Samyutta-Nikaya of the Sutta-Pitaka, Part IV. Salayatana-Vagga. Based on the edition by L. Feer, London : Pali Text Society 1894 Input by the Dhammakaya Foundation, Thailand, 1989-1996 NOTICE This file is (C) Copyright the Pali Text Society and the Dhammakaya Foundation, 2015. This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License. These files are provided by courtesy of the Pali Text Society for scholarly purposes only. In principle they represent a digital edition (without revision or correction) of the printed editions of the complete set of Pali canonical texts published by the PTS. While they have been subject to a process of checking, it should not be assumed that there is no divergence from the printed editions and it is strongly recommended that they are checked against the printed editions before quoting. ANNOTATED VERSION STRUCTURE OF REFERENCES (added): SN_n.n(n),n.n = Saüyutta-Nikāya_division.GLOBAL SN-book number(INTERNAL book number in THIS division of the SN),chapter.section #<...># = BOLD %<...>% = ITALICS *<...>* = SUPERSCRIPT \<...>\ = REDLINE ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding: description character =ASCII long a ā 224 long A â 226 long i ã 227 long I ä 228 long u å 229 long U æ 230 vocalic r į 231 vocalic R č 232 long vocalic r é 233 vocalic l ë 235 long vocalic l í 237 velar n ī 239 velar N đ 240 palatal n ¤ 164 palatal N Ĩ 165 retroflex t ņ 241 retroflex T ō 242 retroflex d ķ 243 retroflex D ô 244 retroflex n õ 245 retroflex N ö 246 palatal s ÷ 247 palatal S ø 248 retroflex s ų 249 retroflex S ú 250 anusvara ü 252 capital anusvara ũ 253 visarga ū 254 long e š 185 long o ē 186 l underbar × 215 r underbar Ÿ 159 n underbar ­ 173 k underbar É 201 t underbar  194 Other characters of the CSX encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings and formats see: https://tylergneill.github.io/gretil-mirror/gretil/gretdiac.pdf and https://tylergneill.github.io/gretil-mirror/gretil/gretdias.pdf For further information see: https://tylergneill.github.io/gretil-mirror/gretil.htm ___________________________________________________________________ Saüyutta-Nikāya Vol. IV #<[page 001]># %<1>% Saüyutta-Nikāya ## Namo tassa Bhagavato arahato sammāsambuddhassa || || ## #
# ## ## 1 Evaü me sutaü || ekaü samayam Bhagavā Sāvatthi- yaü viharati Jetavane Anāthapiõķikassa ārāme || || 2 Tatra kho Bhagavā bhikkhå āmantesi Bhikkhaveti || || Bhadante ti te bhikkhå Bhagavato paccassosuü || || 3 Bhagavā etad avoca || || Cakkhum bhikkhave aniccaü || yad aniccaü taü dukkhaü || yaü dukkhaü tad anattā || yad anattā taü Netam mama neso ham asmi na meso attāti || Evam etaü yathābhåtaü sammappa¤¤āya daņ- ņhabbam || || 4 Sotam aniccaü || yad aniccaü || la || 5 Ghānam aniccaü || yad aniccaü || la || 6 Jivhā aniccā\<*<1>*>/ || yad aniccam- -sammappa¤¤āya daņ- ņhabbaü || || 7-8 Kāyo anicco || Mano anicco || yad aniccam taü dukkhaü || yaü dukkham tad anattā || yad anattā taü Netam mama neso ham asmi na meso attāti || Evam etaü yathābhåtaü sammappa¤¤āya daņņhabbaü || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B aniccam >/ #<[page 002]># %<2 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 1. 9>% 9 Evam passam bhikkhave sutavā ariyasāvako cak- khusmimpi nibbindati || sotasmimpi- || ghānasmimpi- || jivhāya pi- || kāyasmim pi- || manasmim pi nibbindati || nibbindaü virajjati || virāgā vimuccati || Vimuttasmiü vimuttamhãti\<*<1>*>/ ¤āõam hoti || || Khãõā jāti vusitam brah- macariyaü kataü karaõãyaü nāparam itthattāyāti pajānātãti || || ## 3 Cakkhum bhikkhave dukkhaü || yaü dukkhaü tad anattā || yad anattā taü Netam mama neso ham asmi na meso attāti Evam etaü yathābhåtaü sammappa¤¤āya daņņhabbaü || || 4-7 Sotaü dukkhaü || || Ghānam dukkhaü || || Jivhā dukkhaü || || Kāyo dukkho || 8 Mano dukkho || yam dukkhaü tad anattā || yad anattā taü Netam mama neso ham asmi na meso attāti Evam etaü yathābhåtaü sammappa¤¤āya daņņhabbaü || || 9 Evam passaü ||pe|| nāparam itthattāyāti pajānātãti || || #/; ajjhattam># 3 Cakkhum bhikkhave anattā || yad anattā taü Netam mama neso ham asmi na meso attāti evam etaü yathā- bhåtaü sammappa¤¤āya daņņhabbaü || || 4-7 Sotam anattā || || Ghānam anattā || || Jivhā anattā || Kāyo anattā || 8 Mano anattā || yad anattā taü Netam mama neso ham asmi na meso attāti Evam etaü yathābhåtaü sammappa¤- ¤āya daņņhabbaü || || 9 Evam passaü || la || nāparam itthattāyāti pajānātãti || || #/; bāhiram># 3 Råpā bhikkhave aniccā\<*<2>*>/ || yad aniccaü taü dukkhaü || yaü dukkhaü tad anattā || yad anattā tam Netam mama \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 vimuttamiti always 2 S1-3 råpaü . . . aniccaü >/ #<[page 003]># %% neso ham asmi na meso attāti Evam etaü yathābhåtaü sammappa¤¤āya daņņhabbaü || || 4-7 Saddā || Gandhā || Rasā || Phoņņhabbā || 8 Dhammā aniccā || yad aniccaü taü dukkhaü || yaü dukkhaü tad anattā || yad anattā taü Netam mama neso hamasmi na meso attāti Evam etaü yathābhåtaü sam- mappa¤¤āya daņņhabbaü || || 9 Evam passam bhikkhave sutavā ariyasāvako råpesu pi nibbindati || Saddesu pi- || Gandhesu pi- || Rasesu pi- || Phoņņhabbesu pi- || Dhammesu pi nibbindati || nibbindaü virajjati virāgā vimuccati || Vimuttasmim vimuttamhãti ¤āõaü hoti || || Khãõā jāti vusitam brahmacariyaü kataü karaõãyaü nāparam itthattāyāti pajānātãti || || #/; bāhiram># 3 Råpā bhikkhave dukkhā\<*<1>*>/ || yaü dukkhaü tad anattā || yad anattā taü Netam mama neso ham asmi na meso attāti Evam etaü yathābhåtam sammappa¤¤āya daņņhab- baü || || 4-7 Saddā || Gandhā || Rasā || Phoņņhabbā || 8 Dhammā dukkhā || yad dukkhaü tad anattā || yad anattā taü Netam mama neso ham asmi na me so attāti Evam etaü yathābhåtaü sammappa¤¤āya daņņhabbaü || || 9 Evam passaü || pe || nāparam itthattāyāti pajānātãti || || ## 3 Råpā\<*<2>*>/ bhikkhave anattā || yad anattā taü Netam mama neso ham asmi na meso attāti Evam etaü yathā- bhåtaü sammappa¤¤āya daņņhabbaü || 4-7 Saddā || Gandhā || Rasā || Phoņņhabbā || 8 Dhammā anattā || yad anattā taü Netam mama neso ham asmi na meso attāti Evam etaü yathābhåtaü sam- mappa¤¤āya daņņhabbaü || || 9 Evam passam || pe || nāparam itthattāyāti pajānātāti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 råpaü . . . dukkhaü 2 S1-3 råpaü >/ #<[page 004]># %<4 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 7. 3>% ## 3 Cakkhum bhikkhave aniccam atãtānāgataü || ko pana vādo paccuppannassa || || Evam passaü bhikkhave sutavā ariyasāvako atãtasmim pi\<*<1>*>/ cakkhusmim anapekho hoti || anāgataü cakkhuü nābhinandati || paccuppannassa cak- khussa nibbidāya virāgāya nirodhāya paņipanno hoti || || 4-5 Sotam aniccaü || Ghānam aniccaü || 6 Jivhā aniccā atãtānāgatā || ko pana vādo paccuppan- nāya || || Evam passam bhikkhave sutavā ariyasāvako atãtāya jivhāya anapekho hoti || anāgatam jivham nābhi- nandati || paccuppannāya jivhāya nibbidāya virāgāya niro- dhāya patipanno hotãti || || 7 Kāyo anicco || pa || 8 Mano anicco atãtānāgato || ko pana vādo paccuppan- nassa || || Evam passam bhikkhave sutavā ariyasāvako atãtasmiü manasmiü anapekho hoti || anāgatam manaü nābhinandati || paccuppannassa manassa nibbidāya virāgāya nirodhāya patipanno hotãti || || ## 3-7 Cakkhum bhikkhave dukkham atãtānāgataü ko pana vādo paccuppannassa || Evam passam bhikkhave sutavā ariyasāvako atãtasmiü cakkhusmiü anapekho hoti || anāgataü cakkhuü nābhinandati || paccuppannassa cak- khussa nibbidāya virāgāya nirodhāya paņipanno hoti || pe\<*<2>*>/ || || 8 Mano dukkho atãtānāgato || ko pana vādo paccuppan- nassa || || Evam passam bhikkhave sutavā ariyasāvako atãtasmiü cakkhusmiü anapekho hoti || anāgataü cakkhuü nābhinandati || paccuppannassa manassa nibbidāya virā- gāya nirodhāya paņipanno hotãti || || ## 3 Cakkhum bhikkhave anattā atãtānāgataü || ko pana vādo paccuppannassa || || Evam passam bhikkhave sutavā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in B1-2 2More complete in B1-2 >/ #<[page 005]># %% ariyasāvako atãtasmiü cakkhusmim anapekho hoti || anā- gatam cakkhum nābhinandati || paccuppannassa cakkhussa nibbidāya virāgāya nirodhāya paņipanno hoti\<*<1>*>/ || pe || || 6-7 Jivhā anattā atãtānāgatā || ko pana vādo paccuppan- nāya || pe ||\<*<2>*>/ paņipanno hoti || || Kāyo anattā\<*<3>*>/ || || 8 Mano anattā atãtānagato || ko pana vādo paccuppan- nassa || || Evam passam bhikkhave sutavā ariyasāvako atãtasmiü manasmiü anapekho hoti || anāgatam manaü nābhinandati || paccuppannassa manassa nibbidāya virāgāya nirodhāya paņipanno hotãti || || ## 3 Råpā bhikkhave aniccā atãtānāgatā || ko pana vādo paccuppannānaü || || Evam passam bhikkhave sutavā ariyasāvako atãtesu råpesu anapekho hoti || anāgate råpe\<*<4>*>/ nābhinandati || paccuppannānaü råpānaü nibbidāya virā- gāya nirodhāya paņipanno hoti || || 4-7 Saddā || Gandhā || Rasā || phoņņhabbā || 8 Dhammā aniccā atãtānāgatā || ko pana vādo paccuppan- nānaü || || Evam passam bhikkhave sutavā ariyasāvako atãtesu dhammesu anapekho hoti || anāgate dhamme\<*<5>*>/ nābhinandati || paccuppannānam dhammānaü nibbidāya virāgāya nirodhāya paņipanno hotãti || || ## 3 Råpā bhikkhave dukkhā atãtānāgatā || ko pana vādo paccuppannānaü || || Evam passam bhikkhave sutavā ariyasāvako atãtesu råpesu anapekho hoti || anāgate råpe nābhinandati || paccuppannānaü råpānaü nibbidāya virā- gāya nirodhāya paņipanno hoti\<*<6>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 hotãti 2 Complete in B1-2 3 These words in B2 only 4 So S1-3, B2; B1 anāgatesu råpesu; both here and further on 5 B1 (only) anāgatesu dhammesu here and further on 6 B1 hotãti; the remainder is to be found in S1-3 only >/ #<[page 006]># %<6 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 11. 4>% 4-7 Saddā || || Gandhā || || Rasā || || Phoņņhabbā || || 8 Dhammā dukkhā\<*<1>*>/ atãtānāgatā || ko pana vādo paccup- pannānaü || || Evam passam bhikkhave sutavā ariyasāvako atãtesu dhammesu anapekho hoti || anāgate dhamme nabhinandati || paccuppannānam dhammānaü nibbidāya virāgāya nirodhāya paņipanno hotãti || || ## 3 Rupā bhikkhave anattā atãtānāgatā || ko pana vādo paccuppannānaü || || Evam passam bhikkhave sutavā ariyasāvako atãtesu råpesu anapekho hoti || anāgate råpe nābhinandati || paccuppannānaü råpānaü nibbidāya virā- gāya nirodhāya paņipanno hoti || || 4-7 Saddā || || Gandhā || || Rasā || || Phoņņhabbā || 8 Dhammā anattā atãtānāgatā || ko pana vādo paccuppan- nānaü || || Evam passam bhikkhave sutavā ariyasāvako atãtesu dhammesu anapekho hoti || anāgate dhamme nābhi- nandati || paccuppannānaü dhammānaü nibbidāya virāgāya nirodhāya paņipanno hotãti || || Aniccavaggo pathamo\<*<2>*>/ || || Tassuddānaü || || Aniccaü Dukkham Anattā ca || || tayo ajjhattabāhirā || || Yad aniccena tayo vuttā || te te ajjhattabāhirā ti || || ## ## 1 Sāvatthi\<*<3>*>/ || || 2 Pubbe me bhikkhave sambodhā anabhisambuddhassa\<*<4>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 nukho instead of dukkhā 2 Pathamo and the sequel are missing in S1-3 3 In S1-3 only 4 B1 sambodhānabhi-; B2 sambodhāya anabhi-; ya being added underneath >/ #<[page 007]># %% bodhisattasseva sato etad ahosi || || Ko nu kho cakkhussa assādo || ko ādãnavo || kiü nissaraõaü || Ko sotassa || pe || Ko ghānassa || Ko jivhāya: Ko kāyassa || Ko manassa assādo || ko ādinavo || kiü nissaraõan ti || || 3-5 Tassa mayham bhikkhave etad ahosi || || Yaü kho cakkhuü paņicca uppajjati sukhaü somanassam || ayam cakkhussa assādo || || Yaü cakkhum aniccaü dukkhaü viparināmadhammaü || ayaü cakkhussa ādãnavo || || Yo cakkhusmiü chandarāgavinayo chandarāgapahānaü || idam cakkhussa nissaraõaü || pe || 6-7 Yaü jivham paņicca uppajjati sukhaü somanassam || ayaü jivhāya assādo || || Yaü jivhā aniccā dukkhā vipariõā- madhammā || ayaü jivhāya ādãnavo || || Yo jivhāya chanda- ragavinayo chandarāgapahānaü || idaü jivhāya nissaraõaü || la || 8 Yaü manam\<*<1>*>/ paņicca uppajjati sukhaü somanassam ayam manassa assādo || || Yam mano anicco dukkho vipari- õāmadhammo || ayam manassa ādãnavo || Yo manasmiü chandarāgavinayo chandarāgapahānaü || idaü manassa nissaraõaü || || 9 Yāva kãva¤cāham\<*<2>*>/ bhikkhave imesaü channam ajjhat- tikānam āyatanānam evam assādaü ca assādato ādãnavaü ca ādãnavato nissaraõaü ca nissaraõato yathābhåtaü nābbha¤¤āsiü\<*<3>*>/ || neva tāvāham bhikkhave sadevake loke samārake sabrahmake sassamaõabrāhmaõiyā pajāya sade- vamanussāya anuttaraü sammāsambodhim abhisambuddho ti\<*<4>*>/ pacca¤¤āsiü || || 10 Yato ca kho ham bhikkhave imesaü channam ajjhat- tikānam āyatanānam evam assādam assādato ādãnavaü ca ādãnavato nissaraõaü ca nissaranato yathābhåtam abbha¤- ¤āsiü || athāham bhikkhave sadevake loke samārake sa- brahmake sassamaõabrāhmaniyā pajāya sadevamanussāya anuttaraü sammāsambodhim abhisambuddhoti pacca¤¤ā- siü || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 manasaü 2 B1-2 kiva¤o; S3 jãva¤o 3 B nabbha- always 4 ti is missing in S1-3 >/ #<[page 008]># %<8 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 13. 11>% 11 Ĩāõaü ca me dassanam udapādi || Akuppā me cetovimutti\<*<1>*>/ ayam antimā jati natthidāni punabbhavoti || || ## 2 Pubbe me bhikkhave sambodhā\<*<2>*>/ anabhisambuddhassa bodhisattasseva sato etad ahosi || || Ko nu kho råpānam assādo || ko ādãnavo || kiü nissaraõaü || ko saddānaü || la || || Ko gandhānaü || || Ko rasānaü || || Ko poņņhabbānaü || || Ko dhammānam assādo || ko ādãnavo || kim nissaraõanti || || 3 Tassa mayham bhikkhave etad ahosi || || Yaü kho råpe\<*<3>*>/ paņicca uppajjati sukhaü somanassam || ayaü rupānam assādo || || Yaü råpā aniccā dukkhā vipariõāma- dhammā || ayaü dhammānam ādãnavo || || Yo råpesu chandarāgavinayo chandarāgapahānaü idam råpānaü nissaraõaü || || 4-7 Yaü Sadde || Gandhe || Rase || Phoņņhabbe || || 8 Dhamme paņicca uppajjati sukhaü somanassaü ayam assādo || || Yaü dhammānam aniccā dukkhā vipariõāmad- dhammā || ayaü dhammānam ādãnavo || Yo dhammesu chandarāgavinayo chandarāgapahānaü || idam dhammānaü nissaraõaü || || 9-10 Yāva kãva¤cāham\<*<4>*>/ bhikkhave imesaü channam bāhirānam āyatanānam evam assādaü ca assādato ādãnavaü ca ādãnavato nissaraõaü ca nissaraõato yathābhåtaü nābbha¤¤āsiü || pe || abbha¤¤āsiü\<*<5>*>/ || || 11 Ĩāõa¤ca pana me dassanam udapādi || Akuppā me cetovimutti\<*<6>*>/ ayam antimā jāti natthidāni punabbhavoti || || ## 2 Cakkhussāham bhikkhave assādapariyesanam acariü || yo cakkhussa assādo tad ajjhagamaü || yāvatā cakkhussa assādo pa¤¤āya me so\<*<7>*>/ sudiņņho || || Cakkhussāham \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 B2 omit ceto 2 B2 adds ya as before 3 S1-3 råpaü 4 As in the preceding text 5 complete in B1-2 till pacca¤¤āsiü 6 B2 omits ceto 7 S1-3 eso almost always; B2 always >/ #<[page 009]># %% bhikkhave ādãnavapariyesanam acariü || yo cakkhussa ādãnavo tad ajjhagamaü ||yāvatā cakkhussa ādãnavo pa¤¤āya me so sudiņņho || || Cakkhussāham bhikkhave nissaraõapari- yesanam acariü || yam cakkhussa nissaraõaü tad ajjhaga- maü || yāvatā cakkhussa nissaraõam pa¤¤āya me taü\<*<1>*>/ sudiņņhaü || || 3-4 Sotassāham bhikkhave || || Ghānassāham bhik- khave || || 5 Jivhāyāham bhikkhave assādapariyesanam acariü || yo jivhāya assādo tad ajjhagamaü || yāvatā jivhāya assādo pa¤¤āya me so sudiņņho || || Jivhāyāham bhikkhave ādãna- vapariyesanam acariü || yo jivhāya ādãnavo tad ajjhagamaü || yāvatā jivhāya ādãnavo pa¤¤āya me so sudiņņho || || Jivhā- yāham bhikkhave nissaraõapariyesanam acariü || yaü jivhāya nissaraõaü tad ajjhagamaü || yāvatā jivhāya nissaraõam pa¤¤āya me taü\<*<2>*>/ sudiņņhaü || || 6 Kāyassa || pe || 7 Manassāham bhikkhave assādapariyesanam acariü || Yo manassa assādo tad ajjhagamaü || yāvatā manassa assādo pa¤¤āya me so sudiņņho || || Manassāham bhikkhave ādãnavapariyesanam acariü || yo manassa ādãnavo tad ajjhagamaü || yāvatā manassa ādãnavo pa¤¤āya me so sudiņņho || || Manassāham bhikkhave nissaraõapariyesanam acariü || yam manassa nissaraõaü tad ajjhagamaü || yāvatā manassa nissaraõam pa¤¤āya me taü sudiņņham || || 8-9 Yāva kiva¤cāham bhikkhave imesaü channam ajjhattikānam āyatanānam assādaü ca assādato ādãnavaü ca ādãnato nissaraõaü ca nissaraõato yathābåtaü nābbha¤- ¤āsiü || pe || abbha¤¤āsim || || 10 Ĩāõa¤ca pana me dassanam udapādi || Akuppā me cetovimutti ayam antimā jāti natthidāni punabbhavo ti || || ## 2 Rupānāham bhikkhave assādapariyesanam acariü || yo råpānam assādo tad ajjhagamaü || yāvatā råpānam assādo pa¤¤āya me so sudiņņho || || Råpānāham bhikkhave \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B2 etam always 2 S1-3 etaü here only >/ #<[page 010]># %<10 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 16. 3>% ādãnavapariyesanam acariü || yo råpānam ādãnavo tad ajjhagamaü || yāvatā råpānam ādãnavo pa¤¤āya me so sudiņņho || || Rupānāham bhikkhave nissaraõapariyesanam acariü || yaü råpānaü nissaraõaü tad ajjhagamaü || yāvatā råpānaü nissaraõam pa¤¤āya me taü sudiņ- ņhaü || || 3-6 Pe || || 7 Dhammānāham bhikkhave assādapariyesanam acariü || yo dhammānam assādo tad ajjhagamaü || yā yāvatā dhammā- nam assādo pa¤¤āya meso sudiņņho || || Dhammānāham bhikkhave ādãnavapariyesanam acariü || yo dhammānam ādãnavo tad ajjhagamaü || yāvatā dhammānam ādãnavo pa¤¤āya me so sudiņņho || || Dhammānāham bhikkhave nissaraõapariyesanam acariü || yaü dhammānaü nissara- õaü tad ajjhagamaü || yāvatā dhammānaü nissaraõam pa¤¤āya me tam sudiņņhaü || || 8-9 Yāva kiva¤cāham bhikkhave imesaü channam bāhãrānam āyatanānam assāda¤ca assādato ādãnava¤ca ādãnavato nissaraõa¤ca nissarānato yathābhåtaü nābbha¤- ¤āsiü || pe || abbha¤¤āsiü || || 10 Ĩāõa¤ca pana me dassanam udapādi || Akuppā me cetovimutti ayam antimā jāti natthidāni punabbhavo ti || || ## 2 No cedam bhikkhave cakkhussa assādo abhavissa || na yidaü sattā cakkhusmiü sārajjeyyuü || || Yasmā ca kho bhikkhave atthi cakkhussa assādo tasmā sattā cakkhusmiü sārajjanti || || 3 No cedam bhikkhave cakkhussa ādãnavo abhavissa || nayidam sattā cakkhusmiü nibbindeyyuü || || Yasmā ca kho bhikkhave atthi cakkhussa ādãnavo tasmā sattā cakkhusmiü nibbindanti || || 4 No cedam bhikkhave cakkhussa nissaraõam abha- vissa || na yidaü sattā cakkhusmā nissareyyuü || || Yasmā ca kho bhikkhave atthi cakkhussa nissaraõaü tasmā sattā cakkhusmā nissaranti || || 5-7 No cedam bhikkhave sotassa assādo abhavissa || \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 011]># %% 8-10 No cedam bhikkhave ghānassa ādãnavo abhavissa || 11 No cedam bhikkhave jivhāya assādo abhavissa || nayidaü sattā jivhāya sārajjeyyuü || || Yasmā ca kho bhikkhave atthi jivhāya assādo tasmā sattā jivhāya sāraj- janti || || 12 No cedam bhikkhave jivhāya ādãnavo abhavissa || na yidaü sattā jivhāya nibbindeyyuü || || Yasmā ca kho bhikkhave atthi jivhāya ādãnavo tasmā sattā jivhāya nib- bindanti || || 13 No cedam bhikkhave jivhāya nissaraõam abhavissa || na yidam sattā jivhāya nissareyyuü || || Yasmā ca kho bhikkhave atthi jivhāya nissaraõaü tasmā sattā jivhāya nissaranti || || 14-16 No cedam bhikkhave kāyassa assādo abhavissa || || 17 No cedam bhikkhave manassa assādo abhavissa || na yidaü sattā manasmiü sārajjeyyuü || || Yasmā ca kho bhikkhave atthi manassa assādo tasmā sattā manasmiü sārajjanti || || 18 No cedam bhikkhave manassa ādãnavo abhavissa || na yidaü sattā manasmiü nibbindeyyuü || || Yasmā ca kho bhikkhave atthi manassa ādãnavo tasmā sattā manasmiü nibbindanti || || 19 No cedam bhikkhave manassa nissaraõaü abha- vissa || nayidam sattā manasmā nissareyyuü || ||Yasmā ca kho bhikkhave atthi manassa nissaraõaü tasmā sattā ma- nasmā nissaranti || || 20 Yāva kãva¤ca bhikkhave sattā imesaü channam ajjhattikānam āyatanānam assāda¤ca assādato ādãnava¤ca ādãnavato nissaraõa¤ca nissaraõato yathābhåtam nāb- bha¤¤āsuü\<*<1>*>/ || neva tāva bhikkhave sattā sadevakā lokā sabrahmakā sassamaõabrāhmaõiyā pajāya sadevamanus- sāya nissaņā visaüyuttā vippamuttā\<*<2>*>/ vimariyādikatena\<*<3>*>/ cetasā vihariüsu || || 21 Yato ca kho bhikkhave sattā imesaü channam ajjhattikānam āyatanānam assāda¤ca assādato ādãnava¤ca ādãnavato õissaraõa¤ca nissaraõato yathābhåtam abha¤¤ā- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 -bha¤¤aüsu 2 In B1-2 only 3 B1 vipari- always >/ #<[page 012]># %<12 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 18. 2>% suü || atha kho\<*<1>*>/ bhikkhave sattā sadevakā lokā samārakā sabrahmakā sassamaõabrāhmaõiyā pajāya sadevamanus- sāya nissaņā visaüyuttā vimariyādikatena cetasā viharan- tãti || || ## 2 No cedam bhikkhave råpānam assādo abhavissa || nayidaü sattā råpesu sārajjeyyuü || || Yasmā ca kho bhik- khave atthi råpānam assādo tasmā sattā råpesu sāraj- janti || || 3 No cedam bhikkhave råpānam ādãnavo abhavissa || nayidaü sattā råpesu nibbindeyyuü || || Yasmā ca kho bhikkhave atthi råpānam ādãnavo tasmā sattā råpesu nib- bindanti || || 4 No cedam bhikkhave råpānam nissaraõam abhavissa || nayidam sattā råpehi nissareyyuü || || Yasmā ca kho bhik- khave atthi råpāõaü nissaraõaü tasmā sattā råpehi nis- saranti || || 5-7 No cedam bhikkhave Saddānaü || || 8-10 Gandhānaü || || 11-13 Rasānaü || 14-16 Phoņņhabbānaü || || 17 Dhammānam assādo abhavissa || nayidaü sattā dham- mesu sārajjeyyuü || || Yasmā ca kho bhikkhave atthi dhammānam assādo tasmā sattā dhammesu sārajjanti || || 18 No cedam bhikkhave dhammānam ādãnavo abha- vissa || nayidaü sattā dhammesu nibbindeyyuü || Yasmā ca kho bhikkhave atthi dhammānam ādãnavo tasmā sattā dhammesu nibbindanti || || 19 No cedam bhikkhave dhammānaü nissaraõam abha- vissa || na yidaü sattā dhammehi nissareyyuü || || Yasmā ca kho bhikkhave atthi dhammānaü nissaraõaü tasmā sattā dhammehi nissaranti || || 20 Yāva kãva¤ca bhikkhave sattā imesaü channam bāhirānam āyatanānam assāda¤ ca assādato ādãnava¤ca ādãnavato nissaraõa¤ ca nissaraõato yathābhåtaü nāb- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in B1-2 >/ #<[page 013]># %% bha¤¤aüsu || neva tāva\<*<1>*>/ bhikkhave sattā sadevakā lokā samārakā sabrahmakā sassamaõabrāhmaõiyā pajāya sadevamanussāya nissaņā visaüyuttā vippamuttā vimari- yādikatena cetasā vihariüsu || || 21 Yato ca kho bhikkhave sattā imesaü channam bāhi- rānam āyatanānam assāda¤ca assādato ādãnava¤ca adãna- vato || pa || yathabhåtam abbha¤¤aüsu || atha kho bhik- khave sattā sadevakā lokā samārakā sabrahmakā sassa- maõabrāhmaõiyā pajāya sadevamanussāya nissaņā visaü- yuttā vippamuttā vimariyādikatena cetasā viharantã ti || || ## 2 Yo bhikkhave cakkhum abhinandati dukkhaü so abhinandati || yo dukkham abhinandati Aparimutto so duk- khasmāti vadāmã || pe || Yo jivham abhinandati dukkhaü so abhinandati || yo dukkham abhinandati Aparimutto so dukkhasmā ti vadāmi\<*<2>*>/ || || Yo manam abhinandati duk- khaü so abhinandati || yo dukkham abhinandati Aparimutto so dukkhasmāti vadāmi || || 3 yo ca kho bhikkhave cakkhuü nābhinandati dukkhaü so nābhinandati || yo dukkhaü nābhinandati Parimutto so dukkhasmā ti vadāmi || || Yo jivhaü nābhinandati duk- khaü so nābhinandati || yo dukkhaü nābhinandati Pari- mutto so dukkhasmā ti vadāmi || || Yo manaü nābhinan- dati dukkhaü so nābhinandati || yo dukkhaü nābhinandati Parimutto so dukkhasmā ti vadāmã ti || || ## 2 Yo bhikkhave råpe abhinandati dukkhaü so abhinan- dati || yo dukkham abhinandati Aparimutto so dukkhasmā ti vadāmi || || Yo sadde || gandhe || rase || phoņņhabbe || dhamme abhi- nandati dukkhaü so abhinandati || yo dukkham abhinan- dati Aparimutto so dukkhasmā ti vadāmi || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 tāvāhaü (haü being added underneath) 2 B1-2 add ||la || >/ #<[page 014]># %<14 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 20. 3>% 3 Yo ca kho bhikkhave råpe nābhinandati dukkhaü so nābhinandati || yo dukkhaü nābhinandati Parimutto so dukkhasmā ti vadāmi || || Yo sadde || gandhe || rase || phoņ- ņhabbe || dhamme nābhinandati dukkhaü so nābhinandati || yo dukkhaü nābhinandati Parimutto so dukkhasmā ti vadāmã ti || || ## 2 Yo bhikkhave cakkhussa uppādo ņhiti abhinibbatti pātubhāvo || dukkhasseso uppādo rogānaü ņhiti jarāmara nassa pātubhāvo || || 3-4 Yo sotassa || la || Yo ghānassa || 5-6 Yo jivhāya || Yo kāyassa || || 7 Yo manassa uppādo ņhiti abhinibbatti pātubhāvo || dukkhasseso uppādo rogānaü ņhiti jarāmaraõassa pātu- bhāvo || || 8 Yo ca kho bhikkhave cakkhussa nirodho våpasamo atthagamo || dukkhasseso nirodho rogānaü våpasamo jarāmaraõassa atthagamo || || 9-13 Yo sotassa || Yo manassa nirodho våpasamo atthagamo dukkhasseso nirodho rogānam våpasamo jarā- maraõassa atthagamo ti || || ## 2 Yo bhikkhave råpānam uppādo ņhiti abhinibbatti pātubhavo || dukkhasseso uppādo rogānaü ņhiti jarāmara- õassa pātubhāvo || || 3-4 Yo saddānaü || Yo gandhānaü || 5-6 Yo rasānaü || Yo poņņhabbānaü || 7 Yo dhammānam uppādo ņhiti abhinibbatti pātubhāvo dukkhasseso uppādo rogānaü ņhiti abhinibbatti pātubhāvo dukkhasseso uppādo rogānaü ņhiti jarāmaraõassa pātu- bhāvo || || 8 Yo ca kho bhikkhave råpānaü nirodho våpasamo atthagamo dukkhasseso nirodho rogānaü nirodho våpasamo maraõassa atthagamo || || 9-12 Yo saddānaü || Yo gandhānaü || yo rasānaü || Yo poņņhabbānaü || \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 015]># %% 13 Yo dhammānaü nirodho våpasamo atthagamo || duk- khasseso nirodho rogānaü våpasamo jarāmaraõassa attha- gamo ti || || Yamakavaggo dutiyo || || Tassuddānaü\<*<1>*>/ || || Sambodhena duve vuttā || Assādena apare dve || No cetena dve vuttā || Abhinandena apare dve || Uppādena dve vuttā || Vaggo tena pavuccatāti || || ## ## 1 Sāvatthi -- Tatra -- voca\<*<2>*>/ -- 2 Sabbaü vo bhikkhave dessissāmi || tam suõātha || || 3 Ki¤ca bhikkhave sabbaü || || Cakkhuü ceva råpā ca\<*<3>*>/ || Sota¤ca saddā ca\<*<4>*>/ || Ghāna¤ca gandhā ca\<*<5>*>/ || Jivhā rasā ca || Kāyo ca phoņņhabbā ca || Mano ca dhammā ca || || Idam vuccati bhikkhave sabbaü || || 4 Yo bhikkhave evam vadeyya || Aham etaü sabbam paccakkhāya a¤¤aü sabbam pa¤¤āpessāmãti || tassa vācā- vatthur\<*<6>*>/ evassa || puņņho ca na sampāpeyya\<*<7>*>/ || uttari¤ca vighātaü āpajjeyya || || Tam kissa hetu || yathā tam bhik- khave avisayasminti || || ## 2 Sabbappahānāya\<*<8>*>/ vo bhikkhave dhammaü desissāmi || taü suõātha || || 3 Katamo ca bhikkhave sabbappahānāya dhammo || || 4-6 Cakkhum bhikkhave pahātabbaü || råpā pahātabbā || cakkhuvi¤¤āõam pahātabbaü || cakkhusamphasso pahā- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Tassuddānam and the sequel is to be found in B1-2 only 2 In S1-3 only 3 S1-3 råpaņņha¤ca 4 S1-3 sadda¤ca 5 S1-3 gandha¤ca 6 B1 -vatthukam; B2 vatthum 7 B1-2 sampāyeyya 8 B1 sabbaü pa- always; B2 once at the end >/ #<[page 016]># %<16 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 24. 7>% tabbo || || Yam pidaü\<*<1>*>/ cakkhusamphassapaccayā uppaj- jati\<*<2>*>/ vedayitaü sukhaü vā\<*<3>*>/ dukkhaü vā adukkam asu- khaü vā || tam pi pahātabbam || pe || || 7-8 Jivhā pahātabbā || Rasā pahātabbā || jivhāvi¤¤ā- õam pahātabbaü || jivhāsamphasso pahātabbo || yam pidaü jivhāsamphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tam pi\<*<4>*>/ pahātab- baü || ||pe|| || 9 Mano pahātabbo || dhammā pahātabbā || manovi¤¤ā- õam pahātabbaü || manosamphasso pahātabbo || yam pidam manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukham vā dukkhaü vā adukkham asukham vā || tam pi pahātab- baü || || 10 Ayaü kho bhikkhave sabbappahānāya dhammo ti\<*<5>*>/ || || ## 2 Sabbam abhi¤¤ā pari¤¤ā pahānāya vo bhikkhave dhammaü desissāmi || taü sunātha || || 3 Katamo ca bhikkhave sabbam abhi¤¤ā pari¤¤ā pahā- nāya dhammo || || 4-6 Cakkhum bhikkhave abhi¤¤ā pari¤¤ā pahātabbaü || råpā abhi¤¤ā pari¤¤ā pahātabbā\<*<6>*>/ || cakkhuvi¤¤āõam abhi¤¤ā pari¤¤ā pahātabbaü || cakkhusamphasso abhi¤¤ā pari¤¤ā pahātabbo || Yam pidaü cakkhusamphassapaccayā uppajjati veddayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tam pi abhi¤¤ā pari¤¤ā pahātabbam || pe || 7-8 jivhā abhi¤¤ā pari¤¤ā pahātabbā || rasā abhi¤¤ā pari¤¤ā pahātabbā || jivhāvi¤¤āõaü abhi¤¤ā pari¤¤ā pahā- tabbaü || jivhāsamphasso abhi¤¤a pari¤¤ā pahātabbo || yam pidam jivhāsamphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkham vā adukkham asukhaü vā tam pi abhi¤¤ā pari¤¤ā pahātabbam || pe || 9 mano abhi¤¤ā pari¤¤ā pahātabbo || dhammā abhi¤¤ā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B2 yamidam always 2 S1-3 uppajjanti always 3 S1 inserts tam 4 Missing in S1-3 5 S1-3 omit ti 6 This phrase is missing in S3 >/ #<[page 017]># %% pari¤¤ā pahātabbā || manovi¤¤āõam abhi¤¤ā pari¤¤ā pahā- tabbaü || manosamphasso abhi¤¤ā pari¤¤ā pahātabbo || Yam pidaü manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tam pi abhi¤¤ā pari¤¤ā pahātabbaü || || 10 Ayam kho bhikkhave sabbam abhi¤¤ā pari¤¤ā pahā- nāya dhammo ti || || ## 2 Sabbam bhikkhave anabhijānaü aparijānaü avirāja- yaü appajahaü abhabbo dukkhakkhavyāya || || 3 Ki¤ca bhikkhave sabbam\<*<1>*>/ anabhijānaü aparijānaü avirājayaü appajahaü abhabbo dukkhakkhayāya || || 4-6 Cakkhum bhikkhave anabhijānaü aparijānaü avi- rājayaü appajahaü abhabbo dukkhakkhayāya || råpe anabhijānaü aparijānaü avirājayaü\<*<2>*>/ appajahaü abhabbo dukkhakkhayāya || cakkhuvi¤¤āõaü || la || cakkhusamphas- saü || la || Yam pidaü cakkhusamphassa || la || dukkhakkha- yāya || || pe || || 7-8 Jivham anabhijānaü aparijānaü avirājayaü appajahaü abhabbo dukkhakkhayāya || rase ||\<*<3>*>/ la || jivhā- vi¤¤āõam || pe || jivhāsamphassaü || la || Yam pidam jivhā- samphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukham vā duk- khaü vā adukkham asukhaü vā || tam pi anabhijānaü aparijānaü avirājayaü appajahaü abhabbo dukkhakkha- yāya || || Kāyaü || || 9 Manam anabhijānaü aparijānaü avirājayaü appaja- haü abhabbo dukkhakkhayāya || dhamme || manovi¤¤āõam || manosamphassaü || la || yam pidam manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tam pi anabhijānaü aparijānaü avirājayaü appajahaü abhabbo dukkhakkhayāya || || 10 Idaü kho bhikkhave sabbam anabhijānaü aparijā- naü avirājayaü appajahaü abhabbo dukkhakkhayāya || || 11 Sabba¤ca kho bhikkhave abhijānaü parijānaü virā- jayaü pajaham bhabbo dukkhakkhayāya || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in B1-2 2 Missing in S1-3 3 In S1-3 only >/ #<[page 018]># %<18 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 26. 