Ko- sambiyan ti evaü nāmake nagare. Ghositārāme ti Ghositassa ārāme Ghositanāmakena kira seņņhinā so kārito tasmā Ghosi- tārāmo ti vuccati. Channassā 'ti bodhisattakāle upaņņhāka- Channassa. vihāravatthuü bhante jānāhãti vihārassa patiņņhā- naņņhānaü bhante jānāhi. ettha ca vihāro ti na sakalavihāro, eko āvāso. ten' ev' āha: ayyassa vihāraü kārāpessamãti. \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. sabbathāpi. 2--2 Bp. inserts yaü . . . vuttaü after a¤¤ass' . . . anāpatti. 3 Bp. -ssāmi. 4 Ssp. inserts anāpattãti before umma-. 5 Ssp. -kādãna¤. 6 Bp. kriya¤. 7 Bp. kriyakriya¤. 8 Bp. kriya- for kiriya-, sic passim. >\ #<[page 575]># %% cetiyarukkhan ti ettha cittikataņņhena\<*<1>*>\ cetiyaü, påjārahānaü devaņņhānānam etaü adhivacanaü, cetiyan ti sammataü rukkhaü cetiyarukkhaü. gāmena påjitaü gāmassa vā påjitan ti gāmapåjitaü, esa nayo sesapadesu pi, api c' ettha janapado ti ekassa ra¤¤o rajje eko koņņhāso. raņņhan ti sakalarajjaü veditabbaü, sakalarajjam\<*<2>*>\ pi hi kadāci tassa rukkhassa påjaü karoti, tena vuttaü raņņhapåjitan ti. ekin- driyan ti kāyindriyaü sandhāya vadanti. jãvasa¤¤ãno ti sattasa¤¤ãno. mahallakan ti sassāmikabhāvena saüyācika- kuņito mahantabhāvo etassa atthãti mahallako, yasmā vā vatthuü desāpetvā pamāõātikkamenā 'pi\<*<3>*>\ kātuü vaņņati, tasmā pamāõamahantatāya pi mahallako taü mahallakaü. yasmā pan' assa taü pamāõamahattaü sassāmikattā 'va labbhati, tasmā tad atthadassanatthaü mahallako nāma vihāro sassāmiko vuccatãti padabhājanaü vuttaü. sesaü sabbaü kuņãkārasikkhāpade vuttanayen' eva veditabbaü saddhiü samuņņhānādãhi. sassāmikabhāvamattam eva hi ettha kiriyato samuņņhānabhāvo pamāõaniyamābhāvo ca viseso, pamāõaniyamābhāvā ca catukkaparihānãti.\<*<4>*>\ vihārakārasikkhāpadavaõõanā niņņhitā. Tena samayena buddho bhagavā ti duņņhadosasikkhāpadaü. tattha Veëuvane Kalandakanivāpe ti Veëuvanan ti tassa uyyānassa nāmaü, taü kira veëåhi ca parikkhittaü ahosi aņņhārasahatthena ca pākārena gopuraņņālakayuttaü nãlo- bhāsaü manoramaü tena Veëuvanan ti vuccati, kalandakānaü c' ettha nivāpaü adaüsu tena Kalandakanivāpo ti vuccati. pubbe kira a¤¤ataro rājā tattha uyyānakãëanatthaü\<*<5>*>\ āgato surāmadena matto divāseyyaü supi, parijano pi 'ssa sutto rājā ti pupphaphalādãhi palobhiyamāno itocito ca pakkāmi. atha surāgandhena a¤¤atarasmā susirarukkhā kaõhasappo nikkhamitvā ra¤¤o abhimukho āgacchati, taü disvā rukkha- devatā ra¤¤o jãvitaü dassāmãti kāëakavesena āgantvā kaõ- õamåle saddam akāsi, rājā paņibujjhi, kaõhasappo nivatto. so taü disvā imāya kāëakāya mama jãvitaü dinnan ti kāëakā- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. cittã- ; Ssp. citãkatatthena. 2 Ssp. sakalaraņņham. 3 Bp. -mena pi. 4 Bp. -pārihā-. 5 Ssp. uyyāne. >\ #<[page 576]># %<576 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.8>% naü tattha nivāpaü paņņhapesi, abhayaghosana¤ ca ghosā- pesi, tasmā taü tato ppabhåti Kalandakanivāpan ti saī- khyaü\<*<1>*>\ gataü, kalandakā ti hi kāëakānaü etaü nāmaü. Dabbo ti tassa therassa nāmaü. Mallaputto ti Mallarājassa putto. jātiyā sattavassena arahattaü sacchikatan ti thero kira sattavasso\<*<2>*>\ 'va saüvegaü labhitvā pabbajito khuragge yeva arahattaü pāpuõãti veditabbo. ya¤ ca ki¤ci sāvakena pattab- baü sabbaü tena anuppattan ti sāvakena pattabbaü nāma tisso vijjā catasso paņisambhidā cha abhi¤¤ā nava lokutta- radhammā ti idaü guõajātaü taü sabbaü tena anuppattaü hoti. n' atthi c' assa ki¤ci uttariü\<*<3>*>\ karaõãyan ti catusu\<*<4>*>\ sacce- su catuhi\<*<5>*>\ maggehi soëasavidhassa kiccassa katattā idāni 'ssa ki¤ci uttariü karaõãyaü n' atthi. katassa vā paticayo\<*<6>*>\ ti tass' eva katassa kiccassa puna\<*<7>*>\ vaķķhanam pi n' atthi dhotassa viya pattassa\<*<8>*>\ paņidhovanaü\<*<9>*>\ piüsitassa\<*<10>*>\ viya gandhassa paņipiüsanaü\<*<11>*>\ pupphitassa viya ca pupphassa paņipupphanan ti. rahogatassā 'ti rahasi gatassa. paņisallã- nassā 'ti tato tato paņikkamitvā sallãnassa ekãbhāvaü gatassā 'ti vuttaü hoti. atha kho āyasmato Dabbassa Mallaputtassa etad ahosãti yannånāhaü saīghassa senāsanaü ca pa¤¤apey- yaü\<*<12>*>\ bhattāni ca uddiseyyan ti, thero kira attano katakicca- bhāvaü disvā ahaü imaü antimasarãraü dhāremi ta¤ ca kho vātamukhe ņhitapadãpo\<*<13>*>\ viya aniccatāmukhe ņhitaü na cirass'\<*<14>*>\ eva nibbāyanadhammaü yāva na nibbāyati tāva kinnu kho ahaü saīghassa veyyāvaccaü kareyyaü ti cin- tento iti paņisaücikkhati tiroraņņhesu bahukulaputtā\<*<15>*>\ bha- gavantaü adisvā 'va pabbajanti te bhagavantaü passissāma c' eva vandissāma 'ti ca\<*<16>*>\ dårato pi āgacchanti tatra yesaü senāsanaü na ppahoti te silāpaņņake pi seyyaü kappenti pahomi kho panāhaü attano ānubhāvena tesaü\<*<17>*>\ tesaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. saīkhaü. 2 Bp. -vassiko. 3 Ssp. uttari. 4 Bp.Ssp. catåsu. 5 Bp.Ssp. catåhi. 6 Ssp. paņicayo. 7 Ssp. omits kiccassa puna. 8 Bp.Ssp. vatthassa. 9 Bp. adds n' atthi. 10 Bp. pisitassa ; Ssp. piņņhassa. 11 Bp. -pisanaü. 12 Ssp. pa¤¤ā-. 13 Bp. ņhito padãpo. 14 Bp. cirassaü and omits evaü. 15 Bp.Ssp. bahå-. 16 Bp. -ssāma cā 'ti for -ssāmā ti ca. 17 Bp. omits one tesaü. >\ #<[page 577]># %% kulaputtānaü\<*<1>*>\ icchāvasena pāsāda-vihāra-aķķhayogādãni\<*<2>*>\ \<*<3>*>\ ma¤capãņhakattharaõāni\<*<4>*>\ senāsanāni nimminitvā dātuü puna divase c' ettha ekacce ativiya kilantaråpā honti, te gāravena bhikkhånaü purato ņhatvā bhattāni pi na uddisāpenti, ahaü kho pana tesaü\<*<5>*>\ bhattāni pi uddisituü pahomãti. iti paņisaücikkhantassa atha kho āyasmato Dabbassa Malla- puttassa etad ahosi yannånāhaü saīghassa senāsana¤ ca pa¤¤āpeyyaü\<*<6>*>\ bhattāni ca uddiseyyaü ti, nanu ca imāni dve ņhānāni bhassārāmatādim anuyuttassa yuttāni aya¤ ca khãõāsavo nippapa¤cārāmo imassa kasmā imāni patibhaüså 'ti. pubbapatthanāya\<*<7>*>\ coditattā, sabbabuddhānaü kira imaü ņhānantaraü pattā sāvakā honti yeva. aya¤ ca kira\<*<8>*>\ Padumuttarassa bhagavato kāle a¤¤ataras- miü kule paccājāto\<*<9>*>\ imaü ņhānantaraü pattassa bhikkhuno ānubhāvaü disvā aņņhasaņņhiyā bhikkhusatasahassehi sad- dhiü bhagavantaü sattadivasāni nimantetvā mahādānaü datvā pādamåle nipajjitvā\<*<10>*>\ anāgate tumhādisassa buddhassa uppannakāle aham pi itthannāmo tumhākaü sāvako viya senāsanapa¤¤āpako ca bhattuddesako ca assaü ti patthanaü\<*<11>*>\ akāsi. bhagavā anāgataü sa¤¤āõaü\<*<12>*>\ pesetvā addasa, disvā\<*<13>*>\ ito kappasatasahassassa accayena Gotamo nāma buddho uppajjissati tadā tvaü Dabbo nāma Mallaputto hutvā jātiyā sattavasso nikkhamma pabbajitvā arahattaü sacchikarissasi ima¤ ca ņhānantaraü lacchasãti vyākāsi. so tato ppabhuti\<*<14>*>\ dānasãlādãni pårayamāno devamanussasampattiü anubha- vitvā amhākaü bhagavato kāle tena bhagavatā vyākatasa- disam eva arahattaü sacchākāsi, ath' assa rahogatassa kinnu kho ahaü saīghassa veyyāvaccaü kareyyan ti cintayato tāya pubbapatthanāya\<*<15>*>\ coditattā imāni dve ņhānāni paņi- bhaüså 'ti. ath' assa etad ahosi ahaü kho anissaro\<*<16>*>\ attani satthārā saddhiü ekaņņhāne vasāmi sace maü bhagavā anu- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. bahukula-. 2 Ssp. -vihāre-. 3 Ssp. sama¤ca-. 4 Bp. -õādãni ca. 5 Ssp. pan' etesaü for pana tesaü. 6 Bp. pa¤¤a-. 7 Ssp. -paņņhanāya. 8 Bp.Ssp. omit kira. 9 Ssp. pacchājāto. 10 Ssp. nipatitvā. 11 Ssp. paņņhanaü. 12 Ssp. sa¤ānaü. 13 Ssp. inserts ca. 14 Ssp. pabhåti. 15 Ssp. -paņņha-. 16 Bp. inserts 'smi. >\ #<[page 578]># %<578 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.8>% jānissati imāni dve ņhānāni samādiyissāmãti bhagavato san- tikaü agamāsi, tena vuttaü atha kho āyasmā Dabbo Malla- putto . . . pe\<*<1>*>\ . . . bhattāni ca uddisituü ti. atha naü bhagavā sādhu sādhu Dabbā 'ti sampahaüsitvā\<*<2>*>\ yasmā ara- hati evaråpo agatigamanaparibāhiro bhikkhu imāni dve ņhānāni vicāretuü tasmā tena hi tvaü Dabba saīghassa senā- sana¤ ca pa¤¤apehi bhattāni ca uddisā 'ti āha. bhagavato paccassosãti bhagavato vacanaü paņiassosi abhimukho assosi sampaņicchãti vuttaü hoti. paņhamaü Dabbo yācitabbo ti kasmā bhagavā yācāpeti, garahamocanatthaü,\<*<3>*>\ passati hi bhagavā anāgate Dabbassa imaü ņhānantaraü\<*<4>*>\ nissāya Mettiyabhummajakānaü vasena mahāupaddavo uppajjissati, tatra keci garahissanti ayaü tuõhãbhåto attano kammaü akatvā kasmā ãdisaü ņhānantaraü\<*<4>*>\ vicāretãti, tato a¤¤e vakkhanti ko imassa doso eteh' eva\<*<5>*>\ yācitvā ņhapito ti, evaü garahato muccissatãti, evaü garahamocanatthaü\<*<3>*>\ yācāpetvā pi puna yasmā asammate bhikkhusmiü saīghassa majjhe ki¤ci kathãyamāne\<*<6>*>\ khãyanadhammo\<*<7>*>\ uppajjati ayaü kasmā saīghamajjhe uccāsaddaü karoti issariyaü dassetãti, sam- matena\<*<8>*>\ pana kathente mā āyasmanto ki¤ci avacuttha sam- mato bhikkhu\<*<9>*>\ ayaü kathetu yathāsukhaü ti vattāro honti,\<*<10>*>\ asammata¤ ca abhåtena abbhācikkhantassa lahukā\<*<11>*>\ āpatti hoti dukkaņamattā, sammataü pana abbhācikkhato garutarā pācitti\<*<12>*>\ āpatti hoti, atha sammato bhikkhu āpattiyā garu- bhāvena\<*<13>*>\ verãhi\<*<14>*>\ pi duppadhaüsiyataro\<*<15>*>\ hoti, tasmā taü āyasmantaü sammannāpetuü vyattena bhikkhunā ti ādim āha. kiü pana dve sammutiyo ekassa dātuü vaņņantãti, na kevalaü dve, sace pahoti terasā 'pi dātuü vaņņanti, appahontānaü pana ekāpi dvinnaü vā tiõõaü vā dātuü\<*<16>*>\ vaņņati. sabhāgānan ti guõasabhāgānaü na mittasanthavasabhā- gānaü, ten' ev' āha ye te bhikkhå suttantikā tesaü ekajjhan ti \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. pa for pe. 2 Bp. -setvā. 3 Bp. garahā-. 4 Bp.Ssp. ņhānaü. 5 Ssp. eso teh' eva for doso eteh' eva. 6 Bp.Ssp. kathaya-. 7 Bp.Ssp. khiyyana-. 8 Ssp. sammate. 9 Bp.Ssp. omit. 10 Bp.Ssp. bhavanti. 11 Ssp. lahuk'. 12 Bp.Ssp. pācittiy'. 13 Bp. garukabhāvena. 14 Ssp. verikehi. 15 Bp. dubba- ; Ssp. duppaddhaü-. 16 Ssp. adds na. >\ #<[page 579]># %% ādi, yā vatakā\<*<1>*>\ hi suttantikā honti te uccinitvā\<*<2>*>\ ekato tesaü anuråpam eva senāsanaü pa¤¤apeti,\<*<3>*>\ evaü sesānaü. kāyadaķķhibahulā\<*<4>*>\ ti kāyassa daëhabhāvakaraõabahulā\<*<5>*>\ kā- yaposanabahulā ti attho, imāya pi\<*<6>*>\ ce āyasmanto ratiyā ti imāya saggamaggassa tiracchānabhåtāya tiracchānakathāra- tiyā. acchissantãti viharissanti. tejodhātuü samāpajjitvā ten' ev' ālokenā 'ti tejokasiõacatutthajjhānaü samāpajjitvā vuņ- ņhāya abhi¤¤ā¤āõena aīgulijālanaü\<*<7>*>\ adhiņņhāya ten' eva tejodhātusamāpattijanitena\<*<8>*>\ aīgulijālālokenā\<*<9>*>\ 'ti attho. ayaü pana therassa ānubhāvo na cirass' eva sakala Jambu- dãpe\<*<10>*>\ pākaņo ahosi, taü sutvā iddhipāņihāriyaü daņņhukāmā\<*<11>*>\ apissu\<*<12>*>\ bhikkhå sa¤cicca vikāle āgacchanti, te sa¤cicca dåre apadisantãti jānantā 'va dåre apadisanti, kathaü, amhākaü āvuso Dabba Gijjhakåņe ti iminā nayena. aīguliyā jalamā- nāya purato purato gacchatãti sace eko bhikkhu hoti sayam eva gacchati, sace bahå honti bahå attabhāve nimminā ti, sabbe attanā sadisā eva senāsanaü pa¤¤apenti,\<*<3>*>\ ayaü ma¤co ti ādãsu pana there ayaü ma¤co ti vadante nimmitāpi attano attano gatagataņņhāne\<*<13>*>\ ayaü ma¤co ti vadanti, evaü sabba- padesu, ayaü hi nimmitānaü dhammatā. ekasmiü bhāsamānasmiü sabbe bhāsanti nimmitā ekasmiü tuõhã māsãne\<*<14>*>\ sabbe tuõhã bhavanti te ti. yasmiü pana vihāre ma¤capãņhādãni na paripåranti tas- miü\<*<15>*>\ attano ānubhāvena pårenti, tena nimmitānaü avat- thukaü\<*<16>*>\ vacanaü na hoti. senāsanaü pa¤¤apetvā \<*<3>*>\ punad eva Veëuvanaü paccāgacchatãti tehi saddhiü janapadakathaü kathento na nisãdati attano vasanaņņhānam eva paccāgacchati. Mettiyabhummajakā ti Mettiyo c' eva Bhummajako ca, chabbaggiyānaü aggapurisā ete. lamākāni ca bhattānãti \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. yāvatiyā ; Ssp. yāvatikā. 2 Bp. repeats this. 3 Ssp. pa¤¤ā-. 4 Bp. -daëhãba- ; Ssp. -daëhiba-. 5 Bp. daëhã-. 6 Bp. pime ; Ssp. pãme for pi ce. 7 Bp. -jalanaü ; Ssp. -jjalanaü. 8 Ssp. -pattiyā janitena. 9 Ssp. -jjālā-. 10 Ssp. Jambådãpe. 11 Ssp. adds āgamiüsu. 12 Bp. apisu. 13 Ssp. gataņņhāne 14 Bp. māsine. 15 Ssp. omits. 16 Bp. -ka. >\ #<[page 580]># %<580 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.8>% senāsanāni tāva navakānaü lāmakāni pāpuõantãti anac- chariyaü etaü, bhattāni pana salākāyo pacchiyaü vā cãva- rabhoge vā pakkhipitvā aloëetvā\<*<1>*>\ ekam ekaü uddharitvā pa¤¤āpenti,\<*<2>*>\ tāni pi tesaü\<*<3>*>\ mandapu¤¤atāya lāmakāni sabba- pacchimān' eva pāpuõanti, yam pi ekacārikabhattaü hoti,\<*<4>*>\ tam pi etesaü pattadivase lāmakaü vā hoti, ete vā disvā 'va paõãtaü adatvā lāmakam eva denti. abhisaīkhārikan ti nānāsambhārehi abhisaīkharitvā kataü, sajjitaü\<*<5>*>\ susampā- ditan ti attho. kaõājakan ti sakuõķakabhattaü.\<*<6>*>\ bilaīga- dutiyan ti ka¤jikadutiyaü.\<*<7>*>\ kalyāõabhattiko ti kalyāõaü sundaraü ativiyapaõãtaü bhattam assā 'ti kalyāõabhattiko, paõãtadāyakattā bhatten' eva pa¤¤āto. catukkabhattaü dehãti cattāri bhattāni deti, taddhitavohārena pana catukkabhattan ti vuttaü. upatiņņhitvā parivisatãti sabbakammante vissaj- jetvā mahantaü påjāyasakkāraü katvā samãpe ņhatvā parivisati. odanena pucchantãti odanahatthā upasaīkamitvā kiü bhante odanaü demā 'ti pucchanti, evaü karaõatthe yevā etaü\<*<8>*>\ karaõavacanaü hoti, esa nayo såpādãsu. svātanāyā 'ti sve bhavo bhattaparibhogo svātano tass' atthāya, svātanāya sve kattabbassa bhattaparibhogass' atthāyā 'ti vuttaü hoti. uddiņņhaü hotãti pāpetvā dinnaü hoti. Mettiyabhummajakā- naü kho gahapatãti idaü thero asamannāharitvā āha, evaü balavati\<*<9>*>\ hi tesaü mandapu¤¤atā yaü sativepullappattānam\<*<10>*>\ pi asamannāhāro hoti. ye je ti ettha je ti dāsiü ālapati. hãyyo\<*<11>*>\ kho āvuso amhākan ti rattiü sammantayamānā atãta- divasabhāgaü\<*<12>*>\ sandhāya hãyyo\<*<11>*>\ ti vadanti. na cittaråpan ti na cittānuråpaü, yathā pubbe yattakaü icchanti tattakaü supanti, na evaü supiüsu appakam eva supiüså 'ti vuttaü hoti. bahārāmakoņņhake ti Veëuvanavihārassa bahidvārakoņ- ņhake. pattakkhandhā ti patitakkhandhā khandhaņņhikaü nāmetvā nisinnā. pajjhāyantā ti padhåpāyantā. yato nivā- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. aloletvā. 2 Bp. pa¤¤a-. 3 Ssp. nesaü. 4 Ssp. inserts ekavārikabhattan nāma paõãtappaõãtaü samodhā- netvā therato yāva navakā gāhāpetabbaü for hoti. 5 Bp.Ssp. susajjitaü. 6 Bp. sakoõķa-. 7 Bp. -jiyadu-. 8 Bp.Ssp. omit. 9 Bp. -vatãti and omits hi ; Ssp. -vatã. 10 Ssp. -pullattappattānam. 11 Bp. hiyyo ; Ssp. hãyo. 12 Bp.Ssp. atãtaü divasa-. >\ #<[page 581]># %% taü tato pavātan\<*<1>*>\ ti yattha nivātaü appako pi vāto n' atthi tatthā mahāvāto uņņhito ti adhippayo.\<*<2>*>\ udakaü ma¤¤e ādittan ti udakaü viya ādittaü. sarasi tvaü Dabba evaråpaü kattā ti tvaü Dabba evaråpaü kattā sarasi, athavā sarasi tvaü Dabba evaråpaü yathāyaü bhikkhunã āha, kattā\<*<3>*>\ āsi evaråpaü yathāyaü bhikkhunã āhā 'ti evaü yojetvā p' ettha\<*<4>*>\ attho daņņhabbo, ye pana katvā ti paņhanti tesaü ujukam eva. yathā maü bhante bhagavā jānātãti thero kiü dasseti, bhagavā bhante sabba¤¤å aha¤ ca khãõāsavo n' atthi mayhaü vatthupatisevanā\<*<5>*>\ taü maü bhagavā jānāti, tatr' āhaü kiü vakkhāmi yathā maü bhagavā jānāti tath' ev' āhaü daņņhab- bo ti. na kho Dabba Dabbā evaü nibbeņhentãti ettha na kho Dabba Dabbā\<*<6>*>\ paõķitā yathā tvaü parappaccayena\<*<7>*>\ nibbeņhesi evaü na\<*<8>*>\ nibbeņhenti, api ca kho yad eva sāma¤- ¤ātaü\<*<9>*>\ tena nibbeņhentãti evam attho daņņhabbo. sace tayā kataü\<*<10>*>\ katan ti iminā kiü dasseti, na hi sakkā parisaba- lena\<*<11>*>\ vā pakkhåpatthambhena\<*<12>*>\ vā akārako kārako kātuü kārako vā akārako katuü, tasmā yaü sayaü kataü vā aka- taü vā tad eva vattabban ti dasseti. kasmā pana bhagavā jānanto pi ahaü jānāmi khãõāsavo tvaü n' atthi tuyhaü doso ayaü bhikkhunã musāvādinãti nāvocā 'ti. parānuddayatāya,\<*<13>*>\ sace hi bhagavā yaü yaü jānāti taü taü vadeyya a¤¤ena pārājikaü āpannena puņņho\<*<14>*>\ ahaü jānāmi tvaü pārājiko ti vattabbaü bhaveyya, tato so puggalo ayaü pubbe Dabbaü Mallaputtaü suddhaü katvā idāni maü asuddhaü karoti kassa dāni kiü vadāmi yatra satthā 'pi sāvakesu chandāgatiü gacchati kuto imassa sabba¤- ¤ubhāvo ti āghātaü bandhitvā apāyåpago bhaveyya. tasmā bhagavā imāya parānuddayatāya\<*<13>*>\ jānanto pi nāvoca, ki¤ ca bhãyyo\<*<15>*>\ upavādaparivajjanato pi\<*<10>*>\ nāvoca, yadi hi bhagavā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. savātan. 2 Ssp. attho. 3 Bp. kattā c' āsi ; Ssp. kattā 'vāsi. 4 Ssp. c' ettha. 5 Ssp. vatthukāmapaņi-. 6 Bp. omits Dabbā. 7 Bp.Ssp. parapacc-. 8 Bp.Ssp. omit na. 9 Bp.Ssp. sāmaü ¤ātaü. 10 Ssp. omits. 11 Ssp. -bbalena. 12 Bp. pakkhu-. 13 Ssp. -nudaya-. 14 Ssp. puņņhena. 15 Bp.Ssp. bhiyyo. >\ #<[page 582]># %<582 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.8>% evaü vadeyya evaü upavādo bhaveyya Dabbassa Malla- puttassa vuņņhānaü nāma bhāriyaü sammāsambuddhaü pana sakkhiü labhitvā vuņņhito ti. ida¤ ca vuņņhānalak- khaõaü ma¤¤amānā buddhakāle pi sakkhinā suddhi vā asuddhi vā hoti mayaü jānāma ayaü puggalo asuddho ti evaü pāpabhikkhå lajjim pi vināseyyuü ti. api ca anāgate pi bhikkhå otiõõe vatthusmiü codetvā sāretvā sace tayā kataü katan ti vadehãti lajjãnaü paņi¤¤aü gahetvā kammaü karissantãti vinayalakkhaõe tantiü ņhapento ahaü jānāmãti avatvā sace tayā kataü katan ti vadehãti āha. nābhijānāmi supinantena pi methunaü dhammaü paņisevitā ti supinantena pi methunaü dhammaü na abhijānāmi\<*<1>*>\ na paņisevitā ahan ti vuttaü hoti, athavā paņisevitā hutvā supinantena pi methunaü dhammaü na jānāmãti vuttaü hoti, ye pana paņisevitvā ti paņhanti tesaü ujukam eva. pag eva jāgaro ti jāgaranto pana paņhamaü yeva na jānāmãti. tena hi bhik- khave Mettiyaü bhikkhuniü nāsethā 'ti yasmā Dabbassa ca\<*<2>*>\ imissā ca vacanaü na ghaņãyati\<*<3>*>\ tasmā Mettiyaü bhikkhuniü nāsethā 'ti vuttaü hoti. tattha tisso nāsanā liīganāsanā saüvāsanāsanā daõķakammanāsanā ti, tāsu dåsako nāsetabbo ti ayaü liīganāsanā, āpattiyā adassane vā appaņikamme\<*<4>*>\ vā pāpikāya ca\<*<5>*>\ diņņhiyā appaņinissagge\<*<4>*>\ vā ukkhepaniyakam- maü\<*<6>*>\ karonti\<*<7>*>\ ayaü saüvāsanāsanā, cara pi re vinassā ti daõķakammaü karonti\<*<7>*>\ ayaü daõķakammanāsanā, idha pana liīganāsanaü sandhāy' āha Mettiyaü bhikkhuniü nāse- thā ti. ime ca bhikkhå anuyu¤jathā 'ti iminā imaü dãpeti ayaü bhikkhunã attano dhammatāya akārikā addhā a¤¤ehi uyyojitā, tasmā yehi uyyojitā ime ca bhikkhå anuyu¤jatha gavesatha jānāthā 'ti. kiü pana bhagavatā Mettiyā bhikkhunã paņi¤¤āya nāsitā apaņi¤¤āya\<*<8>*>\ nāsitā ti, ki¤ c' ettha yadi tāva paņi¤¤āya nāsitā thero kārako hoti sadoso,\<*<9>*>\ atha apaņi¤¤āya\<*<8>*>\ thero akārako hoti niddoso. Bhātiyarājakāle pi Mahāvihāravāsãna¤ ca \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. nābhi-. 2 Bp. omits ca. 3 Bp. ghaņayati ; Ssp. ghaņati. 4 Ssp. apaņi-. 5 Bp.Ssp. omit ca. 6 Ssp. -panãya-. 7 Bp. karoti. 8 Bp. appa-. 9 Ssp. omits. >\ #<[page 583]># %% Abhayagirivāsãna¤ ca therānaü imasmiü yeva pade\<*<1>*>\ vivādo ahosi, Abhayagirivāsãno pi attano suttaü vatvā tumhākaü vāde thero kārako hotãti vadanti, Mahāvihāravāsãno pi attano suttaü vatvā tumhākaü vāde thero akārako\<*<2>*>\ hotãti vadanti, pa¤ho na chijjati, rājā sutvā there sannipātetvā\<*<3>*>\ Dãghakārā- yanaü nāma brāhmaõajātiyaü amaccaü therānaü kathaü suõāhãti āõāpesi. amacco kira paõķito bhāsantarakusalo, so āha vadantu\<*<4>*>\ therā suttan ti, tato Abhayagiritherā attano suttaü vadiüsu: tena hi bhikkhave Mettiyaü bhikkhuniü sakāya paņi¤¤āya nāsethā ti, amacco bhante tumhākaü vāde thero kārako hoti sadoso ti āha. Mahāvihāravāsino pi attano suttaü vadiüsu: tena hi bhikkhave Mettiyaü bhikkhuniü nāsethā 'ti, amacco bhante tumhākaü vāde thero akārako hoti niddoso ti āha. kiü pan' ettha yuttaü yaü pacchā vuttaü, vicāritaü h' etaü aņņhakathācariyehi, bhikkhu bhikkhuü amålakena antimavatthunā anuddhaüseti saīghā- diseso, bhikkhuniü anuddhaüseti dukkaņaü. Kurundiyaü pana musāvāde pācittiyan ti vuttaü, tatrāyaü vicāraõā:- purimanaye tāva anuddhaüsanādhippāyattā dukkaņam eva yujjati, yathā sati pi musāvāde bhikkhuno bhikkhusmiü saīghādiseso, sati pi musāvāde asuddhaü suddhadiņņhino akkosādhippāyena vadantassa omasavāden' eva pācittiyaü na sampajānamusāvādena, evaü idhāpi anuddhaüsanādhip- pāyattā sampajānamusāvāde pācittiyaü na yujjati dukkaņam eva yuttaü. pacchimanaye pi musāvādattā pācittiyam eva yujjati, vacanappamāõato hi anuddhaüsanādhippāyena bhik- khussa bhikkhusmiü saīghādiseso. akkosādhippāyassa \<*<5>*>\ca omasavādo. bhikkhussa\<*<5>*>\ pana bhikkhuniyā dukkaņan ti vacanaü n' atthi, sampajānamusāvāde pācittiyan ti vacanam atthi, tasmā pācittiyam eva yujjati, tatra pana idaü upaparik- khitabbaü, anuddhaüsanādhippāye asati pācittiyaü, tas- miü sati kena bhavitabban ti. tatra yasmā musābhaõantassa pācittiye siddhe pi amålakena saīghādisesena anuddhaüsane visuü pācittiyaü vuttaü, tasmā anuddhaüsanādhippāye sati \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. vāde. 2 Bp.Ssp. kārako. 3 Ssp. -pātāpetvā. 4 Bp. adds tāva. 5-5 Ssp. ‘musāvāde bhikkhussa bhikkhusmiü saīghādiseso akkosādhip- pāyassa ca omasavāde bhikkhussa' for ‘ca omasavādo. bhikkhussa.' >\ #<[page 584]># %<584 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.8>% sampajānamusāvāde pācittiyassa okāso na dissati, na ca sakkā anuddhaüsentassa anāpattiyā bhavitun ti, purimanayo c' ettha\<*<1>*>\ parisuddhataro khāyati, tasmā\<*<2>*>\ bhikkhunã bhikkhu- niü amålakena antimavatthunā anuddhaüseti saīghādiseso, bhikkhuü anuddhaüseti dukkaņaü, tatra saīghādiseso vuņņhānagāminã\<*<3>*>\ dukkaņaü desanāgāmã etehi nāsanaü\<*<4>*>\ n' atthi, yasmā\<*<5>*>\ pana sā pakatiyā 'va dussãlā pāpabhikkhunã idāni\<*<6>*>\ sayam eva dussãl' amhãti\<*<7>*>\ vadati tasmā naü bhagavā asuddhattā yeva nāsesi.\<*<8>*>\ atha kho Mettiyabhummajakā ti evaü Mettiyaü bhikkhuniü nāsetha ime ca bhikkhå anuyu¤jathā 'ti vatvā uņņhāyāsanā vihāraü paviņņhe bhagavati tehi bhikkhåhi detha dāni imissā setakānãti nāsiyamānaü taü bhikkhuniü disvā te bhikkhå taü mocetukāmatāya attano aparādhaü\<*<9>*>\ āvikariüsu, etam atthaü dassetuü atha kho Mettiyabhummajakā ti ādi vuttaü. duņņho doso ti dåsito c' eva dåsako ca, uppanne hi dose puggalo tena dosena dåsito hoti pakatibhāvaü jahāpito tasmā duņņho ti vuccati, para¤ ca dåseti vināseti tasmā doso ti vuccati, iti duņņho doso ti ekass' ev' etaü puggalassa ākāranānattena dassitaü\<*<10>*>\ tena vuttaü duņņho doso ti dåsito c' eva dåsako cā 'ti tattha saddalakkhaõaü pariyesitabbaü, yasmā pana so duņņho doso ti saīkhyaü gato paņighasamaīgipuggalo\<*<11>*>\ kupitādibhāve ņhito 'va hoti, ten' assa padabhājane kupito ti ādi vuttaü, tattha kupito ti kuppabhāvaü pakatito cavana- bhāvaü patto. anattamano ti na sakamano attano vase aņņhitacitto, api ca pãtisukhehi na attamano na attacitto\<*<12>*>\ ti anattamano. na abhiraddho\<*<13>*>\ na sukhito na vā pasādito ti anabhiraddho. paņighena āhataü cittam assā 'ti āhatacitto, cittathaddhabhāvaü\<*<14>*>\ cittakacavarasaīkhātaü paņighakhi- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. v' ettha. 2 Ssp. tathā. 3 Bp.Ssp. -gāmã. 4 Ssp. -sanā. 5 Ssp. inserts ‘yaü pi sā bhagavato pårato ņhatvā musā abhaõi ten' assā sampajānamusāvāde pācittiyaü imināpi nāsanā n' atthi.' 6 Bp.Ssp. add ca. 7 Bp. dussãlā 'mhãti for dussãl' amhãti. 8 Bp. nāsesãti ; Ssp. nāsāpesi. 9 Bp. apparādhaü. 10 Bp.Ssp. nidassanaü. 11 Bp. -maīgi-. 12 Ssp. nipatacitto for na attacitto. 13 Bp.Ssp. anabhiraddho ti for na abhiraddho. 14 Bp. -bhāva ; Ssp. cittattha-. >\ #<[page 585]># %% laü\<*<1>*>\ jātam assā 'ti khilajāto.\<*<2>*>\ appatãto ti nappatãto\<*<3>*>\ pãtisu- khādãhi vajjito, na abhisaņo ti attho. padabhājane pana yesaü dhammānaü vasena appatãto hoti te dassetuü tena ca kopenā 'ti ādi vuttaü, tattha tena ca kopenā 'ti yena duņņho ti ca kupito ti ca vutto, ubhayam pi h' etaü pakati- jahanato\<*<4>*>\ ekākāraü hoti, tena ca dosenā 'ti yena dosena\<*<5>*>\ doso ti vutto. imehi dvãhi saīkhārakkhandham eva dasseti. tāya ca anattamanatāyā 'ti yāya anattamano ti vutto, tāya ca anabhiraddhiyā 'ti yāya anabhiraddho ti vutto,imehi dvãhi vedanākkhandhaü dasseti. amålakena pārājikenā 'ti ettha nāssa målakan\<*<6>*>\ ti amålakaõ taü pan' assa amålakattaü yasmā codakavasena adhippetaü na cuditakavasena tasmā tam atthaü dassetuü padabhājane amålakaü nāma adiņņhaü asutaü\<*<7>*>\ aparisaīkitan ti āha, tena imaü dãpeti yaü pārāji- kaü codakena cuditakam hi puggale n' eva diņņhaü na sutaü na parisaīkitaü idaü etesaü dassanasavaõaparisaükitasaī- khātānaü\<*<8>*>\ målānaü abhāvato amålakaü nāma, taü pana so āpanno vā hotu anāpanno vā etaü idha appamāõan ti. tattha adiņņhaü nāma attano pasādacakkhunā vā dibbacak- khunā vā adiņņhaü. asutaü nāma tath' eva kenaci vucca- mānaü na sutaü. aparisaīkitaü nāma cittena aparisaīki- taü. diņņhaü nāma attanā vā parena vā pasādacakkhunā vā dibbacakkhunā vā diņņhaü. sutaü nāma tath eva sutaü. parisaīkitam pi\<*<9>*>\ attanā vā parena vā parisaīkitaü. tattha attanā diņņhaü diņņham eva parehi diņņhaü attanā sutaü, parehi sutaü parehi saīkitan ti idaü pana sabbam pi attanā sutaņņhāne yeva tiņņhati, parisaīkitaü pana tividhaü diņ- ņhaparisaīkitaü sutaparisaīkitaü mutaparisaīkitan ti. tat- tha diņņhaparisaīkitaü nāma eko bhikkhu uccārapassāva- kammena gāmasamãpe ekaü gumbaü paviņņho, a¤¤atarāpi itthã kenacid eva karaõãyena taü gumbaü pavisitvā nivattā, nāpi bhikkhu itthiü addasa\<*<10>*>\ itthã bhikkhuü adisvā 'va ubho pi yathāruciü\<*<11>*>\ pakkantā, a¤¤ataro bhikkhu ubhinnaü tato \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. -khãlaü. 2 Bp.Ssp. khãla-. 3 Ssp. nappati ito. 4 Bp.Ssp. pakatibhāvaü jahāpanato for this. 5 Bp. Ssp. omit. 6 Bp.Ssp. målan. 7 Ssp. assutaü, sic passim. 8 Ssp. -ssavaõa-. 9 Ssp. nāma for pi. 10 Bp. inserts na ; Ssp. na ca. 11 Bp. -ruci. >\ #<[page 586]># %<586 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.8>% nikkhamanaü sallakkhetvā addhā imesaü kataü vā karissanti vā ti parisaīkati, idaü diņņhaparisaīkitaü nāma. sutapa- risaīkitaü nāma idh' ekacco andhakāre vā paņicchanne vā okāse mātugāmena saddhiü bhikkhuno tādisaü paņisanthā- ravacanaü suõāti samãpe a¤¤aü vijjamānakam\<*<1>*>\ pi atthi n' atthãti na jānāti so addhā imesaü kataü vā karissanti vā ti parisaīkati, idaü sutaparisaīkitaü nāma. mutaparisaõ- kitaü nāma sambahulā dhuttā rattibhāge pupphagandha- maüsasurādãni gahetvā itthãhi saddhiü ekaü paccantavi- hāraü gantvā maõķape vā bhojanasālādãsu vā yathāsukhaü kãëitvā pupphādãni vikiritvā\<*<2>*>\ gatā, punadivase bhikkhå taü vippakāraü disvā kass' idaü kamman ti vicinantā,\<*<3>*>\ tatra ca kenaci bhikkhunā pag eva vuņņhahitvā vattasãsena maõķa- paü vā bhojanasālaü vā paņijaggantena pupphādãni āmaņ- ņhāni honti, kenaci upaņņhākakulato ābhatehi\<*<4>*>\ pupphādãhi påjā katā hoti, kenaci bhesajjatthaü ariņņhaü pãtaü hoti, atha te kass' idaü kamman ti vicinantā bhikkhå\<*<5>*>\ hattha- gandha¤ ca mukhagandhaü ca ghāyitvā te bhikkhå parisaī- kanti, idaü mutaparisaīkitaü nāma.\<*<6>*>\ tattha diņņhaü atthi samålakaü atthi amålakaü diņņham eva atthi sa¤¤ā- samålakaü atthi sa¤¤āamålakaü, esanayo sutamutapadesu\<*<7>*>\ pi, parisaīkite pana diņņhaparisaīkitaü atthi samålakaü atthi amålakaü diņņhaparisaīkitam eva atthi sa¤¤āsamåla- kaü atthi sa¤¤āamålakaü. esanayo sutamutaparisaīkitesu. tattha diņņhaü samålakaü nāma pārājikaü āpajjantaü disvā 'va diņņho mayā ti vadati, amålakaü nāma paņicchannokāsato nikkhamantaü disvā vãtikkamaü\<*<8>*>\ adisvā diņņho mayā ti vadati. diņņham eva sa¤¤āsamålakaü nāma disvā 'va diņ- ņhasa¤¤ã hutvā codeti, sa¤¤āamålakaü nāma pubbe pārāji- kavãtikkamaü disvā pacchā adiņņhasa¤¤ãjāto so sa¤¤āya amålakaü katvā diņņho mayā ti codeti, etena nayena sutamu- taparisaīkitāni\<*<9>*>\ pi vitthārato veditabbāni, ettha ca sabbap- pakāreõāpi\<*<10>*>\ samålakena vā sa¤¤āsamålakena vā codentassa anāpatti, amålakena vā pana\<*<6>*>\ sa¤¤āamålakena vā codentass' \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. -māna. 2 Ssp. vikã-. 3 Ssp. -nanti. 4 Ssp. āhaņehi. 5 Bp. inserts tesaü. 6 Ssp. omits. 7 Bp.Ssp. sute for this. 8 Bp. -manaü. 9 Bp. sutapari-. 10 Ssp. inserts diņņhaü. >\ #<[page 587]># %% eva āpatti. anuddhaüseyyā 'ti dhaüseyya\<*<1>*>\ padhaüseyya abhibhaveyya ajjhotthareyya. taü pana anuddhaüsanaü yasmā attanā codento pi parena\<*<2>*>\ codāpento pi karoti yeva, tasmā\<*<3>*>\ padabhājane codeti vā codāpeti vā ti vuttaü, tattha codetãti pārājikadhammaü\<*<4>*>\ āpanno 'sãti ādãhi vacanehi sayaü codeti, tassa vācāya vācāya saīghādiseso. codāpetãti attanā samãpe ņhatvā a¤¤aü bhikkhuü āõāpeti, so tassa vacanena taü codeti, codāpakass' eva vācāya vācāya saīghādiseso. atha kho\<*<5>*>\ so pi mayā diņņhaü sutaü atthãti codeti dvinnam pi janānaü vācāya vācāya saīghādiseso. codanappabhedakosallattha¤\<*<6>*>\ ca\<*<7>*>\ pan' ettha ekavatthu ekacodakādicatukkaü tāva veditabbaü. tattha eko bhik- khu ekaü bhikkhuü ekena vatthunā codeti imissā codanāya ekaü vatthuü eko codako, sambahulā ekaü ekavatthunā\<*<8>*>\ codenti pa¤casatā Mettiyabhummajakapamukhā\<*<9>*>\ chabbag- giyā bhikkhå āyasmantaü Dabbaü Mallaputtam iva, imissā codanāya ekaü vatthu nānā codakā, eko bhikkhu ekaü bhikkhuü sambahulehi vatthåhi codeti imissā codanāya nānā vatthåni eko codako, sambahulā sambahule sambahulehi vatthåhi codenti, imissā codanāya nānā vatthåni nānā codakā. codetuü pana ko labhati ko na labhatãti dubbalocodakava- canaü tāva gahetvā koci na labhati, dubbalacodako nāma sambahulesu kathāsallāpena nisinnesu eko ekaü ārabbha anodissakaü\<*<10>*>\ katvā pārājikavatthuü katheti, a¤¤o taü sutvā itarassa gantvā āroceti, so taü upasaīkamitvā tvaü kira maü ida¤ cida¤\<*<11>*>\ ca vadasãti vadati. so nāhaü evarå- paü jānāmi kathāpavattiyaü pana mayā anodissakaü\<*<10>*>\ katvā vuttam atthi, sace ahaü tava imaü dukkhuppattiü jāneyyaü ettakam pi na katheyyan ti ayaü dubbalacodako, tass' etaü kathāsallāpaü gahetvā taü bhikkhuü koci codetuü na labhati, etaü pana agahetvā\<*<12>*>\ sãlasampanno bhikkhu bhikkhuü vā\<*<7>*>\ bhikkhuniü vā sãlasampannā ca bhikkhunã bhikkhuniü eva \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. vidhaü-. 2 Bp. adds vā. 3 Bp. adds 'ssa. 4 Ssp. -jikaü dha-. 5 Bp.Ssp. omit. 6 Ssp. codanāpabhe-. 7 Bp. omits. 8 Ssp. ekena va-. 9 Ssp. -ppamukhā. 10 Ssp. anudi-. 11 Ssp. cãda¤. 12 Bp.Ssp. aggahetvā. >\ #<[page 588]># %<588 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.8>% codetuü labhatãti Mahāpadumatthero āha. Mahāsummat- thero pana pa¤casahadhammikā\<*<1>*>\ labhantãti āha. Godat- tatthero\<*<2>*>\ na koci na labhatãti vatvā bhikkhussa sutvā codeti bhikkhuniyā sutvā codeti . . . pe . . . titthiyasāvakānaü sutvā codetãti idaü suttaü āhari. tiõõam pi therānaü vāde cuditakass' eva paņi¤¤āya kāretabbo. ayaü pana codanā nāma dåtaü vā paõõaü vā sāsanaü vā pesetvā\<*<3>*>\ codentassa sãsaü na eti, puggalassa pana samãpe ņhatvā 'va hatthamud- dāya vā vacãbhedena vā codentass' eva sãsaü eti, sikkhāpac- cakkhānam eva hi hatthamuddāya sãsaü na eti, idaü pana anuddhaüsanaü abhåtārocanaü ca eti yeva. yo pana dvin- naü ņhitaņņhāne ekaü niyametvā codeti so ce jānāti sãsaü eti, itaro jānāti sãsaü na eti, dve pi niyametvā codeti eko vā jānātu dve vā sãsaü eti yeva, esanayo\<*<4>*>\ sambahulesu, taü khaõaü yeva ca jānanaü nāma dukkaraü\<*<5>*>\ samayena āvaj- jitvā ¤āte pana ¤ātam eva hoti pacchā ce jānāti sãsaü na eti, sikkhāpaccakkhāna\<*<6>*>\-abhåtārocana\<*<7>*>\-duņņhullavācā-attakāma- duņņhadosa-bhåtārocana-sikkhāpadānãti sabbān' eva hi imāni ekaparicchedāni. evaü kāyavācāvasena cāyaü duvidhā 'pi codanā puna diņņhacodanā sutacodanā parisaīkitacodanā ti tividhā hoti. aparāpi catubbidhā hoti sãlavipatticodanā ācāravipatticodanā diņņhivipatticodanā ājãvavipatticodanā ti, tattha garukānaü dvinnaü āpattikkhandhānaü vasena sãla- vipatticodanā veditabbā, avasesānaü vasena ācāravipattico- danā, micchādiņņhiantaggāhikādiņņhivasena\<*<8>*>\ diņņhivipattico- danā, ājãvahetupa¤¤attānaü channaü sikkhāpadānaü va- sena ājãvavipatticodanā veditabbā. aparā 'pi catubbidhā hoti vatthusandassanā āpattisandassanā saüvāsapaņikkhepo sāmãcipaņikkhepo ti, tattha vatthusandassanā nāma tvaü methunaü dhammaü paņisevi\<*<9>*>\ adinnaü ādiyi\<*<10>*>\ manussaü ghātayittha abhåtaü ārocayitthā 'ti evaü pavattā, āpattisan- dassanā nāma tvaü methunadhammapārājikāpattiü āpanno sãti\<*<11>*>\ evam ādi nayappavattā, saüvāsapaņikkhepo nāma n' \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. pa¤ca pi saha-. 2 Bp.Ssp. insert pana. 3 Ssp. adds pi. 4 Bp. es' eva nato. 5 Bp. adds aparena. 6 Bp. -kkhānaü. 7 Bp. -canaü. 8 Ssp. -hika-. 9 Bp. -sevittha. 19 Bp. -yittha. 11 Bp.Ssp. ti. >\ #<[page 589]># %% atthi tayā saddhiü uposatho vā pavāraõā vā saīghakammaü vā ti evaü pavatto, ettāvatā pana sãsaü na eti, assamaõo 'si asakyaputtiyo 'sãti ādãhi\<*<1>*>\ vacanehi saddhiü ghaņãte yeva sãsaü eti. sāmãcipaņikkhepo nāma abhivādanapaccuņņhāna a¤jalikammavãjanādikammānaü akaraõaü, taü paņipāņiyā vandanādãni karonto\<*<2>*>\ ekassa akatvā sesānaü karaõakāle veditabbaü, ettāvatā ca codanā nāma hoti, āpatti pana sãsaü na eti, kasmā, mama vandanādãni na karosãti pucchite pana assamaõo 'si asakyaputtiyo 'sãti ādãhi\<*<1>*>\ vacanehi saddhiü ghaņite yeva sãsaü eti, yāgubhattādinā pana yaü icchati taü āpucchati na tāvatā codanā hoti. aparā\<*<3>*>\ Pātimokkhaņņha- panakkhandhake ekaü bhikkhave adhammikaü Pātimok- khaņņhapanaü ekaü dhammikan ti ādiü katvā yāva dasa adhammikāni Pātimokkhaņņhapanāni dasa dhammikānãti evaü adhammikā pa¤capa¤¤āsadhammikā pa¤capa¤¤āsā ti dasuttarasataü codanā vuttā. tā diņņhena codentassa dasut- tarasataü sutena codentassa\<*<4>*>\ dasuttarasataü parisaīkāya\<*<5>*>\ codentassa dasuttarasatan ti tiüsādhikāni\<*<6>*>\ tãõisatāni honti, tāni kāyena codentassa vācāya codentassa kāyavācāya\<*<7>*>\ codentassā 'ti ti-guõāni katāni navutādhikāni\<*<8>*>\ navasatāni honti, tāni attanā codentassā\<*<9>*>\ parena codāpentassā 'ti\<*<10>*>\ tatta- kān' evā 'ti vãsati åõāni dvesahassāni honti, puna diņņhādi- bhede samålakāmålakavasena anekasahassā codanā hontãti veditabbā. imasmiü pana ņhāne ņhatvā aņņhakathāyaü attādānaü ādātukāmena Upālibhikkhunā pa¤caīgasamannāgataü attā- dānan\<*<11>*>\ ti ca codakena Upālibhikkhunā paraü codetukāmena pa¤cadhamme ajjhattaü paccavekkhitvā paro codetabbo ti ca, evaü Upālipa¤cakādãsu vuttāni bahåni suttāni āharitvā attādānalakkhaõa¤ ca codakavatta¤ ca cuditakavatta¤ ca saīghena kātabbakicca¤ ca anuvijjakavatta¤ ca sabbaü vitthārena kathitaü, taü mayaü yathā āgataņņhāne yeva vaõõayissāma, vuttappabhedāsu pana imāsu codanāsu yassa \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. ādi. 2 Bp.Ssp. karoto. 3 Bp.Ssp. aparāpi. 4 Bp. ceden-. 5 Bp. -saīkitāya. 6 Bp. tiüsāni. 7 Bp.Ssp. -vācāhi. 8 Bp. navutāni. 9 Bp.Ssp. -ssāpi. 10 Bp.Ssp. pi. 11 Bp.Ssp. add ādātabban. >\ #<[page 590]># %<590 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.8>% kassaci\<*<1>*>\ codanāyavasena saīghamajjhe osaņe vatthusmiü cuditacodakā\<*<2>*>\ vattabbā tumhe amhākaü vinicchayena tuņņhā bhavissathā 'ti. sace bhavissāmā 'ti vadanti saīghena taü adhikaraõaü sampaņicchitabbaü. atha pana vinicchinatha\<*<3>*>\ tāva bhante sace amhākaü khamissati gaõhissāmā 'ti vadanti, cetiyaü tāva vandathā 'ti ādãni vatvā dãghasuttaü katvā vissajjitabbaü, te ce cirarattaü\<*<4>*>\ kilantā pakkantaparisā ucchinnapakkhā hutvā puna yācanti yāva tatiyaü paņikkhi- pitvā yadā nimmadā honti, tadā nesaü\<*<5>*>\ adhikaraõaü vinic- chinitabbaü, vinicchinantehi ca sace alajjussannā hoti parisā ubbāhikāya\<*<6>*>\ taü adhikaraõaü vinicchitabbaü, sace bālus- sannā hoti parisā\<*<7>*>\ tumhākaü sabhāge vinayadhare pariye- sathā 'ti vinayadhare pariyesāpetvā yena dhammena yena vinayena yena satthusāsanena taü adhikaraõaü våpasameti tathā taü adhikaraõaü våpasametabbaü. tattha dhammo ti bhåtaü\<*<8>*>\ vatthu, vinayo ti codanā sāraõā ca, satthusāsanan ti ¤attisampadā ca\<*<9>*>\ anusāvanasampadā\<*<10>*>\ ca. tasmā coda- kena vatthusmiü ārocite cuditako pucchitabbo santam etaü no ti, evaü vatthuü upaparikkhitvā bhåtena vatthunā codetvā sāretvā ca ¤attisampadāya anusāvanasampadāya\<*<10>*>\ ca naü\<*<11>*>\ adhikaraõaü våpasametabbaü. tatra ce alajjã lajjiü codeti so ca alajjã bālo hoti abyatto nāssa nayo\<*<12>*>\ dātabbo, evaü pana vattabbo kimhi naü codesãti. addhā so vakkhati kim idaü bhante kimhi naü nāmā 'ti. tvaü kimhi nam pi na jānāsi na yuttaü tayā evaråpena bālena paraü codetun ti uyyojetabbo nāssa anuyogo dātabbo, sace pana so alajjã paõķito hoti byatto diņņhena vā sutena vā ajjhottharitvā sampādetuü sakkoti etassa anuyogaü datvā lajjiss' eva paņi¤¤āya kammaü kātabbaü, sace lajjã alajjiü codeti so ca lajjã bālo hoti abyatto na sakkoti anuyogaü dātuü, tassa nayo dātabbo kimhi naü codesi sãlavipattiyā\<*<13>*>\ vā ācāravipatti \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. yassā kassāci. 2 Bp. cuditakaco-. 3 Bp. -cchatha ; Ssp. -cchinātha. 4 Ssp. ciraü rattaü. 5 Bp.Ssp. tesaü. 6 Bp. ubbhā-. 7 Bp. inserts tumhe ; Ssp. repeats tumhākaü. 8 Ssp. bhåta. 9 Bp. omits. 10 Ssp. anussā-. 11 Bp. Ssp. taü. 12 Ssp. anuyogo for this. 13 Bp. -patti and omits next vā. >\ #<[page 591]># %% ādãsu\<*<1>*>\ ekissā 'ti, kasmā pana imass' eva evaü nayo dātabbo na itarassā\<*<2>*>\ 'ti. nanu na yuttaü vinayadharānaü agatiga- manan ti. na yuttam eva, idaü pana agatigamanaü na hoti dhammānuggaho nāma eso, alajjiniggahatthāya\<*<3>*>\ hi lajjipag- gahatthāya\<*<4>*>\ ca sikkhāpadaü pa¤¤attaü, tatra alajjã nayaü labhitvā ajjhottharanto ehãti, lajjã pana nayaü labhitvā diņņhe diņņhasantānena sute sutasantānena patiņņhāya kathes- sati, tasmā tassa dhammānuggaho vaņņati. sace pana so lajjã paõķito hoti byatto patiņņhāya katheti alajjã ca etam pi\<*<5>*>\ n' atthãti paņi¤¤aü na deti alajjissa paņi¤¤āya eva na\<*<6>*>\ kātab- baü. tad atthadãpanatthaü ca idaü vatthuü veditabbaü. tepiņaka Cåëābhayatthero kira lohapāsādassa heņņhā bhik- khånaü vinayaü kathetvā sāyaõhasamaye vuņņhāti, tassa vuņņhānasamaye dve attapaccatthikā kathaü pavattesuü, eko etam pi n' atthi etam pi n' atthãti paņi¤¤aü na deti, atha appāvasese paņhamayāme therassa tasmiü puggale ayaü patiņņhāya katheti ayaü pana paņi¤¤aü na deti, bahåni ca vatthåni osaņāni, addhā etaü\<*<7>*>\ kataü bhavissatãti tasmiü puggale\<*<8>*>\ asuddhaladdhi uppannā, tato vãjanãdaõķakena\<*<9>*>\ pādakathalikāya\<*<10>*>\ sa¤¤aü datvā ahaü āvuso vinicchinituü ananucchaviko a¤¤ena vinicchināpehãti āha. kasmā bhante ti. thero tam atthaü ārocesi, cuditakapuggalassa\<*<11>*>\ kāye ķāho\<*<12>*>\ uņņhito, tato theraü vanditvā bhante vinicchinituü anuråpena vinayadharena nāma tumhādise n' eva bhavituü vaņņati codakena ca ãdisen' eva bhavituü vaņņatãti vatvā setakāni nivāsetvā ciraü kilamit' attha\<*<13>*>\ mayā ti khamāpetvā pakkāmi. evaü lajjinā codiyamāno alajjã bahåsu pi vatthåsu uppannesu paņi¤¤aü na deti, so n' eva suddho ti vattabbo na asaddho ti jãvamatako nāma āmakapåtiko nāma\<*<14>*>\ c' esa, sace pan' assa a¤¤am pi tādisaü vatthuü\<*<15>*>\ uppajjati na vinicchi- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. adds vā. 2 Bp. -rassa and omits ti. 3 Bp. alajjã-. 4 Bp. lajjã-. 5 Ssp. adds n' atthi etam pi. 6 Bp.Ssp. omit na. 7 Bp. adds kammaü. 8 Ssp. omits tasmiü puggale. 9 Bp. bãja- ; Ssp. vija-. 10 Ssp. -kaņņhali-. 11 Ssp. cuditapu-. 12 Ssp. dāho. 13 Bp. kilāmitattha ; Sp. kilamittha. 14 Ssp. nām' eso for nāma c' esa. 15 Bp.Ssp. vatthu. >\ #<[page 592]># %<592 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.8>% tabbaü,\<*<1>*>\ tathā nāsitako\<*<2>*>\ bhavissati. sace pana alajjã yeva alajjiü codeti so vattabbo āvuso tava vacanen' āyaü kiü sakkā vattun ti, itaram pi tath' eva vatvā ubho\<*<3>*>\ ekasambho- gaparibhogā hutvā jãvathā 'ti uyyojetabbā, sãlatthāya tesaü vinicchayo na kātabbo, pattacãvarapariveõādi atthāya pana paņiråpaü sakkhiü labhitvā kātabbo ti.\<*<4>*>\ atha lajjã lajjiü codeti vivādo ca nesaü kismicid\<*<5>*>\ eva appamattako hoti sa¤¤āpetvā mā evaü karothā 'ti accayaü desāpetvā uyyoje- tabbā, atha pan' ettha cuditakena sahasā viraddhaü hoti ādito paņņhāya alajjã nāma n' atthi, so ca pakkhānurakkhaõatthāya paņi¤¤aü na deti mayaü saddahāma mayaü saddahāmā 'ti bahå uņņhahanti, so tesaü paņi¤¤āya eka vāraü dve vāraü suddho hotu, atha pana viraddhakālato paņņhāya ņhāne na tiņņhati vinicchayo na dātabbo. evaü yassa\<*<6>*>\ kassaci coda- nāyavasena saīghamajjhe osaņe vatthusmiü cuditakacoda- kesu\<*<7>*>\ paņipattiü ¤atvā tassā yeva codanāya sampattivipatti- jānanatthaü ādimajjhapariyosānādãnaü vasena vinicchayo veditabbo. seyyathãdaü; codanāya ko ādi kiü majjhe kiü pariyosānaü. codanāya ahaü taü vattukāmo karotu me āyasmā okasan ti evaü okāsakammaü ādi, otiõõena vatthunā codetvā sāretvā vinicchayo majjhe, āpattiyaü vā anāpatti- yaü vā patiņņhāpanena samatho pariyosānaü, codanāya kati målāni kati vatthåni kati bhåmiyo. codanāya dve målāni samålikā vā amålikā vā, tãõi vatthåni diņņhaü sutaü parisaī- kitaü, pa¤ca bhåmiyo kālena vakkhāmi no akālena bhåtena vakkhāmi no abhåtena saõhena vakkhāmi no pharusena atthasaühitena vakkhāmi no anatthasaühitena mettacitto vakkhāmi no dosantaro ti. imāya ca\<*<8>*>\ pana codanāya coda- kena puggalena parisuddhakāyasamācāro. nu kho 'mhãti ādinā nayena Upālipa¤cake vuttesu paõõarasasu\<*<9>*>\ dhammesu patiņņhātabbaü, cuditakena dvãsu dhammesu patiņņhātabbaü sacce ca akuppe cā 'ti. app eva\<*<10>*>\ nāma naü imamhā brahmacariyā cāveyyan ti \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. -cchinita-. 2 Ssp. adds 'va. 3 Bp. adds pi. 4 Bp. omits ti. 5 Ssp. kismi¤cid. 6 Bp. yāya kāyaci ; Ssp. yassā kassāci for yassa kassaci. 7 Ssp. cuditacod-. 8 Ssp. omits ca. 9 Bp. panna-. 10 Bp. ap' eva. >\ #<[page 593]># %% api eva\<*<1>*>\ nāma naü puggalaü imamhāeņņhacariyā cāvey- yaü, sādhu vat' assa sac' āhaü imaü puggalaü imamhā brahmacariyā cāveyyan ti iminā adhippāyena anuddhaüseyyā 'ti vuttaü hoti. padabhājane pana brahmacariyā cāveyyan ti imass' eva pariyāyamatthaü\<*<2>*>\ dassetuü bhikkhubhāvā cāveyyan ti ādi vuttaü. khaõādãni samayavevacanāni,\<*<3>*>\ taü khaõaü taü layaü taü muhuttaü vãtivatteti tasmiü khaõe tasmiü laye tasmiü muhutte vãtivatte. bhummappattiyā\<*<4>*>\ hi idaü upayogavacanaü. samanuggāhiyamānaniddese yena vatthunā anuddhaüsito hotãti catåsu pārājikavatthåsu yena vatthunā codakena cuditako anuddhaüsito adhibhåto ajjhot- thaņo hoti. tasmim vatthusmiü samanuggahiyamāno ti tas- miü codakena vuttavatthusmiü so codako anuvijjakena kin te diņņhaü kin ti\<*<5>*>\ diņņhan ti ādinā nayena anuvijjiyamāno vãmaüsiyamāno upaparikkhiyamāno. asamanuggāhiyamā- naniddese na kenaci vuccamāno ti anuvijjakena vā a¤¤ena vā kenaci, atha vā diņņhādivatthusu\<*<6>*>\ kenaci avuccamāno. ete- saü ca dvinnaü mātikāpadānaü parato bhikkhu ca dosaü patiņņhātãti iminā sambandho veditabbo, idaü hi vuttaü hoti: evaü samanuggāhiyamāno vā asamanuggāhiyamāno vā bhik- khu ca dosaü patiņņhāti paņicca tiņņhati paņijānāti saīghādi- seso ti, ida¤ ca amålakabhāvassa pākaņakāladassanattham eva vuttaü, āpatti\<*<7>*>\ pana anuddhaüsitakkhaõe yeva āpajjati. idāni amålaka¤ c' eva taü adhikaraõaü hotãti ettha yasmā amålakalakkhaõaü pubbe vuttaü, tasmā taü avatvā apub- bam eva dassetuü adhikaraõaü nāmā 'ti ādim āha, tattha yasmā adhikaraõaü adhikaraõaņņhena ekam pi vatthuvasena nānā hoti ten' assa taü nānattaü dassetuü cattāri adhikara- õāni vivādādhikaraõan ti ādim āha, ko pana so adhikaraõaņņho yen' etaü ekaü hotãti. samathehi adhikaraõãyatā tasmā yaü adhikicca\<*<8>*>\ ārabbha paņicca sandhāya samathā\<*<9>*>\ vattan\<*<10>*>\ ti taü adhikaraõan ti veditabbaü. aņņhakathāsu pana vuttaü, adhikaraõan ti keci gāhaü vadanti keci cetanaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. yeva. 2 Bp.Ssp. -mattaü. 3 Ssp. samayassa veva-. 4 Ssp. bhummu-. 5 Bp.Ssp. add te after ti. 6 Bp.Ssp. -dãsu vatthåsu. 7 Bp.Ssp. āpattiü. 8 Ssp. -kiccaü. 