12>% 12 Ki¤ca bhikkhave sabbam abhijānam parijānaü virā- jayaü pajaham bhabbo dukkhakkhayāya || || 13-15 Cakkhum bhikkhave abhijānaü parijānaü virāja- yaü pajahaü bhabbo dukkhakkhayāya ||\<*<1>*>/ råpe abhijānaü- obhabbo dukkhakkhayāya || cakkhuvi¤¤āõam abhijānaü- obhabbo dukkhakkhayāya || Cakkhusamphassam abhijānaü- obhabbo dukkhakkhayāya || Yaü pidaü cakkhusamphassa- paccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkham vā adukkham asukhaü vā || tam pi abhijānaü parijānaü virā- jayam pajahaü bhabbo dukkhakkhayāya || pe || || 16-17 Jivham abhijānaü parijānaü virājayaü pajahaü bhabbo dukkhakkhayāya || rase || la || jivhāvi¤¤āõaü || jivhā- samphassaü || la || Yam pidam jivhāsamphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkhamasuk- haü vā || tam pi\<*<2>*>/ abhijānaü virājayaü pajahaü bhabbo dukkhakkhayāya || || Kāyam\<*<3>*>/ || || 18 Manam abhijānaü parijānaü virājayaü pajahaü bhabbo dukkhakkhayāya || dhamme || manovi¤¤āõaü || ma- nosamphassam || la || Yam pidam\<*<4>*>/ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tam pi abhijānaü parijānaü virājayaü paja- haü bhabbo dukkhakkhayāya\<*<5>*>/ || || 19 Idaü kho bhikkhave sabbam abhijānaü parijānam virājayam pajahaü bhabbo dukkhakkhayāyāti\<*<6>*>/ || || ## 2 Sabbam bhikkhave anabhijānaü aparijānaü avirāja- yaü appajahaü abhabbo dukkhakkhayāya || || 3 Ki¤ca bhikkhave sabbam anabhijānam aparijānaü avirājayaü appajahaü abhabbo dukkhakkhayāya || || 4-6 Yaü ca kho\<*<7>*>/ cakkhu ye\<*<8>*>/ ca råpā ya¤ca cakkhuvi¤- ¤āõam ye ca cakkhuvi¤¤āõavi¤¤ātabbā dhammā || pe || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 This phrase is repeated in S3 2 S3 inserts jānaü 3 S1-3 --pe-- 4 These words from manosamphassaü are missing in S1-3 5 This number 18 is repeated in S1-3 6 S1-3 dukkhakkhayāti 7 In S1-3 only 8 S1-8 yo >/ #<[page 019]># %% 7-8 Yā ca jivhā ye ca rasā ya¤ca jivhāvi¤¤āõaü ye ca jivhāvi¤¤āõavi¤¤ātabbā dhammā || pe || || 9 Yo ca kāyo ye ca poņņhabbā ya¤ca kāyavi¤¤āõaü ye ca kāyavi¤¤āõavi¤¤ātabbā dhammā || || 10 Yo ca mano ye ca dhammā ya¤ca manovi¤¤āõam ye ca manovi¤¤aõavi¤¤ātabbā dhammā || || 11 Idaü kho bhikkhave sabbam anabhijānaü aparijā- naü avirājayaü appajahaü abhabbo dukkhakkhayāya || || 12 Sabbam ca kho\<*<1>*>/ bhikkhave abhijānaü parijānam virājayaü pajahaü bhabbo dukkhakkhayāya || || Ki¤ca bhikkhave sabbam abhijānaü parijānaü virāja- yaü pajahaü bhabbo dukkhakkhayāya || || 13-15 Ya¤ca bhikkhave cakkhum ye ca råpā ya¤ca cakkhuvi¤¤āõam ye ca cakkhuvi¤¤āõavi¤¤ātabbā dhammā || pe || || 16-17 Yā ca jivhā ye ca rasā ya¤ca jivhāvi¤¤āõaü ye ca jivhāvi¤¤āõavi¤¤ātabbā dhammā || pe || || 18 Yo ca mano ye ca dhammā yaü ca manovi¤¤āõaü ye ca manovi¤¤āõavi¤¤ātabbā dhammā || || 19 Idaü kho bhikkhave sabbam abhijānaü parijānaü virājayaü pajahaü bhabbo dukkhakkhayāyā ti || || ## 1 Ekaü samayam Bhagavā Gayāyaü viharati Gayāsãse saddhim bhikkhusahassena || || 2 Tatra kho Bhagavā bhikkhå āmantesi || || Sabbaü bhikkhave ādittaü || Ki¤ca bhikkhave sabbam\<*<2>*>/ ādittaü || || 3-5 Cakkhum bhikkhave ādittam || råpā ādittā || cakkhu- vi¤¤āõam ādittaü || cakkhusamphasso āditto || yam pidaü cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkhamasukhaü vā || tam pi ādittaü || || Kena ādittaü || ||\<*<3>*>/ Rāgagginā dosagginā mohagginā ādit- taü || jātiyā jarāya maraõena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi ādittanti vadāmi || pe || 6-7 Jivhā ādittā || rasā ādittā || jivhāvi¤¤āõam ādittaü || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 In S1-3 only 2 Missing in B 3 S1-3 insert (or repeat) ādittam here and further on >/ #<[page 020]># %<20 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 28. 8>% jivhāsamphasso āditto || yam pidaü jivhāsamphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā tam pi ādittaü || || Kena ādittam || Rāgagginā dosagginā mohagginā ādittam || jātiyā jarāya maraõena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi uyāyāsehi ādit- tanti vadāmi || pe || || 8 Mano āditto dhammā ādittā manovi¤¤āõam ādittaü manosamphasso āditto || yam pidam manosamphassapac- cayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā aduk- kham asukhaü vā tam pi ādittaü || || Kena ādittam || || Pāgagginā dosagginā mohagginā ādittaü jātiyā jarāya maraõena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upā- yasehi ādittanti vadāmi || || 9 Evam passam bhikkhave sutavā ariyasāvako cak- khusmim pi nibbindati || råpesu pi nibbindati || cakkhuvi¤- ¤āne pi nibbindati || cakkhusamphasse pi nibbindati || yam pidam cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaü su- kham vā dukkhaü vā adukkham asukham vā tasmim pi nibbindati || la ||\<*<1>*>/ yam pidam manosamphassapaccayā upaj- jati vedayitaü- -tasmim pi nibbindati || nibbindaü viraj- jati || virāgā vimuccati || vimuttasmiü vimuttamhãti\<*<2>*>/ ¤ānaü hoti || || Khãõā jāti vusitam brahmacariyaü kataü karaõãyaü nāparam itthattāyāti pajānātã ti || || 10 Idam avoca Bhagavā attamanā te bhikkhå Bhagavato bhāsitam abhinandunti || || 11 Imasmiü ca pana veyyākaraõasmiü bha¤¤amāne tassa bhikkhusahassassa anupādāya āsavehi cittāni vimucciüsåti || || ## 1 Evam me sutam ||\<*<3>*>/ Ekaü samayam Bhagavā Rāja- gahe viharati Veëuvane Kalandakanivāpe || || 2 Tatra kho Bhagavā Bhikkhå āmantesi || Sabbam bhik- khave andhabhåtam\<*<4>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 --pe-- and more complete in S1-3 2 S1-3 vimuttam iti as usual 3 In B1-2 only 4 B1-2 addhabhutam always >/ #<[page 021]># %% Ki¤ca bhikkhave andhabhåtaü || || 3-5 Cakkhu bhikkhave andhabhåtaü || råpā andhabhåtā || cakkhuvi¤¤āõam andhabhåtam || cakkhusamphasso andha- bhåto || yam pidaü cakkhusamphassapaccayā upajjati vedayitaü sukkhaü vā bukkhaü vā adukkham asukhaü vā tam pi andhabhåtam || || Kena andhabhåtam || ||\<*<1>*>/ Jāti- yā jarāya maraõena sokehi paridevehi dukkhehi domanas- sehi upāyasehi andhabhåtan ti vadāmi || la || 6 Jivhā andhabhåtā rasā andhabhåtā jivhāvi¤¤āõam andhabhåtam jivhāsamphasso andhabhåto || yam pidam jivhāsamphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā tam pi andhabhåtaü || || Kena andhabhåtaü || || Jātiyā jarāya- -upāyāsehi andha- bhåtanti vadāmi || la || 7 Kāyo andhabhåto || || 8 Mano andhabhåto || dhammā andhabhåtā || manovi¤¤ā- õam andhabhåtam || manosamphasso andhabhåto || yampi- dam manosamphassa paccayā appajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā tam pi andhabhå- taü || || Kena andhabhåtam || || Jātiyā jarāya- -upāyāsehi andhabhåtanti vadāmi || || 9 Evam passam bhikkhave sutavā ariyasāvako cakkhusmim pi nibbindati || råpesu pi nibbindati || cakkhu- vi¤¤āõe pi nibbindati || cakkhusamphasse pi nibbindati || pe || Yampidam manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkhamasukhaü vā tasmim pi nibbindati || nibbindaü virajjati || virāgā vimuccati || vimut- tasmiü vimuttamhãti\<*<2>*>/ ¤āõaü hoti || || Khãnā jāti vusitam brahmacariyaü kataü karanãyaü nāparam itthattāyāti pajānātãti || || ## 2 Sabbama¤¤itasamugghātasāruppaü\<*<3>*>/ vo\<*<4>*>/ bhikkhave \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 insert here andhabhåtam always as ādittam in the preceding sutta 2 S1-3 vimuttamiti 3 B1 -samugghāņa- always 4 Missing in S1-3 >/ #<[page 022]># %<22 SAėâYATANA-SAũYUTTA (XXXV. 30. 3>% paņipadaü desissāmi || tam suõātha suõāhukam manasi karo- tha bhāsissāmãti\<*<1>*>/ || || 3 Katamā ca bhikkhave sabbama¤¤itasmugghāta sāruppā paņipadā || || 4-6 Idha bhikkhave bhikkhu cakkhuü na ma¤¤ati cak- khusmiü na ma¤¤ati cakkhuto na ma¤¤ati Cakkhu meti na ma¤¤ati || || Råpe na ma¤¤ati råpesu na ma¤¤ati råpato na ma¤¤ati Råpā meti na ma¤¤ati || || Cakkhuvi¤¤āõaü na ma¤¤ati cakkhuvi¤¤āõasmiü na ma¤¤ati cakkhuvi¤¤ā- õato na ma¤¤ati Cakkhuvi¤¤āõam me ti na ma¤¤ati || || Cakkhusamphassaü na ma¤¤ati cakkhusamphassasmiü na ma¤¤ati cakkhusamphassato na ma¤¤ati Cakkhusam- phasso\<*<2>*>/ me ti na ma¤¤ati || || Yam pidaü cakkhusaü- phassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tam pi na ma¤¤ati tasmim pi na ma¤¤ati tato pi na ma¤¤ati Tam me ti na ma¤¤ati || || pe || 7-8 Jivhaü na ma¤¤ati jivhāya na ma¤¤ati jivhato na ma¤¤ati Jivhā me ti na ma¤¤ati || || Rase na ma¤¤ati rasesu- -rasato na ma¤¤ati Rasā me ti na ma¤¤ati || || Jivhā vi¤- ¤ānaü na ma¤¤ati jivhi¤¤āõasmiü na ma¤¤atijivhāvi¤- ¤āõato na ma¤¤ati Jivhāvi¤¤āõam me ti na ma¤¤ati || || Jivhāsamphassaü na ma¤¤ati jivhāsamphassasmiü na ma¤¤ati jivhāsamphassato na ma¤¤ati Jivhāsamphasso me ti na ma¤¤ati || || Yampidaü jivhāsamphassapaccayā up- pajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asu- khaü vā || tam pi na ma¤¤ati tasmim pi na ma¤¤ati tato pi na ma¤¤ati Tam me ti na ma¤¤ati || || pe || 9 Manaü na ma¤¤ati manasmiü na ma¤¤ati manato na ma¤¤ati Mano me ti na ma¤¤ati || || Dhamme na ma¤¤ati dhammesu na ma¤¤ati dhammato na ma¤¤ati Dhammā me ti na ma¤¤ati || || Manovi¤¤āõam na ma¤- ¤ati manovi¤¤āõasmiü na ma¤¤ati manovi¤¤āõato na ma¤¤ati Manovi¤¤āõam me ti na ma¤¤ati || || Manosam- phassaü na ma¤¤ati manosamphassasmiü na ma¤¤ati manosamphassato na ma¤¤ati Manosamphasso me ti na \<-------------------------------------------------------------------------- 1 sādhukam etc. is missing in S1-3 2 S1-3 -phassaü >/ #<[page 023]># %% ma¤¤ati || || Yam pidam manosamphassapaccayā upajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tam pi na ma¤¤ati tasmim pi na ma¤¤ati tato pi na ma¤¤ati Tam me ti na ma¤¤ati || || 10 Sabbaü na ma¤¤ati sabbasmiü na ma¤¤ati sabbato na ma¤¤ati Sabbaü me na ma¤¤ati || || 11 So evam ama¤¤amāno na ki¤ci loke upādiyati || anu- pādiyaü na paritassati aparitassaü paccatta¤¤eva parinib- bāyati ||\<*<1>*>/ Khãõājāti vusitam brahmacariyaü kataü karaõã- yaü nāparam itthattāyāti pajānātã ti || || 12 Ayaü kho bhikkhave sabbama¤¤itasamugghāta- sāruppā paņipadā ti || || ## 2 Sabbama¤¤itasamugghātasappāyaü vo bhikkhave paņipadaü desissāmi taü suõātha || || 3 Katamā ca sā bhikkhave sabbama¤¤itasamugghāta- sappāyā\<*<2>*>/ paņipadā || || 4-6 Idha bhikkhave bhikkhu cakkhuü na ma¤¤ati cak- khusmiü na ma¤¤ati cakkhuto na ma¤¤ati Cakkhu me ti na ma¤¤ati || || råpe na ma¤¤ati || pe || || cakkhuvi¤¤āõaü na ma¤¤ati || || cakkhusamphassaü na ma¤¤ati || || Yam pidaü cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaü su- khaü vā dukkhaü vā adukkhamasukhaü vā || tam pi na ma¤¤ati Tam me ti na ma¤¤ati || || Yaü hi bhikkhave ma¤¤ati yasmiü ma¤¤ati yato ma¤¤ati yam Me ti ma¤- ¤ati || tato taü hoti a¤¤athā || a¤¤athābhāvã bhavasatto\<*<3>*>/ loko bhavam evābhinandati || || pe || || 7-8 Jivhaü na ma¤¤ati jivhāya na ma¤¤ati jivhāto na ma¤¤ati Jivhā me ti na ma¤¤ati || || rase na ma¤¤ati || jivhāvi¤¤āõam na ma¤¤ati || jivhāsamphassaü na ma¤- ¤ati || ||\<*<4>*>/ Yam pidaü jivhāsamphassapaccayā uppajjati \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 -nibbayã; S3 adds ti 2 S1-3 -sappāya 3 B2 vidhavasatto; S1-3 bhavayanto; both always 4 S1-3 have rasesu --pe-- instead of jivhāvi¤¤ānam, etc. >/ #<[page 024]># %<24 SAėâYATANA-SAMYUTTA (XXXV. 31. 9>% vedayitaü\<*<1>*>/ sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tam pi na ma¤¤ati tasmim pi na ma¤¤ati tato pi\<*<2>*>/ na ma¤¤ati Tam me ti na ma¤¤ati || || Yaü hi bhikkhave ma¤- ¤ati yasmiü ma¤¤ati yato ma¤¤ati yam Me ti ma¤¤ati || tato taü hoti a¤¤athā || a¤¤athābhāvã bhavasatto loko bhavam evābhinandati || || pe || || 9 Manaü na ma¤¤ati manasmiü na ma¤¤ati manato na ma¤¤ati Mano me ti na ma¤¤ati || dhamme || mano vi¤¤āõam || manosamphassam || || Yam pidam\<*<3>*>/ -Tam me ti na ma¤¤ati || || Yaü hi bhikkhave ma¤¤ati || yasmim ma¤¤ati || yato ma¤¤ati || yam Me ti ma¤¤ati || tato taü hoti a¤¤athā || a¤¤athābhāvã bhavasatto loko bhavam evābhinandati || || 10 Yāvatā bhikkhave khandhadhātu āyatanaü tam pi\<*<4>*>/ na ma¤¤ati tasmim pi na ma¤¤ati tato pi na ma¤- ¤ati Tam me ti na ma¤¤ati || so evaü na ma¤¤amāno\<*<5>*>/ na ki¤ci loke upādiyati anupādiyaü na paritassati aparitassaü paccatta¤¤eva parinibbāyati || || Khãõā jāti vusitam brah- macariyaü kataü karaõãyaü nāparam itthattāyāti pajā- nāti || || 11 Ayaü kho sā bhikkhave sabbama¤¤itasamugghāta- sappāyā paņipadā ti || || ## 2 Sabbama¤¤itasamugghātasappāyaü vo bhikkhave paņi- padaü desissāmi taü suõātha || || 3 Katamā ca sa bhikkhave sabbama¤¤itasamugghāta- sappāyā paņipadā || || 4-6 Taü kim ma¤¤atha bhikkhave cakkhu niccaü vā aniccaü vā ti || || Aniccaü bhante || || Yam panāniccaü dukkhaü vā taü sukhaü vāti || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in S1-3 2 Missing in S1-3 3 Complete in B1-2; missing altogether in S1-3 4 S1-3 āyatanātampi, with erasures in S3 5 B1-2 ama¤¤amāno instead of na ma- >/ #<[page 025]># %% Dukkham bhante || || Yam panāniccaü dukkham viparināmadhammaü kallaü nu taü samanupassituü Etam mama eso ham asmi eso me attāti || || No hetam bhante || || Råpā || la || Cakkhuvi¤¤āõaü || || Cakkusamphasso nicco vā anicco vā ti || || Anicco bhante || || Yam pidam cakkhusamphassapaccayā uppajjati veda- yitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tam pi niccaü vā aniccaü vā ti || || Aniccam bhante || || Yam panāniccam dukkhaü vā taü sukhaü vā ti || || Dukkham bhante || || Yam panāniccaü dukkhaü vipariõāmadhammaü kallaü nu tam anupassituü Etam mama eso hamasmi eso me attāti || || No hetam bhante ||pe|| || 7-8 Jivhā niccā aniccā vā ti || || Aniccā bhante || la || Rasā || Jivhāvi¤¤āõaü || || Jivhāsamphasso || la || Yam pidaü jivhāsamphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tam pi niccaü vā aniccaü vā ti || || Aniccam bhante || la || || 9 Mano ||dhammā || pa || manovi¤¤āõaü || mano samphasso nicco vā anicco vā ti || || Anicco bhante || Yam pidam manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tam pi niccam aniccaü vā ti || || Aniccam bhante || Yam panāniccam dukkham vā taü sukhaü vā ti || Dukkham bhante || || Yam panāniccam dukkhaü vipariõāmadhammaü kallaü nu taü samanupassituü Etam mama eso ham asmi eso me attāti || No hetam bhante || || \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 026]># %<26 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 32. 10>% 10 Evam passam bhikkhave sutavā ariyasāvako cak- khusmim pi nibbindati råpesu pi nibbindati cakkhuvi¤¤āõe pi nibbindati || || Yam pidaü cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā tasmim pi nibbindati || || pe || || Jivhāya pi nibbindati || rasesu pi || la || Yam pidaü jivhā- samphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkhamasukhaü vā tasmim pi nibbindati manasmim pi nibbindati || dhammesu pi nibbindati || manovi¤¤āõe pi nibbindati manosamphasse pi nibbindati || || Yam pidam manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tasmim pi nibbindati nibbindaü virajjati virāgā vimuccati vimuttasmiü vimuttam iti ¤āõaü hoti || || khãõā jāti vusitam brahmacariyaü kataü karaõiyaü nāparam itthattāyāti pajānāti ti || || 11 Ayaü kho sā bhikkhave sabbama¤¤itasamugghāta- sappāyā paņipadā ti || || Sabbavaggo tatiyo\<*<1>*>/ || || Tassuddānam\<*<1>*>/ || || Sabbaü ca dve pi pahānā\<*<2>*>/ || || Parijānā apare duve\<*<3>*>/ || âdittam andhabhåtaü ca\<*<4>*>/ || Sāruppā dve ca sappāyā\<*<5>*>/ || Vaggo tena pavuccati\<*<6>*>/ || || ## ## 1 Sāvatthi || || Te Tatra kho || || 2 Sabbam bhikkhave jātidhammaü || ki¤ca bhikkhave sabbaü\<*<7>*>/ jātidhammaü || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in S1-3 2 S1-3 sabbam pahānena 3 S1-3 parijānaü apare dve; B1 parijānāpare 4 B addhabhåtam 5 S1-3 sāruppaü sappāya dve 6 S1-3 tenavuccatã ti 7 Missing in S1-3 >/ #<[page 027]># %% 3-5 Cakkhum bhikkhave jātidhammaü || || Råpā jāti- dhammā || || Cakkhuvi¤¤āõam jātidhammaü || || Cakkhu- samphasso jātidhammo || || Yam pidaü cakkhusamphassa- paccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tam pi jātidhammam ||pe|| || 6 Jivhā || || Rasā || || Jivhāvi¤¤āõaü || || Jivhāsamphas- so || || Yaü pidaü jivhāsamphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tam pi jātidhammaü || || pe || || 7 Kāyo ||pe|| || 8 Mano jātidhammo || || Dhammā jātidhammā || || Mano- vi¤¤āõaü jātidhammaü || || Manosamphasso jātidham- mo || || Yam pidam manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü va adukkham asukhaü vā || tam pi jātidhammaü || || 9 Evam passam bhikkhave sutavā ariyasāvako cakkhus- mim pi nibbindati || pe ||\<*<1>*>/ nāparam itthattāyati pajānātã ti || || ## Sabbam bhikkhave jarādhammaü || || ## Sabbam bhikkhave vyādhidhammaü || || ## Sabbam bhikkhave maraõadhammaü\<*<2>*>/ || || ## Sabbam bhikkhave sokadhammaü || || ## Sabbam bhikkhave saükilesadhammaü\<*<3>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 More complete in B1-2, which add at the end saīkhittam, rather, it seems, with respect to the ollowing suttas, although the same word be added to each of them 2 S1-3 add --pe-- 3 B1-2 saükilesika- >/ #<[page 028]># %<28 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 39>% ## Sabbam bhikkhave khayadhammaü || || ## Sabbam bhikkhave vayadhammaü || || ## Sabbam bhikkhave samudayadhammaü || || ## Sabbam bhikkhave nirodhadhammaü\<*<1>*>/ || || Jātidhammavaggo catuttho || || Tassuddānaü\<*<2>*>/ || || Jāti Jarā Vyādhi Maraõaü || Soko ca Saīkileso ca\<*<3>*>/ || Khaya -- Vaya -- Samudayam\<*<4>*>/ || Nirodhadhammena te dasā ti || || ## Sāvatthi || Tatra kho\<*<5>*>/ || || ## Sabbam bhikkhave aniccam\<*<6>*>/ || || ## Sabbam bhikkhave dukkhaü || || ## Sabbam bhikkhave anattā || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Complete in S1-3, B1-2 adding only saīkhittam as in the preceding ones 2 Missing in S1-3 3 B1-2 Sankilesiyaü 4 S1-3 add dhammam to each of these three words 5 In B1-2 only 6 Complete in S1-3 >/ #<[page 029]># %% ## Sabbam bhikkhave abhi¤¤eyyaü || || ## Sabbam bhikkhave pari¤¤eyyaü\<*<1>*>/ || || ## Sabbam bhikkhave pahātabbaü || || ## Sabbam bhikkhave sacchikātabbaü || || ## Sabbam bhikkhave abhi¤¤āpari¤¤eyyaü || || ## Sabbam bhikkhave upaddutaü || || ## 2 Sabbam bhikkhave upassaņņhaü ||\<*<2>*>/ Ki¤ca bhikkhave upassaņņhaü || || 3-5 Cakkhu bhikkhave upassaņņham || || Råpā upas- saņņhā || || Cakkhuvi¤¤āõam upassaņņhaü || || Cakkhu- samphasso upassaņņho || || Yam pidaü cakkhusamphassa- paccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tam pi upassaņņham || la || 5 Jivhā upassāņņhā || || Rasā upassaņņhā || || Jivhāvi¤¤ā- õam upassaņņhaü || || Jivhāsamphasso upassaņņho || || Yam pidam jivhāsamphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tam pi upassaņ- ņhaü || || 6 Kāyo upassaņņho || || 7 Mano upassaņņho || || Dhammā upassaņņhā || || Mano- vi¤¤āõam upassaņņhaü || || Manosamphasso upassaņņho || || Yam pidam manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Omitted in S1 2 B1-2 upasaņņham always >/ #<[page 030]># %<30 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 52. 8>% sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tam pi upassaņņhaü || || 8 Evam passam bhikkhave sutavā ariyasāvako cakkhus- mim pi nibbindati ||pe||\<*<1>*>/ nāparam itthattāyāti pajānātãti || || Aniccavaggo pa¤camo || || Tassa uddānam\<*<2>*>/ || || Aniccaü Dukkham Anattā || Abhi¤¤eyyaü Pari¤¤eyyaü || || Pahātabbaü Sacchikātabbaü || Abhi¤¤ātam pari¤¤eyyaü\<*<3>*>/ || Upaddutaü Upassaņņham\<*<4>*>/ || Vaggo tena pavuccatãti\<*<5>*>/ || || Saëāyatanavagge Pa¤¤āsako pathamo\<*<6>*>/ || || Tassuddānam || || Sutavaggam ca No cetam || Sabbam vaggaü Janānica\<*<7>*>/ || Aniccavaggena\<*<8>*>/ pa¤¤āsaü || Pa¤camo tena pavuccatãti\<*<9>*>/ || || PAĨĨâSAKO DUTIYO ## Sāvatthi || la10 || ## 2 Atha kho a¤¤ataro bhikkhu yena Bhagavā tenupasaī- kami || upasaīkamitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antaü nisãdi || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Much more complete in B1-2 2 B1-2 Tassuddānaü 3 S1-3 Abhi¤¤eyyam, omitting pari¤¤eyyam 4 B1-2 upasaņņhaü 5 B2 pavuccati; S1-3 vuccatãti 6 S1-3 have only Paņhamo pa¤¤aso, all the rest is to be found in B1-2 only 7 B1 janāniccaü 8 B1 -vaggo 9 B2 pavuccati 10 In B1-2 only >/ #<[page 031]># %% 3 Ekam antaü nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Kathan nu kho bhante jānato katham passato avijjā pahiyyati vijjā uppajjatãti || || 4 Cakkhuü kho\<*<1>*>/ bhikkhu aniccato jānato passato avijjā pahiyyati vijjā uppajjatãti || || Råpe aniccato jānato passato avijjā pahiyyati vijjā uppajjati || || Cakkhuvi¤¤āõam || || Cakkhusamphassaü || || Yam pidaü cakkhusamphassa- paccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tam pi aniccato jānato passato avijjā pahiyyati vijjā uppajjati || || 5-8 Sotaü || || Ghānaü || || Jivhaü || || Kāyaü || || 9 Manam aniccato jānato passato avijjā pahiyyati vijjā uppajjati || || Dhamme || || Manovi¤¤āõaü || || Manosam- phassaü || || Yam pidam manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukham vā || tam pi aniccato jānato passato avijjā pahiyyati vijjā uppaj- jati || || 10 Evaü kho bhikkhu jānato evam passato avijjā pahiy- yati vijjā uppajjatãti || || ## 3 Kathaü nu kho bhante jānato katham passato samyo- janā\<*<2>*>/ pahiyyantãti || || 4-9 Cakkhuü kho bhikkhu aniccato jānato passato saüyojanā pahiyyanti || || Råpe || Cakkhuvi¤¤āõaü || || Cakkhusamphassaü || || pe || Yam pidam manosamphassa- paccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tampi aniccato jānato passato saüyojanā pahiyyanti || || 10 Evaü kho bhikkhu jānato evam passato saüyojanā pahiyyantãti || || ## 3 Kathaü nu kho bhante jānato katham passato saüyo- janā samugghātam gacchantãti || || 4-9 Cakkhuü kho\<*<3>*>/ bhikkhu anattato jānato passato \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in S1-3 2 B2 -janāni always 3 In B1-3 only >/ #<[page 032]># %<32 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 55. 10>% samyojanā samugghātaü gacchanti || || Råpe anattato || || Cakkhuvi¤¤āõam anattato || || Cakkhusamphassam anat- tato || || pe || || Yam pidam manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tam pi anattato jānato passato samyojanā samugghātaü gacchanti || || 10 Evaü kho bhikkhave jānato evam passato saüyojanā samugghātam gacchantãti || || ## 3-10 Kathaü nu kho bhante jānato katham passato āsavā pahiyyantãti || la || || âsavā samugghātaü gacchantãti || la\<*<1>*>/ || || ## 3 Kathaü- -anusayā pahiyyantãti || la || || -anusayā samugghātam gacchantãti || || 4 Cakkhuü kho bhikkhave anattato jānato passato anusayā samugghātaü gacchanti || 5-8 Sotam || Ghānaü || Jivhaü || Kāyaü || 9 Manaü || || Dhamme || || Manovi¤¤āõaü || Mano- samphassaü || || Yampidam manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tam pi anattato jānato passato anusayā samugghātaü gacchanti || || 10 Evaü kho\<*<2>*>/ bhikkhu jānato evam passato anusayā samugghāņam gacchantãti || || ## 2 Sabbupādānapari¤¤āya\<*<3>*>/ vo bhikkhave dhammaü desissāmi taü suõātha || || 3 Katamo ca bhikkhave sabbupādānapari¤¤āya dhammo || || 4 Cakkhu¤ca paņicca råpe ca uppajjati cakkhuvi¤¤āõaü || tiõõaü saīgatiphasso || phassapaccayā vedanā || || Evam- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Much more complete in S1-3 inserts here bhikkhave 3 S3 sabbupadānapari¤¤eyyaü always >/ #<[page 033]># %% passaü bhikkhave sutavā ariyasāvako cakkhusmimpi nibbindati || råpesu pi nibbindati || cakkhuvi¤¤āõe pi nibbindati || cakkhusamphasse pi nibbindati || vedanāya pi nibbindati || || Nibbindaü virajjati || virāgā vimuccati || Vimokkhā pari¤¤ātam me upādānanti pajānāti || || 5-8 Sotaü ca paņicca sadde ca uppajjati || Ghānaü ca paņicca gandheca || Jivhaü ca paņicca rase ca || || Kāyaü ca paņicca phoņņhabbe ca || || 9 Manam ca paņicca dhamme ca uppajjati manovi¤¤ā- õaü || tiõõaü saīgatiphasso || phassapaccayā vedanā || || Evam passam bhikkhave sutavā ariyasāvako manasmim pi nibbindati || dhammesu pi nibbindati || manovi¤¤āõe pi nibbindati || manosamphasse pi nibbindati || vedanāya pi nibbindati || || Nibbindaü virajjati || virāgā vimuccati || Vimokkhā\<*<1>*>/ pari¤¤ātam me upādānanti pajānāti || || 10 Ayaü kho bhikkhave sabbupādānapari¤¤āya\<*<2>*>/ dham- moti || || ## 2 Sabbupādānapariyādānāya vo bhikkhave dhammaü desissāmi || taü suõātha || || 3 Katamo ca bhikkhave sabbupādānapariyādānāya dhammo || || 4-6 Cakkhu¤ca paņicca råpe ca uppajjati\<*<3>*>/ cakkhuvi¤¤ā- õam || tiõõaü saīgatiphasso || phassapaccayā vedanā || || Evam passaü bhikkhave sutavā ariyasāvako cakkhusmim pi nibbindati || råpesu pi nibbindati || cakkhuvi¤¤āõe pi nibbindati || vedanāya pi nibbindati || || Nibbindaü viraj- jati || virāgā vimuccati || Vimokkhā pariyādinnam me upādā- nanti pajānāti || pe || || 7-8 Jivhaü ca paņicca rase ca uppajjati jivhāvi¤¤āõam || la || 9 Manaü ca paņicca dhamme ca uppajjati manovi¤¤ā- õaü || tiõõaü saīgatiphasso || phassapaccayā vedanā || || Evam passaü bhikkhave sutavā ariyasāvako manasmim pi nibbindati || dhammesu pi nibbindati || manovi¤¤āõe pi \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 vimokkha always 2 S3 pari¤¤āta >/ #<[page 034]># %<34 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 61. 10>% nibbindati || manosamphasse pi nibbindati || vedanāya pi nibbindati || || Nibbindaü virajjati || virāgā vimuccati || Vimokkhā pariyādinnam me upādānanti pajānāti || || 10 Ayaü kho bhikkhave sabbupādānapariyādānāya\<*<1>*>/ dhammoti || || ## 2 Sabbupādānapariyādānāya vo bhikkhave dhammam desissāmi || taü suõātha || || 3 Katamo ca bhikkhave sabbupādānapariyādānāya dhammo || 4 Taü kim ma¤¤atha bhikkhave cakkhuü niccaü vā aniccam vā ti || Aniccam bhante || || Yam panāniccaü dukkhaü vā taü sukhaü vā ti || || Dukkham bhante || || Yam panāniccaü dukkhaü vipariõāmadhammaü kallaü nu taü samanupassituü Etam mama eso hamasmi eso me attāti || || No hetam bhante || || Rupā || la || Cakkhuvi¤¤āõaü || || Cakkhusamphasso || || Yam pidaü cakkhusampassapaccayā uppajjati vedayitaü- -niccaü vā aniccaü vā ti || || Aniccam bhante || || 5-8 Sotam || Ghānam || Jivhā || Kāyo || || 9 Mano || dhammā || manovi¤¤āõaü || manosam- phasso || || Yam pidam manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tam pi niccaü vā aniccaü vā ti || || Aniccam bhante || || Yam panāniccaü dukkhaü vā taü sukhaü vā ti || Dukkham bhante || || Yam panāniccaü dukkhaü vipariõāmadhammaü kallaü nu taü samanupassituü Etam mama eso ham asmi eso me attāti || || No hetam bhante || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 -pariyādā; S3 -pariyādāna >/ #<[page 035]># %% 10 Evam passam bhikkhave sutavā ariyasāvako cakkhus- mim pi nibbindati || råpesu pi nibbindati || cakkhuvi¤¤āõe pi nibbindati || cakkhusamphasse pi nibbindati || || Yam pidam cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tasmim pi nibbindati || la || Jivhāya pi nibbindati || rasesu pi nibbindati || jivhāvi¤¤āõe pi || jivhāsamphasse pi || || Yam pidam jivhāsam- phassapaccayā uppajjati || la || Manasmim pi nibbindati || manovi¤¤āõe pi nibbindati || manosamphasse pi nibbindati || || Yam pidam manosam- phassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tasmim pi nibbindati || || Nibbin- daü virajjati || virāgā vimuccati || Vimuttasmim vimuttam iti ¤āõaü hoti || || Khãõā jāti vusitam brahmacariyaü kataü karaõãyam || nāparam itthattāyāti pajānāti || || 11 Ayaü kho bhikkhave sabbupādānapariyādānāya dhammoti || || Avijjāvaggo pathamo\<*<1>*>/ || || Tassuddānam || || Avijjā Samyojanā dve || âsavena dve vuttā\<*<2>*>/ || Anusayā apare dve\<*<3>*>/ || Pari¤¤ā dve Pariyādinnaü\<*<4>*>/ || || Vaggo tena pavuccatãti || || ## ## 1 Sāvatthinidānam || || 2 Atha kho āyasmā Migajālo yena Bhagavā || la || 3 Ekam antaü nisinno kho āyasmā Migajālo Bhaga- vantam etad avoca || || Ekavihārã ekavihārãti bhante vuccati || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 chaņņho 2 S1-3 âsavā apare dve 3 S1-3 Anusayena dve vuttā 4 S1-3 pariyādiõõena te dasāti (the rest missing) >/ #<[page 036]># %<36 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 68. 4>% kittāvatā nu kho bhante ekavihārã hoti || kittāvatā ca pana Sadutiyavihārã\<*<1>*>/ hoti || || 4 Santi kho Migajāla cakkhuvi¤¤eyyā råpā iņņhā kantā manāpā piyaråpā kāmupasaühitā rajanãyā || || Ta¤ce bhikkhu abhinandati abhivadati ajjhosāya tiņņhati || tassa tam abhinandato abhivadato ajjhosāya tiņņhato uppajjati nandi || nandiyā sati sārāgo hoti || Sārāge sati saüyogo hoti || nandisaüyojanasaüyutto kho Migajāla bhikkhu sadutiya- vihārãti vuccati || 5-6 || la || 7-8 Santi kho Migajāla jivhāvi¤¤eyyā rasā iņņhā kantā manāpā piyaråpā kāmupasaühitā rajanãyā || ta¤ce bhikkhu abhinandati abhivadati ajjhosāya tiņņhato || tassa tam abhinandato abhivadato ajjhosāya tiņņhato uppajjati nandi || nandiyā sati sārāgo hoti || Sārāge sati saüyogo hoti || nandisaüyojanasaüyutto kho Migajāla bhikkhu sadutiya- vihārãti vuccati || || la || 9 Santi kho Migajāla manovi¤¤eyyā dhammā iņņhā kantā manāpā piyaråpā kāmupasaühitā rajanãyā || ta¤ce bhikkhu abhinandati abhivadati ajjhosāya tiņņhati || tassa tam abhinandato abhivadato ajjhosāya tiņņhato uppajjati nandi || nandiyā sati sārāgo hoti sārāge sati saüyogo hoti nandisaüyojanasaüyutto kho Migajāla bhikkhu sadutiya- vihārãti vuccati || || 10 Evaüvihārãca Migajāla bhikkhu ki¤cāpi ara¤¤e vana- patthāni\<*<2>*>/ pantāni senāsanāni paņisevati appasaddāni appanigghosāni vijanavātāni manussarāhaseyyakāni paņi- sallāõasāruppāni || atha kho sadutiyavihārãti vuccati || 11 Tam kissa hetu || || Taõhā hissa dutiyā sāssa\<*<3>*>/ apahãnā || tasmā sadutiyavihārãti vuccati || || 12-14 Santi ca kho Migajāla cakkhuvi¤¤eyyā råpā iņņhā kantāmanāpāpiyaråpā kāmupasaühitā rajanãyā || ta¤ce bhik- khu nābhinandati nābhivadati nā\<*<4>*>/ ajjhosāya tiņņhati || tassa tam anabhinandato anabhivadato anajjhosāya tiņņhato nandi nirujjhati || nandiyā asati sārāgo na hoti || sārāge asati \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 saddutiya- always 2 B1 ara¤¤evanapattāni 3 B1 sāyam always 4 B1 omits na >/ #<[page 037]># %% saüyogo na hoti || nandisaüyojanavisaüyutto kho Migajāla bhikkhu ekavihārãti vuccati || la || 15-16 Santi kho Migajāla jivhāvi¤¤eyyā rasā || la || 17 Santi kho Migajāla manovi¤¤eyyā dhammā iņņhā kantā manāpā piyaråpā kāmupasaühitā rajanãyā || || Ta¤ce bhikkhu nābhinandati nābhivadati nājjhosāya tiņņhati || tassa tam anabhinandato anabhivadato anajjhosāya tiņņhato nandi nirujjhati || nandiyā asati sārāgo na hoti || sārāge asati saüyogo na hoti || nandisaüyojanavisaüyutto kho Migajāla bhikkhu ekavihārãti vuccati || || 18 Evaüvihārã ca Migajāla bhikkhu ki¤cāpi gāmante viharati ākiõõe\<*<1>*>/ bhikkhåhi bhikkhunãhi upāsakehi upā- sikāhi rājåhi rājamahāmattehi titthiyehi titthiyasāvakehi || atha kho ekavihārãti vuccati || || 19 Tam kissa hetu || || Taõhā hissa dutiyā sāssa pahãnā tasmā\<*<2>*>/ ekavihārãti vuccatãti || || ## 2 Atha kho āyasmā Migajālo yena Bhagavā tenupasaī- kami || pe || || 3 Ekam antaü nisinno kho āyasmā Migajālo Bhaga- vantam etad avoca || || Sādhu me bhante Bhagavā saü- khittena dhammaü desetu || yam aham dhammaü sutvā eko våpakaņņho appamatto ātāpã pahitatto vihareyyanti || || 4-6 Santi kho Migajāla cakkhuvi¤¤eyyā råpā iņņhā kantā manāpā piyaråpā kāmupasaühitā rajanãyā || || Ta¤ce bhikkhu abhinandati abhivadati ajjhosāya tiņņhati || tassa tam abhinandato abhivadato ajjhosāya tiņņhato uppajjati nandi || nandisamudayā dukkhasamudayo Migajālāti vadāmi || la || 7-8 Santi kho Migajāla jivhāvi¤¤eyyā rasā || la || || 9 Santi kho Migajāla manovi¤¤eyyā dhammā iņņhā kantā manāpā piyaråpā kāmupasaühitā rajanãyā || || Ta¤ce bhikkhu abhinandati abhivadati ajjhosāya tiņņhati || tassa tam abhinandato abhivadato ajjhosāya tiņņhato uppajjati \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 ākiõno 2 S3 tassa >/ #<[page 038]># %<38 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 64. 10>% nandi || nandisamudavā dukkhasamudayo Migājalāti vadāmi || || 10-12 Santi kho Migajāla cakkhuvi¤¤eyyā råpā iņņhā kantā manāpā piyaråpā kāmupasaühitā rajanãyā || || Ta¤ce bhikkhu nābhinandati nābhivadati nājjhosāya tiņņhati || tassa tam anabhinandato anabhivadato anajjhosāya tiņņhato nandi nirujjhati || nandinirodhā dukkhanirodho Migajālāti vadāmi || || 13-14 Santi kho Migajāla jivhāvi¤¤eyyā rasā iņņhā kantā || pe || 15 Santi kho Migajāla manovi¤¤eyyā dhammā iņņhā kantā manāpā piyaråpā kāmupasaühitā rajanãyā || || Ta¤ce bhikkhu nābhinandati nābhivadati nājjhosāya tiņņhati || tassa taü anabhinandato anabhivadato anajjhosāya tiņņhato nandi nirujjhati || nandinirodhā dukkhanirodho Miga- jālāti vadāmãti || || 16 Atha kho āyasmā Migajālo Bhagavato bhāsitam abhinanditvā anumoditvā uņņhāyāsanā Bhagavantam abhivādetvā padakkhiõaü katvā pakkāmi || || 17 Atha kho āyasmā Migajālo eko våpakaņņho appamatto ātāpã pahitatto viharanto na cirasseva yassatthāya kula- puttā sammadeva agārasmā anagāriyam pabbajanti || tad anuttaram brahmacariyapariyosānaü diņņheva dhamme sayam abhi¤¤ā sacchikatvā upasampajja vihāsi || || Khãõā jāti vusitam brahmacariyaü kataü karaõãya nāparam itthattāyāti abbha¤¤asi || || 18 A¤¤ataro va panāyasmā Migajālo arahataü ahosãti || ## 1 Ekaü samayam Bhagavā Rājagahe viharati Veëuvane Kalandakanivāpe || || 2-3 Atha kho āyasmā Samiddhi yena Bhagavā || pa || Bhagavantam etad avoca || || Māro Māroti vuccati || kittā- vatā nu kho bhante {Māro} vā\<*<1>*>/ assa\<*<2>*>/ Mārapa¤¤atti vā ti || || 4 Yattha kho Samiddhi atthi cakkhum atthi råpā atthi \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Omitted by S1-3 2 B2 ayaü always >/ #<[page 039]># %% cakkhuvi¤¤āõam atthi cakkhuvi¤¤āõavi¤¤ātabbā dhammā || atthi tattha Māro vā Mārapa¤¤atti vā || || 5-6 Atthi sotaü-\<*<1>*>/ atthi ghānam-\<*<1>*>/ || 7-8 Atthi jivhā atthi rasā atthi jivhāvi¤¤āõam atthi jivhāvi¤¤āõavi¤¤ātabbā dhammā || atthi tattha Māro vā Mārapa¤¤atti vā || || Atthi kāyo || || 9 Atthi mano atthi dhammā atthi manovi¤¤āõam atthi manovi¤¤āõavi¤¤ātabbā dhammā || atthi tattha Māro vā Mārapa¤¤atti vā || || 10-12 Yattha ca kho Samiddhi natthi cakkhu natthi råpā natthi cakkhuvi¤¤āõaü natthi cakkhuvi¤¤āõavi¤¤ā- tabbā dhammā || natthi tattha Māro vā Mārapa¤¤atti vā || la || 13-14 Natthi jivhā natthi rasā natthi jivhāvi¤¤āõaü natthi jivhāvi¤¤āõavi¤¤ātabbā dhammā || natthi tattha Māro vā Mārapa¤¤atti vā || la || 15 Natthi mano natthi dhammā natthi manovi¤¤āõaü natthi manovi¤¤āõavi¤¤ātabbā dhammā || natthi tattha Māro vā Mārapa¤¤atti vā ti || || ## 3-15 Satto satto ti bhante vuccati || Kittāvatā nu kho bhante satto vā assa sattapa¤¤atti vā ti || la || ## 3-15 Dukkhaü dukkhanti bhante vuccati || Kittāvatā nu kho bhante dukkhaü vā assa dukkhapa¤¤atti vā ti || la || ## 3 Loko lokoti bhante vuccati || Kittāvatā nu kho bhante loko vā assa lokapa¤¤atti vā ti || || 4-9 Yattha kho Samiddhi atthi cakkhum atthi råpā atthi cakkhuvi¤¤āõam atthi cakkhuvi¤¤āõavi¤¤ātabbā dhammā || atthi tattha loko vā lokapa¤¤atti vā || || la || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Complete in B1-2; missing in S1-3 >/ #<[page 040]># %<40 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 68. 10>% Atthi mano atthi dhammā atthi manovi¤¤āõaü atthi mano- vi¤¤āõavi¤¤ātabbā dhammā || atthi tattha loko vā loka- pa¤¤atti vā || || 10-15 Yattha ca kho Samiddhi natthi cakkhu natthi råpā natthi cakkhuvi¤¤āõam natthi cakkhuvi¤¤āõa- vi¤¤ātabbā dhammā || natthi tattha loko vā loka- pa¤¤atti vā || || la || || natthi jivhā natthi rasā || pe || natthi mano natthi dhammā natthi manovi¤¤āõaü natthi mano- vi¤¤āõavi¤¤ātabbā dhammā || natthi tattha loko vā loka- pa¤¤atti vā ti || || ## 1 Ekaü samayam āyasmā ca Sāriputto āyasmā ca Upaseno Rājagahe viharanti sãtavane sappasoõķikapab- bhāre || || 2 Tena kho pana samayena āyasmato Upasenassa kāye āsãviso patito hoti || || 3 Atha kho āyasmā Upaseno bhikkhå āmantesi || || Etha me āvuso imaü kāyam ma¤cakam āropetvā bahiddhā nãharatha purāyam kāyo idheva vikirati seyyathāpi bhåsa\<*<1>*>/- muņņhãti || || 4 Evaü vutte āyasmā Sāriputto āyasmantam Upasenam etad avoca || || Na kho pana mayam passāma āyasmato Upasenassa kāyassa vā a¤¤athattam indriyānaü vā vipari- õāmaü || || 5 Atha panāyasmā Upaseno evam āha || || Etha me āvuso imaü kāyam ma¤cakam āropetvā bahiddhā nãha- ratha purāyam kāyo idheva vikirati seyyathāpi bhåsa- muņņhãti || || 6 Yassa nuna āvuso Sāriputta evam assa Ahaü cak- khunti Mama cakkhunti vā || la || Ahaü jivhā ti vā Mama jivhāti vā || || Aham mano ti vā Mama manoti vā || tassa āvuso Sariputta siyā kāyassa vā a¤¤athattam indriyānaü vā pariõāmo || || Mayha¤ca kho āvuso Sāriputta na evaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 So B2; B1 bhusa- always; S1 bhåsa- here only; S3 håsa-; further on S1-3 husa or håsa >/ #<[page 041]># %% hoti || Ahaü cakkhunti vā Mama cakkhunti vā || la || Ahaü jivhāti vā Mama jivhāti va || || Ahaü manoti vā Mama manoti vā || tassa mayham\<*<1>*>/ āvuso Sāriputta kiü kāyassa vā a¤¤athattam bhavissati indriyānaü vā vipari- õāmoti || || 7 Tathā hi\<*<2>*>/ panāyasmato Upasenassa dãgharattam ahaükāra-mamaükāra-mānānusayā susamåhatā ||\<*<3>*>/ tasmā āyasmato Upasenassa na\<*<4>*>/ evaü hoti || Ahaü cakkhunti vā Mama cakkhunti vā || || Ahaü jivhāti vā Mama jivhāti vā || || Aham mano ti vā Mama mano ti vā || || 8 Atha kho te bhikkhå āyasmato Upasenassa kāyam ma¤cakam āropetvā bahiddhā nãhariüsu || || 9 Atha kho āyasmato Upasenassa kāyo tattheva vikiri\<*<5>*>/ seyyathāpi bhåsamuņņhã ti || || ## 2 Atha kho āyasmā Upavāno\<*<6>*>/ yena Bhagavā tenupa- saīkami || pe || || 3 Ekam antaü nisinno kho āyasmā Upavāno Bhaga- vantam etad avoca || || Sandiņņhiko dhammo sandiņņhiko dhammoti bhante vuccati || kittāvatā nu kho bhante sandiņ- ņhiko dhammo ti || akāliko ehipassiko opanayiko paccattaü veditabbaü vi¤¤åhãti || || 4 Idha pana Upavāõa\<*<7>*>/ bhikkhu cakkhunā råpaü disvā råpapaņisaüvedã ca hoti {råparāgapaņisaüvedã} ca || santaü ca ajjhattaü råpesu rāgam Atthi me ajjhattam råpesu rāgo ti pajānāti || || Yantaü Upavāna bhikkhu cakkhunā råpaü disvā {råpapaņisaüvedã} ca hoti {råparāgapaņisaüvedã} ca || santaü ca ajjhattaü råpesu rāgam Atthi me ajjhattam råpesu rāgo ti pajānāti || evam pi kho Upavāna sandiņņhiko dhammo hoti akāliko ehipassiko opanayiko paccattaü vedi- tabbo vi¤¤åhãti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 inserts ca kho 2 S3 inserts no 3 B1 -nusayo susamuhato 4 S3 omits na 5 B2 vikiriyati 6 B1 Upavāna; B2 Upavāõa-o both always; S1-3 are wavering 7 S1-3 Idhupavāõa >/ #<[page 042]># %<42 SAėâYATANA-SAũYUTTA XXXV. 70. 5>% 5-6 Puna ca param Upavāna bhikkhu || la || 7-8 Jivhāya rasaü sāyitvā rasapaņisaüvedã ca hoti rasarāgapaņisaüvedã ca || santaü ca ajjhattaü rasesu rāgaü Atthi me ajjhattaü rasesu rāgo ti pajānāti || || Yan- tam Upavāna bhikkhu jivhāya rasaü sāyitvā {rasapaņisaü- vedã} ca hoti rasarāgapaņisaüvedã ca || santaü ca ajjhattaü rasesu rāgaü. Atthi me ajjhattaü rasesu rāgoti pajānāti || evam pi kho Upavāna sandiņņhiko dhammo hoti akāliko ehipassiko opanayiko paccattaü veditabbo vi¤¤åhãti || la || || 9 Puna ca param Upavāna bhikkhu manasā dhammaü vi¤¤āya dhammapaņisaüvedã ca hoti dhammarāgapaņi- saüvedã ca || santaü ca ajjhattam dhammesu rāgam Atthi me ajjhattaü dhammesu rāgo ti pajānāti || || Yantam Upavāna bhikkhu manasā dhammaü vi¤¤āya dhamma- paņisaüvedã ca hoti dhammarāgapaņisaüvedi ca || santaü ca ajjhattam dhammesu rāgam Atthi me ajjhattaü dham- mesu rāgoti pajānāti || evampi kho Upavāna sandiņņhiko hoti || la || paccattaü veditabbo vi¤¤åhãti || || 10 Idha panā Upavāna\<*<1>*>/ bhikkhu cakkhunā råpaü disvā råpapaņisaüvedã hi kho\<*<2>*>/ hoti no ca råparāgapaņisaüvedã || asantaü ca ajjhattaü råpesu rāgaü Natthi me ajjhattaü råpesu\<*<3>*>/ rāgo ti pajānāti || || Yan tam Upavāna Bhikkhu cakkhunā råpaü disvā råpapaņisaüvedã hi kho hoti no ca {råparāgapaņisaüvedã} || asantaü ca ajjhattaü råpesu rāgaü Natthi me ajjhattaü råpesu rāgo ti pajānāti || evam pi kho Upavaõa sandiņņhiko dhammo hoti akāliko ehipassiko opanayiko paccattaü veditabbo vi¤¤åhãti || || 11-14 Puna ca param Upavāna bhikkhu sotena saddaü || ghānena gandhaü || jivhāya rasaü sāyitvā rasapaņisaüvedã hi kho hoti no ca rasarāgapaņisaüvedã || asantaü ca ajjhat- taü rasesu rāgaü Natthi me ajjhattaü rasesu rāgoti pajānāti || la || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 Idhupavāõa (S3 -na) as before 2 B1-3 ca instead of hi kho here only; B2 heva instead of hi, always 3 S3 repeats two other times the words rāgaü natthi- -råpesu >/ #<[page 043]># %% 15 Puna ca param Upavāna bhikkhu manasā dhammaü vi¤¤āya dhammapaņisaüvedã hi kho hoti || no ca dham- marāgapaņisaüvedã || asantaü ca ajjhattam dhammesu rāgaü Natthi me ajjhattaü dhammesu rāgo ti pajā- nāti || || Yantam Upavāna bhikkhu manasā dhammaü vi¤¤āya {dhammapaņisaüvedã} hi kho hoti || no ca dhamma- rāgapaņisaüvedã || asantaü ca ajjhattaü dhammesu rāgam Natthi me ajjhattaü dhammesu rāgoti pajānāti || evaü kho Upavāna sandiņņhiko dhammo hoti kāliko ehipassiko opa- nayiko paccattaü veditabbo vi¤¤åhãti || || ## 2 Yo hi koci bhikkhave bhikkhu channam phassāyata- nānaü samudaya¤ ca atthagama¤ ca assāda¤ ca ādãnava¤ ca nissaraõa¤ ca yathābhåtaü nappajānāti || avusitaü tena brahmacariyaü ārakā so imasmā dhammavinayā ti || || 3 Evaü vutte a¤¤ataro bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Etthāham bhante anassāsiü\<*<1>*>/ || aha¤hi bhante channam phassāyatanānaü samudaya¤ ca atthagama¤ ca assāda¤ ca ādãnava¤ ca nissaraõa¤ ca yathābhåtaü nappa- jānāmãti || || 4-6 Taü kiü ma¤¤asi bhikkhu || || Cakkhum etam mama eso ham asmi eso me attāti samanupassassã ti || || No hetam bhante || || Sādhu bhikkhu ettha ca te bhikkhu Cakkhu netaü mama neso ham asmi na me so attāti evam etaü yathābhåtaü sammappa¤¤āya sudiņņham bhavissati || esevanto duk- khassa || la || || 7-8 Jivhā etam mama eso ham asmi eso me attāti samanupassasi || || No hetam bhante || || Sādhu bhikkhu ettha ca te bhikkhu Jivhā netam mama neso ham asmi na me so attāti evam etaü yathābhåtaü sammappa¤¤āya sudiņņhaü bhavissati || esevanto duk- khassa || la || || 9 Manam- -esevanto dukkhassā ti\<*<2>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 anassassam always 2 9 is complete in B, missing in S1-3 >/ #<[page 044]># %<44 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 72. 2>% ## 2 Yo hi koci bhikkhave\<*<1>*>/ bhikkhu channam phassāyata- nānaü samudāya¤ ca atthagama¤ ca assāda¤ ca ādãnava¤ ca nissaraõa¤ ca yathābhåtaü nappajānāti || avusitaü tena brahmacariyam ārakā so\<*<2>*>/ imasmā dhammavinayāti || || 3 Evaü vutte a¤¤ataro bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Etthāham bhante anassāsiü || aha¤hi bhante channam phassāyatanānaü samudaya¤ ca atthagama¤ca assāda¤ca ādãnava¤ca nissaraõa¤ca yathābhåtaü nappa- jānāmãti || || 4-6 Taü kim ma¤¤asi bhikkhu Cakkhuü netam mama neso ham asmi na meso attāti samanupassasãti || || Evam bhante || || Sādhu bhikkhu || ettha ca te bhikkhu Cakkhu netam mama neso ham asmi na meso attāti evam etaü yathābhåtam sammappa¤¤āya sudiņņhaü bhavissati || evan te etaü pathamam phassāyatanam pahãnam bhavissati āyatim apunabbhavāya || la || || 7-8 Jivhā netam mama neso ham asmi na meso attāti samanupassasãti || || Evam bhante || || Sādhu bhikkhu || ettha ca te bhikkhu Jivhā netam mama neso ham asmi na me so attāti evam etaü yathābhåtaü sammappa¤¤āya sudiņņham bhavissati || evante etam catut- tham phassāyatanam pahãnam bhavissati āyatim apunab- bhavāya || || pa || || 9 Manaü netam mama neso ham asmi na me so attāti samanupassasãti || || Evam bhante || || Sādhu bhikkhu || ettha ca te bhikkhu Mano netam mama neso ham asmi na meso attāti evam etaü yathābhåtaü sammappa¤¤āya sudiņņham bhavissati || evam te etaü chaņņham phassāyatanam pahãnam bhavissati āyatim apu- nabbhavāyāti || || ## 2 Yo hi koci bhikkhave bhikkhu channam phassāya- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Yo- bhikkhave is missing in S1-3 2 S1-3 ārakāvaso here and further on >/ #<[page 045]># %% tanānaü samudaya¤ca atthagama¤ca assāda¤ca ādãnava¤ca nissaraõa¤ca yathābhåtam nappajānāti || avusitam tena brahmacariyam ārakā so imasmā dhammavinayā ti || || 3 Evaü vutte a¤¤ataro bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Etthāham bhante anassāsiü\<*<1>*>/ || aha¤hi bhante channam phassayātanānaü samudaya¤ca atthagama¤ca assāda¤ca ādãnava¤ca nissaraõa¤ca yathābhåtaü nappa- jānāmãti || || 4 Taü kim ma¤¤asi bhikkhu || cakkhuü niccaü vā aniccaü vā ti || || Aniccam bhante || || Yaü panāniccaü dukkhaü vā taü sukhaü vā ti || || Dukkham bhante || || Yam panāniccaü dukkhaü vipariõāmadhammaü kallan nu taü samanupassituü Etam mama eso ham asmi eso me attāti || || No etam bhante || || 5-8 Sotam || Ghānam || Jivhā || Kāyo || 9 Mano nicco vā anicco vā ti || || Anicco bhante || || Yam panāniccaü dukkhaü dukkhaü vā taü sukhaü vā ti || || Dukkham bhante || || Yam panāniccaü dukkhaü vipariõāmadhammaü kallan nu taü samanupassituü Etam mama eso ham asmi eso me attāti || || No hetam bhante \<*<10>*>/ Evam passam bhikkhu sutavā ariyasāvako cakkhus- mim pi nibbindati || manasmim pi nibbindati || || Nibbindaü virajjati || virāgā vimuccati || vimuttasmiü vimuttam iti ¤āõaü hoti || || Khãõā jāti vusitaü brahmacariyaü kataü karaõãyam nāparam itthattāyāti pajānātãti || || Migajālavaggo dutiyo\<*<2>*>/ || || Tassa uddānaü || || Migajālena dve vuttā || Cattāro ca Samiddhinā || Upaseno Upavāõo\<*<3>*>/ ca || Chaphassāyatanikā tayo ti\<*<4>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 anassātam --pe--; B1-2 add panassassaü 2 S1-3 sattamo 3 B1 upavāno 4 B1 tatiyo ti >/ #<[page 046]># %<46 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 74. 1>% ## ## 1 Sāvatthi nidānaü\<*<1>*>/ || || 2 Atha kho a¤¤ataro bhikkhu yena Bhagavā tenupasaī- kami || la || 3 Ekam antaü nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Amukasmim bhante vihāre a¤¤ataro bhikkhu navo appa¤¤āto\<*<2>*>/ ābādhiko dukkhito bāëhagilāno || sādhu bhante Bhagavā yena so bhikkhu tenupasaīkamatu anu- kampam upādāyāti || || 4 Atha kho Bhagavā navakavāda¤ca sutvā gilānavā- da¤ca\<*<3>*>/ appa¤¤āto bhikkhåti iti viditvā yena so bhikkhu tenupasaīkami || || 5 Addasā kho so\<*<4>*>/ bhikkhu Bhagavantaü dårato va\<*<5>*>/ āgacchantaü || disvāna ma¤cake sama¤copi\<*<6>*>/ || || 6 Atha kho Bhagavā tam bhikkhum etad avoca || || alam āgacchantaü || disvāna ma¤cake sama¤capi\<*<7>*>/ || santimāni āsanāni pa¤¤attāni tatthāhaü nisãdissāmãti || Nisãdi Bhagavā pa¤- ¤atte āsane || || 7 Nisajja kho Bhagavā tam bhikkhum etad avoca || || Kacci\<*<8>*>/ te bhikkhu khamanãyaü || kacci yāpanãyaü ||\<*<9>*>/ kacci dukkhā vedanā paņikkamanti no atikkamanti || patikammo- sānam pa¤¤āyati no abhikkamoti || || Na me bhante kha- manãyaü na yāpanãyaü || bāëhā me dukkhā vedanā abhik- kamanti no paņikkamanti || abhikkamosānam pa¤¤āyati no paņikkamoti || || 8 Kacci te bhikkhu na ki¤ci kukkuccaü na koci vip- paņisāroti || || Taggha me bhante anappakaü kukkuccam\<*<10>*>/ anappako vippaņisāroti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in S1-3 2 B1-2 apa¤¤āto always 3 S1-3 add sutvā 4 Omitted by S1 and B1 5 Missing in B1 6 B1-2 samadhosi always; B1 samidhosi here only 7 S1 sama¤casi here only 8 B2 Kicci always 9 S1-3 ||pe || instead of kacci yā- 10 S1 anappakukkuccaü >/ #<[page 047]># %% 9 Kacci pana tvaü\<*<1>*>/ attā sãlato na\<*<2>*>/ upavadatãti || || No hetam bhante\<*<3>*>/ || || 10 No ce kira tvam bhikkhu attā sãlato upavadati || atha bhikkhu\<*<4>*>/ {kismiü} ca te kukkuccam ko ca\<*<4>*>/ vippaņisāroti || || Na khvāham bhante sãlavisuddhattham Bhagavatā dhammaü desitam ājānāmãti || || 11 No ce kira tvam bhikkhu sãlavisuddhattham mayā dhammaü desitaü ājānāsi || atha kimatthaü carahi\<*<5>*>/ tvam bhikkhu mayā dhammaü desitam ājānāsãti || Rāgavirāgatthaü khvāham bhante Bhagavatā dhammaü desitam ājānāmãti || || 12 Sādhu sādhu bhikkhu || Sādhu kho tvam bhikkhu rāgavirāgattham mayā dhammaü desitam ājānāsi || rāga- virāgattho hi bhikkhu mayā dhammo desito || || 13 Taü kim ma¤¤asi bhikkhu cakkhum niccaü aniccaü vāti || Aniccam bhante || la || Sotaü || Ghānam || Jivhā || Kāyo || Mano nicco vā anicco vā ti || || Anicco bhante || || Yam panāniccaü dukkhaü vā sukhaü vā ti || || Dukkham bhante || || Yam panāniccaü dukkhaü viparināmadhammaü kallan nu taü samanupassituü Etam mama eso ham asmi eso me attāti || || No hetam bhante || || 14 Evam passam bhikkhu sutavā ariyasāvako cakkhus- mim pi\<*<6>*>/ nibbindati || pe ||\<*<7>*>/ nāparam itthattāyāti pajānātãti || || 15 Idam avoca Bhagavā || attamano so bhikkhu Bhaga- vato bhāsitam abhinandi || imasmiü ca pana veyyākaraõas- miü bha¤¤amāne tassa bhikkhuno virajaü vãtamalaü dhammacakkhum udapādi || || Yaü ki¤ci samudaya- dhammaü sabbantaü nirodhadhammanti || || ## 1-10 [Exacky the same as in the preceding Sutta] \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 te always 2 Missing in B 3 S3 Nakho me bhante attā sãlato upavadatã ti 4 S3 omits bhikkhu and kho ca 5 S3 carasi always 6 In S1-3 only 7 More complete in B 1-2 >/ #<[page 048]># %<48 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 75. 11>% \<*<11>*>/ No ce kira tvam bhikkhu sãlavisuddhattham mayā dhammam desitam ājānāsi || atha kimatthaü carahi tvam bhikkhu mayā dhammaü desitam ajānāsãti || || Anupādāparinibbāõatthaü khvāham bhante Bhagavatā dhammaü desitaü ājānāmãti || || 12 Sādhu sādhu bhikkhu || sādhu kho pana\<*<1>*>/ tvam bhik- khu anupādāparinibbāõattham mayā dhammaü desitam ājānāsi || anupādāparinibbānattho hi bhikkhu mayā dhammo desito || || 13-14 [As in the preceding] 15 Idam avoca Bhagavā || || Attamano\<*<2>*>/ so bhikkhu Bhagavato bhāsitam abhinandi || imasmi¤ca pana veyyā- karaõasmim bha¤¤amāne tassa bhikkhussa\<*<3>*>/ anupādāya āsavehi cittaü vimuccatãti || || ## 2 Atha kho āyasmā Rādho || la || 3 Ekam antaü nisinno kho āyasmā Rādho Bhagavan- tam etad avoca || || Sādhu me bhante Bhagavā saükhit- tena dhammaü desetu || || Sādhu me bhante Bhagavato dhammaü sutvā eko våpakaņņho appamattako ātāpã pahitatto viharey- yanti || || 4 Yaü kho Rādha aniccaü tatra te chando pahātabbo || || 5-7 Ki¤ca Rādha aniccaü || || Cakkhuü kho Rādha aniccam || tatra te chando pahātabbo || || Råpā aniccā || || Cakkhuvi¤¤āõam || || Cakkhusamphasso || || Yampidaü cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tam pi aniccam tatra te chando pahatabbo || la || || 8-9 Jivhā\<*<4>*>/ || Kāyo || || 10 Mano anicco tatra te chando pahātabbo || dhammā || manovi¤¤āõaü || manosamphasso || Yampidam mano- samphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā duk- khaü vā adukkham asukhaü vā || tam pi aniccaü\<*<5>*>/ tatra te chando pahātabbo || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 omits pana 2 S3 adds ca 3 Missing in S3 4 Complete in S1-3 5 S1 dukkhaü >/ #<[page 049]># %% 11 Yaü kho Rādha aniccaü tatra te chando pahātabbo ti\<*<1>*>/ || || ## 4 Yaü kho Rādha dukkhaü tatra te chando pahātabbo || || 5-10 Ki¤ca Rādha dukkhaü || || Cakkhu kho Rādha duk- khaü || tatra te chando pahātabbo || || Råpā || || Cakkhuvi¤- ¤āõaü || || Cakkhusamphasso || pe\<*<2>*>/ || Yam pidam manosam- phassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tam pi dukkhaü || tatra te chando pahātabbo || || 11 Yaü kho Rādha dukkhaü tatra te chando pahātab- boti || || ## 4 Yo kho Rādha anattā || tatra te chando pahātabbo || || 5-9 Ko ca Rādha anattā || Cakkhuü kho Rādha anattā || tatra te chando pahātabbo || || Råpā || || Cakkhuvi¤¤ā- õaü || || Cakkhusamphasso || || Yampidam cakkhusam- phassapaccayā || la || || 10 Mano anattā || || Dhammā || || Manovi¤¤āõaü || || Manosamphasso || || Yam pidam manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tampi anattā || tatra te chando pahātabbo || || 11 Yo kho Rādha anattā || tatra te chando pahātabboti || || ## 2 Atha kho a¤¤ataro bhikkhu yena Bhagavā tenupasaī- kami || pe || || 3 Ekam antaü nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Atthi nu kho bhante eko dhammo yassa pahānā bhikkhuno avijjā pahãyati vijjā uppajjatãti || || Atthi kho bhikkhu kho dhammo yassa pahānā bhikkhuno avijjā pahãyati vijjā uppajjatãti || || 4 Katamo pana bhante eko dhammo yassa pahānā bhik- khuno avijjā pahãyati vijjā uppajjatãti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 11 is missing in S3 2 Less abridged in B1-2 >/ #<[page 050]># %<50 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 79. 5>% Avijjā kho bhikkhu eko dhammo yassa pahānā bhikkhuno avijjā pahãyati vijjā uppajjatãti || || 5 Katham pana bhante jānato katham passato bhik- khuno avijjā pahãyati vijjā uppajatãti || || 6 Cakkhuü kho bhikkhu aniccato jānato passato bhik- khuno avijjā pahãyati vijjā uppajjatãti || || Råpe || la || Yam- pidaü cakkhusamphassapaccayā uppajjati sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tam pi aniccato jānato passato bhikkhuno avijjā pahãyati vijjā uppajjati || || 7-11 Jivhā || Mano\<*<1>*>/ || || 12 Evaü kho bhikkhu jānato evam passato bhikkhuno avijjā pahãyati vijjā uppajjatãti || || ## 1-5 [As in the preceding] 6 Idha bhikkhu\<*<2>*>/ bhikkhuno sutaü hoti Dhammā nālam abhinivesāyāti || ||\<*<3>*>/ Eva¤ce tam bhikkhu bhikkhuno sutaü hoti Sabbe dhammā\<*<4>*>/ nālam abhinivesāyāti || so sabbam\<*<5>*>/ dhammam abhijānāti || sabbaü dhammam abhi¤¤āya sabbaü dhammam parijānāti\<*<6>*>/ || sabbaü dhammam pari¤- ¤āya sabbanimittāni a¤¤ato passati || cakkhum a¤¤ato pas- sati || råpe || cakkhuvi¤¤āõam || cakkhusamphassaü || || pe || || yam pidaü mano samphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü va || tam pi a¤¤ato passati || || 7 Evaü kho bhikkhu jānato evam passato bhikkhuno avijjā pahãyati vijjā uppajjatãti || || ## 2 Atha kho sambahulā bhikkhå yena Bhagavā tenupa- saīkamiüsu || pe || || 3 Ekam antaü nisinnā kho te bhikkhå Bhagavantam \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Jivhā and Mano are complete in S1-3 2 S1-3 bhikkhave 3 S3 inserts so here 4 S1 dhamma; S3 dhamme 5 S1-3 sabba always 6 This phrase is missing in S1-3 >/ #<[page 051]># %% etad avocuü || || Idha no bhante a¤¤atitthiyā paribbājakā amhe evam pucchanti || Kim atthi yam āvuso Samane Gotame\<*<1>*>/ brahmacariyam vussatãti || || Evam puņņhā ma- yam bhante tesam a¤¤atitthiyānam paribbājakānam evam vyākaroma || Dukkhassa kho āvuso pari¤¤attham\<*<2>*>/ Bhaga- vati brahmacariyaü vussatãti || || Kacci mayam bhante evam puņņhā evaü vyākaramānā vuttavādino ve\<*<3>*>/ Bhagavato homa || na ca Bhagavantam abhåtena abbhācikkhāma || dhammassa cānudhammaü vyākaroma || na ca koci saha- dhammiko vādānuvādo\<*<4>*>/ gārayhaü ņhānam āgacchatã ti\<*<5>*>/ || || 4 Taggha tumhe bhikkhave evam puņņhā evaü vyākara- mānā vuttavādino ceva me hotha || na ca mam abhåtena abbhācikkhatha dhammassa cānudhammaü vyākarotha || na ca koci sahadhammiko vādānuvādo gārayhaü ņhānam āgacchati || Dukkhassa hi bhikkhave pari¤¤attham mayi brahmacariyaü vussati || || 5 Sace pana vo bhikkhave a¤¤atitthiyā paribbājakā evam puccheyyuü || Katamam pana tam āvuso dukkhaü yassa\<*<6>*>/ pari¤¤āya Samaõe Gotame brahmacariyam vussatãti || || Evaü puņņhā tumhe bhikkhave tesam a¤¤atitthiyānaü paribbājakānam evaü vyākareyyātha || || 6-11 Cakkhuü kho āvuso dukkhaü || tassa pari¤¤āya Bhagavati brahmacariyaü vussati || Råpā || la || || Yam pi- daü cakkhusamphassapaccayā uppajjativedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tam pi dukkhaü tassa pari¤¤āya Bhagavati brahmacariyam vussati || || Mano dukkho || la || || Yampidam manosamphassapaccayā uppaj- jati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asu- khaü vā || tam pi dukkhaü tassa pari¤¤āya Bhagavati brahmacariyaü vussati || ||\<*<7>*>/ Idaü kho tam āvuso duk- khaü || tassa pari¤¤āya Bhagavati brahmacariyam vussati || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 Samano Gotamo 2 B1-2 pari¤¤attam 3 S3 ce; B1-2 ceva 4 S1-3 vādānupāto always 5 S1-3 āgacchantãti 6 Missing in S3 7 S1-3 vussatãti; the rest of the paragraph is missing >/ #<[page 052]># %<52 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 81. 12>% 12 Evam puņņhā tumhe bhikkhave tesam a¤¤atitthiyā- nam paribbājakānam evam vyākareyyāthāti || || ## 2 Atha kho a¤¤ataro bhikkhu yena Bhagavā || la || || 3 Ekam antaü nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Loko loko ti bhante vuccati || || Kittāvatā nu kho bhante loko ti vuccatãti || || Lujjatãti kho bhikkhu tasmā loko ti vuccati || || Ki¤ca lujjati || || 4-9 Cakkhu kho\<*<1>*>/ bhikkhu\<*<1>*>/ lujjati || || Råpā lujjanti || || Cakkhuvi¤¤āõaü lujjati || || Cakkhusamphasso lujjati || pe || || Yam pidaü manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkhaü asukhaü vā || tam pi lujjati || || 10 Lujjatãti kho bhikkhu tasmā lokoti vuccatãti || || ## 2 Atha kho āyasmā Phagguno || la || 3 Ekam antaü nisinno kho āyasmā Phagguno Bhaga- vantam etad avoca || || 4-6 Atthi nu kho bhante taü\<*<2>*>/ cakkhuü yena cakkhu- nā atãte buddhe parinibbute chinnapapa¤ce chinnavaņume pariyādiõõavaņņe\<*<3>*>/ sabbadukkhavãtivatte pa¤¤āpayamāno pa¤¤āpeyya || la || || 7-8 Atthi nu kho bhante sā jivhā yāya jivhāya atãte buddhe parinibbute || la || pa¤¤āpeyya || la || || 9 Atthi nu kho bhante mano || yena manena atãte buddhe parinibbute chinnapapa¤ce chinnavaņume pariyādiõõavaņņe sabbadukkhavãtivatte pa¤¤āpayamāno pa¤¤āpeyyāti || || 10-12 Natthi kho tam Phagguna cakkhuü yena cak- khunā atãte buddhe parinibbute chinnapapa¤ce chinna- vaņume pariyādiõõavaņņe sabbadukkhavãtivatte pa¤¤āpa- yamāno pa¤¤āpeyya || la || || 13-14 Natthi kho sā Phagguna jivhā yāya jivhāya atãte buddhe parinibbute || pe || pa¤¤āpeyya || la || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in S1-3 2 Missing in S1-3 3 B1 -ādinnavatte >/ #<[page 053]># %% 15 Natthi kho so Phagguna mano yena manena atãte buddhe parinibbute chinnapapa¤ce chinnavaņume pariyā- diõõavaņņe sabbadukkhavãtivatte pa¤¤āpayamāno pa¤¤ā- peyyāti || || Gilānavaggo tatiyo\<*<1>*>/ || Tassa uddānaü || || Gilānena dve vuttā || Rādhena apare tayo || Avijjāya\<*<2>*>/ ca dve vuttā || Bhikkhu Loko Phagguno ti || || ## ## 2 Atha kho āyasmā ânando yena Bhagavā tenupasaī- kami || pe || || 3 Ekam antaü nisinno kho āyasmā ânando Bhagavan- tam etad avoca || || Loko loko ti bhante vuccati || kittāvatā nu kho bhante loko ti vuccatã ti || || 4 Yaü kho ânanda palokadhammam ayaü vuccati ariyassa vinaye loko || || Ki¤ca ânanda palokadhammaü || || 5-7 Cakkhuü kho ânanda palokadhammaü || || Råpā palokadhammā || || Cakkhuvi¤¤āõaü palokadhammaü || || Cakkhusamphasso palokadhammo || || Yampidaü cakkhu- samphassapaccayā || la || tam pidam palokadhammam || || la || 8-9 Jivhā palokadhammā || || Rasā palokadhammā || || Jivhāvi¤¤āõam palokadhammaü || Jivhāsamphasso palo- kadhammo || || Yam pidam jivhāsamphassapaccayā || la || || 10 Mano palokadhammo || || Dhammā palokadhammā || || Manovi¤¤āõaü palokadhammaü || || Manosamphasso pa- lokadhammo || || Yampidam manosamphassapaccayā uppaj- jati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tam pi palokadhammaü || || 11 Yaü kho ânanda palokadhammam ayaü vuccati ariyassa vinaye lokoti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 aņņhamo 2 S1-3 avijjāyā >/ #<[page 054]># %<54 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 85. 