9 Ssp. adds 'va. 10 Ssp. pavattan. >\ #<[page 594]># %<594 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.8>% keci akkhantiü keci vohāraü keci paõõattin ti. puna evaü vicāritaü, yadi gāho adhikaraõaü nāma\<*<1>*>\ eko attādānaü gahetvā sabhāgena bhikkhunā saddhiü santayamāno tattha ādãnavaü disvā puna cajati tassa taü adhikaraõaü sama- thappattaü bhavissati, yadi cetanā adhikaraõaü idaü attā- dānaü gaõhāmãti uppannā cetanā nirujjhati, yadi akkhanti adhikaraõaü akkhantiyā attādānaü gahetvā 'pi aparabhāge vinicchayaü alabhamāno vā khamāpito vā cajati, yadi vohāro adhikaraõaü kathento āhiõķitvā aparabhāge tuõhã hoti niravo evam assa taü adhikaraõaü samathappattaü bhavissati tasmā paõõatti adhikaraõan ti. taü pan' etaü methunadhamma- pārājikāpatti methunadhammapārājikāpattiyā tabbhāgiyā . . . pe . . . evaü āpattādhikaraõaü āpattādhikaraõassa tabbhāgiyan ti ca, vivādādhikaraõaü siyā kusalaü siyā aku- salaü siyā abyākatan ti evam ādãhi ca\<*<1>*>\ virujjhati, na hi te paõõattiyā kusalādibhāvaü icchanti, na ca amålakena pārā- jikena dhammenā 'ti ettha āgato pārājikadhammo pa¤¤atti nāma hoti. kasmā. accanta akusalattā. vuttam pi h' etaü āpattādhikaraõaü siyā kusalaü\<*<2>*>\ siyā akusalaü siyā abyākatan ti yaü c' etaü amålakena pārājikenā 'ti ettha amålakapārājikaü\<*<3>*>\ niddiņņhaü tass' ev' āyaü amålakaü c' eva naü\<*<4>*>\ adhikaraõaü hotãti. paņiniddeso na paõõattiyā na hi a¤¤aü niddisitvā a¤¤aü paņiniddisati, yasmā pana yāya pa¤¤attiyā yena abhilāpena codakena so puggalo pārājikaü dhammaü ajjhāpanno ti pa¤¤atto pārājikasaīkhātassa adhi- karaõassa amålakattā sā 'pi pa¤¤atti amålikā hoti, adhikaraõe pavattattā ca adhikaraõaü, tasmā iminā pariyāyena paõõat- tiadhikaraõan ti yujjeyya, yasmā ca yaü amålakaü nāma adhikaraõaü taü sabhāvato n' atthi paõõattimattam eva atthi tasmā 'pi paõõattiadhikaranan ti yujjeyya, ta¤ ca kho idh' eva na sabbattha, na hi vivādādãnaü pa¤¤attiadhikara- õaņņho\<*<5>*>\ adhikaraõaņņho pana tesaü pubbe vuttasamathehi adhikaraõãyatā, iti iminā adhikaraõaņņhena\<*<6>*>\ ekacco vivādo\<*<7>*>\ vivādo c' eva adhikaraõa¤ cā 'ti vivādādhikaraõaü, esa nayo \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. omit. 2 Ssp. omits siyā kusalaü. 3 Ssp. -kaü pā-. 4 Bp.Ssp. taü. 5 Bp. -raõaü. 6 Bp.Ssp. insert idh'. 7 Ssp. does not repeat vivādo. >\ #<[page 595]># %% sesesu. tattha idha bhikkhå vivadanti dhammo ti vā adham- mo ti vā ti evaü aņņhārasa bhedakaravatthåni nissāya uppanno vivādo vivādādhikaraõaü. idha bhikkhu\<*<1>*>\ bhikkhuü anu- vadati\<*<2>*>\ sãlavipattiyā vā ti evaü catasso vipattiyo nissāya uppanno anuvādo anuvādādhikaraõaü. pa¤ca pi āpattik- khandhā āpattādhikaraõaü satta pi āpattikkhandhā āpattā- dhikaraõan ti evaü āpatti yeva āpattādhikaraõaü. yā saī- ghassa kiccayatā karaõãyatā apalokanakammaü ¤attikam- maü ¤attidutiyakammaü ¤atticatutthakamman ti evaü catubbidhaü saīghakiccaü kiccādhikaraõan ti veditabbaü. imasmiü pana\<*<3>*>\ atthe pārājikāpattisaīkhātaü āpattādhika- raõam eva adhippetaü, sesāni atthuddhāravasena vuttāni, ettakā hi adhikaraõasaddassa atthā, tesu pārājikam eva idhādhippetaü,\<*<4>*>\ taü diņņhādãhi målehi amålaka¤ c' eva adhikaraõaü hoti. aya¤ ca bhikkhu dosaü patiņņhāti paņicca tiņņhati tucchakaü mayā bhaõitan ti ādãni vadanto paņijānāti, tassa bhikkhuno anuddhaüsitakkhaõe yeva saīghādiseso ti, ayaü tāv' assa sapadānukkamaniddesassa sikkhāpadassa attho. idāni yāni tāni saīkhepato adiņņhādãni codanāvatthåni vuttāni tesaü vasena vitthārato āpattiü ropetvā\<*<5>*>\ dassetuü\<*<6>*>\ adiņņh' assa hotãti ādim āha, tattha adiņņh' assa hotãti adiņņho assa hoti. etena codakena adiņņho\<*<7>*>\ hoti so puggalo pārāji- kaü dhammaü ajjhāpajjanno ti attho, esa nayo asut'\<*<8>*>\ assa hotãti ādãsu pi. diņņho mayā ti diņņho 'si mayā ti vuttaü hoti, esa nayo suto mayā ti ādãsu pi, sesaü adiņņhamålake vutta- nayam\<*<9>*>\ eva, diņņhamålake pana taü ce codeti suto mayā ti evaü vuttānaü sutādãnaü abhāvena dumålakattaü\<*<10>*>\ vedi- tabbaü. sabbasmiü yeva ca imasmiü codakavāre yathā idhā gatesu pārājikaü dhammaü ajjhāpanno 'si assamaõo 'si asakyaputtiyo 'sãti imesu vacanesu ekekassa vasena vācāya vācāya saīghādiseso hoti, evaü a¤¤atra āgatesu dussãlo pāpadhammo asucãsaīkassarasamācāro\<*<11>*>\ paņicchanna- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. bhikkhå. 2 Bp.Ssp. anuvadanti. 3 Bp.Ssp. pan'. 4 Ssp. idha adhi-. 5 Ssp. ārope-. 6 Bp.Ssp. dassento. 7 Sp. ādiņņho. 8 Ssp. assuta-. 9 Bp. uttānattham ; Ssp. uttānam. 10 Bp. amåla-. 11 Ssp. asuci-. >\ #<[page 596]># %<596 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.8>% kammanto assamaõo samaõapaņi¤¤o abrahmacārã brahma- cārãpaņi¤¤o antopåti avassuto kasambujāto ti, imesu pi vacanesu ekekassa vasena vācāya vācāya saīghādiseso hoti yeva. n' atthi tayā saddhiü uposatho vā pavāraõā vā saī- ghakammaü vā ti imāni pana suddhāni sãsaü na enti, dussãlo 'si n' atthi tayā saddhiü uposatho vā ti evaü dussãlādi padesu pana pārājikaü dhammaü ajjhāpanno 'sãti ādipadesu\<*<1>*>\ ca\<*<2>*>\ yena kenaci saddhiü ghaņitā n' eva sãsaü enti, saīghādi- sesakarāni honti. Mahāpadumatthero pan' āha na kevalaü idha pāëiyaü anāgatāni dussãlo pāpadhammo ti ādipadān' eva sãsam enti. koõķo 'si mahāsāmaõero 'si mahāupāsako 'si jeņņhabbatiko 'si nigaõņho\<*<3>*>\ 'si ājivako 'si tāpaso 'si parib- bājako 'si paõķako 'si theyyasaüvāsako 'si titthiyapakkan- tako 'si tiracchānagato 'si mātughātako 'si pitughātako 'si arahantaghātako 'si bhikkhunãdåsako\<*<4>*>\ 'si saīghabhedako 'si lohituppādako 'si ubhatobya¤janako 'sãti imāni pi sãsaü enti yevā 'ti. Mahāpadumatthero yeva ca diņņhe vematiko ti ādãsu yadaggena vematiko tadaggena no kappeti yadaggena no kappeti tadaggena sarati\<*<5>*>\ yadaggena na sarati\<*<6>*>\ tadaggena pammuņņho\<*<7>*>\ hotãti vadati. Mahāsummatthero\<*<8>*>\ pana eke- kaü dvidhā bhinditvā catunnam pi pāņekkaü nayaü dasseti. kathaü. diņņhe vematiko ti ayaü tāva dassane vā vematiko hoti puggale vā, tattha diņņho nu kho mayā na diņņho ti, evaü dassane vematiko hoti ayaü nu kho mayā diņņho a¤¤o ti evaü puggale vematiko hoti, evaü dassanaü vā no kappeti puggalaü vā dassanaü vā na sarati\<*<6>*>\ puggalaü vā dassanaü vā pammuņņho\<*<7>*>\ hoti puggalaü vā, ettha ca vematiko ti vima- tijāto. n' okappetãti na saddahati. na saratãti\<*<9>*>\ asāriyamāno na sarati.\<*<6>*>\ yadā pana taü asukasmiü\<*<10>*>\ nāma bhante ņhāne asukasmiü\<*<10>*>\ nāma\<*<11>*>\ kāle ti sarati\<*<12>*>\ tadā sarati. pammuņņho\<*<13>*>\ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. ādãsu padesu. 2 Bp. vā. 3 Bp. nigantho ; Ssp. niggaõņho. 4 Bp.Ssp. ‘bhikkhunãdåsako 'si' comes after ‘lohituppādako 'si.' 5 Bp. na ssarati ; Ssp. na sarati. 6 Bp. ssarati. 7 Bp.Ssp. pamuņņho. 8 Bp.Ssp. -suma-. 9 Bp. ssaratãti. 10 Ssp. amuka-. 11 Ssp. omits. 12 Bp.Ssp. sārenti. 13 Bp.Ssp. pamu-. >\ #<[page 597]># %% ti yo tehi tehi upāyehi sāriyamāno pi na sarati\<*<1>*>\ yevā 'ti, eten' eva\<*<2>*>\ upāyena codāpakavāro pi veditabbo. kevalaü hi tattha mayā 'ti parihãnaü sesaü codakavārasadisam eva, tato paraü āpattibhedaü ca\<*<3>*>\ anāpattibhedaü ca dassetuü asuddhe suddhadiņņhãti ādikaü catukkaü ņhapetvā ekekaü\<*<4>*>\ padaü catåhi catåhi bhedehi niddiņņhaü, taü sabbaü pāëi- nayen' eva sakkā jānituü kevalaü h' ettha\<*<5>*>\ adhippāyabhedo veditabbo, ayaü hi adhippāyo nāma cāvanādhippāyo akko- sādhippāyo kammādhippāyo vuņņhānādhippāyo uposatha- pavāraõaņņhapanādhippāyo\<*<6>*>\ anuvijjanādhippāyo dhammaka- thādhippāyo ti anekavidho, tattha purimesu catåsu adhippā- yesu okāsaü akārāpentassa dukkaņaü, okāsaü kārāpetvā 'pi ca sammukhā amålakena pārājikena anuddhaüsentassa saīghādiseso, amålakena saīghādisesena anuddhaüsentassa pācittiyaü, ācāravipattiyā anuddhaüsentassa dukkaņaü, akkosādhippāyena vadantassa pācittiyaü, asammukhā pana\<*<7>*>\ sattahi pi āpattikkhandhehi vadantassa dukkaņaü. asam- mukhā eva sattavidham pi kammaü karontassa dukkaņam eva. Kurundiyaü pana vuņņhānādhippāyena tvaü imaü nāma āpattiü āpanno taü paņikarohãti vadantassa okāsa- kiccaü n' atthãti vuttaü, sabbatth' eva pana\<*<7>*>\ uposathapa- vāraõaü\<*<8>*>\ ņhapentassa okāsakammaü n' atthi,\<*<9>*>\ ņhapanak- khettaü pana jānitabbaü. suõātu me bhante saīgho ajju- posatho paõõaraso yadi saīghassa pattakallaü saīgho uposathaü kareyyā\<*<10>*>\ 'ti etasmiü hi rekāre anatikkante yeva ņhapetuü labbhati, tato paraü pana yyakāre\<*<11>*>\ patte na labbhati, esanayo pavāraõāya. anuvijjakassāpi osaņe vat- thusmiü atth' etaü tavā 'ti anuvijjanādhippāyena vadan- tassa okāsakammaü n' atthi, dhammakathikassāpi dham- māsane nisãditvā yo ida¤cida¤ca\<*<12>*>\ karoti ayaü bhikkhu assamaõo ti ādinā nayena anodissa dhammaü kathentassa okāsakammaü n' atthi, sace pana odissa niyametvā asuko ca \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. ssarati. 2 Bp. ev' ; Ssp. omits, and etena for eten'. 3 Bp. omits ca. 4 Bp. ekam ekaü. 5 Bp. etthādhi-. 6 Ssp. -ppavāra-. 7 Ssp. omits. 8 Ssp. -ppavā-. 9 Bp. atthãti vuttaü. 10 Bp. kare 'ti ; Ssp. kare iti. 11 Ssp. yakāre. 12 Ssp. ida¤ca ida¤ca. >\ #<[page 598]># %<598 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.9>% asuko ca assamaõo anupāsako ti katheti, dhammāsanato oro- hitvā āpattiü desetvā\<*<1>*>\ gantabbaü, yaü pana tattha tattha anokāsaü kāretvā\<*<2>*>\ 'ti vuttaü tassa okāsaü akāretvā ti evam attho veditabbo, na hi koci anokāso nāma atthi\<*<3>*>\ yam okāsaü kāretvā\<*<2>*>\ āpatti\<*<4>*>\ āpajjati, okāsaü pana akāretvā\<*<5>*>\ āpajjatãti sesaü uttānam eva. samuņņhānādãsu tisamuņņhā- naü kāyacittato vācācittato kāyavācācittato ca samuņņhāti, kiriyā\<*<6>*>\ sa¤¤āvimokkhaü sacittakaü lokavajjaü kāyakam- maü vacãkammaü akusalacittaü dukkhavedanan ti. paņhamaduņņhadosasikkhāpadavaõõanā niņņhitā. Tena samayena buddho bhagavā ti dutiyaduņņha dosasikkhā- padaü. tattha handa mayaü āvuso imaü chakaëakaü\<*<7>*>\ Dabbaü Mallaputtaü nāma karomā 'ti te kira paņhamavatthusmiü attano manorathaü sampādetuü asakkonto laddhaniggaha- vighātappattā\<*<8>*>\ idāni jānissāmā 'ti tādisaü vatthuü pariye- samānā vicaranti, ath' eka divasaü disvā tuņņhā a¤¤ama¤¤aü oloketvā evam āhaüsu, handa mayaü āvuso imaü chaka- ëakaü\<*<7>*>\ Dabbaü Mallaputtaü nāma karoma,\<*<9>*>\ Dabbo Malla- putto nāma ayan\<*<10>*>\ ti evam assa nāmaü koramā 'ti vuttaü hoti. esanayo Mettiyaü nāma bhikkhunin ti etthāpi, te bhikkhå Mettiyabhummajake bhikkhå anuyu¤jiüså 'ti evaü anuyu¤jiüsu āvuso kuhiü tumhehi Dabbo Mallaputto\<*<11>*>\ Mettiyāya bhikkhuniyā saddhiü diņņho ti. Gijjhakåņapab- batapāde.\<*<12>*>\ kāya velāya.\<*<12>*>\ bhikkhācāragamanavelāyā 'ti\<*<13>*>\ āvuso Dabba ime evaü vadanti tvaü tadā kuhin ti. Veëu- vane bhattāni uddissāmãti,\<*<14>*>\ tava tāya velāya Veëuvane atthi- bhāvaü ko jānāti.\<*<15>*>\ bhikkhusaīgho bhante ti. te saīghaü pucchiüsu jānatha\<*<16>*>\ tumhe tāya velāya imassa Veëuvane atthibhāvan ti. āma āvuso jānāma thero sammuttiü\<*<17>*>\ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. dassetvā. 2 Bp. kārāpetvā. 3 Ssp. n' atthi. 4 Bp.Ssp. āpattiü. 5 Bp. akārāpetvā. 6 Bp. kriyaü. 7 Bp. chagalakaü ; Ssp. chakalakaü. 8 Bp. Ssp. -niggahā-. 9 Bp.Ssp. karomā 'ti. 10 Bp. nāmāyan. 11 Ssp. adds nāma. 12 Bp. adds ti. 13 Ssp. omits 'ti. 14 Bp.Ssp. uddisāmãti. 15 Ssp. -nātãti. 16 Bp.Ssp. jānātha. 17 Bp. -tti ; Ssp. sammati. >\ #<[page 599]># %% laddhadivasato paņņhāya Veëuvane yevā 'ti. tato Mettiya- bhummajake āhaüsu āvuso tumhākaü kathā na sameti kacci no lesaü oķķetvā vadathā\<*<1>*>\ 'ti. evaü te tehi bhikkhåhi anuyu¤jiyamānā āmāvuso\<*<2>*>\ ti vatvā etam atthaü ārocesuü, kiü pana tumhe āvuso āyasmantaü Dabbaü Mallaputtaü a¤¤abhāgiyassa adhikaraõassā 'ti ettha a¤¤abhāgassa idaü a¤¤abhāgo vā assa atthãti a¤¤abhāgiyaü, adhikaraõan ti ādhāro veditabbo, vatthuadhiņņhānan ti vuttaü hoti. yo hi so Dabbo Mallaputto nāmā 'ti chakaëako\<*<3>*>\ vutto so yv āyaü āyasmato Dabbassa Mallaputtassa bhāgo koņņhāso pakkho manussajāti c' eva bhikkhubhāvo ca, tato a¤¤assa bhāgassa koņņhāsassa pakkhassa hoti tiracchānajātiyā c' eva chakaëa- kabhāvassa\<*<3>*>\ ca, so vā a¤¤abhāgo assa atthãti, tasmā a¤¤abhā- giyasaīkhyaü\<*<4>*>\ labhati, yasmā ca tesaü imaü mayaü Dabbaü Mallaputtaü nāma karomā 'ti vadantānaü tassa nāmakara- õasa¤¤āya ādhāro vatthuadiņņhānaü tasmā adhikaraõan ti veditabbo. taü hi sandhāya te bhikkhå a¤¤abhāgiyassa adhikaraõassā 'ti āhaüsu, na vivādādhikaraõādãsu a¤¤ataraü kasmā. asambhavato, na hi te catunnaü adhikaraõānaü kassaci a¤¤abhāgiyassa adhikaraõassa ki¤ci desaü lesamat- taü upādiyiüsu,\<*<5>*>\ na ca catunnaü adhikaraõānaü leso nāma atthi, jātilesādayo hi puggalānaü yeva lesā vuttā na vivā- dādhikaraõādãnaü, idaü ca Dabbo Mallaputto ti nāmaü tassa a¤¤abhāgiyādhikaraõabhāve ņhitassa chakaëakassa\<*<3>*>\ koci deso hoti, theraü amålakena pārājikena anuddhaüsetuü lesamatto ettha ca dissati apadissati assa ayan ti voharãyatãti\<*<6>*>\ deso, jātiādãsu a¤¤atarakoņņhāsass' etaü adhivacanaü a¤¤aü pi vatthuü lissati silissati ohāramatten'\<*<7>*>\ eva ãsakaü allãyatãti\<*<8>*>\ leso,jātiādãnaü yeva a¤¤atarakoņņhāsass' etaü adhivacanaü, tato paraü uttānattham eva. sikkhāpadapa¤¤attiyam\<*<9>*>\ pi ayam ev' attho. padabhājane pan' assa a¤¤abhāgiyassa adhikaraõassa ki¤ci desaü lesamattaü upādāya pārājikena dhammena anuddhaü- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. vadethā. 2 Ssp. āma āvuso. 3 Bp. chagala- ; Ssp. chakala-. 4 Ssp. -saīkhaü. 5 Ssp. uppādayiüsu. 6 Bp.Ssp. vohari-. 7 Bp.Ssp. vohār-. 8 Ssp. alli-. 9 Ssp. -dappa¤¤-. >\ #<[page 600]># %<600 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.9>% seyya taü yasmā aņņhuppattivasen' eva āvibhåtaü, tasmā\<*<1>*>\ na vibhattan ti veditabbaü. yāni pana adhikaraõan ti vacana- sāma¤¤ato atthuddhāravasena pavattāni\<*<2>*>\ cattāri adhikara- õāni tesaü a¤¤abhāgiyatā ca tabbhāgiyatā ca yasmā apākaņā jānitabbā ca vinayadharehi tasmā vacanasāma¤¤ato laddhaü adhikaraõaü nissāya taü āvikaronto a¤¤abhāgiyassa adhi- karaõassā 'ti āpatta¤¤abhāgiyaü vā hoti adhikaraõa¤¤abhāgi- yaü vā ti ādim āha, yā ca sā avasāne āpatta¤¤abhāgiyassa adhikaraõassa vasena codanā vuttā, tam pi dassetuü ayaü sabbādhikaraõānaü tabbhāgiyā¤¤abhāgiyatā samāhaņā ti veditabbā. tattha ca āpatta¤¤abhāgiyaü vā ti paņhamaü uddiņņhattā katha¤ ca āpatti āpattiyā a¤¤abhāgiyā hotãti niddese ārabhitabbe yasmā āpattādhikaraõassa tabbhāgiya- vicāraõāyaü\<*<3>*>\ yeva ayam attho āgamissati, tasmā evaü anā- rabhitvā katha¤ ca adhikaraõaü adhikaraõassa a¤¤abhā- giyan ti pacchimapadaü\<*<4>*>\ yeva gahetvā niddeso āraddho ti veditabbo. tattha a¤¤abhāgiyavāro uttānattho yeva, ekam ekaü hi adhikaraõaü itaresaü tiõõaü tiõõaü a¤¤abhāgiyaü a¤¤apakkhiyaü a¤¤akoņņhāsiyaü hoti, vatthuvisabhāgattā, tabbhāgiyavāre pana vivādādhikaraõaü vivādādhikaraõassa tabbhāgiyaü tappakkhiyaü\<*<5>*>\ taü koņņhāsiyaü vatthusa- bhāgattā, tathā anuvādādhikaraõaü anuvādādhikaraõassa, kathaü, buddhakālato paņņhāya hi aņņhārasabhedakaravat- thåni nissāya uppannavivādo ca idāni uppajjanakavivādo ca vatthusabhāgatāya ekaü vivādādhikaraõam eva hoti, tathā buddhakālato paņņhāya catasso vipattiyo nissāya uppanno anuvādo ca idāni uppajjanakānuvādo ca vatthusabhāgatāya ekaü anuvādādhikaraõam eva hoti, yasmā pana āpattādhi- karaõaü āpattādhikaraõassa sabhāgavisabhāgavatthuto sa- bhāgasarikkhāsarikkhato\<*<6>*>\ ca ekaüsena tabbhāgiyaü na hoti, tasmā āpattādhikaraõaü āpattādhikaraõassa siyā tabbhā- giyaü siyā a¤¤abhāgiyan ti vuttaü. tattha ādito paņņhāya a¤¤abhāgiyassa paņhamaü niddhiņņhattā idhāpi a¤¤abhāgi- yam eva paņhamaü niddiņņhaü, tattha a¤¤abhāgiyattaü ca parato tabbhāgiyattaü ca vuttanayen' eva veditabbaü. \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. adds padabhājane taü. 2 Ssp. vuttāni. 3 Ssp. -õāy' eva. 4 Ssp. pacchimaü padaü. 5 Ssp. taü pa-. 6 Ssp. sabhāvasarikkhato. >\ #<[page 601]># %% kiccādhikaraõaü kiccādhikaraõassa tabbhāgiyan ti ettha pana buddhakālato paņņhāya cattāri saīghakammāni nissāya uppan- naü adhikaraõaü ca idāni cattāri saīghakammāni nissāya uppajjanakādhikaraõaü\<*<1>*>\ ca sabhāgatāya sarikkhatāya ca ekaü kiccādhikaraõam eva hoti, kiü pana saīghakammāni nissāya uppannaü\<*<2>*>\ adhikaraõaü kiccādhikaraõaü udāhu saīghakammānam ev' etaü adhivacanan ti. saīghakam- mānam ev' etaü adhivacanaü, evaü sante pi saīghakammaü nāma ida¤\<*<3>*>\ ca ida¤ ca evaü kattabban ti iti\<*<4>*>\ yaü kamma- lakkhaõaü manasikaroti taü nissāya uppajjanato purimaü purimaü saīghakammaü nissāya uppajjanato ca saīghā- kammāni nissāya uppannaü adhikaraõaü kiccādhikaraõan ti vuttaü. ki¤ci desaü lesamattaü upādāyā 'ti ettha pana yasmā deso ti vā lesamatto ti vā pubbe vuttanayen' eva vya¤- janato nānaü atthato ekaü, tasmā leso ti dasalesā jātileso nāmaleso ti ādim āha. tattha jāti yeva jātileso esa nayo sesesu pi, idāni tam eva lesaü vitthārato dassetuü yathā taü upādāya anuddhaüsanā hoti tathā savatthukaü katvā das- sento jātileso nāma khattiyo diņņho hotãti ādim āha. tattha khattiyo diņņho hotãti a¤¤o koci khattiyajātiyo iminā codakena diņņho hoti. pārājikaü dhammaü ajjhāpajjanto ti methuna- dhammādãsu a¤¤ataraü āpajjanto. a¤¤aü khattiyaü passitvā codetãti atha so a¤¤aü attano veriü khattiyajātiyaü bhikkhuü passitvā taü khattiyajātilesaü gahetvā evaü codeti khattiyo mayā diņņho pārājikaü dhammaü ajjhāpajjanto tvaü khat- tiyo pārājikaü dhammaü ajjhāpanno 'si, athavā tvaü so khattiyo nā¤¤o\<*<5>*>\ pārājikaü dhammaü ajjhāpanno 'si assamaõo 'si asakyaputtiyo 'si n' atthi tayā saddhiü uposatho vā pavāraõā vā\<*<6>*>\ ti āpatti vācāya vācāya saīghādisesassa, ettha ca tesaü khattiyānaü a¤¤ama¤¤aü asadisassa tassa tassa dãghādino vā diņņhādino vā vasena a¤¤abhāgiyatā khattiyajātipa¤¤at- tiyā ādhāravasena adhikaraõatā ca veditabbā, eten' eva\<*<7>*>\ upāyena sabbapadesu yojanā veditabbā. pattalesaniddese \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. -nakaü adhi-. 2 Ssp. -nna. 3 Bp. ida¤ci ida¤ ; Ssp. ida¤cãda¤ for ida¤ ca ida¤. 4 Bp. omits. 5 Bp.Ssp. na a¤¤o. 6 Bp.Ssp. add saīghakammaü vā. 7 Bp. eten' upāyena >\ #<[page 602]># %<602 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.10>% ca sāņakapatto ti lohapattasadiso susaõņhāno succhavi sinid- dho bhamaravaõõo mattikāpatto vuccati. sumbhakapatto ti pakatimattikāpatto, yasmā pana āpattilesassa ekapaden' eva saīkhepato niddeso vutto tasmā vitthārato pi taü\<*<1>*>\ dassetuü bhikkhu saīghādisesaü ajjhāpajjanto diņņho hotãti ādi vuttaü. kasmā pan' assa tatth' eva niddesaü avatvā idha visuü vutto ti. sesaniddesehi asabhāgattā, sesaniddesā hi a¤¤aü disvā a¤¤assa codanāvasena vuttā, ayaü pana ekam eva a¤¤aü āpattiü āpajjantaü disvā a¤¤āya āpattiyā codanāvasena vutto, yadi evaü kathaü a¤¤abhāgiyaü adhi- karaõaü hotãti. āpattiyā, ten' eva vuttaü evam pi āpat- ta¤¤abhāgiya¤ ca hoti leso ca upādinno ti, yaü hi so saīghā- disesaü āpanno taü pārājikassa a¤¤abhāgiyaü adhikaraõaü, tassa pana a¤¤abhāgiyassa adhikaraõassa leso nāma yo so sabbakhattiyānaü sādhāraõo khattiyabhāvo viya sabbāpat- tãnaü sādhāraõo āpattibhāvo, eten' eva upāyena sesāpatti- målakanayo\<*<2>*>\ codāpakavāro ca veditabbo. anāpatti tathā- sa¤¤ã codeti vā codāpeti vā ti pārājikaü yeva ayaü āpanno ti yo evaü tathāsa¤¤ã codeti vā codāpeti vā tassa anāpatti. sesaü sabbattha\<*<3>*>\ uttānam eva, samuņņhānādãni pi paņha- maduņņhadosasadisā n' evā 'ti. dutiyaduņņhadosavaõõanā\<*<4>*>\ niņņhitā. Tena samayena buddho bhagavā ti saīghabhedasikkhāpadaü, tattha atha kho Devadatto ti ādãsu yo ca Devadatto yathā ca pabbajito yena ca kāraõena Kokālikādayo upasaīkamitvā etha mayaü āvuso samaõassa Gotamassa saīghabhedaü karis- sāma cakkabhedan ti āha. taü sabbaü saīghabhedakkhan- dake āgatam eva. pa¤cavatthuyācanā pana ki¤cāpi tatth' eva āgamissati atha kho idhāpi āgatattā yad ettha vattabbaü taü vatvā 'va gamissāma. sādhu bhante ti āyācanā sādhu.\<*<5>*>\ bhikkhå yāvajãvaü āra¤¤akā\<*<6>*>\ asså 'ti āra¤¤akadhutaīgaü\<*<7>*>\ samādāya sabbe\<*<8>*>\ bhikkhå yāvajãvan ti tāva āra¤¤akā \<*<6>*>\ hontu ara¤¤e yeva vasantu. yo gāmantaü osareyya vajjaü taü\<*<9>*>\ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. taü pi for pi taü. 2 Ssp. -lakā nayo. 3 Ssp. sabbaü. 4 Ssp. -dosasikkhāpadavaõ-. 5 Bp. omits. 6 Bp.Ssp. -¤ikā. 7 Bp.Ssp. -¤ikā-. 8 Bp. adds pi. 9 Bp.Ssp. naü. >\ #<[page 603]># %% phuseyyā 'ti yo eka bhikkhu pi ara¤¤aü pahāya nivāsatthāya \<*<1>*>\ gāmantaü osareyya vajjaü taü\<*<2>*>\ phuseyya taü\<*<3>*>\ bhikkhuü doso phusatu āpattiyā naü bhagavā kāretå 'ti adhippāyena vadati. esa nayo sesavatthåsu pi. janaü sa¤¤āpessāmā 'ti janaü amhākaü appicchatādibhāvaü jānāpessāma, atha vā paritosessāma pasādessāmā 'ti vuttaü hoti. imāni pana pa¤cavatthåni yācato Devadattassa vacanaü sutvā 'va a¤¤āsi bhagavā saīghabhedatthiko hutvā ayaü yācati,\<*<4>*>\ yasmā pana tāni anujāniyamānāni bahunnaü\<*<5>*>\ kulaputtānaü maggantarāyāya saüvattanti tasmā bhagavā alaü Devadattā 'ti paņikkhipitvā yo icchati so\<*<6>*>\ āra¤¤ako\<*<7>*>\ hotå 'ti ādim āha. ettha pana bhagavato adhippāyaü viditvā kulaputtena attano patiråpaü veditabbaü, ayaü h' ettha bhagavato adhippāyo eko bhikkhu mahajjhāsayo hoti mahussāho sakkoti gāman- tasenāsanaü paņikkhipitvā ara¤¤e viharanto dukkhass' antaü kātuü, eko dubbalo hoti appatthāmo\<*<8>*>\ ara¤¤e na sakkoti gāmante yeva sakkoti, eko mahabbalo samappavattadhātuko adhivāsanakkhantisampanno\<*<9>*>\ iņņhāniņņhesu samacitto ara¤¤e pi gāmante pi sakkoti yeva, eko n' eva gāmante na ara¤¤e sakkoti padaparamo hoti. tatra yv āyaü mahajjhāsayo hoti mahussāho sakkoti gāmantasenāsanaü paņikkhipitvā ara¤¤e viharanto dukkhassantaü kātuü so ara¤¤e yeva vasatu\<*<10>*>\ idam assa patiråpaü saddhivihārikādayo pi c' assa anusik- khamānā ara¤¤e vihātabbam eva ma¤¤issanti, yo pana dubbalo hoti appatthāmo\<*<11>*>\ gāmante yeva sakkoti dukkhass' antaü kātuü na ara¤¤e so gāmante yeva vasatu, yv āhaü mahabbalo samappavattadhātuko adhivāsanakkhantisam- panno\<*<12>*>\ iņņhāniņņhesu samacitto ara¤¤e pi gāmante pi sakkoti yeva ayam pi gāmantasenāsanaü pahāya ara¤¤e viharatu, idam assa patiråpaü saddhivihārikā\<*<13>*>\ pi hi\<*<14>*>\ 'ssa anusikkha- mānā ara¤¤e vihātabbaü ma¤¤issanti, yo panāyaü n' eva gāmante na ara¤¤e sakkoti padaparamo hoti\<*<15>*>\ ayam pi \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. nivāsana-. 2 Ssp. naü. 3 Bp.Ssp. naü. 4 Bp.Ssp. yācatãti. 5 Bp.Ssp. bahånaü. 6 Bp.Ssp. omit so. 7 Bp. -¤iko. 8 Bp. appathāmo. 9 Bp. -nakhanti-. 10 Bp. viharatu. 11 Bp. -thāmo. 12 Bp. -khanti. 13 Ssp. -kādayo. 14 Ssp. omits. 15 Bp. omits. >\ #<[page 604]># %<604 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.10>% ara¤¤e yeva vasatu, ayaü hi 'ssa dhutaīgasevanā kammaņ- ņhānabhāvanā ca āyatiü maggaphalānaü upanissayo bha- vissati, saddhivihārikādayo c' assa anusikkhamānā ara¤¤e vihātabbaü ma¤¤issantãti, evaü yv āyaü dubbalo hoti appatthāmo\<*<1>*>\ gāmante yeva viharanto sakkoti dukkhass' antaü kātuü na ara¤¤e, imaü puggalaü sandhāya bhagavā yo icchati so\<*<2>*>\ gāmante viharatå 'ti āha, iminā ca puggalena a¤¤esam pi dvāraü dinnaü. yadi pana bhagavā Devadat- tassa vādaü sampaņiccheyya yv āyaü puggalo pakatiyā dubbalo hoti appatthāmo\<*<1>*>\ yo pi daharakāle ara¤¤e\<*<3>*>\ vāsaü abhisambhuõitvā jiõõakāle vā\<*<4>*>\ vātapittādi\<*<5>*>\ samuppanna- dhātukkhobhakāle vā nābhisambhuõāti gāmante yeva pana viharanto sakkoti dukkhass' antaü kātuü tesaü ariyamag- gåpacchedo bhaveyya arahattaphalādhigamo na bhaveyya, uddhammaü ubbinayaü vilomaü anãyyānikaü\<*<6>*>\ satthusā- sanaü bhaveyya, satthā ca tesaü asabba¤¤å assa sakavādaü chaķķetvā Devadattavāde\<*<7>*>\ patiņņhito ti gārayho ca bhaveyya, tasmā bhagavā evaråpe puggale saīgaõhanto Devadattassa vādaü paņikkhipi. eten' eva upāyena piõķapātikavatthus- mim pi paüsukålikavatthusmim pi aņņhamāse rukkhamåli- kavatthusmim pi vinicchayo veditabbo, cattāro pana māse rukkhamålasenāsanaü paņikkhittam eva, macchamaüsavat- thusmiü tikoņiparisuddhan ti tãhi koņãhi parisuddhaü diņņhā- dãhi aparisuddhãhi\<*<8>*>\ virahitan ti attho, ten' ev' āha adiņņhaü asutaü\<*<9>*>\ aparisaīkitan ti, tattha adiņņhaü nāma bhikkhånaü atthāya migamacche vadhitvā gayhamānaü adiņņhaü. asu- taü\<*<9>*>\ nāma bhikkhånaü atthāya migamacche vadhitvā gahitan ti asutaü. aparisaīkitaü pana diņņhaparisaīkitaü sutaparisaīkitaü tad ubhayavimuttaparisaīkita¤\<*<10>*>\ ca ¤atvā tabbipakkhato jānitabbaü. kathaü. idha bhikkhå pas- santi manusse jāëavākarādihatthe\<*<11>*>\ gāmato\<*<12>*>\ nikkhamante ara¤¤e vā vicarante, dutiyadivase ca nesaü taü gāmaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. -thāmo. 2 Bp. Ssp. omit. 3 Bp.Ssp. ara¤¤a. 4 Bp. omits. 5 Bp.Ssp. -dãhi. 6 Bp.Ssp. aniyya-. 7 Ssp. Devadattassa vāde. 8 Bp. -suddhaü and adds hi hi. 9 Ssp. assutaü. 10 Ssp. -vinimutta-. 11 Bp. Ssp. jālavāgurādi-. 12 Ssp. adds vā. >\ #<[page 605]># %% piõķāya paviņņhānaü samacchamaüsaü piõķapātaü abhi- haranti, te tena diņņhena parisaīkanti bhikkhånaü nu kho atthāya katan ti idaü diņņhaparisaīkitam,\<*<1>*>\ etaü gahetuü na vaņņati, yaü evaü aparisaīkitaü taü vaņņati. sace pana te manussā kasmā bhante na gaõhathā 'ti pucchitvā tam attham sutvā na yidaü bhante bhikkhånaü atthāya kataü amhehi attano atthāya vā rājayuttādãnaü atthāya vā katan ti vadanti kappati. na h' eva kho bhikkhå passanti api ca suõanti manussā kira jāëavākarādihatthā\<*<2>*>\ gāmato vā nik- khamanti ara¤¤e vā vicarantãti, dutiyadivase ca nesaü\<*<3>*>\ taü gāmaü piõķāya paviņņhānaü samacchamaüsaü piõķapātaü abhiharanti, te tena sutena parisaīkanti bhikkhånaü nu kho atthāya katan ti idaü sutaparisaīkitaü nāma, etaü gahetuü na vaņņati, yaü evaü parisaīkitaü taü vaņņati. sace pana te manussā kasmā bhante na gaõhāthā 'ti pucchitvā tam atthaü sutvā na yidaü bhante\<*<4>*>\ bhikkhånaü atthāya kataü amhehi attano atthāya\<*<5>*>\ rājayuttādãnaü\<*<6>*>\ atthāya vā katan ti vadanti kappati. na h' eva kho pana\<*<7>*>\ passanti na suõanti api ca\<*<8>*>\ tesaü\<*<9>*>\ gāmaü piõķāya paviņņhānaü pattaü gahetvā samacchamaüsaü piõķapātaü abhisaīkharitvā abhiharanti te parisaīkanti bhikkhånaü nu kho atthāya katan ti, idaü tad ubhayavimuttaparisaīkitaü nāma, etam pi\<*<10>*>\ gahetuü na vaņņati, yaü evaü aparisaīkitaü taü vaņņati. sace pana te manussā kasmā bhante na gaõhathā 'ti pucchitvā tam atthaü sutvā na yidaü bhante bhikkhånam atthāya kataü amhehi attano atthāya vā rājayuttādãnaü\<*<6>*>\ atthāya vā kataü pavattamaüsaü vā kappiyam eva labhitvā bhikkhå- naü atthāya sampāditan ti vadanti kappati. matānaü petakiccatthāya maīgalādãnaü vā atthāya kate pi es' eva nayo, yaü yaü hi bhikkhånaü yeva atthāya akataü yattha ca nibbematiko hoti taü sabbaü kappati. sace pana ekas- miü vihāre bhikkhå uddissa kataü hoti te ca attano atthāya katabhāvaü na jānanti a¤¤e jānanti ye jānanti tesaü na \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. adds nāma. 2 Bp.Ssp. jālavāgurādi-. 3 Ssp. tesaü. 4 Ssp. omits. 5 Bp.Ssp. add vā. 6 Ssp. rājā-. 7 Bp. inserts bhikkhå. 8 Bp. adds kho. 9 Ssp. adds taü. 10 Bp. omits. >\ #<[page 606]># %<606 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.10>% vaņņati itaresaü vaņņati, a¤¤e na jānanti te yeva jānanti tesaü yeva na vaņņati a¤¤esaü vaņņati, te pi amhākaü atthāya katan ti jānanti a¤¤e pi etesaü atthāya katan ti jānanti sabbesam pi na vaņņati sabbe na jānanti sabbesaü\<*<1>*>\ vaņņati. pa¤casu hi\<*<2>*>\ sahadhammikesu yassa vā tassa vā atthāya uddissa kataü sabbesaü na kappati. sace pana koci ekaü bhikkhuü uddissa pāõaü vadhitvā tassa pattaü påretvā deti so ce\<*<3>*>\ attano atthāya katabhāvaü jānaü yeva gahetvā a¤¤assa bhikkhuno deti so tassa saddhāya paribhu¤jati kassa āpattãti. dvinnam pi anāpatti. yaü hi uddissa kataü tassa abhuttatāya anāpatti, itarassa ajānanatāya,\<*<4>*>\ kappiyamaü- sassa hi paņiggahaõe āpatti n' atthi, uddissa kata¤ ca ajānitvā bhuttassa\<*<5>*>\ pacchā ¤atvā āpattidesanakiccaü\<*<6>*>\ nāma n' atthi. akappiyamaüsaü pana ajānitvā bhuttena pacchā ¤atvā 'pi āpatti desetabbā. uddissa kataü hi ¤atvā bhu¤jato 'va āpatti. akappiyamaüsaü ajānitvā bhu¤jantassāpi āpatti yeva. tasmā āpattibhãrukena råpaü sallakkhentenāpi puc- chitvā 'va maüsaü paņiggahetabbaü, paribhogakāle pucchi- tvā paribhu¤jissāmãti gahetvā pucchitvā 'va bhu¤jitabbaü. kasmā. duvi¤¤eyyattā.\<*<7>*>\ acchamaüsam pi såkaramaüsa- sadisaü hoti dãpimaüsādãni\<*<1>*>\ ca\<*<8>*>\ migamaüsādisadisāni\<*<9>*>\ tasmā pucchitvā gahaõam eva vattanti vadanti. haņņho udaggo ti tuņņho c' eva unnatakāyacitto ca hutvā. so kira na\<*<10>*>\ bhagavā imāni pa¤cavatthåni\<*<11>*>\ anujānāti idāni sakkhissāmi saīghabhedaü kātun ti Kokālikassa ingitākāraü\<*<12>*>\ dassetvā yathā visaü vā khāditvā rajjuyā vā ubbandhitvā satthaü vā āharitvā maritukāmo puriso visādãsu a¤¤ataraü labhitvā tappaccayā āsannam pi maraõadukkhaü ajānanto haņņho udaggo hoti, evam evaü saīghabhedappaccayā\<*<13>*>\ āsannam pi avãcimhi nibbattitvā paņisamvedanãyaü dukkhaü ajānanto laddho dāni me saīghabhedassa upāyo ti haņņho udaggo sapariso uņņhāy' āsanā ten' eva haņņhabhāvena \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. adds pi. 2 Ssp. pi. 3 Bp.Ssp. ca. 4 Ssp. adds ca. 5 Ssp. bhu¤jantassa. 6 Ssp. -sanākiccaü. 7 Ssp. dåvi-. 8 Ssp. omits ca. 9 Bp. -maüsasadisāni. 10 Ssp. omits na. 11 Ssp. inserts na. 12 Bp. icchitākāraü. 13 Bp.Ssp. -dapacc-. >\ #<[page 607]># %% bhagavantaü abhivādetvā padakkhiõaü katvā pakkāmi. te mayaü imehi pa¤cahi vatthåhi samādāya vattāmā 'ti ettha pana imāni pa¤cavatthånãti vattabbe pi te mayaü imehi pa¤- cahi vatthåhi janaü sa¤¤āpessāmā 'ti abhiõhaparivitakka- vasena\<*<1>*>\ vibhattivipallāsaü asallakkhetvā abhiõhaparivitak- kānuråpam\<*<2>*>\ eva te mayaü imehi pa¤cahi vatthåhãti āha, yathā taü vikkhittacitto. dhutā sallekhavuttino ti yā paņi- padā kilese dhunāti tāya samannāgatattā dhutā. yā ca kilese sallikhati sā etesaü vuttãti sallekhavuttino. bāhuliko\<*<3>*>\ ti cãvarādãnaü paccayānaü bahulabhāvo bāhullaü, taü\<*<4>*>\ bāhullamassa atthi tasmiü vā bāhulle niyutto ņhito ti bāhuliko. bāhullāya cetetãti bāhullattāya\<*<5>*>\ ceteti kappeti pakappeti, kathaü hi\<*<4>*>\ nāma mayham pi\<*<6>*>\ sāvakāna¤ ca\<*<7>*>\ cãvarādiba- hulabhāvo\<*<8>*>\ bhaveyyā 'ti evaü ussukkam āpanno ti adhip- pāyo. cakkabhedāyā 'ti āõabhedāya. dhammiü kathaü katvā ti Khandhake vuttanayena: alaü Devadatta mā te rucci saīghabhedāya\<*<9>*>\ garuko kho Devadatta saīghabhedo yo kho Devadatta samaggaü saīghaü bhindati kappaņņhiyaü kabbisaü pasavati kappaü nirayamhi paccati, yo ca kho Devadatta bhiõõaü\<*<10>*>\ saīghaü samaggaü karoti brahmaü\<*<11>*>\ pu¤¤aü pasavati kappaü saggamhi modatãti, evam ādikaü anekappakāraü Devadattassa ca bhikkhåna¤ ca tad anuccha- vikaü tad anulomikaü dhammiü kathaü katvā. samag- gassā 'ti sahitasssa cittena ca sarãrena ca aviyuttassā 'ti attho. padabhājane pi hi ayam eva attho dassito. samānasaüvāsako ti hi vadatā cittena aviyogo dassito hoti. samānasãmāyaü ņhito ti vadatā sarãrena. kathaü. samānasaüvāsako hi laddhinānāsaüvāsakena\<*<12>*>\ vā kammanānāsaüvāsakena\<*<13>*>\ vā virahito samacittatāya cittena aviyutto hoti, samānasãmāyaü ņhito kāyasāmaggãdānato sarãrena aviyutto. bhedanasaüvattanikaü vā adhikaraõan ti bhedanassa saõ- ghabhedassa atthāya saüvattanikaü kāraõaü, imasmiü hi \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. abhiõhavitakka-. 2 Bp. abhiõhaü pari-. 3 Ssp. bāhulliko. 4 Ssp. omits. 5 Bp.Ssp. -tthāya. 6 Bp.Ssp. ca. 7 Ssp. adds me. 8 Bp. cãvarādãnaü paccayānaü bahulabhāvo. 9 Bp.Ssp. -bhedo. 10 Bp.Ssp. bhinnaü. 11 Ssp. brahma. 12 Ssp. laddhinā nāna-. 13 Ssp. kammunā nānā-. >\ #<[page 608]># %<608 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.10>% okāse kāmahetu kāmanidānaü kāmādhikaraõan ti ādãsu viya kāraõaü adhikaraõan ti adhippetaü, ta¤ ca yasmā aņņhārasavidhaü hoti tasmā padabhājane aņņhārasabhedaka- ravatthånãti vuttaü. tāni pana idh' æpāëi bhikkhu adham- maü dhammo ti dãpetãti ādinā nayena Khandhake āgatāni, tasmā tatr'\<*<1>*>\ eva nesam atthaü vaõõayissāma. yo pi cāyaü imāni vatthåni nissāya aparehi pi kammena uddesena vohārena anusāsanāya salākaggāhenā 'ti pa¤cahi kāraõehi saīghabhedo hoti, tam pi āgataņņhāne yeva pakāsayissāma, saīkhepato pana bhedanasaüvattanikaü vā adhikaraõaü samādāyā 'ti ettha saīghabhedass' atthāya saüvattanikaü saīghabhede\<*<2>*>\ nippattisamatthaü\<*<3>*>\ kāraõaü gahetvā ti evam attho vedi- tabbo. paggayhā 'ti paggahãtaü abbhussitaü pākaņakaü katvā. tiņņheyyā ti yathā samādinnaü yathā paggahãtam eva ca\<*<4>*>\ katvā accheyya, yasmā pana evaü paggaõhatā\<*<5>*>\ tiņņhatā ca tan dãpakaü\<*<6>*>\ c' eva appaņinissaņņhaü\<*<7>*>\ ca hoti tasmā padabhājane dãpeyyā 'ti ca na ppaņinissajjeyyā\<*<8>*>\ 'ti ca vuttaü. bhikkhåhi evam assa vacanãyo ti a¤¤ehi lajjãhi bhikkhåhi evaü vattabbo bhaveyya. padabhājane c' assa ye passantãti ye sammukhā paggayha tiņņhantaü passanti. ye suõantãti ye pi\<*<9>*>\ asukasmiü nāma vihāre bhikkhå bhe- danasaüvattanikaü adhikaraõaü samādāya paggayha tiņ- ņhantitã suõanti. samet' āyasmā saīghenā 'ti āyasma saīghena saddhiü sametu samāgacchatu ekaladdhiko hotå 'ti attho. kiü kāraõā, samaggo hi saīgho sammodamāno avivadaüāno ekuddeso phāsu viharatãti, tattha sammodamāno ti a¤¤ama¤- ¤asampattiyā\<*<10>*>\ suņņhu modamāno, avivadamāno ti ayaü dhammo nāyaü dhammo ti evaü na vivadamāno. eko uddeso assā 'ti ekuddeso ekato pavatta-pātimokkhuddeso na visun ti attho. phāsu viharatãti sukhaü viharati. icc' etaü kusalan ti etaü paņinissajjanaü kusalaü khemaü sot- thibhāvo tassa bhikkhuno. no ce paņinissajati āpatti dukka- ņassā 'ti tikkhattuü vuttassa apaņinissajato dukkaņaü. sutvā na vadanti āpatti dukkaņassā 'ti ye sutvā na vadanti \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. tatth'. 2 Ssp. -bheda. 3 Bp. nibbatti- ; Ssp. nipphatti-. 4 Ssp. omits. 5 Ssp. paggayhatā. 6 Bp.Ssp. -dãpita¤. 7 Ssp. apaņi-. 8 Ssp. paņi-. 9 Bp. omits. 10 Bp. -¤¤aü sampa-. >\ #<[page 609]># %% tesam pi dukkaņaü. kãvadåre\<*<1>*>\ sutvā avadantānaü dukka- ņaü ekavihāre tāva vattabbaü n' atthi, aņņhakathāyaü pana vuttaü samantā addhayojane\<*<2>*>\ bhikkhånaü bhāro dåtaü vā paõõaü vā pesetvā vadato pi āpatti mokkho n' atthi, sayam eva gantvā garuko\<*<3>*>\ āvuso saīghabhedo mā saīghabhedāya parakkamãti vāretabbo,\<*<4>*>\ pahontena pana dåram pi gantab- baü agilānānaü hi dåre pi bhāro yeva. idāni eva¤ ca so bhikkhu bhikkhåhi vuccamāno ti ādãsu atthamattam eva dassetuü so bhikkhu saīghamajjham pi ākaķķhitvā vattabbo ti ādim āha. tattha saīghamajjham pi ākaķķhitvā ti sace purimanayena vuccamāno na paņinis- sajati hatthesu ca pādesu\<*<5>*>\ ca gahetvā 'pi saīghamajjhaü ākaķķhitvā puna pi mā āyasmantā ti ādinā nayena tikkhat- tuü vattabbo. yāva tatiyaü samanubhāsitabbo ti yāva tati- yaü samanubhāsanaü tāva samanubhāsitabbo. tãhi sama- nubhāsanakammavācāhi kammaü kātabbo ti vuttaü hoti. padabhājane pan' assa attham eva gahetvā samanubhāsana- vidhiü dassetuü so bhikkhu samanubhāsitabbo, eva¤ ca pana bhikkhave samanubhāsitabbo ti ādi vuttaü, tattha ¤attiyā dukkaņaü dvãhi kammavācāhi thullaccayā. paņippassam- bhantãti ya¤ ca\<*<6>*>\ ¤attipariyosāne dukkaņaü āpanno ye ca dvãhi kammavācāhi thullaccaye, tā tisso pi āpattiyo yassa na kkhamati so bhāseyyā 'ti evaü yyakāraü pattamattāya\<*<7>*>\ tatiyakammavācāya paņippassambhanti saīghādisese\<*<8>*>\ yeva tiņņhati. kiü,\<*<9>*>\ āpannā\<*<10>*>\ āpattiyo paņippassambhanti anā- pannā ti. Mahāsummatthero\<*<11>*>\ tāva vadati yo avasāne paņi- nissajjissati so tā āpattiyo na āpajjati tasmā anāpannā paņip- passambhantãti. Mahāpadumatthero pana liīgaparivattena asādhāraõāpattiyo viya āpannā paņippassambhanti anāpan- nānaü kiü paņippassaddhiyā ti āha. dhammakamme dhammakammasa¤¤ãti ta¤ ce samanubhāsanakammaü dham- makammaü hoti tasmiü dhammakammasa¤¤ãti attho, esa nayo sabbattha, idha sa¤¤ā na rakkhati kammassa dhammi- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. kiüva-. 2 Ssp. addha-. 3 Bp. adds kho. 4 Bp. adds pi. 5 Bp. bāhāsu for this. 6 Ssp. omits ca. 7 Bp.Ssp. -rappatta-. 8 Bp. -seso. 9 Bp. adds pana. 10 Bp. āpannāpattiyo. 11 Bp.Ssp. -samatthero. >\ #<[page 610]># %<610 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.10>% kattā eva\<*<1>*>\ appaņinissajanto\<*<2>*>\ āpajjati. asamanubhāsantassā 'ti asamanubhāsiyamānassa apaņinissajantassāpi\<*<3>*>\ saīghādi- sesena anāpatti, paņinissajjantassā 'ti ¤attito pubbe vā ¤attik- khaõe vā ¤attipariyosāne vā paņhamāya vā anusāvaõāya\<*<4>*>\ dutiyāya vā tatiyāya vā yāva yyakāraü na sampāpuõāti tāva paņinissajjantassa saīghādisesena anāpatti. ādikammikassā 'ti ettha pana Devadatto samaggassa saīghassa bhedāya parakkami tasmiü vatthusmin ti Parivāre āgatattā Devadatto ādikammiko, so ca kho saīghabhedāya parakkamanass' eva\<*<5>*>\ apaņinissajanassa,\<*<6>*>\ na hi tassa taü kammaü kataü. katham idaü\<*<7>*>\ jānitabban ti ce. suttato, yathā hi Ariņņho bhikkhu gaõķabādhi\<*<8>*>\ pubbo yāva tatiyaü samanubhāsanāya na paņinissaji\<*<9>*>\ tasmiü vatthusmin ti Parivāre āgatattā Ariņ- ņhassa kammaü katan ti pa¤¤āyati. na tathā Devadattassa, athāpi 'ssa katena bhavitabban ti koci attano rucimatten' eva vadeyya tathāpi apaņinissajane\<*<10>*>\ ādikammikassa anāpatti nāma n' atthi, na hi pa¤¤attisikkhāpadaü\<*<11>*>\ vãtikkamantassa a¤¤atra odissa\<*<12>*>\ anu¤¤ātato anāpatti nāma dissati, yam pi Ariņņhasikkhāpadassa anāpatti\<*<13>*>\ ādikammikassā 'ti pottha- kesu likhitaü taü pamādalikhitaü pamādalikhitabhāvo c' assa paņhamaü Ariņņho bhikkhu codetabbo codetvā sāretabbo sāretvā āpatti\<*<14>*>\ ropetabbā\<*<15>*>\ ti, evaü Kammakkhandhake āpattiropanavacanato\<*<16>*>\ veditabbo. iti bhedāya parakkamane ādikammikassa Devadattassa yasmā taü kammaü na kataü tasmā sā\<*<17>*>\ āpatti yeva na jātā, sikkhāpadaü pana taü ārab- bha pa¤¤attan ti katvā ādikammiko ti vutto iti āpattiyā abhāvato yev' assa anāpatti vuttā, sā pan' esā ki¤cāpi asama- nubhāsantassā 'ti iminā 'va siddhā. yasmā pana asamanu- bhāsanto nāma yassa kevalaü samanubhāsanaü na karonti\<*<18>*>\ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. evaü. 2 Bp. -ssajjanto ; Ssp. apaņinissajjanto. 3 Bp. appaņi-. 4 Bp. -nāya ; Ssp. anussā vanāya. 5 Bp. -manto yeva and adds na. 6 Bp. appaņinissajjanto ; Ssp. -jjanassa. 7 Ssp. katha¤ c' ãdaü. 8 Bp.Ssp. gaddhabādhi. 9 Bp.Ssp. -jji. 10 Bp. appaņinissajjane ; Ssp. apaņiniss-. 11 Bp. -ttaü sikkhā- ; Ssp. -ttasikkhā-. 12 Ssp. uddissa. 13 Bp.Ssp. -pattiyaü ādi-. 14 Bp. āpattiü. 15 Bp. -tabbo ; Ssp. āropetabbā. 16 Ssp. āpattiaropa-. 17 Bp. 'ssa. 18 Ssp. karoti. >\ #<[page 611]># %% so vuccati na ādikammiko, aya¤ ca\<*<1>*>\ ādikammiko yeva tasmā ādikammikassā 'ti vuttaü, eten' upāyena\<*<2>*>\ ņhapetvā Ariņņha- sikkhāpadaü sabbasamanubhāsanāsu vinicchayo veditabbo. sesaü sabbattha uttānam eva. samuņņhānādãsu tivaīgikaü ekasamuņņhānaü samanubhāsanasamuņņhānaü nām' etaü kāyavācācittato samuņņhāti, paņinissajāmãti\<*<3>*>\ kāyavikāraü vā vacãbhedaü vā akarontass' eva pana āpajjanato akariyā,\<*<4>*>\ sa¤¤āvimokkhaü sacittakaü lokavajjaü kāyakammaü vacã- kammaü akusalacittaü dukkhavedanan ti. paņhamasaīghabhedasikkhāpadavaõõanā niņņhitā. Tena samayena buddho bhagavā ti dutiyasaīghabhedasik- khāpadaü. tattha anuvattakā ti tassa diņņhikhantirucigaha- õena\<*<5>*>\ anupaņipajjanakā. vaggaü asāmaggãpakkhiyavaca- naü vadantãti vaggavādakā. padabhājane pana tassa vaõõāya pakkhāya ņhitā hontãti vuttaü, tassa saīghabhedāya parakka- mantassa vaõõatthāya ca pakkhavuddhiatthāya\<*<6>*>\ ca ņhitā ti attho, ye hi vaggavādakā te niyamena ãdisā honti tasmā evaü\<*<7>*>\ vuttaü, yasmā pana tiõõaü uddhaü kammārahā na honti na hi saīgho saīghassa kammaü karoti tasmā eko vā dve vā tayo vā ti vuttaü. jānāti no ti amhākaü chandādãni jānāti.\<*<8>*>\ bhāsatãti evaü karomā 'ti amhehi saddhiü bhāsati. amhākam p' etaü khamatãti yaü so karoti etaü amhākam pi ruccati. samet' āyasmantānaü saīghenā 'ti āyasmantānaü cittaü saīghena saddhiü sametu samāgacchatu ekãbhāvaü yātå 'ti vuttaü hoti. sesam ettha paņhamasikkhāpade vuttanayattā uttānatthattā ca pākaņam eva. samuņņhānādãni pi paņha- masikkhāpadasadisān' evā 'ti. dutiyasaīghabhedasikkhāpadavaõõanā niņņhitā. Tena samayena buddho bhagavā ti dubbacasikkhāpadaü. tattha anācāraü ācaratãti anekappakāraü kāyavacãdvāravã- tikkamaü karoti. kin nu kho nāmā 'ti vambhanavacanam etaü. ahaü kho nāmā ti ukkaüsanavacanaü.\<*<9>*>\ tumhe \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. adds Devadatto after ca. 2 Ssp. åpa-. 3 Ssp. -ssajjāmãti. 4 Bp. akriyaü ; Ssp. akiriyā. 5 Bp.Ssp. rucigga-. 6 Bp.Ssp. -vuķķhi-. 7 Ssp. etaü. 8 Ssp. adds pi. 9 Bp. -savacanaü. >\ #<[page 612]># %<612 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.12>% vadeyyan ti idaü karotha idaü mā karothā 'ti ahaü tumhe vattuü arahāmãti dasseti. kasmā iti ce. yasmā amhākaü buddho\<*<1>*>\ Kanthakaü\<*<2>*>\ āruyha mayā saddhiü nikkhamitvā pabbajito ti evam ādim atthaü sandhāy' āha. amhākaü dhammo ti vatvā pana\<*<3>*>\ attano santakabhāve yuttiü dassento amhākaü ayyaputtena dhammo abhisamito ti āha. yasmā amhākaü ayyaputtena catusaccadhammo paņividdho tasmā dhammo pi amhākan ti vuttaü hoti. saīghaü pana attano veripakkhe ņhitaü ma¤¤amāno amhākaü saīgho ti na vadati. upamaü pana vatvā saīghaü apasādetukāmo seyyathāpi nāmā 'ti ādim āha. tiõakaņņhapaõõasaņan ti tattha tattha patitaü\<*<4>*>\ tiõaü\<*<5>*>\ kaņņhapaõõaü. athavā tiõaü ca nissā- rakaü\<*<6>*>\ lahukaü kaņņha¤ ca\<*<7>*>\ tiõakaņņhaü, paõõasaņan ti purāõapaõõaü. ussādeyyā\<*<8>*>\ 'ti rāsiü kareyya, pabbateyyā 'ti pabbatappabhavā. sā hi sãghasotā hoti tasmā tam eva gaõhāti, saīkhasevālapaõakan ti ettha saīkho ti sãghamålako paõõasevālo vuccati, sevālo ti nãlasevālo avaseso udakapap- paņakatilabãjakādi\<*<9>*>\ sabbo pi paõako ti saīkhyaü\<*<10>*>\ gacchati. ekato ussāditā\<*<11>*>\ ti ekaņņhāne kenāpi sampiõķitā rāsikatā\<*<12>*>\ ti dasseti. dubbacajātiko ti dubbacasabhāvo vattuü asakku- õeyyā\<*<13>*>\ 'ti attho, padabhājane pi 'ssa dubbaco ti dukkhena kicchena vaditabbo\<*<14>*>\ na sakkā sukhena vattun ti attho. dovacassakaraõehãti dubbacabhāvakaraõãyehi, ye\<*<15>*>\ dhammā dubbacaü puggalaü karonti tehi samannāgato ti attho, te pana katame ca āvuso dovacassakaraõā dhammā idh' āvuso bhikkhu pāpiccho hotãti ādinā nayena paņipāņiyā Anumāna- sutte āgatā pāpicchatā attukkaüsakaparavambhakatā kodha- natā kodhahetåpanāhitā kodhahetuabhisaīgitā kodhahetu kodhasāmantavācā nicchāraõatā codakaü paņippharaõatā codakaü apasādanatā codakassa paccāropanatā a¤¤ena¤¤a- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. Ssp. add bhagavā. 2 Bp. Kaõņakaü ; Ssp. Kaõņhakaü. 3 Ssp. puna. 4 Ssp. patitapatitaü. 5 Bp. tiõa ; Ssp. tiõõa by mistake. 6 Bp. -raõaü. 7 Ssp. cā 'ti. 8 Bp. ussāreyya. 9 Ssp. -katãlabija-. 10 Ssp. saõkhaü. 11 Bp. ussārita. 12 Bp. rāsã-. 13 Bp.Ssp. -õeyyo. 14 Bp.Ssp. ovaditabbo. 15 Ssp. adds ca. >\ #<[page 613]># %% paņicaraõatā\<*<1>*>\ apadānena na sampāyanatā makkhipaëāsitā issukãmaccharitā\<*<2>*>\ paņhamāyāvitā thaddhātimānitā sandiņņhi- parāmāsi\<*<3>*>\ ādhānagāhi\<*<4>*>\ duppaņinissaggitā ti, ekånavãsati dhammā veditabbā. ovādaü na sahati na kkhamatãti akkha- mo, yathānusiņņhaü apaņipajjanato\<*<5>*>\ padakkhiõena anusāsa- niü na gaõhatãti\<*<6>*>\ appadakkhiõaggāhã anusāsaniü. uddesa- pariyāpaõõeså\<*<7>*>\ 'ti uddesapariyāpaõõesu\<*<7>*>\ antogadhesu. yassa siyā āpatti so āvikareyyā 'ti evaü saīgahitattā anto Pāti- mokkhassa vattamāneså 'ti attho, sahadhammikaü vuccamāno ti sahadhammikena vuccamāno karaõatthe upayogavacanaü, pa¤cahi sahadhammikehi sikkhitabbattā tesaü vā santakattā sahadhammikan ti laddhanāmena buddhapa¤¤attena sikkhā- padena vuccamāno ti attho. viramath' āyasmanto mama vacanāyā 'ti yena vacanena maü vadatha tato mama vacanato viramatha. mā maü taü vacanaü vadathā 'ti vuttaü hoti. vadetu sahadhammenā 'ti sahadhammikena sikkhāpadena sahadhammena vā a¤¤ena pi pāsādikabhāvasaüvattanikena vacanena vadatu. yad idan ti vuddhikāraõanidassanatthe\<*<8>*>\ nipāto, tena yaü idaü a¤¤ama¤¤assa hitavacanaü āpattito vuņņhāpana¤ ca tena a¤¤ama¤¤avacanena a¤¤ama¤¤avuņņhā- panena ca saüvaddhā\<*<9>*>\ parisā ti evaü parisāya vuddhikāra- õaü\<*<8>*>\ dassitaü hoti. sesaü sabbattha uttānam eva. samuņ- ņhānādãni paņhamasaīghabhedasadisāne vā ti. dubbacasikkhāpadavaõõanā niņņhitā. Tena samayena buddho bhagavā ti kuladåsakaü.\<*<10>*>\ tattha Aassajipunabbasukā nāmā 'ti Assajã\<*<11>*>\ c' eva Punabbasuko ca. Kãņāgirismin\<*<12>*>\ ti evaü nāmake janapade. āvāsikā hontãti ettha āvāso etesaü atthãti āvāsiko, āvāso ti vihāro vuccati so yesaü āyatto navakammakaraõapurāõapaņisaīkharaõādi bhārahāratāya te āvāsikā, ye pana kevalaü vihāre vasanti te nevāsikā ti\<*<13>*>\ vuccanti, ime pana āvāsikā ahesuü. alajjino \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. a¤¤enā¤¤a- ; Ssp. a¤¤ena¤¤aü. 2 Ssp. issuki-. 3 Bp. -māsã. 4 Bp. -gāhã ; Ssp. -ggāhi. 5 Bp. appaņi- ; Ssp. -jjanto. 6 Ssp. gaõhātãti. 7 Bp.Ssp. -panne-. 8 Bp.Ssp. vuķķhi-. 9 Bp. -vaķķhā. 10 Bp.Ssp. -dåsakasikkhāpadaü. 11 Bp. Ssp. Assaji. 12 Ssp. Kitā-. 