2>% ## 2-3 Atha kho āyasmā ânando || la || Bhagavantam etad avoca || || Su¤¤o loko su¤¤o loko ti bhante vuccati || Kittā- vatā nu kho bhante su¤¤o loko\<*<1>*>/ ti vuccati || || 4 Yasmā ca kho ânanda su¤¤am attena vā attaniyena vā || tasmā Su¤¤o loko ti vuccati || || Ki¤ca ânanda su¤¤am attena vā attaniyena vā || || 5-10 Cakkhuü kho ânanda su¤¤aü attena vā attani- yena vā || || Råpā su¤¤ā attena vā attaniyena vā || || Cak- khuvi¤¤āõaü su¤¤am attena vā attaniyena vā || || Cak- khusamphasso su¤¤o attena vā attaniyena vā || pe || || Yampidam manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tam pi su¤¤am attena vā attaniyena vā || || 11 Yasmā ca kho ânanda su¤¤am attena va attaniyena vā || tasmā Su¤¤o loko ti vuccatã ti || || ## 3 Ekam antaü nisinno kho āyasmā ânando || la || Bhaga- vantam etad avoca || || Sādhu me bhante Bhagavā saü- khittena dhammaü desetu || yam aham Bhagavato dhammaü sutvā\<*<2>*>/ eko vupakaņņho appamatto ātāpã pahitatto viharey- yan ti || || 4-6 Taü kim ma¤¤asi ânanda || || Cakkhuü niccaü vā aniccaü vā ti || || Aniccam bhante || || Yam panāniccaü dukkhaü vā taü sukhaü vā ti || || Dukkham bhante || || Yam panāniccaü dukkhaü vipariõāmadhammaü kallan nu tam samanupassituü Etam mama eso ham asmi eso me attāti || || No hetam bhante || || Råpā niccā vā aniccā vā ti || || Aniccā bhante || || pe || || Cakkhuvi¤¤āõaü || pe || Yam pidam cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedāyitaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 omits loko 2 S3 has desetvā instead of sutvā and repeats yam ahamo -desetvā >/ #<[page 055]># %% sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tam pi niccaü vā aniccaü vā ti || || Aniccam bhante || || Yam panāniccam dukkhaü vā taü sukhaü vā ti || || Dukkham bhante || || Yam panāniccaü dukkhaü vipariõāmadhammaü kallan nu taü samanupassituü Etam mama eso ham asmi eso me attāti || || No hetam bhante || || 7-9 Jivhā niccā vā aniccā vā ti || Aniccā bhante || || la || Jivhāvi¤¤āõaü || || Jivhāsamphasso || la || || Yam pidam manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tam pi niccaü vā aniccaü vā ti || Aniccam bhante || || Yam panāniccam dukkhaü vā taü sukhaü vā ti || || Dukkham bhante || || Yam panāniccaü dukkhaü vipariõamadhammaü kallan nu taü samanupassituü Etam mama eso ham asmi eso me attāti || || No hetam bhante || || 10 Evam passam ânanda sutavā ariyasāvako cakkhus- mim pi nibbindati || la || cakkhusamphasse pi nibbindati || pe || || Yam pidam manosamphassapaccayā uppajjati veda- yitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tasmim pi nibbindati || || Nibbindaü virajjati || virāgā vimuccati || Vimuttasmiü vimuttam iti ¤āõaü hoti || || Khãõā jāti vusitaü brahmacariyaü kataü karanãyaü nāparam itthattāyāti pajānātãti || || ## 1 Ekaü samayaü Bhagavā Rājagahe viharati Veëuvane Kalandakanivāpe || || 2 Tena kho pana samayena āyasmā ca Sāriputto āyasmā ca Mahā-Cundo āyasmā ca Channo Gijjhakåņe pabbate viharanti || || 3 Tena kho pana samayena āyasmā Channo ābādhiko hoti dukkhito bāëhagilāno || || 4 Atha kho āyasmā Sāriputto sāyaõhasamayam paņi- \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 056]># %<56 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 87. 5>% sallānā vuņņhito yenāyasmā Mahā-Cundo tenupasaīkami || upasaīkamitvā āyasmantam Mahā-Cundam etad avoca || || âyāmāvuso\<*<1>*>/ Cunda yenāyasmā Channo tenupasaīkamis- sāma gilānapucchakā ti || || Evam āvuso ti kho āyasmā Mahā-Cundo āyasmato Sāriputtassa paccassosi || || 5 Atha kho āyasmā ca Sāriputto āyasmā ca Mahā-Cundo yenāyasmā Channo tenupasaīkamiüsu || upasaīkamitvā pa¤¤atte āsane nisãdiüsu || || 6 Nisajja kho āyasmā Sāriputto āyasmantaü Channam etad avoca || || Kacci te āvuso Channa khamanãyaü kacci yāpanãyaü kacci dukkhā vedanā paņikkamanti no abhikka- manti || patikkamo sānam pa¤¤āyati no abhikkamo ti || || 7 Na me āvuso Sāriputta khamanãyaü na yāpanãyaü || bāëhā me dukkhā vedanā abhikkamanti no paņikkamanti || abhikkhamo sānam pa¤¤āyati no paņikkamo ti || || 8 Seyyathāpi āvuso balavā puriso tiõhena sikharena\<*<2>*>/ muddhānam\<*<3>*>/ abhimattheyya\<*<4>*>/ || evam eva kho āvuso adhimattā vātā muddhānam upahananti\<*<5>*>/ || || Na me āvuso khamanãyaü na yāpanãyam || pe || no paņikkamo ti || || 9 Seyyathāpi āvuso balavā puriso daëhena varatta- khaõķena sãse sãsaveņhaü\<*<6>*>/ dadeyya || evam eva kho āvuso adhimattā me\<*<7>*>/ sãse vedanā\<*<8>*>/ || || Na me āvuso khamanã- yaü na yāpanãyaü || pe || no patikkamo ti\<*<9>*>/ || || 10 Seyyathāpi āvuso dakkho goghātako vā goghātakan- tevāsã vā tiõhena govikantanena kucchiü parikanteyya\<*<10>*>/ || evam eva kho me\<*<11>*>/ āvuso adhimattā vātā kucchim pari- kantanti\<*<12>*>/ || || Na me āvuso khamanãyaü || pe || no paņik- kamo ti || || 11 Seyyathāpi avuso dve balavanto\<*<13>*>/ purisā dubbala- taram purisaü nānābāhāsu gāhetvā aīgārakāsuyā santā- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 ayamā- 2 B1 pi khaggena 3 B1-2 muddhani 4 B1 S3 abhimatteyya 5 B1-2 uhananti 6 B1 -vedham; B2 -gevaü 7 B1 vātā 8 B1-2 sãsavedanā 9 B1-2 omit ti 10 B2 Oteyyuü 11 In B2 only 12 B2 -kantenti 13 S1-3 balavante >/ #<[page 057]># %% peyyuü samparitāpeyyuü\<*<1>*>/ || evam eva kho me\<*<2>*>/ āvuso adhimatto kāyasmiü dāho\<*<3>*>/ || || Na me āvuso khamanãyaü na yāpanãyaü || bāëhā me dukkhā vedanā abhikkamanti na paņikkamanti || abhikkamo sānam pa¤¤āyati no paņikkamo ti\<*<4>*>/ || || 12 Sattham āvuso Sāriputta āharissāmi nāvakaīkhāmi jãvitunti || || 13 Mā āyasmā Channo sattham āharesi\<*<5>*>/ || || yāpetāyasmā Channo yāpentam mayam āyasmantaü Channaü icchā- ma\<*<6>*>/ || || Sace āyasmato Channassa natthi sappāyāni bhojanāni || aham āyasmato Channassa sappāyāni bhoja- nāni pariyesissāmi || || Sace āyasmato Channassa natthi sappāyāni bhesajjāni || aham āyasmato Channassa sappāyāni bhesajjāni pariyesissāmi || || Sace āyasmato Channassa natthi patiråpā upaņņhākā || aham āyasmantaü Channam upaņņhahissāmi || || Mā āyasmā Channo sattham āharesi || yāpetāyasmā Channo yāpentam mayam āyasmantaü Channam icchāmā ti || || 14 Na me\<*<7>*>/ āvuso Sāriputta natthi sappāyāni bhojana- nāni atthi me sappāyāni bhojanāni || na pi me natthi\<*<8>*>/ sappāyāni bhesajjāni\<*<9>*>/ atthi me sappāyāni bhesajjāni\<*<9>*>/ || na pi me natthi patiråpā upaņņhākā atthi me patiråpā upaņņhākā || || Api ca me āvuso satthā pariciõõo dãgharattaü manāpeneva no amanāpena || etaü hi āvuso sāvakassa patiråpaü || || Yam satthāram paricareyya manāpeneva no amanāpena tam\<*<10>*>/ anupavajjam Channo bhikkhu sattham āharissatãti evam etam āvuso Sāriputta dhārehã ti || || 15 Puccheyyāma mayam āyasmantam Channam\<*<11>*>/ ki¤cid eva desaü sace āyasmā Channo okāsam karoti pa¤hassa veyyākaraõāyā ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in B1 2 In B2 only 3 S1-3 ķāho 4 B1 omits ti 5 B1-2 āharasi always; B2 omits sattham here 6 B1 icchāmmāti 7 S1-3 Ime instead of Na me 8 S1-3 repeat atthi me sappāyāni bhojānāni (S1 omitting me) 9 S1-3 bhojanāni 10 Missing in S1-3 11 Missing in S1-3 >/ #<[page 058]># %<58 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 87. 16>% Pucchāvuso Sāriputta sutvā vedissāmāti\<*<1>*>/ || || 16 Cakkhum āvuso Channa cakkhuvi¤¤āõaü cakkhu- vi¤¤āõavi¤¤ātabbe dhamme Etam mama eso ham asmi eso me attāti samanupassasi || Sotam || Ghānam || || Jivham\<*<2>*>/ āvuso Channa jivhāvi¤¤āõaü jivhāvi¤¤āõavi¤¤ātabbe dhamme Etam mama eso ham asmi eso me attāti samanu- passasi || Kāyam || Manam āvuso Channa manovi¤- ¤āõam manovi¤¤āõavi¤¤ātabbe dhamme Etam mama eso ham asmi eso me attāti samanupassasãti || || 17 Cakkhum āvuso Sāriputta cakkhuvi¤¤āõaü cakkhu- vi¤¤āõavi¤¤ātabbe dhamme Netam mama neso ham asmi na meso attāti samanupassāmi || Sotam || Ghānam || Jivham āvuso Sāriputta jivhāvi¤¤āõam jivhāvi¤¤āõa vi¤¤ātabbe dhamme Netam mama neso ham asmi na meso attāti samanupassāmi || Kāyam || Manam āvuso Sāriputta mano- vi¤¤āõam manovi¤¤āõavi¤¤ātabbe dhamme Netam mama neso ham asmi na meso attāti samanupassāmã ti || || 18 Cakkhusmim āvuso Channa cakkhuvi¤¤āõe cakkhu- vi¤¤āõavi¤¤ātabbesu dhammesu kiü disvā kim abhi¤¤āya cakkhuü cakkhuvi¤¤āõaü cakkhuvi¤¤āõavi¤¤ātabbe- dhamme Netam mama neso ham asmi na meso attāti sama- nupassasi || Sotasmim || Ghānasmim || Jivhāya āvuso Channa jivhavi¤¤āõavi¤¤ātabbesu dhammesu kiü disvā kim abhi¤- ¤āya jivhaü jivhāvi¤¤āõaü jivhāvi¤¤ātabbe dhamme Netam mama neso ham asmi na meso attāti samanu- passasi || Kāyasmim āvuso || Manasmim āvuso Channa manovi¤¤āõe manovi¤¤āõavi¤¤ātabbesu dhammesu kiü disvā kim abhi¤¤āya manam manovi¤¤āõe manovi¤¤āõa- vi¤¤ātabbe dhamme Netam mama neso ham asmi nameso attāti samanupassasã ti || || 19 Cakkhusmim āvuso Sāriputta cakkhuvi¤¤āõe cakkhu- vi¤¤āõavi¤¤ātabbesu dhammesu nirodham disvā nirodham abhi¤¤āya cakkhu cakkhuvi¤¤āõam cakkhuvi¤¤āõavi¤¤ā- tabbe dhamme Netam mama neso ham asmi na meso attāti samanupassāmi || Sotasmiü || Ghānasmiü || Jivhāya āvuso Sāriputta jivhāvi¤¤āõe jivhāvi¤¤āõaü jivhāvi¤¤āõa- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 vedissāmãti; S3 desissāmāti 2 S1-3 jivhā >/ #<[page 059]># %% vi¤¤ātabbe dhamme Netam mama neso ham asmi na meso attāti samanupassāmi || Kāyasmim || Manasmim āvuso Sāriputta manovi¤¤āõe manovi¤¤āõavi¤¤ātabbesu dham- mesu nirodhaü disvā nirodham abhi¤¤āya manam mano- vi¤¤āõam manovi¤¤āõavi¤¤ātabbe dhamme Netam mama neso ham asmi na meso attāti samanupassāmãti || || 20 Evaü vutte āyasmā Mahā-Cundo āyasmantaü Chan- nam etad avoca || || Tasmā ti ha āvuso Channa idam pi tassa Bhagavato sāsanam niccakappaü sādhukam manasi kātabbaü || || Nissitassa calitam anissitassa calitaü\<*<1>*>/ natthi || calite asati passaddhi hoti || passaddhiyā sati nati na hoti || natiyā asati agatigati\<*<2>*>/ na hoti || agatigatiyā\<*<3>*>/ asati cutupapāto na hoti || cutupapāte\<*<4>*>/ asati nevidha na huraü na ubhayam antarena esevānto dukkhassāti || || 21 Atha kho āyasmā ca Sāriputto āyasmā ca Mahā-Cundo āyasmantaü Channam iminā ovādena ovāditvā uņņhāyasanā pakkamiüsu || || 22 Atha kho āyasmā Channo acirapakkantesu tesu āyas- mantesu sattham āharesi || || 23 Atha kho āyasmā Sāriputto yena Bhagavā tenupasaī- kami || upasaīkamitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antaü nisãdi || || 24 Ekam antaü nisinno kho āyasmā Sāriputto Bhaga- vantam etad avoca || || âyasmatā bhante Channena sattham āharitaü || tassa kā gati ko abhisamparāyo ti || || Nanu te Sāriputta Channena bhikkhunā sammukhā yeva anupavajjatā vyākatā ti || || 25 Atthi bhante Pubbavijjhanam\<*<5>*>/ nāma Vajjigāmo || tatthāyasmato Channassa mittakulāni suhajjakulāni upavaj- jakulānãti || || 26 Honti hete Sāriputta Channassa bhikkhuno mittaku- lāni\<*<6>*>/ suhajjakulāni upavajjakulāni || na kho panāham Sāri- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 omits ani- calitaü 2 B1-2 āgati- 3 S1-3 -gatiü 4 S1-3 cutåppā te: cutåppātona hoti is missing in S1 5 S1-3 pubbaviciraü 6 S3 omits Channassa bhikkhuno mitta; S1 Channasa only >/ #<[page 060]># %<60 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 88. 2>% putta ettāvatā Sa-upavajjo\<*<1>*>/ ti vadāmi || || Yo kho Sāriputta ta¤ ca kāyaü nikkhipati a¤¤a¤ca kāyam upādiyati || tam ahaü Sa-upavajjo ti vadāmi || tam Channassa bhikkhuno natthi || || Anupavajjaü Channena bhikkhunā sattham āharitanti evam etam Sāriputta dhārehãti || || ## 2 Atha kho āyasmā Puõõo\<*<3>*>/ yena Bhagavā tenupasaī- kami || upasaīkamitvā || pe || || 3 Ekam antaü nisinno kho āyasmā Puõõo Bhagavantam etad avoca || || Sādhu me bhante Bhagavā saükhittena dhammaü desetu || yam aham Bhagavato dhammaü sutvā eko våpakaņņho appamatto ātāpã pahitatto vihareyyanti || || 4 Santi kho Puõõā cakkhuvi¤¤eyyā råpā iņņhā kantā manāpā piyaråpā kāmupasaühitā rajanãyā || ta¤ce bhikkhu abhinandati abhivadati ajjhosāya tiņņhati || tassa tam abhi- nandato abhivadato ajjhosāya tiņņhato uppajjati nandi || nandisamudayā dukkhasamudayo Puõõāti vadāmi || || Santi kho Puõõa sotavi¤¤eyyā saddā || || Ghānavi¤¤eyyā gandhā || || Jivhāvi¤¤eyyā rasā || || Kāyavi¤¤eyyā phoņ- ņhabbā || || Santi kho Puõõa manovi¤¤eyyā dhammā iņņhā kantā manāpā piyaråpā kāmupasaühitā rajanãyā || ta¤ce bhikkhu abhinandati abhivadati ajjhosāya tiņņhati || tassa tam abhinandato abhivadato ajjhosāya tiņņhato uppajjati nandi || nandisamudayā dukkhasamudayo Puõõāti vadāmi || 5 Santi ca kho Puõõa cakkhuvi¤¤eyyā råpā iņņhā kantā manāpā piyaråpā kāmåpasaühita rajanãyā || ta¤ce\<*<3>*>/ bhikkhu nābhinandati nābhivadati nājjhosāya\<*<4>*>/ tiņņhati || tassa tam anabhinandato anabhivadato anajjhosāya tiņņhato\<*<5>*>/ niruj- jhati nandi\<*<6>*>/ || nandinirodhā dukkhanirodho Puõõāti vadāmi || pe || || Santi kho Puõõa manovi¤¤eyyā dhammā iņņhā kantā manāpā piyaråpā kāmupasaühitā rajanãyā || ta¤ce \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 sā 2 S3 Punno here only 3 S1-3 ta¤ca 4 S1-3 na ajjhosāya 5 S3 inserts here nnandãnirujjhāsāya tiņņhato 6 S1-3 have nandã nirujjhati here and further on >/ #<[page 061]># %% bhikkhu nābhinandati nābhivadati nājjhosāya tiņņhati || tassa tam anabhinandato anabhivadato anajjhosāya tiņņhato nirujjhati nandi || nandinirodhā dukkhanirodho Puõõāti vadāmi || || 6 Iminā tvam Puõõa mayā saīkhittena ovādena ovādito katamasmiü janapade viharissasãti || || Atthi\<*<1>*>/ bhante Sunāparanto\<*<2>*>/ nāma janapado tatthāham viharissāmãti || || 7 Caõķā kho Puõõa Sunāparantakā manussā pharusā kho Puõõa Sunāparantakā manussā || sace tvam\<*<3>*>/ Puõõa Sunāparantakā manussā akkosissanti paribhāsissanti tatra te Puõõa kinti bhavissatã ti || || Sace mam bhante Sunāparantakā manussā akkosissanti paribhāsissanti tatra me evam bhavissati || Bhaddakā vatime\<*<4>*>/ Sunāparantakā manussā subhaddakā vatime Sunā- parantakā manussā || yam maü nayime pāõinā pahāraü dentãti || evam ettha Bhagavā bhavissati evam ettha Sugata bhavissatãti || || 8 Sace pana te Puõõa Sunāparantakā manussā pāõinā pahāram dassanti tatra pana\<*<5>*>/ te Puõõa kinti bhavissatã- ti || || Sace mam bhante Sunāparantakā manussā pāõinā pahā- raü dassanti tatra me evam bhavissati || Bhaddakā vatime Sunāparantakā manussā subhaddakā vatime Sunāparan- takā manussā || yam maü na yime leķķunā pahāraü dentãti || Evam ettha bhagavā bhavissati evam ettha Sugata bhavissatã ti || || 9 Sace pana te Puõõa Sunāparantakā manussā leķķunā pahāraü dassanti tatra pana te Puõõa kinti bhavissatãti || || Sace me bhante Sunāparantakā manussā leķķunā pahāraü dassanti tatra me evam bhavissati || Bhaddakā vatime Sunāparantakā manussā subhaddakā vatime Sunā- parantakā manussā || Yam maü na yime daõķena pahāraü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 inserts me 2 S1-3 waver between Sunā-, Sånā-, Suõā-, Såõā- 3 B1 yaütaü 4 S3 vative; S1 vatikāme 5 Missing in S1-3 >/ #<[page 062]># %<62 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 88. 10>% dentãti || Evam ettha Bhagavā bhavissati evam ettha Sugata bhavissatãti || || 10 Sace pana te Puõõa Sunāparantakā manussā daõķena pahāram dassanti tatra pana te Puõõa kinti bhavissatãti || || Sace me bhante Sunāparantakā manussā daõķena pahāram dassanti\<*<1>*>/ tatra me evam bhavissati || Bhaddakā vatime Sunāparantakā manussā subhaddakā vatime Sunā- parantakā manussā || yam maü na yime satthena pahāraü dentãti evam ettha Bhagavā bhavissati evam ettha Sugata bhavissatãti || || 11 Sace pana te Puõõa Sunāparantakā satthena pahāraü dassanti tatra pana te Puõõa Kinti bhavissatãti || || Sace me bhante Sunāparantakāmanussāsatthena pahāraü dassanti\<*<2>*>/ tatra me evam bhavissati || Bhaddakā vatime Sunāparantakā manussā subhaddakā vatime Sunāparan- takā manussā || yam maü na yime tiõhena\<*<3>*>/ satthena jãvitā voropentãti evam ettha Bhagavā bhavissati evam ettha Sugata bhavissatãti || || 12 Sace pana tvam\<*<4>*>/ Puõõa Sunāparantakā manussā tiõhena satthena jãvitā\<*<5>*>/ voropessanti tatra pana te Puõõa kinti bhavissatãti || || Sace mam\<*<6>*>/ bhante Sunāparantakā manussā tiõhena satthena jãvitā voropessanti tatra me evam bhavissati || Santi kho tassa\<*<7>*>/ Bhagavato sāvakā kāyena ca jãvitena ca aņņhiyamānā harāyamānā jigucchamānā satthahārakam pariyesanti || tam me idaü apariyiņņha¤¤eva\<*<8>*>/ satthahāra- kam laddhanti evam ettha Bhagavā bhavissati evam ettha Sugata bhavissatãti || || 13 Sādhu sādhu Puõõa sakkhasi\<*<9>*>/ kho tvam iminā damåpasamena samannāgato Sunāparantakasmiü jana- pade vatthuü || yassadāni tvam Puõõa kālam ma¤¤asãti || || 14 Atha kho āyasmā Puõõo Bhagavato vacanam abhi- nanditvā anumoditvā uņņhāyāsanā Bhagavantam abhivāde- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 dassenti here and further on 2 S3 has dassenti here only 3 Missing in B1 4 B1-2 te 5 S3 inserts na here 6 B1-2 me 7 Missing in S1-3 8 S1-3 aparoyiņņhaü mamevā (or vaceva? in S1) 9 B1-3 sakkhissasi >/ #<[page 063]># %% tvā padakkhiõaü katvā senāsanaü saüsāmetvā pattacãva- ram ādāya yena Sunāparanto janapado || tena cārikam pakkāmi || || Anupubbena cārikaü caramāno yena Sunā- paranto janapado tad avasari || tatra sudam āyasmā Puõõo Sunāparantasmiü janapade viharati || || 15 Atha kho āyasmā Puõõo teneva antaravassena pa¤ca- mattāni upāsakasatāni paņipādesi ||\<*<1>*>/ teneva antaravassena\<*<2>*>/ tisso vijjā sacchākāsi || teneva anataravassena parinibbāyi || || 16 Atha kho sambahulā bhikkhå yena Bhagavā tenupa- saīkamiüsu || pe || || 17 Ekam antaü nisinnā kho te bhikkhå Bhagavantam etad avocuü || || Yo\<*<3>*>/ so bhante Puõõo nāma kulaputto Bhagavatā saükhittena ovādena ovādito so kālaü kato || tassa kā gati ko abhisamparāyo ti || || Paõķito bhikkhave Puõõo kulaputto ahosi || paccapādi\<*<4>*>/ dhammassa cānudhammam\<*<5>*>/ na ca maü\<*<6>*>/ dhammādhika- raõaü vihesesi || || Parinibbuto bhikkhave Puõõo kulaputto- ti || || ## 2 Atha kho āyasmā Bāhiyo yena Bhagavā tenupasaī- kami || la || || 3 Ekam antaü nisinno kho āyasmā Bāhiyo Bhagavan- tam etad avoca || || Sādhu me bhante Bhagavā saī- khittena dhammaü desetu || yam aham Bhagavato dhammaü sutvā eko våpakaņņho appamatto ātāpã pāhi- tatto vihareyyan ti || || 4-8 Taü kim ma¤¤asi Bāhiya cakkhuü niccaü vā aniccaü vāti || || Aniccam bhante || || Yam panāniccaü dukkhaü vā taü sukkaü vāti || || Dukkhaü bhante || || Yam panāniccaü dukkhaü viparināmadhammaü kallaü nu taü samanupassituü Etam mama eso ham asmi eso me attāti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 So S3; S1 paņipaddņsi; B1 paņivedesi; B2 paņidesesi 2 S1 inserts vata 3 Missing in S1-3 4 B1 saccavādã 5 S1-3 dhammassānudhammaü 6 S1 na pi 7 B2 Bāhãriyo-a always >/ #<[page 064]># %<64 SAėâYATANA-SAũYUTTA [(XXXV. 89. 9>% No hetam bhante || || Råpā niccā vā aniccā vāti || || Aniccā bhante Cakkhuvi¤¤āõam || || Cakkhusamphasso || la || || 9 Yam idam manosamphassapaccayā uppajjati vedayi- taü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukham vā || tam pi niccaü vā aniccaü vāti || || Aniccam bhante || || Yam panāniccaü dukkhaü vā taü sukhaü vāti || || Dukkham bhante || || Yam panāniccaü dukkhaü viparināmadhammaü kallan nu tam anupassituü Etam mama eso ham asmi eso me attāti || || No hetam bhante || || 10 Evam passaü Bāhiya\<*<1>*>/ sutavā ariyasāvako cak- khusmim pi || råpesu pi || cakkhuvi¤¤āõe pi || cakkhusam- phasse pi || pe || yampidam manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukkhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tasmim pi nibbindati || nibbindaü virajjati || virāgā vimuccati || Vimuttasmim pã vimuttam iti ¤āõaü hoti || || Khãõā jāti vusitam brahmacariyaü kataü kara- õãyaü nāparam itthattāyāti pajānātãti || || 11 Atha kho āyasmā Bāhiyo Bhagavato bhāsitam abhi- nanditvā anumoditvā uņņhāyāsanā Bhagavantam abhivā- detvā padakkhiõaü katvā pakkāmi || || 12 Atha kho āyasmā Bāhiyo eko vupakaņņho appamatto ātāpã pahitatto viharanto na cirasseva yassatthāya kula- puttā sammadeva agārasmā anagāriyam pabbajanti || tadanuttaram brahmacariyapariyosānaü diņņheva dhamme sayam abhi¤¤āya sacchikatvā upasampajja vihāsi\<*<2>*>/ || || Khãõā jāti vusitam brahmacariyam kataü karaõãyaü nāparam itthattāyāti abbha¤¤āsi || || 13 A¤¤ataro ca panāyasmā Bāhiyo arahataü ahosãti || || ## 2 Ejā bhikkhave rogo ejā gaõķo ejā sallaü || tasmā ti ha bhikkhave tathāgato anejo viharati vãtasallo || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B2 Bāhãra here only 2 B1-2 viharati >/ #<[page 065]># %% 3 Tasmā ti ha bhikkhave bhikkhu ce pi ākaīkheyya anejo vihareyya vãtasalloti || 4 Cakkhuü na ma¤¤eyya cakkhusmiü na ma¤¤eyya cakkhuto na ma¤¤eyya Cakkhu me ti na ma¤¤eyya || || Råpe na ma¤¤eyya || råpesu na ma¤¤eyya || råpato na ma¤¤eyya || Råpā me ati na ma¤¤eyya || || Cakkhuvi¤¤ā- õaü na ma¤¤eyya cakkhuvi¤¤āõasmiü na ma¤¤eyya cakkhuvi¤¤āõato na ma¤¤eyya Cakkhuvi¤¤āõam me ti na ma¤¤eyya || || Cakkhusamphassaü na ma¤¤eyya cak- khusamphassasmiü na ma¤¤eyya cakkhusamphassato na ma¤¤eyya Cakkhusamphasso me ti na ma¤¤eyya || || Yampidaü cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitam sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tam pi na ma¤¤eyya tasmim pi na ma¤¤eyya tato pi na ma¤- ¤eyya Tam me ti na ma¤¤eyya || || 5-6 Sotaü na ma¤¤eyya || || Ghānaü na ma¤¤eyya || || 7 Jivhaü na ma¤¤eya || Jivhā na ma¤¤eyya || Jivhāto na ma¤¤eyya || Jivhā me ti na ma¤¤eyya || || Rase na ma¤¤eyya || pe || Jivhāvi¤¤āõaü na ma¤¤eyya || Jivhā- samphassaü na ma¤¤eyya || || Yampidaü jivhāsamphassa- paccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tam pi na ma¤¤eyya tasmim pi na ma¤¤eyya tato pi na ma¤¤eyya Tam me ti na ma¤¤eyya || || 8 Kāyaü na ma¤¤eyya || || 9 Manaü na ma¤¤eyya manasmiü na ma¤¤eya manato na ma¤¤eyya Mano me ti na ma¤¤eyya || || Dhamme na ma¤¤eyya || || Manovi¤¤āõaü || || Manosamphassaü || || Yam pidam manosamphassapaccayā uppajjati || vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tam pi na ma¤¤eyya tasmim pi na ma¤¤eyya tato pi na ma¤- ¤eyya tam me ti na ma¤¤eyya || || 10 Sabbaü na ma¤¤eyya || sabbasmiü na ma¤¤eyya || sabbato na ma¤¤eyya || Sabbam me ti na ma¤¤eyya || || 11 So evam ama¤¤amāno\<*<1>*>/ na ki¤ci pi\<*<2>*>/ loke upādiyati || anupādiyaü na paritassati || aparitassaü paccatta¤¤eva \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 nama¤¤māno 2 Missing in B1-2 >/ #<[page 066]># %<66 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 91. 2>% parinibbāyati || || Khãõā jāti vusitam brahmacariyam kataü karaõãyaü nāparam itthāyāti pajānātãti || || ## 2 Ejā bhikkhave rogo ejā gaõķo ejā sallaü || tasmā ti ha bhikkhave tathāgato anejo viharati vãtasallo || || 3 Tasmā ti ha bhikkhave bhikkhu\<*<1>*>/ ākaīkheyya anejo vihareyya vãtasallo ti || || 4-6 Cakkhuü na ma¤¤eyya || cakkhusmiü na ma¤¤eyya cakkhuto na ma¤¤eyya || Cakkhu me ti na ma¤¤eyya || || Råpe na ma¤¤eyya || || Cakkhuvi¤¤āõaü || || Cakkhusam- phassaü || || Yam pidaü cakkhusamphassapaccayā uppaj- jati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tam pi na ma¤¤eyya tato pi na ma¤¤eyya Tam me ti na ma¤¤eyya || || Yaü hi bhikkhave ma¤¤ati yasmim ma¤¤ati yato ma¤¤ati yam Me ti ma¤¤ati || tato taü hoti a¤¤athā || a¤¤athābhāvã bhavasatto\<*<2>*>/ loko bhavam evābhi- nandati || pe || 7-8 Jivhaü na ma¤¤eyya jivhāya na ma¤¤eyya jivhato na ma¤¤eyya Jivhā me ti na ma¤¤eyya || || Rase na ma¤- ¤ati || || Jivhāvi¤¤āõaü || || Jivhāsamphassaü || || Yam pidaü jivhā samphassapaccayā uppajjati vedayitaü su- khaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tam pi na ma¤¤eyya tasmim pi na ma¤¤eyya tato pi na ma¤¤eyya Tam me ti na ma¤¤eyya || || Yaü hi bhikkhave ma¤¤ati yasmiü ma¤¤ati yato ma¤¤ati yam Me ti ma¤¤ati || tato taü hoti a¤¤athā a¤¤athābhāvã bhavasatto loko bhavam evābhinandati || pe || || 9 Manaü na ma¤¤eyya manasmiü na ma¤¤eyya manato na ma¤¤eyya Mano me ti na ma¤¤eyya || || Dhamme || || Manovi¤¤āõaü || || Manosamphassaü || || Yam pidam manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tam pi na ma¤¤eyya tasmim pi na ma¤¤eyya Tam me ti na ma¤- ¤eyya || || Yaü hi bhikkhave ma¤¤ati tasmim ma¤¤ati || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 insert ce pi 2 B2 vibhava- always >/ #<[page 067]># %% yato ma¤¤ati yam Me ti ma¤¤ati tato taü hoti a¤¤athā || a¤¤athābhāvã bhavasatto loko bhavam evābhinandati || || 10 Yāvatā bhikkhave khandhā dhātu āyatanā ||\<*<1>*>/ tam pi na ma¤¤eyya tasmim pi na ma¤¤eyya tato pi na ma¤¤eyya Tam me ti na ma¤¤eyya || so evam ama¤¤amāno na ki¤ci loko upādiyati || anupādiyaü na paritassati || aparitassaü paccatta¤¤eva parinibbāyati || || Khãõā jāti vusitam brahmacariyaü kataü karaõãyaü nāparam itthattāyā ti pajanātãti || || ## 2 Dvayaü vo bhikkhave desissāmi || taü suõātha || || Ki¤ci bhikkhave dvayaü || || 3 Cakkhu¤ca råpā\<*<2>*>/ ca || Sota¤ceva saddā\<*<3>*>/ ca || Ghāna¤- ceva gandhā\<*<4>*>/ ca || Jivhā ca rasā ca || Kāyo ca phoņņhabbā\<*<5>*>/ ca || Mano\<*<6>*>/ ca dhammā\<*<7>*>/ ca || || Idaü vuccati\<*<8>*>/ bhikkhave dvayaü || || 4 Yo\<*<9>*>/ bhikkhave evaü vadeyya Aham etaü dvayam paccakkhāya a¤¤aü\<*<10>*>/ dvayam pa¤¤āpessāmãti || tassa vācā- vatthukam\<*<11>*>/ evassa puņņho ca na sampāyeyya\<*<12>*>/ || uttari¤ca vighātam āpajjeyya || || 5 Taü kissa hetu || yathā tam bhikkhave avisayas- minti\<*<13>*>/ || || ## 2 Dvayam bhikkhave paņicca vi¤¤āõaü sambhoti || || Katha¤ca bhikkhave dvayam paņicca vi¤¤āõaü sam- bhoti || || 3 Cakkhu¤ca paņicca råpe ca uppajjati cakkhuvi¤¤ā- õaü\<*<14>*>/ || || Cakkhu aniccam vipariõāmi\<*<15>*>/ a¤¤athābhāvi || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B 1-2 khandha-; B2 -āyatanaü 2 S1-3 råpa¤ 3 S1-3 saddaī 4 S1 gandho; S3 gandha¤ 5 S1-3 poņņhabbo 6 S3 mana¤; omitted with ca by S1 7 S3 dhamme 8 S3 vo 9 S1 vo; S3 ve 10 S1-3 a¤¤a 11 So B1 (okap); B2 -vatthud; S1-3 vatthur 12 S1 samphāyeyya; B2 sampāseyya 13 S1 assasāminti 14 S3 adds avi¤¤ānaü 15 S1-3 -õāmaü; B1 has only vipari >/ #<[page 068]># %<68 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 93. 4>% råpā aniccā vipariõāmino a¤¤athābhāvino Itthetaü dvayaü cala¤ceva\<*<1>*>/ vyaya¤ca\<*<2>*>/ aniccaü vipariõāmi a¤¤a- thābhāvi || cakkhuvi¤¤āõam aniccaü vipariõāmi a¤¤athā- bhāvi || || Yo pi hetu yo pi paccayo cakkhuvi¤¤āõassa uppādāya || so pi hetu so pi paccayo anicco vipariõāmã a¤¤athābhāvã || aniccaü kho pana bhikkhave paccayam paņicca uppannaü\<*<3>*>/ cakkhuvi¤¤āõaü || kuto niccam bhavissati || || Yā\<*<4>*>/ kho bhikkhave imesam tiõõam dhammā- naü saīgati sannipāto samavāyo || ayaü vuccati bhikkhave\<*<5>*>/ cakkhusamphasso || cakkhusamphasso pi anicco vipariõāmã a¤¤athābhāvã || yo pi hetu yo pi paccayo cakkhusamphas- sassa uppādāya so pi hetu so pi paccayo anicco vipariõāmã a¤¤athābhavã || aniccaü kho pana bhikkhave paccayam paņicca uppanno cakkhusamphasso kuto nicco bhavissati || Phuņņho\<*<6>*>/ bhikkhave vedeti phuņņho ceteti phuņņho sa¤jānāti || itthete pi\<*<7>*>/ dhammā calā ceva vyayā ca aniccā vipariõāmino a¤¤athābhāvino || || 4 Sota¤ ca paticca saddecuppajjati sotavi¤¤āõaü || pe || || 5 Ghāna¤ca paņicca gandhe cuppajjati ghānavi¤¤āõaü || pe || || 6 Jivha¤ca paņicca rase ca uppajjati jivhāvi¤¤āõam || jivhā aniccā vipariõāmã a¤¤athābhāvã || rasā aniccā vipari- õāmino a¤¤athābhāvino || itthetaü dvayaü cala¤ceva vyaya¤ceva aniccaü vipariõāmi a¤¤athābhāvi || jivhāvi¤¤ā- õam aniccaü vipariõāmi a¤¤athābhāvi || || Yo pi hetu yo paccayo jivhāvi¤¤āõassa uppādāya || so pi hetu so pi paccayo anicco vipariõāmã a¤¤athābhāvã || aniccaü kho pana bhik- khave paņicca uppannaü jivhāvi¤¤ānaü kuto niccam bhavissati || || Yā kho bhikkhave imesam tiõõaü dhammā- naü saīgati sannipāto samavāyo || ayaü vuccati jivhāsam- phasso || jivhāphasso pi anicco vipariõāmã a¤¤athābāvã || || Yo pi hetu yo pi paccayo jivhasamphassassa uppādāya || so pi hetu so pi paccayo anicco vipariõāmã a¤¤athābhāvã || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 calamevaca 2 B1-2 vyadha; S3 vyāya, almost always 3 S1-3 samuppannaü 4 B1 yo always 5 Missing in B1-2 6 So; B1-3 puņņho always 7 Missing in S1-3 >/ #<[page 069]># %% aniccam\<*<1>*>/ kho pana bhikkhave paccayam paņicca uppanno jivhāsamphasso kuto nicco bhavissati || || Phuņņho bhikkhave vedeti phuņņho ceteti phuņņho sa¤jānāti || iņņhete pi dhammā calā ceva vyayā aniccā vipariõāmino a¤¤athābhāvino || || 7 Kāya¤ca paņicca phoņņhabbe cuppajjati kāyavi¤¤ā- õaü || || 8 Mana¤ca paņicca dhamme ca uppajjati manovi¤¤āõam || mano anicco vipariõāmã a¤¤athābhāvã || dhammā aniccā vipariõāmino a¤¤athābhāvino || itthetaü dvayaü cala¤ceva vyaya¤ca aniccaü vipariõāmi a¤¤athābhāvi || manovi¤¤ā- õam aniccaü vipariõāmi a¤¤athābhāvã || || Yo pi hetu yo pi paccayo manovi¤¤āõassa uppādāya || so pi hetu so pi paccayo anicco vipariõāmã a¤¤athābhāvã || aniccaü kho pana bhikkhave paccayam paņicca uppannam manovi¤¤ā- õaü kuto niccaü bhavissati || || Yā kho bhikkhave imesaü tiõõaü dhammānaü saīgati sannipāto samavāyo || ayaü vuccati manosamphasso || mano samphasso pi anicco vipa- riõāmã a¤¤athābhāvã || || Yo pi hetu yo pi accayo mano- samphassa uppādāya || so pi hetu so pi paccayo anicco vipariõāmã a¤¤athābhāvã || Aniccaü kho pana bhikkhave paccayam paņicca uppanno manosamphasso kuto nicco bhavissati || || Phuņņho bhikkhave vedeti phuņņho ceteti phuņņho sa¤jānāti || itthete pi dhammā calā ceva vyayā ca aniccā vipariõāmino a¤¤athābhāvino || || 9 Evaü kho bhikkhave dvayam paņicca vi¤¤āõam sam- bhotãti || || Channavaggo catuttho || || Tassuddānaü || || Paloka\<*<2>*>/ Su¤¤o\<*<3>*>/ Saükhittam\<*<4>*>/ || Channo\<*<5>*>/ Puõõo ca Bāhiyo\<*<6>*>/ || || Ejeneva\<*<7>*>/ ca dve vuttā\<*<8>*>/ || Dvayehi apare dve ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 anicco 2 B2 saloka 3 B1-2 Su¤¤ā 4 S1-3 saükhitte 5 S3 chaõõo 6 Bāhãyo 7 S3 ejaõa 8 S1-3 vuttaü >/ #<[page 070]># %<70 SAėâYATANA-SAũYUTTA (XXXV. 94. 2>% ## ## 2 Cha yime bhikkhave phassāyatanā adantā aguttā arak- khitā asaüvutā dukkhādhivāhā\<*<1>*>/ honti || || Katame cha || || 3-5 Cakkhuü bhikkhave phassāyatanam adantam agut- tam arakkhitam asaüvutaü dukkhādhivāhaü hoti || la || || 6-7 Jivhā bhikkhave phassāyatanam adantam aguttam arakkhitam asaüvutam dukkhādhivāhaü hoti || la || || 8 Mano bhikkhave phassāyatanam adantam aguttam arakkhitam asaüvutam dukkhādhivāhaü hoti || || 9 Ime kho bhikkhave cha phassāyatanā adantā aguttā arakkhitā asaüvutā dukkhādhivāhā honti || || 10 Cha yime bhikkhave phassāyatanā sudantā suguttā surakkhitā susaüvutā sukhādhivāhā honti || || Katame cha || || 11-13 Cakkhuü bhikkhave phassāyatanaü sudantaü suguttaü surakkhitaü susaüvutaü sukhādhivāhaü hoti || la || || 14-15 Jivhā bhikkhave phassāyatanaü sudantaü sugut- taü surakkhitaü susaüvutaü sukhādhivāhaü hoti || la || || 16 Mano bhikkhave phassāyatanaü sudantaü suguttaü surakkhitaü susaüvutaü sukhādhivāhaü hoti || || 17 Ime kho bhikkhave cha phassāyatanā sudantā suguttā surakkhitā susaüvutā sukhādhivāhā\<*<2>*>/ hontãti || || 18 Idam avoca Bhagavā || pe || etad avoca satthā || || Chaëeva phassāyatanāni bhikkhavo || asaüvuto yattha dukkhahaü\<*<3>*>/ nigacchati || tesa¤ ca ye {saüvaraõam} avediüsu\<*<4>*>/ || saddhādutiyā viharantānavassutā ||\<*<1>*>/ || Disvāna råpāni manoramāni\<*<5>*>/ || atho pi disvā amanoramāni\<*<5>*>/ || manorame rāgapathaü\<*<6>*>/ vinodaye || nacappiyam\<*<7>*>/ me ti manaü padosaye ||\<*<2>*>/ || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 -vahā, vahaü always 2 B1 -ādhigarā 3 B2 sukhaü 4 B1 avedisuü; B2 avediüsuü 5 S1-3 manopamāni 6 S1-3 -pathā 7 S1-3 nacāppiyam here and further on >/ #<[page 071]># %% Sadda¤ca sutvā dutiyam\<*<1>*>/ piyāppiyaü || piyamhi sadde na samucchito\<*<2>*>/ siyā || athappiye\<*<3>*>/ dosagataü vinodaye || na cappiyam me ti manam padosaye ||\<*<3>*>/ || Gandha¤ca ghātvā\<*<4>*>/ surabhim\<*<5>*>/ manoramaü || atho pi ghātvā asucim akantiyaü || akantiyasmim paņighaü vinodaye || Chandānunãto\<*<6>*>/ na ca kantiye siyā ||\<*<4>*>/ || Rasa¤ ca bhotvā sādita¤ ca sādu¤ ca\<*<7>*>/ || atho pi bhotvāna asādum ekadā || sāduü rasaü\<*<8>*>/ nājjhosāya bhu¤jati\<*<9>*>/ || Virodhaü asādåsu\<*<10>*>/ no padaü saye ||\<*<5>*>/ || Phassena phuņņho\<*<11>*>/ na sukhena majje\<*<12>*>/ || dukkhena phuņņho pi na sampavedhe\<*<13>*>/ || phassadvayaü sukhadukkhe upekho\<*<14>*>/ || anānuruddho aviruddha kenaci ||\<*<6>*>/ || Papa¤casa¤¤ā itarãtarā narā || papa¤cayantā upayanti sa¤¤ino || manomayam gehasita¤ca sabbaü || panujja nekkhammasitam\<*<15>*>/ irãyati\<*<16>*>/ ||\<*<7>*>/ || Evam mano chassu yadā subhāvito\<*<17>*>/ || phuņņhassa\<*<18>*>/ cittaü na vikampate\<*<19>*>/ kvaci || te rāgadose\<*<20>*>/ abhibhuyya bhikkhavo || bhavattha\<*<21>*>/ jātimaraõassa pāragā ti ||\<*<8>*>/ || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 dihayaü 2 S3 pamucchito; B2 sumu¤cito 3 B1-2 sthopiye 4 B1-2 ghatvā 5 S1 surati 6 B1 chandānito; B2 channāduniko 7 S1-3 bhu¤ca 8 S1-3 sārasaü -mittong duü 9 S1-3 bhu¤je 10 S3 asādhuså; B2 āyādåsu; B1 āsāduma 11 B2 phuņņhe 12 S3 majjhena 13 B1-2 -vadhi 14 B1-2 upekkhe 15 B2 nikkhamma-; S1-3 -sitaühi 16 B2 iriyati; S1-3 iriyatãti 17 S1-3 subhāvitā 18 S3 phuņņhassu 19 S1 vikampite; S3 vikampaõe 20 S1-3 rāgadosaü; B1-3 add hi 21 So B1; B2 bhavata; S1-3 bhavā >/ #<[page 072]># %<72 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 95. 2>% ## 2 Atha kho āyasmā Mālukyaputto\<*<1>*>/ yena Bhagavā tenu- pasaīkami || pe || 3 Ekam antaü nisinno kho āyasmā Mālukyaputto Bhaga- vantam etad avoca || Sādhu me bhante Bhagavā saükhit- tena dhammaü desetu || yam aham Bhagavato dhammaü sutvā eko våpakaņņho appamatto ātāpi pahitatto viharey- yanti || || 4 Ettha dāni Mālukyaputta kiü dahare bhikkhå vak- khāma || yatrahi nāma tvam bhikkhu jiõõo vuddho mahal- lako addhagato vayo anuppatto saükhittena ovādaü yāca- sãti || || 5 Ki¤cāpaham bhante jiõõo vuddho mahallako addhagato vayo anuppatto desetu me bhante\<*<2>*>/ Bhagavā saükhittena dhammaü desetu Sugato saükhittena dhammaü || appeva- nāmahaü\<*<3>*>/ Bhagavato bhāsitassa attham ājāneyyaü || appevanāmaham Bhagavato bhāsitassa dāyādo assanti || || 6 Tam kim ma¤¤asi Mālukyaputta || || Ye te cakkhuvi¤- ¤eyyā råpā adiņņhā adiņņhapubbā na ca passasi || na ca te hoti Passeyyanti || atthi te tattha\<*<4>*>/ chando vā rāgo vā pemaü\<*<5>*>/ vāti || || No hetam bhante || || 7 Ye te sotavi¤¤eyyā saddā assutā assutāpabbā na ca suõāsi || na ca te hoti Suõeyyanti || atthi te tattha chando vā rāgo vā pemanti || || No hetam bhante || || 8 Ye te ghānavi¤¤eyyā ganadhā aghāyitā aghāyitapubbā na ca ghāyasi ||\<*<6>*>/ na ca te hoti Ghāyeyyanti || atthi te tattha || la || || 9 Ye te jivhāvi¤¤eyyā rasā asāyitā asāyitapubbā na ca sāyasi ||\<*<7>*>/ na ca te hoti Sāyeyyanti || atthi te tattha || la || || 10 Yetekāyavi¤¤eyyā phoņņhabbā asamphuņņhā asampuņ- ņhapubbā na ca phusasi || na ca te hoti Phuseyyanti || atthi te tattha || la || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 So B1-2; S1 Māluükya- always; S3 Māëuükya twice; besides Malu- (or Māluü) kya and sometimes kyā 2 Missing in S1-3 3 B2 -nāmāham 4 S1-3 add tatra 5 B1-2 pemo always 6 B1 ghāyisi 7 B1 sāyisi; S3 isāyasi >/ #<[page 073]># %% 11 Ye te manovi¤¤eyyā dhammā avi¤¤ātā avi¤¤ātapubbā na ca vijānāsi || na ca te hoti vijāneyyanti || atthi te tattha\<*<1>*>/ chando vā rāgo vā pemaü vāti || || No hetam bhante || || 12 Ettha ca te Mālukyaputta\<*<2>*>/ diņņha-suta-muta-vi¤¤ā- tabbesu dhammesu diņņhe diņņhamattaü bhavissati || sute sutamattam bhavissati || mute mutamattam bhavissati || vi¤¤āte vi¤¤ātamuttam bhavissati || || 13 Yato kho te Mālukyaputta diņņha-suta-muta-vi¤¤ātab- besu dhammesu diņņhe diņņhamattam bhavissati || sute sutamattam bhavissati || mute mutamattam bhavissati || vi¤¤āte vi¤¤ātamattam bhavissati || tato tvam Mālukya- putta\<*<3>*>/ na tena || || Yato\<*<4>*>/ tvam Mālukyaputta\<*<3>*>/ na tena\<*<5>*>/ || tato tvam Mālukyaputta\<*<3>*>/ na tattha || || Yato tvam Mālukya- putta\<*<3>*>/ na tattha\<*<6>*>/ || tato tvam Mālukyaputta nevidha\<*<7>*>/ na huram na ubhayamantarena\<*<8>*>/ || esevanto dukkhassāti || || 14 Imassa khvāham bhante Bhagavatā saükhittena bhāsitassa vitthārena attham ājānāmi || || Råpaü disvā sati\<*<9>*>/ muņņhā || piyanimittam\<*<10>*>/ manasi karoto || sārattacitto vedeti || ta¤ca ajjhosa\<*<11>*>/ tiņņhati || || Tassa vaķķhanti vedanā || anekā råpasambhavā || abhijjhā ca vihesā ca || cittam assu paha¤¤ati || || Evam ācinato dukkhaü || ārā nibbānaü vuccati ||\<*<1>*>/ || Saddaü sutvā sati muņņhā || piyanimittam manasi karoto || sārattacitto vedeti || ta¤ca ajjhosa tiņņhati || || Tassa vaķķhanti vedanā || anekā saddasambhavā || abhijjhā ca vihesā ca || cittam assu paha¤¤ati || || Evam ācinato dukkhaü || ārā nibbānaü vuccati ||\<*<2>*>/ || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in S1-3 2 S1-3 etthame mālukyaputto (S1 -puttā) 3 S1-3 -putte 4 S3 tato 5 Missing in S3 6 Missing in S3 from yato 7 S3 -puttenavidha 8 S1-3 ubhayantarena 9 S1 satã always 10 B1 piyaü- always 11 S1-3 ajjhosāya always >/ #<[page 074]># %<74 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 95. 14>% Gandhaü ghātvā sati muņņhā || piyanimittam manasi karoto || sārattacitto vedeti || ta¤ca ajjhosa tiņņhati || || Tassa vaķķhanti vedanā || anekā gandhasambhavā || abhijjhā ca vihesā ca || cittam assu paha¤¤ati || Evam ācinato dukkhaü || ārā nibbānaü vuccati ||\<*<3>*>/ || Rasam bhotvā sati muņņhā || piyanimittam manasi karoto || sārattacitto vedeti || ta¤ca ajjhosa tiņņhati || || Tassa vaķķhanti vedanā || anekā rasasambhavā || la || ārā nibbānaü vuccati ||\<*<4>*>/ || Phassam phussa\<*<1>*>/ sati muņņhā || piyanimittam manasi karoto || sārattacitto vedeti || ta¤ca ajjhosa tiņņhati || || Tassa vaķķhanti vedanā || anekā phassasambhavā || la || ārā nibbānaü vuccati ||\<*<5>*>/ || Dhammaü ¤atvā sati muņņhā || piyanimittaü manasi karoto || sārattacitto vedeti || ta¤ca ajjhosa tiņņhati || Tassa vaķķhanti vedanā || anekā dhammasambhavā || abhijjhā ca vihesā ca || cittam assu paha¤¤ati || Evam ācinato dukkham || ārā nibbānam vuccati ||\<*<6>*>/ || Na so rajjati råpesu || råpaü disvā patissato\<*<2>*>/ || virattacitto vedeti || ta¤ca nājjhosa tiņņhati || || Yathāssa passato råpaü || sevato cāpi vedanaü || khãyati no pacãyati || evaü so carati sato || || Evam apacinato dukkhaü || santike nibbānaü vuccati ||\<*<7>*>/ || Na so rajjati saddesu || saddaü sutvā patissato || virattacitto vedeti || ta¤ca nājjhosa tiņņhati || || Yathāssa suõato saddaü || sevato cāpi vedanaü || khãyati no pacãyati || evam so carati sato || Evam apacinato dukkhaü || santike nibbānaüvuccati ||\<*<8>*>/ || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 phassā here and further on 2 B1-2 paņissato always >/ #<[page 075]># %% Na so rajjati gandhesu || gandhaü ghātvā patissato || virattacitto vedeti || ta¤ca na cājjhosa tiņņhati || || Yathāssa ghāyato gandhaü || secato cāpi vedanaü || khãyati no pacãyati || evaü so carati sato || || Evam apacinato dukkhaü || santike nibbāna vuccati ||\<*<9>*>/ || Na so rajjati rasesu || rasam bhotvā patissato || virattacitto vedeti || ta¤ca nājjhosa tiņņhati || || Yathāssa sāyato rasaü || sevato cāpi vedanaü || || pa || santike nibbānaü vuccati ||\<*<10>*>/ || Na so rajjati phassesu || phassamphussa patissato || virattacitto vedeti || taü ca nājjhosa tiņņhati || || Yathāssa phusato\<*<1>*>/ phassaü || sevato cāpi vedanaü || || pa || santike nibbānaü vuccati ||\<*<11>*>/ || Na so rajjati dhammesu || dhammaü ¤atvā patissato || virattacitto vedeti || ta¤ca nājjhosa tiņņhati || Yathāssa vijānato dhammaü || sevato cāpi vedanaü || khãyati no pacãyati || {evaü} so carati sato || || Evam apacinato dukkhaü || santike nibbānaü vuccatã ti ||\<*<12>*>/ || Imassa kho ham bhante Bhagavatā saükhittena bhā- sitassa evaü vitthārena attham ājānāmãti || || 15 Sādhu sādhu Mālukyaputta || sādhu kho tvam Mālu- kyaputta\<*<2>*>/ mayā saükhittena bhāsitassa vitthārena attham ājānāsi || || Råpaü disvā sati muņņhā || piyanimittam manasi karoto || sārattacitto vedeti || ta¤ca ajjhosa tiņņhati || Tassa vaķķhanti vedanā || anekā råpasambhavā || abhijjhā ca vihesā ca || cittam assu paha¤¤ati || Evam ācinato dukkham || ārā nibbānaü vuccati ||\<*<1>*>/ || || pe || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 phussato 2 sādhu kho- -putta is missing in S1-3 >/ #<[page 076]># %<76 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 95. 16>% Na so rajjati dhammesu || dhammaü ¤atvā patissato || virattacitto vedeti || taü ca nājjhosa tiņņhati || || Yathāssa vijānato dhammaü || sevato cāpi vedanaü || khãyati no pacãyati || evaü so carati sato || Evam apacinato dukkhaü || santike nibbānaü vuccatã- ti ||\<*<12>*>/ || Imassa kho Mālukyaputta mayā saükhittena bhāsitassa evaü vitthārena attho daņņhabboti || || 16 Atha kho āyasmā Mālukyaputto Bhagavato bhāsitam abhinanditvā anumoditvā uņņhāyāsanā Bhagavantam abhi- vādetvā padakkhiõaü katvā pakkāmi || || 17 Atha kho āyasmā Mālukyaputto eko våpakaņņho appamatto ātāpã pahitatto viharanto na cirasseva yas- satthāya kulaputtā sammad eva agārasmā anagāriyam pabbajjanti tadanuttaram brahmacariyapariyosānaü diņ- ņheva dhamme sayam abhi¤¤ā sacchikatvā upasampajja vihāsi || || Khãõā jāti vusitam brahmacariyaü kataü kara- õãyam || nāparam itthattāyāti abbha¤¤āsi || || 18 A¤¤ataro ca panāyasmā Mālukyaputto\<*<1>*>/ arahataü ahosãti || || ## 2 Parihānadhamma¤ca vo bhikkhave desissāmi apari- hānadhamma¤ca cha ca\<*<2>*>/ abhibhāyatanāni || || 3 Katha¤ca bhikkhave parihānadhammo hoti || 4-6 Idha bhikkhave bhikkhuno cakkhunā råpaü disvā uppajjanti pāpakā akusalā dhammā\<*<3>*>/ sarasaīkappā\<*<3>*>/ saüyojaniyā || || Taü ce\<*<4>*>/ bhikkhu adhivāseti na pajahati na vinodeti na vyantikaroti\<*<2>*>/ na\<*<5>*>/ anabhāvam gameti || vedi- tabbam etam bhikkhave bhikkhunā Parihāyāmi kusalehi dhammehi || parihānaü hetaü vuttam Bhagavāti || || la || || 7-8 Puna ca param bhikkhave bhikkhuno jivhāya rasam sāyitvā uppajjati || pa || || 9 Puna ca param bhikkhave bhikkhuno manasā dham- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 mālukylaputto 2 Missing in S1-3 3 Missing in S1-3 always 4 S1-3 ca 5 B1 vyantiü- always >/ #<[page 077]># %% maü vi¤¤āya uppajjanti pāpakā akusalā dhammā sarasaī- kappā saüyojaniyā || || Taü ce bhikkhu adhivāseti napaja- hati na vinodeti na vyantikaroti na anabhāvaügameti || veditabbam etam bhikkhave bhikkhunā parihāyāmi kusalehi dhammehi || parihānaü hetam vuttam Bhagavatā ti || || 10 Evaü kho bhikkhave parihānadhammo hoti || || 11 Katha¤ca bhikkhave aparihānadhammo hoti || || 12-14 Idha bhikkhave bhikkhuno cakkhunā råpaü disvā uppajjanti pāpakā akusala dhammā sarasaīkappā saüyo- janiyā || || Taü ce bhikkhave bhikkhu nādhivaseti pajahati vinodati vyantikaroti anabhāvaü gameti || veditabbam etam bhikkhave bhikkhunā Na parihāyāmi kusalehi dhammehi || aparihānaü hetaü vuttam Bhagavatāti || || la || || 15-16 Puna ca param bhikkhave bhikkhuno jivhāya rasaü sāyitvā uppajjanti || la || || 17 Puna ca param bhikkhave bhikkhuno manasā dham- maü vi¤¤āya uppajjanti pāpakā akusalā dhammā sara- saīkappa saüyojaniyā || || Taü ce bhikkhave bhikkhu nādhivaseti pajahati vinodeti vyantikaroti anabhāvaü gameti || veditabbam etam bhikkhave bhikkhunā Na pari- hāyāmi kusalehi dhammehi || aparihānaü hetaü vuttam Bhagavatāti || || 18 Evam kho bhikkhave aparihānadhammo hoti || || 19 Katamāni ca bhikkhave cha abhibhāyatanāni || || 20-24 Idha bhikkhave bhikkhuno cakkhunā råpaü disvā nuppajjanti pāpakā akusalā dhammā sarasaīkappā saüyo- janiyā || || Veditabbam etam bhikkhave bhikkhunā Abhi- bhåtam etam āyatanaü || abhibhāyatanaü hetam vuttam Bhagavatā ti || || gha || || 25 Puna ca param bhikkhave bhikkhuno manasā dham- maü vi¤¤āya nuppajjanti pāpakā akusalā dhammā sara- saīkappā saüyojaniyā || || veditabbam etam bhikkhave bhikkhunā Abhibhåtam etam āyatanaü || abhibhāyatanaü hetaü vuttam Bhagavatā ti || || 26 Imāni vuccanti bhikkhu cha abhibhāyatanānãti || || \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 078]># %<78 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 97. 1>% ## 1 Sāvatthi nidānam || pa\<*<1>*>/ || 2 Pamādavihāriü ca vo bhikkhave desissāmi appamā- davihariü ca || taü suõātha || || 3 Kathaü ca bhikkhave pamādavihārã hoti || || 4-6 Cakkhundriyam {asaüvutassa}\<*<2>*>/ bhikkhave viharato cittaü vyāsi¤cati cakkhuvi¤¤eyyesu råpesu || tassa vyā- sittacittassa pāmujjaü na hoti || pāmujje asati pãti na hoti || pãtiyā asati passaddhi na hoti || passaddhiyā asati dukkhaü viharati\<*<3>*>/ || dukkhino cittaü na samādhiyati || asamāhite citte dhammā na pātubhavanti || dhammānam apātubhāvā\<*<4>*>/ pamādavihārã tveva\<*<5>*>/ saīkhaü gacchati || la || || 7-8 Jivhindriyam asaüvutassa bhikkhave viharato cit- taü vyāsi¤cati jivhāvi¤¤eyyesu rasesu || tassa vyāsitta- cittassa || la || pamādavihārã tveva saīkhaü gacchati || la || || 9 Manindriyam asaüvutassa\<*<6>*>/ bhikkhave viharato cit- taü vyāsi¤cati manovi¤¤eyyesu dhammesu || tassa vyā- sittacittassa pāmujjaü na hoti || pāmujje asati pãti na hoti || pãtiyā asati passaddhi na hoti || passaddhiyā asati dukkhaü viharati || dukkhino cittaü na samādhiyati || asamāhite citte dhammā na pātubhavanti\<*<7>*>/ dhammānam apātubhāvā pamādavihārã tveva saīkhaü gacchati || 10 Evaü kho bhikkhave pamādavihārã hoti || || 11 Kathaü ca bhikkhave appamādavihārã hoti || || 12-14 Cakkhundriyaü\<*<8>*>/ saüvutassa bhikkhave viharato cittaü na vyāsi¤cati cakkhuvi¤¤eyyesu råpesu || || Tassa avyasittacittassa pāmujjaü jāyati || pamuditassa pãti jāyati || pãtimanassa kāyo passambhati || passaddhakāyo sukhaü vediyati\<*<9>*>/ || sukhino cittaü samādhiyati || samahite citte \<-------------------------------------------------------------------------- 1 In B2 only 2 S1 -driyāsamvu always 3 B1 hoti always 4 S3 napātu-; S1 has neither na nor a; both here only 5 S1-3 teva always 6 S1-3 manindriyāsaü- 7 S1-3 -bhagantu; B1 -honti 8 S1-3 -driya always 9 B1-2 viharati >/ #<[page 079]># %% dhammā pātubhavanti || dhammānam pātubhāvā appa- mādavihārã tveva saīkhaü gacchati || la || || 15-16 Jivhindriyaü saüvutassa bhikkhave viharato cittaü na vyāsi¤cati || la || appamādavihārã tveva saīkhaü gacchati || || Kāyindriya- || || 17 Manindriyaü saüvutassa bhikkhave viharato cittaü na vyāsi¤cati manovi¤¤eyyesu dhammesu tassa avyāsittā- cittassa pāmujjaü jāyati || pamuditassa pãti jāyati || pãti- manassa kāyo passambhati || passaddhakāyo sukhaü vediyati\<*<1>*>/ || sukhino cittaü samādhiyati || samāhite citte dhammā pātubhavanti || dhammānam pātubhāvā appamā- davihārã tveva saīkhaü gacchati || || 18 Evaü kho bhikkhave appamādavihārã hotãti || || ## 2 Saüvara¤ca vo bhikkhave desissāmi\<*<2>*>/ asaüvara¤ca || taü suõātha || || 3 Katha¤ca bhikkhave asaüvaro hoti || || 4-6 Santi bhikkhave cakkhuvi¤¤eyyā råpā iņņhā kantā manāpā piyaråpā kāmupasaühitā rajanãyā || || Taü ce bhikkhu abhinandati abhivadati ajjhosāya tiņņhati || vedi- tabbam etam bhikkhave bhikkhunā Parihāyāmi\<*<3>*>/ kusalehi dhammehi || parihānaü hetaü vuttam Bhagavatā ti || la || || 7-8 Santi bhikkhave jivhāvi¤¤eyyā rasā || la || 9 Santi bhikkhave manovi¤¤eyyā dhammā iņņhā kantā manāpā piyaråpā kāmupasaühitā rajanãyā || || Taü ce bhikkhu abhinandati abhivadati ajjhosāya tiņņhati || vedi- tabbam etam bhikkhave bhikkhunā Parihāyāmi kusalehi dhammehi || parihānam hetaü vuttam Bhagavatāti || || 10 Evaü kho bhikkhave asaüvaro hoti || || 11 Katha¤ca bhikkhave saüvaro hoti || || 12-14 Santi bhikkhave cakkhuvi¤¤eyyā råpā iņņhā kantā manāpā piyaråpā kāmupasaühitā rajanãyā || || Taü ce bhikkhu nābhinandati nābhivadati nājjhosāya tiņņhati || veditabbam etam bhikkhave bhikkhunā Na parihāyāmi \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 vedeti 2 B2 desessāmi 3 S1-3 parihāyāyāmi >/ #<[page 080]># %<80 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 98. 15>% kusalehi dhammehi || aparihānaü hetaü vuttam Bhaga- vatāti || || 15-16 Santi bhikkhave jivhāvi¤¤eyyā rasā || la || || 17 Santi bhikkhave manovi¤¤eyyā dhammā iņņhā kantā manāpā piyaråpā kāmupasaühitā rajanãyā || || Taü ce bhikkhu nābhinandati nābhivadati nājjhosāya tiņņhati || veditabbam etam bhikkhave bhikkhunā Na parihāyāmi kusalehi dhammehi || aparihānaü hetaü vuttam Bhaga- vatāti || || 18 Evaü kho bhikkhave saüvaro hotãti || || ## 2 Samādhim bhikkhave bhāvetha || samāhito bhikkhave bhikkhu yathābhåtam pajānāti || || 3 Ki¤ca yathābhåtam pajānāti || || 4-8 Cakkhum aniccan ti yathābhåtam pajānāti || || Råpā aniccā ti yathābhåtam pajānāti || || Cakkhuvi¤¤āõam anic- canti yathābhåtam pajānāti || || Cakkhusamphasso anicco ti yathābhåtam pajānāti || || Yam pidam cakkhusamphassa- paccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā aduk- kham asukhaü vā || tam pi aniccaü yathābhåtam pajānāti || || la || || 9 Mano anicco ti\<*<1>*>/ yathābhåtam pajānāti || || Dhammā || || Mano vi¤¤āõaü || || Manosamphasso || || Yam pidam mano- samphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā duk- khaü vā adukkham asukhaü vā || tam pi aniccan ti yathā- bhåtam pajānāti || || 10 Samādhim bhikkhave bhāvetha || samāhito bhikkhave bhikkhu yathābhåtam pajānātã ti || || ## 2 Paņisallāõam\<*<2>*>/ bhikkhave yogam āpajjatha || patisallãõo\<*<3>*>/ bhikkhave bhikkhu yathābhåtam pajānāti || || 3 Ki¤ca yathābhåtam pajānāti || || 4-9 Cakkhum aniccanti yathābhåtam pajānāti || || Råpā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 aniccanti 2 S1 patisallāõe; S3 patisallānohi 3 B1-2 S1 -lāõo >/ #<[page 081]># %% aniccāti yathābhåtam pajānāti || || Cakkhuvi¤¤āõam anic- canti yathābhåtam pajānāti || || Cakkhusamphasso anicco ti yathābhåtam pajānāti || || Yam pidam manosamphassa- paccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā\<*<1>*>/ adukkham asukhaü vā || tam pi aniccan ti yathābhåtam pajānāti || || 10 Paņisallāõam\<*<2>*>/ bhikkhave yogam āpajjatha || paņisal- lāno\<*<3>*>/ bhikkhave bhikkhu yathābhåtam pajānātãti || || ## 2 Yam pi\<*<4>*>/ bhikkhave na tumhākaü tam pajahatha || taü vo pahãnaü hitāya sukhāya bhavissati || || 3 Ki¤ca bhikkhave na tumhākaü || || 4-6 Cakkhum bhikkhave na tumhākaü || tam pajahatha || taü vo pahãnaü hitāya sukhāya bhavissati || || Rupā na tumhākaü || te pajahatha || te vo pahãnā\<*<5>*>/ hitāya sukhāya bhavissanti || ||\<*<6>*>/ Cakkhuvi¤¤āõam na tumhākaü tam pajā- hatha || taü vo pahãnaü hitāya sukhāya bhavissati || || Cak- khusamphasso na tumhākaü || tam pajahatha || so vo pa- hãno\<*<7>*>/ hitāya sukhāya bhavissati || || Yam pidaü cakkhu- samphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tam pi na tumhākaü tam paja- hatha || taü vo pahãnaü hitāya sukhāya bhavissati || la || || 7-8 Jivhā na tumhākam || tam pajahatha || sā vo pahãnā hitāya sukhāya bhavissati || || Rasā na tumhākaü te paja- hatha || te vo pahãnā hitāya sukhāya bhavissanti || || Jivhā- vi¤¤āõam na tumhākaü tam pajahatha || taü vo pahãnaü hitāya sukhāya bhavissati || || Jivhāsamphasso na tumhā- kaü tam pajahatha || so vo pahãno\<*<8>*>/ hitāya sukhāya bhavis- sati || || Yam pidaü jivhāsamphassapaccayā uppajjati veda- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in S1-3 2 S1 patisallāõe; the phrase till āpajjatha is missing in S3 3 B1 -sallāõe; no MS. has -sallãno (or sallãõo) 4 Missing in S1-3 5 B1 inserts digharattaü 5 B1 bhavissati 7 S1-3 tam vo pahãnaü 8 S1-3 pahãnā, twice in S3 >/ #<[page 082]># %<82 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 101. 9>% yitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tam pi na tumhākaü tam pajahatha || taü vo pahãnaü hitāya sukhāya bhavissati || || la || || 9 Mano na tumhākaü tam pajahatha || so vo pahãno hitāya sukhāya bhavissati || || Dhammā na\<*<1>*>/ tumhākaü te pajahatha || te vo pahãnā hitāya sukhāya bhavissanti || || Manovi¤¤āõaü na tumhākam tam pajahatha || taü vo pahãnaü hitāya sukhāya bhavissati || || Manosamphasso na tumhākaü tam pajahatha || so vo pahãno hitāya su- khāya bhavissati || || Yam pidam manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || tam pi na tumhākaü tam pajahatha || taü vo pahãnam hitāya sukhāya bhavissati || || 10 Seyyathāpi bhikkhave yam imasmiü Jetavane tiõa- kaņņhasākhāpalāsaü taü jano hareyya vā\<*<2>*>/ ķaheyya vā yathāpaccayaü vā kareyya || api nu tumhākam evam assa Amhe jano harati vā ķahati vā\<*<3>*>/ yathāpaccayaü vā karotã ti || || No hetam bhante || || Taü kissa hetu || || Na hi no hetam bhante attā vā attaniyaü vā ti || || 11-16 Evam eva kho bhikkhave cakkhu na tumhākaü tam pajahatha || taü vo pahãnam hitāya sukhāya bhavis- sati || || Råpā na tumhākaü || pe || Cakkhuvi¤¤āõam || || Cakkhusamphasso || || pa || || Yam pidam manosamphassa- paccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā aduk- kham asukhaü vā || tam pi na tumhākaü tam pajahatha || taü vo pahãnaü hitāya sukhāya bhavissatãti || || ## [The same as 2-9 of the preceding Sutta] 4 \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in S1-3 2 S1-3 pa 3 S3 āharati paccāharati paccahati vā; S1 harati paķahati paķa (or cca-) hati vā-- there seems to be a confusion of ķ and cc 4 This text differs only from the preceding by the suppression of the ending upamā (10-16); therefore it would be better if it had been put the first >/ #<[page 083]># %% ## 2 Uddako\<*<1>*>/ sudam\<*<2>*>/ bhikkhave Rāmaputto evaü vācam bhāsati || || Idaü jātu vedagå || idaü jātu sabbaji || idaü jātu palikhitaü\<*<3>*>/ gaõķamålam palikhaõãti || || Taü kho\<*<4>*>/ panetam bhikkhave Uddako Rāmaputto avedagå yeva samāno Vedagusmãti bhāsati || asabbajã yeva samāno Sabbajismãti bhāsati || apalikhitaü yeva gaõķamålam pali- khitam me gaõķamålan ti bhāsati || || 3 Idha kho tam bhikkhave bhikkhu sammā vadamāno vadeyya || || Idaü jātuvedagå idaü jātu sabbaji || idaü jātu palikhataü gaõķamålam\<*<5>*>/ palikhaõãti || || 4 Katha¤ ca bhikkhave bhikkhu vedagå hoti || || Yato kho bhikkhave bhikkhu channam phassāyatanānaü samu- daya¤ca atthagama¤ca assāda¤ca assāda¤ca nissaraõa¤ca yathābhåtam pajānāti || evaü kho bhikkhave bhikkhu vedagå hoti || || 5 Katha¤ca bhikkhave bhikkhu sabbaji hoti || || Yato kho bhikkhave bhikkhu channam phassāyatanānaü samu- daya¤ca atthagama¤ca assāda¤ca ādãnava¤ca nissaraõa¤ca yathābhåtam viditvā anupādā vimutto hoti || evaü kho bhikkhave bhikkhu sabbaji hoti || || 6 Katha¤ ca bhikkhave bhikkhu apalikhitaü\<*<5>*>/ gaõķamå- lam palikhitaü hoti || || Gaõķo ti kho bhikkhave imassetaü cātumahābhåtikassa kāyassa adhivacanaü mātāpettika- sambhavassa odanakummāsupacayassa aniccucchādana- parimaddanabhedanaviddhaüsanadhammassa || || Gaõķa- målan ti bhikkhave taõhāyetam adhivacanaü || || Yato kho bhikkhave bhikkhuno taõhā pahãnā hoti || ucchinnamålā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 Udako always 2 S1 sukhaü 3 S1-3 apaliükhātaü; B2 apalikhitam; B1 palikhataü; 4 B1 vo 5 B2 idaü jatu apalikhitaü gaõķamålam palikhitaü me gaõķamålam 5 S1-3 anu (S3 õu) palikhatam >/ #<[page 084]># %<84 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 103. 7>% tālāvatthukatā anabhāvakatā āyatim anuppādadhammā || evaü kho bhikkhave bhikkhuno apalikhataü\<*<1>*>/ gaõķamålam palikhitaü hoti || || 7 Uddako sudam bhikkhave Rāmaputto evaü vācam bhāsati || || Idaü jātu vedagå idaü jātu sabbaji || idaü jātu palikhitaü gaõķamålam palikhaõã ti || || Taü kho panetam bhikkhave Uddako Rāmaputto avedagå yeva samāno Vedagåsmãti bhāsati || asabbajã yeva samāno Sabbajãsmãti bhāsati || apalikhitaü\<*<2>*>/ yeva gaõķamålam Palikhitam me\<*<3>*>/ gaõķamålanti bhāsati || || 8 Idha kho tam bhikkhave bhikkhu sammāvadamāno vadeyya || || Idaü jātu vedagå idaü jātu sabbaji || idaü jātu palikhitaü\<*<4>*>/ gaõķamålaü\<*<5>*>/ palikhaõã ti || || Saëavaggo pa¤camo\<*<6>*>/ || || Tassuddānam\<*<7>*>/ || || Dve Saīgayhā\<*<8>*>/ Parihānaü || Pamādavihārã ca\<*<9>*>/ Saüvaro || Samādhi Patisallāna\<*<10>*>/ || Dve Natumhākena Uddako\<*<11>*>/ ti || || Dutiyapa¤¤āsake vagguddānaü\<*<12>*>/ || || Avijjā Migajālaü ca || Gilānaü Channam catutthakaü || Saëāvaggena pa¤¤āsaü || Dutiyo pa¤¤āsako ayan ti || || Pathamaka-sataü\<*<13>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 palikhatam 2 S3 apalikhāõaü 3 S3 palikānam yeva instead of palikhitam me 4 S3 B2 apalikhitaü 5 B2 inserts here palikhitame gaõķamålaü (as above p. 83 n. 4). 6 S1-3 chaëa (S3 la) vaggo dasamo put after the verse 7 S1-3 Tatra uddānaü-- 8 S1 -gayha;S3 gayhaü 9 S1 pamādā- 10 B1-2 paņisallãnaü 11 B1 Udako; S1-3 rāmo 12 This title and the sequel is missing in S1-3 13 So S1 B1; missing in S3; B2 Dutiyapaõõāsake >/ #<[page 085]># %% PAĨĨâSAũ TATIYAũ ## ## 2 Yogakkhemãpariyāyaü vo bhikkhave dhammapariyā- yaü desissāmi || taü suõātha || || 3 Katamo ca bhikkhave yogakkhemipariyāyo || || 4-8 Santi bhikkhave cakkhuvi¤¤eyyā råpā iņņhā kantā manāpā pãyaråpā kāmupasaühitā rajanãyā || || Te Tathā- gatassa pahãnā ucchinnamålā tālavatthukatā anabhāvakatā āyatim anuppādadhammā || tesa¤ca pahānāya akkhāsi yogaü || tasmā Tathāgato yogakkhemãti vuccati || || la || || 9 Santi bhikkhave manovi¤¤eyyā dhammā iņņhā kantā manāpā pãyaråpā kāmupasaühitā rajaniyā || || Te Tathā- gatassa pahãnā ucchimamålā tālavatthukatā anabhāvakatā āyatim anuppāda dhammā || tesa¤ca pahānāya akkhāsi yogaü || tasmā Tathāgato yogakkhemãti vuccati || || 10 Ayaü kho bhikkhave yogakkhemipariyāyo dhamma- pariyāyoti || || ## 2 Kismiü nu kho bhikkhave sati kim upādāya uppajjati ajjhattaü sukhaü dukkhanti || || 3 Bhagavaü målakā no bhante dhammā || || 4 Cakkhusmiü vo bhikkhave sati cakkhuü upādāya uppajjati ajjhattaü sukhaü dukkhaü || la || Manasmiü sati manam upādāya uppajjati ajjhattaü sukhaü dukkhaü || || 5 Tam kim ma¤¤atha bhikkhave cakkhuü niccaü vā aniccaü vā ti || || Aniccam bhante || || Yam panāniccaü dukkhaü vā taü sukhaü vā ti || || Dukkham bhante || || Yam panāniccaü dukkhaü vipariõāmadhammam api nu tam anupādāya uppajjeyya ajjhattaü sukhaü duk- khanti || || No hetam bhante || || 6 Sotaü niccaü vā aniccaü vā ti || || 7 Ghānaü niccaü vā aniccaü vā ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 086]># %<86 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 105. 8>% 8-9 Jivhā niccā vā aniccā vā ti || || Kāyo || || 10 Mano nicco vā anicco vā ti || || Anicco bhante || || Yam panāniccaü dukkhaü vā taü sukhaü vā ti || || Dukkhaü bhante || || Yam panāniccaü dukkhaü vipariõāmadhammam api nu tam anupādāya uppajjeyya ajjhattaü sukhaü duk- khanti || || No hetam bhante || || 11 Evam passam bhikkhave sutavā ariyasāvako cakkhu- smim pi nibbindati || la || manasmim pi nibbindati || || Nib- bindaü virajjati || virāgā vimuccati || Vimuttasmiü vimut- tam iti ¤āõam hoti || || Khãõā jāti vusitam brahmacariyaü kataü karaõãyaü nāparam itthattāyāti pajānātãti || || ## 2 Dukkhassa bhikkhave samudaya¤ca atthagama¤ca desissāmi || taü suõātha || || 3 Katamo ca bhikkhave dukkhassa samudayo || 4-9 Cakkhu¤ ca paņicca råpe ca uppajjati cakkhuvi¤- ¤āõaü || tiõõaü saīgati phasso || phassapaccayā vedanā || vedanāpaccayā taõhā || ayaü dukkhassa samudayo || Sota¤ ca paņicca || || Ghāna¤ ca paņicca || || Jivha¤ ca paņicca || || Kāya¤ ca paņicca || || Mana¤ ca paņicca dhamme ca uppaj- jati manovi¤¤āõaü || tiõõaü saīgati phasso || phassapaccayā vedanā || vedanāpaccayā taõhā || || Ayam kho bhikkhave dukkhassa samudayo. 