13 Ssp. omits ti. >\ #<[page 614]># %<614 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.13>% pāpabhikkhå ti nillajjā lāmakabhikkhå,\<*<1>*>\ tehi chabbaggiyānaü jeņņhakachabbaggiyā, Sāvatthiyaü kira cha janā sahāyakā kasikammādãni dukkarāni handa mayaü sammā pabbajjāma pabbajjantehi ca uppanne kicce nittaraõakaņņhāne\<*<2>*>\ pabba- jituü vaņņatãti sammantayitvā dvinnaü aggasāvakānaü santike pabbajiüsu, te pa¤cavassā hutvā mātikaü paguõaü katvā mantayiüsu janapado nāma kadāci subhikkho hoti kadāci dubbhikkho mayaü mā ekaņņhāne vasimhā\<*<3>*>\ tãsu ņhānesu vasāmā 'ti. tato Paõķukalohitake āhaüsu āvuso Sāvatthã nāma sattapa¤¤āsāya kulasatasahassehi ajjhāvut- thā\<*<4>*>\ asãtigāmasahassapatimaõķitānaü\<*<5>*>\ tiyojanasatikānaü dviõõaü Kāsi-Kosalaraņņhānaü āyamukhabhåtā, tatra\<*<6>*>\ tumhe dhuraņņhāne yeva pariveõāni kāretvā ambapaõasanāëi- kerādãni\<*<7>*>\ ropetvā pupphehi ca\<*<8>*>\ phalehi ca kulāni saīgaõhantā kuladārake pabbājetvā parisaü vaķķhethā 'ti. Mettiya- bhummajake āhaüsu āvuso Rājagahaü nāma aņņhārasahi ma- nussakoņãhi ajjhāvutthaü asãtigāmasahassapatimaõķitānaü tiyojanasatikānaü dviõõaü Aīga-Magadharaņņhānaü āyamu- khabhåtaü, tatra\<*<6>*>\ tumhe dhuraņņhāne yeva . . . pe . . . pari- saü vaķķhethā 'ti. Assajipunabbasuke āhaüsu āvuso Kãņā- giri\<*<9>*>\ nāma dvãhi meghehi anuggahãto\<*<10>*>\ tãõi sassāni pasavati\<*<11>*>\ tatra tumhe dhuraņņhāne yeva pariveõāni kāretvā . . . pe . . . parisaü vaķķhethā 'ti. te tathā akaüsu tesu ekame- kassa pakkhassa pa¤capa¤ca bhikkhusatāni parivārā,\<*<12>*>\ evaü samadhikaü diyaķķhabhikkhusahassaü hoti. tatra\<*<6>*>\ Paõ- ķukalohitakā saparivārā sãlavanto\<*<13>*>\ bhagavatā saddhiü janapadacārikam pi\<*<14>*>\ caranti,\<*<15>*>\ te akaņavatthuü\<*<16>*>\ uppādenti pa¤¤attasikkhāpadaü pana na\<*<17>*>\ maddanti, itare sabbe alajjino akaņavatthuü ca uppādenti pa¤¤attasikkhāpadaü ca maddanti, tena vuttaü allajjino pāpabhikkhå ti. evarå- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. lāmakā bhikkhå. 2 Ssp. nitthara-. 3 Bp. vasimha. 4 Ssp. -vuņņhā. 5 Bp. -paņi-, sic passim. 6 Ssp. tattha. 7 Bp. -panasa-. 8 Ssp. omits ca. 9 Ssp. Kitā-. 10 Bp. Ssp. -hito. 11 Bp. pasavanti. 12 Ssp. -vārāni. 13 Ssp. adds 'va. 14 Ssp. omits pi. 15 Bp. vicaranti. 16 Bp.Ssp. akata-, sic passim. 17 Ssp. omits na. >\ #<[page 615]># %% pan ti evaü jātikaü. anācāraü ācarantãti anācaritabbaü ācaranti akātabbaü\<*<1>*>\ karonti. mālāvacchan ti taruõapup- pharukkhaü taruõakā hi puppharukkhāpi pupphagacchāpi mālāvacchā tv eva vuccanti, te ca anekappakāraü mālā- vacchaü sayam pi ropenti a¤¤ehi\<*<2>*>\ pi ropāpenti, tena vuttaü mālāvacchaü ropenti pi ropāpenti pãti. si¤cantãti sayam eva udakena si¤canti. si¤cāpenti\<*<3>*>\ pãti a¤¤ena\<*<4>*>\ pi si¤cāpenti. ettha pana akappiyavohāro kappiyavohāro pariyāyo obhāso nimittakamman ti imāni pa¤ca jānitabbāni. tattha akappi- yavohāro nāma allaharitānaü koņņanaü koņņāpanaü āvāņassa khaõanaü\<*<5>*>\ khaõāpanaü\<*<5>*>\ mālāvacchassa ropanaü ropā- panaü āliyā\<*<6>*>\ bandhanaü bandhāpanaü udakassa secanaü secāpanaü mātikāya sammukhakaraõaü kappiyaudaka- si¤canaü hatthamukhapādadhovananahānodakāsi¤canan\<*<7>*>\ ti. kappiyavohāro nāma imaü rukkhaü jāna imaü āvāņaü jāna imaü mālāvacchaü jāna ettha udakaü jānā 'ti vacanaü rukkhamātikāya\<*<8>*>\ ujukaraõaü ca. pariyāyo nāma paõķitena nāma\<*<9>*>\ mālāvacchādayo ropāpetabbā na cirass' eva upakā- rāya saüvattantãti ādivacanaü. obhāso nāma khuddā- ëakhaõittādãni\<*<10>*>\ ca mālāvacche ca gahetvā ņhānaü, evaü ņhitaü hi sāmaõerādayo disvā thero kārāpetukāmo ti gantvā\<*<11>*>\ karonti, nimittakammaü nāma\<*<9>*>\ khuddāëakhaõittivāsipha\<*<12>*>\- rasådakabhājanānaü\<*<13>*>\ āharitvā samãpehapanaü. imāni pa¤ca pi\<*<14>*>\ kulasaīgahatthāya ropane na vaņņanti. phala- paribhogatthāya kappiyākappiyavohāradvayam eva na vaņ- ņati itarattayaü vaņņati. Mahāpaccariyaü pana kappiya- vohāro pi vaņņati, ya¤ ca attano paribhogatthāya vaņņati taü a¤¤apuggalassa vā saīghassa vā cetiyassa vā atthāya pi vaņņatãti vuttaü, ārāmatthāya\<*<15>*>\ vanatthāya chāyatthāya ca akappiyavohāramattam eva na vaņņati sesaü vaņņati, na kevalaü ca sesaü yaü ki¤ci mātikam pi ujuü kātuü kap- piyaudakaü si¤cituü nahānakoņņhakaü\<*<16>*>\ katvā nahāyituü\<*<16>*>\ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. akaritabbaü. 2 Bp. a¤¤ena. 3 Bp.Ssp. -pentãti for -penti pãti. 4 Ssp. a¤¤enā 'pi. 5 Ssp. khan-. 6 Bp. āëiyā. 7 Bp. -nhānodaka-. 8 Bp.Ssp. sukkha-. 9 Ssp. omits nāma. 10 Bp. kudāla- ; Ssp. kuddāla-. 11 Ssp. āgantvā. 12 Ssp. -vāsã-. 13 Bp. -nāni. 14 Bp. omits pi. 15 Bp.Ssp. add pana. 14 Bp. nhā-. >\ #<[page 616]># %<616 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.13>% hatthapādamukhadhovanaudakāni\<*<1>*>\ ca tattha chaķķetum pi vaņņati. Mahāpaccariyaü pana Kurundiyaü ca kappiya- paņhaviyaü\<*<2>*>\ sayaü ropetuü pi vaņņatãti vuttaü. ārāmā- diatthāya pana ropitassa vā ropāpitassa vā phalaü pari- bhu¤jitum pi vaņņati, ocinanaocināpane\<*<3>*>\ pakatiyāpi pācitti- yaü kuladåsakatthāya\<*<4>*>\ pana pācittiyaü c' eva dukkaņa¤ ca. ganthanādãsu\<*<5>*>\ uracchadapariyosānesu\<*<6>*>\ kuladåsakatthā- ya\<*<4>*>\ vā\<*<7>*>\ a¤¤atthāya vā karontassa dukkaņam eva. kasmā. anācārattā pāpasamācāro ti ettha vuttapāpasamācārattā ca. ārāmādiatthāya rukkharopanesu\<*<8>*>\ viya vatthupåjanatthāya kasmā na anāpattãti ce. anāpatti yeva. yathā hi tattha kappiyavohārena\<*<9>*>\ pariyāyādãhi ca anāpatti tathā vatthu- påjatthāya pi anāpatti yeva. nanu ca tattha kappiyapaņha- viyaü sayaü ropetum pi vaņņatãti vuttaü.\<*<10>*>\ vuttaü, na pana Mahāaņņhakathāyaü a¤¤athāpi\<*<11>*>\ ma¤¤eyyāsi itarāsu vuttam pi pamāõaü. Mahāaņņhakathāya¤ ca kappiyaudakāseca- naü\<*<12>*>\ vuttaü taü kathan ti tam pi na virujjhati tatra hi avisesena rukkhaü ropenti pi ropāpenti pi si¤canti pi si¤cā- penti pãti vattabbe mālāvacchan ti vadanto ¤āpeti kulasaīga- hatthāya pupphaphalåpagam eva sandhāy' etaü vuttaü, a¤¤atra pana pariyāyo atthãti tasmā tattha pariyāyaü idha ca pariyāyābhāvaü ¤atvā yaü aņņhakathāsu vuttaü taü suvuttam eva. vutta¤ c' etaü:-- buddhena dhammo vinayo ca vutto, yo tassa puttehi tath' eva ¤āto, so yehi tesaü matimaccajantā, yasmā pure aņņhakathā akaüsu. tasmā hi yaü aņņhakathāsu vuttaü, taü vajjayitvāna pamādalekhaü, sabbam pi sikkhāsu sagāravānam, yasmā pamāõaü idha paõķitānan ti. \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. -van' uda-. 2 Bp. -patha-. 3 Ssp. ocinane-. 4 Bp. -dåsanatthāya. 5 Ssp. gaõņha-. 6 Bp. adds ca. 7 Bp. omits vā. 8 Bp.Ssp. -pane. 9 Ssp. adds ca. 10 Bp. adds ti ; Ssp. omits vuttaü. 11 Bp.Ssp. athāpi. 12 Bp. -udakase-. >\ #<[page 617]># %% sabbaü vuttanayen'\<*<1>*>\ eva veditabbaü. tattha siyā yadi vatthupåjatthāya pi ganthanādãsu\<*<2>*>\ āpatti, haraõādãsu kasmā anāpattãti. kulitthãādãnaü atthāya haraõato haraõādhikāre hi visesetvā te kulitthãnan ti ādi vuttaü, tasmā buddhādãnaü atthāya harantassa anāpatti. tattha ekato vaõņikan ti pup- phānaü vaõņe ekato katvā katamālaü. ubhato vaõņikan ti ubhohi passehi pupphavaõņe katvā katamālaü. ma¤jarãkan\<*<3>*>\ ti ādãsu pana ma¤jarã viya katā pupphavikati ma¤jarikā ti vuccati. vidhåtikā ti såciyā vā salākāya vā sinduvārapup- phādãni vijjhitvā katā. vataüsako ti vaņaüsako. āveëo\<*<4>*>\ ti kaõõikā. uracchado ti hārasadisaü ure ņhapanakapup- phadāmaü. ayaü tāva ettha padavaõõanā. ayaü pana ādito paņņhāya vitthārena āpattivinicchayo. kuladåsakat- thāya\<*<5>*>\ akappiyapaņhaviyaü mālāvacchaü ropentassa pācit- tiya¤ c' eva dukkaņaü ca, tathā akappiyavohārena ropāpen- tassa kappiyapaņhaviyaü ropane pi ropāpane pi dukkaņam eva, ubhayatrāpi sakiü āõattiyā bahunnam\<*<6>*>\ pi ropane\<*<7>*>\ ekam eva\<*<8>*>\ sapācittiyadukkaņaü\<*<9>*>\ vā suddhadukkaņaü vā hoti. paribhogatthāya hi\<*<10>*>\ kappiyabhåmiyaü vā akappiyabhåmi- yaü vā kappiyavohārena ropāpane anāpatti, ārāmādiatthāya pi akappiyapaņhaviyaü ropentassa vā akappiyavacanena ropāpentassa vā pācittiyaü, ayaü pana nayo Mahāaņņha- kathāya\<*<11>*>\ na suņņhu vibhatto Mahāpaccariyaü vibhatto ti. si¤canasi¤cāpane pana akappiyaudakena sabbattha pācittiyaü kuladåsanaparibhogatthāya dukkaņam pi kappiyena tesaü yeva\<*<12>*>\ dvinnamatthāya dukkaņaü, paribhogatthāya c' ettha kappiyavohārena si¤cāpane anāpatti. āpattiņņhāne pana dhāråpacchedavasena\<*<13>*>\ payogabahulatāya āpattibahulatā ve- ditabbā. kuladåsanatthāya ocinane pupphagaõanāya dukka- ņapācittiyāni a¤¤athā pācittiyān' eva, bahåni pana pupphāni ekapayogena\<*<14>*>\ ocinanto payogavasena kāretabbo ocināpane \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. -yena and omits eva. 2 Ssp. gaõņha-. 3 Bp.Ssp. -rikan. 4 Ssp. aveëā. 5 Ssp. -sanatthāya. 6 Bp.Ssp. bahånam. 7 Ssp. ropāpane. 8 Ssp. ev' assa. 9 Ssp. pācittiyaü du-. 10 Ssp. omits hi. 11 Bp.Ssp. -yaü. 12 Ssp. adds pana. 13 Bp. dhārāvacche- ; Ssp. dhāropacche-. 14 Ssp. ekappa-. >\ #<[page 618]># %<618 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.13>% kuladåsanatthāya sakiü āõatto bahukam\<*<1>*>\ pi ocinati\<*<2>*>\ ekam eva\<*<3>*>\ sapācittiyadukkaņaü, a¤¤atra pācittiyam eva. ganthanādãsu\<*<4>*>\ sabbāpi cha pupphavikatiyo veditabbā:-- ganthimaü\<*<5>*>\ gopphimaü\<*<6>*>\ vedhimaü veņhimaü pårimaü vāyiman ti, tattha ganthimaü\<*<5>*>\ nāma sadaõķakesu vā uppa- lapadumādãsu a¤¤esu vā dãghavaõņesu pupphesu daņņhabbaü. daõķakena\<*<7>*>\ daõķakaü vaõņena vā vaõņaü ganthetvā\<*<8>*>\ katam eva hi ganthimaü\<*<5>*>\ taü\<*<9>*>\ bhikkhussa vā bhikkhuniyā vā kātum pi akappiyavacanena kārāpetum pi na vaņņati, evaü jāna eva¤ ca\<*<10>*>\ kate\<*<11>*>\ sobheyya yathā etāni pupphāni na vikirãyanti\<*<12>*>\ tathā karohãti ādinā pana kappiyavacanena kārāpetuü\<*<13>*>\ vaņņati. gopphimaü\<*<6>*>\ nāma suttena vā vākādãhi vā vassikapupphādãnaü ekato vaõņikaubhatovaõņikamālā- vasena gopphanaü,\<*<14>*>\ vākaü vā rajjuü vā dviguõaü\<*<15>*>\ katvā tattha\<*<16>*>\ tattha \<*<17>*>\avaõņakāni nãpapupphādãni pavesetvā\<*<17>*>\ paņipāņiyā bandhanti, tam\<*<18>*>\ pi gopphimam\<*<19>*>\ eva sabbaü purimanayen' eva na vaņņati. vedhimaü māma savaõņakā- ni vassikapupphādãni vaõņe,\<*<20>*>\ avaõņakāni vā vakulapupphā- dãni\<*<21>*>\ anto\<*<22>*>\ \<*<23>*>\chiddesucitāëahãrādãhi\<*<24>*>\ vinivijjhitvā\<*<25>*>\ āvuõanti etaü vedhimaü nāma, tam pi purimanayen' eva na vaņņati. keci pana kadaëikkhandhamhi\<*<26>*>\ kaõņake vā tāëahãrādãni vā pavesetvā tattha pupphāni vijjhitvā ņhapenti, keci kaõņaka- sākhāsu,\<*<27>*>\ keci pupphacchattapupphakåņāgārakaraõatthaü chatte ca bhittiya¤ ca pavesetvā ņhapitakaõņakesu, keci dham- māsanavitāne baddhakaõņakesu, keci kaõikārapupphādãni\<*<28>*>\ saëākāhi\<*<29>*>\ vijjhanti chattādhichattaü\<*<30>*>\ viya ca karonti taü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. bahum. 2 Ssp. ocināti. 3 Ssp. ev' assa pāc-. 4 Ssp. gaõņha-. 5 Ssp. gaõņhi-. 6 Ssp. goppimaü. 7 Ssp. adds vā. 8 Ssp. gaõņhitvā. 9 Ssp. adds pi. 10 Bp. Ssp. omit ca. 11 Ssp. kato. 12 Bp. -rayanti ; Ssp. vikãri-. 13 Bp. kāretuü. 14 Ssp. goppanaü. 15 Bp. duguõaü. 16 Bp.Ssp. do not repeat this. 17-17 Ssp. -kādãni ca pupphāni pavesetvā. 18 Bp.Ssp. etam. 19 Ssp. goppi-. 20 Ssp. vaõņesu. 21 Bp. makuëa- ; Ssp. bakula-. 22 Bp. attano. 23 Ssp. antochiddesu tālahi-. 24 Bp.Ssp. -tāla-, sic passim. 25 Bp. vijjhitvā. 26 Bp.Ssp. kadali-. 27 Bp. kaõķa-. 28 Ssp. kaõõi-. 29 Bp. Ssp. salā-. 30 Ssp. chāttāticha-. >\ #<[page 619]># %% atioëārikam\<*<1>*>\ eva, pupphavijjhanatthaü pana dhammāsana- vitāne kaõņakam pi bandhituü kaõņakādãhi vā ekapuppham pi vijjhituü pupphe yeva vā pupphaü pavesetuü na vaņņati, jālavitānavedikā-nāgadantaka-pupphapaņicchaka-tāëapaõõa- guëakādãnaü pana chiddesu asokapiõķiyā vā antaresu pup- phāni pavesetuü na doso,\<*<2>*>\na h' etaü vedhimaü hoti,\<*<2>*>\ dhammarajjuyam pi es' eva nayo. veņhimaü nāma pup- phadāmapupphahatthakesu daņņhabbaü, keci hi matthaka- dāmaü karontā\<*<3>*>\ heņņhāghaņakākāraü dassetuü pupphehi veņhenti, keci aņņhaņņha vā dasadasa vā uppalapupphādãni suttena vā vākena vā daõķakesu bandhitvā uppalahatthake\<*<4>*>\ padumahatthake vā karonti, taü sabbaü purimanayen' eva na vaņņati, sāmaõerehi uppāņetvā thale ņhapitauppa- lādãni kāsāvena bhaõķikam pi bandhituü na vaņņati, tesaü yeva pana vākena vā daõķakena vā bandhituü aüsabhaõķi- kaü vā kātuü vaņņati, aüsabhaõķikā nāma khandhe ņhapi- takāsāvassa ubho ante āharitvā gaõņhikaü\<*<5>*>\ katvā tasmiü pasibbake viya pupphāni pakkhipanti ayaü vuccati aüsa- bhaõķikā etaü kātuü vaņņati, daõķakehi paduminipaõõaü vijjhitvā uppalādãni paõõena veņhetvā gaõhanti tatrāpi pupphānaü upari paduminipaõõam eva bandhituü vaņņati, heņņhā daõķakā\<*<6>*>\ pana bandhituü na vaņņati. pårimaü\<*<7>*>\ nāma mālāguõe ca pupphapaņe ca daņņhabbaü, yo hi mālāguõena cetiyaü vā bodhiü vā vedikaü vā parikkhipanto puna ānetvā pårimaü\<*<8>*>\ ņhānaü atikkāmeti, ettāvatāpi pårimaü\<*<7>*>\ nāma hoti, ko pana vādo anekakkhattuü parikkhipantassa, nāgadantakantarehi vā\<*<9>*>\ pavesetvā haranto olambakaü katvā puna nāgadantakaü parikkhipati etam pi pårimaü nāma, nāgadantake pana pupphavalayaü pavesetuü vaņņati, mālāguõehi pupphapaņaü karonti, tatrāpi ekam eva mālā- guõaü harituü vaņņati, puna pacchāharato pårimam\<*<7>*>\ eva hoti, taü sabbaü purimanayen' eva na vaņņati, mālāguõehi pana bahåhi pi kataü pupphadāmaü\<*<10>*>\ labhitvā āsanamattha- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. atiuëā-. 2-2 Bp. etaü vedhimaü nāma na hoti. 3 Bp. karonto. 4 Bp. adds vā. 5 Ssp. gaõķiü. 6 Ssp. daõķako. 7 Bp. puri-. 8 Bp. purima. 9 Bp.Ssp. omit vā. 10 Ssp. -dānaü. >\ #<[page 620]># %<620 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.13>% kādãsu bandhituü vaņņati, atidãghaü pana mālāguõaü eka- vāraü haritvā parikkhipitvā\<*<1>*>\ puna a¤¤assa bhikkhuno dātuü vaņņati, tenāpi tath' eva kātuü vaņņati. vāyimaü nāma pupphajālapupphapaņapuppharåpesu daņņhabbaü, cetiye pup- phajālaü karontassa ekam ekamhi jālacchiddake\<*<2>*>\ dukkaņaü, bhitticchattabodhitthambhādãsu pi es' eva nayo, pupphapa- ņaü pana parehi påritam\<*<3>*>\ pi vāyituü na labbhati, gopphi- mapuppheh'\<*<4>*>\ eva hatthiassādiråpakāni karonti, tāni pi vāyimaņņhāne tiņņhanti purimanayen' eva sabbaü na vaņņati. a¤¤ehi kataparicchede pana pupphāni ņhapentena hatthi- assādiråpakam pi kātuü vaņņati. Mahāpaccariyaü pana kaëambakena\<*<5>*>\ aķķhacandakena na ca saddhiü aņņha puppha- vikatiyo vuttā, tattha kaëambako\<*<5>*>\ ti aķķhacandakantare ghaņikadāmaolambako vutto. aķķhacandako ti aķķhacan- dākārena mālāguõaparikkhepo.\<*<6>*>\ tad ubhayam pi pårime\<*<7>*>\ yeva paviņņhaü. Kurundiyaü pana dve tayo mālāguõe ekato katvā pupphadāmakaraõam pi vāyimaü yevā 'ti vuttaü, tam pi idha pårimaņņhāne\<*<3>*>\ yeva paviņņhaü, na keva- laü ca\<*<8>*>\ pupphadāmam eva piņņhamayadāmam pi bheõķuka- pupphadāmam\<*<9>*>\ pi Kurundiyaü vuttaü, kharapattadāmam pi sikkhāpadassa sādhāraõattā bhikkhånam pi bhikkhunãnam pi n' eva kātuü na kārāpetuü vaņņati, påjānimittaü pana kappiyavacanaü sabbattha vattuü vaņņati, pariyāya obhā- sanimittakammāni vaņņanti yeva.\<*<10>*>\ tuvaņņentãti nipajjanti. lāsentãti pãtiyā uppiëavamānā\<*<11>*>\ viya uņņhahitvā lāsiyanāņakaü nāņenti recakaü\<*<12>*>\ denti. naccan- tiyāpi naccantãti yadā nāņakitthã naccati tadā te pi tassā purato\<*<13>*>\ vā pacchato vā gacchantā naccanti. naccantiyāpi gāyantãti yadā sā naccati tadā naccānuråpaü gāyanti. esa nayo sabbattha. aņņhapade pi kãëantãti aņņhapadaphalake jåtaü\<*<14>*>\ kãëanti. tathā dasapade ākāse pãti aņņhapada-dasa- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. add vā. 2 Bp. jalacchidde. 3 Bp. puri-. 4 Ssp. goppi-. 5 Bp.Ssp. kala-. 6 Ssp. adds kato. 7 Bp. purime. 8 Bp.Ssp. insert pupphaguëa. 9 Bp. geõķuka- ; Ssp. geõķu- for bheõķuka-. 10 Ssp. evā 'ti. 11 Bp.Ssp. uppila-. 12 Ssp. revakaü. 13 Bp. på-. 14 Sp. dåtaü by mistake. >\ #<[page 621]># %% padesu viya ākāse yeva kãëanti. parihārapathe ti\<*<1>*>\ bhåmiyaü nānāpathaü\<*<2>*>\ maõķalaü katvā tattha pariharitabbapathaü\<*<3>*>\ pariharantā kãëanti. santikāya pi kãëantãti santikakãëāya\<*<4>*>\ kãëanti, ekajjhaü ņhapitā sāriyo vā\<*<5>*>\ pāsāõasakkharāyo\<*<6>*>\ vā acālentā nakhen' eva apanenti ca upanenti ca, sace tattha kāci calati parājayo hoti. khalikāyā 'ti jåtaphalake pāsa- kakãëāya kãëanti. ghaņikāyā\<*<7>*>\ 'ti ghaņikā\<*<8>*>\ vuccati daõķakakãëā tāya kãëanti, dãghadaõķakena rassadaõķakaü paharantā vicaranti. salākahatthenā 'ti lākhāya vā ma¤jiņņhiyā\<*<9>*>\ vā piņņhodake\<*<10>*>\ vā salākahatthaü temetvā kiü hotå 'ti bhåmi- yaü vā bhittiyaü vā taü paharitvā hatthiassādãni råpāni dassentā kãëanti. akkhenā 'ti guëena. paīgacãrenā\<*<11>*>\ 'ti paī- gacãraü\<*<12>*>\ vuccati paõõanāëikā taü dhamantā kãëanti. vaī- kakenā 'ti gāmadārakānaü kãëanakena khuddakanaīgalena. mokkhacikāyā 'ti mokkhacikā vuccati saüparivattakakãëā, ākāse vā daõķakaü\<*<13>*>\ gahetvā bhåmiyaü\<*<14>*>\ sãsaü ņhapetvā heņņhåpapariyabhāvena\<*<15>*>\ parivattantā kãëantãti attho. ciīgu- lakenā 'ti ciīgulaü\<*<16>*>\ vuccati tālapaõõādãhi kataü vātappa- hārena paribbhamanacakkaü, tena kãëanti. pattāëhakenā 'ti pattāëhakaü vuccati paõõanāëikā tāya vāëikādãni minantā kãëanti. rathakenā 'ti khuddakarathena dhanu- kenā 'ti khuddakadhanunā. akkharikāyā 'ti akkharikā vuc- cati ākāse vā piņņhiyaü vā akkharajānanakãëā tāya kãëanti. manesikāyā 'ti manesikā vuccati manasā cintitajānanakãëā\<*<17>*>\ tāya kãëanti. yathā vajjenā 'ti yathā vajjaü vuccati kāõa- kuõikakha¤jādãnaü yaü yaü vajjaü taü taü payojetvā dassanakãëā tāya kãëanti, velambakā viya. hatthismim pi sikkhantãti hatthinimittaü yaü sippaü sikkhitabbaü taü sikkhanti. esa\<*<18>*>\ nayo assādãsu. dhāvanti pãti parammukhā gacchantā dhāvanti. ādhāvanti\<*<19>*>\ pãti yattakaü dhāvanti \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. pãti for ti. 2 Ssp. -patha. 3 Ssp. -bbaü pathaü. 4 Ssp. adds pi. 5 Ssp. omits vā. 6 Ssp. -rādayo. 7 Old. ghaņikena. 8 Ssp. adds ti. 9 Bp. ma¤ja-. 10 Bp. piņņhaudake. 11 Ssp. paīkacirenā. 12 Ssp. paīkaciraü. 13 Bp. daõķaü. 14 Bp.Ssp. add vā. 15 Bp. heņņhupariya- ; Ssp. heņņhåpariya-. 16 Bp.Ssp. -gulakaü. 17 Ssp. -tappajāna-. 18 Bp. es' eva. 19 Sp. adhāva- by mistake. >\ #<[page 622]># %<622 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.13>% tattakam eva abhimukhā puna āgacchantā ādhāvanti. nib- bujjhantãti mallayuddhaü karonti. naëāņikam\<*<1>*>\ pi dentãti sādhu sādhu bhaginãti attano naëāņe\<*<1>*>\ aīguliü ņhapetvā tassā naëāņe\<*<1>*>\ ņhapenti. vividham pi anācāraü ācarantãti\<*<2>*>\ a¤¤am pi pāëiyaü anāgataü mukhadeõķim\<*<3>*>\ ādi vividhaü anācāraü ācaranti. pāsādikenā 'ti pasādāvahena, sāruppena samaõānucchavi- kena. abhikkantenā 'ti gamanena. paņikkantenā 'ti nivat- tanena. ālokitenā 'ti purato dassanena. vilokitenā 'ti itocito ca dassanena. sammi¤jitenā 'ti pabbasaīkocanena. pasāri- tenā 'ti tesaü yeva pasāraõena. sabbattha itthambhåtāk- khyānatthe\<*<4>*>\ karaõavacanaü, satisampaja¤¤ehi abhisaīkha- tattā pāsādikābhikkantapaņikkantāalokitavilokitasammi¤ji- tapasārito hutvā ti vuttaü hoti. okkhittacakkhå ti heņņhā khittacakkhu. iriyāpathasampanno ti tāya pāsādikābhik- kantāditāya sampannairiyapatho. kv āyan ti ko ayaü. aba- ëabaëo viyā 'ti abaëo kira bondo vuccati atisayatthe ca\<*<5>*>\ idaü āmeõķitaü, tasmā atibondo viyā 'ti vuttaü hoti. manda- mando ti abhikkantādãnaü anuddhatatāya\<*<6>*>\ atimando. ati- saõho ti evaü guõam eva dosato dassenti. bhākuņikabhāku- ņiko viyā 'ti okkhittacakkhutāya bhakuņiü katvā kuņita- mukho\<*<7>*>\ kupito viya vicarantãti ma¤¤amānā vadanti. saõhā ti nipuõā. amma tāta bhaginãti evaü upāsakajanaü yuttaņ- ņhāne upanetuü chekā. na yathā ayaü evaü abaëabaëo\<*<8>*>\ viyā 'ti adhippāyo. sakhilā ti sākhallena\<*<9>*>\ yuttā. sukhasam- bhāsā ti idaü purimassa kāraõavacanaü yesam hi sukha- sambhāsā sammodanãyakathā nelā hoti kaõõasukhā te sakhilā ti vuccanti, ten' āhaüsu sakhilā sukhasambhāsā ti, ayaü pan' ettha adhippāyo amhākaü ayyā upāsake disvā madhu- raü sammodanãyaü kathaü kathenti tasmā sakhilā sukha- sambhāsā, na yathā ayaü evaü mandamandā viyā 'ti. mihi- tapubbaīgamā ti mihitaü pubbaīgamaü etesaü vacanassā 'ti mihitapubbaīgamā, paņhamaü sitaü katvā pacchā va- dantãti attho. ehisvāgatavādino ti upāsakaü disvā ehi svā- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. nal-. 2 Ssp. ti for this. 3 Bp. -diõķiü. 4 Ssp. -tākhyā-. 5 Bp. omits ca. 6 Ssp. -ņatāya. 7 Bp. saīkuņi- ; Ssp. saīkuci-. 8 Bp.Ssp. -baëā. 9 Bp. sākhalyena. >\ #<[page 623]># %% gataü tavā 'ti evaü vādino na yathā ayaü evaü saīkutita- mukhatāya\<*<1>*>\ bhākuņikabhākuņiko\<*<2>*>\ viya, evaü mihitapubbaī- gamāditāya abhākutikabhāvaü atthato dassetvā puna sarå- pena pi dassentā āhaüsu abhākuņikā uttānamukhā pubbabhāsino ti. uppaņipāņiyā vā tiõõam pi ākārānaü abhāvadassanam etan ti veditabbaü, kathaü, ettha hi abhākuņikā ti iminā bhākuņikabhākuņikākārassa abhāvo dassito, uttānamukhā ti iminā mandamandākārassa ye hi cakkhåni ummãletvā\<*<3>*>\ āloka- nena uttānamukhā honti na te mandamandā, pubbabhāsino ti iminā abaëabaëākārassa abhāvo dassito, ye hi ābhāsanakusa- latāya amma tātā ti paņhamataraü ābhāsanti na te abaëa- baëā 'ti. ehi bhante gharaü gamissāmā 'ti so kira upāsako na kho āvuso piõķo labbhatãti vutte tumhākaü bhikkhåh' eva\<*<4>*>\ etaü kataü, sakalaü\<*<5>*>\ gāmam pi carantā na lacchathā 'ti vatvā piõķapātaü dātukāmo ehi bhante gharaü gamissāmā 'ti āha. kiü panāyaü payuttavācā hoti na hotãti. na hoti. pucchitapa¤ho nāmāyaü kathetuü vaņņati. tasmā idāni ce pi pubbaõhe vā sāyaõhe vā antaragharaü paviņņhaü bhik- khuü\<*<6>*>\ koci puccheyya kasmā bhante carathā 'ti, yen' atthena carati taü ācikkhitvā laddhaü na laddhaī ti vutte sace na laddhaü na laddhan ti vatvā yaü so deti taü gahetuü vaņņati. duņņho ti na pasādādãnaü vināsena duņņho\<*<7>*>\ puggalavasena duņņho. dānapathānãti dānāni yeva vuccanti, athavā dāna- pathānãti dānanibaddhāni dānavaņņānãti\<*<8>*>\ vuttaü hoti. upac- chinnānãti dāyakehi pacchinnāni,\<*<9>*>\ na te tāni etarahi denti. ri¤cantãti visuü honti nānā honti pakkamantãti vuttaü hoti. saõņhaheyyā ti sammā tiņņheyya pesalānaü bhikkhånaü patiņņhā bhaveyya. evam āvuso ti kho so bhikkhu saddhassa pasannassa upāsakassa sāsanaü sampaņicchi, evaråpaü kira sāsanaü kappiyaü harituü vaņņati, tasmā mama vacanena bhagavato pāde vandathā 'ti vā, cetiyaü paņimaü bodhiü saīghattheraü vandathā 'ti vā, cetiye gandhapåjaü karotha\<*<6>*>\ pupphapåjaü karothā 'ti vā, bhikkhå sannipātetha dānaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. saīkuci-. 2 Bp. -ņikā ; Ssp. bhākuņikā for this. 3 Bp.Ssp. ummi-. 4 Ssp. yeva. 5 Bp. adds pi ; Ssp. sakala. 6 Ssp. omits this. 7 Bp. duņņha. 8 Ssp. -vattā-. 9 Bp. upacchi-. >\ #<[page 624]># %<624 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.13>% dassāma dhammaü desessāmā\<*<1>*>\ 'ti vā, ãdisesu sāsanesu kuk- kuccaü na kātabbaü, kappiyasāsanāni etāni na gihãnaü gihãkammapaņisaüyuttānãti.\<*<2>*>\ kuto ca tvaü bhikkhu āgac- chasãti nisinno so bhikkhu na āgacchati, atthato pana āgato hoti, evaü sante pi vattamānasamãpe vattamānavacanaü labbhati tasmā na doso, pariyosāne tato ahaü bhagavā āgac- chāmãti, etasmim\<*<3>*>\ pi vacane es' eva nayo. paņhamaü Assaji- Punabbasukā bhikkhå codetabbā ti mayaü tumhe vattukāmā ti okāsaü kāretvā\<*<4>*>\ vatthunā ca āpattiyā ca codetabbā, codetvā yaü na saranti taü sāretabbā, sace vatthuü ca āpattiü ca paņijānanti āpattim eva vā paņijānanti na vatthuü āpatti\<*<5>*>\ ropetabbā, atha vatthum eva paņijānanti nāpattiü evam pi imasmiü vatthusmiü ayaü nāma āpattãti ropetabbā,\<*<6>*>\ evaü yadi n'\<*<7>*>\ eva vatthuü nāpattiü paņijānanti āpatti\<*<5>*>\ nāropetabbā\<*<8>*>\ ti ayam ettha vinicchayo. yathā paņi¤¤āya pana āpattiü ropetvā evaü pabbājaniyakammaü kātabban ti dassento vyattena bhikkhunā 'ti ādim āha, taü uttānat- tham eva. evaü pabbājaniyakammakatena pana\<*<9>*>\ bhikkhunā yasmiü vihāre vasantena yasmiü gāme kuladåsakakammaü kataü hoti tasmiü vihāre vā\<*<10>*>\ gāme vā na vasitabbaü, tasmiü vihāre vasantena sāmantagāme pi piõķāya na cari- tabbaü, sāmantavihāre pi vasantena tasmiü gāme piõķāya na caritabbaü. Upatissatthero pana bhante nagaraü nāma mahantaü dvādasayojanikam pi hotãti, antevāsikehi vutto yassā vãthiyā kuladåsakakammaü kataü tatr'\<*<11>*>\ eva vāritan ti āha. tato vãthi pi mahati\<*<12>*>\ nagarappamāõā 'va hotãti vutto yassā gharapaņipāņiyā ti āha, gharapaņipāņã\<*<13>*>\ pi vãthip- pamāõā 'va hotãti vutto, itocito ca satta gharāni vāritānãti āha, taü pana sabbaü therassa manorathamattam eva, sace pi vihāro tiyojanaparamo hoti dvādasayojanaparamaü ca nagaraü n' eva vihāre vasitum labbhati na nagare caritun ti. \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. sossāmā. 2 Bp.Ssp. gihi-. 3 Bp. etthā. 4 Ssp. kārāpetvā. 5 Bp. -ttiü. 6 Bp.Ssp. add eva for next evaü. 7 Bp. p' for n'. 8 Bp.Ssp. na rope-. 9 Bp. omits pana. 10 Bp. inserts tasmiü after vā ; Ssp. omits vā. 11 Bp. tatth' ; Ssp. tato for tatra eva. 12 Bp.Ssp. mahatã. 13 Ssp. -pāņi. >\ #<[page 625]># %% te saīghena pabbājaniyakammakatā ti kathaü saīgho tesaü kammaü akāsi, na gantvā 'va ajjhottharitvā akāsi, atha kho kulehi nimantetvā\<*<1>*>\ saīghabhattesu kāriyamānesu\<*<2>*>\ tasmiü tasmiü ņhāne therā samaõapaņipadaü kathetvā ayaü sam- aõo ayaü na samaõo\<*<3>*>\ ti manusse sa¤¤āpetvā ekaü dve bhikkhå sãmaü pavesetvā eten' eva\<*<4>*>\ upāyena sabbesaü pabbājaniyakammaü\<*<5>*>\ akaüså 'ti. evaü pabbājaniyakam- maü\<*<6>*>\ katassa ca aņņhārasa vattāni påretvā yācantassa kam- maü paņippassambhetabbaü, paņippassaddhakammenāpi ca tena yesu kulesu pubbe kuladåsakakammaü kataü tato pac- cayā na gahetabbā, āsavakkhayaü\<*<7>*>\ pattenāpi na gahetabbā, akappiyā 'va honti, kasmā na gaõhathā\<*<8>*>\ 'ti pucchitena pubbe evaü katattā ti vutte, sace vadanti na mayaü tena kāraõena dema idāni sãlavantatāya demā 'ti gahetabbā, pakatiyā dānaņ- ņhāne yeva kuladåsakakammaü kataü hoti tato pakatidānam eva gahetuü vaņņati, yaü vaķķhetvā denti taü na vaņņati. na sammā vattantãti te pana Assaji-Punabbasukā aņņhāra- sasu ca vattesu sammā na vattanti.\<*<9>*>\ na lomaü pātentãti anulomapaņipadaü apaņipajjanatāya\<*<10>*>\ pana\<*<11>*>\ na lomā\<*<12>*>\ honti. na nettāraü\<*<13>*>\ vattantãti attano nittharaõamaggaü na paņi- pajjanti. bhikkhå na khamāpentãti dukkaņaü bhante amhehi na puna evaü karissāma khamatha amhākan ti evaü bhik- khånaü khamāpanaü na karonti. akkosantãti kārakasaī- ghaü dasahi akkosavatthåhi akkosanti. paribhāsantãti bha- yaü tesaü\<*<14>*>\ dassenti. chandagāmitā . . . pe . . . bhayagā- mitā pātentãti ete chandagāmino ca . . . pe . . . bhayagāmino cā 'ti evaü chandagāmitāya pi . . . pe . . . bhayagāmitāya pi pāpenti, yojentãti attho. pakkamantãti tesaü parivāresu pa¤casu samaõasatesu ekacce disā pakkamanti. vibbhamantãti ekacce gihã honti. kathaü hi nāma Assaji-Punabbasukā bhik- khå\<*<15>*>\ ti, ettha dvinnaü pamokkhānaü vasena sabbe pi Assaji- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. repeats this. 2 Bp.Ssp. kariya-. 3 Bp.Ssp. assamaõo for na samaõo. 4 Bp. ev'. 5 Ssp. -janãya-. 6 Bp.Ssp. -kamma. 7 Bp.Ssp. -yappatte-. 8 Ssp. gaõhā-. 9 Bp. vaņņanti. 10 Bp. appaņi-. 11 Bp.Ssp. omit pana. 12 Bp. paõõalomā ; Ssp. pannalomā. 13 Ssp. natthāraü. 14 Bp. nesaü. 15 Ssp. omits bhikkhå. >\ #<[page 626]># %<626 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.13>% Punabbasukā ti vuttā. gāmaü vā ti ettha nagaram pi gāma- gahaõen'\<*<1>*>\ eva gahitaü, ten' assa padabhājane gāmo pi nigamo pi nagaram pi gāmo c' eva nigamo cā 'ti vuttaü, tattha anu- pākāraparikkhepo\<*<2>*>\ sāapaõo nigamo\<*<3>*>\ veditabbo. kulāni då- setãti kuladåsako, dåsento ca na asucikaddamādãhi dåseti, atha kho attano duppaņipattiyā tesaü pasādaü vināseti, ten' ev' assa padabhājane pupphadānena\<*<4>*>\ vā ti ādi vuttaü. tattha yo haritvā vā harāpetvā vā pakkositvā vā pakkosāpetvā vā sayaü vā upagatānaü yaü ki¤ci attano santakaü pupphaü kulasaīgahatthāya deti dukkaņaü. parasantakaü deti duk- kaņam eva, theyyacittena deti bhaõķagghena kāretabbo, esa\<*<5>*>\ nayo saīghike pi, ayaü pana viseso senāsanatthāya niyā- mitaü issaravatāya dadato thullaccayaü. pupphaü nāma kassa dātuü vaņņati kassa na vaņņatãti. mātāpitunnaü\<*<6>*>\ tāva haritvāpi harāpetvāpi pakkositvāpi pakkosāpetvāpi dātuü vaņņati, sesa¤ātakānaü pakkosāpetvā 'va ta¤ ca kho vatthupåjanatthāya, maõķanatthāya pana Sivaliīgādipåja- natthāya vā\<*<7>*>\ kassaci\<*<3>*>\ dātuü na vaņņati, mātāpitunnaü\<*<6>*>\ harāpentena ¤ātisāmaõere h' eva\<*<8>*>\ harāpetabbaü, itare pana yadi sayam eva icchanti vaņņati. sammatena pupphabhāja- kena bhājanakāle sampattānaü sāmaõerānaü upaķķhabhā- gaü dātuü vaņņati. Kurundiyaü\<*<9>*>\ sampattagihãnaü upaķ- ķhabhāgaü, Mahāpaccariyaü cåëhakaü\<*<10>*>\ dātuü vaņņatãti vuttaü, asammatena apaloketvā dātabbaü, ācariyåpajjhā- yesu\<*<11>*>\ sagāravā sāmaõerā bahåni pupphāni āharitvā rāsiü katvā ņhapenti, therā pāto 'va sampattānaü saddhivihārikā- dãnaü upāsakānaü vā tvaü idaü gaõha tvaü idaü gaõhā 'ti denti, pupphadānaü nāma na hoti, cetiyaü påjessāmā 'ti gahetvā gacchantāpi påjaü karontāpi tattha tattha sampat- tānaü cetiyapåjanatthāya denti, etam pi pupphadānaü nāma na hoti, upāsake akkapupphādãhi påjente disvā vihāre kaõikārapupphādãni\<*<12>*>\ atthi upāsakā tāni gahetvā påjethā 'ti \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. gāmagga-. 2 Bp.Ssp. apākāra-. 3 Bp.Ssp. add pi. 4 Bp.Ssp. pupphena. 5 Bp.Ssp. es' eva. 6 Bp.Ssp. -pitånaü. 7 Bp. omits vā. 8 Bp. 'va for h' eva. 9 Bp. adds pana. 10 Bp.Ssp. cåëakaü. 11 Bp. -riyupa-. 12 Bp. kaõõi-. >\ #<[page 627]># %% vattum pi vaņņati. bhikkhå pupphapåjaü katvā divātaraü gāmaü paviņņhe kiü bhante atidivā paviņņhatthā 'ti puc- chanti, vihāre bahåni\<*<1>*>\ pupphāni påjaü akarimhā 'ti vadanti, manussā bahåni kira vihāre pupphānãti punadivase pahåtaü\<*<2>*>\ khādaniyaü\<*<3>*>\ bhojaniyaü\<*<3>*>\ gahetvā vihāraü gantvā puppha- påjaü ca karonti dānaü ca denti vaņņati. manussā mayaü bhante asukadivasaü nāma påjessāmā 'ti pupphavāraü yācitvā anu¤¤ātadivase āgacchanti, sāmaõerehi ca pag eva pupphāni ocinitvā ņhapitāni honti, te rukkhesu pupphāni apassantā kuhiü bhante pupphānãti vadanti, sāmaõerehi ocinitvā ņhapitāni tumhe pana påjetvā gacchatha saīgho a¤¤aü divasaü påjessatãtãti, te påjetvā dānaü datvā gac- chanti vaņņati. Mahāpaccariyaü pana Kurundiyaü ca therā sāmaõerehi\<*<4>*>\ dāpetuü na labhanti, sace pana sayam eva tāni pupphāni tesaü denti vaņņati, therehi pana sāmaõerehi ocinitvā ņhapitānãti ettakam eva vattabban ti vuttaü, sace pana pupphavāraü yācitvā anocitesu pupphesu yāgubhattā- dãü ādāya āgantvā sāmaõerehi ocinitvā dethā 'ti vadanti, ¤ātisāmaõerānaü\<*<5>*>\ yeva ocinitvā dātuü vaņņati, a¤¤ātake ukkhipitvā rukkhasākhāya ņhapenti, na orohitvā\<*<6>*>\ palāyi- tabbaü, ocinitvā dātuü vaņņati. sace pana koci dhammaka- thiko bahåni upāsakā vihāre pupphāni yāgubhattādãni ādāya gantvā pupphapåjaü karothā 'ti vadati, tass' eva na kappa- tãti Mahāpaccariyaü ca Kurundiyaü ca vuttaü. Mahā- aņņhakathāyaü pana etaü akappiyaü na vaņņatãti avisesena vuttaü. phalam pi attano santakaü vuttanayen' eva mātā- pitunnaü ca sesa¤ātãnaü\<*<7>*>\ ca dātuü vaņņati, kulasaīga- hatthāya pana dentassa vuttanayen' eva attano santake parasantake saīghike senāsanatthāya niyāmite ca dukkaņādãni veditabbāni, attano santakaü yeva gilānamanussānaü vā sampattaissarānaü vā khãõaparibbayānaü vā\<*<8>*>\ dātuü vaņņati, phaladānaü na hoti, phalabhājakenāpi sammatena saīghassa phalabhājanakāle sampattamanussānaü upaķķhabhāgaü dā- tuü vaņņati, asammatena apaloketvā dātabbaü. saīghā- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. puts bahåni after pupphāni. 2 Bp. pahutaü. 3 Bp.Ssp. -nãyaü, sic passim. 4 Bp. -õere. 5 Bp.Ssp. ¤ātaka-. 6 Bp. oråhitvā. 7 Bp. -¤ātakānaü. 8 Ssp. omits vā. >\ #<[page 628]># %<628 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.13>% rāme pi phalaparicchedena vā rukkhaparicchedena vā katikā kātabbā tato gilānamanussānaü vā a¤¤esaü vā phalaü yācantānaü yathāparicchedena cattāri pa¤ca phalāni dātab- bāni rukkhā vā dassetabbā ito gahetuü labbhatãti, idha phalāni sundarāni ito gaõhathā\<*<1>*>\ 'ti evaü pana na vattab- baü. cuõõe\<*<2>*>\ ti ettha pana\<*<3>*>\ attano santakaü sirãsacuõõaü\<*<4>*>\ vā a¤¤aü vā kasāvākasāvaü\<*<5>*>\ kulasaīgahatthāya deti duk- kaņaü, parasantakādãsu pi vuttanayen'\<*<6>*>\ eva vinicchayo vedi- tabbo, ayaü pana viseso: idha saīghassa rakkhitagopitāpi\<*<7>*>\ rukkhajjalli\<*<8>*>\ garubhaõķam eva, mattikadantakaņņhaveëåsu\<*<9>*>\ pi garubhaõķåpagaü\<*<10>*>\ ¤atvā cuõõe vuttanayen' eva vinic- chayo veditabbo. paõõadānaü pana ettha na āgataü, tam pi vuttanayen' eva veditabbaü, parato hi garubhaõķavinic- chaye sabbaü vitthārena vaõõayissāma. vejjikāya vā ti ettha vejjakammavidhi tatiyapārājikavaõõanāya\<*<11>*>\ vuttana- yen' eva veditabbo. jaīghapesanikenā 'ti ettha jaīghapesa- niyan\<*<12>*>\ ti gihãnaü dåteyyaü\<*<13>*>\ sāsanāharaõakammaü\<*<14>*>\ vuccati taü na kātabbaü, gihãnaü hi sāsanaü gahetvā gacchantassa pade pade dukkaņaü, taü kammaü nissāya laddhaü bho- janaü bhu¤jantassāpi ajjhohāre ajjhohāre dukkaņaü, paņha- maü sāsanaü agahetvāpi\<*<15>*>\ pacchā ayaü dāni so gāmo handa naü\<*<16>*>\ sāsanaü ārocemãti maggā ukkamantassāpi pade pade dukkaņaü, sāsanaü ārocetvā laddhaü\<*<17>*>\ bhojanaü bhu¤jato purimanayen' eva dukkaņaü, sāsanaü agahetvā\<*<15>*>\ āgatena pana bhante tasmiü gāme itthannāmassa nāma kā pavattãti\<*<18>*>\ pucchiyamānena kathetuü vaņņati, pucchitapa¤he doso n' atthi, pa¤cannaü pana sahadhammikānaü mātāpitunnaü pa- õķupalāsassa attano veyyāvaccakarassa ca sāsanaü harituü vaņņati, gihãnaü ca pubbe vuttappakārakappiyasāsanaü,\<*<19>*>\ idaü hi jaīghapesaniyakammaü\<*<20>*>\ nāma na hoti. imehi pana \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. gaõhā-. 2 Bp.Ssp. cuõõenā. 3 Bp. Ssp. omit pana. 4 Ssp. siri-. 5 Bp. kasāvaü yaü ki¤ci ; Ssp. kasā vaü. 6 Ssp. -nayena and omits eva. 7 Bp. -pita. 8 Bp.Ssp. rukkhacchalli. 9 Ssp. mattikā-. 10 Bp. -upagaü. 11 Bp. -nāyaü. 12 Ssp. -nãyan. 13 Ssp. dåteyya. 14 Bp.Ssp. sāsana-. 15 Bp.Ssp. aggah-. 16 Bp. taü. 17 Bp.Ssp. laddha. 18 Ssp. pavuttãti. 19 Bp.Ssp. -kāraü kappiya-. 20 Ssp. -nãya-. >\ #<[page 629]># %% aņņhahi kuladåsakakammehi uppannapaccayā pa¤cannam pi sahadhammikānaü na kappanti, abhåtārocanaråpiyasaüvo- hārehi uppapannapaccayasadisā 'va honti. pāpā samācārā assā 'ti pāpasamācāro. te pana yasmā mālāvaccharopanādayo idha adhippetā tasmā mālāvacchaü ropenti pãti ādinā nayen' assa padabhājanaü vuttaü. tirokkhā ti parammukhā. ku- lāni ca tena duņņhānãti ettha pana yasmā kulānãti vohāramat- tam etaü atthato hi manussā tena duņņhā honti, tasmāssa padabhājane pubbe saddhā hutvā ti ādim āha. chandagāmino ti chandena gacchantãti chandagāmino, esa\<*<1>*>\ nayo sesesu, samanubhāsitabbo tassa paņinissaggāyā 'ti ettha kuladåsa- kakammena dukkaņam eva, yaü pana so saīghaü paribha- vitvā\<*<2>*>\ chandagāmino ti ādim āha, tassa paņinissaggāya sama- nubhāsanakammaü kātabbo\<*<3>*>\ ti evam attho daņņhabbo. sesaü sabbattha uttānam\<*<4>*>\ eva, samuņņhānādãni pi paņha- masaīghabhedasadisān 'evā 'ti. kuladåsakasikkhāpadavaõõanā niņņhitā. uddiņņhā kho . . . pe . . . evam etaü dhārayāmãti ettha paņhamaü āpatti etesan ti paņhamāpattikā, paņhamaü vãtikkamakkhaõe yeva āpajjitabbā ti attho. itare pana yathā tatiye catutthe ca divase hotãti\<*<5>*>\ jāro\<*<6>*>\ tatiyako catut- thako ti ca vuccati,\<*<7>*>\ evaü yāvatatiye samanubhāsanakamme hontãti yāvatatiyakā ti veditabbā. yāvatihaü\<*<8>*>\ jānaü paņic- chādetãti yattakāni ahāni jānanto paņicchādeti, ahaü itthan- nāmaü āpattiü āpanno ti sabrahmacārãnaü nāroceti. tāva- tihan\<*<8>*>\ ti tattakāni ahāni. akāmā parivatthabban\<*<9>*>\ ti na kāmena na vasena, atha kho akāmena avasena parivāsaü samādāya vatthabbaü.\<*<9>*>\ uttariü\<*<10>*>\ chārattan ti parivāsato uttariü\<*<10>*>\ cha rattiyo. bhikkhumānattāyā 'ti bhikkhånaü mānanabhāvāya, ārādhanatthāya 'ti vuttaü hoti. vãsati- saīkho\<*<11>*>\ gaõo assā 'ti vãsatigaõo. tatrā\<*<12>*>\ ti yatra\<*<13>*>\ sabbanti- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. es' eva. 2 Ssp. pariharitvā. 3 Bp. -bban. 4 Bp.Ssp. uttānattham. 5 Ssp. hoti. 6 Bp.Ssp. jaro. 7 Ssp. pavuccati for ca vuccati. 8 Bp. -tãhaü. 9 Ssp. -vaņņha-. 10 Bp. uttari. 11 Bp. saīgho. 12 Ssp. tatthā. 13 Ssp. yattha. >\ #<[page 630]># %<630 Samantapāsādikā [Bhvibh_II.13>% mena paricchedena vãsatigaõo bhikkhusaīgho atthi tatra.\<*<1>*>\ abbhetabbo ti abhietabbo sampaņicchitabbo, abbhānakamma- vasena osāretabbo ti vuttaü hoti, avhātabbo ti vā attho. anabbhito ti na abbhito na sampaņicchito,\<*<2>*>\ akatabbhāna- kammo ti vuttaü hoti, anavhāto ti vā attho. sāmãcã\<*<3>*>\ 'ti anudhammatā lokuttaradhammaü \<*<4>*>\anugataovādānusāsani,\<*<5>*>\ sāmãcidhammatā\<*<3>*>\ ti vuttaü hoti. sesam ettha vuttanayam evā 'ti. Samantapāsādikāya vinayasaüvaõõanāya terasakavaõõanā niņņhitā. \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. omit tatra. 2 Bp.Ssp. asampaņi- for na sampaņi-. 3 Bp. sāmi-. 4 Bp.Ssp. anugatā-. 5 Ssp. -sanã. >\ #<[page 631]># %<631>% ANIYATA I-II Ime kho panāyasmanto dve aniyatā dhammā uddesaü āgacchanti. Tena samayena buddho bhagavā ti paņhamakāniyatasikkhā- padaü.\<*<1>*>\ tattha kālayuttaü samullapanto ti kālaü sallak- khetvā yadā a¤¤o na koci samãpena gacchati vā āgacchati vā tadā tad anuråpaü kacci na ukkaõņhasi na kilamasi na chā- tāsãti ādikaü gehasitakathaü\<*<2>*>\ kathento. kālayuttaü dham- maü bhaõanto ti kālaü sallakkhetvā yadā a¤¤o koci samãpena\<*<3>*>\ gacchati\<*<4>*>\ vā āgacchati vā, tadā tad anuråpaü uposathaü kareyyāsi salākabhattaü dadeyyāsãti ādikaü dhammaka- thaü kathento. bahu\<*<5>*>\ dhãtaro ca puttā ca assā 'ti bahuputtā. tassā kira dasa puttā dasa dhãtaro ahesuü, bahu\<*<5>*>\ nattāro assā 'ti bahunattā. yath' eva hi tassā, evam assā puttadhã- tānam pi vãsati\<*<6>*>\ vãsati dārakā ahesuü, iti sā vãsuttaracatu- sataputtanattaparivārā ahosi. abhimaīgalasammatā ti utta- mamaīgalasammatā. ya¤¤eså 'ti dānappadānesu. chaneså\<*<7>*>\ 'ti āvāhavivāhamaīgalādãsu antarussavesu. ussaveså 'ti āsāëhi\<*<8>*>\ pavāraõanakkhattādãsu mahussavesu. paņhamaü bho- jentãti ime pi dārakā tayā samānāyukā nirogā hontå 'ti āyā- cantā paņhamaü yeva bhojenti, ye pi saddhā honti pasannā te\<*<9>*>\ bhikkhå bhojetvā tad anantaraü sabbapaņhamaü taü yeva bhojenti. na ādiyãti tassā vacanaü\<*<10>*>\ na gaõhi, na vā ādaram akāsãti pi attho. alaükammaniye ti kammakkha- maü kammayoggan ti kammaniyaü, alaü paņiyattaü\<*<11>*>\ kammaniyabhāvāyā\<*<12>*>\ 'ti alaükammaniyaü, tasmiü alaü kammaniye. yattha ajjhācāraü karontā sakkonti taü kam- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. -māniyata-. 2 Bp. gehasitaü ka-. 3 Bp.Ssp. omit samãpena. 4 Ssp. puts this after āgacchati vā. 5 Bp.Ssp. bahå. 6 Ssp. vãsati once. 7 Bp.Ssp. chaõeså. 8 Bp.Ssp. -hã. 9 Bp. adds pi. 10 Bp. inserts na ādiyi. 11 Bp.Ssp. pariyattaü. 12 Bp. -niyaü assā for this. >\ #<[page 632]># %<632 Samantapāsādikā [Bhvibh_III.1>% maü kātuü tādise ti attho, ten' ev' assa padabhājane vuttaü sakkā hoti methunaü dhammaü paņisevitun ti, yattha methu- naü dhammaü sakkā hoti paņisevitun ti vuttaü hoti. nisaj- jaü kappeyyā 'ti nisajjaü kareyya nisãdeyyā 'ti attho, yasmā pana nisãditvā 'va nipajjati ten' assa padabhājane ubhayam pi\<*<1>*>\ vuttaü. tattha upanisinne\<*<2>*>\ ti upagantvā nisinno evaü\<*<3>*>\ upanipanno pi\<*<4>*>\ veditabbo. bhikkhu nisinno\<*<5>*>\ ti bhikkhumhi nisinne ti attho, ubho vā nisinnā ti dve pi apacchāpurimaü\<*<6>*>\ nisinnā, ettha ca ki¤cāpi pāëiyaü sotassa raho ti āgataü, cakkhussa rahen' eva pana paricchedo veditabbo, sace pihi- takavāņassa\<*<7>*>\ gabbhassa dvāre nisinno vi¤¤å puriso hoti n' eva anāpattiü karoti, apihitakavāņassa\<*<8>*>\ pana dvāre nisinno\<*<9>*>\ anāpattiü karoti, na kevala¤ ca dvāre anto dvādasahatthe pi okāse nisinno, sace pana\<*<10>*>\ sacakkhuko vikkhitto\<*<11>*>\ pi niddā- yanto pi anāpattiü karoti, samãpe ņhito pi andho na karoti, cakkhumāpi nipajjitvā niddāyanto na karoti, itthãnaü pana satam pi anāpattiü na karoti yeva. saddheyyavacasā ti sad- dhātabbavacanā, sā pana yasmā ariyasāvikā 'va hoti ten' assa padabhājane āgataphalā ti ādi vuttaü, tattha āgataü phalaü assā 'ti āgataphalā paņiladdhasotāpattiphalā ti attho. abhi- sametāvinãti paņividdhacatusaccā. vi¤¤ātaü sikkhāttayasā- sanaü etāyā 'ti vi¤¤ātasāsanā. nisajjaü bhikkhu paņijāna- māno ti ki¤cāpi evaråpā upāsikā disvā vadati, atha kho bhik- khu nisajjaü paņijānamāno yeva tiõõaü dhammānaü a¤¤a- tarena kāretabbo na apaņijānamāno\<*<12>*>\ ti attho. yena vā sā saddheyyavacasā upāsikā vadeyya tena so bhikkhu kāretabbo ti nisajjādãsu ākāresu yena vā ākārena saddhiü methuna- dhammādãni āropetvā\<*<13>*>\ sā upāsikā vadeyya, paņijānamāno 'va tena so bhikkhu kāretabbo, evaråpāya pi upāsikāya vaca- namattena na kāretabbo ti attho. kasmā. yasmā diņņhaü nāma tathāpi hoti a¤¤athāpi,\<*<14>*>\ tad atthajotanattha¤ ca idaü vatthuü udāharanti. \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. omits pi. 2 Bp.Ssp. -sinno. 3 Ssp. eva. 4 Ssp. ti. 5 Bp.Ssp. -sinne. 6 Ssp. apacchā apuri-. 7 Bp. pihipihitaka-. 8 Bp. gabbhassa. 9 Bp. adds 'va. 10 Bp.Ssp. omit pana. 11 Ssp. vikkhittacitto. 12 Bp. appaņi-. 13 Ssp. ropetvā. 14 Bp. adds hotãti ; Ssp. hoti. >\ #<[page 633]># %% Mallārāmavihāre kira eko khãõāsavatthero ekadivasaü upaņņhākakulaü gantvā anto gehe nisãdi, upāsikāpi sayana- pallaīkaü nissāya ņhitā hoti. ath' eko piõķacāriko dvāre ņhito disvā thero upāsikāya saddhiü ekāsane nisinno ti sa¤- ¤aü paņilabhitvā punappunaü olokesi.\<*<1>*>\ thero pi ayaü mayi asuddhaladdhiko jāto ti sallakkhetvā katabhattakicco vihāraü gantvā attano vasanaņņhānaü pavisitvā anto 'va nisãdi. so pi bhikkhu theraü codessāmãti āgantvā ukkāsitvā dvāraü vivari. thero tassa cittaü ¤atvā ākāse uppatitvā kåņāgārakaõõikaü nissāya pallaīkena nisãdi. so pi bhikkhu anto pavisitvā ma¤ca¤ ca heņņhā ma¤ca¤ ca oloketvā theraü apassanto uddhaü olokesi.\<*<1>*>\ atha ākāse nisinnaü theraü disvā bhante evaü mahiddhikā nāma tumhe mātugāmena saddhiü ekāsane nisinnabhāvaü vadāpetha evā 'ti āha. thero antaragharass' ev' eso āvuso doso ahaü pana taü saddhāpetum asakkonto evam akāsiü rakkheyyāsi man ti vatvā otarãti.\<*<2>*>\ ito paraü sā ce evaü vadeyyā 'ti ādi sabbaü paņi¤¤āya karaõākāradassanatthaü\<*<3>*>\ vuttaü, tatra\<*<4>*>\ mātugāmassa me- thunaü dhammaü paņisevanto ti mātugāmassa magge methunaü dhammaü paņisevanto ti attho, nisajjāya kāre- tabbo ti nisajjaü paņijānitvā methunadhammapaņisevanaü apaņijānanto\<*<5>*>\ methunadhammapārājikāpattiyā akāretvā ni- sajjamattena\<*<6>*>\ yaü āpattiü āpajjati tāya kāretabbo, pācitti- yāpattiyā\<*<7>*>\ kāretabbo ti attho, etena nayena sabbacatukkesu vinicchayo veditabbo. sikkhāpadapariyosāne pana āpattā- nāpattiparicchedadassanatthaü vuttesu gamanaü paņijānātãti ādãsu gamanaü paņijānātãti raho nisajjassādatthaü\<*<8>*>\ gato 'mhãti evaü gamanaü paņijānāti. nisajjan ti nisajjassāden' eva nisajjaü paņijānāti. āpattin ti tãsu a¤¤ataraü āpattiü. āpattiyā kāretabbo ti tãsu yaü paņijānāti tāya kāretabbo ti.\<*<9>*>\ sesam ettha catukke vuttānādhippāyam\<*<10>*>\ eva. dutiyacatukke pana gamanaü na paņijānātãti raho nisajjassādavasena na \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. ullokesi. 2 Ssp. otaratãti. 3 Ssp. kāraõā-. 4 Bp.Ssp. tattha. 5 Bp. appaņi-. 6 Ssp. -sajjā-. 7 Ssp. pācittiyāya for this. 8 Ssp. -danatthaü. 9 Bp.Ssp. omit ti. 10 Bp.Ssp. uttāna-. >\ #<[page 634]># %<634 Samantapāsādikā [Bhvibh_III.2>% paņijānāti, salākabhattādinā attano kammena gato 'mhi sā pana mayhaü nisinnaņņhānaü āgatā ti vadati. sesam etthāpi uttānādhippāyam eva. ayaü pana sabbattha vinicchayo.\<*<1>*>\ rahonissajjassādo ti methunadhammasannissitakileso vuccati. yo bhikkhu ten' assādena mātugāmassa santikaü gantukāmo akkhiü a¤jati\<*<2>*>\ dukkaņaü, nivāsanaü nivāseti kāyabandha- naü bandhati cãvaraü pārupati sabbattha payoge payoge dukkaņaü, gacchato\<*<3>*>\ padavāre padavāre,\<*<4>*>\ gantvā nisãdati dukkaņam eva, mātugāme āgantvā nisinnamatte pācittiyaü. sace sā itthã kenaci karanãyena uņņhāyuņņhāya\<*<5>*>\ punappunaü nisãdati nisajjāya nisajjāya pācittiyaü, yaü sandhāya gato sā na diņņhā a¤¤ā āgantvā nisãdati assāde uppanne pācittiyaü, Mahāpaccariyaü pana gamanakālato paņņhāya asuddhacit- tattā āpattiye vā ti vuttaü, sace sambahulā āgacchanti mātugāmagaõanāya pācittiyāni, sace uņņhāyuņņhāya\<*<6>*>\ punap- punaü nisãdanti nisajjagaõanāya\<*<7>*>\ pācittiyāni, aniyāmetvā\<*<8>*>\ diņņhadiņņhāya saddhiü rahassādaü kappessāmãti gantvā nisinnassāpi āgatāgatānaü vasena punappunaü nisajjāva- sena ca vuttanayena\<*<9>*>\ āpattiyo veditabbā. sace\<*<10>*>\ suddhacit- tena gantvā nisinnassa santikaü āgantvā nisinnāya itthiyā rahassādo uppajjati anāpatti.\<*<11>*>\ samuņņhānādãni paņhamapā- rājikasamuņņhān' evā\<*<12>*>\ 'ti. paņhamāniyatavaõõanā niņņhitā. Tena samayena buddho bhagavā ti dutiyāniyatasikkhāpadaü. tattha bhagavatā paņikkhittan ti ādimhi yaü eko ekāya raho paņicchanne āsane alamkammaniye nisajjaü kappeyya taü nisajjaü kappetuü paņikkhittan ti evaü sambandho vedi- tabbo, itarathā hi ekassa ekāyā 'ti vattabbaü siyā, kasmā, paņikkhittan ti vuttattā, sāmiatthe vā etaü paccattavacanaü veditabbaü. na h' eva kho pana paņicchannan ti ettha pana yam pi bahi parikkhittaü antovivaņaü pariveõaīgaõādãnam\<*<13>*>\ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. inserts veditabbo after this. 2 Bp.Ssp. a¤jeti. 3 Bp. gacchati. 4 Bp.Ssp. insert dukkaņaü after this. 5 Ssp. uņņhāya. 6 Ssp. uņņhāya uņņhāya. 7 Bp. nisajjā-. 8 Bp.Ssp. aniya-. 9 Bp.Ssp. -yen' eva. 10 Ssp. adds pi. 11 Ssp. adds yeva. 12 Bp.Ssp. -jikasadisān' evā. 13 Bp.Ssp. -õādi taü. >\ #<[page 635]># %% pi antogadhan ti veditabbaü. evaråpaü hi ņhānaü apaņic- channe\<*<1>*>\ yeva gaõitan\<*<2>*>\ ti Mahāpaccariyaü vuttaü, sesaü paņhamasikkhāpadanayen' eva veditabbaü. kevalaü hi idha itthã pi puriso pi yo koci vi¤¤å anandhābadhiro\<*<3>*>\ anto- dvādasahatthe okāse ņhito vā nisinno vā vikkhitto\<*<4>*>\ pi avik- khitto pi\<*<5>*>\ niddāyanto pi anāpattiü karoti, badhiro pana cakkhumāpi andho vā abadhiro pi na karoti, pārājikāpatti¤ ca parihāpetvā duņņhullavācāpatti vuttā ti ayaü viseso, sesaü purimasadisam eva. ubhayatthāpi ummattakādikam- mikānaü anāpatti, samuņņhānādãsu idaü sikkhāpadaü tisam- uņņhānaü kāyacittato vācācittato kāyavācācittato ca sam- uņņhāti, kiriyā\<*<6>*>\ sa¤¤āvimokkhaü sacittakaü lokavajjaü kāyakammaü vacãkammaü akusalacittaü sukhamajjhatta- vedanāhi dvivedanaü, sesaü uttānattham evā 'ti. Samantapāsādikāya vinayasaüvaõõanāya\<*<7>*>\ aniyatavaõõanā niņņhitā. \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. appaņi-. 2 Bp. gahitan. 3 Bp. anandho aba-. 4 Ssp. vikkhittacitto. 5 Bp.Ssp. omit avikkhitto pi. 6 Bp. kriyaü. 7 Bp. -yaü. >\ #<[page 636]># %<636>% NISSAGGIYA I-XXX tiüsanissaggiyā dhammā ye vuttā samitāvinā, tesaü dāni karissāma\<*<1>*>\ apubbapadavaõõanaü. Tena samayena buddho bhagavā Vesāliyaü viharati Gotamake Cetiye, tena kho pana samayena bhagavatā bhikkhånaü ticã- varaü anu¤¤ātaü hotãti.\<*<2>*>\ tattha\<*<3>*>\ ticãvaran ti antaravāsako uttarāsaīgo saīghāņãti idaü cãvarattayaü paribhu¤jituü anu¤¤ātaü hoti, yattha pan' etaü anu¤¤ātaü yadā ca anu¤- ¤ātaü yena ca kāraõena anu¤¤ātaü taü sabbaü Cãvarak- khandhake Jãvakavatthusmiü āgatam eva. a¤¤en' eva ticãvarena gāmaü pavisantãti yena vihāre acchanti nahāna¤\<*<4>*>\ ca otaranti tato a¤¤ena, evaü divase divase nava cãvarāni dhārenti. uppannaü hotãti\<*<5>*>\ anuppa¤¤attiyā dvāraü dadamā- naü paņilābhavasena uppannaü hoti, no nipphattivasena.\<*<6>*>\ āyasmato Sāriputtassa dātukamo hotãti āyasmā kira ânando bhagavantaü ņhapetvā a¤¤o evaråpo guõavisiņņho puggalo natthãti\<*<7>*>\ guõabahumānena āyasmantaü Sāriputtaü mamā- yati,\<*<8>*>\ so sadāpi manāpaü cãvaraü labhitvā\<*<9>*>\ kappiyabinduü\<*<10>*>\ datvā\<*<11>*>\ therass' eva deti, purebhatte paõãtaü yāgukhajjakaü vā piõķapātaü vā labhitvāpi therass' eva deti, pacchābhatte madhuphāõitādãni labhitvā 'pi therass' eva deti, upaņņhāka- kulehi dārake nikkhāmetvā pabbājetvā therass'\<*<12>*>\ eva santike upajjhaü gāhāpetvā sayaü anusāvaõakammaü karoti. āyas- mā 'pi Sāriputto pitukattabbakiccaü nāma jeņņhaputtassa bhāro taü\<*<13>*>\ mayā bhagavato kattabbaticcaü\<*<14>*>\ ânando karoti \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. -ssāmi. 2 Bp. ds paņhamakathina-sikkhāpadaü. 3 Ssp. omits tattha. 4 Bp. nhāna¤. 5 Ssp. inserts idaü. 6 Bp. nibbatti-. 7 Ssp. inserts Sāriputtassa. 8 Bp. atimamāyati. 9 Bp.Ssp. add rajitvā. 10 Bp.Ssp. kappabinduü. 11 Ssp. katvā. 12 Bp.Ssp. therassa and omit eva. 13 Ssp. tasmā yaü for taü. 14 Bp.Ssp. -bbaü kiccaü, and Ssp. adds sabban taü. >\ #<[page 637]># %% ahaü ânandaü nissāya appossukko viharituü labhāmãti āyasmantaü ânandaü ativiya mamāyati. so pi manāpaü cãvaraü labhitvā ânandattherass' eva detãti sabbaü purima- sadisam eva. evaü guõabahumānena mamāyanto tadā uppannam pi taü cãvaraü āyasmato Sāriputtassa dātukāmo hotãti veditabbo. navamaü vā bhagavā divasaü dasamaü vā ti ettha pana sace bhaveyya kathaü thero jānātãti, bahåhi kāraõehi jānāti. Sāriputtatthero kira janapadacārikaü pakkamanto ânandat- theraü āpucchitvā 'va pakkamati ahaü ettakena nāma kālena āgacchissāmi\<*<1>*>\ etthantare bhagavantaü mā pamajjãti, sace pi\<*<2>*>\ sammukhā na āpucchati bhikkhå\<*<3>*>\ pesetvā 'pi āpucchitvā 'va gacchati, sace a¤¤attha vassaü vasati ye paņhamataraü bhikkhå āgacchanti te evaü pahiõāti\<*<4>*>\ mama vacanena bha- gavato ca pāde sirasā vandatha ânandassa ca ārogyaü vatvā\<*<5>*>\ maü asukadivase nāma āgamissatãti vadathā 'ti sadā ca yathā paricchinnadivase yeva eti, api c' āyasmā ânando anumānena\<*<6>*>\ pi jānāti ettake divase bhagavatā viyogaü sahanto adhivāsento āyasmā Sāriputto vasi, ito dāni paņņhāya asukaü nāma divasaü nātikkamissati\<*<7>*>\ addhā āgamissati yesaü yesaü hi pa¤¤ā mahatã tesaü tesaü bhagavati pema¤ ca gāravo ca mahā hotãti iminā nayena pi\<*<8>*>\ jānātãti, evaü bahåhi kāraõehi jānāti, ten' āha navamaü vā bhagavā diva- saü dasamaü vā ti. evaü vutte yasmā idaü sikkhāpadaü paõõattivajjaü na ca\<*<9>*>\ lokavajjaü tasmā taü\<*<10>*>\ āyasmatā ânandena vuttadivasam\<*<11>*>\ eva paricchedaü karonto atha kho bhagavā . . . pe . . . dhāretun ti. sace pana\<*<12>*>\ therena aķķhamāso\<*<13>*>\ vā\<*<14>*>\ uddiņņho abhavissa so pi bhagavatā anu¤- ¤āto assa. niņņhitacãvarasmin ti yena kenaci niņņhānena niņņhite cãvarasmiü. yasmā pana taü\<*<15>*>\ cãvaraü karaõena pi niņņhitaü hoti nāsādãhi\<*<16>*>\ pi tasmāssa padabhājane attha- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. āgamissāmi. 2 Bp. omits pi. 3 Ssp. bhikkhuü. 4 Bp. pahiõati. 5 Ssp. pucchitvā. 6 Ssp. -nenāpi jānāti. 7 Bp.Ssp. na atikkamissati. 8 Ssp. nayenāpi. 9 Ssp. omits ca. 10 Ssp. omits taü. 11 Bp. vuttasadisam. 12 Ssp. athānena for sace pana. 13 Bp. addha-. 14 Ssp. inserts māso vā. 15 Ssp. pan' etaü. 16 Bp. nassādãhi : Ssp. nāsanādãhi. >\ #<[page 638]># %<638 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.1.>% mattam eva dassetuü bhikkhuno cãvaraü kataü\<*<1>*>\ hotãti ādi vuttaü. tattha katan ti såcikammapariyosānena\<*<2>*>\ kataü, såcikammapariyosānaü\<*<2>*>\ nāma yaü ki¤ci såciyā kattabbaü pāsavaņņagaõņhikavaņņapariyosānaü katvā såciyaü\<*<3>*>\ paņi- sāmanaü. naņņhan ti corādãhi haņaü, etam pi hi karaõa- paëibodhassa\<*<4>*>\ niņņhitattā niņņhitan ti vuccati. vinaņņhan ti upacikādãhi khāyitaü.\<*<5>*>\ daķķhan ti agginā daķķhaü. cãva- rāsā vā upacchinnā ti asukasmiü nāma kule cãvaraü labhis- sāmãti yā cãvarāsā uppannā hoti sā vā upacchinnā, etesam pi\<*<6>*>\ karaõapaëibodhass'\<*<7>*>\ eva niņņhitattā niņņhitabhāvo veditabbo. ubbhatasmiü kaņhine\<*<8>*>\ ti kaņhine ca ubbhatasmiü. etena dutiyapaëibodhassa\<*<9>*>\ abhāvaü dasseti, taü pana kaņhinaü yasmā aņņhasu vā\<*<10>*>\ mātikāsu ekāya antarubbhārena vā uddharãyati\<*<11>*>\ ten' assa niddese aņņhannaü mātikānan ti ādi vuttaü. tattha aņņhimā bhikkhave mātikā kaņhinassa ubbhā- rāya pakkamanantikā niņņhānantikā sanniņņhānantikā nāsa- nantikā savaõantikā āsāvacchedikā sãmātikkantikā\<*<12>*>\ saub- bhārā ti evaü aņņha mātikāyo Kaņhinakkhandhake āgatā. antarubbhāro pi suõatu me bhante saīgho yadi saīghassa pattakallaü saīgho kathinaü uddhareyya, esā ¤atti. suõātu me bhante saīgho \<*<13>*>\yadi saīghassa pattakallaü\<*<13>*>\ saīgho kaņhinaü uddharati, yassāyasmato khamati kaņhinassa ub- bhāro so tuõh' assa yassa na kkhamati so bhāseyya, ubbhataü saīghena kaņhinaī khamati saīghassa tasmā tuõhã, evam etaü dhārayāmãti evaü Bhikkhunãvibhaīge āgato. tattha yaü vattabbaü taü āgataņņhāne\<*<14>*>\ yeva vaõõayissāma, idha pana vuccamāne pāëi\<*<15>*>\ āharitabbā hoti attho pi vattabbo vutto pi ca na\<*<16>*>\ suvi¤¤eyyo hoti aņņhāne vuttatāya. dasā- haparaman ti dasa ahāni paramo paricchedo assā 'ti dasāhapa- ramo, taü dasāhaparamaü kālaü dhāretabban ti attho, pada- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. add vā. 2 Ssp. suci-. 3 Ssp. såciyā. 4 Ssp. -bodhass' eva. 5 Ssp. khāditaü. 6 Ssp. adds hi. 7 Bp.Ssp. -palibo-, sic passim. 8 Bp. kathine. 9 Bp.Ssp. dutiyassa palibo-. 10 Ssp. omits vā. 11 Bp. -riyati. 12 Bp. -tikkamantikā. 13-13 Bp. Ssp. omit these words. 14 Ssp. adds sabbaü. 15 Ssp. adds pi. 16 Ssp. na ca for ca na. >\ #<[page 639]># %% bhājane pana atthamattam eva dassetuü dasāhaparamatā dhāretabban ti vuttaü, idaü hi vuttaü hoti dasāhaparaman ti ettha yā dasāhaparamatā dasāhaparamabhāvo, ayam\<*<1>*>\ ettako kālo yāva nātikkamati tāva dhāretabban ti. adhiņ- ņhitavikappitesu apariyāpannattā atirekaü cãvaran ti atire- kacãvaraü. ten' ev' assa padabhājane vuttaü anadhiņņhitaü avikappitan ti. channaü\<*<2>*>\ a¤¤ataraü cãvaran\<*<3>*>\ ti khomaü kappāsikaü koseyyaü kambalaü sāõaü bhaīgan ti imesaü channaü\<*<2>*>\ a¤¤ataraü. etena cãvarassa jātiü dassetvā idāni pamāõaü dassetuü vikappanåpagapacchiman\<*<4>*>\ ti āha. tassa pamāõaü dãghato dve vidatthiyo tiriyaü vidatthi. tatrā- yaü pāëi anujānāmi bhikkhave āyāmena aņņhaīgulaü suga- taīgulena caturaīgulavitthataü\<*<5>*>\ pacchimaü cãvaraü vikap- petun ti, taü atikkāmayato nissaggiyaü pācittiyan ti taü yathā vuttajātippamāõaü cãvaraü dasāhaparamaü kālaü atikkāmayato etthantare yathā atirekacãvaraü na hoti tathā akubbato\<*<6>*>\ nissaggiyaü pācittiyaü, ta¤ ca cãvaraü nissag- giyaü hoti pācittiyāpatti c' assa hotãti attho, athavā nissa- janaü\<*<7>*>\ nissaggiyaü pubbabhāge kattabbassa vinayakam- mass' etaü nāmaü, nissaggiyam assa atthãti nissaggiyam icc eva, kiü taü, pācittiyaü, taü atikkāmayato nissaggiyavina- yakammaü\<*<8>*>\ pācittiyaü hotãti ayam ettha attho. pada- bhājane pana paņhamaü tāva atthavikappaü dassetuü taü atikkāmayato nissaggiyaü hotãti mātikaü ņhapetvā ckādase aruõuggamane nissaggiyaü hotãti\<*<9>*>\ nissajitabban ti vuttaü, puna yassa ca nissajitabbaü\<*<10>*>\ yathā ca nissajitabbaü\<*<10>*>\ taü dassetuü saīghassa vā ti ādi vuttaü. tattha ekādase aru- õuggamane ti ettha yaü divasaü cãvaraü uppannaü tassa yo aruõo so uppannadivasanissito\<*<11>*>\ tasmā cãvaruppādadivasena saddhiü ekādase aruõuggamane nissaggiyaü hotãti veditabbaü. sace pi bahåni ekajjhaü bandhitvā vā veņhetvā vā ņhapitāni ekā 'va āpatti,\<*<12>*>\ abaddhā veņhitesu vatthugaõanāya āpattiyo. \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. inserts attho. 2 Bp.Ssp. insert cãvarānaü. 3 Bp.Ssp. omit cãvaran. 4 Bp.Ssp. -ppanåpagaü pa-. 5 Bp.Ssp. -gulaü vi-. 6 Bp. akrubbato. 7 Bp.Ssp. -jjanaü. 8 Bp. sahanissa-. 9 Bp.Ssp. hoti. 10 Bp.Ssp. -jjitabbaü. 11 Ssp. -divasaü nissito. 12 Bp. apatti. >\ #<[page 640]># %<640 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.1.>% nissajjitvā āpatti desetabbā ti kathaü desetabbā. yathā Khandhake vuttaü, katha¤ ca tattha vuttaü, tena bhikkhave bhikkhunā saīghaü upasaīkamitvā ekaüsaü uttarāsaīgaü karitvā buķķhānaü bhikkhånaü pāde vanditvā ukkuņikaü nisãditvā a¤jaliü paggahetvā evam assa vacanãyo ahaü bhante itthannāmaü āpattiü āpanno taü paņidesemãti. idha pana sace ekaü cãvaraü hoti ekaü nissaggiyaü pācittiyan ti vattabbaü, sace dve dve ti vattabbaü, sace bahåni samba- hulāti\<*<1>*>\ vattabbaü, nissajjane pi sace ekaü yathā pāëim eva idaü me bhante cãvaran ti vattabbaü, sace dve vā bahåni vā imāni me bhante cãvarāni dasāhatikkantāni\<*<2>*>\ nissaggiyāni imān' āhaü saīghassa nissajāmãti\<*<3>*>\ vattabbaü, pāëiü\<*<4>*>\ vat- tuü asakkontena a¤¤athāpi vattabbaü. vyattena bhikkhunā paņibalena āpatti paņiggahetabbā ti Khandhake vuttanayen' eva paņiggahetabbā, evaü hi tattha vuttaü vyattena bhik- khunā paņibalena saīgho ¤āpetabbo: suõātu me bhante saīgho ayaü itthannāmo bhikkhu āpattiü sarati vivarati uttānikaroti\<*<5>*>\ deseti yadi saīghassa pattakallaü ahaü itthan- nāmassa bhikkhuno āpattiü paņigaõheyyan\<*<6>*>\ ti tena vattabbo passasãti, āma passāmãti, āyatiü saüvareyyāsãti, \<*<7>*>\sādhu suņņhu saüvarissāmãti.\<*<7>*>\ dvãsu pana sambahulāsu vā puri- manayen' eva vacanabhedo ¤ātabbo, cãvaradāne pi saīgho imaü cãvaraü imāni cãvarānãti vatthuvasena vacanabhedo veditabbo, gaõassa ca puggalassa ca nissajane\<*<8>*>\ pi es' eva nayo. āpattidesanā paņiggahaõesu pan' ettha ayaü pāëi: tena bhik- khave bhikkhunā sambahule bhikkhå upasaīkamitvā ekaü- saü uttarāsaīgaü karitvā buķķhānaü bhikkhånaü pāde vanditvā ukkuņikaü nisãditvā a¤jaliü paggahetvā evam assu vacanãyā ahaü bhante itthannāmaü āpattiü āpanno taü paņidesemãti, vyattena bhikkhunā paņibalena te bhikkhå ¤āpetabbā, suõantu me āyasmantā ayaü itthannāmo bhikkhu āpattiü sarati vivarati uttānikaroti deseti, yad āyasmantā- naü pattakallaü ahaü itthannāmassa bhikkhuno āpattiü patigaõheyyan\<*<9>*>\ ti, tena vattabbo passasãti, āma passāmãti, \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. -hulānãti. 2 Ssp. dasāhāti-. 3 Bp.Ssp. -jjāmãti. 4 Ssp. pāliü. 5 Bp. uttāniü- ; Ssp. uttānã-. 6 Ssp. paņiggaõh-. 7-7 Bp. omits this. 8 Bp.Ssp. -jjane. 9 Bp.Ssp. paņigga-. >\ #<[page 641]># %% āyatiü saüvareyyāsãti. tena bhikkhunā ekaü bhikkhuü upasaīkamitvā ekaüsaü uttarāsaīgam karitvā ukkuņikaü nisãditvā a¤jaliü paggahetvā evam assa vacanãyo ahaü āvuso itthannāmaü āpattiü āpanno taü paņidesemãti, tena vattabbo passasãti, āma passāmãti, āyatiü saüvareyyāsãti, tattha purimanayen'\<*<1>*>\ eva āpattiyā nāmagahaõaü\<*<2>*>\ vacana- bhedo ca veditabbo. yathā ca gaõassa nissajane\<*<3>*>\ evaü dvinnaü nissajane\<*<3>*>\ pi pāëi veditabbā, yadi hi viseso bhaveyya yath' eva anujānāmi bhikkhave tiõõannaü\<*<4>*>\ pārisuddhi uposathaü kātuü eva¤ ca pana bhikkhave kātabbo, byat- tena bhikkhunā paņibalena te bhikkhå ¤āpetabbā ti ādinā nayena tiõõaü pārisuddhi uposathaü\<*<5>*>\ vatvā puna anujānāmi bhikkhave dvinnaü pārisuddhi uposathaü kātuü, eva¤ ca pana bhikkhave kātabbo therena bhikkhunā ekaüsaü utta- rāsaīgan ti ādinā nayena visuü yeva dvinnaü pārisuddhi uposatho vutto evaü idhāpi visuü pāëiü vadeyya, yasmā pana n' atthi tasmā avatvā gato ti, gaõassa vuttā pāëi yev' ettha pāëi. āpatti paņiggahaõe pana ayaü viseso yathā gaõassa nissajitvā\<*<6>*>\ āpattiyā desiyamānāya āpattipaņiggā- hako bhikkhu ¤attiü ņhapeti, evaü aņhapetvā\<*<7>*>\ dvãsu a¤¤a- tarena yathā ekapuggalo patigaõhāti\<*<8>*>\ evaü āpatti paņig- gahetabbā, dvinnaü hi ¤attiņhapanā\<*<9>*>\ nāma n' atthi, yadi siyā dvinnaü pārisuddhi uposathaü visuü na vadeyya. nissaņņhacãvaradāne pi yathāpi\<*<10>*>\ imaü cãvaraü āyasmato dammãti eko vadati evaü imaü mayaü\<*<11>*>\ cãvaraü āyasmato demā 'ti vattuü vaņņati, ito garukatarāni hi ¤attidutiyakam- māni pi apaloketvā kātabbānãti vuttāni atthi, tesaü etaü anulomaü. nissaņņhacãvaraü pana dātabbam eva adātuü na labbhati, vinayakammamattaü h' etam, na taü tena saīghassa vā gaõassa vā puggalassa vā dinnam eva hotãti. dasāhatikkante\<*<12>*>\ atikkantasa¤¤ãti dasāhaü atikkante cãvare atikkantaü idan ti evaü sa¤¤ã. dasāhe vā atikkante atik- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. påri-. 2 Bp.Ssp. nāmagga-. 3 Bp.Ssp. -jjane. 4 Ssp. tiõõaü. 5 Bp. adds kātun ti. 6 Bp.Ssp. -jjitvā. 7 Ssp. aņņhape-. 8 Bp. paņiggaõhāti. 9 Ssp. -ņņhapa-. 10 Bp.Ssp. yathā. 11 Ssp. omits mayaü. 12 Bp.Ssp. -hātikkante. >\ #<[page 642]># %<642 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.1.>% kanto dasāho ti evaü sa¤¤ã. nissaggiyaü pācittiyan ti na idha sa¤¤ā rakkhati yo\<*<1>*>\ evaü sa¤¤ã tassa\<*<2>*>\ 'pi taü cãvaraü nis- saggiyaü pācittiyāpatti ca sa\<*<3>*>\ nissaggiyavinayakammaü vā pācittiyan ti ubho pi atthavikappā yujjanti, esa nayo sabbattha. avissajjite vissajjitasa¤¤ãti kassaci adinne apa- riccatte pariccattaü mayā ti evaü sa¤¤ã. anaņņhe naņņha- sa¤¤ã ti attano cãvarena saddhiü bahåni a¤¤esaü cãvarāni ekato ņhapitāni corā haranti, tatr' esa\<*<4>*>\ attano cãvare anaņņhe naņņhasa¤¤ã hoti, esa nayo avinaņņhādãsu pi. avilutte ti ettha pana gabbhaü bhinditvā pasayhāvahāravasena avilutte ti veditabbaü. anissajitvā\<*<5>*>\ paribhu¤jati āpatti dukkaņassā 'ti sakiü nivatthaü vā sakiü pārutaü\<*<6>*>\ vā kāyato amocetvā divasam pi carati ekā 'va āpatti, mocetvā\<*<7>*>\ nivāseti vā pārupati vā payoge payoge dukkaņaü, dunnivatthaü vā duppārutaü vā saõņhapentassa anāpatti, a¤¤assa taü\<*<8>*>\ paribhu¤jato pi anāpatti, anāpatti\<*<9>*>\ a¤¤ena kataü paņilabhitvā paribhu¤- jatãti ādivacanaü c' ettha sādhakaü, anatikkante atikkanta- sa¤¤ino vematikassa ca dukkaņaü, paribhogaü sandhāya vuttaü. anāpatti anto dasāhaü adhiņņheti vikappetãti ettha pana adhihānåpagaü vikappanåpaga¤ ca veditabbaü. tatrāyaü pāëi: atha kho bhikkhånaü etad ahosi yāni tāni bhagavatā anu¤¤ātāni ticãvaran ti vā vassikasāņikā ti vā nisãdanan ti vā paccattharaõan ti vā kaõķupaņicchādãti vā mukhapu¤janacoëakan\<*<10>*>\ ti vā parikkhāracoëakan ti vā sabbāni tāni adhiņņhātabbānãti\<*<11>*>\ nu kho udāhu vikappetabbānãti, bhagavato etam atthaü ārocesuü, anujānāmi bhikkhave ticãvaraü adhiņņhātuü na vikappetuü vassikasāņikaü vassā- naü\<*<12>*>\ cātumāsaü\<*<13>*>\ adhiņņhātuü tato paraü vikappetuü nisãdanaü adhiņņhātuü na vikappetuü paccattharaõaü adhiņ- ņhātuü na vikappetuü kaõķupaņicchādiü yāva ābādhā adhiņņhātuü tato paraü vikappetuü mukhapa¤janacoëaü\<*<10>*>\ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. add pi. 2 Ssp. tassāpi. 3 Bp. omits sa ; Ssp. 'ssa. 4 Ssp. eso. 5 Bp. -jjitvā. 6 Bp. pārupitaü. 7 Bp. repeats this ; Ssp. inserts taü before this. 8 Ssp. tantakaü. 9 Bp. Ssp. omit this anāpatti. 10 Bp.Ssp. -pu¤chana-. 11 Bp. -bbāni. 12 Bp.Ssp. vassānassa. 13 Ssp. cātummāsaü. >\ #<[page 643]># %% adhiņņhātuü na vikappetuü parikkhāracoëaü adhiņņhātuü na vikappetun ti. tattha ticãvaraü adhiņņhahantena rajitvā kappabinduü datvā pamāõayuttam eva adhiņņhātabbaü, tassa pamāõaü ukkaņņhaparicchedena sugatacãvarato ånakaü vaņņati lāma- kaparicchedena\<*<1>*>\ saīghāņiyā uttarāsaīgassa ca dãghato muņņhi- pa¤cakaü tiriyaü muņņhittikaü\<*<2>*>\ pamāõaü vaņņati. antara- vāsako dãghato muņņhipa¤cako tiriyaü dvihattho pi vaņņati. 3 pārupaõena pi hi sakkā nābhiü paņicchādetun ti vuttappa- māõato pana atireka¤ ca\<*<4>*>\ ånaka¤ ca parikkhāracoëan\<*<5>*>\ ti adhiņņhātabbaü, tattha yasmā dve cãvarassa adhiņņhānā\<*<6>*>\ kāyena vā adhiņņheti vācāya vā adiņņhetãti vuttaü, tasmā purāõasaīghāņiü\<*<7>*>\ paccuddharāmãti paccuddharitvā navaü\<*<8>*>\ saīghāņiü hatthena gahetvā\<*<9>*>\ imaü saīghāņiü. adhiņņhāmãti cittena ābhogaü katvā kāyavikāraü karontena kāyena adhiņņhātabbaü,\<*<10>*>\ idaü kāyena adhiņņhānaü, taü yena kenaci sarãrāvayavena aphusantassa na vaņņati, vācāya adhiņ- ņhāne pana vacãbhedaü katvā vācāya adhiņņhātabbā. tatra duvidhaü adhiņņhānaü, sace hatthapāse hoti imaü saīghā- ņiü adhiņņhāmãti vācā bhinditabbā, atha antogabbhe vā uparipāsāde vā sāmantavihāre vā hoti ņhapitaņņhānaü sallak- khetvā etaü saīghāņiü adhiņņhāmãti vācā bhinditabbā, esa nayo uttarāsaīge antaravāsake ca nāmamattam eva hi viseso, tasmā sabbāni saīghāņiü uttarāsaīgaü antaravāsakan ti evaü attano nāmen' eva adhiņņhātabbāni. sace adhiņņha- hitvā ņhapitavatthehi saīghāņi ādãni karoti niņņhite rajane ca kappe ca imaü paccuddharāmãti paccuddharitvā puna adhiņņhātabbāni, adhiņņhitena pana saddhiü mahantaram eva dutiyapaņņaü\<*<11>*>\ vā khaõķaü vā saüsibbantena puna adhiņņhātabbaü,\<*<12>*>\ samake\<*<13>*>\ vā khuddake vā adhiņņhānakic- caü n' atthi. ticãvaraü pana parikkhāracoëaü adhiņņhātuü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. adds ca. 2 Ssp. muņņhitikaü. 3 Ssp. nivāsanena before pāru-. 4 Bp. omits ca. 5 Ssp. -colan. 6 Bp.Ssp. -nāni. 7 Ssp. adds imaü saīghātiü. 8 Ssp. nava. 9 Ssp. inserts vā sarãrāvayave ņhapetvā vā after gahetvā. 10 Bp.Ssp. -tabbā. 11 Ssp. -paņaü. 12 Bp. adds eva. 13 Bp. Ssp. same. >\ #<[page 644]># %<644 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.1.>% vaņņati na vaņņatãti. Mahāpadumatthero kir' āha: ticãvaraü ticãvaram eva adhiņņhātabbaü, sace parikkhāracoëādhiņņhā- naü labheyya uddositasikkhāpade\<*<1>*>\ parihāro niratthako bha- veyyā 'ti, evaü vutte kira avasesā bhikkhå āhaüsu parik- khāracoëaü pi bhagavatā\<*<2>*>\ adhiņņhātabban ti vuttaü tasmā vaņņati.\<*<3>*>\ Mahāpaccariyaü pi vuttaü parikkhāracoëaü nāma pāņekkaü nidhānamukham etaü\<*<4>*>\ ticãvaraü parikkhāracoëan ti adhiņņhetvā\<*<5>*>\ paribhu¤jituü vaņņatãti.\<*<6>*>\ uddositasikkhā- pade\<*<1>*>\ pana ticãvaraü adhiņņhahitvā pariharantassa parihāro vutto ti, ubhatovibhaīgabhāõako Puõõavāëikavāsã Mahātis- satthero pi kir'\<*<7>*>\ āha: mayaü\<*<8>*>\ pubbe mahātherānaü assum- hā,\<*<9>*>\ ara¤¤avāsino bhikkhå rukkhasusirādãsu cãvaraü ņha- petvā padhānaü padahanatthāya gacchanti sāmantavihāre dhammasavaõatthāya gatāna¤ ca tesaü\<*<10>*>\ suriye\<*<11>*>\ uņņhite sāmaõerā vā daharabhikkhå vā pattacãvaraü gahetvā gac- chanti tasmā sukhaparibhogatthaü ticãvaraü parikkhāracoëan ti vā\<*<12>*>\ adhiņņhātuü vaņņatãti. Mahāpaccariyaü pi vuttaü pubbe āra¤¤akā bhikkhå abaddhasãmāyaü dupparihāran ti ticãvaraü parikkhāracoëam eva adhiņņhahitvā paribhu¤- jiüsu 'ti. vassikasāņikā anatirittappamāõā nāmaü gahetvā vuttana- yen' eva cattāro vassike māse adhiņņhātabbā, tato paraü paccuddharitvā vikappetabbā, vaõõabhedamattarattāpi ce sā vaņņati, dve pana na vaņņanti. nisãdanaü vuttanayena adhiņņhātabbam eva, ta¤ ca kho pamāõayuttaü ekam eva dve na vaņņanti. paccattharaõam pi adhiņņhātabbam eva, taü pana mahantam pi vaņņati ekam pi,\<*<13>*>\ bahåni pi vaņņanti, nãlaü pi pãtaü pi sadasaü pi pupphadasaü pãti sabbappa- kāraü vaņņati, sakiü adhiņņhātabbam\<*<14>*>\ eva hoti. kaõķupa- ņicchādi yāva ābādho atthi tāva pamāõikā adhiņņhātabbā, ābādhe våpasante paccuddharitvā vikappetabbā ekā 'va \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. udosita-. 2 Bp. adds 'va. 3 Bp.Ssp. vaņņatãti. 4 Bp. etan ti. 5 Bp.Ssp. adhiņņhahitvā. 6 Bp. vaņņati. 7 Ssp. kira. 8 Ssp. this comes after pubbe. 9 Bp. -mha. 10 Bp. Ssp. nesaü. 11 Bp. såriye. 12 Bp. omits vā ; Ssp. omits ti vā. 13 Bp.Ssp. add vaņņati. 14 Bp. Ssp. adhiņņhitaü adhiņņhitam for this. >\ #<[page 645]># %% vaņņati. mukhapu¤janacoëakaü\<*<1>*>\ adhiņņhātabbam eva, yāva ekaü dhovãyati\<*<2>*>\ tāva a¤¤aü paribhogatthāya icchitabban ti dve pi vaņņanti. apare pana therā nidānamukham\<*<3>*>\ etaü bahåni pi vaņņantãti vadanti. parikkhāracoëe gaõanā\<*<4>*>\ n' atthi yattakaü icchati tattakaü adhiņņhātabbam eva. tha- vikāpi\<*<5>*>\ parissāvanaü pi vikappanåpagapacchimacãvarap- pamāõaü\<*<6>*>\ parikkhāracoëan ti adhiņņhātabbam eva, bahåni ekato katvā imāni cãvarāni parikkhāracoëāni adhiņņhāmãti adhiņņhātum pi vaņņati yeva, bhesajjanavakammamātāpitun- naü\<*<7>*>\ atthāya ņhapentena pi adhiņņhātabbam eva, Mahāpac- cariyaü pana anāpattãti vuttaü. ma¤cabhisi\<*<8>*>\ pãņhakabhisi\<*<8>*>\ bimbohanaü pāvāro kojavo ti etesu pana senāsanaparikkhā- ratthāya dinnapaccattharaõe\<*<9>*>\ ca adhiņņhānakiccaü n' atthi yeva. adhiņņhitacãvaraü pana paribhu¤jato kathaü adhiņņhānaü vijahatãti. a¤¤assa dānena acchinditvā gahaõena vissāsa- gāhena\<*<10>*>\ hãnāyāvattanena sikkhāpaccakkhāõena\<*<11>*>\ kālakiri- yāya\<*<12>*>\ liīgaparivattanena paccuddharaõena chiddabhāvenā 'ti imehi navahi kāraõehi vijahati. tattha purimehi aņņhahi sabbacãvarāni adhiņņhānaü vijahanti chiddabhāvena pana ticãvarass' eva sabbaņņhakaņhāsu adhiadhiņņhānavijahanaü vuttaü, ta¤ ca nakhapiņņhippamāõakena\<*<13>*>\ chiddena, tattha nakhapiņņhippamāõaü kaniņņhaīgulinakhavasena\<*<14>*>\ veditab- baü, chidda¤ ca vinividdhachiddam\<*<15>*>\ eva, chiddassa hi abbhantare ekatantu ce pi acchinno hoti rakkhati, tattha saīghāņiyā ca uttarasaīgassa ca dãghantato vidatthippamā- õassa tiriyantato aņņhaīgulappamāõassa padesassa orato chiddaü adhiņņhānaü bhindati,\<*<16>*>\ antaravāsakassa pana dãghantato vidatthippamāõass' eva tiriyantato caturaīgulap- pamāõassa padesassa orato chiddaü adhiņņhānaü bhindati, \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. -pu¤chanacoëaü. 2 Bp. -viyati. 3 Bp.Ssp. nidhāna-. 4 Ssp. adds nāma. 5 Bp. thavikam. 6 Bp. -nupagaü pacchi-. 7 Bp.Ssp. -pitu ādãnaü. 8 Ssp. -bhisã. 9 Ssp. -raõesu. 10 Ssp. -ggāhena. 11 Bp. -paccakkhena. 12 Bp. kālaü kiri-. 13 Bp. -ppamāõena. 14 Ssp. -gulã-. 15Ssp. -viddhamfor this. 16 Bp. inserts parato na bhindati. >\ #<[page 646]># %<646 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.1.>% pārato\<*<1>*>\ na bhindati, tasmā jāte hi\<*<2>*>\ chidde taü cãvaraü atirekacãvaraņņhāne tiņņhati, såcikammaü katvā puna adiņ- ņhātabbaü. Mahāsummatthero\<*<3>*>\ panāha pamāõacãvarassa yattha katthaci chiddaü adhiņņhānaü bhindati, mahantassa pana pamāõato bahi chiddaü adhiņņhānaü na bhindati anto jātaü bhindatãti. Karavãkatissatthero āha \<*<4>*>\khuddakaü mahantaü na ppamāõaü\<*<4>*>\ dve cãvarāni pārupantassa vāma- hatthe saüharitvā ņhapitaņņhāne chiddaü adhiņņhānaü na bhindati orabhāge bhindati, antaravāsakassāpi ovaņņikaü karontena saüghaņitaņņhāne\<*<5>*>\ chiddaü na bhindati tato oraü bhindatãti. Andhakaņņhakathāyaü pana ticãvare Ma- hāsummattheravādaü pamāõaü katvā uttarim pi idaü vuttaü pacchimaü pamāõaü\<*<6>*>\ adhiņņhānaü rakkhatãti\<*<7>*>\ parikkhāracoëe dãghaso aņņhaīgule sugataīgulena tiriyaü caturaīgule yattha katthaci chiddaü adhiņņhānaü vijahati, mahante coëe tato parena chiddaü adhiņņhānaü na\<*<8>*>\ vija- hati, esa nayo sabbesu adhiņņhātabbakacãvareså\<*<9>*>\ 'ti. tattha yasmā sabbesam pi adhiņņhātabbakacãvarānaü vikappanåpa- gapacchimappamāõato\<*<10>*>\ a¤¤aü pacchimappamāõaü nāma n' atthi, yaü hi nisãdanakaõķupaņicchādanavassikasāņikānaü\<*<11>*>\ pamāõaü vuttaü taü ukkaņņhaü tato uttariü paņisiddhattā na pacchiman tato heņņhā appaņisiddhattā.\<*<12>*>\ ticãvarassāpi\<*<13>*>\ sugatacãvarappamāõato ånakattaü ukkaņņhapamāõam\<*<14>*>\ eva, pacchimaü pana visuü sutte vuttaü n' atthi, mukhapu¤cha- napaccattharaõaparikkhāracoëānaü ukkaņņhaparicchedo n' atthi yeva, vikappanåpagapacchimena pana pacchimaparic- chedo\<*<15>*>\ vutto, tasmā yaü tāva Andhakaņņhakathāyaü pac- chimaü pamāõaü\<*<16>*>\ adhiņņhānaü rakkhatãti vatvā tattha parikkhāracoëass' eva sugataīgulena aņņhaīgule\<*<17>*>\ caturaīgu- laü\<*<18>*>\ pacchimappamāõaü dassetvā itaresaü\<*<19>*>\ ticãvarādãnaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. parato. 2 Bp. omits hi. 3 Bp.Ssp. -suma-, sic passim. 4 Bp. omits these four words. 5 Bp.Ssp. saīgharita-. 6 Bp. Ssp. -ma ppamāõaü. 7 Bp. rakkhati. 8 Bp. omits na. 9 Bp.Ssp. -bbakesu cãva-. 10 Bp. -nupa-. 11 Ssp. -cchādivassika-. 12 Ssp. apaņi-. 13 Ssp. -ssa pi. 14 Bp.Ssp. -ppamā-. 15 Ssp. paricchedo for this. 16 Bp.Ssp. -mappamāõaü. 17 Ssp. -gula. 18 Bp.Ssp. -gula. 19 Ssp. adds ca. >\ #<[page 647]># %% muņņhipa¤cakādibhedaü\<*<1>*>\ pacchimappamāõaü sandhāya esa nayo sabbesu adhiņņhātabbakacãvareså\<*<2>*>\ 'ti vuttaü taü na sameti. Karavãkatissattheravāde\<*<3>*>\ pi dãghantato yeva chid- daü dassitaü tiriyantato na dassitaü tasmā so aparicchinno,\<*<4>*>\ Mahāsummattheravāde pamāõacãvarassa yattha katthaci chiddaü adhiņņhānaü bhindati, mahantassa pana\<*<5>*>\ pamāõato bahi chiddaü adhiņņhānaü na bhindatãti vuttaü, idaü pana na vuttaü idaü nāma pamāõacãvaraü ito uttariü\<*<6>*>\ mahan- tacãvaran\<*<7>*>\ ti. api c' ettha ticãvarādãnaü muņņhipa¤cakādi- bhedaü pacchimappamāõan ti adhippetaü, tattha yadi pacchimappamāõato bahi chiddaü adhiņņhānaü na bhindeyya ukkaņņhapattassāpi majjhimapattassa vā omakapamānato\<*<8>*>\ bahi chiddaü\<*<9>*>\ na bhindeyya, na ca na bhindati tasmā ayaü pi vādo aparicchinno, yo panāyaü sabbapaņhamo aņņhaka- thāvādo ayam ev'\<*<10>*>\ ettha pamāõaü, kasmā, paricchedasam- bhāvato.\<*<11>*>\ ticãvarassa hi pacchimappamāõa¤ ca chiddappa- māõa¤ ca chidduppattidesappamāõa¤\<*<12>*>\ ca sabbaü\<*<13>*>\ aņņhaka- thāsu yeva paricchinditvā vuttaü, tasmā sv eva vādo pamā- õaü, addhā hi so bhagavato adhippāyaü anugantvā vutto, itaresu pana n' eva paricchedo atthi na pubbāparaü sametãti. yo pana dubbalaņņhāne paņhamaü aggalaü\<*<14>*>\ datvā pacchā dubbalaņņhānaü chinditvā\<*<15>*>\ apaneti adhiņņhānaü na bhijjati, maõķalaparivattane pi es' eva nayo, dupaņņassa\<*<16>*>\ ekasmiü paņale chidde vā jāte gaëite\<*<17>*>\ vā adhiņņhānaü na bhijjati khuddakacãvaraü\<*<18>*>\ mahantaü karoti mahantaü vā khudda- kaü karoti adhiņņhānaü na bhijjati, ubho koņiyo majjhe karonto sace paņhamaü chinditvā pacchā ghaņeti adhiņņhā- naü bhijjati, atha ghaņetvā\<*<19>*>\ chindati na bhijjati, rajakehi dhovāpetvā setaü kārāpentassāpi adhiņņhānaü adhiņņhānam \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. -dipabhedaü. 2 Bp. Ssp. -bbakesu cãva-. 3 Ssp. Karaviyatissa-. 4 Bp. appari-. 5 Bp.Ssp. omit pana. 6 Bp. uttari. 7 Ssp. -taü cãvaraü. 8 Bp.Ssp. -kappa-. 9 Bp. Ssp. insert adhiņņhānaü. 10 Ssp. omits ev'. 11 Ssp. -sabbhāvato. 12 Ssp. chiddappadesa-. 13 Ssp. sabba. 14 Bp.Ssp. aggaëaü. 15 Bp. Ssp. bhindi-. 16 Bp. duppa- 17 Ssp. galite. 18 Bp.Ssp. -kaü cãvaraü. 19 Ssp. adds pacchā. >\ #<[page 648]># %<648 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.1.>% evā 'ti. ayaü tāva anto dasāhaü adhiņņheti vikappetãti ettha adhiņņhāne vinicchayo. vikappane pana dve vikappanā sammukhā vikappanā\<*<1>*>\ parammukhā vikappanā ca, kathaü sammukhā vikappanā hoti.\<*<2>*>\ cãvarānaü ekabahubhāvaü sannihitāsannihitabhā- va¤ ca ¤atvā imaü cãvaran ti vā imāni cãvarānãti vā etaü cãvaran ti vā etāni cãvarānãti vā vatvā\<*<3>*>\ tuyhaü vikappemãti vattabbaü, ayam ekā sammukhā vikappanā, ettāvatā nidhe- tuü vaņņati paribhu¤jituü pana\<*<4>*>\ vissajjetuü\<*<5>*>\ vā adhiņņhā- tuü vā na vaņņati. mayhaü santakaü mayhaü santakāni paribhu¤ja vā vissajjehi\<*<5>*>\ vā yathāpaccayaü vā\<*<6>*>\ karohãti evaü pana vutte paccuddhāro nāma hoti, tato ppabhåti\<*<7>*>\ paribhogādayo pi vaņņanti. aparo\<*<8>*>\ nayo tath eva cãvarānaü ekabahubhāvaü sannihitāsannihitabhāva¤ ca ¤atvā tass' eva bhikkhuno santike imaü cãvaran ti vā imāni cãvarānãti vā etaü cãvaran ti vā etāni cãvarānãti vā vatvā pa¤casu saha- dhammikesu a¤¤atarassa attano abhirucitassa yassa kassaci nāmaü gahetvā Tissassa bhikkhuno vikappemãti vā Tissāya bhikkhuniyā sikkhamānāya Tissassa\<*<9>*>\ sāmaõerassa Tissāya sāmaõeriyā vikappemãti vā vattabbaü, ayaü aparāpi sam- mukhā vikappanā, ettāvatā nidhetuü vaņņati, paribhogādãsu pana ekam pi na vaņņati. tena pana bhikkhunā Tissassa bhikkhuno santakaü . . . pe . . . Tissāya sāmaõeriyā san- takaü paribhu¤ja vā vissajjehi vā yathāpaccayaü vā karo- hãti vutte paccuddhāro nāma hoti, tato ppabhåti\<*<7>*>\ paribhogā- dayo pi vaņņanti. kathaü parammukhā vikappanā hoti.\<*<10>*>\ cãvarānaü tath' eva ekabahubhāvaü sannihitāsannihita- bhāva¤ ca ¤atvā imaü cãvaran ti vā imāni cãvarānãti vā etaü cãvaran ti vā etāni cãvarānãti vā vatvā tuyhaü vikappanat- thāya dammãti vattabbaü, tena vattabbo ko te mitto vā sandiņņho vā\<*<11>*>\ ti, tato itarena purimanayen' eva Tisso bhikkhå 'ti vā . . . pe . . . Tissā sāmaõerãti vā vattabbaü, puna tena \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. add ca. 2 Bp.Ssp. hotãti. 3 Bp. omits vatvā. 4 Ssp. vā for pana. 5 Ssp. visa-. 6 Bp. omits vā. 7 Bp. pabhuti ; Ssp. pabhåti. 8 Bp. adds pi. 9 Bp. omits. 10 Bp.Ssp. hotãti. 11 Bp.Ssp. insert sambhatto vā. >\ #<[page 649]># %%bhikkhunā ahaü\<*<1>*>\ Tissassa bhikkhuno dammãti vā . . . pe . . . Tissāya sāmaõeriyā dammãti vā vattabbaü, ayaü parammukhā vikappanā, ettāvatā nidhetuü vaņņati, paribho- gādãsu pana ekam pi na vaņņatitena pana bhikkhunā duti- yasammukhā vikappanāyaü vuttanayen' eva itthannāmassa santakaü paribhu¤ja vā vissajjehi\<*<2>*>\ vā yathāpaccayaü vā karohãti vutte paccuddhāro nāma hoti, tato pphabhåti\<*<3>*>\ paribhogādayo pi vaņņanti. dvinnaü\<*<4>*>\ vikappanānaü kiü nānākaraõam. sammukhā vikappanāyaü\<*<5>*>\ sayaü vikap- petvā parena paccuddharāpeti parammukkhā vikappanāya paren' eva vikappāpetvā paren' eva paccuddharāpeti, idam ettha nānākaraõaü. sace pana yassa vikappeti so pa¤¤atti- kovido na hoti na jānāti paccuddharituü taü cãvaraü gahetvā a¤¤assa vyattassa santikaü gantvā puna vikappetvā paccud- dharāpetabbaü, vikappitavikappanā nām' esā vaņņati. ayaü vikappetãti imasmiü pade vinicchayo. anujānāmi bhikkhave ticãvaraü adhiņņhātuü na vikappetun ti ādivacanato ca idaü vikappetãti avisesena vuttavacanaü viruddhaü viya dissati na ca viruddhaü Tathāgatā bhāsanti, tasmā evam assa attho veditabbo, ticãvaraü ticãvarasaīkhe- pena\<*<6>*>\ pariharato adhiņņhātum eva anujānāmi na vikappetuü, vassikasāņikaü pana catumāsato\<*<7>*>\ paraü vikappetum eva na adhiņņhātum, eva¤ ca sati yo ticãvare ekena cãvarena vip- pavasitukāmo hoti tassa cãvarādhiņņhānaü\<*<8>*>\ paccuddharitvā vippavāsasukhatthaü vikappanāya okāso dinno hoti, dasā- hatikkame\<*<9>*>\ ca\<*<10>*>\ anāpattãti, etena\<*<11>*>\ upāyena sabbatthavikap- panāya appaņisiddhabhāvo\<*<12>*>\ veditabbo ti. vissajjetãti a¤¤assa deti. kathaü pana dinnaü hoti, kathaü\<*<13>*>\ gahitaü. idaü\<*<14>*>\ tuyhaü demi dadāmi dajjāmi oõojemi pariccajāmi nissajāmi\<*<15>*>\ vissajjemãti\<*<16>*>\ vā itthannā- massa demi . . . pe . . . vissajjemãti\<*<16>*>\ vā vadati sammu- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Sp. ayaü. 2 Ssp. visa-. 3 Bp. pabhuti ; Ssp. pabhåti. 4 Ssp. adds pi. 5 Ssp. -nāya. 6 Bp. -pen' eva. 7 Bp.Ssp. cātu-. 8 Bp. ticãva-. 9 Bp.Ssp. -hātikkhame. 10 Ssp. omits ca. 11 Bp. eten'. 12 Ssp. apaņi-. 13 Ssp. adds ca. 14 Bp. imaü. 15 Bp. -jjāmi. 16 Bp.Ssp. -jjāmãti. >\ #<[page 650]># %<650 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.1.>% khāpi parammukhāpi dinnaü yeva hoti, tuyhaü gaõhātãti vutte mayhaü gaõhāmãti vadati sudinnaü suggahita¤\<*<1>*>\ ca, tava santakaü karohi tava santakaü hotu tava santakaü hotãti\<*<2>*>\ vutte mama santakaü karomi mama santakaü hotu mama santakaü karissāmãti vadati duddinnaü duggahita¤ ca, n' eva dātā dātuü jānāti na itaro gahetuü. sace pana tava santakaü karohãti vutte sādhu bhante mayhaü gaõhā- mãti gaõhati\<*<3>*>\ suggahitaü, sace pana eko gaõhāhãti vadati itaro na gaõhāmãti puna so dinnaü mayā tuyhaü gaõhāhãti vadati itaro pi na mayhaü iminā attho ti vadati tato purimo pi mayā dinnan ti dasāhaü atikkāmeti pacchimo pi mayā paņikkhittan ti kassa āpattãti.\<*<4>*>\ na kassaci\<*<5>*>\ yassa pana ruccati tena adhiņņhahitvā paribhu¤jitabbaü. yo pana adhiņņhāne vematiko tena kiü kātabbaü. vematikabhāvaü ārocetvā sace anadhiņņhitaü bhavissati evaü me kappiyaü hotãti vatvā vuttanayen' eva nissajjitabbaü, na hi evaü jānāpetvā vinayakammaü karontassa musāvādo hoti, keci pana ekena bhikkhunā vissāsaü gahetvā puna dinnaü vaņ- ņatãti vadanti taü na yujjati, na hi tass' etaü vinayakammaü nāpi taü ettakena a¤¤aü vatthuü hoti. nassatãti ādi uttā- nattham eva. yo na dadeyya āpatti dukkaņassā 'ti ettha mayhaü dinnaü iminā 'ti imāya sa¤¤āya na dentassa duk- kaņaü, tassa santakabhāvaü pana ¤atvā lesena acchindanto bhaõķaü agghāpetvā kāretabbo ti. samuņņhānādãsu idaü sikkhāpadaü kaņhinanasamuņņhānaü nāma kāyavācato ca samuņņhāti\<*<6>*>\ kāyavācācittato ca, anadhiņņhānena ca avikap- panena ca āpajjanato akiriyā\<*<7>*>\ sa¤¤āya\<*<8>*>\ pi\<*<9>*>\ na muccati ajānanto pi āpajjatãti nosa¤¤āvimokkhaü acittakaü paõõat- tivajjaü kāyakammaü vacãkammaü ticittaü tivedanan ti. Samantapāsādikāya vinayasaüvaõõanāya paņhamakaņhina- sikkhāpadavaõõanā niņņhitā. \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. sugahita¤. 2 Bp. kārāpehãti ; Ssp. karissasãti. 3 Bp.Ssp. -hāti ; Ssp. adds duddinnaü. 4 Ssp. āpatti and adds na kassa āpatti. 5 Bp. inserts āpatti. 6 Bp. this comes after kāyavācācittato ca. 7 Bp. akriyaü. 8 Bp. inserts abhāve. 9 Ssp. omits pi. >\ #<[page 651]># %% Tena samayena buddho bhagavā ti uddositasikkhāpadaü.\<*<1>*>\ tattha santaruttarenā 'ti antaran ti antaravāsako vuccati, uttaran ti uttarāsaīgo, saha antarena uttaraü santaruttaraü tena santaruttarena, saha antaravāsakena uttarāsaīgenā 'ti attho. kaõõakitānãti sedena phuņņhokāsesu sa¤jātakālaseta- maõķalāni.\<*<2>*>\ addasā\<*<3>*>\ kho āyasmā ânando senāsanacārikaü āhiõķanto ti thero kira bhagavati divāpaņisallānatthāya gan- dhakuņiü paviņņhe taü okāsaü labhitvā dunnikkhittāni dārubhaõķamattikābhaõķāni paņisāmento asammaņņhaņņhā- naü\<*<4>*>\ sammajjanto gilānehi bhikkhåhi saddhiü paņisanthā- raü karonto tesaü bhikkhånaü senāsanaņņhānaü sampatto addasa, tena vuttaü addasā\<*<3>*>\ kho āyasmā ânando senāsa- nacārikaü āhiõķanto ti. avippavāsasammuti\<*<5>*>\ dātun ti avip- pavāse sammuti avippavāsasammuti, avippavāsāya vā sam- mutãti\<*<6>*>\ avippavāsasammuti. ko pan' ettha ānisaüso yena cãvarena vippavasati taü nissaggiyaü na hoti āpatti\<*<7>*>\ ca na āpajjati,\<*<8>*>\ kittakaü kālaü. Mahāsummatthero tāva āha yāva roga na våpasammati\<*<9>*>\ våpasante pana roge sãghaü cãvaraņ- ņhānaü āgantabban ti. Mahāpadumatthero āha sãghaü āgacchato rogo paņikuppeyya tasmā sanikaü\<*<10>*>\ āgantabbaü yato paņņhāya hi satthaü vā pariyesati gacchāmãti ābhogaü vā karoti tato paņņhāya vaņņati, na dāni gamissāmãti evaü pana dhuranikkhepaü karontena paccuddharitabbaü atireka- cãvaraņņhāne ņhassatãti. sace pan' assa rogo paņikuppati kiü kātabban ti. Phussadevatthero tāva āha sace so eva\<*<11>*>\ rogo paņikuppati sā eva sammuti puna sammutidānakiccaü n' atthi, ath' a¤¤o kuppati puna dātabbā sammutãti. Upatis- satthero āha so vā rogo hotu a¤¤o vā puna sammutidānakic- caü n' atthãti. niņņhitacãvarasmiü bhikkhunā 'ti idha pana purimasikkhā- pade viya atthaü agahetvā\<*<12>*>\ niņņhite cãvarasmiü bhikkhuno ti evaü sāmivasena karaõavacanassa attho veditabbo, kara- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. udosita-. 2 Bp.Ssp. -kāëa-. 3 Bp. addasa. 4 Bp. -mmajjaņņhānaü. 5 Bp.Ssp. -tiü. 6 Bp.Ssp. -uti. 7 Bp.Ssp. āpatti¤. 8 Bp. nāpajjati for na āpajjati. 9 Bp.Ssp. -samati. 10 Bp.Ssp. saõikaü. 11 Bp.Ssp. yeva. 12 Bp.Ssp. aggahetvā. >\ #<[page 652]># %<652 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.2.>% õavasena hi bhikkhunā idaü nāma kātabban ti n' atthi, sāmivasena pana bhikkhuno cãvarasmiü niņņhite kaņhine ca ubbhate evaü chinnapaëibodho ekarattam pi ce bhikkhu ticãvarena vippavaseyyā 'ti evaü attho yujjati, tattha ticã- varenā 'ti adhiņņhitesu tãsu cãvaresu yena kenaci. ekena vippavuttho\<*<1>*>\ pi hi ticãvarena vippavuttho\<*<1>*>\ hoti, paņisiddha- pariyāpannena vippavutthattā,\<*<2>*>\ ten' ev' assa padabhājane saīghāņiyā vā ti ādi vuttaü. vippavaseyyā 'ti viyutto \<*<3>*>\ vaseyya. gāmo ekåpacāro ti ādi avippavāsalakkhaõavavat- thāpanatthaü\<*<4>*>\ vuttaü, tato paraü yathākkamena tān' eva paõõarasa\<*<5>*>\ mātikāpadāni vitthārento gāmo ekåpacāro nāmā 'ti ādim āha, tattha ekakulassa gāmo ti ekassa ra¤¤o vā bhojakassa\<*<6>*>\ vā gāmo. parikkhitto ti yena kenaci pākārena vā vatiyā vā\<*<7>*>\ parikhāya\<*<8>*>\ vā parikkhitto. ettāvatā ekakula- gāmassa\<*<9>*>\ ekåpacāratā dassitā. anto gāme vatthabban ti evaråpe gāme cãvaraü nikkhipitvā gāmabbhantare yathārucite ņhāne aruõaü uņņhāpetuü vaņņati. aparikkhitto ti iminā tass' eva gāmassa nānåpacāratā dassitā. evaråpe\<*<10>*>\ gāme yasmiü ghare cãvaraü nikkhittaü tattha vatthabbaü hattha- pāsā vā na vijahitabban ti, atha vā taü gharaü samantato hatthapāsā na vijahitabbaü, aķķhateyyaratanappamāõā\<*<11>*>\ padesā uddhaü na vijahitabban ti vuttaü hoti, aķķhateyya- ratanabbhantare pana vatthuü vaņņati. taü pamāõaü atikkamitvā sace pi iddhimā bhikkhu ākāse aruõaü uņņhāpeti nissaggiyam eva hoti, ettha ca yasmiü ghare ti gharaparic- chedo ekakulassa nivesanaü hotãti ādinā lakkhaõena vedi- tabbo. nānākulassa gāmo ti nānārājånaü vā bhojakānaü\<*<12>*>\ vā gāmo Vesālã-Kusinārādi sadiso. parikkhitto ti iminā nānākulagāmassa\<*<13>*>\ ekåpacāratā dassitā. sabhāye vā dvāra- måle vā ti ettha sabhāyan ti liīgabyattato\<*<14>*>\ liīgabyattinayena sabhāvuttā. dvāramåle ti nagaradvārassa samãpe. idaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. -vuņņho. 2 Ssp. -vuņņha-. 3 Ssp. vippavuņņho. 4 Ssp. -vaņņhā-. 5 Bp. panna-. 6 Ssp. gāmabhoja-. 7 Bp. inserts sākhāya vā. 8 Bp. parikkhāya. 9 Ssp. ekakulassa gāmassa. 10 Ssp. inserts tasmiü ghare vaņņhabban ti before evaråpe. 11 Bp.Ssp. -na ppadesā. 12 Ssp. kāmabhoja-. 13 Ssp. -kulassa gāmassa. 14 Bp.Ssp. -byattayena. >\ #<[page 653]># %% vuttaü hoti evaråpe gāme yasmiü ghare cãvaraü nikkhittaü tattha vā vatthabbaü,\<*<1>*>\ tattha saddasaīghaņņhanena\<*<2>*>\ vā janasambādhena vā vasituü asakkontena sabhāye vā vat- thabbaü\<*<1>*>\ nagaradvāramåle vā, tatrāpi vasituü asakkontena yattha katthaci phāsukaņņhāne vasitvā anto aruõe āgamma tesaü yeva sabhāyadvāramålānaü hatthapāsā vā na vija- hitabbaü, gharassa pana cãvarassa vā hatthapāse vatthab- bam\<*<1>*>\ eva n' atthi. sabhāyaü gacchantena hatthapāse cãvaraü nikkhipitvā ti sace ghare aņhapetvā\<*<3>*>\ sabhāye ņhapessāmãti sabhāyaü gacchati tena sabhāyaü gacchantena. hatthapāse ti\<*<4>*>\ hatthaü pasāretvā hand' ãmaü\<*<5>*>\ cãvaraü ņhapehãti\<*<6>*>\ evaü nikkhepasukhe\<*<7>*>\ hatthapassagate\<*<8>*>\ kismi¤ci āpaõe cãvaraü nikkhipitvā purimanayen' eva sabhāye vā vatthabbaü dvā- ramåle vā, hatthapāsā vā na vijahitabbaü. tatrāyaü vinic- chayo, Phussadevatthero tāva āha cãvarahatthapāse vasitab- baü n' atthi yattha katthaci vãthihatthapāse pi sabhāyahat- thapāse pi dvārahatthapāse pi vasituü vaņņatãti. Upatis- satthero panāha nagarassa bahåni pi dvārāni honti bahåni pi sabhāyāni tasmā sabbattha na vaņņati, yassā pana vãthiyā cãvaraü ņhapitaü yaü tassā sammukhaņņhāne sabhāya¤ ca dvāra¤ ca tassā\<*<9>*>\ sabhāyassa ca dvārassa ca hatthapāsā na vijahitabbaü, evaü hi sati sakkā cãvarassa pavatti\<*<10>*>\ jānitun ti. sabhāyaü pana gacchantena yassa āpaõikassa hatthe nikkhittaü sace so taü cãvaraü atiharitvā ghare nikkhipati vãthihatthapāso na rakkhati, gharassa hatthapāse vatthab- baü,\<*<11>*>\ sace mahantaü gharaü hoti dve vãthiyo pharitvā ņhitaü purato vā pacchato vā hatthapāse yeva aruõaü uņņhā- petabbaü, sabhāye nikkhipitvā pana sabhāye vā tassa sammu- khe nagaradvāramåle vā tesaü yeva hatthapāse vā aruõaü uņņhāpetabbaü. aparikkhito ti iminā tass' eva gāmassa nā- nåpacārato dassitā. eten' eva upayena\<*<12>*>\ sabbattha ekåpa- cāratā ca nānåpacaratā ca veditabbā, pāëiyaü pana gāmo \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. vaņņhabbaü. 2 Bp. -ghaņņena ; Ssp. -ghuņņena. 3 Bp.Ssp. aņņha-. 4 Ssp. omits ti. 5 Bp.Ssp. imaü. 6 Ssp. ņhapemãti. 7 Ssp. -pamukhe. 8 Bp.Ssp. -pāsagate. 9 Bp.Ssp. tassa. 10 Ssp. pavuttiü. 11 Ssp. vaņņha-. 12 Bp.Ssp. ev' åpayena. >\ #<[page 654]># %<654 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.2.>% ekåpacāro nāmā 'ti evaü ādimhi ajjhokāso ekåpacāro nāmā 'ti evaü ante ca ekam eva mātikāpadaü uddharitvā pada- bhājanaü vitthāritaü. tasmā tass' eva padassānusārena sabbattha parikkhepādivasena ekåpacāratā\<*<1>*>\ nānåpacāratā ca veditabbā. nivesanādãsu ovarakā ti gabbhānaü yev' etaü pariyāyava- canaü, hatthapāsā vā ti gabbhassa\<*<2>*>\ hatthapāsā vā.\<*<3>*>\ dvāra- måle vā ti sabbesaü sādhāraõe gharadvāramåle.\<*<4>*>\ hattha- pāsā vā ti gabbhassa vā\<*<5>*>\ gharadvāramålassa vā hatthapāsā. uddosito\<*<6>*>\ ti yānādãnaü bhaõķānaü sālā. ito paņņhāya ca\<*<7>*>\ nivesane vuttanayen' eva vinicchayo veditabbo. aņņo ti paņirājādãnaü\<*<8>*>\ paņibāhatthaü\<*<9>*>\ iņņhakāhi kato bahalabhit- tiko catupa¤cabhåmiko paņissayaviseso. māëo\<*<10>*>\ ti ekakåņa- saīgahãto\<*<11>*>\ caturassapāsādo. pāsādo ti dãghapāsādo. ham- miyan ti muõķacchadanapāsādo. sattabbhantarā ti ettha ekaü abbhantaraü aņņhavãsatihatthaü hoti, sace\<*<12>*>\ sattho gacchanto gāmaü vā nadiü vā pariyādiyitvā\<*<13>*>\ tiņņhati anto paviņņhena saddhiü ekābaddho\<*<14>*>\ hutvā ora¤ ca pāra¤ ca pharitvā ņhito hoti satthaparihāro 'va labbhati, atha vā\<*<3>*>\ gāme vā nadiyā vā pariyāpanno hoti anto paviņņho\<*<15>*>\ gāma- parihāro c' eva nadãparihāro ca labbhati, sace vihārasãmaü atikkamitvā tiņņhati anto sãmāya¤ ca\<*<7>*>\ cãvaraü hoti\<*<16>*>\ vihā- raü gantvā vasitabbaü, sace bahi sãmāya cãvaraü hoti sat- thasamãpe yeva vasitabbaü, sace gacchanto sakaņe vā bhagge goõe vā naņņhe antarā chijjati yasmiü koņņhāse cãvaraü\<*<17>*>\ tattha vasitabbaü, ekakulassa khette hatthapāso nāma cãva- rahatthapāso\<*<18>*>\ yeva, nānākulassa khette hatthapāso nāma khettadvārassa hatthapāso, aparikkhitte cãvarass' eva hat- thapāso. dha¤¤akaraõan ti khalaü vuccati. ārāmo ti pup- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. adds ca ; Ssp. adds aparikkhepādivasena. 2 Ssp. inserts vā gharassa vā. 3 Bp.Ssp. omit vā. 4 Ssp. adds vā. 5 Ssp. gharassa vā. 6 Bp. udosito. 7 Ssp. omits ca. 8 Bp.Ssp. -jādi. 9 Bp.Ssp. -hanatthaü. 10 Ssp. mālo. 11 Ssp. -hito. 12 Ssp. inserts sattho ti before sace. 13 Ssp. -dayitvā. 14 Bp. eka-. 15 Ssp. adds sattho. 16 Ssp. inserts tattha. 17 Ssp. adds nikkhittaü. 18 Ssp. cãvarassa ha-. >\ #<[page 655]># %% phārāmo vā\<*<1>*>\ phalārāmo vā. dvãsu pi khette vuttasadiso 'va vinicchayo, vihāro\<*<2>*>\ nivesanasadiso.\<*<3>*>\ rukkhamåle anto chāyā- yan ti chāyāya phuņņhokāsassa anto yeva.\<*<4>*>\ viraëasākhassa\<*<5>*>\ pana rukkhassa ātapena phuņņhokāse ņhapitaü nissaggiyam eva hoti, tasmā tādisassa sākhacchāyāya\<*<6>*>\ vā khandhacchā- yāya vā ņhapetabbaü, sace sākhāya vā viņape vā ņhapeti upari a¤¤asākhacchāyāya\<*<7>*>\ phuņņhokāse yeva ņhapetabbaü, khujjakarukkhassa\<*<8>*>\ chāyā dåraü gacchati chāyāya gataņ- ņhāne\<*<9>*>\ ņhapetuü vaņņati yeva, idhāpi hatthapāso cãvarahat- thapāso yeva. agāmake ara¤¤e ti agāmakaü nāma ara¤¤aü Vi¤jhāņavã\<*<10>*>\ ādãsu vā samuddamajjhe vā macchabandhānaü agamana- pathe\<*<11>*>\ dãpakesu labbhati. samantā sattabbhantarā ti majjhe ņhitassa sabbadisāsu\<*<12>*>\ sattabbhantarā vinibbedhena cuddasa honti, majjhe nisinno puratthimāya vā pacchimāya vā disāya pariyante ņhapitacãvaraü\<*<13>*>\ rakkhati, sace pana aruõuggama- nasamaye kesaggamattam pi puratthimaü\<*<14>*>\ disaü gacchati pacchimāya disāya cãvaraü nissaggiyaü hoti, esa nayo ita- rasmiü, uposathakāle pana parisapariyante nisinnabhikkhuto paņņhāya sattabbhantarasãmā sodhetabbā, yattakaü bhikkhu- saīgho vaķķhati sãmāpi tattakaü vaķķhati. anissajitvā\<*<15>*>\ paribhu¤jati āpatti dukkaņassā 'ti ettha sace padhāniko bhikkhu sabbarattiü padhānam anuyu¤jitvā paccåsasamaye nahāyis- sāmãti\<*<16>*>\ tãõi pi cãvarāni tãre\<*<17>*>\ ņhapetvā nadiü otarati nahā- yantass' eva c' assa aruõaü uņņhahati kiü kātabbaü, so hi yadi uttaritvā cãvaraü nivāseti nissaggiyacãvaraü\<*<18>*>\ anissaji- tvā\<*<15>*>\ paribhu¤janapaccayā dukkaņaü āpajjati, atha naggo gacchati evam pi dukkaņaü āpajjatãti na āpajjati. so hi yāva a¤¤aü bhikkhuü disvā vinayakammaü na karoti tāva \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. omits vā. 2 Ssp. adds ti. 3 Ssp. adds 'va vinicchayo. 