10 Katamo ca bhikkhave dukkhassa atthagamo || 11 Cakkhuü ca paņicca råpe ca uppajjati cakkhuvi¤- ¤āõam || tiõõaü saīgati phasso || phassapaccayā vedanā || vedanāpaccayā taõhā || tassāyeva taõhāya asesavirāganiro- dhā bhavanirodho || bhavanirodhā jātinirodho || jātinirodhā jarāmaraõaü sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā niruj- jhanti || || Evam etassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hoti || ayaü dukkhassa atthagamo || || 12-13 Sota¤ ca paņicca || || Ghāna¤ca paņicca || || 14-15 Jivha¤ca paņicca rase ca uppajjati jivhāvi¤¤āõaü || la || Kāya¤ ca paņicca || || \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 087]># %% 16 Manam paņicca dhamme ca uppajjati manovi¤¤āõam || tiõõaü saīgati phasso || phassapaccayā vedanā || vedanāpac- cayā taõhā || tassāyeva taõhāya asesavirāganirodhā upādā- nanirodho || upādānanirodhā bhavanirodho bhavanirodhā jātinirodho || jātinirodhā jarāmaraõaü sokaparidevaduk- khadomanassupāyāsā nirujjhanti || Evam etassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hoti || || Ayam kho bhikkhave dukkhassa atthagamo ti || || ## 2 Lokassa bhikkhave samudaya¤ca atthagama¤ ca desis- sāmi || taü suõātha || || 3 Katamo ca bhikkhave lokassa samudayo || || 4 Cakkhu¤ca paņicca råpe ca uppajjati\<*<1>*>/ cakkhuvi¤¤ā- õaü || tiõõam saīgati phasso || phassapaccayā vedanā || vedanāpaccayā taõhā || taõhāpaccayā upādānaü || upādāna- paccayā bhavo || bhavapaccayā jāti || jātipaccayā jarāmara- õaü sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā sambhavanti || ayam lokassa samudayo || 4-7 Sota¤ ca paņicca || || Ghāna¤ ca paņicca || || Jivha¤ ca paņicca || || Kāya¤ ca paņicca || || 8 Mana¤ ca paņicca dhamme ca uppajjati manovi¤¤ā- õaü || tiõõaü saīgatiphasso || phassapaccayā vedanā || vedanāpaccayā taõhā || tanhāpaccayā upādānaü || upādāna- paccayā bhavo || bhavapaccayājāti || jātipaccayā jarāmaraõaü sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā sambhavanti || ayaü kho bhikkhave lokassa samudayo || || 9 Katamo ca bhikkhave lokassa atthagamo || || 10-15 Cakkhu¤ca paņicca råpe ca upajjati cakkhuvi¤- ¤ānaü || tiõõaü saīgatiphasso || phassapaccayā vedanā || vedanāpaccayā taõhā || tassāyeva taõhāya asesavirāgani- rodhā upādānanirodho || pe || ||\<*<2>*>/ Evam etassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hoti || || 16 Ayaü kho bhikkhave lokassa atthagamoti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 cuppajjati always 2 More complete in B1-2 >/ #<[page 088]># %<88 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 108. 2>% ## 2 Kismiü nu kho bhikkhave sati kiü upādāya kiü abhinivissa Seyyoham asmã ti vā hoti || Sadiso ham asmã ti vā hoti || Hãnohamasmã ti vā hotã ti || || 3 Bhagavaü målakā no bhante dhammā || pe || || 4-9 Cakkhusmiü kho bhikkhave sati cakkhum upādāya cakkhum abhinivissa Seyyo ham asmã ti vā hoti || Sadãso ham asmã ti vā hoti Hãno ham asmã ti vā hoti || pa || Ma- nasmiü sati manam upādāya manam abhinivissa Seyyo ham asmã ti vā hoti || Sadiso ham asmã ti vā hoti || Hãno ham asmã ti vā hoti || || 10 Taü kim ma¤¤atha bhikkhave || Cakkhuü niccaü vā aniccaü vā ti || || Aniccam bhante || || Yam panāniccaü dukkhaü vā sukhaü vā ti || || Dukkham bhante || || Yam panāniccaü dukkhaü vipariõāmadhammaü api nu tam anupādāya Seyyo ham asmãti vā assa Sadiso ham asmãti vā assa Hãno ham asmãti vā assāti || || No hetam bhante 11 Sotaü niccaü vā aniccaü vā ti || || 12 Ghānaü niccam vā aniccā vā ti || || 13 Jivhā niccā vā aniccā vā ti || || 14 Kāyo nicco vā anicco vā ti || || 15 Mano nicco vā anicco vā ti || || Anicco bhante || || Yam panāniccam dukkhaü vā taü sukhaü vā ti || || Dukkham bhante || || Yam panāniccaü dukkhaü vipariõāmadhammam api nu tam anupādāya Seyyo hamasmãti va assa Sadiso ham asnå ti vā assa Hãno ham asmãti assā ti || || No hetam bhante || || 16 Evam passam bhikkhave sutavā ariyasāvako cak- khusmim pi nibbindati || la || manasmim pi nibbindati || || Nibbindaü virajjati || virāgā vimuccati || pe || nāparam itthattāyāti pajānāti || || \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 089]># %% ## 2 Saüyojaniye ca bhikkhave dhamme desissāmi saüyo- jana¤ ca || taü suõātha || || 3 Katame ca bhikkhave saüyojaniyā dhammā katama¤ ca saüyojanaü || || 4-9 Cakkhum bhikkhave saüyojaniyo dhammo || yo tattha chandarāgo || tam tattha saüyojamaü || || la || Jivhā saüyojaniyo dhammo || || Mano saüyojaniyo dhammo || yo tattha chandarāgo taü tattha saüyojanaü || || 10 Ime vuccanti bhikkhave saüyojaniyā dhammā idaü saüyojananti || || ## 2 Upādāniye ca bhikkhave dhamme desissāmi upādāna¤ ca || taü suõātha || || 3 Katame ca bhikkhave upādāniyā dhammā katama¤ ca\<*<1>*>/ upādānaü || || 4-9 Cakkhum bhikkhave upādāniyo dhammo || yo tattha chandarāgo taü tattha upādānaü || pa || || Jivhā upādāniyo dhammo || la || || Mano upādāniyo dhammo || yo tattha chandarāgo taü tattha upādānaü || || 10 Ime vuccanti bhikkhave upādāniyā dhammā idam upādānanti || || ## 2-7 Cakkhum bhikkhave anabhijānaü aparijānaü avirājayaü appajahaü abhabbo dukkhakkhayāya || Sotaü || Ghānam || Jivhaü || Kāyam || Manam anabhijānaü aparijā- naü avirājayaü appajahaü abhabbo dukkhakkhayāya || 8-13 Cakkhu¤ ca\<*<2>*>/ kho bhikkhave abhijānam parijānaü virājayam pajaham bhabbo dukkhakkhayāya || Sotaü || Ghānaü || Jivhaü || Kāyam || Manam abhijānam parijānaü virājayaü pajaham bhabbo\<*<3>*>/ dukkhakkhayāyāti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -mti ca 2 S1-3 cakkhuca 3 B2 fasils here, two sheets waning >/ #<[page 090]># %<90 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 112. 2>% ## 2-7 Råpe bhikkhāve ānabhijānaü aparijānam avirāja- yam appajaham abhabbo dukkhakkhayāya || || Sadde || Gandhe || Rase || Phoņņhabbe || Dhamme anabhijānam apari- jānam avirājayam appajaham abhabbo dukkhakkhayāya || || 8-13 Råpe ca kho bhikkhave abhijānam parijānaü virājayam pajahaü bhabbo dukkhakkhayāya || || Sadde || Gandhe || Rase || Phoņņhabbe || Dhamme abhijānam parijā- naü virājayam pajaham bhabbo dukkhakkhayāyāti || || ## 1 Ekaü samayam Bhagavā Ĩātike viharati Gi¤jakāva- sathe || || 2 Atha kho Bhagavā rahogato patisallãõo imam dham- mapariyāyam abhāsi || || 3 Cakkhu¤ca paņicca råpe ca uppajjati cakkhuvi¤¤āõam || tiõõaü saīgatiphasso || phassapaccayā vedanā || vedanāpac- cayā taõhā || tanhāpaccayā upādānaü || pe || Evam etassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti || || 4-7 Sota¤ca paņicca || Ghāna¤ca paņicca || Jivha¤ca paņicca || Kāya¤ca paņicca || || 8 Mana¤ca paņicca dhamme ca uppajjati manovi¤- ¤āõaü || tiõõaü saīgatiphasso || phassapaccayā vedanā || vedanāpaccayā taõhā || taõhāpaccayā upādānaü || pe || Evam etassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti || || 9 Cakkhu¤ca paņicca råpe ca uppajjati cakkhuvi¤¤āõaü || tiõõaü saīgatiphasso || phassapaccayā vedanā || vedanāpac- cayā taõhā || tassāyeva taõhāya asesavirāganirodhā upā- dānanirodho || pe || || Evam etassa kevalassa dukkhak- handhassa nirodho hoti || || 10-13 Sota¤ca paticca || || Ghāna¤ca paņicca || || Jivha¤ca paņicca || || Kāya¤ca paņicca || || 14 Mana¤ca paņicca dhamme ca upajjati manovi¤- ¤āõam || tiõõaü saīgatiphasso || phassapaccayā vedanā || vedanāpaccayā taõhā || tassāyeva taõhāya asesavirāgani- rodhā upādānanirodho || pe || || Evam etassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hotãti || || \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 091]># %% 15 Tena kho pana samayena a¤¤ataro bhikkhu Bhaga- vato upassuti ņhito\<*<1>*>/ hoti || || 16 Addasā kho Bhagavā tam bhikkhum upassutiü thi- taü || || 17 Disvāna tam bhikkhum etad avoca || || Assosi\<*<2>*>/ tvam bhikkhu imaü dhammapariyāyanti || || Evam bhante || || Uggaõhāhi tvam bhikkhu imaü dhammapariyāyaü || pariyāpuõāhi tvam bhikkhu imaü dhammapariyāyaü || dhārehi tvam bhikkhu imaü dhammapariyāyaü || attha- saühito yam\<*<3>*>/ bhikkhu dhammapariyāyo ādibrahmacari- yakoti\<*<4>*>/ || || Yogakkhemivaggo pathamo || || Tassuddānam || || Yogakkhemi Upādāya || Dukkhaü loko ca Seyyo ca || || Saüyojanam Upādānaü || Dve Pajānaü\<*<5>*>/ Upassutãti\<*<6>*>/ || || ## ## 2-7 Santi bhikkhave cakkhuvi¤¤eyyā råpā iņņhā kantā manāpā piyaråpā kāmupasaühitā rajanãyā || || Ta¤ce bhikkhu abhinandati abhivadati ajjhosāya tiņņhati || ayaü vuccati bhikkhave bhikkhu āvāsagato Mārassa Mārassa vasaügato\<*<7>*>/ || || Paņimukkassa Mārapāso baddho\<*<8>*>/ so Māra- bandhanena yathākāmakaraõãyo pāpimato || pa || Santi bhikkhave manovi¤¤eyyā dhammā iņņhā kantā manāpā piyaråpā kāmupasaühitā rajanãya || || Ta¤ce\<*<9>*>/ bhikkhu abhinandati abhivadati ajjhosāya tiņņhati ayaü vuccati bhikkhave bhikkhu āvāsagato Mārassa Mārassa vasaügato || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B upasuti; S1-3 upassutiü both always 2 S3 inserts no 3 Missing in S3 4 S1 -cariyiko 5 S1-3 parijānam 6 B upasutãti 7 S1 vasagato always 8 B bandho always 9 S1-3 ta¤ca >/ #<[page 092]># %<92 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 114. 8>% Paņimukkassa Mārapāso baddho so Mārabandhanena ya- thākāmakaraõãyo pāpimato || || 8-13 Santi ca kho bhikkhave cakkhuvi¤¤eyyā råpā iņņhā kantā manāpā piyaråpā kāmupasaühitā rajanãyā || || Ta¤ce\<*<1>*>/ bhikkhu nābhinandati nābhivadati na ajjhosāya\<*<2>*>/ tiņņhati || ayaü vuccati bhikkhave bhikkhu na āvāsagato\<*<3>*>/ Mārassa na Mārassa vasaügato || || Ummukkassa Mārapāso mutto so Mārabandhanena na\<*<4>*>/ yathākāmakaraõãyo pāpimato || la ||\<*<7>*>/ Santi bhikkhave manovi¤¤eyyā dhammā iņņhā kantā manāpā piyaråpā kāmupasaühitā rajanãyā || || Ta¤ce bhikkhu nābhinandati nābhivadati na ajjhosāya tiņņhati || ayaü vuccati bhikkhave na āvāsagato Mārassa na Mārassa vasaügato || || Ummukkassa Mārapāso mutto so Māraban- dhanena na\<*<5>*>/ yathākāmakaraõãyo pāpimatoti || || ## 2-7 Santi bhikkhave cakkhuvi¤¤eyyā råpā iņņhā kantā manāpā piyaråpā kāmupasaühitā rajanãyā || || Ta¤ce bhik- khu abhinandati abhivadati ajjhosāya tiņņhati || ayaü vuccati bhikkhave bhikkhu baddho cakkhuvi¤¤eyyesa råpesu āvāsagato Mārassa Mārassa vasaügato yathākāma- karaõãyo pāpimato || pa || || Santi bhikkhave manovi¤¤eyyā dhammā || pe || ajjhosāya tiņņhati || ayaü vuccati bhikkhave bhikkhu baddho manovi¤¤eyyesu dhammesu āvāsagato Mārassa Mārassa vasaügato yathākāmakaraõãyo pāpi- mato || || 8-13 Santi ca kho bhikkhave cakkhuvi¤¤eyyā råpā iņņhā- -rajaniyā || || Ta¤ce bhikkhu nābhinandati nābhivā- dati na ajjhosāya tiņņhati || ayaü vuccati bhikkhave bhik- khu mutto cakkhuvi¤¤eyyehi råpehi na āvāsagato Mārassa na Mārassa vasaügato || na yathākāmakaraõãyo pāpimato || pa || || Santi bhikkhave jivhāvi¤¤eyyā rasā || pa || || Santi bhikkhave manovi¤¤eyyā dhammā iņņhā- -rajanãyā || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B nājjhosāya 2 B nāvāsagato 3 Missing in S1-3 411 (jivhā) is complete in B 5 Missing in S1, written and erased in S3 >/ #<[page 093]># %% Ta¤ce bhikkhu nābhinandati nābhivadati na ajjhosāya tiņņhati || ayaü vuccati bhikkhave bhikkhu mutto manovi¤- ¤eyyehi dhammehi na āvāsagato Mārassa na Mārassa vasaügato na yathākāmakaraõãyo pāpimato ti || || ## 2 Nāham bhikkhave gamanena lokassa antaü\<*<1>*>/ ¤ātay- yaü daņņhayyaü pattayyan ti\<*<2>*>/ vadāmi || na ca panāham bhikkhave apatvā lokassa antam dukkhassa antakiriyaü\<*<3>*>/ vadāmãti || || Idam vatvā Bhagavā uņņhāyāsanā vihāram pāvisi || || 3 Atha kho tesam bhikkhånam acirapakkantassa Bha- gavato etad ahosi || || Idaü kho no āvuso Bhagavā saīkhit- tena uddesam uddisitvā vitthārena attham avibhajitvā uņņhāyāsanā vihāram paviņņho || Nāham bhikkhave gama- nena lokassa antaü ¤ātayyaü daņņhayyam pattayyam ti vadāmi || na ca panāham bhikkhave apatvā lokassa antam dukkhassa antakiriyaü vadāmãti || || Ko nu kho imassa Bha- gavatā saīkhittena uddesassa uddiņņhassa vitthārena atthaü vibhajjeyyāti || || 4 Atha kho tesam bhikkhånam etad ahosi || || Ayaü kho āyasmā ânanda satthu ceva saüvaõõito sambhāvito ca vi¤¤ånaü sabrahmacārãnaü || pahoti ca āyasmā ânando imassa Bhagavatā saīkhittena uddesassa uddiņņhassa vitthārena atthaü vibhajituü || yaü nåna mayaü yenā- yasmā ânando tenupasaīkameyyāma || upasaīkamitvā āyasmantam ânandam etam attham paņipuccheyyāmāti || || 5 Atha kho te bhikkhå yenāyasmā ânando tenupasaī- kamiüsu || upasaīkamitvā āyasmatā ânandena saddhiü sammodiüsu || sammodanãyaü kathaü sārāõãyam vãtisā- retvā ekam antaü nisãdiüsu || || 6 Ekam antaü nisinnā kho te bhikkhå āyasmantam \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B lokassantam always 2 So S1-3; B1 ¤āteyyaü diņņheyyaü patteyyanti both always; when S1-3 have patteyan, e is erased 3 S1-3 dukkhassanta- here and there >/ #<[page 094]># %<94 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 116. 7>% ânandam etad avocuü || Idaü kho no āvuso ânanda Bhagavā saīkhittena uddesam uddisitvā vitthārena attham avibhajitvā uņņhāyāsanā vihāram paviņņho || Nāham bhik- khave gamanena lokassa antaü ¤ātayyam daņņhayyam pattayyan ti vadāmi || na ca panāham bhikkhave apatvā lokassa antam dukkhassa antakiriyam vadāmãti || || Tesam no āvuso acirapakkantassa Bhagavato etad ahosi || || Idaü kho no āvuso Bhagavā saīkhittena uddesam uddisitvā vitthārena attham avibhajitvā uņņhāyāsanā vihāram paviņņho || Nāham bhikkhave gamaõena lokassa antam ¤ātayyaü daņņhayyam pattayyanti\<*<1>*>/ vadāmi || na ca panā- ham bhikkhave apatvā lokassa antaü dukkhassa antakiri- yaü vadāmã ti || ko nu kho imassa Bhagavatā saīkhittena uddesassa uddiņņhassa vitthārena attham avibhattassa vitthārena atthaü vibhajeyyāti || || Tesaü no āvuso amhā- kam etad ahosi || || Ayaü kho āvuso āyasmā ânando satthu\<*<2>*>/ ceva saüvaõõito sambhāvito ca\<*<3>*>/ vi¤¤ånaü sabrahmacārã- naü || pahoti cāyasmā ânando imassa Bhagavatā saīkhit- tena uddesassa uddiņņhassa vitthārena attham avibhattassa vitthārena atthaü vibhajituü || yaü nuna mayaü yenā- yasmā ânando tenupasaīkameyyāma || upasaīkamitvā āyasmantam ânandam etam attham paņipuccheyyāmāti || || Vibhajatāyasmā ânando ti || || 7 Seyyathāpi āvuso puriso sāratthiko\<*<4>*>/ sāragavesã sārapariyesanaü caramāno rukkhassa tiņņhato sāra- vato atikkammeva målam atikkamma khandhaü sākhā- palāse\<*<5>*>/ sāram pariyesitabbam ma¤¤eyya\<*<6>*>/ evam sampa- dam idam āyasmantānaü satthari sammukhãbhåte tam Bhagavantam atisitvā amhe\<*<7>*>/ etam attham paņipucchi- tabbam ma¤¤etha || || So āvuso\<*<8>*>/ Bhagavā jānaü jānāti passaü passati || cakkhubhåto ¤āõabhåto dhammabhåto brahmabhåto vattā pavattā atthassa ninnetā amatassa dātā dhammassāmã tathāgato || || So ceva panetassa kālo ahosi yam Bhagavantaü yeva etam attham paņipucchey- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 pattayiyanti 2 Missing in S1 3 Omitted dy S1-3 4 B1 sāratthako 5 S1-3 -palāso 6 S1 ma¤¤e 7 B1 tummhe 8 S1 hāvuso >/ #<[page 095]># %% yātha || yathā vo Bhagavā vyākareyya tathā taü\<*<1>*>/ dhārey- yathā ti || || 8 Addhāvuso ânanda Bhagavā jānaü jānāti passam passati || cakkhubhåto ¤āõabhåto dhammabhåto brahma- bhåto vattā pavattā atthassa ninnetā amatassa dātā dham- massāmã tathāgato || so ceva kālo ahosi yam Bhagavantaü yeva etam attham paņipuccheyyāma || yathā no Bhagavā vyākareyya tathā naü dhāreyyāma || || Api cāyasmā ânando satthu ceva saüvaõõito sambhāvito ca vi¤¤ånaü sabrahmacārãnaü || pahoti cāyasmā ânando imassa Bhaga- vatā saīkhittena uddesassa uddiņņhassa vitthārena attham avibhattassa vitthārena atthaü vibhajituü || vibhajatāyasmā ânando agaruü karitvā ti || || 9 Tena hāvuso suõātha sādhukam manasi karotha bhā- sissāmãti || || Evam āvuso ti kho te bhikkhå āyasmato ânandassa paccassossuü || || 10 âyasmā ânando etad avoca || || Yaü kho vo\<*<2>*>/ āvuso Bhagavā saīkhittena uddesam uddisitvā vitthārena atthaü avibhajitvā uņņhāyāsanā vihāram paviņņho || Nāham bhik- khave gamanena lokassa antaü ¤ātayyam daņņhayyam pattayyanti vadāmi || na ca panāham bhikkhave apatvā lokassa antam dukkhassa antakiriyam vadāmã ti || imassa khvāham āvuso Bhagavatā saīkhittena uddesassa uddiņ- ņhassa vitthāreõa attham avibhattassa\<*<3>*>/ vitthāreõa evam\<*<4>*>/ ājānāmi || || 11 Yena kho āvuso lokasmiü lokasa¤¤ã hoti lokamānã\<*<5>*>/ ayam vuccati ariyassa vinaye loko || || Kena cāvuso lokas- miü lokasa¤¤ã hoti lokamānã || Cakkhunā kho āvuso lokas- miü lokasa¤¤ã hoti lokamānã || Sotena kho avuso || pe || Ghānena kho āvuso || Jivhāya kho āvuso lokasmiü lokasa¤¤ã hoti lokamānã || Kāyena kho āvuso || Manena kho āvuso lokas- miü lokasa¤¤ã hoti lokamānã || || Yena kho āvuso lokasmiü lokasa¤¤ã hoti lokamānã || ayaü vuccati ariyassa vinaye loko || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 vo 2 Missing in S1-3 3 S1 inserts evaü 4 Missing in B 5 S3 -māõã always >/ #<[page 096]># %<96 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 116. 12>% 12 Yaü kho vo āvuso Bhagavā saīkhittena uddesam uddisitvā vitthārena attham avibhajitvā uņņhāyāsanā vihā- ram paviņņho || Nāham bhikkhave gamanena lokassa antaü ¤ātayyam daņņhayyam pattayanti vadāmi || na ca panāham bhikkhave apatvā lokassa antaü dukkhassa antakiriyaü vadāmãti || imassa khvāham āvuso Bhagavatā saīkhittena uddesassa uddiņņhassa vitthārena attham avibhattassa evaü vitthārena attham ājānāmi || ākaīkhamānā ca pana tumhe āyasmanto Bhagavanta¤¤eva upasaīkamitvā etam attham paņipuccheyyātha || yathā vo Bhagavā vyākaroti tathā naü dhāreyyāthā ti || || Evam āvuso\<*<1>*>/ ti kho te bhikkhå āyasmato ânandassa paņissutvā uņņhāyāsanā yena Bhagavā tenupasaīkamiüsu || upasaīkamitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antaü nisãdiüsu || || 13 Ekam antaü nisinnā kho ti bhikkhå Bhagavantam etad avocuü || || Yaü kho pana bhante Bhagavā saīkhittena uddesam uddisitvā vitthārena attham avibhajitvā uņņhāyāsanā vihā- ram paviņņho || Nāham bhikkhave gamanena lokassa antaü ¤ātayyam daņņhayyaü pattayyanti\<*<2>*>/ vadāmi || na ca panā- ham bhikkhave apatvā lokassa antaü dukkhassa antakiri- yaü vadāmãti || tesaü no bhante amhākam acirapakkhan- tassa Bhagavato etad ahosi || || Idaü\<*<3>*>/ kho no āvuso Bhagavā saīkhittena uddesam uddisitvā vitthārena attham avibhajitvā uņņhāyāsanā vihāram paviņņho || Nāham bhik- khave gamanena lokassa antaü ¤ātayyaü daņņhayyam pattayanti\<*<4>*>/ vadāmi || na ca panāham bhikkhave apatvā lokassa antam dukkhassa antakiriyaü vadāmãti || ko nu kho imassa Bhagavatā saīkhittena uddesassa uddiņņhassa vitthārena attham avibhattassa vitthārena atthaü\<*<5>*>/ vibhaj- jeyyāti || 14 Tesaü no bhante amhākam etad ahosi || || Ayaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B2 reappearing here, the gap is over 2 B1-2 have ¤ateyyaü diņņheyyaü patteyanti 3 B1 etam 4 S3 pattayiyanti once more 5 S1-3 omit avibhattassa- -atthaü >/ #<[page 097]># %% kho āyasmā ânando satthuceva {saüvaõõito} sambhāvito ca vi¤¤ånaü sabrahmacārãnaü || pahoti cāyasmā ânando imassa Bhagavatā saīkhittena uddesassa uddiņņhassa vitthārena attham avibhattassa vitthārena atthaü vibha- jituü || Yannåna mayaü yenāyasmā ânando tenupasaī- kameyyāma || upasaīkamitvā āyasmantam ânandam etam attham paņipuccheyyāmāti || || Atha kho mayam bhante yenāyasmā ânando tenupasaīkamimha || upasaīkamitvā āyasmantam ânandam etam attham paņipucchimha || || 15 Tesaü no bhante āyasmatā ânandena imehi ākārehi imehi padehi imehi vya¤janehi attho vibhatto ti || || Paõķito bhikkhave ânando mahāpa¤¤o bhikkhave ânando\<*<1>*>/ || maü ce pi tumhe bhikkhave etam attham paņipuccheyyātha aham pi ca tam evam eva vyākareyyaü yathā\<*<2>*>/ tam ânandena vyākataü || || Eso ceva tassa\<*<3>*>/ attho evaü ca\<*<4>*>/ dhāreyyāthā ti || || ## 2 Pubbe\<*<5>*>/ me bhikkhave sambodhā anabhisambuddhassa bodhisattasseva sato etad ahosi || || Ye me pa¤cakāmaguõā cetaso samphuņņhapubbā atãtā niruddhā vipariõatā || tatra\<*<6>*>/ me cittam bahulaü gaccheyya paccuppannesu vā appaü vā anāgatesu || || Tassa mayham bhikkhave etad ahosi || Ye me pa¤cakāmaguõā cetaso samphuņņhapubbā atãtā niruddhā vipariõatā || tatra me attaråpena appamādo saticetaso ārakkho karaõãyo || || 3 Tasmā ti ha bhikkhave tumhākam pi ye te pa¤ca- kāmaguõā cetaso samphuņņhapubbā atãtā niruddhā vipa- riõatā || tatra vo cittam bahulaü gacchamānaü gaccheyya paccuppannesu vā appaü vā anāgatesu || || Tasmā ti ha bhikkhave tumhākaü pi ye vo pa¤cakāmaguõā cetaso \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 omit mahāpa¤¤o- -Anando 2 S1 vyākareyyātha 3 S1-3 khovetassa instead of ceva tassa 4 S1-3 eva ca taü instead of evaü ca 5 S3 adds va 6 S3 inserts vā; B2 kho 7 S1-3 vo instead of ye te >/ #<[page 098]># %<98 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 117. 4>% sampuņņhapubbā atãtā niruddhā viparinatā tatra vo atta- råpehi appamādo saticetaso ārakkho karaõãyo\<*<1>*>/ || || 4 Tasmā ti ha bhikkhave ye\<*<2>*>/ āyatane veditabbe || || Yattha cakkhuü ca nirujjhati råpasa¤¤āca\<*<3>*>/ virajjati\<*<4>*>/ ye āyatane veditabbe || pa || Yattha jivhā ca nirujjhati rasasa¤¤ā ca virajjati ye āyatane veditabbe || || Yattha mano ca nirujjhati dhammasa¤¤ā ca virajjati ye āyatane veditabbe\<*<5>*>/ ye āyatane veditabbe ti || || 5 Idam vatvā Bhagavā uņņhāyasanā vihāram pāvãsi || || 6 Atha kho tesam bhikkhånam acirapakkantassa Bhaga- vato etad ahosi || || Idaü kho no āvuso Bhagavā saī- khittena uddesam uddisitvā vitthārena attham avibhajitvā uņņhāyāsanā vihāram paviņņho || || Tasmā ti ha bhikkhave ye āyatane veditabbe\<*<6>*>/ || Yattha cakkhu¤ca nirujjhati råpa- sa¤¤ā ca\<*<7>*>/ virajjati\<*<7>*>/ ye āyatane veditabbe || pe || Yattha jivhānirujjhati rasasa¤¤ā ca virajjati āyatane veditabbe || || Yattha mano ca nirujjhati dhammasa¤¤ā ca virajjati ye āyatane veditabbe || ko nu kho imassa Bhagavatā saīkhittena uddesassa uddiņņhassa vitthārena attham avibhittassa vitthāresna atthaü vibhajjeyyāti || || 7 Atha kho tesam bhikkhånam etad ahosi || Ayaü kho āyasmā ânando satthuceva saüvaõõito sambhāvito ca vi¤¤ånaü sabrahmacārãnaü || pahoti cāyasmā ânando imassa Bhagavatā saīkhittena uddesassa uddiņņhassa vitthā- rena attham avibhatassa vitthārena atthaü vibhajituü || Yaü nåna mayam yenāyasmā ânando tenupasaīkamey- yāma || upasaīkamitvā āyasmantam etam attham paņipuc- chayyāmāti || || 8 Atha kho te bhikkhå yenāyasmā ânando tenupasaī- kamiüsu || upasaīkamitvā āyasmatā ânandena saddhiü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 This phrase (from tasmā ti ha bhikkhave) is omitted in B1 2 B1-2 se instead of ye always 3 S1-3 -sa¤a¤ca always in this paragraph less abridged than in B 4 B1 nirujjhati always 5 B1 omits ye āyatane veditabbe 6 S1 repeats here Idaü vatvā- -ye āyatane veditabbe 7 S1-3 have -sa¤¤ā ca in this part and further on >/ #<[page 099]># %% sammodiüsu || sammodanãyaü kathaü vãtisāretvā ekam antaü nisidiüsu || || 9 Ekam antaü nisinnā kho te bhikkhå āyasmantam ânandam etad avocuü || || Idaü kho no āvuso ânanda Bhagavā saīkhittena uddesam uddisitvā vitthārena attham avibhajitvā uņņhāyāsanā vihāram paviņņho || Tasmā ti ha bhikkhave ye āyatane veditabbe || yattha cakkhu¤ca ni- rujjhati råpasa¤¤ā ca nirujjhati || ye āyatane veditabbe || pe || yattha mano ca nirujjhati dhammasa¤¤ā ca nirujjhati ye āyatane veditabbe\<*<1>*>/ || ye āyatane veditabbe ti\<*<1>*>/ || || Tesaü no avuso amhākam acirapakkantassa Bhagavato etad ahosi || Idaü kho no\<*<2>*>/ āvuso Bhagavā sakhittena uddesam uddisitvā vitthārena attham avibhajitvā uņņhāyāsanā vi- hāram paviņņho || Tasmā ti ha bhikkhave ye āyatane veditabbe || yattha cakkhu¤ca nirujjhati råpasa¤¤ā ca nirujjhati ye āyatane vaditabbe || pe || yattha mano ca nirujjati dhammasa¤¤ā ca nirujjati ye āyatane vedi- tabbeti || Ko nu kho imassa Bhagavatā saīkhittena uddesassa uddiņņhassa || pe || vihārena atthaü vibhajjeyyāti || || Tesaü no āvuso amhākam etad ahosi || Ayaü kho āyasamā ânando satthu ceva saüvaõõito sambhāvito ca vi¤¤ånaü sabrah- macārãnaü || pahoti cāyasmā ânando imassa Bhagavatā saīkhittena uddesassa uddiņņhassa vitthārena attham avibhattassa vitthārena atthaü vibhajituü || || Yaü nåna mayaü yenāyasmā ânando tenupasaīkameyyāma || upa- saīkamitvā āyasmantam ânandam etam attham paņi- puccheyyāmāti || vibhajatāyasmā ânando ti || || 10-11 Seyyathāpi āvuso puriso sāratthiko sāragavesã sārapariyesanaü caramāno mahato rukkhassa || la\<*<3>*>/ || vibhajatāyasmā ânando agaruü karitvāti || || 12 Tena āvuso suõātha sādhukam manasi karotha bhāsissāmãti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 adds ti; B1 omit the phrase as before, and also further on 2 Missing in S1-3 3 Complete in S1-3-- See the preceding sutta, paragraph 7 (p. 94) >/ #<[page 100]># %<100 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 117. 13>% Evam āvuso ti kho te bhikkhå āyasmato ânandassa paccassosuü || || 13 âyasmā ânando avoca || || Yaü kho\<*<1>*>/ avuso Bhagavā saīkhittena uddesam uddisitvā vitthārena attham avibha- jitvā uņņhāyāsanā vihāram paviņņho || Tasmāti ha bhikkhave ye āyatane veditabbe || yattha cakkhu¤ca nirujjati råpa- sa¤¤ā ca virajjati || ye āyatane veditabbe || la || yattha mano ca nirujjhati dhammasa¤¤ā ca virajjati ye āyatane veditabbe || ye āyatane veditabbe ti || imassa khvāham āvuso Bhagavatā saīkhittena uddesassa uddiņņhassa vittharena attham avi- bhattassa evaü\<*<2>*>/ vitthārena attham ājānāmi || || Saëāyatana- nirodhaü kho āvuso Bhagavatā sandhāya bhāsitaü || tas- māti ha bhikkhave ye āyatane veditabbe || yattha cakkhu¤ca nirujjhati råpasa¤¤āca virajjati ye āyatane veditabbe || pe || yattha mano ca nirujjhati dhammasa¤¤ā ca virajjati ye āyatane veditabbe || ye āyatane veditabbe ti || || 14 Imassa khvāham āvuso Bhagavatā saīkhittena udde- sassa uddiņņhassa vitthārena attham avibhattassa evam vitthārena attham ājānāmi || ākaīkhamānā ca pana tumhe āyasmanto Bhagavanta¤¤eva upasaīkamitvā etam attham paņipuccheyyātha || yathā vo Bhagavā vyākaroti tathā naü dhāreyyathā ti || || Evam āvuso ti kho te bhikkhå āyasmato ânandassa paņissutvā uņņhāyāsanā yena Bhagavā tenupasaīkamiüsu upasaīkamitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antaü nisãdimsu || || 15 Ekam antaü nisinnā kho te bhikkhå Bhagavantam etad avocuü || Yaü kho no bhante Bhagavā saīkhittena uddesam uddisitvā vitthārena attham avibhajitvā uņņhāyā- sanā vihāram paviņņho || Tasmā tiha bhikkhave ye āyatane veditabbe || yattha cakkhu¤ca nirujjhati råpasa¤¤ā ca virajjati ye āyatane veditabbe || pe || yattha mano ca ni- rujjhati dhammasa¤¤ā ca virajjati ye āyatane veditabbe ye āyatane veditabbe\<*<3>*>/ ti || || Tesaü no bhante amhākam acirapakkantassa Bhagavato etad ahosi || Idaü kho no \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 idaü kho no 2 Missing in B1-2 3 B1 does not repeat ye (se) āyatane veditabbe >/ #<[page 101]># %% āvuso Bhagavā saīkhittena uddesam uddisitvā vitthārena attham avibhajitvā uņņhāyāsanā vihāram paviņņho || Tasmāti ha bhikkhave\<*<1>*>/ pe āyatane veditabbe || yattha cakkhu ca nirujjhati råpasa¤¤ā ca nirujjhati ye āyatane veditabbe || yattha mano ca nirujjhati dhammasa¤¤ā ca nirujjhati ye āyatane veditabbe ye āyatane veditabbe ti || || Ko nu kho imassa Bhagavatā saīkhittena uddesassa uddiņņhassa vitthā- rena attham avibhattassa vitthārena atthaü vibhajeyyāti || 16 Tesaü no bhante amhākam etad ahosi || ayaü kho āyasmā ânando satthu ceva saüvaõõito sambhāvito ca vi¤¤ånam sabrahmacārãnaü || pahoti cāyasmā ânando imassa Bhagavatā saīkhittena uddesassa uddiņņhassa vitthārena attham avibhattassa vitthārena atthaü vibha- jitum || yannåna mayaü yenāyasmā ânando tenupasaī- kameyyāma || upasaīkamitvā āyasmantam ânandam etam attham paņipuccheyyāmāti || || 17 Atha kho mayam bhante yenāyasmā ânando tenu- pasaīkamimha || upasaīkamitvā āyasmantam ânandam etam attham paņipucchimha || tesaü no bhante āyasmatā ânandena imehi ākārehi imehi padehi imehi vya¤janehi attho vibhatto ti || || Paõķito bhikkhave ânando mahāpa¤¤o bhikkhave ânan- do\<*<2>*>/ || ma¤ce pi tumhe bhikkhave etam attham paņipucchey- yātha aham pi tam evam eva vyākareyyaü yathā pi tam ânandena vyākatam || Eso ceva tassa attho eva¤ca naü dhāreyyāthāti || || ## 1 Ekaü samayaü Bhagavā Rājagahe viharati Gijjha- kåņe pabbate || || 2 Atha kho Sakko devānam indo yena Bhagavā tenu- pasaīkami || upasaīkamitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antam atthāsi || || 3 Ekam antaü ņhito kho Sakko devānam indo Bhaga- vantam etad avoca || || Ko nu kho bhante hetu ko paccayo \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 insert here bhikkhu 2 mahāpa¤¤o- is missing in S1; S3 has --pe-- >/ #<[page 102]># %<102 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 118. 