4 Bp. eva. 5 Ssp. viraëa-. 6 Bp.Ssp. sākhā-. 7 Bp. -sākhā- ; Ssp. a¤¤assa sākhā-. 8 Bp.Ssp. khujjaru-. 9 Ssp. ganaņņhāne. 10 Ssp. Vijjhā-. 11 Ssp. -thesu. 12 Bp. samantāsabba-. 13 Ssp. ņhitacãvaraü. 14 Ssp. -tthima. 15 Bp.Ssp. -jjitvā. 16 Ssp. adds nikkhamati. 17 Ssp. nadãtãre. 18 Ssp. -yaü cãvaraü. >\ #<[page 656]># %<656 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.2.>% tesaü civarānaü aparibhogārahattā naņņhacãvaraņņhāne ņhito hoti naņņhacãvarassa ca akappiyaü nāma n' atthi tasmā ekaü nivāsetvā dve hatthena gahetvā vihāraü gantvā vinayakam- maü kātabbaü. sace dåre vihāro hoti antarāmagge manussā sa¤caranti ekaü\<*<1>*>\ nivāsetvā ekaü pārupitvā ekaü aüsakåņe ņhapetvā gantabbaü. sace vihāre sabhāgaü\<*<2>*>\ bhikkhuü\<*<3>*>\ na passati bhikkhācāraü gatā honti saīghāņiü bahi gāme ņhapetvā santaruttarena āsanasālaü gantvā vinayakammaü kātabbaü. sace bahi gāme corabhayaü hoti pārupitvā gan- tabbaü. sace āsanasālāya\<*<4>*>\ sambādho\<*<5>*>\ hoti janākiõõā na sakkā ekamante cãvaraü apanetvā vinayakammaü kātuü ekaü bhikkhuü ādāya bahi gāmaü gantvā vinayakammaü katvā cãvarāni paribhu¤jitabbāni. sace bhikkhå daharānaü hatthe pattacãvaraü datvā maggaü gacchantā pacchimayāme\<*<6>*>\ sayi- tukāmā honti attano attano cãvaraü hatthapāse katvā vasitabbaü.\<*<7>*>\ sace gacchantānaü yeva asampattesu daha- resu aruõaü\<*<8>*>\ uggacchati \<*<9>*>\cãvaraü nissaggiyaü hoti,\<*<9>*>\ nis- sayo pana na paņippassambhati, daharānam pi purato gac- chantānaü theresu asampattesu\<*<10>*>\ es' eva nayo, maggaü virajjitvā\<*<11>*>\ ara¤¤e a¤¤ama¤¤aü apassantesu pi es' eva nayo. sace pana daharā mayaü bhante mahuttaü sayitvā asukas- miü nāma okāse tumhe sampāpuõissāmā 'ti vatvā yāva aruõuggamanā sayanti cãvara¤ ca nissaggiyaü hoti nissayo ca paņippassambhati, dahare uyyojetvā theresu sayantesu pi es' eva nayo. dvedhāpathaü disvā therā ayaü maggo daharā ayaü maggo ti vatvā a¤¤ama¤¤assa vacanaü aga- hetvā\<*<12>*>\ gatā,\<*<13>*>\ saha aruõassa\<*<14>*>\ uggamanā\<*<10>*>\ cãvarāõi ca\<*<15>*>\ nis- saggiyāni honti nissayo ca paņippassambhati. sace daharā maggato okkamma anto aruõe yeva nivattissāmā 'ti bhesaj- jatthāya gāmaü pavisitvā āgacchanti asampattānaü yeva \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. inserts te disvā before ekaü. 2 Bp. -ga. 3 Bp. bhikkhå. 4 Ssp. -sālā. 5 Bp.Ssp. -dhā. 6 Bp.Ssp. pacchime yāme. 7 Bp.Ssp. sayitabbaü. 8 Ssp. aruõo. 9-9 Ssp. cãvarāni nissaggiyāni honti. 10 Ssp. adds pi. 11 Bp.Ssp. -jjhitvā. 12 Bp.Ssp. aggahetvā. 13 Ssp. adds va. 14 Bp. aruõuggamanā. 15 Ssp. omits ca. >\ #<[page 657]># %% ca tesaü aruõaü uggacchati cãvarāni pana\<*<1>*>\ nissaggiyāni honti nissayo pana na paņippassambhati. sace pana dhenu- bhayena vā suõakhabhayena vā muhuttaü ņhatvā gamissāmā 'ti ņhatvā vā nisãditvā vā gacchanti antarā\<*<2>*>\ aruõe uggate cãvarāni ca\<*<3>*>\ nissaggiyāni honti nissayo ca paņippassambhati. sace anto aruõe yeva āgamissāmā 'ti anto sãmāyaü gāmaü paviņņhānaü antarā aruõaü uggacchati n' eva cãvarāni nis- saggiyāni honti na nissayo paņippassambhati. sace pana vibhāyatu tāvā 'ti\<*<4>*>\ nisãdanti aruõe uggate pi na cãvarāni nissaggiyāni honti nissayo pana paņippassambhati, ye pi\<*<5>*>\ anto aruõe yeva āgamissāmā 'ti\<*<6>*>\ sāmantavihāre\<*<7>*>\ dhammasava- õatthāya saussāhā gacchanti antarāmagge yeva ca tesam\<*<8>*>\ aruõaü uggacchati cãvarāni nissaggiyāni honti nissayo pana na paņippassambhati. sace dhammagāravena yāva pariyo- sānaü sutvā 'va gamissāmā 'ti nisãdanti saha aruõassa\<*<9>*>\ uggamanā cãvarāni pi nissaggiyāni honti nissayo pi paņip- passambhati, therena daharaü cãvaradhovanatthāya\<*<10>*>\ gāma- kaü pesentena attano cãvaraü paccuddharitvā vā\<*<11>*>\ dātab- baü, daharassa\<*<12>*>\ pi cãvaraü paccuddharāpetvā vā\<*<13>*>\ ņhape- tabbaü. sace asatiyā\<*<14>*>\ gacchati attano cãvaraü paccud- dharitvā daharassa cãvaraü vissāsena gahetvā ņhapetabbaü. sace thero na sarati\<*<15>*>\ daharo 'va\<*<16>*>\ sarati daharena attano cãvaraü paccuddharitvā therassa cãvaraü vissāsena gahetvā gantvā vattabbaü bhante tumhākaü cãvaraü adhiņņhahitvā paribhu¤jathā 'ti attano pi\<*<17>*>\ cãvaraü adhiņņhātabbaü, evam ekassa satiyāpi āpattimokkho hotãti, sesaü uttānattham \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. Ssp. omit pana. 2 Ssp. antarāmagge. 3 Bp. omits ca. 4 Ssp. vā mā vā 'ti for tāvā 'ti. 5 Ssp. pana for pi and inserts upasampadākammatthāya before anto. 6 Ssp. inserts next sentence after 'ti :--saussāhen' eva bahiupacārasã- māya mālakaü pavisanti tattha aruõaü uņņhahati cãvaraü nissaggiyaü nissayo pana na paņippassambhati, tam eva anto upacārasãmāya māla- kaü pavisanti aruõe uggate cãvaraü na nissaggiyaü nissayo na paņip- passambhati, ye ca anto aruõe yeva āgamissāmā 'ti. 7 Bp. -vihāraü. 8 Ssp. nesaü. 9 Bp. aruõass'. 10 Ssp. cãvaraü dhova-. 11 Bp. omits vā ; Ssp. va. 12 Bp.Ssp. daharassā. 13 Bp.Ssp. omit vā. 14 Ssp. adds 'pi. 15 Bp. ssarati. 16 Bp. eva ; Ssp. ca. 17 Ssp. omits pi. >\ #<[page 658]># %<658 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.3.>% eva. samuņņhānādãsu paņhamakaņhinasikkhāpade\<*<1>*>\ anadhiņ- ņhānaü avikappana¤ ca akiriyaü\<*<2>*>\ idha paccuddharaõaü ayam eva viseso, sesaü sabbattha vuttanayam evā 'ti. uddositasikkhāpadavaõõanā\<*<3>*>\ niņņhitā. Tena samayenā 'ti tatiyakaņhinasikkhāpadaü. tattha ussā- petvā punappunaü vimajjatãti valãsu naņņhāsu idaü mahan- taü bhavissatãti ma¤¤amāno udakena si¤citvā pādehi akka- mitvā hatthehi ussāpetvā ukkhipitvā piņņhiyā\<*<4>*>\ ghaüsati, taü ātape\<*<5>*>\ sukkhaü paņhamappamāõam eva hoti so puna pi tathā karoti, tena vuttaü ussāpetvā punappunaü vimajjatãti, taü evaü kilamantaü bhagavā gandhakuņiyaü nisinno 'va disvā nikkhamitvā senāsanacārikaü āhiõķanto viya tattha agamāsi, tena vuttaü addasā\<*<6>*>\ kho bhagavā ti ādi. ekādasa māse ti ekaü pacchimakattikamāsaü ņhapetvā sesa\<*<7>*>\ ekādasa māse. satta māse ti kattikamāsaü\<*<8>*>\ hemantike ca cattāro ti pa¤ca māse ņhapetvā sesa\<*<7>*>\ sattamāse. kāle pi ādissa dinnan ti saīghassa vā idaü akālacãvaran ti uddisitvā dinnaü, ekapuggalassa vā idaü tuyhaü dammãti dinnaü, saīghato vā ti attano pattabhāgavasena saīghato vā uppajjeyya. gaõato vā ti idaü suttantikagaõassa dema idaü abhidhammikaga- õassā\<*<9>*>\ 'ti evaü gaõassa denti. tato attano pattabhāga- vasena gaõato vā uppajjeyya. no c' assa pāripårãti no ce pāripårã bhaveyya, yattakena kayiramānaü\<*<10>*>\ adhiņņhānacã- varaü pahoti ta¤ ce cãvaraü tattakaü na bhaveyya, ånakaü bhaveyyā 'ti attho. paccāsā hoti saīghato vā ti ādãsu asuka- divasaü nāma saīgho cãvarāni labhissati gaõo labhissati tato me cãvaraü uppajjissatãti evaü saīghato vā gaõato vā paccāsā hoti,\<*<11>*>\ ¤ātakehi me cãvaratthāya pesitaü mittehi pesitaü te āgatā\<*<12>*>\ cãvare\<*<13>*>\ dassantãti evaü ¤ātito vā mittato vā paccāsā hoti. paüsukålaü\<*<14>*>\ vā ti ettha pana paüsukålaü vā lac- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. -kathina- for -kaņhina-, sic passim. 2 Bp. akriyaü ; Ssp. akiriyā. 3 Bp. udosi-. 4 Bp. piņņhiyaü. 5 Ssp. ātapena. 6 Bp. addasa. 7 Bp. Ssp. sese. 8 Ssp. adds yeva. 9 Bp.Ssp. ābhi-. 10 Ssp. karãyamānaü. 11 Ssp. inserts athavā after hoti. 12 Bp. āgate. 13 Ssp. cãvaraü. 14 Ssp. -kålato. >\ #<[page 659]># %% chāmãti evaü paccāsā hotãti yojetabbaü. attano vā dhane- nā 'ti attano kappāsasuttādinā dhanena. asukaü divasaü nāma lacchāmãti evaü vā paccāsā hotãti attho. tato ce uttariü nikkhipeyya satiyāpi paccāsāyā 'ti māsaparamato ce uttariü\<*<1>*>\ nikkhipeyya nissaggiyaü pācittiyan ti attho. evaü pana avatvā yasmā antarā uppajjamāne paccāsācãvare målacãva- rassa uppannadivasato yāva vãsatimo divaso tāva uppannaü paccāsācãvaraü målacãvaraü attano gatikaü karoti, tato uddhaü målacãvaraü\<*<2>*>\ attano gatikaü karoti, tasmā taü visesaü dassetuü tadahuppanne målacãvare ti ādinā nayena padabhājanaü\<*<3>*>\ vuttaü, taü uttānattham eva. visabhāge uppanne målacãvare ti yadi målacãvaraü saõhaü paccāsācã- varaü thålaü na\<*<4>*>\ sakkā yojetuü rattiyo ca sesā honti na tāva māso pårati,\<*<5>*>\na akāmā niggahena cãvaraü kāretab- baü,\<*<5>*>\ a¤¤aü paccāsācãvaraü labhitvā yeva kālabbhantare kāretabbaü, paccāsācãvaram pi parikkhāracoëaü adhiņņhā- tabbaü, atha målacãvaraü thålaü hoti paccāsācãvaraü saõhaü målacãvaraü parikkhāracoëaü adhiņņhahitvā paccā- sācãvaram eva målacãvaraü katvā ņhapetabbaü, taü puna māsaparihāraü labhati, etena\<*<6>*>\ upāyena yāva icchati tāva a¤¤ama¤¤aü målacãvaraü katvā ņhapetuü labbhatãti.\<*<7>*>\ se- saü uttānam\<*<8>*>\ eva. samuņņhānādãni paņhamakaņhinasadisān' evā 'ti. tatiyakaņhinasikkhāpadavaõõanā niņņhitā. Tena samayenā 'ti purāõacãvarasikkhāpadaü. tattha yāva sattamā pitāmahāyugāti\<*<9>*>\ pitupitā pitāmaho, pitāma- hassa yugaü pitāmahayugaü, yugan ti āyuppamāõaü vuc- cati, abhilāpamattam eva c' etaü, atthato pana pitāmaho yeva pitāmahāyugaü,\<*<10>*>\ tato uddhaü sabbe pi pubbapurisā pitāmahagahaõen'\<*<11>*>\ eva gahitā, evaü yāva sattamo puriso tāva yā asambandhā\<*<12>*>\ sā yāva sattamā pitāmahāyugā\<*<10>*>\ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. uttari. 2 Bp.Ssp. add paccāsācãvaraü. 3 Ssp. bhājanaü for this. 4 Ssp. n' eva. 5-5 Ssp. na akāmā 'ti akāmena cãvaraü na kāretabbaü. 6 Bp. eten' ; Ssp. eten' ev åpa-. 7 Bp. vaņņatãti. 8 Ssp. uttānattham. 9 Bp. -maha-. 10 Bp.Ssp. -maha- for -mahā-, sic passim. 11 Bp.Ssp. -hagga-. 12 Bp.Ssp. asambaddhā. >\ #<[page 660]># %<660 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.4.>% asambaddhā ti vuccati, desanāmukham eva c' etaü,\<*<1>*>\ mātito vā pitito vā ti vacanato pana pitāmahāyugam pi pitāmahã- yugam pi mātāmahāyugam pi mātāmahãyugam pi tesaü bhātubhaginã\<*<2>*>\ bhāgineyyaputtapaputtādayo\<*<3>*>\ pi sabbe\<*<4>*>\ idha saīgahãtā evā 'ti veditabbā. tatrāyaü vitthāranayo:--pitā pitupitā tassa pitā tassāpi pitā ti evaü yāva sattamā gugā, pitā pitumātā tassā\<*<5>*>\ pitā ca mātā ca bhātā ca bhaginã ca puttā ca dhãtaro cā 'ti evam pi uddha¤ ca adho ca\<*<6>*>\ sat- tamā yugā, pitā pitubhātā pitubhaginã pituputtā pitu- dhãtaro etam pi puttadhãtuparamparā ti evam pi yāva sat tamā yugā, mātā mātumātā\<*<7>*>\ tassāpi mātā ti evam pi\<*<8>*>\ yāva sattamā yugā, mātā mātupitā tassā \<*<9>*>\pitā ca mātā\<*<9>*>\ ca bhātā ca bhaginã ca puttā ca dhãtaro cā 'ti, evam pi uddha¤ ca adho ca yāva sattamā yugā, mātā mātubhātā mātubhaginã mātuputtā mātudhãtaro tesam pi puttadhãtuparamparā ti evam pi yāva sattamā yugā, n' eva mātusambandhena\<*<10>*>\ na pitusambandhena\<*<11>*>\ sambandhā ayaü a¤¤ātikā nāma. ubhato saīghe ti bhikkhunãsaīghe ¤atticatutthena bhikkhusaīghe ¤atticatutthenā 'ti\<*<12>*>\ aņņhavācikāvinayakammena\<*<13>*>\ upasam- pannā. sakiü nivattham pi sakiü pārutam pãti rajitvā kap- paü katvā ekavāram pi nivatthaü vā pārutaü vā. antamaso paribhogasãsena aüse vā matthake vā katvā maggaü gato hoti ussãsakaü vā katvā nipanno hoti etam pi purāõacã- varam eva, sace pana paccattharaõassa heņņhā katvā nipaj- jati hatthehi vā ukkhipitvā ākāse vitānaü katvā sãsena aphu- santo gacchati ayaü paribhogo nāma na hotãti Kurundiyaü vuttaü. dhotaü nissaggiyan ti ettha evaü āõattā bhikkhunã dhovanatthāya uddhanaü sajjeti dāråni saüharati aggiü karoti udakaü āharatãti\<*<14>*>\ yāva taü\<*<15>*>\ dhovitvā ukkhipati tāva bhukkhuniyā payoge payoge bhikkhussa dukkaņaü, \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. taü for c' etaü. 2 Bp. bhāti- ; Ssp. bhātika-. 3 Ssp. -puttappa-. 4 Ssp. adds te. 5 Ssp. adds 'pi. 6 Ssp. inserts yāva after ca. 7 Bp.Ssp. insert tassā māta after this. 8 Bp.Ssp. omit pi. 9-9 Bp. mātā ca pitā. 10 Bp. māti-. 11 Bp. piti-. 12 Ssp. -na cāti for -nā 'ti. 13 Ssp. -vāciyakammena. 14 Bp.Ssp. -rati. 15 Bp. naü. >\ #<[page 661]># %% dhovitvā ukkhittamatte\<*<1>*>\ nissaggiyaü hoti,\<*<2>*>\ sace duddho- tan ti ma¤¤amānā puna pacati\<*<3>*>\ vā dhovati vā yāva niņņhā- naü \<*<4>*>\gacchati tāva payoge payoge dukkaņaü, esanayo rajanākoņanesu,\<*<5>*>\ rajanadoõiyaü hi rajanaü ākiritvā\<*<6>*>\ yāva sakiü cãvaraü rajati tato pubbe yaü ki¤ci rajanatthāya karoti pacchā vā paņirajati\<*<7>*>\ sabbattha payoge payoge bhik- khussa\<*<8>*>\ dukkaņaü, evaü ākoņane\<*<9>*>\ pi payogo veditabbo. a¤¤ātikāya a¤¤ātikasa¤¤ã purāõacãvaraü dhovāpetãti no ce pi imaü\<*<10>*>\ dhovā ti vadati atha kho dhovanatthāya kāyavikāraü katvā hatthena vā\<*<11>*>\ hatthe deti pādamåle vā ņhapeti upari vā khipati sikkhamāna-sāmaõera-sāmaõerã-upāsaka-titthiyā- dãnaü vā hatthe peseti, nadãtitthe dhovantiyā upacāre vā khipati anto dvādasahatthe okāse ņhatvā\<*<12>*>\ dhovāpitaü\<*<13>*>\ dhovāpitaü yeva hoti. sace pana opacāraü\<*<14>*>\ mu¤citvā orato ņhapeti sā ca\<*<15>*>\ dhovitvā āneti anāpatti. sikkhamānāya vā sāmaõeriyā vā upāsikāya vā hatthe dhovanatthaya deti, sā ca upasampajjitvā dhovati āpatti yeva, upāsakassa hatthe deti so ce liīge parivatte bhikkhunãsu pabbajitvā upasam- pajjitvā dhovati āpatti yeva, sāmaõerassa vā bhikkhussa vā hatthe dinne pi liīgaparivattane es' eva nayo. dhovāpeti rajāpetãti ādãsu ekena vatthunā nissaggiyaü dutiyena duk- kaņaü, tãõi pi kārāpentassa ekena nissaggiyaü sesehi dve dukkaņāni, yasmā pan'\<*<16>*>\ etāni dhovanādãni paņipāņiyā vā uppaņipāņiyā vā kārentassa mokkho n' atthi, tasmā ettha tãõã catukkāni vuttāni. sace pi hi imaü cãvaraü rajitvā dhovitvā ānehãti vutte sā bhikkhunã paņhamaü dhovitvā pacchā rajati nissaggiyena dukkaņam eva, evaü sabbesu viparãtavacanesu nayo netabbo.\<*<17>*>\ sace pana dhovitvā āne- hãti vuttā dhovati c' eva rajati ca dhovāpanapaccayā\<*<18>*>\ eva āpatti rajane anāpatti. evaü sabbattha vuttādhikaraõe avuttā dhovatãti iminā lakkhaõena anāpatti veditabbā, \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. -mattaü. 2 Ssp. omits hoti. 3 Bp.Ssp. si¤cati. 4 Bp.Ssp. insert na before gacchati. 5 Ssp. -koņņa-. 6 Ssp. ākãri-. 7 Ssp. inserts evaü. 8 Ssp. omits this. 9 Ssp. -ņņena. 10 Ssp. inserts me after imaü.11 Ssp. omits vā. 12 Bp.Ssp. omit ņhatvā. 13 Bp.Ssp. do not repeat this. 14 Bp.Ssp. upa-. 15 Bp. ce. 16 Ssp. pana. 17 Ssp. veditabbo. 18 Ssp. dhovanapaccayā. >\ #<[page 662]># %<662 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.5.>% imasmiü cãvare yaü kātabbaü \<*<1>*>\sabbaü taü\<*<2>*>\ tuyhaü bhāro ti vadanto pana ekavācāya sambahulā āpattiyo āpajjati.\<*<3>*>\ a¤¤ātikāya vematiko a¤¤ātikāya ¤ātikasa¤¤ãti imāni pi pa- dāni vuttānaü\<*<4>*>\ yeva tiõõaü catukkānaü vasena vitthārato veditabbāni. ekato upasampannāyā 'ti bhikkhunãnaü san- tike upasampannāya dhovāpentassa dukkaņaü, bhikkhå- naü santike upasampannāya pana yathāvatthukam eva, bhikkhånaü santike upasampannā nāma pa¤casatā sākiyā- niyo. avuttā dhovatãti uddesāya vā ovādāya vā āgatā kiliņ- ņhaü\<*<5>*>\ cãvaraü disvā ņhapitaņņhānato gahetvā\<*<6>*>\ detha ayya dhovissāmãti āharāpetvā\<*<6>*>\ dhovati c' eva\<*<7>*>\ rajati ca ākoņeti\<*<8>*>\ ca ayaü avuttā dhovati nāma. yāpi imaü cãvaraü dhovā 'ti daharaü vā sāmaõeraü vā āõāpentassa bhikkhuno sutvā āharath'\<*<9>*>\ ayyā\<*<10>*>\ ahaü dhovissāmãti dhovati,\<*<11>*>\ tāvakālikaü vā gahetvā dhovitvā rajitvā deti ayam pi avuttā dhovati nāma. a¤¤aü parikkhāran ti upāhanatthavika pattatthavika aüsavaņņaka\<*<12>*>\ kāyabandhana ma¤capãņha taņņikādi\<*<13>*>\ yaü ki¤ci dhovāpeti anāpatti, sesam ettha uttānam\<*<14>*>\ eva. samuņ- ņhānādãsu pana idaü sikkhāpadaü chasamuņņhānaü,\<*<15>*>\ kiri- yaü\<*<16>*>\ nosa¤¤āvimokkhaü acittakaü paõõattivajjaü kāya- kammaü vacãkammaü ticittaü tivedanan ti. purāõacã- varasikkhāpadavaõõanā\<*<17>*>\ niņņhitā. Tena samayenā 'ti cãvarapaņiggahaõasikkhāpadaü. tat- tha piõķapātapaņikkantā 'ti piõķapātato paņikkantā. yena Andhavanaü ten' upasaīkamãti\<*<18>*>\ apa¤¤atte sikkhāpade yena Andhavanaü ten' upasaīkami.\<*<18>*>\ katakammā ti katacori- kakammā.\<*<19>*>\ sandhicchedanādãhi\<*<20>*>\ parabhaõķaü haritvā ti vuttaü hoti. coragāmaõiko ti corajeņņhako. so kira pubbe \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. inserts taü before sabbaü. 2 Ssp. inserts sabbaü after taü. 3 Bp. -tãti. 4 Ssp. vuttanayen' eva for vuttānaü yeva. 5 Bp. kilinnaü. 6 Bp.Ssp. add vā. 7 Ssp. ca for c' eva. 8 Ssp. ākoņņeti. 9 Ssp. -ratha. 10 Bp. ayyāhaü ; Ssp. ayya ahaü for ayyā ahaü. 11 Bp. gaõhati. 12 Bp. aüsabaddhaka ; Ssp. aüsabandhaka. 13 Bp. bhisi taņņikādi ; Ssp. bhisã taņikādãnaü for taņņikādi. 14 Bp.Ssp. -nattham. 15 Ssp. chassamu-. 16 Bp. kriyaü. 17 Ssp. -varadhovanasi-. 18 Ssp. åpa-. 19 Ssp. -coraka-. 20 Ssp. adds kammehi. >\ #<[page 663]># %% theriü jānāti tasmā corānaü purato gacchanto disvā\<*<1>*>\ ito\<*<2>*>\ mā gacchatha sabbe ito ethā 'ti ne\<*<3>*>\ gahetvā a¤¤ena maggena agamāsi. samādhimhā vuņņhahitvā\<*<4>*>\ ti therã kira paricchinna- velāya\<*<5>*>\ yeva samādhimhā vuņņhahi,\<*<6>*>\ so pi tasmiü yeva khaõe evaü avaca tasmā sā assosi, sutvā\<*<7>*>\ 'va\<*<8>*>\ n' atthi 'dāni a¤¤o\<*<9>*>\ ettha samaõo vā brāhmaõo vā a¤¤atra mayā ti taü maüsaü aggahesi, tena vuttaü atha kho Uppalavaõõā bhik- khuõã ti ādi. ohãyyako\<*<10>*>\ ti avahãyyako\<*<11>*>\ avasesako,\<*<12>*>\ vihāra- vāraü patvā eko 'va vihāre ņhito ti attho. sace me tvaü anta- ravāsakaü dadeyyāsãti kasmā āha, saõhaü ghanabaddhaü\<*<13>*>\ antaravāsakaü disvā lobhena, api ca appako tassa antara- vāsake lobho, theriyā pana sikhāppattā koņņhāsasampatti ten' assā sarãrapāripåriü passissāmãti visamalobhaü uppādetvā evam āha. antiman ti pa¤cannaü cãvarānaü sabbapari- yantaü hutvā antimaü, antiman ti pacchimaü. a¤¤aü lesenāpi vikappetvā vā paccuddharitvā vā ņhapitaü cãvaraü n' atthãti evaü yathānu¤¤ātānaü\<*<14>*>\ pa¤cannaü cãvarānaü dhāraõavasen' eva āha na lobhena, na hi khãõāsavānaü lobho atthi, nippãëiyamānā 'ti upamaü dassetvā gāëhaü pãëiyamānā, antaravāsakaü datvā agamāsãti saīkaccikaü nivāsetvā yathā tassa manoratho na pårati evaü hatthatale yeva dassetvā agamāsi. kasmā pārivaņņakacãvaraü\<*<15>*>\ apatigaõhante\<*<16>*>\ ujjhā- yiüsu, sace ettako pi amhesu ayyānaü vissāso n' atthi kathaü mayaü yāpessāmā 'ti vihatthatāya samabhitunnattā. anujānāmi bhikkhave imesaü pa¤cannan ti imesaü pa¤can- naü sahadhammikānaü samasaddhānaü samasãlānaü sam- adiņņhãnaü pārivaņņakaü gahetuü anujānāmãti attho. payoge dukkaņan ti gahaõatthāya hatthapasāraõādãsu\<*<17>*>\ duk- kaņaü. paņilābhenā 'ti paņiggahaõena, tattha ca hatthena vā hatthe detu pādamåle vā ņhapetu upari vā khipatu, sace \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. taü disvā. 2 Bp. etto. 3 Bp.Ssp. te. 4 Bp. uņņha-. 5 Bp. -lāyaü. 6 Ssp. -hitvā. 7 Ssp. taü sutvā. 8 Bp.Ssp. ca. 9 Ssp. a¤¤e. 10 Bp.Ssp. ohãyako. 11 Bp.Ssp. -hãyako. 12 Ssp. -seso. 13 Bp.Ssp. ghanamaņņhaü. 14 Ssp. yathā anu-. 15 Bp. -vattaka-. 16 Bp. appaņiggaõha- ; Ssp. apaņiggaõha-. 17 Bp. -ppasā-. >\ #<[page 664]># %<664 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.5.>% sādiyati gahitam eva hoti, sace pana sikkhamāna\<*<1>*>\ sāmaõerã\<*<2>*>\ upāsikādãnaü hatthe pesitaü paņigaõhati\<*<3>*>\ anāpatti, dham- makathaü kathentassa catasso pi parisā cãvarāni ca nānā- virāgavatthāni ca ānetvā pādamåle ņhapenti upacāre vā ņhapetvā upacāraü vā mu¤citvā khipanti, yaü tattha bhik- khunãnaü santakaü taü a¤¤atra pārivaņņakā gaõhantassa āpatti yeva. atha pana rattibhāge khittāni honti idaü bhik- khuniyā idaü a¤¤esan\<*<4>*>\ ti ¤ātuü na sakkā pārivaņņakakic- caü n' atthãti Mahāpaccariyaü\<*<5>*>\ Kurundiya¤ ca vuttaü, taü acittakabhāvena na sameti, sace bhikkhunã vassāvāsi- kaü deti pārivaņņakam\<*<6>*>\ eva kātabbaü, sace pana saīkārakå- ņādãsu ņhapeti paüsukålaü gaõhissantãti paüsukålaü adhiņ- ņhahitvā gahetuü vaņņati, a¤¤ātikāya a¤¤ātikasa¤¤ãti tika- pācittiyaü,\<*<7>*>\ ekato upasampannāyā 'ti bhikkhunãnaü santike upasampannāya hatthato gaõhantassa dukkaņaü, bhikkhå- naü santike upasampannāya pana pācittiyam eva. parit- tena vā vipulan ti appagghacãvarena\<*<8>*>\ vā upāhanatthavika pattatthavika aüsavaņņaka\<*<9>*>\ kāyabandhanādinaü\<*<10>*>\ vā ma- hagghaü cetāpetvā\<*<11>*>\ sace\<*<12>*>\ cãvaraü paņigaõhati\<*<13>*>\ anāpatti. Mahāpaccariyaü pana antamaso harãņakakhaõķenāpãti\<*<14>*>\ vut- taü, vipulena vā parittan ti idaü vuttavipallāsena veditab- baü. a¤¤aü parikkhāran ti pattatthavikādi\<*<15>*>\ yaü ki¤ci, vikappanåpagapacchimacãvarappamāõam\<*<16>*>\ pana paņaparis- sāvaõam\<*<17>*>\ pi na vaņņati, yaü n' eva adhiņņhānåpagaü\<*<18>*>\ na vikappanåpagaü\<*<18>*>\ taü sabbaü vaņņati, sace pi ma¤cappa- māõāpi\<*<19>*>\ bhisicchavi hoti vaņņati yeva, ko pana vādo pattat- thavikādãsu, sesaü uttānattham eva. samuņņhānādãsu idaü chasamuņņhānaü kiriyā\<*<20>*>\ kiriyaü\<*<20>*>\ nosa¤¤āvimokkhaü acit- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. insert sāmaõera, and Ssp. sikkhamānā. 2 Bp.Ssp. insert upāsaka. 3 Bp.Ssp. -ggaõhāti. 4 Ssp. adds santakan. 5 Ssp. adds ca. 6 Bp. -vattakaü. 7 Ssp. tikka-. 8 Ssp. appagghena cãvarena. 9 Bp. aüsabaddhaka ; Ssp. aüsabandhaka. 10 Bp. -dinā. 11 Ssp. omits this. 12 Bp. adds pi. 13 Bp.Ssp. paņiggaõhāti. 14 Bp. -ņakã- ; Ssp. -takã-. 15 Ssp. -kādiü. 16 Bp. -ppanupa-. 17 Ssp. pari- for paņapari-. 18 Bp. -upagaü. 19 Bp.Ssp. -māõā. 20 Bp. kri- for kiri-. >\ #<[page 665]># %% takaü paõõattivajjaü kāyakammaü\<*<1>*>\ vacãkammaü ticittaü tivedanan ti. cãvarapaņiggahaõasikkhāpadavaõõanā niņņhitā. Tena samayenā 'ti a¤¤ātakavi¤¤attisikkhāpadaü. tattha Upanando Sakyaputto ti asãtisahassamattānaü Sakyakulā pabbajitānaü bhikkhånaü paņikiņņho lolajātiko.\<*<2>*>\ paņņo ti cheko samattho paņibalo sarasampanno kaõņhamādhuriyena samannāgato. kismiü viyā 'ti kiüsu viya kileso viya hirot- tappavasena kampanaü viya pakampanaü\<*<3>*>\ viya hotãti attho. addhānamaggan ti addhanasaīkhātaü dãghamaggaü nagaravãthimaggan ti attho. te bhikkhå acchindiüså 'ti mu- siüsu pattacãvarāni tesaü\<*<4>*>\ hariüså 'ti attho. anuyu¤jāhãti bhikkhubhāvaü\<*<5>*>\ jānanatthāya puccha. anuyu¤jiyamānā 'ti pabbajjā upasampada\<*<6>*>\ pattacãvarādhiņņhānādãni pucchiya- mānā. etam atthaü ārocesun ti bhikkhubhāvaü jānāpetvā yo\<*<7>*>\ Sāketā Sāvatthiü addhānamaggapaņipannā\<*<8>*>\ ti ādinā na- yena vutto, etaü atthaü ārocesuü. a¤¤ātakaü gahapatiü vā ti ādãsu yaü parato tiõena vā paõõena vā paņicchādetvā ti vuttaü, taü ādiü katvā evaü anupubbakathā\<*<9>*>\ vedi- tabbā. sace core passitvā daharā pattacãvarāni gahetvā palātā, corā therānaü nivāsanapārupaõamattaü yeva ha- ritvā gacchanti, therehi n' eva tāva cãvaraü vi¤¤āpetabbaü na sākhāpalāsaü bha¤jitabbaü, atha daharā. sabbaü bhaõķakaü\<*<10>*>\ chaķķhetvā\<*<11>*>\ palātā corā therānaü nivāsana- pārupaõaü ta¤ ca bhaõķakaü\<*<10>*>\ haritvā\<*<12>*>\ gacchanti, daha- rehi āgantvā attano nivāsanapārupaõāni na tāva therānaü dātabbāni, na hi anacchinnacãvarā attano atthāya sākhāpa- lāsaü bha¤jituü labhanti, acchinnacãvarānaü pana atthāya labhanti pi\<*<13>*>\ acchinnacãvarā 'va\<*<14>*>\ attano pi paresam pi atthāya labhanti. tasmā therehi vā sākhāpalāsaü bha¤jitvā vākā- dãhi ganthitvā\<*<15>*>\ daharānaü dātabbaü, daharehi vā therānaü atthāya bha¤jitvā ganthitvā\<*<15>*>\ tesaü hatthe datvā vā adatvā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. -kamma. 2 Bp. loëa-. 3 Bp.Ssp. saīkam-. 4 Bp.Ssp. nesaü. 5 Bp. -bhāva. 6 Bp.Ssp. -padā. 7 Ssp. yv āyaü for yo. 8 Bp. -ppaņi- ; Ssp. -maggaü paņi-. 9 Ssp. -pubbi-. 10 Ssp. bhaõķikaü. 11 Bp. chaķķetvā. 12 Bp. gahetvā. 13 Bp.Ssp. omit pi. 14 Ssp. ca for 'va. 15 Bp. ganthetvā ; Ssp. gaõņhitvā. >\ #<[page 666]># %<666 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.6.>% vā attanā nivāsetvā attano nivāsanapārupanādãni\<*<1>*>\ therānaü dātabbāni, n' eva bhåtagāmapātabbyatāya\<*<2>*>\ pācittiyaü hoti na tesaü dhāraõe dukkaņaü. sace antarāmagge rajakattha- raõaü vā hoti a¤¤e vā tādise manusse passanti cãvaraü vi¤¤āpetabbaü, yāni ca tesaü\<*<3>*>\ te vā vi¤¤attamanussā\<*<4>*>\ a¤¤e vā sākhāpalāsanivāsane bhikkhå\<*<5>*>\ disvā ussāhajātā vatthāni denti tāni sadasāni vā hontu adasāni vā nãlādinānā- vaõõāni vā kappiyāni pi akappiyāni pi sabbāni acchinnacã- varaņņhāne ņhitattā tesaü nivāsetu¤ ca pārupitu¤ ca vaņ- ņanti, vuttam pi c'\<*<6>*>\ etaü Parivāre:-- akappakataü na pi rajanāya rattaü tena nivattho yena kāmaü vajeyya na c' assa hoti āpatti, so ca dhammo sugatena desito, pa¤hāmesā kusalehi cintitā ti. ayaü hi pa¤ho acchinnacãvarakabhikkhuü\<*<7>*>\ sandhāya vutto, atha pana titthiyehi samāgacchanti\<*<8>*>\ te ca nesaü ku- sacãravākacãraphalakacãrāni denti tāni pi laddhiü agahetvā\<*<9>*>\ nivāsetuü vaņņanti, nivāsetvāpi laddhi na gahetabbā. idāni yaü āvāsaü paņhamaü upagacchanti,\<*<10>*>\ sace tattha hoti saīghassa vihāracãvaraü vā ti ādãsu vihāracãvaraü nāma manussā āvāsaü kāretvā cattāro pi paccayā amhākaü yeva\<*<11>*>\ santakā paribhogaü gacchantå 'ti ticãvaraü \<*<12>*>\ sajjetvā\<*<13>*>\ attanā kārāpite āvāse ņhapenti etaü vihāracãvaraü nāma. uttarattharaõan ti ma¤cakassa upari attharaõakaü pac- cattharaõaü\<*<14>*>\ vuccati. bhummattharaõan\<*<15>*>\ ti parikam- makatāya bhåmiyā vaõõānurakkhaõatthaü\<*<16>*>\ \<*<17>*>\cimilikāhi katvā attharanti,\<*<17>*>\ tassa upari tatņikaü\<*<18>*>\ paccattharitvā\<*<19>*>\ caīkamanti. bhisicchavãti ma¤cabhisiyā vā pãthakabhisiyā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. -panāni. 2 Bp.Ssp. -pātabya-. 3 Bp.Ssp. nesaü. 4 Ssp. manussā for this. 5 Bp. omits bhikkhå. 6 Bp.Ssp. h' for c'. 7 Bp.Ssp. -rakaü bhikkhuü. 8 Bp. sahagacchanti. 9 Bp.Ssp. aggahetvā. 10 Ssp. -gacchati. 11 Ssp. eva. 12 Ssp. cãvaraü. 13 Ssp. sajjitvā. 14 Bp. Ssp. omit this. 15 Bp. bhåma- for bhumma-. 16 Bp. rakkhaõatthaü ; Ssp. rakkhaõatthāya. 17-17 Ssp. vilimikāhi katāttharaõaü for these. 18 Ssp. taņikaü. 19 Bp. pattharitvā ; Ssp. attharitvā. >\ #<[page 667]># %% vā chavi, sace påritā hoti vidhånitvāpi\<*<1>*>\ gahetuü vaņņati, evam etesu vihāracãvarādãsu yaü tattha āvāse hoti taü anāpucchāpi gahetvā nivāsetuü vā pārupituü vā acãvara- kānaü\<*<2>*>\ bhikkhånaü labbhatãti veditabbaü. ta¤ ca kho labhitvā odahissāmi puna ņhapessāmãti adhipāyena na målacchejjāya, labhitvā ca pana ¤ātito vā upaņņhākato vā a¤¤ato vā kutoci\<*<3>*>\ pākatikam eva kātabbaü, videsagatena\<*<4>*>\ ekasmiü saīghike āvāse saīghikaparibhogena paribhu¤janat- thāya ņhapetabbaü. sac' assa paribhogen' eva taü jãrati vā nassati vā gãvā na hoti, sace pana etesaü vuttappakā- rānaü\<*<5>*>\ gihãvatthādãnaü bhisicchavipariyantānaü ki¤ci na labbhati, tena tiõena vā paõõena vā paņicchādetvā āgantab- ban ti. kehici vā acchinnan ti ettha yam pi acchinnacãvarā ācariyupajjhāyā\<*<6>*>\ a¤¤e āhar'\<*<7>*>\ āvuso cãvaran ti yācitvā vā vissāsena vā gaõhanti tam pi saīgahaü gacchatãti vattuü yujjati. paribhogajiõõaü vā ti ettha ca acchinnacãvarānaü ācariyupajjhāyādãnaü\<*<6>*>\ attanā tiõapaõõehi paņicchādetvā dinnacãvaram\<*<8>*>\ pi saīgahaü gacchatãti vattuü yujjati, evaü hi te acchinnacãvaraņņhāne naņņhacãvaraņņhāne ca ņhitā bhavissanti, tena nesaü vi¤¤attiya¤ ca akappiyacãvarapari- bhoge ca anāpatti, anuråpā bhavissatãti, ¤ātakānaü pavāri- tānan ti ettha ca nesaü\<*<9>*>\ santakaü dethā 'ti vin¤āpentassa yācantassa anāpattãti evam attho daņņhabbo, na hi ¤āta- kapavāritānaü\<*<10>*>\ āpatti vā anāpatti vā hoti. attano dhanenā 'ti etthāpi attano kappiyabhaõķena kappiyavohāren' eva cãvaraü\<*<11>*>\ vi¤¤āpentassa cetāpentassa\<*<12>*>\ parivattāpentassa\<*<12>*>\ anāpattãti evam attho daņņhabbo. pavāritānan ti ettha ca saīghavasena pavāritesu pamāõaü eva vaņņati puggali- kapavāraõāya yaü yaü pavāreti taü ta¤ ¤eva\<*<13>*>\ vi¤¤āpetab- baü, yo\<*<14>*>\ catåhi paccayehi pavāretvā sayam eva sallak- khetvā kālānukālaü cãvarāni divase divase yāgubhattā- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. vidhunetvāpi. 2 Bp.Ssp. acchinnacãva-. 3 Ssp. adds pi. 4 Ssp. videsaü gatena. 5 Bp. -kāra. 6 Ssp. ācariyåpa-. 7 Bp. āhara. 8 Ssp. dinnaü cãvaram. 9 Bp.Ssp. etesaü for ca nesaü. 10 Ssp. ¤ātakānaü pavā-. 11 Ssp. omits cãvaraü. 12 Ssp. adds vā. 13 Bp.Ssp. taü yeva for ta¤ ¤eva. 14 Ssp. adds hi. >\ #<[page 668]># %<668 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.7.>% dãnãti\<*<1>*>\ evaü yena yen'\<*<2>*>\ attho taü taü deti tassa vi¤¤ā- panakiccaü n' atthi, yo pana pavāretvā bālatāya vā satisam- mosena vā na deti so vi¤¤āpetabbo. so mayhaü gehaü pavāremãti vadati, tassa gehaü gantvā yathāsukhaü nisã- ditabbaü nipajjitabbaü na ki¤ci gahetabbaü. yo pana yaü mayhaü gehe atthi taü pavāremãti vadati yaü tattha kap- piyaü taü vi¤¤āpetabbaü. gehe pana nisãdituü vā nipaj- jituü vā na labbhatãti Kurundiyaü vuttaü. a¤¤assatthāyā 'ti ettha attano ¤ātakapavārite na kevalaü attano atthaya atha kho a¤¤assāpi\<*<3>*>\ atthāya vi¤¤āpentassa anāpattãti ayam eko attho. ayaü pana dutiyo: a¤¤assā 'ti ye a¤¤assa ¤ātakapavāritā te tass' eva a¤¤assā 'ti laddhavohārassa Buddharakkhitassa vā Dhammarakkhitassa vā atthāya vi¤- ¤āpentassa anāpattãti, sesaü vuttānattham eva. samuņ- ņhānādãsu idam pi chasamuņņhānaü kiriyaü\<*<4>*>\ nosa¤¤āvi- mokkhaü acittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü\<*<5>*>\ vacã- kammaü ticittaü tivedanan ti. a¤¤ātakavi¤¤attisikkhāpa- davaõõanā niņņhitā. Tena samayenā 'ti tatuttarisikkhāpadaü.\<*<6>*>\ tattha abhi- haņņhun ti abhãti upasaggo, haritun ti attho, gaõhitun ti vuttaü hoti. pavāreyyā 'ti icchāpeyya icchaü ruciü uppā- deyya vadeyya nimanteyyā 'ti attho. abhihaņņhuü pavā- rentena pana yathā vattabbaü taü ākāraü dassetuü yāva- takaü icchasi tāvatakaü gaõhāhãti evam assa padabhā- janaü vuttaü. athavā yathā nekkhammaü daņņhukhemato ti ettha disvā ti attho, evam idhāpi abhihaņņhuü pavāreyyā 'ti abhiharitvā pavāreyyā 'ti attho. tattha kāyābhihāro vācābhihāro\<*<7>*>\ ti duvidho abhihāro, kāyena vā hi\<*<8>*>\ vatthāni abhiharitvā pādamåle ņhapetvā yattakaü icchasi tattakaü gaõhāhãti vadanto pavāreyya, vācāya vā amhākaü dussa- koņņhāgāraü paripuõõaü yattakaü icchasi tattakaü gaõhā- hãti vadanto pavāreyya tad ubhayam pi ekajjhaü katvā abhihaņņhuü pavāreyyā 'ti vuttaü. santaruttaraparaman ti \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. -dãnã. 2 Ssp. yena. 3 Bp.Ssp. a¤¤ass' for a¤¤assāpi. 4 Bp. kriyaü. 5 Bp. -mma. 6 Ssp. taduttari-. 7 Ssp. adds vā. 8 Ssp. omits hi. >\ #<[page 669]># %% sāntaraü uttaraü paramaü assa cãvarassā 'ti santarutta- raparamaü, nivāsanena saddhiü pārupanaü ukkaņņhaparic- chedo assā 'ti vuttaü hoti. tato cãvaraü sāditabban ti tato abhihaņacãvarato ettakaü cãvaraü gahetabbaü na ito paran ti attho, yasmā pana acchinnasabbacãvarena ticãvariken'\<*<1>*>\ eva bhikkhunā evaü paņipajjitabbaü, a¤¤ena a¤¤athāpi tasmā naü\<*<2>*>\ vibhāgaü dassetuü sace tãõi naņņhāni hontãti ādinā nayen'\<*<3>*>\ assa\<*<4>*>\ padabhājanaü vuttaü, tatrāyaü vinicchayo: yassa tãõi naņņhāni tena dve sāditabbāni, ekaü nivāsetvā ekaü pārupitvā a¤¤aü sabhāgaņņhānato pariyesissati, yassa dve naņņhāni tena ekaü sāditabbaü. sace pakatiyā ca\<*<5>*>\ santaruttarena carati dve sāditabbāni, evaü ekaü sādiyanten' eva samo bhavissati,\<*<6>*>\ yassa tãsu ekaü naņņhaü na sādi- tabbaü, yassa pana dvãsu ekaü naņņhaü ekaü sāditabbaü, yassa ekaü yeva hoti ta¤ ca naņņhaü dve sāditabbāni. bhikkhuniyā pana pa¤casu pi naņņhesu dve sāditabbāni, catåsu naņņhesu ekaü sāditabbaü, tãsu naņņhesu ki¤ci na sāditabbaü. ko pana vādo dvãsu vā ekasmiü vā, yena kenaci hi santaruttaraparamatāya ņhātabbaü, tato uttariü\<*<7>*>\ na labbhatãti idam ettha lakkhaõaü. sesakaü āharissāmãti dve cãvarāni katvā sesaü puna āharissāmãti attho, na acchin- nakāraõā ti bāhusaccādiguõavasena\<*<8>*>\ denti. ¤ātakānan ti ādãsu ¤ātakānaü dentānaü sādiyantassa pavāritānaü den- tānaü sādiyantassa, attano dhanena sādiyantassa anāpat- tãti attho. aņņhakathāsu pana ¤ātakapavāritaņņhāne paka- tiya\<*<9>*>\ bahum pi vaņņati, acchinnacãvarakāraõā\<*<10>*>\ pamāõam eva vaņņatãti vuttaü, taü pāëiyā na sameti, yasmā pan' idaü sikkhāpadaü a¤¤ass' atthāya vi¤¤āpanavatthusmiü yeva pa¤¤attaü tasmā idha a¤¤ass' atthāyā 'ti na vuttaü, sesaü uttānattham eva. samuņņhānādãsu idam pi chasam- uņņhānaü, kiriyā\<*<11>*>\ nosa¤¤āvimokkhaü acittakaü paõõat- tivajjaü kāyakammaü\<*<12>*>\ vacãkammaü ticittaü tivedanan ti. tatuttarisikkhāpadavaõõanā\<*<13>*>\ niņņhitā. \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. -raken'. 2 Bp.Ssp. taü. 3 Ssp. nayena. 4 Ssp. tassa. 5 Bp.Ssp. va for ca. 6 Ssp. inserts ekaü naņņhaü na sāditabbaü after this. 7 Bp. uttari. 8 Bp. bāhussaccādi-. 9 Ssp. adds va. 10 Bp. Ssp. acchinnakāraõā. 11 Bp. kriyaü. 12 Bp. -kamma. 13 Ssp. tadu-. >\ #<[page 670]># %<670 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.8.>% Tena samayenā 'ti upakkhaņasikkhāpadaü. tattha atth' āvuso\<*<1>*>\ upaņņhāko ti āvuso yaü tvaü bhaõasi atthi evaråpo so mama upaņņhāko ti ayam ettha attho. api m' ayya\<*<2>*>\ evaü hotãti api me ayya\<*<2>*>\ evaü hoti. api m' ayyā evaü ti\<*<3>*>\ pi pāņho. bhikkhuü pan' eva uddissāti ettha uddissā 'ti avadissa\<*<4>*>\ ārabbha, yasmā pana yaü uddissa upakkhaņaü hoti, taü tassa\<*<5>*>\ atthāya upakkhaņaü nāma hoti tasmā 'ssa pada- bhājane bhikkhuss' atthāyā 'ti vuttaü. bhikkhuü āram- maõaü karitvā ti bhikkhuü paccayaü karitvā\<*<6>*>\ yaü hi bhikkhuü uddissa upakkhaņaü taü niyamen' eva bhikkhuü paccayaü katvā upakkhaņaü hoti, tena vuttaü bhikkhuü ārammaõaü karitvā ti, paccayo pi hi labhati māro āram- maõan ti ādãsu ārammaõan ti āgato. idāni uddissā 'ti ettha yo kattā tassa ākāradassanatthaü vuttaü.\<*<7>*>\ bhikkhuü acchā- detukāmo ti.\<*<8>*>\ bhikkhuü acchādetukāmena hi tena taü udissa upakkhaņaü na a¤¤ena kāraõena iti so acchādetukāmo hoti, tena vuttaü bhikkhuü acchādetukāmo ti. a¤¤ātakagaha- patissa\<*<9>*>\ vā ti a¤¤ātakagahapatinā\<*<10>*>\ vā ti attho, karaõatthe hi idaü sāmivacanaü, padabhājane pana bya¤janaü avicā- retvā atthamattam eva dassetuü a¤¤ātako\<*<11>*>\ gahapati nāmā 'ti ādi vuttaü, cãvaracetāpannan ti cãvaramålaü. taü pana yasmā hira¤¤ādãsu a¤¤ataraü hoti tasma padabhājane hira¤- ¤aü vā ti ādi vuttaü. upakkhaņaü hotãti sajjitaü hoti saüharitvā ņhapitaü. yasmā pana hira¤¤aü vā ti ādinā vacanen' assa upakkhaņabhāvo dassito hoti, tasmā upak- khaņaü nāmā 'ti padaü uddharitvā visuü padabhājaīaü\<*<12>*>\ vuttaü, iminā 'ti upakkhaņaü sandhāya āhā, ten' ev' assa padabhājane paccupaņņhitenā 'ti vuttaü, yaü hi upakkhataü saüharitvā ņhapitaü taü paccupaņņhitaü hotãti, acchā- dessāmãti vohāravacanam etaü, itthannāmassa bhikkhuno dassāmãti ayaü pan' ettha attho, ten' ev' assa padabhājane pi dassāmãti vuttaü. tatra c' eso bhikkhå 'ti yattha\<*<13>*>\ so gaha- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. insert naü so. 2 Ssp. ayyā. 3 Ssp. hotãti for ti. 4 Ssp. apadissa. 5 Bp. tass'. 6 Ssp. katvā. 7 Bp.Ssp. omit vuttaü. 8 Bp. Ssp. add vuttaü. 9 Bp.Ssp. a¤¤ātakassa gaha-. 10 Bp. a¤¤ātakena gaha-. 11 Bp.Ssp. insert nāma . . . pa . . . 12 Bp. Ssp. add na. 13 Bp.Ssp. yatra. >\ #<[page 671]># %% pati vā gahapatānã vā tatra so bhikkhu pubbe appavārito upasaīkamitvā cãvare vikappaü āpajjeyya ce iti ayam ettha padasambandho, tattha upasaīkamitvā ti imassa gantvā ti iminā 'va atthe siddhe pacuravohāravasena gharanti vuttaü, yatra pana so dāyako tatra gantvā ti ayam ev'\<*<1>*>\ ettha attho, tasmā puna pi vuttaü yattha katthaci upasaīkamitvā ti. vikappaü āpajjeyyā 'ti visiņņhakappaü adhikavidhānaü āpajjeyya, padabhājane pana yen' ākārena\<*<2>*>\ vikappo\<*<3>*>\ āpanno hoti tam eva dassetuü āyataü vā ti ādi vuttaü. sādhå 'ti āyācane nipāto, vatā 'ti parivitakke, man ti attānaü niddissati,\<*<4>*>\ āyasmā ti paraü ālapati āmanteti, yasmā pan'\<*<5>*>\ idaü sabbaü vya¤janamattam eva uttānattham eva tasmā 'ssa padabhājane attho na vutto. kalyāõakamyataü upā- dāyā 'ti sundarakāmataü visiņņhakāmataü cittena gahetvā, tassa āpajjeyya ce iti\<*<6>*>\ iminā sambandho, yasmā pana yo, kalyāõakamyataü upādāya āpajjati so sādhatthiko\<*<7>*>\ mahag- ghatthiko hoti tasmā 'ssa padabhājane vya¤janaü pahāya adhippetattham eva dassetuü tad eva vacanaü vuttaü, yasmā pana na\<*<8>*>\ imassa āpajjanamatten' eva āpatti sãsaü eti tasmā tassa vacanenā 'ti ādi vuttaü. anāpatti ¤ātakānan ti ādãsu ¤ātakānan ti\<*<9>*>\ ¤ātakānaü cãvare vikappaü āpajjan- tassa anāpattãti evam attho daņņhabbo. mahagghaü cetā- petukāmassa appagghaü cetāpetãti gahapatissa vãsatiaggha- nakaü cãvaraü cetāpetukāmassa alaü mayhaü etena dasag- ghanakaü vā aņņhagghanakaü vā dehãti vadati\<*<10>*>\ anāpatti.\<*<11>*>\ appagghan ti ida¤ ca atirekanivāraõattham\<*<12>*>\ eva vuttaü, samake pi pana anāpatti, ta¤ ca kho agghavasen' eva na pamāõavasena, agghavaķķhanakaü h' idaü\<*<13>*>\ sikkhāpadaü tasmā yo vãsati agghanakaü antaravāsakaü cetāpetukāmo taü ettakam eva me\<*<14>*>\ agghanakaü cãvaraü dehãti vattum pi vaņņati, sesaü uttānattham eva. samuņņhānādãni pi tat uttari sikkhāpadasadisā n' evā 'ti. paņhamaupakkhaņasikkhāpa- davaõõanā niņņhitā. \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. omits ev'. 2 Ssp. yena kāraõena. 3 Ssp. vikappaü. 4 Bp.Ssp. niddisati. 5 Ssp. pana. 6 Bp. ti. 7 Ssp. sādhutthiko. 8 Bp. omits na. 9 Bp.Ssp. omit ¤ātakānan ti. 10 Ssp. vadato. 11 Ssp. -ttãti. 12 Ssp. -nãvara-. 13 Ssp. h' ãdaü. 14 Ssp. omits me. >\ #<[page 672]># %<672 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.9, 10.>% dutiyaupakkhaņe\<*<1>*>\ pi iminā 'va nayena attho veditabbo, taü hi imassa anuppa¤¤attisadisaü,\<*<2>*>\ kevalaü paņhama- sikkhāpade ekassa pãëā katā dutiye dvinnaü, ayam ev'\<*<3>*>\ ettha viseso, sesaü sabbaü paņhamasadisam eva, yathā ca dvinnaü evaü bahunnaü\<*<4>*>\ pãëaü\<*<5>*>\ katvā gaõhato\<*<6>*>\ pi āpatti veditabbo ti. dutiyaupakkhaņavaõõanā\<*<7>*>\ niņņhitā. Tena samayenā 'ti rājasikkhāpadaü. tattha upāsakaü sa¤¤āpetvā ti jānāpetvā. iminā målena cãvaraü kiõitvā therassa dehãti evaü vatvā ti adhippāyo. pa¤¤āsaü\<*<8>*>\ bandho ti pa¤¤āsaü\<*<8>*>\ kahāpaõaü\<*<9>*>\ daõķo ti vuttaü hoti. pa¤¤āsaü baddho\<*<10>*>\ ti pi pāņho,\<*<11>*>\pa¤¤āsaü jito hoti\<*<12>*>\ pa¤¤āsaü dāpe- tabbo ti adhippāyo.\<*<11>*>\ ajjuõho bhante āgamehãti bhante ajja ekam\<*<13>*>\ divasaü amhākaü tiņņha adhivāsehãti attho. parā- masãti gaõhi. jito\<*<14>*>\ 'sãti jito āsi.\<*<15>*>\ rājabhoggo ti rājato bhog- gaü bhu¤jitabbaü assa atthãti\<*<16>*>\ rājabhoggo, rājabhogo ti pi pāņho, rājato bhogo assa atthãti attho. pahineyyā\<*<17>*>\ 'ti peseyya. uttānatthattā pan' assa padabhājanaü na vuttaü, yathā ca etassa evaü cãvaraü itthannāmaü bhikkhun ti ādãnam pi padānaü uttānatthattā yeva padabhājanaü na vuttan ti veditabban ti.\<*<18>*>\ ābhatan\<*<19>*>\ ti ānãtaü. kālena kappiyan ti yuttapattakālena, yadā no attho hoti\<*<12>*>\ tadā kappiyaü\<*<20>*>\ cãvaraü gaõhāmā\<*<21>*>\ 'ti attho. veyyāvaccakaro ti kiccakaro kappiyakārako ti attho. sa¤¤atto so mayā ti āõatto so mayā, yathā tumhākaü cãvarena atthe sati cãvaraü dassati evaü vutto ti attho. attho me āvuso cãvarenā ti codanālakkhaõani- dassanam etaü, idaü vā\<*<22>*>\ hi vacanaü\<*<23>*>\ vattabbaü assa vā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. -kkhaņasikkhāpade and omits pi. 2 Bp. anupa-. 3 Ssp. omits ev'. 4 Bp.Ssp. bahånaü. 5 Ssp. pãëanaü. 6 Bp. gaõhāto. 7 Bp.Ssp. -ņasikkhāpadavaõ-. 8 Bp.Ssp. pa¤¤āsa. 9 Bp. -paõa. 10 Bp.Ssp. bandho. 11-11 Ssp. omits this sentence. 12 Bp. omits hoti. 13 Bp.Ssp. eka. 14 Bp.Ssp. jino. 15 Bp.Ssp. 'si, and Ssp. adds pa¤¤āsaü jito asi, pa¤¤āsaü dāpetabbo ti adhippāyo. 16 Bp. 'tthãti. 17 Bp.Ssp. -õeyyā. 18 Bp.Ssp. omit ti. 19 Ssp. ābhaņan. 20 Ssp. kappiya. 21 Ssp. paņiggaõ-. 22 Bp.Ssp. omit vā. 23 Ssp. vohāravacanaü. >\ #<[page 673]># %% attho yāya kāyaci bhāsāya, idaü codanālakkhaõaü, dehi me cãvaran ti ādãni pana na vattabbākāradassanatthaü vut- tāni, etāni\<*<1>*>\ vacanāni etesaü vā attho yāya kāyaci bhāsāya na vattabbo. dutiyam pi vattabbo dutiyam pi vattabbo ti attho me āvuso cãvarenā 'ti idam eva yāvatatiyaü vattabbo.\<*<2>*>\ evaü dvattikkhattuü codetabbo sāretabbo ti ettha uddiņ- ņhacodanāparicchedaü dassetvā idāni dvattikkhattuü\<*<3>*>\ coda- yamāno sārayamāno taü cãvaraü abhinipphādeyya icc' etaü kusalan ti imesaü padānaü saīkhepato atthaü dassento sace abhinipphādeti icc' etaü kusalan ti āha, evaü yāvata- tiyaü codento taü cãvaraü yadi nipphādeti sakkoti attano paņilābhavasena nipphādetuü icc' etaü kusalaü sādhu suņ- ņhu sundaraü, catukkhattuü pa¤cakkhattuü chakkhattu paramaü tuõhãbhåtena uddisa ņhātabban ti ņhānalakkhaõa- nidassanaü etaü. chakkhattuü paraman ti ca bhāvanapuü- sakavacanam etam,\<*<4>*>\chakkhattuü paramaü hi\<*<4>*>\ etena cãvaraü uddissa tuõhãbhåtena ņhātabbaü, na a¤¤aü ki¤ci kātabbaü, idaü ņhānalakkhaõaü, tattha yo sabbaņņhānānaü sādhā- raõo tuõhãbhāvo taü tāva dassetuü padabhājane tattha gantvā tuõhãbhåtenā 'ti ādi vuttaü. tattha na āsane nisã- ditabban ti idha bhante nisãdathā 'ti vuttena\<*<5>*>\ pi na nisã- ditabbaü. na āmisaü paņiggahetabban ti yāgukhajjakādi- bhedaü ki¤ci āmisaü gaõhatha\<*<6>*>\ bhante ti yāciyamānenāpi na gaõhitabbaü, na dhammo bhāsitabbo ti maīgalaü vā anumodanaü vā bhāsathā 'ti yāciyamānenāpi ki¤ci na bhāsitabbaü, kevalaü hi\<*<7>*>\ kiü kāraõā āgato 'sãti pucchiya- māno na\<*<8>*>\ jānāsi āvuso ti vattabbo, pucchiyamāno ti idaü\<*<9>*>\ karaõatthe paccattavacanaü, athavā, pucchaü kurumāno\<*<10>*>\ pucchiyamāno\<*<11>*>\ ti evam p'\<*<12>*>\ ettha attho daņņhabbo, yo hi pucchaü karoti so ettakaü vattabbo ti, ņhānaü bha¤jatãti āgatakāraõaü bha¤jati. \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. adds hi. 2 Bp. adds ti. 3 Ssp. dvitti-. 4-4 Bp. -ttuparaman ti hi ; Ssp. -ttuparaman hi. 5 Bp.Ssp. vuttenāpi. 6 Ssp. -hātha. 7 Bp.Ssp. omit hi. 8 Bp. -mānena for -māno na ; Ssp. -māno and omits na. 9 Ssp. adds hi. 10 Ssp. adds ti. 11 Ssp. pucchayamāno. 12 Bp. omits p'. >\ #<[page 674]># %<674 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.10.>% idāni yā tisso codanā cha\<*<1>*>\ ņhānāni vuttāni, tattha vud- dhi¤\<*<2>*>\ ca hāni¤ ca dassento catukkhattuü codetvā ti ādim āha, yasmā\<*<3>*>\ ettha ekacodanā vuddhiyā\<*<4>*>\ dvinnaü ņhānāõaü hāni vuttā, tasmā ekacodanāya\<*<5>*>\ dviguõaü\<*<6>*>\ ņhānan ti lak- khaõaü dassitaü hoti. iti iminā lakkhaõena tikkhattuü codetvā chakkhattuü ņhātabbaü, dvikkhattuü codetvā aņņhakkhattuü ņhātabbaü, sakiü codetvā dasakkhattuü ņhātabbaü, yathā ca chakkhattuü codetvā na ņhātabban ti vuttaü, evaü dvādasakkhattuü ņhatvā na codetabban ti vuttam eva hoti. tasmā sace codeti yeva na tiņņhati cha codanā labbhanti, sace tiņņhati yeva na codeti dvādasa ņhānāni labbhanti, sace codeti pi tiņņhati pi ekāya codanāya dve ņhānāni hāpetabbāni, tattha yo ekadivasam eva punap- punaü gantvā chakkhattuü codeti, sakiü yeva vā gantvā attho me āvuso cãvarenā 'ti chakkhattuü vadati, tathā ekadivasam eva punappunaü gantvā dvādasakkhattuü tiņņhati sakiü yeva vā gantvā tatra tatra thāne tiņņhati, so pi sabbacodanāyo sabbaņņhānāni ca bha¤jati, ko pana vādo nānādivasesu evaü karontassā 'ti evam ettha vinicchayo veditabbo. yat' assa cãvaracetāpannaü ābhatan\<*<7>*>\ ti yato ra- jato vā rājabhoggato vā assa bhikkhuno cãvaracetāpannaü ānãtaü. yatrassā\<*<8>*>\ 'ti pi pāņho, ayam ev' attho, yatthassā 'ti pi paņhanti yasmiü ņhāne assa cãvaracetapannaü pesitan ti ca atthaü kathenti, bya¤janaü pana na sameti, tatthā 'ti tassa ra¤¤o vā rājabhoggassa vā santike, samãpatthehi idaü bhummavacanaü. na taü tassa bhikkhuno ki¤ci atthaü anu- bhotãti taü cetāpannaü\<*<9>*>\ tassa bhikkhuno ki¤ci appamatta- kam pi kammaü na nipphādeti. yu¤jant' āyasmanto sakan ti āyasmanto attano santakaü dhanaü\<*<10>*>\ pāpuõantu. mā vo sakaü vinassā 'ti tumhākaü santakaü mā vinassatu. yo pana n' eva sāmaü gacchati na dåtaü vā\<*<11>*>\ pāheti vattabhe- dadukkaņaü\<*<12>*>\ āpajjati. \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. cha ca for cha. 2 Bp.Ssp. vuķķhi¤. 3 Ssp. adds ca. 4 Bp.Ssp. vuķķhiyā. 5 Bp.Ssp. ekācodanā. 6 Bp. diguõaü. 7 Ssp. abhaņan. 8 Bp. tatvassā ; Ssp. yatrāssā. 9 Ssp. cãvaracetāpannaü. 10 Ssp. inserts yu¤jantu etaü after dhanaü. 11 Bp.Ssp. omit vā. 12 Ssp. -bhede dukkaņaü. >\ #<[page 675]># %% kiü pana sabbakappiyakārakesu evaü paņipajjitatabban ti. na paņipajjitabbaü, ayaü hi kappiyakārako nāma saī- khepato duvidho niddiņņho ca\<*<1>*>\ aniddiņņho ca,\<*<2>*>\ tattha nid- diņņho duvidho bhikkhunā niddiņņho dåtena niddiņņho ti, aniddiņņho pi duvidho mukhavevaņikakappiyakārako param- mukhakappiyakārako ti, tesu bhikkhunā niddiņņho sam- mukhāsammukhavasena catubbidho hoti, tathā dåtena nid- diņņho pi. kathaü, idh' ekacco bhikkhussa cãvaratthāya dåtena akappiyavatthuü pahiõāti,\<*<3>*>\ dåto taü bhikkhuü upasaīkamitvā idaü bhante itthannāmena tumhākaü cãva- ratthāya pahitaü gaõhatha\<*<4>*>\ nan ti vadati, bhikkhu na yidaü kappatãti paņikkhipati, dåto atthi pana te bhante veyyāvaccakaro ti pucchati, pu¤¤atthikehi ca upāsakehi bhikkhånaü veyyāvaccaü karothā 'ti āõattā vā bhikkhånaü vā sandiņņhasambhattā\<*<5>*>\ keci veyyāvaccakarā honti, tesaü a¤¤ataro tasmiü khaõe bhikkhussa santike nisinno hoti, bhikkhu naü\<*<6>*>\ niddisati ayaü bhikkhånaü veyyāvaccakaro ti, dåto tassa hatthe akappiyavatthuü datvā therassa cãva- raü kiõitvā\<*<7>*>\ dehãti gacchati, ayaü bhikkhunā sammukhā\<*<8>*>\ niddiņņho. no ce bhikkhussa santike nisinno hoti api ca kho bhikkhu niddisati asukasmiü nāma gāme itthannāmo bhik- khånaü veyyāvaccakaro ti, so\<*<9>*>\ gantvā tassa hatthe akap- piyavatthuü datvā therassa cãvaraü kiõitvā\<*<7>*>\ dadeyyāsãti āgantvā bhikkhussa ārocetvā gacchati, ayam eko bhik- khunā asammukhā\<*<8>*>\ niddiņņho. na h' eva kho so dåto attanā āgantvā āroceti api ca kho a¤¤aü pahiõāti\<*<3>*>\ dinnaü mayā bhante tassa hatthe cãvaracetāpannaü cãvaraü paņigaõhey- yāthā\<*<10>*>\ 'ti ayaü dutiyo bhikkhunā asammukhā\<*<8>*>\ niddiņņho. na h' eva kho a¤¤aü pahiõāti\<*<3>*>\ api ca gacchanto 'va bhikkhuü vadati ahaü tassa hatthe cãvaracetāpannaü dassāmi tumhe cãvaraü gaõheyyāthā 'ti ayaü tatiyo bhikkhunā asammukhā\<*<8>*>\ niddiņņho ti. evaü eko sammukha\<*<8>*>\ niddiņņho tayo asam- mukhā niddiņņhā ti ime cattāro bhikkhunā nidiņņhaveyyā- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. omits ca. 2 Ssp. cā 'ti. 3 Bp. pahiõati. 4 Ssp. gaõhātha. 5 Bp.Ssp. sandiņņhā-. 6 Bp.Ssp. taü. 7 Ssp. kãõitvā. 8 Ssp. -kha. 9 Ssp. so dåto. 10 Ssp. gaõheyyāthā. >\ #<[page 676]># %<676 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.10.>% vaccakarā\<*<1>*>\ nāma, etesu imasmiü rājasikkhāpade vuttanayen' eva paņipajjitabbaü. aparo bhikkhu purimanayen' eva dåtena pucchito natthitāya vā avicāretukāmatāya vā n' atth' amhākaü kappiyakārako ti vadati tasmi¤ ca khaõe koci manusso āgacchati dåto tassa hatthe akappiyavatthuü datvā imassa hatthato cãvaraü gaõhayyāthā 'ti vatvā gacchati ayaü dåtena sammukhā\<*<2>*>\ niddiņņho. aparo dåto gāmaü pavisitvā attanā\<*<3>*>\ abhirucitassa yassa\<*<4>*>\ kassaci hatthe akappiyavatthuü datvā purimanayen' eva āgantvā vā\<*<5>*>\ āroceti a¤¤aü vā pahiõāti\<*<6>*>\ ahaü asukassa nāma hatthe cãvaracetāpannaü dassāmi tumhe cãvaraü gaõheyyāthā 'ti vatvā\<*<7>*>\ gacchati, ayaü tatiyo dåtena asammukhā\<*<2>*>\ niddiņņho ti. evaü eko sammukhā\<*<2>*>\ niddiņņho tayo asammukkhā\<*<2>*>\ niddiņņhā ti ime cattāro dåtena niddiņņhaveyyāvaccakarā\<*<1>*>\ nāma, etesu meõķakasikkhāpade vuttanayena paņipajjitab- baü. vuttaü h' etaü santi bhikkhave manussā saddhā pasannā te kappiyakārakānaü hatthe hira¤¤aü upanikkhi- panti iminā yaü ayyassa kappiyaü taü dethā 'ti. anujānāmi bhikkhave yaü tato kappiyaü taü sādituü na tv' ev' āhaü bhikkhave kenaci pariyāyena jātaråparajataü sāditabbaü pariyesitabban ti\<*<8>*>\ vadāmãti. ettha\<*<9>*>\ codanāya parimāõaü\<*<10>*>\ n' atthi, målaü asādiyantena sahassakkhattum pi codanāya vā ņhānena vā kappiyabhaõķaü sādituü vaņņati, no ce deti a¤¤aü kappiyakārakaü ņhapetvāpi āharāpetabbaü, sace icchati målasāmikānam pi kathetabbaü, no ce icchati na kathetabbaü. aparo bhikkhu purimanayen' eva dåtena pucchito n' atth' amhākaü kappiyakārako ti vadati, tad a¤¤o samãpe ņhito sutvā āhara bho ahaü ayyassa cãvaraü cetāpetvā dassāmãti vadati, dåto handa bho dadeyyāsãti tassa hatthe datvā bhikkhussa anārocetvā 'va gacchati, ayaü mukhave- vaņikakappiyakārako. aparo bhikkhuno upaņņhākassa vā a¤¤assa vā hatthe akappiyavatthuü datvā therassa cãvaraü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. niddiņņhā-. 2 Ssp. -kha. 3 Ssp. attano. 4 Bp. omits yassa. 5 Ssp. omits vā. 6 Bp. pahiõati. 7 Ssp. adds vā. 8 Bp. omits ti. 9 Bp. adds ca. 10 Bp. pamāõaü. >\ #<[page 677]># %% dadeyyasãti etto\<*<1>*>\ 'va pakkamati, ayaü parammukhākap- piyakārako ti ime dve aniddiņņhakappiyakārakā nāma, etesu a¤¤ātakāppavāritesu viya paņipajjitabbaü. sace sayam eva cãvaraü ānetvā dadanti gahetabbaü, no ce na\<*<2>*>\ ki¤ci vattabbā,\<*<3>*>\ desanāmattam. eva c' etaü dåtena cãvaracetā- pannaü pahiõeyyā 'ti, sayaü āharitvāpi piõķapātādãnaü atthāya dadantesu pi es' eva nayo. na kevala¤ ca\<*<4>*>\ attano yeva atthāya sampaņicchituü na vaņņati, sace pi\<*<5>*>\ koci jāta- råparajataü ānetvā idaü saīghassa dammi ārāmaü\<*<6>*>\ ka- rotha cetiyaü\<*<7>*>\ vā bhojanasālādãnaü vā a¤¤ataran ti va- dati, idam pi sampaņicchituü na vaņņati, yassa kassaci hi a¤¤assa\<*<8>*>\ atthāya sampaņicchantassa dukkaņaü hotãti Mahā- paccariyaü vuttaü. sace pana na yidaü bhikkhånaü sampaņicchituü vaņņatãti paņikkhitte vaķķhakãnaü vā kam- makarānaü vā hatthe bhavissati kevalaü tumhe sukataü\<*<9>*>\ dukkaņaü jānathā\<*<10>*>\ 'ti vatvā tesaü hatthe datvā pakkamati vaņņati. athāpi\<*<11>*>\ manussānaü hatthe bhavissati mayham eva vā hatthe bhavissati kevalaü tumhe yaü yassa dātabbaü tad atthāya peseyyāthā 'ti vadati, evam pi vaņņati. sace pana saīghaü vā gaõaü vā puggalaü vā anāmasitvā idaü hira¤- ¤asuvaõõaü cetiyassa dema vihārassa dema navakammassa demā 'ti vadanti paņikkhipituü na vaņņati, ime idaü bhaõan- tãti kappiyakārakānaü ācikkhitabbaü, cetiyādãnaü atthāya tumhe gahetvā ņhapethā 'ti vutte pana amhākaü gahetuü na vaņņatãti paņikkhipitabbaü. sace pana koci bahuü hira¤- ¤asuvaõõaü ānetvā idaü saīghassa dammi cattāro paccaye paribhu¤jathā 'ti vadati, ta¤ ce saīgho sampaņicchati paņig- gahaõe pi paribhoge pi āpatti. tatra ce eko bhikkhu na yidaü kappatãti paņikkhipati upāsako ca yadi na kappati mayham eva bhavissatãti gacchati, so bhikkhu tayā saīghassa labhan- tarāyo kato ti na kenaci ki¤ci vattabbo, yo hi taü codeti sv eva sāpattiko hoti, tena pana ekena bahå anāpattikā katā, \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. eto. 2 Bp. omits na. 3 Bp. -bbo ; Ssp. -bbaü. 4 Ssp. omits ca. 5 Ssp. omits pi. 6 Bp. adds vā. 7 Ssp. inserts vihāraü vā before cetiyaü. 8 Bp. a¤¤ass'. 9 Bp.Ssp. sukata. 10 Ssp. jānāthā. 11 Bp.Ssp. insert mama. >\ #<[page 678]># %<678 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.10.>% sace pana bhikkhåhi na vaņņatãņi paņikkhitte kappiyakāra- kānaü vā hatthe bhavissati mama purisānaü vā mayhaü vā hatthe bhavissati kevalaü tumhe paccaye paribhu¤jathā 'ti vadati vaņņati. catupaccayatthāya ca dinnaü yena yena paccayena attho hoti, tad atthaü upanetabbaü, cãvarat- thāya dinnaü cãvare yeva upanetabbaü, sace cãvarena tā- diso attho n' atthi piõķapātādãnaü saīgho kilamati saīgha- suņņhutāya apaloketvā tad atthāya pi upanetabbaü, es' eva\<*<1>*>\ nayo piõķapātagilānapaccayatthāya dinne pi senāsanat- thāya dinnaü pana senāsanassa garubhaõķattā senāsane yeva upanetabbaü, sace pana bhikkhåsu senāsanaü chaķ- ķhetvā\<*<2>*>\ gatesu senāsanaü vinassati,\<*<3>*>\ ãdise kāle senāsanaü vissajjetvāpi bhikkhånaü paribhogo anu¤¤āto, tasmā senā- sanajagganatthaü målacchejjaü akatvā yāpanamattaü pa- ribhu¤jitabbaü. na kevala¤ ca hira¤¤asuvaõõam eva a¤¤am pi khettavat- thādi\<*<4>*>\ akappiyaü na sampaņicchitabbaü, sace hi koci mayhan tisassasampādanakaü mahātaëākaü atthi, taü saīghassa dammãti vadati, ta¤ ce\<*<5>*>\ saīgho sampaņicchati paņiggahaõe pi pasibhoge pi āpatti yeva, yo pana taü paņikkhipati so purimanayen' eva na kenaci ki¤ci\<*<6>*>\ vattabbo, yo hi taü codeti sv eva sāpattiko hoti, tena pan'\<*<7>*>\ ekena bahå anāpat- tikā katā. yo pana tādisaü yeva talākaü\<*<8>*>\ dammãti vatvā\<*<9>*>\ bhikkhåhi na vaņņatãti paņikkhitto vadati\<*<10>*>\ asuka¤ ca asu- ka¤ ca saīghassa taëākaü atthi kathaü\<*<11>*>\ vaņņatãti,\<*<12>*>\ so vat- tabbo kappiyaü katvā dinnaü bhavissatãti, kathaü dinnaü kappiyaü hotãti. cattāro paccaye paribhu¤jathā 'ti vatvā dinnan ti, so sace sādhu bhante cattāro paccaye,\<*<13>*>\ paribhu¤- jatå\<*<14>*>\ ti deti vaņņāti. athāpi taëākaü gaõhathā\<*<15>*>\ 'ti vatvā na vaņņatãti paņikkhitto kappiyakārako atthãti pucchitvā n' \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. esa for es' eva. 2 Bp.Ssp. chaķķetvā. 3 Ssp. nassati. 4 Ssp. -dikaü. 5 Ssp. sace taü for ta¤ ce. 6 Sp. adds na. 7 Bp. Ssp. pana. 8 Ssp. mahā taëākaü. 9 Ssp. vatvā 'pi. 10 Ssp. sace before vadati. 11 Bp.Ssp. taü before kathaü. 12 Ssp. vattatãti. 13 Bp. inserts saīgho after paccaye. 14 Ssp. -jathā. 15 Ssp. gaõhāthā'. >\ #<[page 679]># %% atthãti vutte idaü asuko nāma vicāressati asukassa vā hatthe mayhaü vā hatthe bhavissati saīgho kappiyabhaõķaü paribhu¤jatå 'ti vadati evaü vaņņati,\<*<1>*>\ sace pi na vaņņatãti paņikkhitto udakaü paribhu¤jissanti\<*<2>*>\ bhaõķakaü dhovis- santi\<*<2>*>\ migapakkhino pivissantãti vadati, evam pi vaņņati. athāpi na vaņņatãti paņikkhitto vadati kappiyasãsena gaõ- hathā\<*<3>*>\ 'ti sādhu upāsaka saīgho pāõãyaü pivissati bhaõķa- kaü dhovissati migapakkhino pivissantãti vatvā paribhu¤- jituü vaņņati. athāpi mama taëākaü vā pokkharaõiü vā saīghassa dammãti vutte sādhu upāsaka saīgho pāõãyaü pivissatãti ādãni vatvā paribhu¤jituü vaņņati yeva, yadi pana bhikkhåhi hatthakammaü yācitvā sahatthena ca kappiyapaņhaviü khaõitvā udakaparibhogatthāya taëākaü kāritaü hoti, ta¤ ce nissāya sassaü nipphādetvā manussā vihāre kappiyabhaõķaü denti vaņņati. atha\<*<4>*>\ manussā eva saīghassa upakāratthāya saīghikabhåmiü khaõitvā taü nissāya nipphannasassato kappiyabhaõķaü denti evam pi vaņņati, amhākaü ekaü kappiyakārakaü ņhapethā 'ti vutte ca ņhapetum pi labhati,\<*<5>*>\ atha pana te manussā rājabalinā upaddutā pakkamanti, a¤¤e paņipajjanti na\<*<6>*>\ bhikkhånaü ki¤ci denti udakaü vāretuü labbhati, ta¤ ca kho kasikam- makāle yeva na sassakāle. sace te vadanti nanu bhante pubbe pi manussā imaü nissāya sassaü akaüså 'ti, tato vattabbā te saīghassa ima¤ ca ima¤ ca upakāraü akaüsu ida¤ ca\<*<7>*>\ ida¤ ca kappiyabhaõķaü adaüså 'ti, sace\<*<8>*>\ vadanti mayam pi dassāmā 'ti evaü vaņņati, sace pana koci abyatto akap- piyavohārena taëākaü paņigaõhati\<*<9>*>\ vā kāreti vā taü bhik- khåhi na paribhu¤jitabbaü, taü nissāya laddhaü\<*<10>*>\ kap- piyabhaõķam pi akappiyam eva. sace bhikkhåhi pariccat- tabhāvaü ¤atvā sāmiko vā tassa puttadhãtaro vā a¤¤o vā koci vaüse uppanno puna kappiyavohārena deti vaņņati, upacchinne kulavaüse \<*<11>*>\tassa janapadassa yo\<*<11>*>\ sāmiko, so \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. omits evaü vattati ; Ssp. omits evaü. 2 Bp. -ssati. 3 Ssp. gaõhāthā'. 4 Ssp. athāpi. 5 Bp.Ssp. labbhati. 6 Bp.Ssp. add ca. 7 Bp.Ssp. c'. 8 Ssp. adds te. 9 Bp.Ssp. paņiggaõhati. 10 Ssp. laddha. 11-11 Bp.Ssp. yo tassa janapadassa for tassa janapadassa yo. >\ #<[page 680]># %<680 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.10.>% acchinditvā puna deti Cittalapabbate\<*<1>*>\ bhikkhunā nãhaņauda- kavāhakaü Aëandanāgarājamahesã\<*<2>*>\ viya, evam pi vaņņati. kappiyavohāre pi udakavasena paņiggahitataëāke suddha- cittānaü mattikuddharaõapāëibandhanādãni ca\<*<3>*>\ kātuü vaņ- ņati, taü nissāya pana sassaü karonte disvā kappiyakāra- kaü ņhapetuü na vaņņati, yadi te sayam eva kappiyabhaõķaü denti gahetabbaü, no ce denti na codetabbā\<*<4>*>\ na sāretabbā.\<*<4>*>\ paccayavasena paņiggahitataëāke kappiyakārakaü ņhapetuü vaņņati. mattikuddharaõapāëibandhanādãni pana kātuü na vaņņati, sace kappiyakārakā sayam eva karonti vaņņati, abyat- tena pana\<*<5>*>\ lajjãbhikkhunā kārāpitesu ki¤cāpi paņiggahaõaü\<*<6>*>\ kappiyaü bhikkhussa payogapaccayā uppannena missattā\<*<7>*>\ visagatapiõķapāto viya akappiyamaüsarasamissabhojanaü\<*<8>*>\ viya ca dubbinibhogaü\<*<9>*>\ hoti, sabbesaü akappiyam eva. sace pana udakassa okāso atthi taëākassa pāëi thirā yathā bahuü udakaü gaõhāti evaü karohi tãrasamãpe udakaü karohãti evaü\<*<10>*>\ udakam eva vicāreti\<*<11>*>\ vaņņati, uddhane aggiü na pātenti\<*<12>*>\ udakakammaü labbhatu upāsakā 'ti vattuü vaņņati, sassaü katvā āharathā 'ti vattuü pana na vaņņati. sace pana taëāke atibahuü udakaü disvā passato vā piņņhito vā mātikaü nãharāpeti, vanaü chindāpetvā kedā- rake\<*<13>*>\ kārāpeti, porāõakedāresu vā pakatibhāgaü agahetvā\<*<14>*>\ atirekaü ganhati\<*<15>*>\ navasasse\<*<16>*>\ vā\<*<17>*>\ aparicchinnabhāge ettake kahāpaõe dethā ti kahāpaõe uņņhāpeti sabbesaü akappiyaü, yo pana kasatha\<*<18>*>\ vapathā 'ti avatvā ettakāya bhåmiyā ettako nāma bhāgo ti evaü bhåmiü vā patiņņhapeti ettake bhåmibhāge amhehi sassaü kataü ettakaü nāma bhāgaü gaõhathā\<*<19>*>\ 'ti vadantesu kassakesu\<*<20>*>\ bhåmippamāõaga- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. Cittalatāpabbate. 2 Bp. Aëanāga- ; Ssp. Anuëā nāma rājamahesã. 3 Ssp. puna for ca. 4 Bp.Ssp. -tabbaü. 5 Ssp. omits pana. 6 Bp.Ssp. -haõe. 7 Bp.Ssp. missakattā. 8 Bp. -missakabhojanaü. 9 Bp. -nibbhogaü ; Ssp. dupparibhogaü. 10 Bp. omits evaü. 11 Ssp. -retuü. 12 Ssp. nipātenti for na pātenti. 13 Bp.Ssp. kedāre. 14 Bp. Ssp. agga-. 15 Ssp. gaõhāti and adds akālasasse. 16 Bp. nave sasse. 17 Bp. inserts akālasse vā after this vā. 18 Bp. kassatha. 19 Ssp. gaõhāthā. 20 Ssp. kasakesu. >\ #<[page 681]># %% haõatthaü\<*<1>*>\ rajjuyā vā daõķakena\<*<2>*>\ vā miõati\<*<3>*>\ khaëe vā ņhatvā rakkhati khaëato\<*<4>*>\ nãharāpeti koņņhāgāre vā paņisām- eti tass' eva naü\<*<5>*>\ akappiyaü. sace kassakā\<*<6>*>\ kahāpaõe āharitvā ime saīghassa āhaņā ti vadanti, a¤¤ataro ca bhikkhu na saīgho kahāpaõe khādatãti sa¤¤āya ettakehi kahāpaõehi sāņake āhara ettakehi yāguādãni sampādethā 'ti\<*<7>*>\ vadati, yaü te āharanti sabbesaü akappiyaü, kasmā, kahāpaõānaü vicāritattā, sace dha¤¤aü āharitvā idaü saīghassa āhaņan ti vadanti, a¤¤ataro ca bhikkhu puri- manayen' eva ettakehi vãhãhi ida¤ c' ida¤\<*<8>*>\ ca āharathā 'ti vadati, yaü te āharanti tass' eva akappiyaü, kasmā, dha¤- ¤assa vicāritattā. sace taõķulaü vā aparaõõaü\<*<9>*>\ vā āharitvā imaü\<*<10>*>\ saīghassa āhaņan ti vadanti, a¤¤ataro ca bhikkhu purimanayen' eva ettakehi taõķulehi ida¤ c' ida¤\<*<11>*>\ ca āha- rathā 'ti vadati, yan te āharanti sabbesaü kappiyaü, kasmā, kappiyānaü taõķulādãnaü vicāritattā, kayavikkhaye pi anāpatti kappiyakārakassa ācikkhitattā. pubbe pana Cit- talapabbate\<*<12>*>\ eko bhikkhu catussāladvāre\<*<13>*>\ aho vata sve saīghassa etappamāõe\<*<14>*>\ påve paceyyun ti ārāmikānaü sa¤- ¤ājananatthaü bhåmiyaü maõķalaü akāsi, taü disvā cheko ārāmiko tath' eva katvā dutiyadivase bheriyā ākoņitāya\<*<15>*>\ sannipatite saīghe påvaü gahetvā saīghattheraü āha bhante amhehi ito pubbe n' eva pitunnaü\<*<16>*>\ na pitāmahānaü evaråpaü sutapubbaü ekena ayyena catussāladvāre\<*<17>*>\ påvat- thāya sa¤¤ā katā ito dāni ppabhåti\<*<18>*>\ ayyā attano attano cit- tānuråpaü vadantu amhākam pi phāsuvihāro bhavissatãti. mahātthero tato 'va nivatti, ekabhikkhunā\<*<19>*>\ 'pi påvo na ga- hito, evaü pubbe tatr' uppādaü na paribhu¤jiüsu, tasmā. sallekhaü accajantena appamattena bhikkhunā, kappiye pi na kātabbā āmisatthāya lolatā ti. \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. -õaggaha-. 2 Bp.Ssp. daõķena. 3 Bp.Ssp. miõāti. 4 Bp. thalato vā nãha ; Ssp. khalato vā nãha-. 5 Bp.Ssp. taü. 6 Ssp. kasakā. 7 Ssp. -dehãti for -dethā 'ti. 8 Ssp. c' ãda¤. 9 Ssp. -nnaü. 10 Bp. idaü. 11 Ssp. ãda¤. 12 Ssp. Cittalatāpabbate. 13 Bp. catusāla-. 14 Bp.Ssp. ettakappamāõe. 15 Ssp. ākoņņitāya. 16 Bp.Ssp. pitånaü. 17 Bp. catusāla-. 18 Ssp. pabhåti. 19 Ssp. ekena bhikkhunā. >\ #<[page 682]># %<682 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.10.>% yo cāyaü taëāke vutto pokkharaõã udakavāhakamātikādãsu pi es' eva nayo, pubbaõõāparaõõaucchuphalādãnaü\<*<1>*>\ virå- hanaņņhānaü yaü ki¤ci khettaü vā vatthuü vā dammãti vutte pi na vaņņatãti paņikkhipitvā taëāke vuttanayen' eva,\<*<2>*>\ yadā kappiyavohārena catupaccayaparibhogatthāya\<*<3>*>\ dam- mãti vadati, tadā sampaņicchitabbaü. vanaü dammi ara¤- ¤aü dammãti vutte pana vaņņati, sace manussā bhikkhåhi anāõattā yeva tattha rukkhe chinditvā aparaõõādãni\<*<4>*>\ sam- pādetvā bhikhånaü bhāgaü denti vaņņati, adento na code- tabba.\<*<5>*>\ sace kenaci deva antarāyena tesu pakkantesu a¤¤e karonti na ca bhikkhånaü ki¤ci denti te vāretabbā, sace vadanti nanu bhante pubbe pi manussā idha sassāni akaüså 'ti tato\<*<6>*>\ vattabbā te saīghasa ida¤ ca ida¤\<*<7>*>\ ca kappiya- bhaõķaü adaüså 'ti, sace vadanti mayam pi dassāmā 'ti evaü vaņņati, ki¤ci sassuņņhānakaü bhåmippadesaü san- dhāya sãmaü demā 'ti vadanti vaņņati, sãmāparicchedatthaü\<*<8>*>\ pana thambhā vā pāsāõā vā sayaü na ņhapetabbā,\<*<9>*>\ bhåmi nāma anagghā appakenāpi pārājiko bhaveyya, ārāmikānaü pana vattabbaü iminā ņhānena amhākaü sãmā gatā ti, sace hi te adhikaü gaõhanti pariyāyena kaņhitattā anāpatti. yadi pana rājarājamahāmaccādayo sayam eva thambhe ņhapāpetvā cattāro paccaye paribhu¤jathā 'ti denti vaņņati yeva, sace koci anto sãmāya\<*<10>*>\ taëākaü vā\<*<11>*>\ khaõati vihāra- majjhena vā mātikaü neti cetiyaīgaõabodhiaīgaõādãni dus- santi vāretabbo. sace saīgho ki¤ci labhitvā āmisagaruka- tāya na vāreti eko bhikkkhu vāreti so 'va bhikkhu issaro, sace eko bhikkhu na vāreti netha tumhe ti tesaü yeva pakkho hoti saīgho vāreti saīgho 'va issaro, saīghikesu hi kammesu yo dhammikaü\<*<12>*>\ kammaü karoti so issaro, sace vāriyamāno pi karoti heņņhā gahitaü paüsuü heņņhā pakkhipitvā upari gahitaü paüsuü upari pakkhipitvā påretabbā. sace koci yathājātam eva ucchuü vā aparaõõaü\<*<13>*>\ vā alābukumbhaõ- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. pubbannāparannaucchunāëikerādãnaü. 2 Ssp. adds paņipajjitabbaü. 3 Ssp. catuppa-. 4 Ssp. -nnādãni. 5 Ssp. adds na sāretabbā. 6 Bp. adds te. 7 Bp. c' ; Ssp. c' ãda¤. 8 Bp.Ssp. -cchedanatthaü. 9 Bp.Ssp. insert kasmā. 10 Ssp. -māyaü. 11 Bp.Ssp. omit vā. 12 Bp.Ssp. dhamma. 13 Ssp. -nnaü. >\ #<[page 683]># %% ķādikaü vā valliphalaü\<*<1>*>\ dātukāmo etaü sabbaü ucchuk- khettaü aparaõõavatthuü\<*<2>*>\ valliphalāvāņaü\<*<3>*>\ dammãti vada- ti, saha vatthunā parāmaņņhattā na vaņņatãti Mahāsummat- thero āha, Mahāpadummatthero pana abhilāpamattam etaü sāmikānaü yeva hi so bhåmibhāgo tasmā vaņņatãti āha. dāsaü dammãti vadati na vaņņati, ārāmikaü dammi veyyā- vaccakaraü dammi kappiyakārakaü dammãti vutte vaņņati, sace so ārāmiko purebhattam pi pacchābhattam pi saīghass' eva kammaü karoti sāmaõerassa viya sabbaü bhesajjapaņi- jagganam pi tassa kātabbaü, sace purebhattam eva saī- ghassa\<*<4>*>\ karoti pacchābhattaü attano\<*<4>*>\ karoti, sāyaü nivāpo na dātabbo. ye pi pa¤cadivasavārena vā pakkhadivasavā- rena\<*<5>*>\ vā saīghassa\<*<4>*>\ katvā sesakāle attano\<*<4>*>\ karonti tesam pi karaõakāle yeva bhatta¤ ca nivāpo ca dātabbo, sace saī- ghassa kammaü n' atthi attano yeva kammaü katvā jãvanti te ce hatthakammamåle\<*<6>*>\ ānetvā denti gahetabbaü, no ce denti na ki¤ci vattabbā. yaü ki¤ci rajakadāsam pi pesakāradāsam pi ārāmikanāmena sampaņicchituü vaņņati, sace gāvo demā 'ti vadanti vadanti na vaņņatãti paņikkhi- pitabbā, imā gāvo kuto ti paõķitehi pa¤cagorasaparibho- gatthāya dinnā ti,\<*<7>*>\ mayam pi pa¤cagorasaparibhogatthāya demā 'ti vutte vaņņanti, ajakādãsu\<*<8>*>\ pi es' eva nayo. hatthiü dema assaü mahisaü kukkuņaü såkaraü demā 'ti vadanti sampaņicchituü na vaņņati, sace koci manussā appossukkā\<*<9>*>\ bhante tumhe hotha mayaü ime gahetvā tumhākaü kappiya- bhaõķaü dassāmā 'ti\<*<10>*>\ gaõhanti vaņņati, kukkuņasåkarā sukhaü\<*<11>*>\ jãvantå 'ti ara¤¤e vissajjetuü vaņņati. imaü taëā- kaü imaü khettaü imaü vatthuü vihārassa demā 'ti vutte paņikkhipituü na labbhatãti. sesam ettha uttānattham eva.\<*<12>*>\ samuņņhānādãsu idam pi chasamuņņhānaü\<*<13>*>\ kiriyā\<*<14>*>\ nosa¤¤ā- vimokkhaü acittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü\<*<15>*>\ vacã- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. vallã- for valli, sic passim. 2 Ssp. aparanna-. 3 Bp. valliphalaü vā for this. 4 Bp.Ssp. add kammaü. 5 Bp.Ssp. pakkhavārena. 6 Bp.Ssp. -målaü. 7 Ssp. vattabbā. 8 Bp.Ssp. ajikā. 9 Bp. adds 'va. 10 Ssp. inserts vatvā after 'ti. 11 Ssp. yathāsukhaü. 12 Ssp. evā 'ti. 13 Ssp. chassamu-. 14 Bp. kriyaü. 15 Bp. -kamma. >\ #<[page 684]># %<684 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.11, 12, 13.>% kammaü ticittaü tivedanan ti. Samantapāsādikāya vinaya- saüvaõõanāya\<*<1>*>\ rājasikkhāpadavaõõanā niņņhitā. niņņhito ca paņhamo vaggo. Tena samayenā 'ti kosiyasikkhāpadaü. tattha santha- ritvā kataü hotãti same bhåmibhāge kosiyaüsåni uparåpari santharitvā ka¤jikādãhi si¤citvā kataü hoti. ekena pi kosi- yaüsunā missetvā\<*<2>*>\ 'ti\<*<3>*>\ tiņņhatu attano rucivasena missitaü,\<*<4>*>\ sace\<*<5>*>\ tassa karaõaņņhāne vāto ekaü\<*<6>*>\ kosiyāüsuü\<*<7>*>\ ānetvā pāteti evaü pi missetvā\<*<2>*>\ katam eva hotãti, sesaü\<*<8>*>\ uttānat- tham eva. chasamuņņhānaü\<*<9>*>\ kiriyā\<*<10>*>\ nosa¤¤āvimokkhaü acittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü\<*<11>*>\ vacãkammaü ti- cittaü tivedanan ti. kosiyasikkhāpadavaõõanā niņņhitā. Tena samayenā 'ti suddhakāëakasikkhāpadaü, tattha sud- dhakāëakānan ti suddhānaü kāëakānaü a¤¤ehi amissitakā- ëakānan\<*<12>*>\ ti attho, sesaü uttānattham eva, samuņņhānādãni pi kosiyasikkhāpadasadisān' evā 'ti. suddhakāëakasikkhāpa- davaõõanā niņņhitā. Tena samayenā 'ti dvebhāgasikkhāpadaü. tattha ante ādi- yitvā ti ettha\<*<13>*>\ santhatassa ante anuvātaü viya dassetvā\<*<14>*>\ odātaü\<*<15>*>\ alliyāpetvā.\<*<16>*>\ dve bhāgā ti dve koņņhāsā. ādātabbā ti gahetabbā. gocariyānan ti kapilavaõõānaü. dve tulā\<*<17>*>\ ādātabbā ti catuhi tulāhi\<*<18>*>\ kāretukāmaü sandhāya vuttaü. atthato pana yattakehi eëakalomehi kātukāmo hoti tesu dve koņņhāsā kāëakānaü eko odātānaü eko gocariyānan ti idam eva dassitaü hotãti veditabbaü, sesaü uttānattham eva. samuņņhānādãni\<*<19>*>\ kosiyasikkhāpadasadisān' eva, kevalaü idaü ādāya ca anādāya ca karaõato kiriyā kiriyan ti\<*<20>*>\ veditabbaü. dvebhāgasikkhāpadavaõõanā niņņhitā. \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. -nāyaü. 2 Bp.Ssp. missitvā. 3 Ssp. inserts ettha after 'ti. 4 Ssp. missakaü. 5 Bp. adds pi. 6 Bp. eka. 7 Bp.Ssp. kosiyaüsuü. 8 Ssp. inserts sabbattha after sesaü. 9 Ssp. chassamu-. 10 Bp. kriyaü. 11 Bp. -kamma. 12 Ssp. amissaka- for amissita-. 13 Bp.Ssp. omit ettha. 14 Bp. dassento ; Ssp. dasante. 15 Ssp. odātāõaü. 16 Bp. alliyā-. 17 Bp. tålā. 18 Bp. tålāhi. 19 Bp.Ssp. add pi. 20 Bp.Ssp. omit ti. >\ #<[page 685]># %% Tena samayenā 'ti chabbassasikkhāpadaü. \<*<1>*>\åhadanti pi ummãhanti\<*<2>*>\ pãti santhatānaü upari vaccam pi passāvam pi karontãti vuttaü hoti. dinnā saīghena itthannāmassa bhik- khuno santhatasammutãti\<*<3>*>\ evaü laddhasammutiko bhikkhu- yāva rogo na våpasammati\<*<4>*>\ tāva yaü yaü ņhānaü gacchati tattha tattha santhataü kātuü labhati, sace ārogo hutvā puna målavyādhinā 'va gilāno hoti so yeva parihāro nattha¤- ¤aü sammutikiccan\<*<5>*>\ ti Phussadevatthero āha, Upatissat- thero pana so vā vyādhi\<*<6>*>\ paņikuppatu a¤¤o vā sakiü gilāno ti nāmaü laddhaü laddham eva puna sammutikiccaü\<*<5>*>\ n' atthãti āha. orena ce channaü vassānan ti channaü vassā- naü\<*<7>*>\ orimabhāge anto ti attho, padabhājane pana saīkhyā- mattadassanatthaü ånakachabbassānãti vuttaü. anāpatti chabbassāni karotãti yadā chabbassāni paripuõõāni honti tadā santhataü karoti, dutiyapade pi\<*<8>*>\ yadā atirekachabbas- sāni honti tadā karotãti evam attho daņņhabbo, na hi so vas- sāni\<*<9>*>\ karotãti, sesaü uttānattham eva. samuņņhānādãni kosi- yasikkhāpadasadisān' evā\<*<10>*>\ 'ti. chabbassasikkhāpadavaõõanā niņņhitā. Tena samayenā 'ti nisãdanasanthatasikkhāpadaü. tattha icchām' ahaü bhikkhave ti bhagavā kira taü temāsaü\<*<11>*>\ na ki¤ci bodhaneyyasattaü addasa, tasmā evam āha, evaü sante pi tantivasena dhammadesanā kattabbā siyā yasmā pan' assa etad ahosi mayi okāsaü kāretvā paņisallãne bhikkhå adhammikaü katikavattaü karissanti taü Upaseno bhin- dissati ahaü tasa pasãditvā bhikkhånaü dassanaü anujā- nissāmi tato naü\<*<12>*>\ passitukāmā bahå bhikkhå dhutaīgāni samādiyissanti aha¤ ca tehi ujjhitasanthatappaccayā\<*<13>*>\ sik- khāpadaü pa¤¤āpessāmãti\<*<14>*>\ tasmā evam āha: evaü bahåni hi ettha ānisaüsānãti. sapariso yena bhagavā ten' upasaīka- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. tattha uhadanti for åhadanti. 2 Bp.Ssp. ummi-. 3 Ssp. -sammatãti. 4 Bp.Ssp. -samati. 5 Ssp. sammati-. 6 Ssp. byādhi. 7 Ssp. omits channaü vassānaü. 8 Bp. omits pi. 9 Bp.Ssp. chabbassāni. 10 Ssp. eva idaü pana kiriyākiriyan ti for evā. 11 Ssp. anto before temāsaü. 12 Bp.Ssp. maü. 13 Bp.Ssp. -tapaccayā. 14 Bp. pa¤¤ape-. >\ #<[page 686]># %<686 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.15.>% mãti\<*<1>*>\ thero kira na bhikkhave ånadasavassena upasampā- detabbo yo upasampādeyya āpatti dukkaņassā 'ti imasmim khandakasikkhāpade kathaü hi nāma tvaü moghapurisa a¤¤ehi ovadeyyo\<*<2>*>\ anusāsiyo\<*<3>*>\ a¤¤aü ovadituü anusāsituü ma¤¤issatãti evam ādinā nayena garahaü labhitvā yathā\<*<4>*>\ mayhaü parisaü nissāya garahaü adāsi so dān' āhaü bha- gavantaü ten' eva puõõacandasassirãkena\<*<5>*>\ sabbākārapari- puõõena mukhena brahmaghosaü niccharāpetvā\<*<6>*>\ parisaü yeva nissāya sādhukāraü dāpessāmãti suhadayo kulaputto atirekayojanasataü pakkamitvā\<*<7>*>\ parisaü vinetvā\<*<8>*>\ pa¤ca- mattehi bhikkhusatehi parivuto puna bhagavantaü upasaī- kanto,\<*<9>*>\ tena vuttaü sapariso yena bhagavā ten' upasaī- kamãti,\<*<1>*>\ na hi sakkā buddhānaü a¤¤athā ārādhetuü a¤- ¤atra vaõõasampattiyā.\<*<10>*>\ bhagavato avidåre nisinno ti vatta- sampattiyā parisuddhabhāvena nirāsaüko sãho viya ka¤ca- napabbatassa\<*<11>*>\ bhagavato avidåre nisinno. etad avocā 'ti kathāya\<*<12>*>\ samuņņhāpanatthaü etaü avoca. manāpāni te bhikkhå paüsukålānãti bhikkhå\<*<13>*>\ tava imāni paüsukålāni manāpāni attano ruciyā khantiyā gahitānãti attho. na kho me bhante manāpānãti bhante na mayā attano ruciyā gahi- tāni galaggāhena viya matthakatāëanena viya ca gahito 'mhãti dasseti. pa¤¤āyissatãti pa¤¤āto abhi¤¤āto bhavissati, tattha sandissatãti vuttaü hoti. na mayaü apa¤¤attaü pa¤- ¤apessāmā\<*<14>*>\ 'ti mayaü sāvakā nāma appa¤¤attaü\<*<15>*>\ na pa¤- ¤apessāma,\<*<16>*>\ buddhavisayo hi eso yadidaü pācittiyaü duk- kaņan ti ādinā nayena appa¤¤attasikkhāpadapa¤¤āpanaü\<*<16>*>\ pa¤¤attasamucchindanaü\<*<17>*>\ vā ti.\<*<18>*>\ samādāyā 'ti taü taü sikkhāpadaü samādiyitvā sādhu suņņhå 'ti sampaņicchitvā yathā pa¤¤attesu sabbasikkhāpadesu sikkhissāmā 'ti dasseti. \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. åpa-. 2 Bp. ovadiyo ; Ssp. ovadanãyo. 3 Ssp. anusāsanãyo. 4 Bp. Ssp. satthā. 5 Ssp. -sirikena. 6 Bp. nicchāretvā ; Ssp. nicchārāpetvā. 7 Bp. paņikkamitvā ; Ssp. atikkamitvā. 8 Bp. cinitvā ; Ssp. vinitvā. 9 Bp. -kamanto. 10 Bp.Ssp. vattasampa-. 11 Ssp. guhāyaü after this. 12 Ssp. kathā. 13 Bp. bhikkhu. 14 Ssp. pa¤¤ā-. 15 Bp. apa¤¤-. 16 Bp. -pa¤¤apanaü. 17 Ssp. pa¤¤attasikkhāpada- for pa¤¤atta-. 18 Bp.Ssp. omit ti. >\ #<[page 687]># %% bhagavā tassa āraddhacitto puna pi sādhu sādhå 'ti sādhu- kāram adāsi.\<*<1>*>\ anu¤¤āt' āvuso ti anu¤¤ātaü āvuso. pi- hentā\<*<2>*>\ ti pihayantā. santhatāni ujjhitvā ti santhate catuttha- cãvarasa¤¤itāya sabbe\<*<3>*>\ santhatāni ujjhitvā. dhammiü ka- thaü kathetvā\<*<4>*>\ bhikkhå āmantesãti bhagavā santhatāni vip- pakiõõāni disvā saddhādeyyavinipātane kāraõaü n' atthi paribhogåpāyaü\<*<5>*>\ nesaü dassessāmãti dhammiü kathaü katvā bhikkhå āmantesi. sakiü nivattham pi sakiü pārutaü\<*<6>*>\ pãti sakiü nisinna¤ c' eva nipanna¤ ca. sāmantā ti ekapas- sato vaņņaü vā caturassaü vā chinditvā gahitaņņhānaü yathā vidatthimattaü hoti evaü gahetabbaü, santharantena pana pāëiyaü vuttanayen' eva ekadese vā santharitabbaü, vijaņetvā vā missakaü katvā santharitabbaü, evaü\<*<7>*>\ thi- rataraü hotãti,\<*<8>*>\ sesaü uttānattham eva. samuņņhānādãni kiriyākiriyattā imassa sikkhāpadassa dvebhāgasikkhāpada- sadisānãti. nisãdanasanthatasikkhāpadavaõõanā\<*<9>*>\ niņņhitā. (imesu pana pa¤casu santhatesu purimāni tãõi vinayakam- maü katvā paņilabhitvā paribhu¤jituü na vaņņanti, pac- chimāni dve vaņņantãti veditabbāni.\<*<10>*>\) Tena samayenā 'ti eëakalomasikkhāpadaü. tattha uppaõ- ķesun ti kittakena\<*<11>*>\ bhante kãtānãti ādãni vadantā avaha- siüsu. ņhitako 'va āsumhãti\<*<12>*>\ yathā manussā ara¤¤ato ma- hantaü dārubhāraü ānetvā kilantā ņhitakā 'va pātenti evaü pātesãti attho. sahatthā ti sahatthena attanā haritab- bānãti vuttaü hoti. bahi tiyojanaü pātetãti tiyojanato bahi pāteti. anantarāyena pana\<*<13>*>\ patane\<*<14>*>\ hatthato muttamatte lomagaõanāya nissaggiyapācittiyāni,\<*<15>*>\ sace bahi tiyojane rukkhe vā thambhe vā paņiha¤¤itvā puna anto\<*<16>*>\ patanti \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. akāsi. 2 Bp.Ssp. pihantā. 3 Bp.Ssp. sabba. 4 Bp.Ssp. katvā. 5 Bp. -gupāyaü. 6 Bp. pārupitaü. 7 Ssp. adds kataü. 8 Ssp. hoti. 9 Bp. -padaü and omits vaõõanā niņņhitā ; Ssp. -padaü samattaü. 10 Bp. -bbānãti. 11 Ssp. adds te. 12 Ssp. āsumbhãti. 13 Ssp. omits pana. 14 Bp.Ssp. patanake. 15 Ssp. nissaggiyāni pācittiyāni. 16 Ssp. abbhantare. >\ #<[page 688]># %<688 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.16.>% anāpatti,ū bhåmiyaü patitvā ņhatvā ņhatvā\<*<1>*>\ vaņņamānā eëaka- lomabhaõķikā puna anto pavisati\<*<2>*>\ āpatti yeva, anto ņhatvā hatthena vā pādena vā yaņņhiyā vā vaņņeti ņhatvā vā aņhatvā\<*<3>*>\ vā vaņņamānā bhaõķikā gacchatu\<*<4>*>\ āpatti yeva, a¤¤o haris- satãti ņhapeti, tena harite pi āpatti yeva. suddhacittena ņha- pitaü vāto vā a¤¤o vā attano dhammatāya bahi pāteti āpatti yeva, saussāhattā acittakattā ca sikkhāpadassa. Kurundiyādãsu\<*<5>*>\ pana ettha anāpattãti vuttā, sā anāpatti pāëiyā na sameti. ubhato bhaõķikaü ekābaddhaü katvā ekaü\<*<6>*>\ bhaõķikaü anto sãmāya ekaü bahi sãmāya karonto ņhapeti rakkhati tāva, ekābaddhe kāje pi es' eva nayo. yadi pana abandhitvā kājakoņiyaü ņhapitamattam eva hoti na rakkhati, ekābaddhe pi parivattetvā ņhapite āpatti yeva. a¤¤assa yāne vā ti ettha gacchante yāne va hatthipiņņhiyā- dãsu vā sāmikassa ajānantass' eva harissatãti ņhapeti, tasmiü tiyojanaü atikkante āpatti.\<*<7>*>\ āgacchante\<*<8>*>\ pi es' eva nayo, sace pana āgacchante\<*<8>*>\ yāne vā hatthipiņņhiyādãsu vā ņha- petvā abhiråhitvā\<*<9>*>\ sāreti heņņha vā gacchanto codeti pak- kosanto vā anubandhāpeti a¤¤aü harāpetãti vacanato anā- patti. Kurundiyādãsu\<*<5>*>\ pana āpattãti vuttaü, taü a¤¤aü harāpetãti iminā na sameti. adinnādāne pana suīkaghāte āpatti hoti, yā hi tattha āpatti sā idha anāpatti, yā idha āpatti sā tattha anāpatti, taü thānaü patvā a¤¤avihito\<*<10>*>\ vā corā- dãhi vā upadduto gacchati āpatti yeva, sabbattha lomaga- õanāya āpatti paricchedo veditabbo. vāsādhippāyo\<*<11>*>\ gantvā tato paraü haratãti yattha gato tattha uddesaparipucchā- dãnaü vā paccayānaü\<*<12>*>\ vā alābhena tato paraü a¤¤attha gacchati. tato pi a¤¤atthā 'ti evaü yojanasatam pi harantassa anāpatti. acchinnaü paņilabhitvā\<*<13>*>\ ti corā acchinditvā nirat- thakabhāvaü ¤atvā paņidenti, taü harantassa anāpatti. nissaņņhaü paņilabhitvā ti vinayakammakataü paņilabhitvā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. does not repeat this. 2 Ssp. pavisanti. 3 Bp. aņņhatvā. 4 Ssp. gacchanti. 5 Bp. Kurundã ādãsu. 6 Ssp. eka. 7 Ssp. adds yeva. 8 Ssp. agacchante. 9 Ssp. abhiru-. 10 Ssp. a¤¤ā-. 11 Ssp. tiyojanaü before vāsā-. 12 Bp.Ssp. -yādãnaü. 13 Bp. labhitvā. >\ #<[page 689]># %% ti attho. kaņabhaõķan\<*<1>*>\ ti kataü bhaõķaü\<*<2>*>\ kambalakoja- vasanthatādi\<*<3>*>\ yaü ki¤ci antamaso suttakena baddhamat- tam pi. yo pana tanukapattatthavikantare vā ayogāüsa- vaņņakakāyabandhanādãnaü\<*<4>*>\ antaresu vā pipphalikādãnaü malarakkhaõatthaü sipāņiyaü\<*<5>*>\ vā antamaso vātābādhiko kaõõacchidde pi lomāni pakkhipitvā gacchati āpatti yeva. suttakena pana bandhitvā pakkhittaü kaņabhaõķakaņ- ņhāne\<*<1>*>\ tiņņhati, veõiü katvā harati idaü nidānamukhaü nāma āpatti yevā 'ti, sesaü uttānattham eva. samuņņhānā- dãsu idaü eëakalomasamuņņhānaü nāma kāyato ca kāya- cittato ca samuņņhāti, kiriyā\<*<6>*>\ nosa¤¤āvimokkhaü acittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü ticittaü tivedanan ti. eëaka- lomasikkhāpadavaõõanā\<*<7>*>\ niņņhitā.\<*<8>*>\ Tena samayenā 'ti eëakalomadhovāpanasikkhāpadaü. tat- tha ri¤cantãti ujjhanti vissajjenti\<*<9>*>\ na sakkonti anuyu¤jitun ti vuttaü hoti, sesam ettha purāõacãvarasikkhāpade vutta- nayam eva saddhiü samuņņhānādãhãti. eëakalomadhovā- panasikkhāpadavaõõanā\<*<10>*>\ niņņhitā. Tena samayenā 'ti råpiyasikkhāpadaü. tattha paņiviüso\<*<11>*>\ ti koņņhāso. jātaråparajatan ti ettha jātaråpan ti suvaõ- õassa nāmaü, taü pana yasmā tathāgatassa vaõõasadisaü hoti tasmā satthuvaõõo vuccatãti padabhājane vuttaü, tass' attho yo satthuvaõõo lohaviseso idaü jātaråpaü nāmā 'ti. rajataü pana saīkho silā pavāëaü rajataü jāta- råpan ti ādãsu råpiyaü vuttaü, idha pana yaü ki¤ci vohāra- gamanãyaü\<*<12>*>\ kahāpaõādi adhippetaü. ten' ev' assa pada- bhājane kahāpaõo lohamāsako ti ādi vuttaü. tattha kahā- paõo ti suvaõõamayo\<*<13>*>\ vā råpiyamayo vā pākatiko vā. lohamāsako ti tambalohādãhi katamāsako. dārumāsako ti sāradārunā vā veëupesikāya vā antamaso tālapannena\<*<14>*>\ 'pi \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. kata-. 2 Ssp. kalabhaõķakaü. 3 Ssp. -ādiü. 4 Bp. āyogāüsabaddhaka- ; Ssp. āyogāüsabandhaka-. 5 Ssp. sipāņikāya. 6 Bp. kriyaü. 7 Bp.Ssp. -padaü. 8 Bp.Ssp. niņņhitaü. 9 Ssp. visajjenti. 10 Bp.Ssp. -padaü niņņhitaü. 11 Bp. paņivãso ; Ssp. paņiviso. 12 Ssp. -gāma-. 13 Bp.Ssp. sovaõõa-. 14 Bp. -paõõenā ; Ssp.-paõõena. >\ #<[page 690]># %<690 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.18.>% råpaü chinditvā katamāsako. jatumāsako ti lākhāya vā niyyāsena\<*<1>*>\ vā råpaü samuņņhāpetvā katamāsako. ye vohā- raü gacchantãti iminā pana padena yo yo yattha yattha janapade yadā yadā vohāraü gacchati antamaso aņņhimayo pi cammamayo pi rukkhaphalabãjamayo pi samuņņhāpita- råpo pi asamuņņhāpitaråpo pi sabbo saīgahãto.\<*<2>*>\ icc' etaü sabbam pi rajataü jātaråpaü jātaråpamāsako vuttappa- bhedo sabbo pi rajatamāsako ti catubbidhaü nissaggiyavat- thuü\<*<3>*>\ hoti, muttā maõi saīkho silā pavāëaü lohitaīko\<*<4>*>\ masāragallaü sattadha¤¤āni dāsi\<*<5>*>\ dāsa\<*<6>*>\ khetta vatthu pupphārāma phalārāmādayo ti idaü dukkaņavatthu, sut- taü phālo paņako kappāso anekappakāraü aparaõõaü\<*<7>*>\ sappi navanãtaü\<*<8>*>\ teëaü\<*<9>*>\ madhu phāõitādi bhesajja¤ ca idaü kappiyavatthu, tattha nissaggiyavatthuü attano vā saīgha gaõa puggala cetiyānaü\<*<10>*>\ vā atthāya sampaņicchituü na vaņņati, attano atthāya sampaņicchato nissaggiyaü pācit- tiyaü,\<*<11>*>\ sesānaü atthāya dukkaņaü, dukkaņavatthuü sab- besam pi atthāya sampaņicchato dukkaņam eva, kappiyavat- thumhi anāpatti, sabbam pi nikkhipanatthāya bhaõķāgā- rikasãsena sampaņicchato upari ratanasikkhāpade āgatava- sena pācittiyaü. uggaõheyyā 'ti gaõheyya. yasmā pana gaõhanto\<*<12>*>\ āpattiü āpajjati ten' assa padabhājane sayaü gaõhāti nissaggiyaü pācittiyan ti vuttaü, esa nayo sesa- padesu pi. tattha jātaråparajatabhaõķesu kahāpaõamāsa- kesu ca ekaü gaõhato vā gaõhāpayato vā ekā āpatti, sahas- sa¤ ce pi ekato gaõhāti gaõhāpeti vatthugaõanāya āpattiyo. Mahāpaccariyaü pana Kurundiyan ca sithilabaddhāya thavi- kāya sithilapårite vā bhājane råpagaõanāya āpatti, ghaõa- baddhe\<*<13>*>\ pana ghaõapårite vā ekā va āpattãti vuttaü. upa- nikkhittasādiyane pana idaü ayyassa hotå 'ti vutte sace pi cittena sādiyati gaõhitukāmo hoti, kāyena vācāya vā na yidaü kappatãti paņikkhipati anāpatti, kāyavācāhi vā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. niyāsena. 2 Bp.Ssp. -gahito. 3 Bp.Ssp. -vatthu. 4 Bp. -taīgo. 5 Bp.Ssp. dāsã. 6 Ssp. dāsā. 7 Ssp. aparannaü. 8 Ssp. -nãta. 9 Ssp. tela. 10 Ssp. cetiyādãnaü. 11 Bp.Ssp. add hoti. 12 Ssp. paņiggaī-. 13 Ssp. -bandhe. >\ #<[page 691]># %% apaņikkhipitvāpi\<*<1>*>\ suddhacitto hutvā na yidaü amhākaü kappatãti na sādiyati anāpatti yeva. tãsu dvāresu hi yena kenaci paņikkhittaü patikkhittam eva hoti. sace pana kāya- vācāhi apaņikkhitvā\<*<1>*>\ cittena adhivāseti kāyavācāhi kattab- bassa paņikkhepassa akaraõato akiriyasamuņņhānaü, kā- yadvāre\<*<2>*>\ vacãdvāre ca āpattiü āpajjati, manodvāre pana āpatti nāma n' atthi, eko sataü vā sahassaü vā pādamåle ņhapeti tuyh' idaü hotå 'ti, bhikkhu na yidaü kappatãti paņikkhipati, upāsako pariccattaü mayā tumhākan ti gato, a¤¤o tattha āgantvā pucchati kiü bhante idan ti. yaü tena ca\<*<3>*>\ attanā ca vuttaü taü ācikkhitabbaü, so ce vadati gopa- yissāma\<*<4>*>\ bhante guttaņņhānaü dassethā 'ti, sattabhåmakam\<*<5>*>\ pi pāsādaü abhiråhitvā\<*<6>*>\ idaü guttaņņhānan ti ācikkhitab- baü, idha nikkhipāhãti na vattabbaü, ettāvatā kappiya¤ ca akappiya¤ ca nissāya ņhitaü hoti. dvāraü pidahitvā rak- khantena vasitabbaü, sace ki¤ci vikkāyikabhaõķaü pattaü vā cãvaraü vā āgacchati idaü gahessatha bhante ti vutte upāsaka atthi amhākaü iminā attho vatthu¤\<*<7>*>\ ca evaråpaü nāma saüvijjati kappiyakārako n' atthãti vattabbaü, sace so vadati ahaü kappiyakārako bhavissāmi dvāraü vivaritvā dethā 'ti, dvāraü vivaritvā imasmiü okāse ņhapitan ti vat- tabbaü, idaü\<*<8>*>\ gaõhāti ca\<*<3>*>\ na vattabbaü, evam pi kappiya¤ ca akappiya¤ ca nissāya ņhitam eva hoti, so ce taü gahetvā tassa kappiyabhaõķaü deti vaņņati, sace adhikaü gaõhāti na mayaü tava bhaõķaü gaõhāma nikkhipāhãti\<*<9>*>\ vattabbo. saīghamajjhe nissajjitabban ti ettha yasmā råpiyaü nāma akappiyaü tasmā nissajjitabbaü, saīghassa vā gaõassa vā puggalassā 'ti na vuttaü, yasmā pana taü paņiggahitamat- tam eva na tena ki¤ci kappiyabhaõķaü cetāpitaü tasmā upāyena paribhogadassanatthaü saīghamajjhe nissajjitab- ban ti vuttaü. kappiyaü ācikkhitabbaü sappiü\<*<10>*>\ vā ti pabbajitānam sappi vā telaü vā vaņņati upāsakā 'ti evaü ācikkhitabbaü. råpiyapaņiggāhakaü ņhapetvā sabbeh' eva \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. appaņi-. 2 Bp. adds ca. 3 Bp. omits ca. 4 Bp.Ssp. -ssāmi. 5 Bp.Ssp. -bhåmikaü. 6 Ssp. -ruhitvā. 7 Bp.Ssp. vatthu. 8 Bp. imaü. 9 Bp. nikkhamāhãti. 10 Bp.Ssp. sappi. >\ #<[page 692]># %<692 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.18.>% paribhu¤jitabban ti sabbehi bhājetvā paribhu¤jitabbaü. råpiyapaņiggāhakena bhāgo na gahetabbo, a¤¤esaü bhik- khånaü vā ārāmikānaü vā pattabhāgam pi labhitvā\<*<1>*>\ pari- bhu¤jituü na vaņņati, antamaso makkaņādãhi tato haritvā ara¤¤e ņhapitaü vā tesaü hatthato galitaü\<*<2>*>\ vā tiracchāna- pariggahitam\<*<3>*>\ pi paüsukålam pi na vaņņati yeva, tato āha- ņena phāõitena senāsanadhåpanam pi na vaņņati, sappinā vā telena vā padãpaü katvā dãpāloke\<*<4>*>\ nipajjituü kasiõapari- kammam pi kātuü potthakam pi vācetuü na vaņņati. tela- madhuphāõitehi pana sarãre vaõaü makkhetuü na vaņņati yeva, tena vatthunā ma¤capãņhādãni vā gaõhanti uposathā- gāraü vā bhojanasālaü vā karonti paribhu¤jituü na vaņņati, chāyāpi gehaparicchedena ņhitā na vaņņati, paricchedātik- kantā āgantukattā vaņņati. taü vatthuü vissajjetvā katena maggena pi setunāpi nāvāya pi uëumpena pi gantuü na vaņņati, tena vatthunā khaõāpitāya pokkharaõiyā ubbhito- dakaü pātuü vā paribhu¤jituü vā na vaņņati, anto udake pana asati a¤¤aü āgantukaudakaü\<*<5>*>\ vā vassodakaü vā paviņņhaü vaņņati, kãtāya yena udakena saddhiü kãtā taü āgantukam pi na vaņņati, taü vatthuü upanikkhepaü ņha- petvā saīgho paccaye paribhu¤jati te pi paccayā tassa na vaņņanti.\<*<6>*>\ ārāmo gahito hoti so pi paribhu¤jituü na vaņņati, yadi bhåmã pi bãjam pi akappiyaü n' eva bhåmim na phalaü paribhu¤jituü vaņņati, sace bhåmiü yeva kiõitvā a¤¤āni bãjāni ropitāni phalaü vaņņati, atha bãjāni kiõitvā kappiya- bhåmiyaü ropitāni phalaü na vaņņati, bhåmiyaü nisãditum vā nipajjituü vā vaņņati. sace so chaķķetãti yattha katthaci khipati, athāpi na chaķ- ķeti sayaü gahetvā gacchati na vāretabbo. ne ce chaķķetãti atha n' eva gahetvā gacchati na chaķķeti kiü mayhaü iminā byāpārenā 'ti yena kāmaü pakkamati, tato yathā- vuttalakkhaõo råpiyachaķķako sammannitabbo. yo na chandāgatin ti ādãsu lobhavasena taü vatthuü attano vā karonto attānaü vā ukkaüsento\<*<7>*>\ chandāgatiü nāma gac- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. paņilabhitvā. 2 Bp. gaëitaü. 3 Bp. tiracchānagatapari-. 4 Ssp. dãpālokena ni-. 5 Bp. -kaü udakaü. 6 Ssp. vaņņati. 7 Bp. -santo. >\ #<[page 693]># %% chati, dosavasena n' evāyaü mātikaü jānāti na vinayan ti paraü apasādento dosāgatiü nāma gacchati, mohavasena muņņhapammuņņhassatibhāvaü\<*<1>*>\ āpajjanto mohāgatiü nāma gacchati, råpiyapaņiggāhakassa bhayena chaķķetuü avisahan- to bhayāgatiü nāma gacchati, evaü akaronto na chandā- gatiü gacchati . . . pe\<*<2>*>\ . . . na bhayāgatiü gacchatãti vedi- tabbo. animittaü katvā ti nimittaü akatvā, akkhã\<*<3>*>\ nim- mãletvā nadiyā vā papāte vā vanagahaõe vā gåthaü\<*<4>*>\ viya anapekkhena patitokāsaü asamannāharantena pātetabban ti attho, evaü jigucchitabbe pi råpiye bhagavā pariyāyena bhikkhånaü paribhogaü ācikkhi. råpiyapaņiggāhakassa pana kenaci pariyāyena tato uppannapaccayaparibhogo na vaņņati, yathā cāyaü etassa na vaņņati evaü asantasambhā- vanāya vā kuladåsakakammena vā kuhanādãhi vā uppanna- paccayā n' eva tassa na a¤¤assa vaņņanti, dhammena samena uppannāpi apaccavekkhitvā\<*<5>*>\ paribhu¤jituü na vaņņanti. cattāro hi paribhogā theyyaparibhogo iõaparibhogo dāyaj- japaribhogo sāmiparibhogo ti tattha saīghamajjhe pi nisã- ditvā paribhu¤jantassa dussãlassa paribhogo theyyapari- bhogo nāma, sãlavato apaccavekkhitaparibhogo\<*<5>*>\ iõapari- bhogo nāma, tasmā cãvaraü paribhoge paribhoge pacca- yekkhitabbaü, piõķapāto ālope ālope, tathā asokkontena purebhattaü\<*<6>*>\ pacchābhattaü\<*<6>*>\ purimayāma-majjhimayāma\<*<7>*>\- pacchimayāmesu c' assa\<*<8>*>\ apaccavekkhato\<*<9>*>\ aruõo uggacchati iõaparibhogaņņhāne tiņņhati. senāsanam pi paribhoge pari- bhoge paccavekkhitabbaü, bhesajjassa paņiggahaõe pi pari- bhoge pi satipaccayatā vaņņati, evaü sante pi paņiggahaõe satiü katvā paribhoge akarontass' eva āpatti, paņiggahaõe pana satiü akatvā paribhoge karontassa anāpatti. catub- bidhā hi suddhi desanāsuddhi saüvarasuddhi pariyeņņhisud- dhi\<*<10>*>\ paccavekkhaõasuddhãti, tattha desanāsuddhi nāma \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. muņņhappa-. 2 Bp. na dosāgatiü gacchati na mohāgatiü gacchati for . . . pe . . . 3 Bp.Ssp. akkhãni nimmiletvā. 4 Ssp. gåthakaü. 5 Bp. appacca-. 6 Bp.Ssp. -bhatta. 7 Bp. omits majjhimayāma. 8 Bp.Ssp. sa c' assa. 9 Bp. appa-, and adds 'va ; Ssp. also adds 'va. 10 Ssp. pariyiņņhi-. >\ #<[page 694]># %<694 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.18.>% pātimokkhasaüvarasãlaü,\<*<1>*>\ taü hi desanāya sujjhanato desanāsuddhãti vuccati, saüvarasuddhi nāma indriyasaü- varasãlaü, taü hi na pun'\<*<2>*>\ evaü karissāmãti cittādhiņņhā- nasaüvaren' eva sujjhanato saüvarasuddhãti vuccati, pari- yeņņhisuddhi\<*<3>*>\ nāma ājãvapārisuddhisãlaü, taü hi anesanaü pahāya dhammena samena paccaye uppādentassa pariyesa- nāya\<*<4>*>\ suddhattā pariyeņņhisuddhãti\<*<3>*>\ vuccati, paccavekkhaõa- suddhi nāma paccayaparibhogasannissitasãlaü, taü hi paņi- saīkhā yoniso cãvaraü paņisevatãti ādinā nayena vuttena paccavekkhaõena sujjhanato paccavekkhaõasuddhãti vuccati, tena vuttaü paņiggahaõe pana satiü akatvā paribhoge karon- tassa anāpattãti. sattannaü sekkhānaü paccayaparibhogo dāyajjaparibhogo nāma, te hi bhagavato puttā tasmā pitu- santakānaü paccayānaü dāyādā hutvā te paccaye paribhu¤- janti, kim pana te bhagavato paccaye paribhu¤janti gihãnaü paccaye paribhu¤jantãti. gihãhi dinnāpi bhagavatā anu¤¤ā- tattā bhagavato santakā honti tasmā\<*<5>*>\ bhagavato paccaye paribhu¤jantãti veditabbaü, Dhammadāyādasuttaü c' ettha sādhakaü. khãõāsavānaü paribhogo sāmiparibhogo nāma, te hi taõhāya\<*<6>*>\ dāsavyaü atãtattā sāmino hutvā paribhu¤- janti,\<*<7>*>\ iti imesu paribhogesu sāmiparibhogo ca dāyajjapari- bhogo ca sabbesam pi vaņņati, iõaparibhogo na vaņņati, theyyaparibhoge kathāy' eva n' atthi. apare pi cattāro paribhogā lajjiparibhogo\<*<8>*>\ alajjiparibhogo dhammiyaparibhogo adhammiyaparibhogo ti. tattha alaj- jino lajjinā saddhiü paribhogo vaņņati āpattiyā na kāretabbo, lajjino alajjinā saddhiü yāva na jānāti tāva vaņņati ādito paņņhāya hi alajjã nāma n' atthi, tasmā yadāssa alajjibhāvaü jānāti tadā vattabbo tumhe kāyadvāre vacãdvāre ca vãtik- kamaü karotha taü appatiråpaü\<*<9>*>\ mā evam akatthā\<*<10>*>\ 'ti, sace anādiyitvā karoti yeva yadi tena saddhiü paribhogaü karoti so pi alajjã yeva hoti, yo pi attano bhārabhåtena alajjinā\<*<11>*>\ saddhiü paribhogaü karoti so pi nivāretabbo, \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. pāņi-. 2 Bp.Ssp. puna. 3 Ssp. pariyiņņhi-. 4 Ssp. adds yeva. 5 Ssp. adds te. 6 Ssp. taõhā. 