4>% yena-m-idhekacce sattā diņņheva dhamme no parinibbā- yanti || Ko pana bhante hetu ko paccayo yena-m-idhekacce sattā diņņheva dhamme parinibbāyantãti || || 4 Santi kho devānam inda cakkhuvi¤¤eyyā råpā iņņhā kantā manāpā piyaråpā kāmupasaühitā rajanãyā || || Ta¤ce bhikkhu abhinandati abhivadati ajjhosāya tiņņhati || tassa tam abhinandato abhivadato ajjhosāya tiņņhato tannissitaü vi¤¤āõaü hoti tadupādānaü || Saupādāno devānam inda bhikkhu no parinibbāyati || || 5-8 Santi kho devānam inda Sota- || Ghāna- || Jivhāvi¤- ¤eyya rasā- || gha || Kāya- || || 9 Santi kho devānam inda manovi¤¤eyyā dhammā iņņhā- -rajanãyā || || Ta¤ce\<*<1>*>/ bhikkhu abhinandati abhivadati ajjho- sāya tiņņhati tassa tam abhinandato abhivadato ajjhosāya tiņņhato tannissitaü vi¤¤āõaü hoti tadupādānaü || Sau- pādāno devānam inda bhikkhu no parinibbāyati || || 10 Ayaü kho devānam inda hetu ayam paccayo || yena- m-idhekacce sattā diņņheva dhamme no parinibbāyanti || || 11-16 Santi ca kho devānam inda cakkhuvi¤¤eyyā råpā iņņhā kantā manāpā piyaråpā kāmupasaühitā rajanãyā || || Ta¤ce bhikkhu nābhinandati nābhivadati na ajjhosāya\<*<2>*>/ tiņņhati || tassa tam anabhinandato anabhivadato anajjho- sāya\<*<3>*>/ tiņņhato na taü nissitaü vi¤¤āõaü hoti na tadupā- dānam || Anupādāno devānaminda bhikkhu parinibbāyati || || Santi kho devānam inda jivhāvi¤¤eyyā rasā || la || Santi kho devānam inda manovi¤¤eyyā dhammā iņņhā- -raja- nãyā || || Ta¤ce\<*<4>*>/ bhikkhu nābhinandati nābhivadati nāj- jhosāya\<*<5>*>/ tiņņhati || tassa tam anabhinandato anabhivadato anajjhosāya tiņņhato na taü nissitaü vi¤¤āõaü hoti na tadupādānam || Anupādāno devānam inda bhikkhu parinib- bāyati || || 17 Ayaü kho devānam inda hetu ayam paccayo yena- m-idhekacce sattā diņņheva dhamme parinibbāyantãti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 ta¤ca 2 B1 najjho; B2 nājjho- 3 B2 nājjho- here and further on 4 ta¤ca 5 B1 najjho- >/ #<[page 103]># %% ## 1 Ekaü samayam Bhagavā Rājagahe viharati Gijjha- kåņe pabbate || 2 Atha kho Pa¤casikho Gandhabbaputto\<*<1>*>/ yena Bhagavā tenupasaīkami || upasaīkamitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antam aņņhāsi || || 3 Ekam antam ņhito kho Pa¤casikho Gandhabbaputto Bhagavantam etad avoca || || Ko nu kho bhante hetu ko paccayo yena-m-idhekacce sattā diņņheva dhamme no parib- bāyanti || ko pana bhante hetu ko paccayo yena-m-idhe- kacce sattā diņņheva dhamme parinibbāyanti || || 4-16 Santi kho Pa¤casikha cakkhuvi¤¤eyyā || || (yathā purimakaü suttantaü vitthāretabbo\<*<2>*>/) || || 17 Ayaü kho Pa¤casikha hetu ayam paccayo || yena-m- idhekacce sattā diņņheva dhamme parinibbāyantãti || || ## 1 Ekaü samayam āyasmā Sāriputto Sāvatthiyaü viha- rati Jetavane Anāthapiõķikassa ārāme || || 2 Atha kho a¤¤ataro bhikkhu yenāyasmā Sāriputto tenupasaīkami || upasaīkamitvā āyasmatā Sāriputtena sad- dhiü sammodi || sammodanãyaü kathaü sārāõãyaü vãti- sāretvā ekam antaü nisãdi || || 3 Ekam antaü nisinno kho so bhikkhu āyasmantaü Sāriputtam etad avoca || || Saddhivihāriko\<*<3>*>/ āvuso Sāri- putta bhikkhu sikkham paccakkhāya hãnāyāvatto ti\<*<4>*>/ || || 4 Evam etam\<*<5>*>/ āvuso hoti indriyesu aguttadvārassa bhojane amatta¤¤åno jāgariyam ananuyuttassa || so\<*<6>*>/ vatā- vuso bhikkhu indriyesu aguttadvāro bhojane amatta¤¤u \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 Gandhabbadevaputto always 2 This mention applied by S1-3 to the first article only, I apply to the whole sutta, which is the mere repetition of the preceding one 3 B2 saddhiü- 4 S3 hãnāyavattotãti 5 B1-2 hetam 6 S1-3 yo; B2 puts yāvajãvaü before so >/ #<[page 104]># %<104 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 120. 5>% jāgariyam ananuyutto yāvajãvam paripuõõam parisuddham brahmacariyaü santānessātãti netaü ņhānaü vijjati || || 5 So\<*<1>*>/ vatāvuso bhikkhu indriyesu guttadvāro bhojane matta¤¤å jāgariyam anuyutto yāvajãvaü paripuõõam pari- suddham brahmacariyam santānessatãti ņhānam etaü vij- jati\<*<2>*>/ || 6 Kathaü cāvuso indriyesu guttadvāro hoti || || Idhā- vuso bhikkhu cakkhunā råpaü disvā na nimittaggāhã hoti nānuvya¤janaggāhã || yatodhikaraõam\<*<3>*>/ enam cakkhundri- yam asaüvutaü viharantam abhijjhā domanassā pāpakā akusalā dhammā anvāsaveyyuü\<*<4>*>/ || tassa saüvarāya paņi- pajjati || rakkhati cakkhundriyaü cakkhundriye saüvaram āpajjati || || Sotena saddaü sutvā || || Ghānena gandhaü ghāyitvā || || Jivhāya rasaü sāyitvā || Kāyena poņņhabbam phusitvā || || Manasā dhammam vi¤¤āya na nimittaggāhã hoti nānuvya¤janaggāhã || yatodhikaraõam enam manin- driyam asaüvutaü viharantaü abhijjhā domanassā pāpakā akusalā dhammā anvāsaveyyuü || tassa saüvarāya paņipaj- jati || rakkhati manindriyaü manindriye saüvaram āpaj- jati || || Evaü kho āvuso indriyesu guttadvāro hoti || || 7 Kathaü cāvuso bhojane matta¤¤å hoti || || Idāvuso bhikkhu paņisaīkhāyoniso āhāram āhāreti || neva davāya na madāya na maõķanāya na vibhåsanāya yāvad eva imassa kāyassa ņhitiyā yāpanāya vihiüsuparatiyā\<*<5>*>/ brahmacariyā- nuggahāya iti purāõa¤ca vedanam paņihaīkhāmi\<*<6>*>/ nava¤ca vedanaü na uppādessāmi\<*<7>*>/ yātrā\<*<8>*>/ ca me bhavissati anavaj- jatā ca phāsuvihāro cā ti || || Evam kho āvuso bhojane matta¤¤å hoti || || 8 Kathaü cāvuso jāgariyam anuyutto hoti || || Idhāvuso bhikkhu divasaü caīkamena nisajjāya āvaraõãyehi dham- mehi cittam parisodheti || rattiyā pathamaü yāmaü caī- kamena nisajjāya āvaraõåyehi dhammehi cittam pariso- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 Yo 2 S1-3 vijjatãti 3 S1-3 yatvādhi- here and further on 4 S1-3 anvāssaveyyuü 5 S3 vihiüsåparatiyāya 6 B2 paņisaīkāmi 7 B1-2 uppādissāmi 8 B1-2 yatrā >/ #<[page 105]># %% dheti || rattiyā majjhimaü yāmaü dakkhiõena passena sãha- seyyaü kappeti pāde pādam accādhāya sato sampajāno uņņhānasa¤¤am manasikaritvā || rattiyā pacchimaü yāmam paccuņņhāya caīkamena nisajjāya āvaraõãyehi dhammehi cittam parisodheti || || Evam kho āvuso jāgariyam anuyutto hoti || || 9 Tasmā ti āvuso evaü sikkhitabbam Indriyesu guttad- vārā bhavissāma bhojane matta¤¤uno jāgariyam anuyuttā ti || || Evam hi te avuso sikkhitabbanti || || ## 1 Ekaü samayam Bhagavā Sāvatthiyaü viharati Jeta- vane Anāthapiõķikassa ārāme || || 2 Atha kho Bhagavato rahogatassa paņisallãnassa evaü cetaso parivitakko udapādi || || Paripakkā\<*<1>*>/ kho Rāhulassa vimuttiparipācaniyā dhammā || yaü nånāham Rāhulam uttariü\<*<2>*>/ āsavānaü khaye vineyyanti || || 3 Atha kho Bhagavā pubbaõhasamayaü nivāsetvā pat- tacãvaram ādāya\<*<3>*>/ Sāvatthiyam piõķāya caritvā pacchā- bhattam piõķapātapatikkanto āyasmantaü Rāhulam āman- tesi || || Gaõhāhi Rāhula nisãdanaü yenandhavanaü tenu- pasaīkamissāma divāvihārāyāti || || Evam bhante ti kho āyasmā Rāhulo Bhagavato paņissutvā nisãdanam ādāya Bhagavantam piņhito piņhito anubandhi || || 4 Tena kho pana samayena anekāni devatāsahassāni Bhagavantam anubandhāni bhavanti\<*<4>*>/ || || Ajja Bhagavā āyasmantaü Rāhulaü uttariü āsavānaü khaye vinessatã- ti || || 5 Atha kho Bhagavā Andhavanam ajjhogahetvā a¤¤ata- rasmiü rukkhamåle pa¤¤atte āsane nisãdi || āyasmā pi kho Rāhulo Bhagavantam abhivādetvā ekam antaü nisãdi || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 Sakkānu 2 B1-2 omit Rāhulaü and have uttari 3 S1-3 insert here Sāvatthiyam piõķāya pāvisi 4 B1 honti >/ #<[page 106]># %<106 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 121. 6>% Ekam antaü nisinnaü kho āyasmantaü Rāhulam Bhagavā etad avoca || || 6 Taü kim ma¤¤asi Rāhula || Cakkhuü niccaü vā aniccaü vā ti || || Aniccam bhante || || Yam panāniccaü dukkhaü vā taü sukhaü vāti || || Duk- kham bhante || || Yam panāniccaü dukkhaü vipariõāmadhammaü kal- laü nu taü samanupassitum Etam mama eso ham asmi eso me attāti || || No hetam bhante || || Råpā niccā vā aniccā\<*<1>*>/ vāti || || Aniccā\<*<2>*>/ bhante || ||pe|| || Cakkhuvi¤¤āõaü niccaü vā aniccaü vā ti || || Aniccam bhante || || Cakkhusamphasso nicco vā anicco vā ti || || Anicco bhante || || Yam pidam cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedanā- gatam sa¤¤āgataü saīkhāragatam vi¤¤āõagataü || tam pi niccaü vā aniccaü vāti || || Aniccam bhante || || Yam panāniccaü dukkhaü vā taü sukhaü vāti || || Dukkham bhante || || Yam panāniccaü dukkham viparināmadhammaü kal- laünu taü samanupassituü Etam mama eso ham asmi eso me attāti || || No hetam bhante || || 7-8 Sotam || || Ghānaü || || 9 Jivhā niccā vā aniccā vāti || Aniccā bhante || gha || Yam pidaü jivhā samphassapaccayā uppajjati vedanāgataü sa¤¤āgataü saīkhārāgataü vi¤¤āõagataü tampi niccaü vā aniccaü vāti || || Aniccam bhante || Yam panāniccaü dukkhaü vipariõāmadhammaü kal- laünu taü samanupassituü Etaü mama eso ham asmi eso me attāti || || No hetam bhante || || 10 Kāyo || || 11 Mano nicco vā anicco vāti || || Anicco bhante || || Yam panāniccaü dukkhaü vā taü sukhaü vāti || || Duk- kham bhante || || Yam panāniccaü dukkhaü vipariõamadhammam kal- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 råpaü niccaü vā aniccaü 2 S1-3 aniccaü >/ #<[page 107]># %% laü nu taü samanupassituü Etam mama eso ham asmi eso me attāti || || No hetam bhante || || Dhammā niccā vā aniccā vāti || || Aniccā bhante || pe || || Manovi¤¤āõam || || Manosamphasso || || Yam pidam manosamphassapaccayā uppajjati vedanā- gatam sa¤¤āgataü saīkhāragataü vi¤¤āõagatam || tam pi niccam vā aniccaü vāti || || Aniccam bhante || || Yam panāniccaü dukkhaü vā taü sukhaü vāti || || Duk- kham bhante || || Yam panāniccaü dukkhaü vipariõāmadhammam kallan nu taü samanupassituü Etam mama eso ham asmi eso me attāti || || No hetam bhante || || 12 Evam passaü Rāhula sutavā ariyasāvako cakkhus- mimpi nibbindati råpesu pi nibbindati cakkhuvi¤¤āõe pi nibbindati cakkhusamphasse pi nibbindati || yam pidam cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedanāgataü sa¤¤ā- gataü saīkhāragataü vi¤¤āõagataü tasmim pi nibbindati || pa || Jivhāya pi- -nibbindati || || Kāyasmim pi nibbindati || Manasmim pi nibbindati dhammesu pi nibbindati mano- vi¤¤āõe pi nibbindati manosamphasse pi nibbindati || yam pidam manosamphassapaccayā uppajjati vedanāgataü sa¤¤āgataü saīkhāragataü vi¤¤āõagatam || tasmim pi nibbindati || || Nibbindaü virajjati || virāgā vimuccati || Vimuttasmiü vimuttamiti ¤āõaü hoti || Khãnā jāti vusitam brahmacariyaü kataü karaõãyam nāparam itthattāyāti pajānātãti || || 13 Idam avoca Bhagavā || attamano āyasmā Rāhulo Bha- gavato bhāsitam abhinandi || imasmiü ca pana veyyākara- õasmiü bha¤¤amāne āyasmato Rāhulassa anupādāya āsavehi cittaü vimucci\<*<1>*>/ || anekānaü ca devatāsahassānaü virajaü vãtamalaü dhammacakkhuü udapādi || || Yaü ki¤ci samudayadhammaü sabbantaü nirodhadhammanti || || ## 1 Saüyojaniye ca\<*<2>*>/ bhikkhave dhamme desissāmi saü- yojana¤ ca || tam suõātha || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 So S1; B1-2 S3 vimuccati 2 S1-3 omit ca >/ #<[page 108]># %<108 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 122. 2>% 2 Katame ca bhikkhave saüyojaniyā dhammā katamaü saüyojanaü || || 3 Santi bhikkhave cakkhuvi¤¤eyyā råpā iņņhā kantā manāpā piyaråpā kāmupasaühitā rajanãyā || ime vuccanti bhikkhave saüyojaniyā dhammā || || Yo tattha chandarāgo taü tattha saüyojanaü || || 4-7 Santi bhikkhave sotavi¤¤eyyā saddā || || Ghāna- vi¤¤eyyā gandhā || || Jivhāvi¤¤eyyā rasā || || Kāyavi¤¤eyyā poņņhabbā || || 8 Santi bhikkhave manovi¤¤eyyā dhammā iņņhā kantā manāpā piyaråpā kāmåpasaühitā rajanãyā || ime vuccanti bhikkhave bhikkhave saüyojaniyā\<*<1>*>/ dhammā || || Yo tattha chandarāgo taü tattha saüyojanan ti || || ## 1 Upādāniye ca bhikkhave dhamme desissāmi upādāna¤ ca || tam suõātha || || 2 Katame ca bhikkhave upādāniyā dhammā katamam upādānaü || || 3-8 Santi bhikkhave-\<*<2>*>/ -ime vuccanti bhikkhave upādāniyā dhammā || || Yo tattha chandarāgo taü tattha upādānan ti || || Lokakāmaguõavaggo dutiyo\<*<3>*>/ || || Tassuddānam\<*<4>*>/ || || Mārapāsena dve vuttā || || Lokakāmaguõena\<*<5>*>/ ca || || Sakko Pa¤casikho ceva || Sāriputto ca Rāhulo || Saüyojanaü Upādānaü || || Vaggo tena pavuccatãti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 upādāniyā; in S3 there was saü¤ojaõiyā; but the letters saü¤oja have been erased, and upādā written underneath between the lines 2 As in the preceding text, upādāniyā-upādānam being substituted to saüyojaniyā-saüyojanaü 3 Put at the end in S1-3 as usual 4 S1-3 tatru- 5 S1-3 lokokāma- >/ #<[page 109]># %% ## ## 1 Ekaü samayam Bhagavā Vesāliyaü viharati Mahāvane Kuņāgārasālāyaü || || 2 Atha kho Uggo gahapati Vesāliko yena Bhagavā tenu- pasaīkami || pe || || 3 Ekam antam nisinno kho Uggo gahapati Vesāliko Bhagavantam etad avoca || || ko nu ko bhante hetu ko paccayo yena-m-idhekacce sattā diņņheva dhamme no pari- nibbāyanti || ko pana bhante hetu ko paccayo yena-m-idhe- kacce sattā diņņheva dhamme parinibbāyantãti || || 4-9 Santi kho gahapati cakkhuvi¤¤eyyā råpā iņņhā- -saupādāno gahapati bhikkhu no parinibbāyati\<*<1>*>/ || || 10 Ayaü kho gahapati hetu ayam paccayo yena-m-idhe- kacce sattā diņņheva dhamme no parinibbāyanti || || 11-16 Santi kho gahapati cakkhuvi¤¤eyyā rupā iņņhā- -anupādāno gahapati bhikkhu parinibbāyati\<*<1>*>/ || || 17 Ayaü kho gahapati hetu ayam paccayo yena-m-idhe- kacce sattā diņņheva dhamme parinibbāyantãti\<*<2>*>/ || || ## 1 Ekaü samayam Bhagavā Vajjãsu viharati Hatthi- gāme || || 2 Atha kho Uggo gahapati Hatthigāmako yena Bhagavā || pe || || 3 Ekam antaü kho Uggo gahapati Hatthigāmako Bha- gavantam etad avoca || || Ko nu kho bhante hetu ko paccayo yena-m-idhekacce sattā diņņheva dhamme no parinib- bāyanti || || Ko pana bhante hetu ko paccayo yena-m-idha- kacce sattā diņņheva dhamme parinibbāyantãti || || 4-16 Yathā purimasuttantam evaü vitthāretabbaü || pe || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S above Sakka 118 (pp. 101-2) 2 This sutta is the same as 118, the word gahapati being put instead of devānam inda >/ #<[page 110]># %<110 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 125. 17>% 17 Ayaü kho gahapati hetu ayam paccayo || yena-m- idhekacce sattā diņņheva dhamme parinibbāyantãti || || ## 1 Ekaü samayam Bhagavā Nālandāyaü\<*<1>*>/ viharati Pāvārikambavane || || 2 Atha kho Upāli gahapati yena Bhagavā tenupa- saīkami || pe || || 3 Ekam antaü nisinno kho Upāli gahapati Bhagavantam etad avoca || || Ko nu kho bhante hetu ko paccayo yena-m- idhekacce sattā diņņheva dhamme no parinibbāyanti || || Ko pana bhante hetu ko paccayo yena-m-idhekacce sattā diņ- ņheva dhamme parinibbāyantãti || || 4-16 Yathā purimasuttantam evaü vitthāretabbaü\<*<2>*>/ || || 17 Ayaü kho gahapati hetu ayam paccayo yena-m-idhe- kacce sattā diņņheva dhamme parinibbāyantãti || || ## 1 Ekaü samayam āyasmā Piõķolabhāradvājo Kosambi- yaü viharati Ghositārāme || || 2 Atha kho rājā Udeno\<*<3>*>/ yenāyasmā Piõķolabhāradvājo tenupasaīkami || upasaīkamitvā āyasmatā Piõķolabhāra- dvājena saddhiü sammodi || sammodanãyaü kathaü sārā- nãyaü vãtisāretvā ekam antaü nisãdi || || 3 Ekam antaü nisinno kho rājā Udeno āyasmantam Piõķolabhāradvājaü etad avoca || || Ko nu kho Bhāra- dvāja hetu ko paccayo || yenime daharā bhikkhå suså kāla- kesā bhadrena yobbanena samannāgatā pathamena vayasā anikãlitāvino\<*<4>*>/ kāmesu yāvajãvam paripuõõam parisuddham brahmacariyaü caranti addhāna¤ca āpādentãti || || 4 Vuttaü kho etam Mahārāja tena Bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena || || Etha tumhe bhik- khave mātumattãsu mātucittam upaņņhapetha bhaginãmat- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 Nāëo; S3 Nālo; B2 Naëo 2 S1-3 have only vitthāretabbaü 3 B1 uteno always 4 B1 aniki-; B2 anaki- both; here and further on >/ #<[page 111]># %% tãsu\<*<1>*>/ bhaginãcittam upaņņhapetha dhãtumattãsu dhãtucittam upaņņhapethāti || || Ayam pi kho Mahārāja hetu ayam pac- cayo yenime\<*<2>*>/ daharā bhikkhå suså kālakesā bhadrena yobbanena samannāgatā pathamena vayasā anikãëitāvino kāmesu yāvajãvam paripuõõam parisuddham brahmacari- yaü caranti addhāna¤ca āpādentãti || || 5 Lolaü kho\<*<3>*>/ Bhāradvāja cittam appekadā mātumattãsu pi lobhadhammā uppajjanti bhaginãmattãsu pi lobhadhammā uppajjanti bhaginãmattãsu pi lobhadhammā uppajjanti || || Atthi nu kho\<*<4>*>/ Bharadvāja a¤¤o ca hetu a¤¤o ca paccayo || yenime daharā bhikkhå suså kālakesā || pe || addhāna¤ca āpādentãti || || 6 Vuttaü kho etam Mahārāja tena Bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena || || Etha tumhe bhikkhave imam eva kāyam uddham pādatalā adho kesa- matthakā tacapariyantam\<*<5>*>/ påraü nānappakārassa asucino paccavekkhatha || atthi imasmiü kāye kesā lomā nakhā dantā taco maüsaü nahārå aņņhã aņņhimi¤jā\<*<6>*>/ vakkaü hadayaü yakanaü kilomakam pihakam papphāsam antam antaguõam udariyaü karãsam pittam semham pubbo lohi- tam sedo medo assu vasā kheëo siīghāõikā lasikā muttanti || || Ayam pi\<*<7>*>/ kho Mahārāja hetu ayam paccayo yenime daharā bhikkhå suså kālakesā || pe || addhānam ca āpādenti || || 7 Ye te\<*<8>*>/ bho Bhāradvāja bhikkhå bhāvitakāyā bhāvita- sãlā bhāvitacittā bhāvitapa¤¤ā tesaü taü sukaraü\<*<9>*>/ hoti || Ye ca kho te bho Bhāradvāja bhikkhå abhāvitakāyā abhā- vitasãlā abhāvitacittā abhāvitapa¤¤ā tesaü taü dukkaraü hoti || || Appekadā bho Bhāradvāja asubhato manasi karis- sāmāti\<*<10>*>/ subhato va\<*<11>*>/ āgacchati || || Atthi nu kho Bhāra- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 bhagãni-; B2 also not always 2 S1-3 yename several times 3 B1 adds bho 4 B1-2add bho 5 S1-3 ta¤capari-,and further on ta¤co 6 B1-2 -mi¤jaü 7 Missing in B1-2 8 B1 Yehi 9 S1-3 dukkaraü, na (before dukkaraü) being added between the lines in S3 10 B1 karissāmãti 11 S3 vā >/ #<[page 112]># %<112 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 127. 8>% dvāja a¤¤o ca kho hetu a¤¤o ca paccayo yenime daharā bhikkhå suså kālakesā || pe || addhānaü ca āpadentãti || || 8 Vuttaü kho etam Mahārāja tena Bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena || || Etha tumhe bhikkhave indriyesu guttadvārā viharatha || cakkhunā råpaü disvā mā nimittaggāhino ahuvattha mānuvya¤janaggāhino || yatvādhikaraõam enaü cakkhundriyam asaüvutam viha- rantam abhijjhā domanassā pāpakā akusalā dhammā anvā- saveyyuü tassa saüvarāya paņipajjatha || rakkhatha cak- khundriyaü cakkhundriye saüvaram āpajjatha || || Sotena saddaü sutvā || || Ghānena gandhaü ghāyitvā || || Jivhāya rasaü sāyitvā || Kāyena phoņņhabbam phusitvā || Manasā dhammaü vi¤¤āya mā nimittagāhino ahuvattha mānuvya¤- janaggāhino || yatvādhikaraõam enam manindriyam asaü- vutaü viharantam abhijjhā domanassā pāpakā akusalā dhammā anvāsaveyyuü || tassa {saüvarāya} paņipajjatha || rakkhatha manindriyam manindriye saüvaram āpajjathā- ti || || Ayaü kho Mahārāja hetu ayam paccayo yenime daharā bhikkhå suså kālakesā || pe ||\<*<1>*>/ addhānaü ca āpāden- ãti || || 9 Acchariyam bho Bhāradvāja abbhutam bho Bhāra- dvāja yāva subhāsitaü cidam\<*<2>*>/ bho Bhāradvāja tena Bhaga- vatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena || Esa ceva bho\<*<3>*>/ Bhāradvāja hetu esa paccayo yenime daharā bhikkhå suså kāëakesā bhadrena yobbanena samannāgatā pathamena vayasā anikãëitāvino kāmesu yāvajãvam paripuõõam parisud- dham brahmacariyaü caranti addhānaü ca āpādenti || || 10 Aham pi\<*<4>*>/ bho Bhāradvāja yasmiü samaye arakkhite- neva kāyena arakkhitāya vācāya arakkhitena cittena anupaņ- ņhitāya satiyā asaüvutehi indriyehi antepuraü\<*<5>*>/ pavisāmi || ativiya maü\<*<6>*>/ tasmiü samaye lobhadhammā parisahanti || yasmi¤ca khvāham bho Bhāradvāja samaye rakkhiteneva kāyena rakkhitāya vācāya rakkhitena cittena upaņņhitāya \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Complete in B1-2 2 Missing in B2; S1-3 idam 3 B1-2 esevakho bho 4 B1-2 inserts kho 5 B1-2 antepåram always 6 S3 mayaü >/ #<[page 113]># %% satiyā saüvutehi indriyehi antepuram pavisāmi || na maü tathā\<*<1>*>/ tasmiü samaye lobhadhammā parisahanti || || 11 Abhikkantam bho Bhāradvāja abhikkantam bho Bhāradvāja || seyyathāpi bho Bharadvāja nikujjitaü vā ukkujjeyya paņicchannaü vā vivareyya måëhassa vā mag- gam ācikkheyya andakāre vā telapajjotaü dhāreyya cakkhu- manto råpāni dakkhintãti ||\<*<2>*>/ evam evam\<*<3>*>/ bhotā Bhāradvā- jena anekapariyāyena dhammo pakāsito || || Esāham bho Bhāradvāja tam Bhagavantam saraõaü gacchāmi dham- maü cā bhikkhusaīghaü ca || upāsakam mam bhavaü Bhāradvājo dhāretu ajjatagge pāõupetaü saraõaü ga- tanti || || ## 1 Ekaü samayam Bhagavā Rājagahe viharati Veëuvane Kalandakanivāpe || || 2 Atha kho Soõo gahapatiputto yena Bhagavā tenupa- saīkami || pe || || 3 Ekam antaü nisinno kho Soõo gahapatiputto Bhaga- vantam etad avoca || || Ko nu kho bhante hetu ko paccayo yena-m-idhekacce sattā diņņheva dhamme no parinibbā- yanti || ko pana hetu ko paccayo yena-m-idhekacce sattā diņņheva dhamme parinibbāyantãti || || Yathā purimasuttantam evaü vitthāretabbaü\<*<4>*>/ || || Ayaü kho Soõa hetu ayam paccayo || yena-m-idhekacce sattā diņņheva dhamme parinibbāyantãti || || ## 1 Ekaü samayam āyasmā ânando Kosambiyaü viharati Ghositārāme || || 2 Atha kho Ghosito gahapati yenāyasmā ânando tenu- pasaīkami || pe || || 3 Ekam antaü nisinno kho Ghosito gahapati āyasman- tam ânandam etad avoca || || Dhātunānattaü dhātunā- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 tattha 2 B1-2 dakkhantãti as usual 3 B2 S3 etam 4 See Nos. 118 and 119,124-126;-- much more complete in S1 than in B1-3, in S3 than in S1 >/ #<[page 114]># %<114 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 129. 4>% nattanti bhante ânanda vuccati || kittāvatā nu kho bhante dhātunānattaü vuttam Bhagavatāti || || 4 Saüvijjati kho gahapati cakkhudhāturåpā ca manāpā cakkhuvi¤¤āõaü ca sukhavedaniyam phassam\<*<1>*>/ paņicca up- pajjati sukhā\<*<2>*>/ vedanā || || Saüvijjati kho gahapati cakkhu- dhāturåpā ca amanāpā cakkhuvi¤¤āõaü ca dukkhavedani- yam phassam paņicca uppajjati dukkhā vedanā || || Saüvijjati kho gahapati cakkhudhāturåpā ca upekhāņņhāniyā\<*<3>*>/ cakkhu- vi¤¤āõaü ca adukkhamasukhavedaniyam\<*<4>*>/ phassam paņicca uppajjati adukkhamasukhā vedanā || || 5 Saüvijjati kho gahapati sotadhātu || || 6 Saüvijjati kho gahapati ghānadhātu || || 7 Saüvijjati kho gahapati jivhādhāturasā ca manāpā jivhāvi¤¤āõaü ca sukhavedaniyam phassam paņicca up- pajjati sukhāvedanā || || {Saüvijjati} kho gahapati jivhādhā- turasā ca amanāpā jivhāvi¤¤āõaü ca dukkhavedaniyam phassam paņicca uppajjati dukkhā vedanā || || {Saüvijjati} kho gahapati jivhādhāturasā ca upekhāņņhāniyā jivhāvi¤¤ā- õaü ca adukkhamasukhavedaniyam phassam paņicca uppajjati adukkhamasukhā vedanā || || 8 Kāyadhātu || || 9 {Saüvijjati} kho gahapati manodhātudhammā ca ama- nāpā manovi¤¤āõam ca dukkhavedaniyam phassam paņic- ca uppajjati dukkhā vedanā || || Saüvijjati kho gahapati manodhātudhammā ca amanāpā manovi¤¤āõaü ca duk- khavedaniyam phassam paņicca uppajjati dukkhā vedanā || || Saüvijjati kho gahapati manodhātudhammā ca upe- khāņņhāniyā manovi¤¤āõa¤ca adukkhamasukhavedaniyam phassam paņicca uppajjati adukkhamasukhā vedanā || || 10 Ettāvatā kho gahapati dhātunānattaü vuttam Bha- gavatāti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 passaü almost always 2 The MSS. waver between -khā and -kha 3 S3 -ņņhāõiyaü; B1 upekkhāvedaniyā always 4 The MSS. waver between -asukha-, asukhaü, and even asukhā- >/ #<[page 115]># %% ## 1 Ekaü samayam āyasmā Mahā-Kaccāno Avantãsu viharati Kuraraghare pavatte\<*<1>*>/ pabbate || || 2 Atha kho Hāliddikāni\<*<2>*>/ gahapati yenāyasmā Mahā- Kaccāno tenupasaīkami || pe || || 3 Ekam antaü nisinno kho Hāliddikāni\<*<3>*>/ gahapati āyasmantam Mahā-Kaccānam etad evoca || || Vuttam idam bhante Bhagavatā Dhātunānattam paņicca uppajjati phas- sanānattam || phassanānattam paņicca uppajjati vedanānā- nattanti || || Kathaü nu kho bhante dhātunānattam paņicca uppajjati phassanānattaü || phassanānattam paņicca uppaj- jati vedanānānattanti || || 4 Idha gahapati bhikkhu cakkhunā råpaü disvā manā- pam Itthetanti\<*<4>*>/ pajānāti cakkhuvi¤¤āõam sukhavedani- yam ||\<*<5>*>/ sukhavedaniyam\<*<6>*>/ phassam paņicca uppajjati sukhā vedanā || || Cakkhunā ca kho paneva\<*<7>*>/ råpaü disvā amanāpam Itthetanti pajānāti cakkhuvi¤¤āõaü dukkha- vedaniyaü || dukkhavedaniyam phassam paņicca uppajjati dukkhā vedanā || || Cakkhunā kho paneva råpam disvā upekhāņņhāniyaü\<*<8>*>/ Itthetanti pajānāti cakkhuvi¤¤āõam adukkhamasukhavedaniyaü || adukkhamasukhavedaniyam phassam paņicca uppajjati adukkhamasukhā vedanā\<*<9>*>/ || || 5-9 Puna ca paraü gahapati sotena saddaü sutvā || || Ghānena gandham ghāyitvā || || Jivhāya rasaü sāyitvā || || Kāyena poņņhabbam phusitvā || Manasā dhammaü vi¤¤āya manāpaü Itthetanti pajānāti manovi¤¤āõaü sukhave- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 kusaghare sampavatte; B2 kulaghare pavatte 2 B1 Hāsindakāni; B2 Hāliddakānã 3 B2 Hāliddhakānã 4 B1 iņņhetanti always 5 B1 adds ca always 6 S1-3 do not repeat sukhavedaniyam, and further S3 never repeats -vedaniyaü 7 B1 paneva always 8 B1 upekkhāvedaniyaü, as before, always 9 By a strange blunder, S1-3 insert here the two last parts of the mano article, which reappear below in their right place >/ #<[page 116]># %<116 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 130. 10>% daniyaü || sukhavedaniyam phassam paņicca uppajjati sukhāvedanā || || Manasā kho paneva dhammaü vi¤¤āya amanāpam Itthetanti pajānāti manovi¤¤āõaü dukkha- vedaniyaü || dukkhavedaniyam phassam paticca uppajjati dukkha vedanā || || Manasā kho paneva dhammaü vi¤¤āya upekhāņņhāniyaü Itthetanti pajānāti manovi¤¤āõam adukkhamasukhavedaniyaü || adukkhamasukhavedaniyam phassam paņicca uppajjati adukkhamasukhā vedanā || || 10 Evaü kho gahapati dhātunānattam paņicca uppajjati phassanānattaü || phassanānattam paņicca uppajjati ve- danānānattanti || || ## 1 Ekaü samayam Bhagavā Bhaggesu viharati Suü- sumāragire\<*<1>*>/ Bhesakalāvane\<*<2>*>/ Migadāye || || 2 Atha kho Nakulapitā gahapati yena Bhagavā tenu- pasaīkami || || 3 Ekam antaü nisinno kho Nakulapitā gahapati Bha- gavantam etad avoca || || Ko nu kho bhante hetu ko paccayo || yena-m-idhekacce sattā diņņheva dhamme na parinibbāyanti || || Ko pana bhante hetu ko pana paccayo yena-m-idhekacce sattā diņņheva dhamme parinibbāyantã- ti || || 4-9 Santi kho gahapati cakkhuvi¤¤eyyā råpā-\<*<3>*>/ || || 10 Ayam kho gahapati hetu ayam paccayo yena-m- idhekacce sattā diņņheva-dhamme no parinibbāyanti || || 11-16 Santi kho gahapati cakkhuvinneyyā råpā- || || 17 Ayam kho gahapati hetu ayam paccayo yena-m- idhekacce sattā diņņheva dhamme parinibbāyantãti || || ## 1 Ekaü samayam āyasmā Mahā-Kaccāno Avantãsu viharati Makkarakaņe ara¤¤e\<*<4>*>/ kuņikāyaü || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 susu-; B2 -gãre 2 S1-3 -kaëā- 3 As in No. 118. This sutta being the sixth in which this subject is dealt with, I do not repeat the usual development 4 B1 ara¤¤a >/ #<[page 117]># %% 2 Atha kho Lohiccassa brāhmaõassa sambahulā antevā- sikā kaņņhahārakā māõavakā yenāyasmato Mahā-Kaccā- nassa ara¤¤akuņikā tenupasaīkamiüsu upasaīkamitvā parito parito kuņikāyam\<*<1>*>/ anucaīkamanti anuvicaranti uccāsaddā mahāsaddā kānici kānici selissakāni\<*<2>*>/ ka- ronti\<*<3>*>/ || || Ime pana muõķakā samaõaka ibbhā kiõhā\<*<4>*>/ bandhupādāpaccā imesam bhāratakānaü\<*<5>*>/ sakkatā garu- katā mānitā påjitā apacitāti || || 3 Atha kho āyasmā Mahā-Kaccāno vihārā nikkhamitvā te māõavake etad avoca || || Mā vo māõavakā saddam akattha\<*<6>*>/ dhammaü vo bhāsissāmãti || || Evam vutte te māõavakā tuõhi ahesuü || || 4 Atha kho āyasmā Mahā-Kaccāno te māõavake gāthāhi ajjhabhāsi || || Sãluttamā\<*<7>*>/ pubbatarā ahesuü || te brāhmaõā ye purāõaü saranti || guttāni dvārāni surakkhitāni || ahesuü tesaü abhibhuyya kodhaü ||\<*<1>*>/ || Dhamme ca jhāne ca ratā ahesuü || te brāhmaõā ye purāõaü saranti || ime ca vokkamma jappāmaseti\<*<8>*>/ || gottena mattā visamam caranti ||\<*<2>*>/ || Kodhābhibhåtā puthu-attadaõķā\<*<9>*>/ || virajjhamānā\<*<10>*>/ tasathāvaresu || aguttadvārassa bhavanti moghā || supineva\<*<11>*>/ laddham purisassa vittaü ||\<*<3>*>/ || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 kuņikāya 2 B1 seleyyakāni 3 B1 karonti 4 B1-2 kaõhā 5 B1-2 bhara- 6 B1 Mā māõavā-; B2 Māõavakā saddam mākattha 7 S1-3 sãluttarā 8 S1-3 japā- 9 S1 puthå-; B1-2 suputhuttadaõķo 10 B1-2 virujjha- 11 S3 supinena >/ #<[page 118]># %<118 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 132. 5>% Anāsakā thaõķilasāyikā ca || pātho sināna¤ca\<*<1>*>/ tayo ca vedā || kharājinaü jaņāpaīko || mantā sãlabbataü tapo\<*<2>*>/ ||\<*<4>*>/ || Kuhanā vaīkaü\<*<3>*>/ daõķā ca || udakā ca manāni\<*<4>*>/ ca || vaõõā\<*<5>*>/ ete brāhmaõānaü || katā ki¤cikkhabāvanā\<*<6>*>/ ||\<*<5>*>/ || || Cittaü ca susamāhitaü || vippasannam anāvilaü || akhilaü\<*<7>*>/ sabbabhåtesu || so maggo brahmapattiyāti ||\<*<6>*>/ || || 5 Atha kho te māõavakā kupitā anattamanā yena Lohicco brāhmaõo tenupasaīkamiüsu || upasaīkamitvā Lohiccam brāhmaõam etad avocuü || || Yagghe bhavaü jāneyya samaõo Mahā-Kaccāno brāhmaõānam mante\<*<8>*>/ ekaüsena apavadati paņikkosatãti || || Evaü vutte Lohicco brāhmaõo kupito ahosi\<*<9>*>/ anatta- mano || || 6 Atha kho Lohiccassa brāhmaõassa etad ahosi || || Na kho pana me tam\<*<10>*>/ patiråpaü yo ham a¤¤adatthu māõa- vakānaü yeva sutvā samaõam Mahā-Kaccānam akkosey- yaü\<*<11>*>/ paribhāseyyaü || yaü nånāham upasaīkamitvā puccheyyanti || || 7 Atha kho Lohicco brāhmaõo tehi mānavakehi sad- dhiü yenāyasmā Maha-Kaccāno tenupasaīkami || upasaīka- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 So B1; B2 pātopināna¤ca; S1 pāposināna¤ca; S3 pāpāsināna¤ca 2 S1-3 add ca 3 S3 vaīka 4 B2 majjanāni; S3 has nāni; but one ma is put before udakā ca 5 S3 vaõõo 6 S1-3 ki¤cikkha (S3 ki¤cakkha)-bhādhanā 7 B2 akhãlaü 8 B2 mantam 9 S1-3 omit ahosi 10 B1 omits me; S1 omits pana 11 B1 inserts virujjheyyaü >/ #<[page 119]># %% mitvā āyasmatā Mahā-Kaccanena saddhiü sammodi || sam- modanãyaü kathaü sārānãyaü vãtisāretvā ekam antaü nisãdi || || 8 Ekam antaü nisinno kho Lohicco brāhmaõo āyasman- tam Mahā-Kaccānam etad avoca || || âgamaüsu nu\<*<1>*>/ khvidha bho Kaccāna amhākaü sambahulā antevāsikā kaņņhahā- rakā māõavakā ti || || âgamaüsu khvidha\<*<2>*>/ te brāhmaõa sambahulā antevāsikā kaņņhaharakā māõavakā ti || || Ahu pana bhoto Kaccānassa tehi māõavakehi saddhiü\<*<3>*>/ kocid eva kathāsallāpoti\<*<4>*>/ || || Ahu kho me\<*<5>*>/ brāhmaõa tehi māõavakehi saddhiü kocid eva kathāsallāpo ti || || Yathā katham pana bhoto Kaccānassa tehi mānavakehi saddhim ahosi kathāsallāpoti || || Evaü kho me brāhmaõa tehi māõavakehi saddhim ahosi kathāsallāpo\<*<6>*>/ || || Sãluttamā pubbatarā ahesuü te brāhmaõā ye purāõaü saranti || || pe || Akhilam sabbabhåtesu So maggo brahmapattiyā ti || || Evaü kho me brāhmaõa tehi māõavakehi\<*<7>*>/ saddhim ahosi kathāsallāpoti || || 9 Aguttadvāro\<*<8>*>/ ti bhavaü Kaccāno āha || Kittāvatā nu kho\<*<9>*>/ Kaccāna aguttadvāro hotãti || || 10 Idha brāhmaõa ekacco cakkhunā råpaü disvā piya- råpe råpe adhimuccati || appiyaråpe vyāpajjati || anupaņņhi- tāya satiyā\<*<10>*>/ ca viharati parittacetaso || ta¤ ca cetovimuttim \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 omits nu 2 S1-3 insert nu 3 S1-3 omit saddhiü 4 S3 -sallāposoti 5 Omitted by S1-3 6 B1-2 add ti 7 Missing in B1-2 8 Repeated by B1 9 B inserts bho 10 S1-3 anupaņņhitakāya sati always >/ #<[page 120]># %<120 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 132. 