7 Bp. -jantãti for -janti, iti ; Ssp. -janti and omits iti. 8 Bp. lajjã-. 9 Ssp. apaņiråpaü. 10 Ssp. akaritthā. 11 Bp. adds 'va. >\ #<[page 695]># %% sace na oramati ayam pi alajjã yeva hoti, evaü eko alajjã alajjã satam pi karoti. alajjino pana alajjinā 'va saddhiü paribhoge āpatti nāma n' atthi, lajjino lajjinā saddhiü paribhogo dvinnaü khattiyakumārānaü suvaõõa- pāņiyaü bhojanasadiso ti.\<*<1>*>\ dhammiyādhammiyaparibhogo paccayavasen' eva veditabbo, tattha sace puggalo alajjã piõķapāto\<*<2>*>\ adhammiyo ubho jegucchā, puggalo alajjã piõķapāto dhammiyo puggalaü jigucchitvā piõķapāto na gahetabbo. Mahāpaccariyaü pana dussãlo saīghato ud- desabhattādãni labhitvā saīghass' eva deti, tāni\<*<3>*>\ yathā dānam eva gatattā\<*<4>*>\ vaņņantãti vuttaü, puggalo lajjã piõķa- pāto adhammiyo piõķapāto jeguccho na gahetabbo, puggalo lajjã piõķapāto pi dhammiyo vaņņati. apare dve paggahā dve ca paribhogā, lajjipaggaho\<*<5>*>\ alajji- paggaho dhammaparibhogo āmisaparibhogo ti. tattha alaj- jino\<*<6>*>\ lajjiü paggahetuü vaņņati, na so āpattiyā kāretabbo, sace pana lajjã alajjiü paggaõhāti anumodanāya ajjhesati dhammakathāya ajjhesati kulesu upatthambheti itaro pi amhākaü ācariyo ãdiso ca ãdiso cā 'ti tassa parisatiü vaõõaü bhāsati ayaü sāsanaü osakkāpeti antaradhāpetãti veditabbo. dhammaparibhogāamisaparibhogesu pana yattha āmisapari- bhogo vaņņati tattha dhammaparibhogo pi vaņņati, yo pana koņiyaü ņhito gaõtho tassa puggalassa accayena nassissati taü dhammānuggahena uggaõhituü vaņņatãti vuttaü, ta- trãdaü vatthu, mahābhaye kira ekass' eva bhikkhuno Mahā- niddeso paguõo ahosi, atha catunikāyika-Tissattherassa upaj- jhāyo Mahātipiņakatthero nāma Mahārakkhittheraü āha: āvuso Mahārakkhita etassa santike Mahāniddesaü gaõhā- hãti, pāpo kirāyaü bhante na gaõhāmãti, gaõh' āvuso ahaü te santike nisãdissamãti, sādhu bhante tumhesu nisinnesu gaõhissāmãti\<*<7>*>\ paņņhapetvā rattindivaü nirantaraü pariyā- puõanto osāpanadivase\<*<8>*>\ heņņhā ma¤ce itthiü disvā bhante sutaü yeva me pubbe sac' āhaü evaü jāneyyaü na ãdisassa santike dhammaü pariyāpuõeyyan ti āha. tassa pana \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. omits ti. 2 Bp.Ssp. add pi. 3 Bp.Ssp. etāni. 4 Bp. gahitattā. 5 Bp. lajjã. 6 Bp. -nā. 7 Ssp. uggaõh-. 8 Bp.Ssp. osānadivase. >\ #<[page 696]># %<696 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.19.>% santike bahå mahāttherā uggaõhitvā Mahāniddesaü patiņ- ņhāpesuü. råpiye råpiyasa¤¤ãti ettha sabbam pi jātaråparajataü råpiyasaīgaham eva gatan ti veditabbaü, råpiye vematiko ti vuvaõõaü nu kho kharapattaü nu kho ti ādinā nayena saüsayajāto. råpiye aråpiyasa¤¤ãti suvaõõādãsu kharapat- tādisa¤¤ã. api ca pu¤¤akāmā rājorodhādayo bhattakhajjaka- gandhapiõķādãsu pakkhipitvā hira¤¤asuvaõõaü denti, coëa- bhikkhāya carantānaü dasante baddhakahāpaõādãhi yeva saddhiü coëakāni denti, bhikkhå bhattādisa¤¤āya vā coëa- kasa¤¤āya vā paņigaõhanti\<*<1>*>\ evaü råpiye aråpisa¤¤ã råpiyaü paņigaõhatãti\<*<2>*>\ veditabbo, patigaõhantena\<*<3>*>\ pana imasmiü gehe idaü laddhan ti sallakkhetabbaü, yena hi asatiyā dinnaü hoti so satiü labhitvā\<*<4>*>\ puna āgacchati, ath' assa vattabbaü tava coëakaü\<*<5>*>\ passāhãti, sesam ettha uttānat- tham eva. samuņņhānādãsu chasamuņņhānaü,\<*<6>*>\ siyā kiriyā gahaõena\<*<7>*>\ āpajjanato, siyā akiriyā\<*<8>*>\ paņikkhepassa akaraõato, råpiyā¤¤avādakaupassutisikkhāpadāni hi tãõi ekaparic- chedāni, nosa¤¤āvimokkhaü acittakaü paõõattivajjaü kā- yakammaü\<*<9>*>\ vacãkammaü ticittaü tivedanan ti. råpiyasik- khāpadavaõõanā niņņhitā.\<*<10>*>\ Tena samayenā 'ti råpiyavohārasikkhāpadaü.\<*<11>*>\ tattha nānappakārakan ti katākatādivasena anekavidhaü. råpiya- saüvohāran\<*<11>*>\ ti jātaråparajataparivattanaü. samāpajjantãti paņiggahaõass' eva paņikkhittattā\<*<12>*>\ paņiggahitaparivattane dosaü apassantā karonti, sãsåpagan ti ādãsu sãsaü upagac- chatãti sãsåpagaü, potthakesu pana sãsåpakan ti likhitaü, yassa kassaci sãsālaīkārass' etaü adhivacanaü, esa nayo sab- battha. katena katan ti ādãsu suddho råpiyasaüvohāro\<*<11>*>\, yeva. råpiye råpiyasa¤¤ãti ādimhi purimasikkhāpade vutta- vatthåsu nissaggiyavatthunā nissaggiyavatthuü cetāpen- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. paņiggaõhanti. 2 Bp. gaõhātiti ; Ssp. paņiggaõhātãti. 3 Bp.Ssp. paņiggaõh-. 4 Bp.Ssp. paņilabhitvā. 5 Ssp. colakaü. 6 Ssp. chassamu-. 7 Bp. kriyaü karaõena. 8 Bp. akriyaü. 9 Bp. -kamma. 10 Bp.Ssp. sikkhāpaü niņņhitaü. 11 Bp. råpiyasaüvohā- ; Ssp. råpiyasavyohā-. 12 Ssp. paņikkhitattā. >\ #<[page 697]># %% tassa målagahaõe purimasikkhāpadena nissaggiyaü pācit- tiyaü, aparāparaü\<*<1>*>\ parivattane iminā nissaggiyapācittiyam\<*<2>*>\ eva, nissaggiyavatthunā dukkaņavatthuü vā kappiyavat- thuü vā cetāpentassa\<*<3>*>\ pi es' eva nayo. yo hi ayaü aråpiye råpiyasa¤¤ã råpiyaü cetāpetãti ādi dutiyo tiko vutto tassā- nulomattā avutto pi ayam aparo\<*<4>*>\ råpiye råpiyasa¤¤ã arå- piyaü cetāpetãti ādi tiko veditabbo, attano vā hi aråpiyena parassa råpiyaü cetāpeyya attano vā råpiyena parassa arå- piyaü ubhayathāpi råpiyasaüvohāro\<*<5>*>\ kato yeva hoti, tasmā pāëiyaü\<*<6>*>\ ekantena råpiyapakkhe eko yeva tiko vutto ti. dukkaņavatthunā pana nissaggiyavatthuü cetāpentassa må- lagahaõe\<*<7>*>\ purimasikkhāpadena dukkaņaü, pacchāparivat- tane\<*<8>*>\ iminā nissaggiyapācittiyaü,\<*<2>*>\ garukassa cetāpitattā dukkaņavatthunā dukkatavatthum eva kappiyavatthuü vā cetāpentassa målagahaõe\<*<7>*>\ purimasikkhāpadena dukkaņaü, pacchāparivattane pi iminā dukkaņam eva, kasmā, akap- piyavatthunā cetāpitattā. Andhakaņņhakathāyaü pana sace kayavikkayaü samāpajjeyya nissaggiyaü pācittiyan ti bhā- sitaü taü dubbhāsitaü, kasmā, na hi dānagahaõato\<*<9>*>\ a¤¤o kayavikkayo nāma atthi, kayavikkayasikkhāpada¤ ca kap- piyavatthunā kappiyavatthuparivattanam\<*<10>*>\ eva sandhāya vuttaü, ta¤ ca kho a¤¤atra sahadhammikehi, idaü sikkhā- padaü råpiyena ca råpiyāråpiyacetāpanaü aråpiyeõa ca råpiyacetāpanaü dukkaņavatthunā pana dukkaņavatthuno cetāpanaü n' eva idha na tattha pāëiyaü\<*<6>*>\ vuttaü, na c' ettha anāpatti bhavituü arahati, tasmā yath' eva dukkaņa- vatthuno paņiggahaõe dukkaņaü tath' eva tassa vā tena vā cetāpane pi dukkaņaü yuttan ti bhagavato adhippāya¤¤åhi vuttaü. kappiyavatthunā pana nissaggiyavatthuü cetā- pentassa målagahaõe\<*<11>*>\ purimasikkhāpadena anāpatti pacchā parivattane iminā nissaggiyapācittiyaü,\<*<12>*>\ vuttaü h' etaü aråpiye aråpiyasa¤¤ã råpiyaü cetāpeti nissaggiyaü pācit- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. -para. 2 Ssp. -ggiyaü pāci-. 3 Ssp. -ssā. 4 Bp. adds pi. 5 Ssp. sabyohāro. 6 Ssp. pāliyaü. 7 Bp. målaggahaõe. 8 Bp. adds pi. 9 Bp. dānagga-. 10 Ssp. -vatthum pariva-. 11 Bp. målagga-. 12 Bp.Ssp. -ggiyaü pāci-. >\ #<[page 698]># %<698 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.19.>% tiyan ti, ten' eva\<*<1>*>\ dukkaņavatthuü cetāpentassa målapaņig- gahaõe tath' eva anāpatti, pacchāparivattane iminā dukka- ņaü, kasmā, akappiyassa cetāpitattā. kappiyavatthunā pana kappiyavatthuü a¤¤atra sahadhammikehi cetāpentassa må- lagahaõe\<*<2>*>\ purimasikkhāpadena anāpatti, pacchāparivattane upari kayavikkayasikkhāpadena nissaggiyaü\<*<3>*>\ pācittiyaü, kayavikkayaü mocetvā gaõhantassa upari sikkhāpadena pi anāpatti vaķķhiü payojentassa dukkaņaü. imassa ca råpiyasaüvohārassa\<*<4>*>\ garubhāvadãpakaü idaü pattacatukkaü veditabbaü, yo hi råpiyaü uggaõhitvā tena ayabãjaü samuņņhāpeti, taü koņņhāpetvā tena lohena pattaü kāreti ayaü patto mahāakappiyo nāma na sakkā kenaci upāyena kappiyo kātuü, sace hi taü vināsetvā thālakaü kāreti tam pi akappiyaü, vāsiü kāreti tāya chinnaü danta- kaņņham pi akappiyaü, balisaü\<*<5>*>\ kāreti tena māritā mac- chāpi akappiyā, vāsiphalaü tāpetvā udakaü vā khãraü vā uõhāpeti tam pi akappiyam eva. yo pana råpiyaü uggaõ- hitvā tena pattaü kiõāti ayam pi patto akappiyo, pa¤cannam pi sahadhammikānaü na kappatãti Mahāpaccariyaü vuttaü, sakkā pana kappiyo kātuü so hi måle målasāmikānaü patte ca pattasāmikānaü dinne kappiyo hoti, kappiyabhaõķaü datvā gahetvā paribhu¤jituü vaņņati. yo pi råpiyaü uggaõ- hāpetvā kappiyakārakena saddhiü kammārakulaü gantvā pattaü disvā ayaü mayhaü ruccatãti vadati, kappiyakārako ca taü råpiyaü datvā kammāraü sa¤¤āpeti, ayaü\<*<6>*>\ patto kappiyavohārena gahito pi dutiyapattasadiso yeva, målassa sampaņicchitattā akappiyo,\<*<7>*>\ kasmā, sesānaü na kappatãti. målassa anissaņņhattā. yo pana råpiyaü asampaņicchitvā therassa pattaü kiõitvā\<*<8>*>\ dehãti pahitakappiyakārakena sad- dhiü kammārakulaü gantvā pattaü disvā ime kahāpaõe gahetvā imam dehãti kahāpaõe dāpetvā gahito ayaü patto etass' eva bhikkhuno na vaņņati dubbicāritattā, a¤¤esaü pana vaņņati målassa asampaņicchitattā. Mahāsummatthe- rassa kira upajjhāyo Anuruddhatthero nāma ahosi. so attano \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. insert kappiyavatthunā. 2 Bp. målagga-. 3 Bp. -ggiya. 4 Ssp. -sabyohā-. 5 Bp. baëisaü. 6 Ssp. adds pi. 7 Ssp. adds 'va. 8 Ssp. kãõitvā. >\ #<[page 699]># %% evaråpaü pattaü sappissa påretvā saīghassa nissajji. ti- piņaka-Cåëanāgattherassa pi saddhivihārikānaü evaråpo patto ahosi, taü thero\<*<1>*>\ sappissa pårāpetvā saīghassa nissajjā- pesãti, idaü akappiyapattacatukkaü. sace pana råpiyaü asampaņicchitvā therassa pattaü kiõitvā\<*<2>*>\ dehãti pahita- kappiyakārakena saddhiü kammārakulaü gantvā pattaü disvā ayaü mayhaü ruccatãti vā im' āhaü gahessāmãti vā vadati, kappiyakārako 'va\<*<3>*>\ taü råpiyaü datvā kammāraü sa¤¤āpeti ayaü patto sabbakappiyo buddhānam pi pari- bhogāraho ti.\<*<4>*>\ aråpiye råpiyasa¤¤ãti kharapattādãsu suvaõ- õādisa¤¤ã. āpatti dukkaņassā 'ti sace tena aråpiyaü cetā- peti dukkaņāpatti hoti, es' eva nayo vematike, aråpiyasa¤- ¤issa pana pa¤cahi sahadhammikehi saddhiü idaü gahetvā idaü\<*<5>*>\ detha 'ti kayavikkayaü karontassāpi anāpatti. se- saü uttānam eva, chasamuņņhānaü kiriyā nosa¤¤āvimok- khaü acittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü vacãkammaü ticittaü tivedanan ti. råpiyasaüvohārasikkhāpadavaõõanā niņņhitā. Tena samayenā 'ti kayavikkayasikkhāpadaü. tattha katãhi\<*<6>*>\ pi tyāyan ti kati te ayaü. hikāro pan' ettha pada- påraõo, pikāro garahāyaü. ayaü dubbalasaīghāņã\<*<7>*>\ tava katidivasāni bhavissatãti attho, athavā katiham pi tyāyan ti pi pāņho, tattha katihan ti kati ahāni kati divasānãti vuttaü hoti, sesaü vuttanayam eva. katãhi\<*<6>*>\ pi myāyan ti idam pi eten' eva nayena veditabbaü. gihã\<*<8>*>\ pi naü gihissā 'ti ettha nan ti nām' atthe nipāto, gihã\<*<8>*>\ nāma gihissa 'ti vuttaü hoti. nānappakārakan ti cãvarādãnaü kappiyabhaõķānaü vasena anekavidhaü, ten' ev' assa padabhājane cãvaraü ādiü katvā dasikasuttapariyosānaü kappiyabhaõķam eva dassitaü, akap- piyabhaõķaparivattanaü hi kayavikkayasaīgahaü na gac- chati. kayavikkayan ti kaya¤ c' eva vikkaya¤ ca. iminā imaü dehãti ādinā hi\<*<9>*>\ nayena parassa kappiyabhaõķaü gaõ- hanto kayaü āpajjati,\<*<10>*>\ attano kappiyabhaõķaü dento vik- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. adds pi. 2 Ssp. kãõitvā. 3 Ssp. ca. 4 Ssp. omits ti. 5 Bp. imaü. 6 Bp. katihi. 7 Bp.Ssp. dubbalā-. 8 Bp. gihi ; Ssp. adds pi. 9 Ssp. omits hi. 10 Bp.Ssp. samāpajjati. >\ #<[page 700]># %<700 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.20.>% kayaü. ajjhācaratãti adhibhavitvā carati, vãtikkamavācaü bhāsatãti attho. yato kayita¤ ca hoti vikkita¤\<*<1>*>\ cā 'ti yadā kayita¤ ca hoti parabhaõķaü attano hatthagataü karontena vikkita¤\<*<2>*>\ ca attano bhaõķaü parahatthagataü karontena, iminā iman ti ādivacanānuråpato pana pāņhe paņhamaü attano bhaõķaü dassitaü. nissajjitabban ti evaü parassa hatthato \<*<3>*>\kayavikkaya- vasena gahitaü kappiyaü bhaõķaü\<*<3>*>\ nissajjitabbaü. ayaü hi kayavikkayo ņhapetvā pa¤casahadhammike avasesehi gihãhi\<*<4>*>\ pabbajitehi antamaso mātāpitåhi pi saddhiü na vaņ- ņati. tatrāyaü vinicchayo, vatthena vā vatthaü hotu bhat- tena vā bhattaü\<*<5>*>\ yaü ki¤ci kappiyaü iminā imaü dehãti vadati dukkaņaü, evaü vatvā mātuyāpi attano bhaõķaü deti dukkaņaü, iminā imaü dehãti vutto vā imaü dehi imaü te dassāmãti vatvā vā mātuyāpi bhaõķaü attanā\<*<6>*>\ gaõhāti dukkaņaü, attano bhaõķe\<*<7>*>\ parahatthaü parabhaõķe ca attano hatthaü sampatt enissaggiyaü. mātaraü\<*<8>*>\ pana pi- taraü vā imaü dehãti vadato vi¤¤atti na hoti, imaü gaõ- hāhãti dadato\<*<9>*>\ saddhādeyyavinipātanaü na hoti, a¤¤āta- kaü imaü dehãti vadato vi¤¤atti hoti imaü gaõhāhãti da- dato\<*<9>*>\ saddhādeyyavinipātanaü,\<*<10>*>\ iminā imaü dehãti kaya- vikkayaü āpajjato nissaggiyaü. tasmā kappiyabhaõķaü parivattantena mātāpitåhi pi\<*<11>*>\ saddhiü kayavikkayaü a¤¤ā- takehi saddhiü tisso āpattiyo mocentena parivattetabbaü. tatrāyaü parivattanā\<*<12>*>\ vidhi, bhikkhussa pātheyyataõķulā honti, so antarāmagge bhattahatthaü\<*<13>*>\ purisaü disvā amhā- kaü taõķulā atthi na ca no imehi attho bhattena pana attho ti vadati, puriso taõķule gahetvā bhattaü deti vaņņati, tisso pi āpattiyo na honti, antamaso nimittakammamattam pi na hoti, kasmā målassa atthitāya, parato ca vuttam eva idaü amhākaü atthi amhāka¤ ca iminā ca iminā ca attho ti bha- õatãti, yo pana evaü akatvā iminā imaü dehãti parivatteti \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. vikkã.- 2 Bp. vikkãta¤ ; Ssp. vikkayita¤. 3-3 Bp. kayavasena gahitakappiyabhaõķaü ; Ssp. kayavikkayavasena gahitaü kappiyabhaõķaü. 4 Bp.Ssp. gihi. 5 Bp. adds hotu. 6 Ssp. attano. 7 Bp. adds ca. 8 Bp. adds vā. 9 Bp.Ssp. vadato. 10 Bp.Ssp. add hoti. 11 Bp.Ssp. omit pi. 12 Bp.Ssp. -ttana. 13 Ssp. -hattha. >\ #<[page 701]># %% yathā vatthukam eva. vighāsādaü disvā imaü odanaü bhu¤jitvā rajanaü vā dāråõi vā āharā 'ti vadati\<*<1>*>\ rajanajal- ligaõanāya\<*<2>*>\ dārugaõanāya ca nissaggiyāni honti, imaü odanaü bhu¤jitvā idaü\<*<3>*>\ nāma karothā 'ti dantakārakādãhi sippikehi dhammakarakādãsu\<*<4>*>\ taü taü parikkhāraü kāreti rajakehi vā vatthaü dhovāpeti yathāvatthukam eva, nahāpi- tena kese chindāpeti kammakarehi navakammaü kāreti yathāvatthukam eva. sace pana idaü bhattaü bhu¤jitvā idaü karothā 'ti na vadati idaü\<*<3>*>\ bhattaü bhu¤ja bhutto 'si bhu¤jasi\<*<5>*>\ bhu¤jissasi idaü\<*<3>*>\ nāma karohãti vadati vaņņati, ettha ca ki¤cāpi vatthadhovane vā kesacchedane vā bhåmi- sodhanādinavakamme vā parabhaõķaü attano hatthagataü nissajjitabbaü nāma n' atthi. Mahāaņņhakathāyaü pana daëhaü katvā vuttattā na sakkā etaü\<*<6>*>\ paņikkhipituü tasmā yathā nissaggiyavatthumhi paribhutte vā naņņhe vā pācitti- yaü deseti evaü idhāpi desetabbaü. kayavikkaye kayavikkayasa¤¤ãti ādimhi yo kayavikkayaü samāpajjati so tasmiü kayavikkayasa¤¤ã vā bhavatu vema- tiko vā na kayavikkayasa¤¤ã vā nissaggiyapācittiyam\<*<7>*>\ eva, målatike\<*<8>*>\ dvãsu padesu dukkaņam evā 'ti evam attho daņņhab- bo. agghaü pucchatãti ayaü tava patto kiü agghatãti puc- chati, idaü nāmā 'ti vutte pana sace tassa kappiyabhaõķaü mahagghaü hoti eva¤ ca naü paņivadati upāsaka mama idaü vatthuü\<*<9>*>\ mahagghaü tava pattaü a¤¤assa dehãti, taü sutvā itaro a¤¤aü thālakam pi dassāmãti vadati gaõhituü vaņņati, idaü\<*<3>*>\ amhākaü atthãti vuttalakkhaõe patati,\<*<10>*>\ sace so patto mahaggho bhikkhuno vatthå\<*<9>*>\ appagghaü pattasāmiko\<*<11>*>\ c' assa appagghabhāvaü na jānāti patto na gahetabbo, mama vatthuü\<*<9>*>\ appagghan ti ācikkhitabbaü mahagghabhāvaü ¤atvā va¤cetvā gaõhanto hi bhaõķaü\<*<12>*>\ agghāpetvā kāre- tabbataü āpajjati, sace pattasāmiko\<*<11>*>\ hotu bhante sesaü mama pu¤¤aü bhavissatãti deti vaņņati. \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. deti. 2 Bp.Ssp. rajanachalli-, and Ssp. adds ca. 3 Bp. imaü. 4 Bp.Ssp. dhama- for dhamma-. 5 Ssp. omits bhu¤jasi. 6 Bp. taü. 7 Ssp. -ggiyaü pācittiyaü. 8 Bp.Ssp. cåëattike. 9 Bp.Ssp. vatthu. 10 Ssp. pati. 11 Ssp. pattassā-. 12 Bp. gahitabhaõķaü. >\ #<[page 702]># %<702 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.21.>% kappiyakārakassa ācikkhatãti yassa hatthato bhaõķaü gaõhāti taü ņhapetvā a¤¤aü antamaso tassa puttabhāti- kam\<*<1>*>\ pi kappiyakārakaü katvā iminā idaü\<*<2>*>\ nāma gahetvā dehãti vadati\<*<3>*>\ ācikkhati, so ce cheko hoti punappunaü apanetvā vivadetvā gaõhāti\<*<4>*>\ tuõhãbhåtena ņhātabbaü, no ce cheko hoti na jānāti gahetuü vāõijako\<*<5>*>\ taü va¤ceti mā gaõhā 'ti vattabbo. idaü amhākan ti ādimhi idaü paņigga- hitatelaü\<*<6>*>\ vā sappi vā amhākaü atthi amhāka¤ ca a¤¤ena apaņiggahitakena\<*<7>*>\ attho ti bhaõati, sace so taü gahetvā a¤¤aü deti paņhamaü attano telaü na mināpetabbaü, kasmā, nāëiyamhi\<*<8>*>\ avasiņņhatelaü\<*<9>*>\ hoti taü pacchā minan- tassa apaņiggahitakaü\<*<7>*>\ dåseyyā 'ti, sesaü uttānam eva. chasamuņņhānaü kiriyā nosa¤¤āvimokkhaü acittakaü paõ- õattivajjaü kāyakammaü vacãkammaü ticittaü tivedanan ti. kayavikkayasikkhāpadavaõõanā niņņhitā. niņņhito ca dutiyo vaggo. Tena samayenā 'ti pattasikkhāpadaü. tattha pattavaõijjan ti gāmanigamādãsu vicarantā pattavaõijjaü vā karissanti. āmattikāpaõaü vā ti amattāni vuccanti bhājanāni, tāni yesaü bhaõķaü\<*<10>*>\ te āmattikā, āmattikānaü\<*<11>*>\ āpaõaü āmattikā- paõaü, kulālabhaõķavāõijjakāpaõan\<*<12>*>\ ti attho. tayo pattassa vaõõā ti tãõi pattassa pamāõāni. aķķhāëhakodanaü gaõhātãti Magadha-nāëiyā dvinnaü taõķulanāëãnaü odanaü gaõhāti, Magadha-nāëi nāma aķķhaterasapalā\<*<13>*>\ hotãti Andhakāņņha- kathāyaü\<*<14>*>\ vuttaü, Sãhaëadãpe\<*<15>*>\ pakatināëi mahantā Damiëa- nāëi khuddikā\<*<16>*>\ Magadha-nāëi pamāõayuttā, tāya Magadha- nāëiyā diyaķķhanāëi ekā Sãhaëa-nāëi hotãti Mahāaņņhakathā- yaü vuttaü, catubhāgaü\<*<17>*>\ odanan\<*<18>*>\ ti odanassa catuttha- bhāgappamāõaü odanaü,\<*<18>*>\ taü hatthahāriyassa muggaså- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. -bhātukam. 2 Bp. imaü. 3 Bp.Ssp. omit vadati. 4 Bp. gaõhāti. 5 Bp. vāõijjako. 6 Ssp. -hitaü telaü. 7 Bp. appaņi-. 8 Ssp. telanāëi-. 9 Ssp. -siņņhaü telaü. 10 Bp. bhaõķāni ; Ssp. bhaõķan ti te for bhaõķaü te. 11 Bp. inserts tesaü before this. 12 Ssp. -vānija-. 13 Ssp. -pallā. 14 Bp.Ssp. -kaņņha-. 15 Bp. -dãpake. 16 Bp.Ssp. khuddakā. 17 Ssp. -bhaga. 18 Bp. khādanan ; Ssp. khādanãyan. >\ #<[page 703]># %% passa vasena veditabbaü. tadåpiyaü\<*<1>*>\ bya¤janan ti tassa odanassa anuråpaü macchamaüsasākaphalakaëãrādi bya¤- janaü, tatthāyaü\<*<2>*>\ vinicchayo, anupahatapurāõasālitaõķulā- naü sukoņņhitaparisuddhānaü\<*<3>*>\ dve Magadha-nāëiyo gahetvā tehi taõķulehi anuttaõķulam akiliõõam\<*<4>*>\ apiõķitaü suvisa- daü\<*<5>*>\ kundamakularāsisadisaü\<*<6>*>\ avassāvitodanaü pacitvā niravasesaü patte pakkhipitvā tassa odanassa catutthabhā- gappamāõo nātighaõo nātitanuko hatthahāriyo sabbasaü- bhārasaīkhato muggasåpo pakkhipitabbo, tato ālopassa ālopassa anuråpaü yāvacarimālopapahonakaü\<*<7>*>\ macchamaü- sādibya¤janaü pakkhipitabbaü, sappitelasakkarasaka¤jikā- dãni\<*<8>*>\ pana gaõanåpagāni na honti tāni hi odanagatikān' eva, n' eva hāpetuü na vaķķhetuü sakkonti, evam etaü sabbam pi pakkhittaü sace pattassa mukhavaņņiyā heņņhi- marājisamaü titthati suttena vā hãrena vā chindantassa sut- tassa vā hãrassa\<*<9>*>\ vā heņņhimantaü phusati ayaü ukkaņņho nāma patto, sace taü rājiü atikkamma thåpikataü\<*<10>*>\ tiņ- ņhati ayaü ukkaņņhomako nāma patto, sace taü rājiü na sampāpuõāti antogatam eva hoti ayaü ukkaņņhukkaņņho nā- ma patto. nāëikodanan ti Magadha-nāëiyā ekāya taõķula- nāëiyā odanaü. patthodanan ti Magadha-nāëiyā upaķķhanā- ëikodanaü. sesaü vuttanayen' eva veditabbaü, ayaü pana nāmamatte viseso. sace nāëikodanādi sabbam pi pakkhittaü vuttanayen' eva heņņhimarājisamaü tiņņhati ayaü majjhimo nāma patto, sace taü rājiü atikkamma thåpikataü\<*<10>*>\ tiņņhati ayaü majjhimomako nāma patto, sace taü rājiü na sampa- puõāti antogatam eva hoti ayaü majjhimukkaņņho nāma patto, sace patthodanādi sabbam pi pakkhittaü heņņhimarā- jisamaü tiņņhati ayaü omako nāma patto, sace taü rājiü atikkamma thåpikataü tiņņhati ayaü omakomako nāma patto, sace taü rājiü na sampāpuõāti antogatam eva hoti \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. tadupiyaü. 2 Bp.Ssp. tatrāyaü. 3 Bp. sukoņņitasuparisu- ; Ssp. sukoņņitaparisu-. 4 Bp. akiliõõaü. 5 Ssp. suvisuķķhaü. 6 Bp. -makuëa- ; Ssp. kuõķama-. 7 Bp. -lopappahona- ; Ssp. yāvaparamālopapahona-. 8 Bp.Ssp. sappitelatakkarasa-. 9 Ssp. hirassa. 10 Bp.Ssp. thåpã-, sic passim. >\ #<[page 704]># %<704 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.21.>% ayaü omakukkaņņho nāma patto ti, evam ete nava pattā,\<*<1>*>\ tesu dve apattā ukkaņņhukkaņņho ca omakomako ca, tato ukkaņņho apatto omako apatto ti idaü hi ete sandhāya vut- taü. ukkaņņhukkaņņho ti ettha ukkaņņhato ukkaņņhattā tato ukkaņņho apatto\<*<2>*>\ ti vutto, omakomako ca omakato omakattā tato omako apatto ti vutto, tasmā ete bhājanaparibhogena paribhu¤jitabbā na adhiņņhānåpagā na vikappanåpagā, itare pana satta adhiņņhahitvā vā vikappetvā vā paribhu¤jitabbā, evaü akatvā taü dasāhaü atikkāmayato\<*<3>*>\ nissaggiyaü pācittiyaü.\<*<4>*>\ taü sattavidham pi pattaü dasāhaparamaü kālaü atikkāmayato nissaggiyaü pācittiyan ti.\<*<5>*>\ nissaggiya- pattaü\<*<6>*>\ anissajitvā\<*<7>*>\ paribhu¤jatãti yāguü pivitvā dhote dukkaņaü khajjakaü khāditvā bhattaü bhu¤jitvā dhote dukkaņan ti evaü payoge payoge dukkaņaü.\<*<8>*>\ anāpatti anto dasāhaü adhiņņheti vikappetãti ettha pana pamāõayuttassāpi adhiņņhānavikappanåpagattaü\<*<9>*>\ evaü ve- ditabbaü, ayo patto pa¤cahi pākehi mattikāpatto dvãhi pākehi pakko adhiņņhānåpago\<*<10>*>\ ubho pi yaü målaü dātabbaü tasmiü dinne yeva, sace eko pi pāko åno hoti kākaõikamat- tam pi vā målaü adinnaü na adhiņņhānåpago,\<*<11>*>\ sace\<*<12>*>\ patta- sāmiko\<*<13>*>\ vadati yadā tumhākaü målaü bhavissati tadā dassatha adhiņņhahitvā paribhu¤jathā 'ti n' eva adhiņņhānå- pago\<*<11>*>\ hoti, pākassa hi ånattā pattasaīkhyaü\<*<14>*>\ na gacchati, målassa sakalassa vā ekadesassa vā adinnattā sakabhāvaü na upeti a¤¤ass' eva santako hoti, tasmā pāke ca måle ca niņņhite yeva adhiņņhānågago\<*<11>*>\ hoti, yo adhihānåpago yeva\<*<15>*>\ vikappanåpago so hatthaü āgato pi anāgato pi adhiņņhā- tabbo vikappetabbo.\<*<16>*>\ yadi hi pattakārako målaü labhitvā sayaü vā dātukāmo hutvā ahaü bhante tumhākaü pattaü katvā asukadivase nāma pacitvā ņhapessāmãti vadati, bhik- khu ca tena paricchinnadivasato dasāhaü atikkāmeti nissag- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. adds veditabbā. 2 Bp. āpatto. 3 Bp. atikkama-. 4 Ssp. adds ti. 5 Ssp. omits ti. 6 Bp.Ssp. -ggiyaü pattaü. 7 Bp.Ssp. -jjitvā. 8 Bp. adds ti. 9 Bp. -nupagattaü. 10 Bp. -upago. 11 Bp. -upago, sic passim. 12 Bp. adds pi. 13 Ssp. -ssāmiko. 14 Bp. saīkhaü. 15 Bp. Ssp. sveva. 16 Ssp. adds vā. >\ #<[page 705]># %% giyaü pācittiyaü, sace pana pattakārako ahaü tumhākaü pattaü katvā pacitvā sāsanaü pesessāmãti vatvā tath' eva karoti, tena pesitabhikkhu pana tassa bhikkhuno na āroceti a¤¤o disvā vā sutvā vā tumhākaü bhante patto niņņhito ti āroceti, etassa ārocanaü nappamāõaü\<*<1>*>\ yadā pana tena pesite\<*<2>*>\ yeva āroceti tassa vacanaü sutadivasato paņņhāya dasāhaü atikkāmayato nissaggiyaü pācittiyaü. sace pat- takārako ahaü tumhākaü pattaü katvā pacitvā kassaci hat- the pahinissāmãti\<*<3>*>\ vatvā tath' eva karoti, pattaü gahetvā āgatabhikkhu pana attano pariveõe ņhapetvā tassa na āroceti a¤¤o koci bhaõati api bhante adhunāgato\<*<4>*>\ patto sundaro ti, kuhiü āvuso patto ti, itthannāmassa hatthe pesito ti, etassa pi vacanaü na ppamāõaü, yadā pana so bhikkhu pattaü deti laddhadivasato paņņhāya dasāhaü atikkāmayato nissag- giyaü pācittiyaü, tasmā dasāhaü anatikkametvā\<*<5>*>\ 'va adhiņņhātabbo vikappetabbo 'va.\<*<6>*>\ tattha dve pattassa adhiņņhānā kāyena vā adhiņņhāti vācāya vā adhiņņhāti, tesaü vasena adhiņņhahantena imaü pattaü paccuddharāmãti vā etaü pattaü paccuddharāmãti vā evaü sammukhe vā param- mukhe vā ņhitaü purāõapattaü paccuddharitvā a¤¤assa vā datvā navaü\<*<7>*>\ pattaü yattha katthaci ņhitaü hatthena parā- masitvā imaü pattaü adhiņņhāmãti cittena ābhogaü katvā kāyavikāraü karontena kāyena vā adhiņņhātabbo, vacã- bhedaü katvā vācāya vā adhiņņhātabbo, tatra duvidhaü adhiņņhānaü sace hatthapāse hoti imaü pattaü adhiņņhā- mãti vācā bhinditabbā, atha antogabbhe vā uparipāsāde vā sāmantavihāre vā hoti, ņhapitaņņhānaü sallakkhetvā etaü pattaü adhiņņhāmãti vācā bhinditabbā. adhiņņhahantena pana ekakena adhiņņhātum pi vaņņati; a¤¤assa santike adhiņ- ņhātum pi vaņņati, a¤¤assa santike ayam ānisaüso sac' assa adhiņņhito nu kho me no ti vimati uppajjati itaro sāretvā vimatiü chindissati, sace koci dasapatte labhitvā sabbe\<*<8>*>\ attanā 'va paribhu¤jitukāmo hoti na sabbe adhiņņhātabbā, ekaü pattaü adhiņņhāya punadivase taü paccuddharitvā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. pamā-. 2 Bp.Ssp. pesito. 3 Bp.Ssp. pahiõi-. 4 Bp.Ssp. adhunā āgato. 5 Bp. -kkāmetvā ; Ssp. -kkamitvā. 6 Bp.Ssp. vā for 'va. 7 Ssp. nava. 8 Bp.Ssp. add 'va. >\ #<[page 706]># %<706 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.21.>% a¤¤o adhiņņhātabbo, etena\<*<1>*>\ upāyena vassasatam pi pari- harituü sakkā. evaü appamattassa bhikkhuno siyā adhiņ- ņhānavijahanan ti. siyā,\<*<2>*>\ sace hi ayaü pattaü a¤¤assa vā deti vibbhamati vā sikkhaü vā paccakkhāti kālaü vā karoti liīgaü vāssa parivattati paccuddharati vā patto\<*<3>*>\ vā chiddo\<*<4>*>\ hoti adhiņņhānaü vijahati. vutta¤ c'\<*<5>*>\ etaü:-- dinnavibbhannapaccakkhā\<*<6>*>\ kālakiriyakatena\<*<7>*>\ ca, liīgapaccuddharā c' eva chiddena bhavati sattaman ti. coraharaõavissāsagāhehi\<*<8>*>\ pi vijahati yeva. kittakena chiddena adhiņņhānaü bhijjati. yena kaīgusitthaü nik- khamati c' eva pavisati ca, idaü hi sattannaü dha¤¤ānaü lāmakadha¤¤asitthaü tasmiü ayacuõõena vā āõiyā vā paņipākatike kate dasāhabbhantare puna adhiņņhātabbo, ayaü tāva anto dasāhaü adiņņheti vikappetãti ettha adhiņ- ņhāne vinicchayo. vikappane pana dve vikappanā sammukhā vikappanā parammukhā vikappanā ca, kathaü sammukhā vikappanā hoti. pattānaü ekabahubhāvaü sannihitāsannihitabhāva¤ ca ¤atvā imaü pattan ti vā ime patte ti vā etaü pattan ti vā ete patte ti vā vatvā tuyhaü vikappemãti vattabbaü. ayam ekā sammukhā vikappanā. ettāvatā nidhetuü vaņņati pari- bhu¤jituü pana\<*<9>*>\ vissajjetuü vā adhiņņhātuü vā na vaņņati, mayhaü santakaü paribhu¤ja vā vissajjehi vā yathāpacca- yaü vā karohãti evaü pana vutte paccuddhāro nāma hoti, tato ppabhåti\<*<10>*>\ paribhogādayo pi vaņņanti. aparo nayo:-- tath' eva pattānaü ekabahubhāvaü sannihitāsannihitabhā- va¤ ca ¤atvā tass' eva bhikkhuno santike imaü pattan ti vā ime patte ti vā etaü pattan ti vā ete patte ti vā vatvā pa¤- casu sahadhammikesu a¤¤atarassa attano\<*<11>*>\ abhirucitassa yassa kassaci nāmaü gahetvā Tissassa bhikkhuno vikap- pemãti vā Tissāya bhikkhuniyā sikkhamānāya\<*<12>*>\ sāmaõerassa \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. eten'. 2 Ssp. siyā 'ti. 3 Ssp. patte. 4 Ssp. chiddaü. 5 Ssp. pi for c'. 6 Bp. Ssp. -vibbhantapa-. 7 Bp. -kiriyā-. 8 Ssp. corāharaõavissāsaggāhehi. 9 Bp. vā. 10 Ssp. pabhåti. 11 Bp.Ssp. attanā. 12 Ssp. inserts Tissassa after this. >\ #<[page 707]># %% Tissāya sāmaõeriyā vikappemãti vā vattabbaü, ayaü apa- rāpi sammmukhā vikappanā, ettāvatā nidhetuü vaņņati paribhogādãsu pana ekam pi na vaņņati. tena pana bhik- khunā Tissassa bhikkhuno santakaü . . . pe . . . Tissāya sāmaõeriyā santakaü paribhu¤ja vā vissajjehi vā yathāpac- cayaü vā karohãti vutte paccuddhāro nāma hoti, tato ppbhåti\<*<1>*>\ paribhogādayo pi vaņņanti. kathaü parammukhā vikappanā hoti. pattānaü tath' eva ekabahubhāvaü san- nihitāsannihitabhāva¤ ca ¤atvā imaü pattan ti ime patte ti vā etaü pattan ti vā ete patte ti vā vatvā tuyhaü vikappanat- thāya dammãti vattabbaü, tena vattabbo ko te mitto vā sandiņņho vā ti, tato itarena purimanayen' eva Tisso bhikkhå ti vā . . . pe . . . Tissā sāmaõerãti vā vattabbaü, puna tena bhikkhunā ahaü Tissassa bhikkhuno dammãti vā . . . pe . . . Tissāya sāmaõeriyā dammãti vā vattabbaü, ayaü param- mukhā vikappanā, ettāvatā nidhetuü vaņņati paribhogādãsu pana ekaü pi na vaņņati. tena pana bhikkhunā dutiyasam- mukhāvikappanāyaü vuttanayen' eva itthannāmassa san- takaü paribhu¤ja vā vissajjehi vā yathāpaccayaü vā karo- hãti vutte paccuddhāro nāma hoti. tato ppabhåti paribho- gādayo pi vaņņanti, imāsaü pana dvinnaü vikappanānaü nānākaraõaü avaseso ca vaõõanākkamo\<*<2>*>\ sabbo paņhamaka- ņhinasikkhāpadavaõõanāyaü vuttanayen' eva veditabbo sad- dhiü samuņņhānādãhãti. pattasikkhāpadavaõõanā niņņhitā. Tena samayenā 'ti ånapa¤cabandhanasikkhāpadaü. tat- tha na yāpetãti so kira yadi ariyasāvako nābhavissa\<*<3>*>\ a¤¤a- thattam pi agamissa\<*<4>*>\ evaü tehi ubbāëho, sotāpannattā pana kevalaü sarãren' eva yāpesi, tena vuttaü: attanā 'pi na yāpeti puttadāro\<*<5>*>\ pi 'ssa kilamatãti. ånapa¤cabandhanenā 'ti ettha ånāni pa¤cabandhanāni assā 'ti ånapa¤cabandhano nāssa pa¤cabandhanāni pårentãti attho, tena ånapa¤caban- dhanena. itthambhåtassa lakkhaõe karaõavacanaü, tattha yasmā abandhanassāpi\<*<6>*>\ pa¤cabandhanāni na påranti sab- baso natthitāya, tasmā padabhājane abandhano vā ti ādi \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. pabhåti. 2 Bp. vacanakkamo. 3 Bp. -vissā. 4 Bp. -ssā. 5 Ssp. -dārā. 6 Bp. -ssa 'pi. >\ #<[page 708]># %<708 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.22.>% vuttaü. ånapa¤cabandhanenā 'ti ca vuttattā yassa pa¤ca- bandhano patto hoti tassa so apatto tasmā a¤¤aü vi¤¤ā- petuü vaņņati, bandhana¤ ca nām' etaü yasmā bandhanokā- se sati hoti asati na hoti tasmā tassa lakkhaõaü dassetuü abandhanokāso nāmā 'ti ādi vuttaü. dvaīgularājã na hotãti mukhavaņņito heņņhā dvaīgulappamāõā ekāpi rājã na hoti. yassa dvaīgularājã\<*<1>*>\ hotãti yassa pana tādisā ekā rājã hoti so tassā rājiyā heņņhimapariyante pattavedhakena vijjhitvā pacitvā suttarajjukamakacirajjukādãhi vā tipusuttakena vā bandhitvā\<*<2>*>\ taü bandhanaü āmisassa alagganatthaü tipu- paņņakena vā kenaci baddhasilesena vā paņicchādetabbaü, so ca patto adhiņņhahitvā paribhu¤jitabbo. sukhumaü vā chiddaü katvā bandhitabbo, suddhehi pana madhusit- thakalākhāsajjulasādãhi\<*<3>*>\ bandhituü na vaņņati, phāõitaü jhāpetvā pāsāõacuõõena bandhituü vaņņati, mukhavaņņi- samãpe pana pattavedhakena vijjhiyamāno kapālassa baha- lattā bhijjati, tasmā heņņhā vijjhitabbo. yassa pana dve rājiyo ekā yeva vā caturaīgulā tassa dve bandhanāni dātab- bāni, yassa tisso ekāy' eva vā chaëaīgulā tassa tãõi yassa ca- tasso ekāy' eva vā aņņhaīgulā tassa cattāri yassa pa¤ca ekāy' eva vā dasaīgulā so baddho pi abaddho pi apatto yeva, a¤¤o vi¤¤āpetabbo, esa tāva mattikāpatte vinicchayo. ayopatte pana sace pi pa¤ca vā atirekāni vā chiddāni honti tāni ca\<*<4>*>\ ayacuõõena vā āõiyā vā lohamaõķalakena vā baddhāni maņņāni honti sv eva patto paribhu¤jitabbo a¤¤o\<*<5>*>\ na vi¤- ¤āpetabbo. atha pana ekam pi chiddaü mahantaü hoti lohamaõķakena baddham pi maņņaü na hoti patte āmisaü laggati akappiyo hoti ayaü patto,\<*<6>*>\ a¤¤o vi¤¤āpetabbo. thero vattabbo ti patte ānisaüsaü dassetvā ayaü bhante patto pamāõayutto sundaro therānuråpo\<*<7>*>\ gaõhāthā\<*<8>*>\ 'ti vat- tabbo. yo na gaõheyyā 'ti anukampāya na gaõhāti tassa\<*<9>*>\ dukkaņaü, yo pana santuņņhiyā kiü me a¤¤ena pattenā 'ti na gaõhāti tassa anāpatti. pattapariyanto ti evaü parivat- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. -rāji for -rājã, sic passim. 2 Bp.Ssp. banditabbo. 3 Ssp. madhusiņņha-. 4 Bp. ce. 5 Bp. omits a¤¤o na vi¤¤āpetabbo. 6 Bp. Ssp. apatto. 7 Bp.Ssp. insert taü after this. 8 Bp. gaõhathā 'ti. 9 Bp. na gaõhantassa ; Ssp. agaõhantassa for na gaõhāti tassa. >\ #<[page 709]># %% tetvā pariyante ņhitapatto. adese ti ma¤capãņhachattanāga- dantakādike adese na nikkhipitabbo, yattha purimaü sun- daraü pattaü ņhapeti tatth' eva ņhapetabbo, pattassa hi nikkhipanadeso anujānāmi bhikkhave ādhārakan ti ādinā nayena Khandhake vutto yeva. aparibhogenā\<*<1>*>\ 'ti yāguran- dhanarajanapacanādinā abhogena\<*<2>*>\ na paribhu¤jitabbo. antarāmagge pana vyādhimhi uppanne a¤¤asmiü bhājane asati mattikāya limpetvā\<*<3>*>\ yāguü vā pacituü udakaü vā tāpetuü vaņņati. na vissajjetabbo\<*<4>*>\ ti a¤¤assa na dātabbo. sace pana saddhivihāriko vā antevāsiko vā a¤¤aü pattaü\<*<5>*>\ ņhapetvā ayaü mayhaü sāruppo ayaü therassā 'ti gaõhāti vaņņati, a¤¤o vā taü gahetvā attano pattaü deti vaņņati, mayham eva pattaü āharā 'ti vattabbakiccaü n' atthi. pavāritānan ti ettha ca saīghavasena pavāritaņņhāne pa¤ca- bandhanen' eva vaņņati, puggalavasena pavāritaņņhāne åna- pa¤cabandhanenāpi vaņņatãti Kurundiyaü vuttaü, sesam ettha uttānam eva. chasamuņņhānaü kiriyā nosa¤¤āvimok- khaü acittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü vacãkammaü ticittaü tivedanan ti. ånapa¤cabandhanasikkhāpadavaõõanā niņņhitā. Tena samayenā 'ti bhesajjasikkhāpadaü. tattha attho bhante ti rājā bhikkhå uyyuttapayutte\<*<6>*>\ therassa lenatthāya\<*<7>*>\ pabbhāraü sodhente disvā ārāmikaü dātukāmo pucchi. pāņiyekko ti visuü eko. mālākite ti katamāle mālādhare,\<*<8>*>\ kusumamālāpaņimaõķite ti attho. tiõaõķåpakan\<*<9>*>\ ti tiõa- cumbaņakaü.\<*<10>*>\ patimu¤cãti ņhapesi. sā ahosi suvaõõamālā ti dārikāya sãse ņhapitamattā yeva therassa adhiņņhānavasena suvaõõapadumamālā ahosi. taü hi tiõaõķåpakaü\<*<9>*>\ sãse ņhapitamattam eva suvaõõamālā hotå 'ti thero adhiņņhāsi. dutiyam pi kho . . . pe . . . upasaīkamãti dutiyadivase yeva upasaīkami. suvaõõan ti adhimuccãti so suvaõõamayo hotå 'ti adhiņņhāsi. pa¤cannaü bhesajjānan ti sappiādãnaü. \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. na apari- ; Ssp. na abhogenā. 2 Bp. aparibhogena. 3 Bp.Ssp. limpitvā. 4 Ssp. visajje-. 5 Bp.Ssp. varapattaü. 6 Ssp. -ppayu-. 7 Bp.Ssp. leõa-. 8 Bp.Ssp. māla-. 9 Bp. -dupa-. 10 Ssp. -cumbi-. >\ #<[page 710]># %<710 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.23.>% bāhulikā\<*<1>*>\ ti paccayabahulatāya\<*<2>*>\ paņipannā. koëambe\<*<3>*>\ pi ghaņe pãti ettha koëambā\<*<4>*>\ nāma mahāmukhācāņiyo\<*<5>*>\ vuc- canti.\<*<6>*>\ olãnavilãnānãti heņņhā ca ubhato passesu ca giëitānã.\<*<7>*>\ okiõõavikiõõā ti sappiādãnaü gandhena bhåmiü khaõantehi\<*<8>*>\ okiõõābhittiyo khaõantehi\<*<8>*>\ upari sa¤carantehi ca vikiõõā. antokoņņhāgārikā ti abbhantare saüvihitakoņņhāgārā. paņi- sāyanãyānãti paņisāyitabbāni, paribhu¤jitabbānãti attho. bhe- sajjānãti bhesajjakiccaü karontu vā mā vā evaü laddhavo- hārāni. gosappãti ādãhi loke pākaņaü dassetvā yesaü maü- saü kappatãti iminā a¤¤esam pi migarohitasasādãnaü sap- piü gahetvā dassesi, yesaü hi khãraü atthi sappã pi tesaü atthi yeva, taü pana sulabhaü\<*<9>*>\ vā hotu dullabhaü\<*<10>*>\ vā asammohatthaü vuttaü, evaü navanãtam pi. sannidhikāra- kaü paribhu¤jitabbānãti sannidhiü katvā nidahitvā pari- bhu¤jitabbāni. kathaü, pāëiyā āgatasappiādãsu sappiü\<*<11>*>\ tāva purebhattaü paņiggahãtaü\<*<12>*>\ tadahu purebhattaü sām- isam pi nirāmisam pi paribhu¤jituü vaņņati, pacchābhat- tato paņņhāya sattāhaü nirāmisaü paribhu¤jitabbaü, sat- tāhātikkame\<*<13>*>\ sace ekabhājane ņhapitaü ekaü nissaggiyaü, sace bahåsu vatthugaõanāya nissaggiyāni, pacchābhattaü paņiggahãtaü sattāhaü nirāmisam eva vaņņati, purebhattaü vā pacchābhattaü vā uggahitakaü katvā nikkhittaü ajjho- harituü na vaņņati, abbha¤janādãsu upanetabbaü, sattā- hātikkame pi anāpatti anajjhoharaõãyataü āpannattā paņi- sāyanãyānãti hi vuttaü. sace anupasampanno purebhattaü paņiggahitanavanãtena sappiü katvā deti purebhattaü sāmi- saü vaņņati, sace sayaü karoti sattāhaü\<*<14>*>\ nirāmisam eva vaņņati, pacchābhattaü paņiggahãtanavanãtena pana yena kenaci katasappi sattāham pi nirāmisam eva vaņņati, uggahi- takena kate pubbe vuttasaddhasappinayen' eva vinicchayo veditabbo. purebhattaü paņiggahitakhãrena vā dadhinā vā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp.-llikā. 2 Ssp. -bāhullikatāya. 3 Bp. koëumpe ; Ssp. kolumbe. 4 Bp. koëumpo ; Ssp. kolumbā. 5 Bp. -mukha-. 6 Bp. vuccati. 7 Ssp. gili-. 8 Ssp. khana-. 9 Bp. sulabbhaü. 10 Bp. dullabbhaü. 11 Bp. sappi. 12 Bp.Ssp. -hitaü. 13 Ssp. adds pi. 14 Bp. adds pi. >\ #<[page 711]># %% katasappi anupasampannena kataü sāmisam pi tadahu purebhattaü vaņņati, sayaü kataü nirāmisam eva vaņņati,\<*<1>*>\ navanãtaü tāpentassa hi sāmapāko\<*<2>*>\ na hoti, sāmaü pakkena pana tena saddhiü āmisaü na vaņņati, pacchābhattato paņ- ņhāya ca\<*<3>*>\ na vaņņati yeva, sattāhātikkame pi anāpatti sa vatthukassa paņiggahitattā, tāni paņiggahetvā ti hi vuttaü, pacchābhattaü paņiggahitehi kataü pana abbha¤janādãsu upanetabbaü. purebhattam pi ca\<*<3>*>\ uggahitakehi kataü ubhayesam pi sattāhātikkame anāpatti, es' eva nayo akappiyamaüsasap- pimhi, ayaü pana viseso yattha pāëiyā\<*<4>*>\ āgatasappinā\<*<5>*>\ nissaggiyaü tattha iminā dukkaņaü. Andhakaņņhakathā yaü kāraõapatiråpakaü vatvā manussasappinavanãta¤\<*<6>*>\ ca- paņikkhittaü taü duppaņikkhittaü sabbāņņhakathāsu anu¤- ¤ātattā parato c' assa vinicchayo pi āgacchissati, pāëiyaü āgatanavanãtaü\<*<7>*>\ pi purebhattaü paņiggahãtaü tadahu pure- bhattaü sāmisam pi vaņņati, pacchābhattato paņņhāya nirā- misam eva sattāhātikkame nānābhājanesu ņhapite bhājana- gaõanāya ekabhājane pi amissetvā\<*<8>*>\ piõķapiõķavasena ņha- pite piõķagaõanāya nissaggiyāni, pacchābhattaü paņigga- hãtaü sappinayen' eva veditabbaü. ettha pana dadhiguëi- kādayo pi takkabindåni pi honti tasmā dhotaü vaņņatãti\<*<9>*>\ upaķķhattherā āhaüsu, Mahāsãvatthero pana bhagavatā anu¤¤ātakālato paņņhāya takkato uddhaņamattam eva khā- diüsu 'ti āha. tasmā navanãtaü paribhu¤jantena dhovitvā dadhitakkamakkhitakipillikādãni\<*<10>*>\ apanetvā paribhu¤jitab- baü, pacitvā sappiü katvā paribhu¤jitukāmena adhotam pi pacituü vaņņati, yaü tattha dadhigataü vā takkagataü vā taü khayaü gamissati, ettāvatā hi savatthukapaņiggahãtaü nāma na hotãti ayam ettha adhippāyo, āmisena saddhiü pakkantā pana tasmim pi kukkuccāyan ti kukkuccakā. idāni uggahetvā ņhapitanavanãte ca purebhattaü khãra- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. adds pacchābhattaü na vaņņati. 2 Bp. sāmaüpāko. 3 Ssp. omits ca. 4 Bp.Ssp. pāëiyaü. 5 Ssp. āgatanavanãtasappinā. 6 Bp. -ppi ca nava- ; Ssp. -ppi¤ ca nava-. 7 Bp. āgataü nava-. 8 Bp. -ssitvā. 9 Ssp. vaņņissatãti. 10 Bp. -makkhikakipi- ; Ssp. -makkhikākipãlikā-. >\ #<[page 712]># %<712 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.23.>% dadhãni paņiggahetvā katanavanãte ca pacchābhattaü tāni paņiggahetvā katanavanãte ca uggahãtehi\<*<1>*>\ katanavanãte ca akappiyamaüsanavanãte ca sabbo āpattānāpattiparibhogāpa- ribhoganayo sappimhi vuttakkamen' eva gahetabbo. tela- bhikkhāya paviņņhānaü pana\<*<2>*>\ bhikkhånaü tatth' eva sap- pim pi navanãtam pi pakkatelam pi apakkatelam pi ākiranti,\<*<3>*>\ tattha takkadadhibindåni pi bhattasitthāni\<*<4>*>\ pi taõķulaka- õāpi\<*<5>*>\ makkhikādayo pi honti ādiccapākaü katvā parissā- vetvā gahitaü sattāhakālikaü hoti, patiggahetvā ņhapita- bhesajjehi saddhiü pacitvā natthupānam pi\<*<6>*>\ kātuü vaņņati, sace vaddulasamaye\<*<7>*>\ lajjãsāmaõerā\<*<8>*>\ yathā tattha pacitataõķu- lakaõādayo\<*<9>*>\ na pacanti\<*<10>*>\ evaü\<*<11>*>\ aggimhi vilãyāpetvā\<*<12>*>\ paris- sāvetvā puna pacitvā deti purimanayen' eva sattāhaü vaņ- ņati. telesu tilatelaü tāva purebhattaü paņiggahitaü pure- bhattaü sāmisam pi vaņņati pacchābhattato paņņhāya nirā- misam eva sattāhātikkamen' assa bhājajanagaõanāya nissag- giyabhāvo veditabbo. pacchābhattaü paņiggahãtaü sattā- haü nirāmisam eva vaņņati, uggahitakaü katvā nikkhittaü ajjhoharituü na vaņņati sãsamakkhaõādãsu upanetabbaü, sat- tāhātikkame pi anāpatti. purebhattaü tile paņiggahetvā katatelaü purebhattaü sāmisam pi vaņņati, attanākataü\<*<13>*>\ pacchābhattato paņņhāya hi\<*<14>*>\ anajjhoharaõãyaü\<*<15>*>\ hoti sã- samakkhaõādãsu upanetabbaü sattāhātikkame pi anāpatti, pacchābhattaü tile paņiggahetvā katatelaü anajjhohara- õãyyam\<*<16>*>\ eva, savatthukapaņiggahitattā sattāhātikkame pi anāpatti, sãsamakkhaõādãsu upanetabbaü. purebhattaü vā pacchābhattaü vā uggahitakatilehi katatele pi es' eva nayo, purebhattaü paņiggahitakatile bhajjitvā tilapiņņhaü vā se- detvā uõhodakena vā temetvā katatelaü sace anupasampan- nena kataü purebhattaü sāmisam pi vaņņati. attanā kataü\<*<17>*>\ nibbaņņitattā purebhattaü nirāmisam eva vaņņati sāmaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. uggahitakehi. 2 Ssp. omits pana. 3 Ssp. ākãranti. 4 Ssp. -siņņhāni. 5 Ssp. -kaõāni pi. 6 Ssp. ca for pi. 7 Bp.Ssp. vaddali-. 8 Bp.Ssp. -õero. 9 Bp.Ssp. patita- for pacita-. 10 Bp.Ssp. paccanti. 11 Bp.Ssp. insert sāmisapākaü mocento after evaü. 12 Ssp. viliyā-. 13 Bp.Ssp. omit this. 14 Bp. Ssp. omit hi. 15 Bp. Ssp. -õãyam. 16 Bp.Ssp. -õãyaü. 17 Bp. katatelaü pana for this. >\ #<[page 713]># %% pakkattā sāmisaü na vaņņati, savatthukapaņiggahitattā pana pacchābhattato paņņhāya ubhayam pi anajjhoharaõãyaü sã- samakkhanādãsu upanetabbaü, sattāhātikkame pi anāpatti. yadi pana appaü uõhodakaü hoti abbhukkiraõamattaü\<*<1>*>\ abbohārikaü hoti, sāmapākagaõanaü\<*<2>*>\ na gacchati. sāsapatelādãsu pi avatthukapaņiggahitesu avatthukatila- tele vuttasadiso 'va vinicchayo. sace pana purebhattaü paņiggahãtānaü sāsapādãnaü cuõõehi ādiccapākena sakkā telaü kātuü, taü purebhattaü sāmisam pi vaņņati pacchā- bhattato paņņhāya nirāmisam eva sattāhātikkame nissaggi- yaü, yasmā pana sāsapamadhukacuõõāni\<*<3>*>\ sedetvā eraõķa- kaņņhãni ca bhajjitvā evaü\<*<4>*>\ telaü karonti, tasmā tesaü telaü anupasampannehi kataü purebhattaü sāmisam pi vaņņati vatthånaü yāvajãvikattā pana savatthukapaņiggahaõe doso n' atthãti, attanā kataü sattāhaü nirāmisaparibhogen' eva paribhu¤jitabbaü. uggahitakehi kataü anajjhoharaõãyaü bāhiraparibhoge vaņņati, sattāhātikkame pi anāpatti, tela- karaõatthāya sāsapamadhukaü\<*<5>*>\ eraõķakaņņhãni vā\<*<6>*>\ paņigga- hetvā\<*<7>*>\ katatelaü\<*<8>*>\ sattāhakālikaü, dutiyadivase kataü chā- haü vaņņati tatiyadivase kataü pa¤cāhaü vaņņati, catuttha- pa¤camachaņņhasattamadivase kataü tadah' eva vaņņati, sace yāva aruõassa uggamanā tiņņhati nissaggiyaü, aņņhama- divase\<*<9>*>\ kataü anajjhoharaõãyaü anissaggiyattā pana bāhi- raparibhoge vaņņati, sace pi na karoti telatthāya gahitasā- sapādãnaü sattāhātikkame dukkaņam eva. pāëiyaü pana anāgatāni a¤¤āni pi nālikeranimbakosambakaramavandakã\<*<10>*>\ ādãnaü telāni atthi tāni paņiggahetvā sattāhaü atikkāma- yato dukkaņaü hoti, ayam etesu viseso sesaü yāvakālika- vatthuü yāvajãvikavatthuü ca sallakkhetvā sāmapākasavat- thukapurebhattapacchābhatta\<*<2>*>\ paņiggahitauggahitavatthuka- vidhānaü\<*<11>*>\ sabbaü vuttanayen' eva veditabbaü. \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. abbhokki- ; Ssp. abbhukkã- and inserts taü before this. 2 Bp. sāmaü pāka-. 3 Bp. -õādãni. 4 Bp. eva. 5 Bp.Ssp. -dhuka. 6 Bp. omits vā. 7 Ssp. inserts tadah' eva after this. 8 Bp.Ssp. kataü telaü. 9 Bp. aņņhame divase. 10 Bp. -karamandavāsã ; Ssp. -karamandātasi. 11 Bp. -hitakavatthu-. >\ #<[page 714]># %<714 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.23.>% vasātelan ti ādãsu\<*<1>*>\ anujānāmi bhikkhave pa¤ca vasāni acchavasaü macchavasaü susukāvasaü\<*<2>*>\ såkaravasaü ga- drabhavasan ti evaü anu¤¤ātavasānaü telaü, ettha ca accha- vasan {ti} vacanena ņhapetvā manussavasaü sabbesaü akap- piyamaüsānaü vasā anu¤¤ātā, macchagahaõena\<*<3>*>\ ca susu- kā\<*<4>*>\ pi gahitā honti, vyālamacchattā\<*<5>*>\ pana visuü vuttaü,\<*<6>*>\ macchādigahaõe\<*<7>*>\ c' ettha sabbesam pi kappiyamaüsānaü vasā anu¤¤ātā. maüsesu hi dasa:--manussa hatthi assa su- õakha ahi sãha byaggha dãpi accha taracchānaü maüsāni akappiyāni, vasāsu ekā manussavasā\<*<8>*>\ khãrādãsu akappiyaü nāma n' atthi, anupasampannehi kataü\<*<9>*>\ nibbaņņitavasātelaü purebhattaü paņiggahãtaü purebhattaü sāmisam pi vaņņati, pacchābhattato paņņhāya sattāhaü nirāmisam eva vaņņati yaü pana tattha sukhumarajasadisaü maüsaü vā nahāru\<*<10>*>\ vā aņņhi vā lohitaü vā hoti taü abbohārikaü, sace pana vasaü paņiggahetvā sayaü karoti purebhattaü paņiggahetvā pacitvā parissāvetvā sattāhaü nirāmisaparibhogena pari- bhu¤jitabbaü, nirāmisaparibhogaü hi sandhāya idaü vut- taü kāle paņiggahãtaü kāle nippakkaü kāle saüsattaü tela- paribhogena paribhu¤jitun ti. tatrāpi abbohārikaü abbohā- rikam\<*<11>*>\ eva, pacchābhattaü pana paņiggahituü\<*<12>*>\ vā kātuü\<*<13>*>\ vā na vaņņati yeva, vuttaü h' etaü: vikāle ce bhikkhave pa- ņiggahãtaü vikāle nippakkaü vikāle saüsattaü\<*<14>*>\ ta¤ ce pari- bhu¤jeyya āpatti tiõõaü dukkaņānaü. kāle ce bhikkhave paņiggahãtaü vikāle nippakkaü vikāle saüsattaü\<*<14>*>\ ta¤ ce paribhu¤jeyya āpatti dvinnaü dukkaņānaü. kāle ce bhik- khave paņiggahãtaü kāle nippakkaü vikāle saüsattaü\<*<14>*>\ ta¤ ce paribhu¤jeyya āpatti dukkaņassa, kāle ce bhikkhave pa- ņiggahãtaü kāle nippakkaü kāle saüsattaü\<*<14>*>\ ta¤ ce pari- bhu¤jeyya anāpattãti. Upatissattheraü pana antevāsikā pucchiüsu bhante sap- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. Ssp. omit ādãsu. 2 Bp. suüsuka-. 3 Ssp. -ggahaõena. 4 Bp. saüsukā. 5 Bp.Ssp. vāëamaccha-. 6 Ssp. vuttā. 7 Bp. -ggahaõena ; Ssp. -ggahaõe' ettha for -gahaõe c' ettha. 8 Bp. 'va. 9 Bp.Ssp. kata. 10 Ssp. -ruü. 11 Ssp. does not repeat this. 12 Ssp. -hetuü. 13 Ssp. tāpetuü. 14 Bp. -saņņhaü ; Ssp. -saggaü. >\ #<[page 715]># %% pinavanãtavasāni ekato pacitvā\<*<1>*>\ nibbaņņitāni\<*<2>*>\ vaņņantãti. na vaņņanti āvuso ti. thero kir' ettha pakkatelakasaņe viya kuk- kuccāyati, tato naü uttariü\<*<3>*>\ pucchiüsu bhante navanãte dadhiguëikā vā takkabindu vā hoti etaü vaņņatãti. etam pi āvuso na vaņņatãti, tato naü āhaüsu bhante ekato pacitvā saüsattāni\<*<4>*>\ tejavantāni honti rogaü niggaõhantãti, sādh' āvuso ti thero sampaņicchi. Mahāsummatthero pan' āha kap- piyamaüsavasā sāmisaparibhogena\<*<5>*>\ vaņņati, itarā nirāmisa- paribhoge vaņņantãti. Mahāpadumatthero pana idaü kin ti paņikkhipitvā nanu vātābādhikā bhikkhå pa¤camålakasāva- yāguyaü acchasåkaratelādãni pakkhipitvā yāguü pivanti sā tejussadattā rogaü niggaõhātãti vatvā vaņņatãti āha. madhu nāma makkhikāmadhå 'ti, madhukarãhi nāma ma- dhumakkhikāhi, khuddakamakkhikāhi bhamaramakkhikāhi ca kataü madhu, taü purebhattaü paņiggahitaü purebhat- taü sāmisaparibhogam pi vaņņati, pacchābhattato paņņhāya sattāhaü nirāmisaparibhogam eva vaņņati, sattāhātikkame sace silesasadisaü mahāmadhuü\<*<6>*>\ khaõķākhaõķaü\<*<7>*>\ katvā ņha- pitaü itaraü vā nānābhājanesu vatthugaõanāya nissaggi- yāni, sace ekam eva khaõķaü ekabhājane vā itaraü ekam eva nissaggãyaü. uggahitakaü vuttanayen' eva veditabbaü, arumakkhaõādãsu upanetabbaü, madhupaņalaü vā madhu- sitthakaü\<*<8>*>\ vā sace madhunā\<*<9>*>\ amakkhitaü parisuddhaü yāvajãvikaü, madhumakkhitaü pana madhugatikam eva, cãrikā nāma sapakkhā dãghamakkhikā tumbalanāmikā ca. aņņhimakkhikā\<*<10>*>\ kāëamahābhamarā honti tesaü āsayesu niyyāsasadisaü madhu hoti taü yāvajãvikaü. phāõitaü nāma ucchumhā nibbattan ti ucchurasaü upādāya apakkā vā avatthukapakkā vā sabbāpi avatthukā ucchuvikatiphā- õitan ti veditabbaü. taü phāõitaü\<*<11>*>\ purebhattaü paņig- gahãtaü purebhattaü sāmisam pi vaņņati pacchābhattato paņņhāya sattāhaü nirāmisam eva vaņņati, sattāhātikkame \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. adds missiā. 2 Bp.Ssp. insert vaņņanti na. 3 Bp. uttari. 4 Bp. -saņņhāni. 5 Bp.Ssp. -bhoge. 6 Ssp. -madhu. 7 Bp. khaõķaü khaõķaü. 8 Ssp. -siņņhakaü. 9 Sp. madhunāma. 10 Bp.Ssp. aņņhipakkhā. 11 Ssp. omits phāõitaü. >\ #<[page 716]># %<716 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.23.>% vatthugaõanāya nissaggãyaü, bahåpiõķā\<*<1>*>\ cuõõetvā ekabhā- jane pakkhittā honti ghaõasannivesā ekam eva nissaggiyaü, uggahitakaü vuttanayen' eva veditabbaü, gharadhåpanā- dãsu upanetabbaü. purebhattaü paņiggahitena aparissāvi- takaü\<*<2>*>\ ucchurasena kataphāõitaü sace anupasampannena kataü sāmisam pi vaņņati, sayaü kataü nirāmisam eva vaņ- ņati, pacchābhattato paņņhāya pana savatthukapaņiggahitattā anajjhoharaõãyaü sattāhātikkame pi anāpatti, pacchābhat- taü aparissāvitapaņiggahitena katam pi anajjhoharaõãyam eva sattāhātikkame pi anāpatti, esa nayo ucchuü paņigga- hetvā kataphāõite pi. purebhattaü pana parissāvitapaņigga- hitakena kataü sace anupasampannena kataü purebhattaü sāmisam pi vaņņati, pacchābhattato paņņhāya sattāhaü ni- rāmisam eva vaņņati,\<*<3>*>\ sayaü kataü purebhattam pi nirā- misam eva,\<*<4>*>\ pacchābhattaü parissāvitapaņiggahitena kataü pana nirāmisam eva sattāhaü vaņņati, uggahitakakataü\<*<5>*>\ vuttanayam eva. jhāmaucchuphāõitaü vā koņņhitaucchu- phāõitaü vā purebhattam eva vaņņatãti Mahāaņņhakathāyaü vuttaü, Mahāpaccariyaü pana etaü savatthukapakkaü vaņņati no vaņņatãti pucchaü katvā ucchuphāõitaü pacchā- bhattaü no vaņņanakaü nāma n' atthãti vuttaü taü yut- taü, sãtodakena\<*<6>*>\ kataü madhukapupphaphāõitaü purebhat- taü sāmisaü vaņņati, pacchābhattato paņņhāya sattāhaü nirāmisam eva, sattāhātikkame vatthugaõanāya dukkaņaü. khãraü pakkhipitvā kataü madhukaphāõitaü yāvakālikaü, khaõķasakkharaü pana khãraü jallikaü\<*<7>*>\ apanetvā\<*<8>*>\ so- dhenti tasmā\<*<9>*>\ vaņņati, madhukapupphaü pana purebhattam pi allaü vaņņati, bhajjitaü\<*<10>*>\ vaņņati bhajjitvā tilādãhi mis- saü vā amissaü vā katvā koņņitaü\<*<10>*>\ vaņņati, yadi pana taü gahetvā merayatthāya yojenti yojitaü bãjato paņņhāya na vaņņati, kadalãkhajjurãambalabujapanasaci¤cādãnaü sabbesaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. bahå pi piõķā. 2 Bp.Ssp. -vita. 3 Bp.Ssp. omit vaņņati. 4 Ssp. inserts pacchābhattato paņņhāya sattāhaü nirāmisam eva. after eva. 5 Ssp. uggahitakaü. 6 Bp. sãtudakena. 7 Bp. khãrajallikaü ; Ssp. khãrajalikaü. 8 Ssp. repeats this. 9 Ssp. adds taü. 10 Bp. adds pi. >\ #<[page 717]># %% yāvakālikaphalānaü phāõitaü yāvakālikam eva, maricapak- kehi phāõitaü karonti taü yāvajãvikaü. tāni paņiggahetvā ti sace\<*<1>*>\ sabbāni pi paņiggahetvā ghaņe\<*<2>*>\ avinibbhogāni katvā nikkhipati sattāhātikkame ekam eva nissaggiyaü, vinibbhut- tesu\<*<3>*>\ pa¤ca,\<*<4>*>\ sattāhaü pana anatikkametvā\<*<5>*>\ gilānena pi agilānena pi vuttanayena\<*<6>*>\ yathāsukhaü paribhu¤jitabbaü. sattavidhaü pi\<*<7>*>\ odissaü\<*<8>*>\ nāma byādhiodissaü pugga- lodissaü kālodissaü samayodissaü desodissaü vasodissaü bhesajjodissan ti. tattha byādhiodissaü nāma anujānāmi bhikkhave amanussikābādhe āmakamaüsaü āmakalohitan ti, evaü byādhiodissaü\<*<9>*>\ anu¤¤ātaü taü ten' eva ābādhena ābādhikassa vaņņati na a¤¤assa, ta¤ ca kho kāle pi vikāle pi kappiyam pi akappiyam pi vaņņati yeva. puggalodissaü nāma anujānāmi bhikkhave romatthakassa\<*<10>*>\ romatthaü\<*<10>*>\ na ca bhikkhave bahi mukhadvārā nãharitvā ajjhoharitabban ti, evaü puggalaü uddissa anu¤¤ātaü taü tass' eva vaņņati na a¤¤assa. kālodissaü\<*<11>*>\ nāma anujānāmi bhikkhave cattāri mahāvikāņāni gåthaü muttaü chārikaü mattikan ti, evaü ahidaņņhakālaü\<*<12>*>\ uddissa anu¤¤ātaü taü tasmiü yeva kāle apaņiggahitakaü\<*<13>*>\ vaņņati na a¤¤asmiü. samayodissaü\<*<14>*>\ nāma gaõabhojane a¤¤atra samayā ti ādinā nayena taü taü samayaü uddissa anu¤¤ātā anāpattiyo, tā tasmiü tasmiü yeva samaye anāpattiyo honti na a¤¤adā. desodissaü\<*<15>*>\ nāma anujānāmi bhikkhave evaråpesu paccantimesu janapadesu vinayadharapa¤camena gaõena upasampadan ti evaü pac- cantadese\<*<16>*>\ uddissa anu¤¤ātāni upasampadādãni, tāni tatth' eva vaņņanti na majjhimadese.\<*<17>*>\ vasodissaü\<*<18>*>\ nāma anujā- nāmi bhikkhave vasāni bhesajjānãti evaü vasānāmena anu¤- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. adds pi. 2 Bp.Ssp. ekaghaņe. 3 Bp. vinibhu-. 4 Bp. adds nissaggiyāni. 5 Bp. -mitvā. 6 Bp. -nayen' eva. 7 Bp.Ssp. hi. 8 Ssp. uddissaü for odissaü. 9 Bp.Ssp. byādhiü uddissa. 10 Bp. romantha- ; Ssp. romaņņha- for romattha-. 11 Ssp. kāloddissaü. 12 Bp. ahinā ķaņņha- ; Ssp. ahiķaņņhakālaü. 13 Bp.Ssp. add pi. 14 Ssp. -ddissaü. 15 Ssp. desoddi-. 16 Bp. paccantimadesaü ; Ssp. paccantappadese. 17 Ssp. -mappadese. 18 Ssp. vasoddi-. >\ #<[page 718]># %<718 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.23.>% ¤ātaü, taü ņhapetvā manussavasaü sabbesaü kappiyākap- piyavasānaü telaü taü\<*<1>*>\ tadatthikānaü telaparibhogena paribhu¤jituü vaņņati. bhesajjodissaü\<*<2>*>\ nāma anujānāmi bhikkhave pa¤ca bhesajjānãti evaü bhesajjanāmena anu¤- ¤ātāni āhāratthaü pharituü samatthāni \<*<3>*>\sappi navanãtaü telaü madhu phāõitan ti,\<*<3>*>\ tāni paņiggahetvā tadahu pure- bhattaü yathāsukhaü pacchābhattato paņņhāya sati paccaye vuttanayena sattāhaü paribhu¤jitabbāni, sattāhātikkante atikkantasa¤¤ã nissaggiyaü pācittiyan ti, sace pi sāsapa- mattā\<*<4>*>\ hoti sakiü vā aīguliyā gahetvā jivhāya sāyanamat- taü\<*<5>*>\ nissajitabbam eva pācittiya¤ ca desetabbaü. na kā- yikena paribhogena paribhu¤jitabban ti, kāyo vā kāye aru vā na makkhetabbaü, tehi makkhitāni kāsāva kattarayaņņhi upāhana pādakaņņhalika\<*<6>*>\ ma¤ca pãņhāni\<*<7>*>\ pi aparibhogāni, dvāravātapāõakavāņesu pi hatthena gahaõaņņhānaü na mak- khetabban ti Mahāpaccariyaü, vuttaü, kasāve pana pakkhi- pitvā dvāravātapānakavāņāni\<*<8>*>\ makkhetabbānãti\<*<9>*>\ Mahāaņ- ņhakathāyaü vuttaü. anāpatti anto sattāhaü adhiņņhetãti sattāhabbhantare sap- piü ca telaü ca vasaü ca muddhani telaü vā abbha¤janaü vā madhuü arumakkhaõaü vā\<*<10>*>\ phāõitaü gharadhåpanaü adhiņņheti anāpatti. sace adhiņņhitatelaü anadhiņņhitatela- bhājane ākiritukāmo\<*<11>*>\ hoti bhājane\<*<12>*>\ sukhumaü\<*<13>*>\ chiddaü paviņņhapaviņņhatelaü\<*<14>*>\ purāõatelena ajjhottharãyati puna adhiņņhātabbā,\<*<15>*>\ atha mahāmukhaü hoti sahay'\<*<16>*>\ eva ba- huü telaü pavisitvā purāõatelaü ajjhottharati puna adhiņ- ņhānakiccaü n' atthi, adhiņņhitagatikam eva hi adhikam\<*<17>*>\ eva hi taü hoti, etena nayena adhiņņhitatelabhājane anadhiņņhi- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. omits telaü taü. 2 Ssp. -dissaü. 3-3 Ssp. sappinavanãtatelamadhuphāõitāni. 4 Bp.Ssp. -mattaü. 5 Bp.Ssp. add hoti. 6 Bp. -pādakathalika. 7 Bp.Ssp. pãņhādãni. 8 Ssp. -panaka-. 9 Ssp. makkhi-. 10 Bp.Ssp. omit vā. 11 Ssp. ākãri-. 12 Bp.Ssp. add ce. 13 Ssp. sukhuma. 14 Bp. paviņņhaü paviņņhaü telaü ; Ssp. paviņņhapaviņņhaü telaü. 15 Bp.Ssp. -tabbaü. 16 Bp. sahas' eva bahu ; Ssp. sahasā 'va bahu. 17 Bp.Ssp. omit adhikam eva hi. >\ #<[page 719]># %% tatelākiraõam\<*<1>*>\ pi veditabbaü. vissajjatãti\<*<2>*>\ ettha sace dvin- naü santakaü ekena paņiggahitaü avibhattaü hoti\<*<3>*>\ pari- bhu¤jituü pana na vaņņati, sace yena paņiggahitaü so itaraü bhaõati āvuso imaü telaü sattāhamattaü\<*<4>*>\ paribhu¤ja\<*<5>*>\ tvan ti, so ca paribhogaü na karoti kassa āpatti na kassaci pi,\<*<6>*>\ kasmā, yena paņiggahitaü tena vissajjitattā itarassa apaņiggahitattā.\<*<7>*>\ vinassatãti aparibhogaü hoti. cattenā 'ti ādãsu yena cittena bhesajjaü cattaü ca vantaü ca mutta¤ ca hoti taü cittaü cattaü vantaü muttan ti vuccati, tena cittena puggalo anepekkho vuccati, evaü anepekkho sāma- õerassa datvā ti attho. idaü kasmā vuttaü. evaü anto sattāhe datvā pacchā paņilabhitvā\<*<8>*>\ paribhu¤jantassa anā- pattidassanatthan ti Mahāsummatthero.\<*<9>*>\ Mahāpadumatthero pan' āha na yidaü yācitabbaü, anto sattāhe dinnassa hi puna paribhoge āpatti yeva n' atthi, sattāhātikkantassa pana paribhoge anāpattidassanattham idaü vuttan ti, tasmā evaü dinnabhesajjaü\<*<10>*>\ sace sāmaõero abhisaīkharitvā vā anabhi- saīkharitvā vā tassa bhikkhuno natthukammaü\<*<11>*>\ dadeyya gahetvā natthukammaü kātabbaü, sace bālo hoti dātuü na jānāti a¤¤ena bhikkhunā vattabbo atthi te sāmaõera telan ti, āma bhante atthãti, āhara therassa bhesajjaü karis- sāmā 'ti evam pi vaņņati, sesaü vuttānattham eva. kaņhina- samuņņhānaü kiriyā nosa¤¤āvimokkhaü acittakaü paõõat- tivajjaü kāyakammaü vacãkammaü ticittaü tivedanan ti. bhesajjasikkhāpadavaõõanā niņņhitā. Tena samayenā 'ti vassikasāņikasikkhāpadaü. tattha vassikasāņikā anu¤¤ātā ti Cãvarakkhandhake visākhāvat- thusmiü anu¤¤ātā. paņigacc'\<*<12>*>\ evā 'ti pure yeva. māso seso gimhānan ti catunnaü gimhamāsānaü eko pacchimamāso seso. katvā ti sibbanarajanakappapariyosānena niņņhapetvā,\<*<13>*>\ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. -telaü ākira- ; Ssp. -talāakãra. 2 Bp.Ssp. -jjetãti. 3 Bp.Ssp. insert sattāhātikkame dvinnam pi anāpatti after hoti. 4 Ssp. sattāhaü pattaü. 5 Ssp. adds naü. 6 Bp.Ssp. add āpattã. 7 Bp. appaņi-. 8 Bp. labhitvā. 9 Bp.Ssp. add āha. 10 Bp. dinnaü. 11 Bp.Ssp. kammatthaü. 12 Bp. paņikacc'. 13 Ssp. niņņhāpetvā. >\ #<[page 720]># %<720 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.24.>% karontena ca ekam eva katvā samaye adhiņņhātabbaü, dve adhiņņhātuü na vaņņanti,\<*<1>*>\ atirekamāso\<*<2>*>\ seso gimhāne ti gimhānanāmake atirekamāse sese. atirekaddhamāse sese gimhāne katvā nivāsetãti ettha pana ņhatvā vassikasāņi- kāya pariyesanakkhettaü karaõakkhettaü nivāsanakkhet- taü adhiņņhānakkhettan ti catubbidhakkhettaü,\<*<3>*>\ kucchi- samayo piņņhisamayo ti duvidho samayo, piņņhisamaya- catukkaü kucchisamayacatukkan ti dve catukkāni ca veditabbāni. tattha jeņņhamålapuõõamāsiyā pacchimapāņi- padadivasato paņņhāya yāva kāëapakkhuposathā ayam eko addhamāso pariyesanakkhettaü c' eva karaõakkhettaü ca, etasmiü hi antare vassikasāņikaü aladdhaü pariyesituü laddhaü kātuü ca vaņņati, nivāsetuü adhiņņhātuü ca na vaņ- ņati, kāëapakkhuposathassa pacchimapāņipadadivasato paņ- ņhāya yāva āsāëhipuõõamā\<*<4>*>\ ayam eko addhamāso pariyesa- nakaraõanivāsanānaü tiõõam pi khettaü, etasmiü \<*<5>*>\antare pariyesituü kātuü\<*<5>*>\ nivāsetu¤ ca vaņņati, adhiņņhātuü yeva na vaņņati. āsāëhhipuõõamāsiyā pacchimapāņipadadivasato patthāya yāva kattikapuõõamā ime cattāro māsā pariyesa- nakaraõanivāsanādhiņņhānānaü\<*<6>*>\ catunnam pi\<*<7>*>\ khettaü, etas- miü hi antare aladdhaü pariyesituü laddhaü vā kātuü nivāsetuü adhiņņhātu¤ ca vaņņati, idaü tāva catubbidhaü khettaü veditattaü. kattikapuõõamāsiyā pana pacchima- pāņipadadivasato paņņhāya yāva jeņņhamålapuõõamā ime sattamāsā piņņhisamayo nāma, etasmiü\<*<8>*>\ antare kālo vassika- sāņikāyā ti ādinā nayena satuppādaü katvā a¤¤ātakāppa- vāritaņņhānato vassikasāņikacãvaraü nipphādentassa iminā sikkhāpadena nissaggiyaü pācittiyaü, detha me vassikasā- ņikacãvaran ti ādinā nayena vi¤¤attiü katvā nipphādentassa a¤¤ātakavi¤¤attisikkhāpadena nissaggiyaü pācittiyaü. vut- tanayen' eva satuppādaü katvā ¤ātakapavāritaņņhānato nipphādentassa iminā 'va sikkhāpadena nissaggiyaü pācitti- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. vaņņati. 2 Bp.Ssp. -māse. 3 Ssp. -dhaü khettaü. 4 Bp.Ssp. āsāëhãpu- ; Ssp. āsāëhapu- for āsāëhipu-. 5-5 Ssp. hi antare aladdhaü pariyesituü laddhaü kātum ca for these. 7 Ssp. -sanādhiņņhā-. 7 Bp. omits pi. 8 Bp.Ssp. add hi. >\ #<[page 721]># %% yaü. vi¤¤attiü katvā nipphādentassa a¤¤ātakavi¤¤attisik- khāpadena anāpatti. vuttaü h' etaü Parivāre: mātaraü cãvaraü yāce, no ca saīghe pariõataü, ten'\<*<1>*>\ assa hoti āpatti, anāpatti ca ¤ātake. pa¤hāmesā kusalehi\<*<2>*>\ cintitā ti. ayaü hi pa¤ho imam atthaü sandhāya vutto ti, evaü piņņhisamayacatukkaü veditabbaü. jeņņhamålapuõõamā- siyā pana pacchimapāņipadadivasato paņņhāya yāva kattika- puõõamā ime pa¤camāsā kucchisamayo nāma, etasmiü hi antare vuttanayena\<*<3>*>\ satuppādaü katvā a¤¤ātakāppavāri- taņņhānato vassikasāņikacãvaraü nipphādentassa vattabhede dukkaņaü, ye manussā pubbe pi vassikasāņikacãvaraü denti ime\<*<4>*>\ pana sace pi attano a¤¤ātakāppavāritā honti vattabhedo n' atthi tesu satuppādakaraõassa anu¤¤ātattā, vi¤¤attiü katvā nipphādentassa a¤¤ātakavi¤¤attisikkhāpadena nissag- giyaü pācittiyaü.\<*<5>*>\ idaü pana pakatiyā vassikasāņikadāya- kesu pi hoti yeva, vuttanayen' eva satuppādaü katvā ¤āta- kapavāritaņņhānato nipphādentassa iminā sikkhāpadena anā- patti, vi¤¤attiü katvā nipphādentassa a¤¤ātakavi¤¤atti- sikkhāpadena anāpatti, na vattabbā detha me ti idaü hi pariyesanakāle a¤¤ātakāppavārite eva sandhāya vuttaü, evaü kucchisamayacatukkaü veditabbaü. naggo kāyaü ovassāpeti āpatti dukkaņassā 'ti ettha udakaphusitagaõanāya akatvā nhānapariyosānavasena\<*<6>*>\ payoge payoge dukkaņena kāretabbo, so ca kho vivaņaīgane ākāsato patitaudaken' eva nhāyato,\<*<6>*>\ nhānakoņņhakavāpi ādãsu ghaņehi āsittauda- kena vā nhāyantassa anāpatti. vassaü ukkaķķhiyatãti ettha sace katapariyositāya vassikasāņikāya gimhānaü pacchima- māsaü\<*<7>*>\ khepetvā puna vassānassa paņhamamāsaü ukkaķ- ķhitvā gimhānaü pacchimamāsam eva karonti vassikasā- ņikā dhovitvā nikkhipitabbā, anadhiņņhitā avikappitā dve \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. ken'. 2 Ssp. kusale. 3 Ssp. -nayen' eva. 4 Ssp. te. 5 Ssp. inserts kasmā, ye manussā pubbe vassikasāņikacãvaraü denti te upasamkamitvā evam assu vacanãyā 'ti vuttattā. 6 Bp. nhāyanto ; Ssp. nahā- for nhā-. 7 Bp. pacchimaü māsaü >\ #<[page 722]># %<722 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.24.>% māsaparihāraü\<*<1>*>\ labhati, vassåpanāyikadivase adiņņhātabbā. sace satisammosena vā appahonakabhāvena vā akatā hoti, te ca dve māse vassānassa taü\<*<2>*>\ ca catumāsan\<*<3>*>\ ti chamāse\<*<4>*>\ parihāraü labhati, sace pana kattikamāse kaņhinaü\<*<5>*>\ attha- rãyati\<*<6>*>\ apare pi cattāro māse labhati evaü dasamāsā honti, tato paraü pi satiyā paccāsāya målacãvaraü katvā ņhapen- tassa ekamāsan ti evaü ekādasamāse parihāraü labhati, sace pana ekāhadvãhādivasena yāva dasāhānāgatāya\<*<7>*>\ vassåpanā- yikāya anto vasse vā laddhā c' eva niņņhitā ca kadā adhiņ- ņhātabbā ti. etaü aņņhakathāsu na vicāritaü laddhadivasato paņņhāya anto dasāhe niņņhitā pana tasmiü yeva dasāhe\<*<8>*>\ adhiņ- ņhātabbā, dasāhātikkame niņņhitā tadah' eva\<*<9>*>\ adhiņņhātabbā, dasāhe appahonte cãvarakālaü nātikkametabbā ti ayaü no attano mati. kasmā. anujānāmi bhikkhave ticãvaraü adhiņ- ņhatuü na vikappetuü vassikasāņikaü vassānaü cātumā- saü\<*<10>*>\ adhiņņhātuü tato paraü vikappetun ti vuttaü, tasmā vassåpanāyikato pubbe dasāhātikkame pi anāpatti, dasāha- paramaü atirekacãvaraü dhāretabban ti ca\<*<11>*>\ vuttaü, tasmā ekāhadvãhādivasena yāva dasāhaü\<*<12>*>\ anāgatāya vassåpa- nāyikāya anto vasse\<*<13>*>\ laddhā c' eva niņņhitā ca vuttanayen' eva anto dasāhe vā tadahu\<*<14>*>\ adhiņņhātabbā, dasāhe appahonte cãvarakālaü nātikkametabbā, tattha siyā vassānaü cātu- māsaü\<*<10>*>\ adhiņņhātun ti vacanato cātumāsabbhantare yadā tadā vā adhiņņhātuü vaņņatãti. yadi pana\<*<15>*>\ evaü kaõķupa- ņicchādi\<*<16>*>\ yāva ābādhā adhiņņhātun ti vuttaü, sāpi ca dasā- haü atikkametabbā\<*<17>*>\ siyā, evaü ca\<*<18>*>\ sati dasāhaparamaü atirekacãvaraü dhāretabban ti idaü virujjhati, tasmā ya- thāvuttam eva gahetabbaü a¤¤aü vā acalaü\<*<19>*>\ kāraõaü labhitvā chaķķhetabbaü,\<*<20>*>\ api ca Kurundiyam pi nissaggiyā- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. -māse pari-. 2 Bp. omits taü ; Ssp. omits taü ca. 3 Bp.Ssp. cātu-. 4 Ssp. chammāse. 5 Bp. kathinaü. 6 Bp. -riyati. 7 Ssp. dasāhā anāgatāya. 8 Bp.Ssp. anto dasāhe. 9 Ssp. tadahe for tadah' eva. 10 Ssp. cātummāsaü. 11 Ssp. hi for ca. 12 Ssp. dasāhā. 13 Ssp. adds vā. 14 Bp.Ssp. add vā. 15 Bp. Ssp. omit pana. 16 Bp.Ssp. -ādiü. 17 Bp. atikkā-. 18 Bp. omits ca. 19 Ssp. acala. 20 Bp.Ssp. chaķķe-. >\ #<[page 723]># %% vasāne vuttaü kadā adhiņņhātabbā, laddhadivasato pana\<*<1>*>\ paņņhāya anto dasāhaü\<*<2>*>\ niņņhitā\<*<3>*>\ pana tasmiü yeva anto- dasāhe\<*<4>*>\ yadi na ppahoti yāva kattiyapuõõamā\<*<5>*>\ parihāraü labhatãti. acchinnacãvarassā 'ti etaü vassikasāņikaü\<*<6>*>\ san- dhāya vuttaü, tesaü hi naggānaü kāyovassāpane anāpatti, ettha ca mahagghaü vassikasāņikaü nivāsetvā nahāyantassa coråpaddavo\<*<7>*>\ āpadā nāma, sesam ettha uttānam eva. cha- samuņņhānaü kiriyā nosa¤¤āvimokkhaü acittakaü paõõat- tivajjaü kāyakammaü vacãkammaü ticittaü tivedanan ti. vassikasāņikasikkhāpadavaõõanā niņņhitā. Tena samayenā 'ti cãvarācchindanasikkhāpadaü. tattha yam pi tyāhan ti yam pi te ahaü, so kira mama patta- cãvaraü\<*<8>*>\ upāhanapaccattharaõāni vahanto mayā saddhiü cārikaü pakkamissatãti adāsi, ten' evam āha.\<*<9>*>\ acchindãti balakkārena aggahesi, sakasa¤¤āya gahitattā pan' assa pārā- jikaü n' atthi, kilāmetvā\<*<10>*>\ gahitattā āpatti pa¤¤attā, sayaü acchindati nissaggiyaü pācittiyan ti ekaü cãvaraü ekābad- dhāni ca bahåni acchindato ekā āpatti, ekato abaddhāni visuü ņhitāni ca\<*<11>*>\ bahåni acchindato saīghāņiü āhara utta- rāsaīgaü āharā 'ti evaü āharāpayato ca vatthugaõanāya āpattiyo, mayā dinnāni sabbāni āharā 'ti vadato pi ekava- canen' eva sambahulā āpattiyo. a¤¤aü āõāpeti āpatti duk- kaņassā 'ti cãvaraü gaõhā 'ti āõāpeti ekaü dukkaņaü, āõatto bahåni gaõhā 'ti ekaü pācittiyaü, saīgāņiü gaõha uttarā- saīgaü gaõhā 'ti vadato vācāya vācāya dukkaņaü, mayā dinnāni sabbāni gaõhā 'ti vadato ekavācāya sambahulāpat- tiyo. a¤¤aü parikkhāran ti vikappanåpagapacchimacãvaraü\<*<12>*>\ ņhapetvā yaü ki¤ci antamaso såcim pi veņhetvā ņhapi- tāsu\<*<13>*>\ pi vatthugaõanāya dukkaņāni, sithilaveņhitāsu evaü gāëhaü katvā baddhāsu pana ekam eva dukkaņan ti Mahā- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. omits pana. 2 Bp.Ssp. -sāhe. 3 Bp. apariniņņhitā. 4 Bp.Ssp. insert adhiņņhātabbā after this. 5 Bp.Ssp. kattika-. 6 Bp.Ssp. add eva. 7 Bp. coråpa-. 8 Bp.Ssp. -ra. 9 Bp. inserts mayā saddhiü janapadacārikaü pakkamissatãti after āha. 10 Ssp. kila-. 11 Bp. omits ca. 12 Bp. upagaü pari- ; Ssp. åpagaü pacchimaü cãvaraü. 13 Bp.Ssp. thapitasåcãsu. >\ #<[page 724]># %<724 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.26.>% paccariyaü vuttaü, såcighare pakkhittāsu pi es' eva nayo. thavikāya pakkhipitvā sithilabaddhagāëhabaddhesu pi ka- ņukāsu\<*<1>*>\ bhesajjesu pi es' eva nayo. so vā detãti bhante tum- hākaü yev' idaü sāruppan ti evaü vā deti, athavā pana āvuso mayaü tuyhaü vattapaņivattaü\<*<2>*>\ karissati amhākaü santike upajjhaü gaõhissati dhammaü pariyāpuõissatãti cãvaraü adamha so dāni tvaü na vattaü karosi na upajjhaü gaõhāsi na dhammaü pariyāpuõāsãti evam ādãni vutto bhante cãvaratthāya ma¤¤e bhaõatha idaü vo cãvaran ti deti, evam pi so vā deti, disāpakkantaü vā pana daharaü nivattetha nan ti bhaõati so na nivattati cãvare\<*<3>*>\ gahetvā rundhathā 'ti evaü ce nivattati sādhu, sace pattacãvaratthāya ma¤¤e tumhe bhaõatha gaõhatha\<*<4>*>\ nan ti deti evaü pi so yeva\<*<5>*>\ deti. vibbhantaü vā disvā mayaü tuyhaü vattaü karissa- tãti pattacãvaraü adamha\<*<6>*>\ so dāni tvaü vibbhamitvā cara- sãti vadati, itaro gaõhatha tumhākaü cãvaran\<*<7>*>\ ti deti evam pi so vā deti, mama santike upajjhaü gaõhantass' eva te demi a¤¤attha gaõhantassa na demi vattaü karontassa\<*<8>*>\ demi akarontassa na demi dhammaü pariyāpuõantass' eva demi apariyāpuõantassa na demi avibbhamantass' eva demi vibbhamantassa na demãti evaü dātuü na vaņņati, dadato dukkataü, āharāpetuü pana vaņņati, cajitvā dinnaü acchin- ditvā gaõhanto bhaõķagghena kāretabbo, sesam ettha ut- tānam evā 'ti. tisamuņņhānaü kāyacittato vācācittato kā- yavācācittato ca samuņņhāti kiriyā sa¤¤āvimokkhaü sacit- takaü lokavajjaü kāyakammaü akusalacittaü dukkhave- danan ti. cãvarācchindanasikkhāpadavaõõanā niņņhitā. Tena samayenā 'ti suttavi¤¤attisikkhāpadaü. tattha khoman ti khomavākehi katasuttaü. kappāsiyan\<*<9>*>\ ti kappā- sato nibbattaü. koseyyan ti kosiyaüsåhi kantãtvā\<*<10>*>\ katasut- taü. kambalan ti eëakalomasuttaü. sāõan ti sāõavākasut- taü. bhaīgan ti pāņekkaü vākamayasuttam evā 'ti eke, \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. tikaņukādãsu ; Ssp. tikaņukādi for pi kaņukāsu. 2 Bp.Ssp. -paņipattiü. 3 Bp.Ssp. cãvaraü. 4 Ssp. -hātha. 5 Bp. vā for yeva ; Ssp. adds vā. 6 Ssp. adamhā. 7 Bp. pattacãvaran. 8 Bp. -tass' eva. 9 Bp.Ssp. -sikan. 10 Bp.Ssp. kantitvā. >\ #<[page 725]># %% pa¤cahi\<*<1>*>\ missetvā katasuttaü pana bhaīgan ti veditabbaü. vāyāpeti payoge\<*<2>*>\ dukkaņan ti sace tantavāyassa turivemādãni\<*<3>*>\ n' atthi tāni ara¤¤ato āharissāmãti vāsiü vā pharasuü vā niseti tato paņņhāya yaü yaü upakaraõatthāya vā cãvaraü\<*<4>*>\ vāyāpanatthāya vā karoti sabbattha tantavāyassa payoge payoge bhikkhussa dukkaņaü, dãghato vidatthimatte tiri- yaü ca hatthamatte vãte nissaggiyaü pācittayaü. Mahā- paccariyaü pana yāva pariyosānā\<*<5>*>\ vāyāpentassa phalake phalake nissaggiyaü pācittiyan ti vuttaü, tam pi idam eva pamāõaü sandhāya vuttan ti veditabbaü, vikappanåpa- gapacchimaü\<*<6>*>\ hi cãvaraü\<*<7>*>\ cãvarasaīkhyaü gacchatãti. api c' ettha evaü vinicchayo veditabbo:--suttaü tāva sāmaü vi¤¤āpitaü akappiyaü sesaü ¤ātakādivasena uppannaü kappiyaü, tantavāyo pi a¤¤ātakāppavārito vi¤¤attiyā laddho akappiyo seso kappiyo, tattha akappiyasuttaü akap- piyatantavāyena vāyāpeyya\<*<8>*>\ pubbe vuttanayena nissaggiyaü, ten' eva\<*<9>*>\ kappiyasuttaü vāyāpentassa yathā pubbe nissag- giyaü evaü dukkaņam, ten' eva kappiyaü ca akappiyaü ca suttaü vāyāpentassa yadi pacchimacãvarappamāõena eko paricchedo suddhakappiyasuttamayo eko akappiyasuttamayo ti evaü kedārabandhaü\<*<10>*>\ viya cãvaraü hoti, akappiyasutta- maye paricchede paricchede pācittiyaü, itarasmiü tath' eva dukkaņaü, yadi tato ånakaparicchedā\<*<11>*>\ honti antamaso acchi- maõķalapamāõāpi\<*<12>*>\ sabbaparicchedesu paricchedagaõanāya dukkaņaü, atha ekantarikena vā suttena dãghato vā kappi- yaü tiriyaü akappiyaü katvā vãtaü hoti phalake phalake dukkaņaü,\<*<13>*>\ kappiyatantavāyena pi akappiyasuttaü vāyā- pentassa yathā pubbe nissaggiyaü evaü\<*<14>*>\ dukkaņaü, ten' eva kappiyaü ca akappiya¤ ca suttaü vāyāpentassa sace pacchimacãvarappamāõā vā\<*<15>*>\ ånakā vā akappiyasuttaparic- chedā honti, tesu paricchedagaõanāya dukkaņaü. kappiya- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. etehi pa¤cahi pi. 2 Bp. repeats this. 3 Bp. tåri-. 4 Bp.Ssp. cãvaravāyanatthāya. 5 Bp.Ssp. -sānaü. 6 Ssp. -gaü pacchimaü. 7 Bp.Ssp. omit cãvaraü. 8 Bp.Ssp. vāyāpentassa. 9 Bp.Ssp. add pana. 10 Bp.Ssp. kedārakabaddhaü. 11 Bp. ånapari- ; Ssp. ånā pari-. 12 Ssp. -ppaüā-. 13 Bp. adds hoti. 14 Ssp. eva. 15 Bp. omits vā. >\ #<[page 726]># %<726 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.26.>% suttaparicchedesu anāpatti. atha ekantarikena vā suttena dãghato vā kappiyaü tiriyaü akappiyaü katvā vãtaü hoti phalake phalake dukkaņaü, yadi pana dve tantavāyā honti eko kappiyo eko akappiyo suttaü ca akappiyaü te ce vārena vinanti\<*<1>*>\ akappiyatantavāyena vãte phalake phalake pācittiyaü, ånatare dukkaņaü, itarena vãte ubhayattha duk- kaņaü, sace dve pi vemaü gahetvā ekato vinanti\<*<1>*>\ phalake phalake dukkaņaü, atha suttaü kappiyaü cãvara¤ ca kedā- rakabandhādãhi\<*<2>*>\ saparicchedaü akappiyatantavāyena vãte paricchede paricchede dukkaņaü, itarena vãte anāpatti. sace dve pi vemaü gahetvā ekato vinanti\<*<3>*>\ phalake phalake dukkaņaü, atha suttaü\<*<4>*>\ kappiya¤ ca akappiya¤ ca te ce vārena vinanti akappiyatantavāyena akappiyasuttamayesu pacchimacãvarappamāõesu paricchedesu vãtesu pariccheda- gaõanāya pācittiyaü, ånakataresu kappiyasuttamayesu ca dukkaņaü, kappiyatantavāyena akappiyasuttamayesu pa- māõayuttesu vā ånakesu vā dukkaņam eva, kappiyasuttama- yesu anāpatti. atha ekantarikena vā suttena dãghato vā akap- piyaü tiriyaü kappiyaü katvā vinanti, ubho pi vā\<*<5>*>\ vemaü gahetvā ekato vinanti aparicchede cãvare phalake phalake dukkaņaü, saparicchede paricchedavasena dukkaņānãti ayaü pan' attho Mahāaņņhakathāyaü apākaņo, Mahāpaccariyā- dãsu\<*<6>*>\ pākaņo idha sabbākāren' eva pākaņo. sace suttam pi kappiyaü tantavāyo pi\<*<7>*>\ ¤ātakapavārito\<*<8>*>\ målena vā payo- jito vāyāpanapaccayā anāpatti, dasāhatikkamanapaccayā pana āpatti\<*<9>*>\ rakkhantena vikappanåpagamāõamatte\<*<10>*>\ vãte tante ņhitaü\<*<11>*>\ yeva adhiņņhātabbaü, dasāhatikkamane\<*<12>*>\ niņ- ņhāpiyamānaü hi nissaggiyaü bhaveyyā 'ti, ¤ātakādãhi tan- taü āropetvā tumhākaü bhante idaü cãvaraü gaõheyyathā 'ti niyyādite pi es' eva nayo. sace tantavāyo evaü payo- jito vā sayaü dātukāmo\<*<13>*>\ hutvā ahaü bhante tumhākaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. vãõanti. 2 Bp. -baddhādãhi. 3 Ssp. vãnanti, sic passim. 4 Bp.Ssp. add pi. 5 Bp. te for vā. 6 Bp.Ssp. -paccariādãsu. 7 Ssp. inserts kappiyo after pi. 8 Ssp. ¤ātakaparivārito vā. 9 Bp.Ssp. āpattiü. 10 Bp. -upagappa- ; Ssp. -åpagappa-. 11 Ssp. vãta¤ ¤eva. 12 Bp.Ssp. -kkamena. 13 Bp.Ssp. add vā. >\ #<[page 727]># %% cãvaraü asukadivase nāma vāyitvā ņhapessāmãti vadati bhik- khu\<*<1>*>\ tena paricchinnadivasato dasāhaü atikkāmeti nissag- giyaü pācittiyaü, sace pana tantavāyo ahaü tumhākaü cãvaraü vāyitvā sāsanaü pesessāmãti vatvā tath' eva ka- roti, tena pesitabhikkhu pana tassa bhikkhuno na āroceti a¤¤o disvā vā sutvā vā tumhākaü bhante cãvaraü niņņhitan ti āroceti, etassa ārocanaü nappamāõaü,\<*<2>*>\ yadā pana tena pesito yeva āroceti tassa vacanaü sutadivasato paņņhāya dasāhaü atikkāmayato nissaggiyaü pācittiyaü. sace tanta- vāyo ahaü tumhākaü cãvaraü vāyitvā kassaci hatthe pa- hiõissāmãti vatvā tath' eva karoti cãvaraü gahetvā gatabhik- khu pana attano pariveõe ņhapetvā tassa na āroceti a¤¤o koci bhaõati api bhante adhunāgataü\<*<3>*>\ cãvaraü sundaran ti, kuhiü āvuso cãvaran ti itthannāmassa hatthe pesitan ti etassa pi vacanaü nappamaõaü,\<*<2>*>\ yadā pana so bhikkhu cãvaraü deti laddhadivasato paņņhāya dasāhaü atikkāmayato nis- saggiyaü pācittiyaü. sace pana vāyāpanamålaü adinnaü hoti yāva kākanikamattam\<*<4>*>\ pi avasiņņhaü tāva rakkhati. anāpatti cãvaraü sibbetun ti cãvaraü\<*<5>*>\ sibbanatthāya suttaü vi¤¤āpentassa anāpattãti attho. āyoge ti ādãsu pi nimittatthe bhummavacanaü, āyogādinimittaü vi¤¤āpentassa anāpat- tãti vuttaü hoti, sesam ettha uttānam evā 'ti. chasamuņ- ņhānaü kiriyā nosa¤¤avimokkhaü acittakaü paõõattivaj- jaü kāyakammaü vacãkammaü ticittaü tivedanan ti. suttavi¤¤attisikkhāpapadavaõõanā niņņhitā. Tena samayenā 'ti mahāpesakārasikkhāpadaü. tattha suttaü dhārayitvā ti suttaü tåletvā\<*<6>*>\ phalaparicchedaü katvā appitan ti ghanaü. suvãtan ti suņņhuvãtaü sabbaņņhānesu samaü katvā vãtaü. suppavāyitan ti suņņhu pavāyitaü, sabbaņņhānesu samaü katvā tante pasāritaü. suvilekhitan ti lekhaniyā\<*<7>*>\ suņņhu vilikhitaü. suvãtacchitan\<*<8>*>\ kocchena suņ- ņhu vãtacchitaü,\<*<9>*>\ suviniddhotan\<*<10>*>\ ti attho. paņibaddhan ti \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. add ca. 2 Bp. na pamāõaü. 3 Bp. -ābhataü ; Ssp. -nā āgataü. 4 Bp.Ssp. kākaõi-. 5 Bp. cãvara. 6 Bp.Ssp. tuletvā. 7 Ssp. lekhiniyā. 8 Ssp. suvita-. 9 Ssp. vita-. 10 Bp.Ssp. suniddhotan. >\ #<[page 728]># %<728 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.28.>% vekallaü,\<*<1>*>\ tante ti tante dãghato pasāraõe yeva upanetvā ti attho. tatra ce so bhikkhå 'ti yatra gāme vā nigame vā te tantavāyā tatra. vikappaü āpajjeyyā 'ti visiņņhaü\<*<2>*>\ kappaü adhikavidhānaü āpajjeyya. pāëiyaü pana yen' ākārena vikap- paü āpanno hoti taü dassetuü idaü kho āvuso ti ādi vut- taü, dhammam pi bhaõatãti dhammakatham pi katheti, tassa vacanena āyataü vā vitthataü vā appitaü vā ti suttavaķķhanakāakāram\<*<3>*>\ eva dasseti, pubbe appavārito ti cãvarasāmikehi pubbe\<*<4>*>\ appavārito hutvā, sesaü uttānam\<*<5>*>\ evā 'ti. chasamuņņhānaü kiriyā nosa¤¤āvimokkhaü acit- takaü paõõattivajjaü kāyakammaü vacãkammaü ticittaü tivedanan ti. pesakārasikkhāpadavaõõanā\<*<6>*>\ niņņhitā. Tena samayenā 'ti accekacãvarasikkhāpadaü. tattha dasā- hanāgatan\<*<7>*>\ ti dasāhāni dasāhaü tena dasāhena anāgataü\<*<8>*>\ dasāhanāgataü,\<*<9>*>\ dasāhena asampattan\<*<10>*>\ ti attho, taü dasā- hanāgataü,\<*<7>*>\ accantasaüyogavasena bhummatthe upayoga- vacanaü ten' ev' assa padabhājane dasāhanāgatāyā 'ti vut- taü. pavāraõāyā 'ti idaü pana yā sā\<*<11>*>\ dasāhanāgatā ti vuttā taü saråpato dassetuü asammohatthaü anuppayogava- canaü. kattikatemāsikapuõõaman\<*<12>*>\ ti paņhamakattikatemā- sikapuõõamaü,\<*<13>*>\ idhāpi paņhamapadassa anuppayogattā\<*<14>*>\ purimanayen' eva bhummatthe upayogavacanaü, idaü vut- taü hoti yato paņņhāya paņhamamahāpavāraõāya\<*<15>*>\ dasāha- nāgatā\<*<16>*>\ ti vuccati sace pi tāni divasāni accantam eva bhik- khuno accekacãvaraü uppajjeyya accekaü idan ti jānamā- nena bhikkhunā sabbam pi paņiggahetabban ti, tena pavā- raõamāsassa juõhapakkhapa¤camito paņņhāya uppannassa cãvarassa nidhānakālo dassito hoti. kāmaü c' esa dasāhapara- maü atirekacãvaraü dhāretabban ti iminā 'va siddho atthup- pattivasena pana\<*<17>*>\ apubbaü viya atthaü dassetvā sikkhā- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. vekallakaü. 2 Ssp. visiņņhakappam. 3 Bp.Ssp. -nakāakā-. 4 Bp. omits pubbe. 5 Bp.Ssp. uttānattham. 6 Bp.Ssp. mahāpesa-. 7 Bp.Ssp. dasāhā- for dasāha-. 8 Bp.Ssp. anāgatā. 9 Bp.Ssp. dasāhānāgatā. 10 Bp.Ssp. -pattā ti attho. 11 Ssp. omits sā. 12 Ssp. -sipuõõaman. 13 Ssp. -māsipu-. 14 Bp. anupa-. 15 Bp. Ssp. -raõā. 16 Bp.Ssp. dasāhā-. 17 Ssp. omits pana. >\ #<[page 729]># %% padaü ņhapitaü. accekacãvaran ti accāyikaü\<*<1>*>\ cãvaraü vuc- cati, tassa pana accāyikabhāvaü dassetuü senāya vā gantu- kāmo hotãti ādi vuttaü, tattha saddhā ti iminā saddhāmat- tam\<*<2>*>\ eva dassitaü. pasādo ti iminā\<*<3>*>\ suppasannā balavasad- dhā. etaü accekacãvaraü nāmā 'ti etaü\<*<4>*>\ imehi kāraõehi dātåkāmena dåtaü vā pesetvā sayaü vā āgantvā vassāvā- sikaü dassāmãti evaü ārocitaü\<*<5>*>\ cãvaraü accekacãvaraü nā- ma hotãti. chaņņhato\<*<6>*>\ paņņhāya pan' uppannā\<*<7>*>\ anaccekacã- varam pi paccuddharitvā ņhapitacãvaram pi etaü parihāraü labhati yeva, sa¤¤āõaü katvā nikkhipitabban ti ki¤ci nimit- taü katvā ņhapetabbaü. kasmā, etaü vuttaü yadi hi taü pure pavāraõāya vibhajanti yena gahitaü tena chinnavas- sena na bhavitabbaü, sace pana\<*<8>*>\ hoti taü\<*<9>*>\ cãvaraü saī- ghikam eva hoti, tato sallakkhetvā sukhaü dātuü bhavissa- tãti accekacãvare accekacãvarasa¤¤ãti evam ādãni\<*<10>*>\ vibhajitvā gahitam eva sandhāya vuttaü, sace pana avibhattaü hoti saīghassa vā bhaõķāgāre cãvarasamayātikkame\<*<11>*>\ pi anāpatti. iti atirekacãvarassa dasāhaparihāro\<*<12>*>\ katassa\<*<13>*>\ vassikasāņi- kacãvarassa anatthate kaņhine pa¤ca māsā vasse ukkad- ķhite chammāsā\<*<14>*>\ atthate kaņhine apare cattāro māsā he- mantassa pacchimadivase\<*<15>*>\ målacãvarādhiņņhānavasena aparo pi eko māso ti ekādasa māsā parihāro, \<*<16>*>\satiyā paccāsāya målacãvarassa eko māso,\<*<16>*>\ accekacãvarassa anatthate kaņhine ekādasadivasādhiko māso, atthate kaņhine ekādasadivasā- dhikā pa¤ca māsā tato paraü ekadivasam pi parihāro n' atthãti veditabbaü, anaccekacãvare ti accekacãvarasadise a¤¤asmiü, sesam ettha uttānam\<*<17>*>\ evā 'ti. kaņhinasamuņ- ņhānaü, akiriyā nosa¤¤avimokkhaü acittakaü paõõattivaj- jaü kāyakammaü vacãkammaü ticittaü tivedanan ti. accekacãvarasikkhāpadavaõõanā niņņhitā. \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. -yika. 2 Bp. -mattakam. 3 Bp. omits iminā. 4 Ssp. ettha. 5 Ssp. ārocita. 6 Bp.Ssp. chaņņhito. 7 Bp. pana uppannaü ; Ssp. pan' uppannaü. 8 Ssp. inserts chinnavasso after pana. 9 Ssp. omits taü. 10 Bp.Ssp. ādi. 11 Ssp. bhaõķāgārikacãvaraü samayātikkame. 12 Bp.Ssp. dasāhaü parihāro ; Ssp. inserts ticãvarassa ekadivasam pi parihāro n' atthi after this. 13 Bp.Ssp. akatassa. 14 Bp. chamāsā. 15 Bp.Ssp. pacchime divase. 16-16 Ssp. omits these five words. 17 Bp. uttānattham. >\ #<[page 730]># %<730 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.29.>% Tena samayena 'ti sāsaīkasikkhāpadaü. tattha vutthavassā āra¤¤akeså 'ti te pubbe pi āra¤¤ikā\<*<1>*>\ yeva vihariüsu, dubba- lacãvarattā paccayavasena gāmantasenāsane vassaü vasitvā niņņhitacãvarā hutvā idāni nippalibodhā samaõadhammaü karissāmā 'ti āra¤¤akesu senāsanesu viharanti. kattikaco- rakā ti kattikamāse corā. paripātentãti upaddavanti\<*<2>*>\ tattha tattha adhāvitvā\<*<3>*>\ uttāsenti palāpenti, antaraghare nik- khipitun ti anto gāme nikkhipituü. bhagavā yasmā pac- cayā nāma dhammena samena dullabhā sallekhavā hi bhik- khu mātaram pi vi¤¤āpetuü na sakkoti tasmā cãvaraguttat- thāya\<*<4>*>\ antaraghare nikkhipituü anujānāti,\<*<5>*>\ bhikkhånam pana anuråpattā ara¤¤avāsaü na paņikkhipi. upavassaü kho panā 'ti ettha upavassan ti upavassaü vasitvā\<*<6>*>\ ti vut- taü hoti, upasampajjan ti ādi\<*<7>*>\ viya hi ettha anunāsiko daņ- ņhabbo, vassaü upagantvā ca\<*<8>*>\ vasitvā cā 'ti attho. imassa ca padassa\<*<9>*>\ tathāråpesu bhikkhu senāsanesu viharanto ti iminā sambandho, kiü vuttaü hoti, vassaü upagantvā ca vasitvā ca tato paraü pacchimakattikapuõõamapariyosānakāle\<*<10>*>\ yāni kho pana tāni āra¤¤akāni senāsanāni sāsaīkasammatāni sappaņibhayāni tathāråpesu bhikkhu senāsanesu viharanto ākaīkhamāno tiõõaü cãvarānaü a¤¤ataraü cãvaraü\<*<11>*>\ anta- raghare nikkhipeyyā 'ti, yasmā pana yo vassaü upagantvā yāva paņhamakattikapuõõamaü vasati so vutthavassānaü abbhantaro hoti, tasmā idaü\<*<12>*>\ atigahanaü, bya¤janavicāra- õaü akatvā padabhājane kevalaü cãvaranikkhepārahaü puggalaü dassetuü vutthavassānan ti vuttaü, tassāpi bhik- khu senāsane\<*<13>*>\ viharanto ti iminā sambandho, ayaü hi ettha attho vutthavassānaü\<*<14>*>\ bhikkhu\<*<15>*>\ senāsane\<*<13>*>\ viharanto ti evaråpānaü bhikkhånaü abbhantare yo koci bhikkhå 'ti vuttaü hoti, ara¤¤akalakkhaõaü\<*<16>*>\ adhinnādānavaõõanāyaü vuttaü, ayaü pana viseso sace vihāro parikkhitto hoti \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp.Ssp. ara¤¤e. 2 Bp. uppa-. 3 Bp.Ssp. ādhāvitvā. 4 Bp.Ssp. -guttatthaü. 5 Sp. anujāni by mistake. 6 Ssp. upavassa upavasitvā. 7 Bp.Ssp. ādãsu. 8 Bp.Ssp. omit ca. 9 Ssp. omits this. 10 Bp.Ssp. -kālaü. 11 Bp. omits cãvaraü. 12 Bp.Ssp. imaü. 13 Bp.Ssp. -sanesu. 14 Ssp. vuņņha-. 15 Ssp. bhikkhånaü. 16 Ssp. ara¤¤alakkhaõaü. >\ #<[page 731]># %% parikkhittassa gāmassa indakhãlato aparikkhittassa parik- khepārahaņņhānato\<*<1>*>\ paņņhāya yāva vihāraparikkhepā mini- tabbaü, sace vihāro aparikkhitto hoti yaü sabbapaņha- maü senāsanaü vā bhattasālaü\<*<2>*>\ vā dhuvasannipātaņņhā- naü vā bodhiü\<*<3>*>\ vā cetiyaü vā dåre ce pi senāsanato hoti, taü paricchedaü katvā minitabbaü. sace pi āsanne gāmo hoti vihāre ņhite hi gharamānusakānaü\<*<4>*>\ saddo såyati\<*<5>*>\ pabbatanadã ādãhi pana antarikattā\<*<6>*>\ na sakkā ujuü gantuü yo c' assa pakatimaggo hoti sace pi nāvāya sa¤caritabbo tena maggena gāmato pa¤ca dhanusatikaü gahetabbaü, yo pana āsannagāmassa aīgasampādanatthaü tato tato mag- gaü pidahati ayaü dhutaīgacoro ti veditabbo. sāsaīka- sammatānãti sāsaīkānãti sammatāni evaü saü¤ātā\<*<7>*>\ ti at- tho, padabhājane pana yena kāraõena tāni sāsaīkasamma- tāni taü dassetuü ārāme ārāmåpacāre ti ādi vuttaü, saha paņibhayena sappaņibhayāni sannihitavāëabhayānãti\<*<8>*>\ attho, padabhājane pana yena kāraõena tāni sappaņibhayāni taü dasssetuü ārāme ārāmåpacāre ti ādi vuttaü, sāmantagoca- rāgāme\<*<9>*>\ nikkhipeyyā 'ti āra¤¤akassa senāsanassa samantā sabbadisābhāgesu attanā abhirucite gocaragāme satiyā aīga- sampattiyā nikkhipeyya, tatrāyaü aīgasampatti purimi- kāya upagantvā mahāpavāraõāya pavārite hoti idam ekaü aīgaü, sace pacchimikāya\<*<10>*>\ upagato hoti chinnavasso vā nikkhiptuü na labhati kattikamāso yeva hoti idaü duti- yam aīgaü, kattikamāsato paraü na labhati, pa¤ca dhanusa- tikaü pacchimam eva pamāõayuttaü senāsanaü hoti idaü tatiyam aīgaü, åõappamāõe vā gāvutato atirekapamāõe\<*<11>*>\ vā na labhati, yatra hi piõķāya caritvā puna vihāraü bhat- tavelāya sakkā āgantuü tad eva idhādhippetaü.\<*<12>*>\ nimantito pana addhāyojanam\<*<13>*>\ pi yojanam pi gantvā vasitvā\<*<14>*>\ pacceti ida¤ ca\<*<15>*>\ appamāõaü, sāsaīkasappatibhayam\<*<16>*>\ eva hoti idaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. adds ca. 2 Bp.Ssp. -sālā. 3 Bp.Ssp. bodhi. 4 Ssp. -manussa-. 5 Ssp. suyyati. 6 Ssp. antaritattā. 7 Bp. -tānãti ; Ssp. ¤ātānãti. 8 Bp.Ssp. -hitabalavabhayānãti. 9 Bp.Ssp. samantā go-. 10 Ssp. adds vā. 11 Bp.Ssp. -ppamāõe. 12 Bp.Ssp. idha adhi-. 13 Ssp. addhayo-. 14 Bp.Ssp. vasituü. 15 Ssp. idam for ida¤ ca. 16 Ssp. -sapaņi-. >\ #<[page 732]># %<732 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.30.>% catuttham aīgaü, anāsaīkāppaņibhye\<*<1>*>\ hi aīgayutte pi senāsane vasanto nikkhipituü na labhatãti. a¤¤atra bhikkhu- sammutiyā ti yā uddositasikkhāpade\<*<2>*>\ Kosambakasammuti\<*<3>*>\ anu¤¤ātā tassā sammutiyā,\<*<4>*>\ sace sā laddhā hoti chārattā- tirekāpi\<*<5>*>\ vippavasituü vaņņati, puna yāva\<*<6>*>\ sãmaü okka- mitvā ti sace gocaragāmato puratthimāya disāya senāsanaü, ayaü ca pacchimadisaü gato hoti senāsanaü āgantvā satta- maü aruõaü uņņhapetuü asakkontena gāmasãmam pi okka- mitvā sabhāya\<*<7>*>\ vā yattha katthaci vā vasitvā cãvare pa- vattiü\<*<8>*>\ ¤atvā pakkamituü vaņņatãti attho, evaü asakkon- tena pana\<*<9>*>\ tatr' eva ņhitena paccuddharitabbaü, atirekacã- varaņņhāne ņhassatãti. sesaü uttānam eva.\<*<10>*>\ kaņhinasamuņ- ņhānaü kāyavācato kāyavācācittato ca samuņņhāti, akiriyā nosa¤¤āvimokkhaü acittakaü paõõattivajjaü kāyakammaü vacãkammaü ticittaü tivedanan ti. sāsaīkasikkhāpada- vaõõanā niņņhitā. Tena samayenā 'ti pariõatasikkhāpadaü. tattha pågassā 'ti samåhassa, dhammagaõassā 'ti attho. paņiyattan ti paņi- yāditaü. bahu\<*<11>*>\ saīghassa bhadrā\<*<12>*>\ 'ti saīghassa bahåni bha- drāni\<*<13>*>\ anekāni lābhamukhāni na saīghassa kenaci parihā- yantãti\<*<14>*>\ dãpenti. onojethā 'ti detha, kiü pan' evaü vattuü vaņņatãti,\<*<15>*>\ kasmā, na vaņņati, ayaü hi abhihaņabhikkhā abhiharitvā ekasmiü okāse saīghass' atthāya paņiyattā abhihaņapariyatte ca uddissa ņhapitakabhāge\<*<16>*>\ ca payutta- vācā nāma n' atthi. saīghikan ti saīghassa santakaü, so hi saīghassa pariõatattā hatthaü anāråëho 'pi ekena pariyā- yena saīghassa santako hoti, padabhājane pana saīghikaü nāma saīghassa dinnaü hoti pariccattan ti evaü atthuddhā- ravasena nippariyāyato vā\<*<17>*>\ saīghikaü dassitaü, lābhan ti \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. -apaņi-. 2 Bp. udosita-. 3 Ssp. Kosambika-. 4 Bp. adds a¤¤atra ; Ssp. sammatiya and adds a¤¤atra. 5 Bp.Ssp. -rekam pi. 6 Bp.Ssp. gāma for yāva. 7 Bp.Ssp. sabhāyaü. 8 Bp. cãvarappavattim ; Ssp. cãvarappavuttiü. 9 Bp.Ssp. tatth' eva for pana tatr' eva. 10 Ssp. evā ti. 11 Bp.Ssp. bahå. 12 Bp. bhaddā ; Ssp. bhattā. 13 Ssp. bhattāni. 14 Ssp. parihānãti. 15 Ssp. vaņņati. 16 Ssp. ņhapitabhāge. 17 Bp.Ssp. va. >\ #<[page 733]># %% labhitabbaü\<*<1>*>\ vatthuü āha, ten' ev' assa niddese cãvaram pãti ādi vuttaü. pariõatan ti saīghassa ninnaü\<*<2>*>\ saīghapo- õaü\<*<3>*>\ saīghapabbhāraü\<*<4>*>\ hutvā ņhitaü, yena pana kāraõena so pariõato hoti taü dassetuü dassāma karissāmā 'ti vācā bhinnā hotãti padabhājanaü vuttaü. payoge dukkaņan ti pariõatalābhassa attano parināmanapayoge\<*<5>*>\ dukkaņaü, pa- ņilābhena tasmiü hatthaü āråëhe nissaggiyaü, sace pana saīghassa dinnaü hoti taü gahetuü na vaņņati saīghass' eva dātabbaü, yo pi ārāmikehi saddhiü ekato khādati\<*<6>*>\ bhaõķaü agghāpetvā kāretabbo, pariõataü pana sahadhim- mikānaü vā gihãnaü vā antamaso mātusantakam pi idaü\<*<7>*>\ mayhaü. dehãti saīghassa pariõatabhāvaü ¤atvā attano pa- riõāmetvā gaõhantassa nissaggiyaü pācittiyaü, imassa bhik- khuno dehãti evaü a¤¤assa parināmentassa suddhikapācit- tiyaü, ekaü pattaü vā cãvaraü vā attano ekaü a¤¤assa pariõāmeti nissaggiyaü pācittiyaü c' eva suddhikapācitti- yaü ca, es' eva nayo bahåsu. vuttam pi c' etaü:-- nissaggiyena āpattiü, khuddakena\<*<8>*>\ pācittiyaü āpajjeyya ekato pa¤hāmesā kusalehi cintitā ti. ayaü hi pariõāmanaü sandhāya vuttaü, yo pi vassikasā- ņikasamaye mātughare pi saīghassa pariõataü vassikasāņi- kaü ¤atvā attano pariõāmeti nissaggiyaü, parassa pariõā- meti suddhikapācittiyaü, manussā saīghabhattaü karissāmā 'ti sappitelādãni āharanti gilāno ce pi bhikkhu saīghassa pariõatabhāvaü ¤atvā ki¤ci yācati nissaggiyapācittiyam\<*<9>*>\ eva, sace pana so tumhākaü sappiādãni ābhaņāni atthãti pucchitvā āma atthãti vutte mayham pi dethā 'ti vadati vaņņati, athāpi taü\<*<10>*>\ kukkuccāyantaü upāsakā vadanti saīgho pi amhehi dinnam eva labhati gaõhatha bhante ti evam pi vaņņati. saīghassa pariõataü a¤¤asaīghassā 'ti ekasmiü vihāre saīghassa pariõataü a¤¤avihāraü\<*<11>*>\ uddi- sitvā asukasmiü nāma vihāre\<*<12>*>\ saīghassa dethā 'ti parinā- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Bp. paņilabhitabbavatthuü ; Ssp. labhitabbavatthuü. 2 Ssp. dinnaü. 3 Bp.Ssp. saīghassa poõaü. 4 Bp.Ssp. saīghassa pabbhāraü. 5 Ssp. pariõāmitappayoge. 6 Ssp. adds taü. 7 Bp. imaü. 8 Ssp. khuddake. 9 Bp.Ssp. -yaü pāci-. 10 Bp.Ssp. naü. 11 Bp.Ssp. a¤¤aü vihāraü. 12 Bp. mahāvihāre. >\ #<[page 734]># %<734 Samantapāsādikā [Bhvibh_IV.30.>% meti. cetiyassa vā ti kiü saīghassa dinnena cetiyapåjaü\<*<1>*>\ karothā 'ti evaü cetiyassa vā pariõāmeti, cetiyassa pari- õatan ti ettha niyametvā a¤¤acetiyass' atthāya ropitamālā- vacchato a¤¤acetiyam pi\<*<2>*>\ puppham pi āropituü\<*<3>*>\ na vaņņati. ekassa cetiyassa pana chattaü vā paņākaü vā āropetvā ņhitaü disvā sesaü\<*<4>*>\ a¤¤acetiyassa\<*<5>*>\ dāpetuü vaņņati, pugga- lassa pariõatan ti antamaso sunakhassāpi pariõataü imassa sunakhassa mā dehi etassa dehãti evaü a¤¤apuggalassa pari- õāmeti dukkaņaü. sace pana kevalaü\<*<6>*>\ dāyakā mayaü saī- ghabhattaü\<*<7>*>\ kātukāmā cetiyaü påjitukāmā\<*<8>*>\ ekassa bhik- khuno parikkhāraü dātukāmā tumhākaü ruciyā dassāma bhaõatha kattha demā 'ti vadanti, evaü vutte tena bhik- khunā yattha icchatha tattha dethā 'ti vattabbaü,\<*<9>*>\ sace pana kevalaü kattha demā 'ti pucchanti pāëiyaü āgatanayena\<*<10>*>\ vattabbaü, sesam ettha uttānam evā 'ti.\<*<11>*>\ tisamuņņhānaü kāyacittato vācācittato kāyavācācittato ca samuņņhāti, kiriyā sa¤¤avimokkhaü sacittakaü lokavajjaü kāyakammaü va- cãkammaü akusalacittaü tivedanan ti. Samantapāsādikāya vinayasaüsaõõanāya\<*<12>*>\ pariõatasikkhāpadavaõõanā niņņhitā. Niņņhitā tiüsakavaõõanā\<*<13>*>\ ti. \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Ssp. cetiyassa påjaü. 2 Bp.Ssp. hi. 3 Bp.Ssp. -petuü. 4 Ssp. sesakaü. 5 Bp. a¤¤assa cetiyassa. 6 Bp.Ssp. omit kevalaü. 7 Bp.Ssp. saīghassa bhattaü. 8 Bp. cetiyassa påjaü kātukāmā ; Ssp. cetiyapåjaü kātukāmā. 9 Bp.Ssp. -bbā. 10 Ssp. -nayen' eva. 11 Ssp. eva for evā 'ti. 12 Bp. -nāyaü. 13 Ssp. tiüsakakaõķaü niņņhitaü. >\