11>% pa¤¤āvimuttim yathābhåtaü nappajānāti || yathāssa\<*<1>*>/ te uppannā pāpakā akusalā dhammā aparisesā na\<*<2>*>/ niruj- jhanti || || 11-14 Sotena saddaü sutvā || || Ghānena gandham ghā- yitvā || || Jivhāya rasaü sāyitvā || || Kāyena phoņņhabbam phusitvā || || 15 Manasā dhammaü vi¤¤āya piyaråpe dhamme adhi- muccati || appiyaråpe dhamme vyāpajjati || anupaņņhitāya satiyā ca viharati parittacetaso || ta¤ca cetovimuttim pa¤¤ā- vimuttiü yathābhåtaü nappajānāti || yathāssa te uppannā pāpakā akusalā dhammā aparisesā na nirujjhanti || || 16 Evaü kho brāhmaõa aguttadvāro hotãti || || 17 Acchariyam bho Kaccāna abbhutam bho Kaccāna yāva¤cidaü bhotā\<*<3>*>/ Kaccānena aguttadvāro va samāno\<*<4>*>/ aguttadvāro ti akkhāto || || Guttadvāro guttadvāro ti\<*<5>*>/ bha- vaü Kaccāno āha || kittāvatā nu kho bho Kaccāna gutta- dvāro hotãti || || 18 Idha brāhmaõa bhikkhu cakkhunā råpaü disvā piyaråpe råpe nādhimuccati || apiyaråpe råpe na vyāpajjati || upaņņhitāya satiyā\<*<6>*>/ ca viharati appamāõacetaso || ta¤ca cetovimuttiü pa¤¤āvimuttiü yathābhåtam pajānāti || yathāssa te uppannā pāpakā akusalā dhammā aparisesā nirujjhanti || || 19-22 Sotena saddam sutvā || || Ghānena gandham ghā- yitvā || || Jivhāya rasam sāyitvā || || Kāyena phoņņhabbam phusitvā || || 23 Manasā dhammam vi¤¤āya piyaråpe dhamme nādhi- muccati || appiyaråpe na vyāpajjati || upaņņhitāya satiyā ca viharati appamāõacetaso || ta¤ cetovimuttim pa¤¤āvimut- tiü yathābhåtam pajānāti || yathāssa te uppannā pāpakā akusalā dhammā aparisesā nirujjhanti || || 24 Evam kho brāhmaõa guttadvāro hotãti || || 25 Acchariyaü bho Kaccāna abbhutam bho Kaccāna \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 yatthassa alays 2 S1-3 omit na here and further on 3 S3 bhokatā 4 S3 samaõo 5 S3 guttadvāro ti guttadvāro 6 S1-3 upa (S3 uppa here) ņņhita kāya sati >/ #<[page 121]># %% yāva¤cidam bhotā Kaccānena guttadvāro ca samāno gutta- dvāro akkhāto || || Abhikkantam bho Kaccāna abhikkan- tam bho Kaccāna seyyathāpi bho Kaccāna nikujjitam vā ukkujjeyya paņicchannaü vā vivareyya måëhassa vā mag- gam ācikkheyya andhakāre vā telapajjotaü dhāreyya cak- khumanto råpāni dakkhintãti ||\<*<1>*>/ evam eva\<*<2>*>/ bhotā Kaccāne- na anekapariyāyena dhammo pakāsito || || Esāham bho Kaccāna tam Bhagavantam saraõaü gacchāmi dhamma¤ ca bhikkhusaīgha¤ca || Upāsakam mam bhavam Kac- cāno dhāretu ajjatagge pāõupetaü saraõaü gataü || || Yathā ca bhavaü\<*<3>*>/ Kaccāno Makkarakaņe upāsakakulāni upasaīkamati || evam evaü Lohiccakulam upasaīkamatu || tattha ye māõavakā vā māõavikā vā bhavantaü Kaccānam abhivādessanti paccupaņņhissanti āsanaü vā udakaü vā dassanti tesaü tam bhavissati dãgharattaü hitāya sukhā- yāti || || ## 1 Ekaü samayaü āyasmā Udāyã\<*<4>*>/ Kāmaõķāyaü vihā- rati Todeyyassa brāhmaõassa Ambavane || || 2 Atha kho Verahaccānigottāya brāhmaõiyā antevāsã maõavako yenāyasmā Udāyã tenupasaīkami || upasaīka- mitvā āyasmatā Udāyinā saddhiü sammodi || sammoda- nãyaü kathaü sārāõãyaü vãtisāretvā ekam antaü nisãdi || || 3 Ekam antaü nisinnaü kho taü māõavakam āyasmā Udāyã dhammiyā kathāya sandessesi samādapesi samutte- jesi sampahaüsesi || || 4 Atha kho so māõavako āyasmatā Udāyinā dhammiyā kathāya sandassito samādapito samuttejito sampahaüsito uņņhāyāsanā yena Verahaccānigottā brāhmaõã tenupa- saīkami || upasaīkamitvā Verahaccānigottam brāhmaõim etad avoca || || Yagghe bhoti jāneyya samaõo Udāyã dham- maü deseti ādikalyāõam majjhekalyānaü pariyosānaka- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 dakkhanti 2 B1-2 evam evaü 3 S1 Bhagavaü and further on Bhagavantaü 4 S1-3 Udāyi always >/ #<[page 122]># %<122 SAėâYATANA-SAũYUTTA {nu}[XXXV. 135. 5>% lyānaü sātthaü savya¤janaü kevalaparipuõõam parisud- dham brahmacariyam pakāsetãti || || 5 Tena hi tvam māõavaka mama vacanena samaõam Udāyiü nimantehi svātanāya bhattenāti || || Evam hotã ti kho so māõavako Verahaccānigottāya brāhmaõiyā patissutvā yenāyasmā Udāyã tenupasaīkami || upasaīkamitvā āyasmantam Udāyim etad avoca || || Adhi- vāsetu kira bhavaü Udāyã amhākam\<*<1>*>/ ācariyabhariyāya Verahaccānigottāya brāhmaõiyā svātanāya bhattanti || || Adhivāsesi kho āyasmā Udāyi tuõhibhāvena || || 6 Atha kho āyasmā Udāyã tassā rattiyā accayena pub- banhasamayam nivāsetvā pattacãvaram ādāya yena Vera- haccānigottāya brāhmaõiyā nivesanaü tenupasaīkami || upasaīkamitvā pa¤¤atte āsane nisãdi || || 7 Atha kho Verahaccānigottā brāhmaõã āyasmantam Udāyiü paõitena khādaniyena bhojaniyena sahatthā santappesi sampavāresi || || 8 Atha kho Verahaccānigottā brāhmaõã āyasmantam Udāyim bhuttāviü oõitapattapāõiü pādukā ārohitvā ucce āsane nisãditvā sãsam oguõņhitvā\<*<2>*>/ āyasmantam Udāyim etad avoca || || Bhaõa samaõa dhammanti || || Bhavissati bhagini samayoti vatvā uņņhāyāsanā pak- kāmi || || 9 Dutiyam pi kho so māõavako yenāyasmā Udāyã tenupasaīkami || upasaīkamitvā āyasmatā Udāyinā sad- dhiü sammodi || sammodanãyaü katham sārāõãyam vãtisā- retvā ekam antaü nisãdi || || Ekam antaü nisinnaü kho tam māõavakam āyasmā Udāyã dhammiyā kathāya san- dassesi samādapesi samuttejesi sampahaüsesi || || 10 Dutiyam pi kho so māõavako āyasmatā Udāyinā dhammiyā kathāya sandassito samādapito samuttejito sampahaüsito uņņhāyāsanā yena Verahaccānigottā brāh- maõã tenupasaīkami || upasaīkamitvā Verahaccānigottam brāhmaõim etad avoca || || Yagghe bhoti jāneyya samaõo Udāyã dhammaü deseti ādikalyāõam majjhekalyāõam \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 āyasmākaü 2 S1-3 -kuõņhitā; B1-2 -guõķitvā >/ #<[page 123]># %% pariyosānakalyāõam sātthaü savya¤janaü kevalapari- puõõam parisuddham brahmacariyam pakāsetãti || || 11 Evam eva\<*<1>*>/ pana tvam māõavaka samaõassa Udāyissa vaõõam bhāsasi || samaõo panudāyã\<*<2>*>/ Bhaõa samaõa\<*<3>*>/ dhammanti vutto samāno Bhavissati bhagini samayo ti vatvā uņņhāyāsanā vihāram\<*<4>*>/ pakkanto ti \<*<12>*>/ Tathā hi pana tvam bhoti pādukā ārohitvā ucce āsane nisãditvā sãsam oguõņhitvā\<*<5>*>/ etad avoca Bhaõa samaõa dhammanti || dhammagaruno hi te bhavanto dhammagāravāti || || 13 Tena tvam māõavaka mama vacanena samaõam Udāyim nimantehi svāyatanāya bhattenāti || || Evam bhotãti\<*<6>*>/ kho so māõavako Verahaccanigottāya brāhmaõiyā paņissutvā yenāyasmā Udāyã tenupasaīkami || upasaīkamitvā āyasmantam Udāyim etad avoca || Adhivā- setu kira bhavaü Udāyi amhākam\<*<7>*>/ ācariyabhariyāya\<*<8>*>/ Verahaccānigottāya brāhmaõiyā svātanāya bhattanti || || Adhivāsesi kho āyasmā Udāyã tunhibhāvena || || 14 Atha kho āyasmā Udāyã tassā rattiyā accayena pubbanhasamayaü nivāsetvā pattacãvaram ādāya yena Verahaccānigottāya brāhmaõiyā nivesanaü tenupasaī- kami || Upasaīkamitvā pa¤¤atte āsane nisãdi || || 15 Atha kho Verahaccānigottā brāhmaõã āyasmantam Udāyim paõitena khādaniyena bhojaniyena sahatthā santappesi sampavāresi || || 16 Atha kho Verahaccānigottā brāhmaõã āyasmantam Udāyim bhuttāvim oõãtapattapāõim pādukā orohitvā nãce āsane nisãditvā sãsaü vivaritvā āyasmantam Udāyim etad avoca || Kisminnu kho bhante sati arahanto sukhadukkham pa¤¤āpenti kismim asati arahanto sukhadukkhaü na pa¤¤āpentãti || || 17 Cakkhusmiü kho bhagini sati arahanto sukhaduk- kham pa¤¤āpenti || Cakkhusmim asati arahanto sukhaduk- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 evaü 2 B1-2 omit pan 3 S1-3 omit samaõa 4 Missing in B1-2 5 S3 -kuõo 6 S3 hotãti 7 S1 asmākaü; S3 āyasmā akaü 8 S1-3 āca (S3-cca-)riyāya- >/ #<[page 124]># %<124 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 133. 18>% khaü na pa¤¤apenti || la || Jivhāya sati arahanto sukhaduk- kham pa¤¤āpenti || jivhāya asati arahanto sukhadukkham na pa¤¤apenti || la || || Manasmiü sati arahanto sukhadukkham pa¤¤āpenti || manasmim asati arahanto sukhadukkham na pa¤¤āpentãti || || 18 Evaü vutte Verahaccānigottā brāhmaõã āyasmantam Udāyim etad avoca || || Abhikkantam bhante abhikkantam bhante || seyyathāpi bhante nikujjitaü vā ukkujjeyya paņicchannaü vā vivareyya måëhassa vā maggam ācik- kheyya andhakāre vā telapajjotaü dhāreyya cakkhumanto råpāni dakkhintãti || evam eva ayyena Udāyinā anekapari- yāyena dhammo pakāsito || || Esāham ayya\<*<1>*>/ Udāyi tam\<*<2>*>/ Bhagavantaü saraõaü gacchāmi dhamma¤ca bhik- khusaīgha¤ca || upāsikam mam ayyo Udāyã dhāretu ajja- tagge pāõupetaü saraõaü gatanti || || Gahapativaggo tatiyo\<*<3>*>/ || Tassuddānam || || Vesālã Vajji Nāëandā || Bhāradvāja\<*<4>*>/ Sono ca Ghosito || Hālindako\<*<5>*>/ Nakulapitā || Lohicco Verahaccānãti\<*<6>*>/ || || ## ## 1 Ekaü samayaü Bhagavā Sakkesu viharati Devada- hannāma Sakkānam\<*<7>*>/ nigame\<*<8>*>/ || || 2 Tatra kho Bhagavā bhikkhå āmantesi || || Nāham bhikkhave sabbesa¤¤eva bhikkhånaü chasu phassāyata- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 bhante; S3 ayyam 2 S3 Udāyiõaü 3 Put at the end by S1-3 4 S1-3 rājā 5 B2 Hāliddhako; S1 Haliddāko; S3 Haliddikā 6 S1-3 Verahaccayatã; B2 -ccavāti 7 S1-3 sakyānam 8 S1 nigamo >/ #<[page 125]># %% nesu appamādena karaõãyanti vadāmi || Na ca panāham bhikkhave sabbesa¤¤eva bhikkhånaü chasu phassāyata- nesu nāppamādena karaõãyanti vadāmi || || 3 Ye te bhikkhave bhikkhå arahanto khãõāsavā vusita- vanto katakaraõãyā ohitabhārā anuppattasadatthā parik- khiõabhavasaüyojanā sammada¤¤ā vimuttā || tesāham bhikkhave bhikkhånaü chasu phassāyatanesu nāppamādena karaõãyanti vadāmi || || Taü kissa hetu || || 4 Kataü\<*<1>*>/ tesam appamādena || abhabbā te pamajji- tuü || || 5 Ye ca kho te bhikkhave bhikkhå sekhā\<*<2>*>/ appattamā- nasā anuttaraü yogakkhemam patthayamānā viharanti || tesāham bhikkhave bhikkhånaü chasu phassāyatanesu appamādena\<*<3>*>/ karaõãyanti vadāmi || || Taü kissa hetu || || 6 Santi bhikkhave cakkhuvi¤¤eyyā råpā manoramā pi amanoramā pi || tyāssa phussaphussa cittaü na pariyādāya tiņņhanti || cetaso apariyādānā āraddhaü hoti viriyam asallãnaü || upaņņhitā sati asammuņņhā\<*<4>*>/ || passaddho kāyo asāraddho || samāhitaü cittam ekaggaü || || Imaü khvāham bhikkhave appamādaphalaü sampassamāno tesam bhik- khånaü chasu phassāyatanesu appamādena karaõãyanti vadāmi || || 7,8,9,10 Pe || Santi bhikkhave jivhā- kāya- || || 11 Santi bhikkhave manovi¤¤eyyā dhammā manoramā pi amanoramā pi || tyāssa phussaphussa cittaü na pariyā- dāya tiņņhanti || cetaso apariyādānā āraddhaü hoti viriyam asallãnaü || upaņņhitā sati asammuņņhā\<*<5>*>/ || passaddho kāyo asāraddho || samāhitaü cittam ekaggaü || || Imam khvāham bhikkhave appamādaphalam sampassamāno tesam bhik- khånam chasu phassāyatanesu appamādena karaõãyanti vadāmãti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 kataü (?); S3 nataü distinctly; B1-2 katham; corrected in B2 to kataü 2 S1-3 ye kho 3 B1-2 nesāhaü bhi- -āyatanesu nāppamādena 4 S3 appamuņņhā 5 S3 apammuņņhā >/ #<[page 126]># %<126 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 135. 2>% ## 2 Lābhā vo bhikkhave suladdhaü vo bhikkhave khaõo vo paņiladdho brahmacariyavāsāya || || 3 Diņņhā mayā bhikkhave cha phassāyatanikā nāma nirayā || || Tattha yaü ki¤ci cakkhunā\<*<1>*>/ råpam passati || aniņņharåpa¤¤eva\<*<2>*>/ passati no iņņharåpaü || akantaråpa¤- ¤eva passati no kantaråpaü || amanāparåpa¤¤eva passati no manāparåpaü || || Yaü ki¤ci sotena saddaü suõāti || || Yaü ki¤ci ghānena gandhaü ghāyati || || Yaü ki¤ci jivhāya rasaü sāyati || || Yaü ki¤ci kāyena phoņņhabbam phusati || || Yaü ki¤ci manasā dhammam vijānāti || aniņņharåpa¤¤e va vijānāti no iņņharåpaü || akantaråpa¤¤eva vijānāti no kantaråpaü || amanāparåpa¤¤eva vijānāti no manāpa- råpaü || || Lābhā vo bhikkhave suladdhaü vo bhikkhave khaõo vo paņiladdho brahmacariyavāsāya || || 4 Diņņhā mayā bhikkhave cha phassāyatanikā nāma saggā || || Tattha yaü ki¤ci cakkhunā råpaü passati || iņņharåpa¤¤eva passati no aniņņharåpaü || kantaråpa¤¤eva passati no akantaråpaü || manāparåpa¤¤eva passati no amanāparåpaü || gha || Yam ki¤ci jivhāya sāyati || la || || Yaü ki¤ci manasā dhammaü vijānāti || iņņharåpa¤¤eva vijānāti no aniņņharåpaü || kantaråpa¤¤eva vijānāti no akantaråpaü || manāparåpa¤¤eva vijānāti no amāna- råpaü || || Lābhā vo bhikkhave suladdhaü vo bhikkhave khaõo vo paņiladdho brahmacariyavāsāyāti || || ## 2 Råpārāmā bhikkhave devamanussā\<*<3>*>/ råpasamuditā || råpavipariõāmavirāganirodhā dukkhaü\<*<4>*>/ bhikkhave deva- manussā viharanti || || Saddārāmā || || Gandhārāmā || || Rasārāmā || || Phoņņhabbārāmā || Dhammārāmā bhikkhave \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 tattha cakkhunā yaü ki¤ci 2 S1-3 ariņņha 3 S1-3 devā- always 4 B1-2 dukkhā always >/ #<[page 127]># %% devamanussā dhammaratā dhammasamuditā || dhamma- vipariõāmavirāganirodhā dukkhaü bhikkhave devama- nussā viharanti || || 3 Tathāgato ca kho bhikkhave arahaü sammāsambuddho råpānaü samudaya¤ca atthagama¤ca assāda¤ca ādãna- va¤ca nissaraõa¤ca yathābhåtaü viditvā na råpārāmo na råparato na råpasamudito ||\<*<1>*>/ råpavipariõāmavirāganirodhā sukhaü\<*<2>*>/ bhikkhave Tathāgato viharati || || Saddānaü || || Gandhānaü || || Rasānaü || || Phoņņhabbānaü || || Dham- mānaü samudaya¤ca atthagama¤ca assāda¤ca ādãnava¤ca nissaraõa¤ca yathābhåtaü viditvā na dhammārāmo na dhammarato na dhammasamudito dhammavipariõāma- virāganirodhā\<*<3>*>/ sukho\<*<4>*>/bhikkhave tathāgato viharatãti || || 4 Idam avoca Bhagavā || idaü vatvā\<*<5>*>/ Sugato athāparam pi etad avoca satthā || || Råpā saddā gandhā rasā || phassā dhammā ca kevalā || || iņņhā kantā manāpā ca || yāvatatthãti vuccati\<*<6>*>/ ||\<*<1>*>/ || Sadevakassa lokassa || ete vo sukhasammatā || Yattha cete nirujjhanti || taü tesaü dukkhasammataü ||\<*<2>*>/ || Sukhaü diņņham ariyehi\<*<7>*>/ || sakkā yassa nirodhanaü\<*<8>*>/ || paccanãkam idaü hoti || sabbalokena dassanam\<*<9>*>/ ||\<*<3>*>/ || Yam pare sukhato āhu || tad ariyā āhu dukkhato || yam pare dukkhato āhu || tad ariyā sukhato vidå ||\<*<4>*>/ || Phassadhammaü durājānaü\<*<10>*>/ || sammuëhettha\<*<11>*>/ avid- dasu || nivutānaü\<*<12>*>/ tamo hoti || andhakāro apassataü ||\<*<5>*>/ || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 inserts na 2 S3 repeats sukhaü; B1-2 have sukho 3 S3 dhammanavipariõāmanavirāga- 4 So B1-2, S3; S1 sākho 5 B1-2 vatvāna 6 B2 vuccanti; S3 yāvaütthãti vuccatã 7 S3 sukhanti diņņhemariyehi 8 S1-3 sakkāyassuparodhanaü 9 B1-2 passataü 10 S1-3 phassā-; B1-2 passa- duvijānaü 11 S1-3 sampamuëhettha 12 S3 nivitāõaü >/ #<[page 128]># %<128 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 136. 5>% Sata¤ca vivaņaü hoti || āloko passatam idha || santikena vijānanti || mahādhammassa\<*<1>*>/ kovidā ||\<*<6>*>/ || Bhavarāgaparetehi || bhavasotānusāribhi\<*<2>*>/ || Māradheyyānupannehi || nāyam dhammo\<*<3>*>/ susambud- dho\<*<4>*>/ ||\<*<7>*>/ || Ko nu a¤¤atra-m-ariyehi || padaü sambuddham arahati || Yam padaü sammada¤¤āya || parinibbanti anāsavāti ||8 || 5 Råpārāmā bhikkhave devamanussā råparatā råpasa- muditā || råpaviparināmavirāganirodhā dukkhā bhikkhave devamanussā viharanti || || Saddārāmā || || Gandhārāmā || || Rasārāmā || || Phoņņhabbārāmā || || Dhammārāmā bhikkhave devamanussā dhammaratā dhammasamuditā || dhamma- pariõāmavirāganirodhā dukkhā bhikkhave devamanussā viharanti || || 6 Tathāgato ca bhikkhave arahaü sammāsambuddho råpānaü samudaya¤ca atthagama¤ca assāda¤ca ādina- va¤ca nissaraõa¤ca yathābhåtaü viditvā na råpārāmo na råparato na råpasamudito ||\<*<5>*>/ råpavipariõāmavirāgani- rodhā sukho bhikkhave tathāgato viharati || || Saddānaü || || Gandhānam || || Rasānaü || || Phoņņhabbānaü || || Dham- mānaü samudaya¤ca atthagama¤ca assāda¤ca ādãnava¤ca nissaraõa¤ca yathābhåtaü viditvā na dhammārāmo na dhammarato na dhammasamudito\<*<5>*>/ || dhammavipariõāma- virāganirodhā sukho bhikkhave Tathāgato viharatãti || || ## 2 Yam bhikkhave na tumhākaü tam pajahatha || taü vo pahãnam hitāya sukhāya bhavissati || || Ki¤ca bhikkhave na tumhākam || || 3-8 Cakkhum bhikkhave na tumhākaü tam pajahatha || taü vo pahãnaü hitāya sukhāya bhavissati || la || || Jivhā na \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 magā- 2 B1-2 bhavayogānu- 3 B1 maggo 4 B1-2 -budho 5 S1-3 insert na here >/ #<[page 129]># %% tumhākam tam pajahatha || sā vo pahãnā\<*<1>*>/ hitāya sukhāya bhavissati || la || || Mano na tumhākaü tam pajahatha || So vo pahãno hitāya sukhāya bhavissati || || 9 Seyyathāpi bhikkhave yam imasmiü Jetavane tiõakaņ- ņhasākhāpalāsam taü jano hareyya vā ķaheyya vā yathā- paccayaü vā kareyya api nu tumhākam evam assa Amhe jano harati vā ķahati vā yathāpaccayam vā karotãti || || No hetam bhante || || Tam kissa hetu || || Na hi no etam bhante attā vā attaniyaü vā ti || || 10 Evam eva vo kho bhikkhave cakkhuü na tumhākaü tam pajahatha || taü vo pahãnaü hitāya sukhāya bhavissati || Sotaü || || Ghānaü || Jivhā || pe || Mano na tumhākaü tam pajahatha || so vo pahãno hitāya sukhāya bhavissatãti || || ## 2 Yam bhikkhave na tumhākaü tam pajahatha || taü vo pahãnaü hitāya sukhāya bhavissati || || Ki¤ca bhikkhave na tumhākam || || 3-8 Råpā bhikkhave na tumhākaü te pajahatha || te vo pahãnā hitāya sukhāya bhavissanti || || Saddā || || Gandhā || || Rasā || || Phoņņhabbā || || Dhammā na tumhākaü te paja- hatha || || te vo pahãnā hitāya sukhāya bhavissanti || || 9 Seyyathāpi bhikkhave yam imasmiü Jetavane tiõa- kaņņhaü || la || 10 Evam eva kho bhikkhave råpā na tumhākaü te pajahatha || te vo pahãnā hitāya sukhāya bhavissanti || || Saddā || || Gandhā || || Rasā || || Phoņņhabbā || || Dhammā na tumhākaü te pajahatha || te vo pahãnā hitāya sukhāya bhavissantãti || || ## 3 Cakkhum bhikkhave aniccaü || yo pi hetu yo pi pac- cayo cakkhussa uppādāya so pi\<*<2>*>/ anicco || aniccasambhåtam bhikkhave cakkhuü kuto niccam bhavissati || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 taüvopahãnaü 2 S3 inserts paccayo >/ #<[page 130]># %<130 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 139. 4>% 4-5 Sotaü || || Ghānaü || || 6-7 Jivhā aniccā || yo pi hetu yo pi paccayo jivhāya uppādāya so pi anicco || aniccasambhåtā bhikkhave jivhā kuto niccā bhavissati || la || || 8 Mano anicco || yo pi bhikkhave hetu yo pi paccayo manassa uppādāya so pi anicco || aniccasambhåto bhik- khave\<*<1>*>/ mano kuto nicco bhavissati || || 9 Evam passam bhikkhave sutavā ariyasāvako cakkhus- mim pi nibbindati || la || || Jivhāya pi nibbindati || la || || Manasmim pi nibbindati || || Nibbindaü virajjati || pe || nāparam itthattāyāti pajānātãti || || ## 3-5 Cakkhum bhikkhave dukkhaü || yo pi hetu yo pi paccayo cakkhussa uppādāya so pi dukkho || dukkhasam- bhåtam bhikkhave cakkhuü kuto sukham bhavissati || || Sotaü || || Ghānaü || || 6-7 Jivhā dukkhā || yo pi hetu yo pi paccayo jivhāya uppādāya kuto sukhā bhavissati || || Kāyo || pe || || 8 Mano dukkho || yo pi hetu yo pi paccayo manassa uppādāya so pi dukkho || dukkhasambhåto bhikkhave mano kuto sukho bhavissati || || 9 Evam passam || pe || nāparam itthattāyāti pajānātãti || || ## 3-5 Cakkhum bhikkhave anattā || yo pi hetu yo pi pac- cayo cakkhussa uppādāya so pi anattā || anattasambhåtam bhikkhave cakkhuü kuto attā bhavissati || || la || || 6-7 Jivhā anattā || yo pi hetu yo pi paccayo jivhāya uppādāya so pi anattā || anattasambhåtā bhikkhave jivhā kuto attā bhavissati || || Kāyo || || 8 Mano anattā || yo pi hetu yo pi paccayo manassa \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in S1-3 >/ #<[page 131]># %% uppādāya so pi anattā || anattasambhåto bhikkhave mano kuto attā bhavissati || || 9 Evam passam || pe || nāparam itthattāyāti pajānātãti || || ## 3 Råpā bhikkhave aniccā || yo pi hetu yo pi paccayo råpānam uppādāya so pi anicco || aniccasambhåtā bhik- khave råpā kuto niccā bhavissanti || || 4-7 Saddā || || Gandhā || || Rasā || || Poņņhabbā || || 8 Dhammā aniccā || yo pi hetu yo pi paccayo dhammā- nam uppādaya so pi anicco || aniccasambhåtā bhikkhave dhammā kuto niccā bhavissanti || || 9 Evam passam || la ||\<*<1>*>/ nāparam itthattāyāti pajānātãti || || ## 3 Råpā bhikkhave dukkhā || yo pi hetu yo pi paccayo rupānam uppādāya so pi dukkho || dukkhasambhåtā bhik- khave råpā kuto sukhā bhavissanti || || 4-7 Saddā || || Gandhā || || Rasā || || Phoņņhabbā || || 8 Dhammā dukkhā || yo pi hetu yo pi paccayo dham- mānam uppādāya so pi dukkho || dukkhasambhåtā bhik- khave dhammā kuto sukhā bhavissanti || || 9 Evam passam || pe || nāparam itthattāyāti pajānātãti || || ## 3 Råpā bhikkhave anattā || yo pi hetu yo pi paccayo rupānam uppādāya so pi anattā || anattasambhåtā bhik- khave råpā kuto attā bhavissanti || || 4-7 Saddā || || Gandhā || || Rasā || || Phoņņhabbā || || 8 Dhammā anattā || yo pi hetu yo pi paccayo dham- mānam uppādāya so pi anattā || anattasambhåtā bhikkhave dhammā kuto attā bhavissanti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Complete in S1-3 >/ #<[page 132]># %<132 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 144. 9>% 9 Evam passam || pe ||\<*<1>*>/ nāparam itthattāyāti pajānātãti || || Devadahavaggo catuttho\<*<2>*>/ || Tassuddānaü || || Devadahakhaõo Saīgayha\<*<3>*>/ || Agayha\<*<4>*>/ dve honti\<*<5>*>/ Palāsinā\<*<6>*>/ || Hetunā pi tayo vuttā || || Duve\<*<7>*>/ ajjhatta-bāhirāti || || ## ## 2 Navapurāõāni bhikkhave kammāni desissāmi kam- manirodham kammanirodhagāmini¤ca paņipadaü || tam suõātha sādhukam manasikarotha bhāsissāmãti\<*<8>*>/ || || 3 Katamam bhikkhave purāõakammaü\<*<9>*>/ || || Cakkhum bhikkhave purāõakammam abhisaīkhatam abhisa¤cetayitaü vedaniyaü daņņhabbam || pa || Jivhā purāõakammam\<*<10>*>/ abhisaīkhatā abhisa¤cetayitā vedaniyā daņņhabbā || la || Mano purāõakammaü\<*<11>*>/ abhisaīkhato abhi- sa¤cetayito vedaniyo daņņhabbo\<*<12>*>/ || || Idaü vuccati bhikkhave purāõakammaü || || 4 Katama¤ca bhikkhave navakammaü\<*<13>*>/ || || Yaü kho bhikkhave etarahi kammaü karoti kāyena vācāya manasā idam vuccati bhikkhave navakammaü || || 5 Katamo ca bhikkhave kammanirodho || || Yo kho bhik- khave kāyakammavacãkamma manokammassa\<*<14>*>/ nirodhā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Complete in B1-2 2 Put at the end by S1-3 3 S1-3 sagayha; B2 saügayha; B1 pagayha 4 Missing in S1-3 5 B2 hoti 6 S1-3 palāsinaü; B1 ma (B2 pa-)õasinā 7 S1-3 te kho 8 sādhukamo -ti is omitted by S1-3 9 S1-3 purāõaü- always 10 B1 -kammā 11 B1 -kammo 12 While S1-3 do not omit Sotaü . . . Ghānam . . . Kāyo, they omit Mano . . . 13 S1-3 navaü kammaü always 14 S1-3 Kāyakammaü vacãkammaü manokammaü >/ #<[page 133]># %% vimuttiü\<*<1>*>/ phusati || ayaü vuccati bhikkhave kamma- nirodho || || 6 Katamā\<*<2>*>/ ca bhikkhave kammanirodhagāminã paņipa- dā || || Ayam eva ariyo aņņhaīgiko maggo seyyathãdam sam- mādiņņhi sammāsaīkappo sammāvācā sammākammanto sammāājãvo sammāvāyāmo sammāsati sammāsamādhi || || Ayaü vuccati bhikkhave kammanirodhagāminã paņi- padā || || 7 Iti kho bhikkhave desitaü vo mayā purāõakam- maü || desitaü navakammaü || desito kammanirodho || desitā kammanirodhagāminã paņipadā || || 8 Yaü kho bhikkhave satthārā karaõãyaü sāvakānaü hitesinā anukampakena anukampam upādāya kataü\<*<3>*>/ vo\<*<4>*>/ tam mayā || || 9 Etāni bhikkhave rukkhamålāni etāni su¤¤āgārāni jhāyatha\<*<5>*>/ bhikkhave mā pamādattha\<*<6>*>/ mā pacchāvippa- tisārino ahuvattha || || Ayaü vo\<*<7>*>/ amhākam\<*<8>*>/ anusāsanãti\<*<9>*>/ || || ## 2 Nibbānasappāyaü vo bhikkhave paņipadaü dessis- sāmi || taü sunātha || pa || || katamā ca sā bhikkhave nibbā- nasappāyā\<*<10>*>/ paņipadā || || 3 Idha bhikkhave bhikkhu Cakkhum aniccanti passati || Råpā aniccāti passati || Cakkhuvi¤¤āõam aniccanti passati || Cakkhusamphasso aniccoti passati || Yam pidaü cakkhu- samphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā duk- khaü vā adukkhamasukhaü vā passati || tam pi Aniccanti passati || || 4-5 Sotaü || || Ghānaü || || 6-7 Jivhā aniccāti passati || Rasā aniccāti passati || Jivhāvi¤¤āõam aniccanti passati || Jivhāsamphasso aniccoti \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 vimutti 2 S1-3 katamo 3 B2 has kataü kammaü (kampaü) 4 B1 kho instead of vo tam 5 B2 nijjhāyatha 6 B1-2 pahadattha 7 B1 kho; S3 o (?) between the lines 8 B2 tamhākaü 9 S3 anusāsatati 10 S1-3 -sappāya always >/ #<[page 134]># %<134 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 146. 8>% passati || Yam pidaü jivhāsamphassapaccayā uppajjati veda- yitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkhamasukhaü vā || tam pi Aniccanti passati || || Kāyo || || 8 Mano aniccoti passati || Dhammā aniccāti passati || Manovi¤¤āõam aniccanti passati || Manosamphasso aniccoti passati || Yam pidam manosamphassapaccayā uppajjati veda- yitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkhamasukhaü vā || tam pi aniccanti passati || || 9 Ayam kho sā bhikkhave nibbānasappāyā paņipadāti || || ## 2 Nibbānasappāyaü vo bhikkhave paņipadaü desissāmi || tam suõātha || pa || || katamā ca sā\<*<1>*>/ bhikkhave nibbānasappā- yāpaņipadā || || 3 Idha bhikkhave bhikkhu Cakkhuü dukkhanti passati || Råpā dukkhāti passati || Cakkhuvi¤¤āõaü dukkhanti passati || Cakkhusamphasso dukkhoti passati || Yam pidaü cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkhamasukhaü vā tam pi dukkhanti passati || || 4-7 Sotaü || || Ghānam || || Jivhā dukkhā ti passati || || la || || 8 Mano dukkhoti || Dhammā dukkhā ti || Manovi¤¤ā- naü || Manosamphasso || Yam pidam manosamphassa- paccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkhamasukhaü vā || tam pi Dukkhanti passati || || 9 Ayaü kho sā bhikkhave sappāyā paņipadāti || || ## 2 Nibbānasappāyaü vo bhikkhave paņipadaü desissāmi || taü sunātha || la || Katamā ca sā bhikkhave nibbānasappāyā paņipadā || || 3 Idha bhikkhave bhikkhu Cakkhum anattā ti passati || Råpā anattā ti passati || Cakkhuvi¤¤āõam anattāti passati || Cakkhusamphasso anattā ti passati || Yam pidaü cakkhu- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 omit sā >/ #<[page 135]># %% samphassapaccayā uppajjati vedayitaü || tampi Anattā ti passati || || 4-7 Sotaü || || Ghānaü || || Jivhā anattāti passati || || Kāyo || || 8 Mano anattāti passati || Dhammā anattāti passati || Manovi¤¤āõaü || Manosamphasso || Yam pidam mano- samphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkhum asukhaü vā tam pi anattāti passati || || 9 Ayaü kho sā bhikkhave nibbānasappāyā paņipadāti || || ## 2 Nibbānasappāyaü vo bhikkhave paņipadaü desissāmi || taü suõātha || la || || Katamā ca sā bhikkhave nibbānasappāyā patipadā || || 3 Taü kim ma¤¤atha bhikkhave || cakkhuü niccaü vā aniccaü vā ti || || Aniccam bhante || || Yam panāniccam dukkhaü vā taü sukhaü vā ti || || Dukkham bhante || || Yam panāniccam dukkhaü vipariõāmadhammaü kallaü nu tam samanupassitum Etam mama eso hamasmi eso me attāti || || No hetam bhante || || Rupā niccā vā aniccā vāti || || Aniccā bhante || Cakkhu- vi¤¤āõam || Cakkhusamphasso || la || Yam pidam cakkhu- samphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkhamasukhaü vā || tam pi niccaü vā aniccaü vā ti || || Aniccam bhante || || Yam panāniccaü dukkhaü vipariõāmadhammaü kallaü nu tam samanupassituü Etam mama eso ham asmi eso me attāti || || No hetam bhante \<*<4>*>/-\<*<8>*>/ Sotam || || Ghānam || || Jivhā || || Kāyo || || Mano\<*<1>*>/ || || 9 Evam passam bhikkhave sutavā ariyasāvako cakkhus- mim pi nibbindati råpesu pi nibbindati cakkhuvi¤¤āõe pi nibbindati || Cakkhusamphasse pi nibbindati || pe || || Yam pidam manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaü su- khaü vā dukkhaü vā adukkhamasukhaü vā || tasmim \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Mano is complete in S1-3 >/ #<[page 136]># %<136 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 149. 10>% nibbindati || nibbindaü virajjati || pe || nāparam itthattāyāti pajānātãti || || 10 Ayaü kho sā bhikkhave nibbānasappāyā paņipadā ti || || ## 3 Anantevāsikam\<*<1>*>/ idam bhikkhave brahmacariyaü vussati anācariyakaü || || 4 Santevāsiko bhikkhave bhikkhu sācariyako dukkhaü na phāsuü\<*<2>*>/ viharati || Anantevāsiko bhikkhave bhikkhu anācariyako\<*<3>*>/ sukham\<*<4>*>/ phāsuü viharati || || 5 Kathaü ca bhikkhave bhikkhu santevāsiko sācariyako dukkhaü na phāsuü viharati || || 6 Idha bhikkhave bhikkhuno cakkhunā råpaü disvā uppajjanti pāpakā akusalā dhammā sarasaīkappā sa¤¤oja- niyā tyassa\<*<5>*>/ antovasanti antassa vasanti\<*<6>*>/ pāpakā akusalā dhammā ti || tasmā Santevāsiko\<*<7>*>/ ti vuccati || || Te\<*<8>*>/ naü samudācaranti || samudācaranti nam\<*<9>*>/ pāpakā akusalā dhammā ti || tasmā Sācariyako ti vuccati || la || || 7-8 Puna ca param bhikkhave bhikkhuno sotena saddaü sutvā || ghānena gandhaü ghāyitvā || || 9-10 Puna ca param bhikkhave bhikkhuno jivhāya rasaü sāyitvā uppajjanti pāpakā akusalā dhammā sarasaī- kappā sa¤¤ojaniyā || pe || || Puna ca param bhikkhave bhikkhuno kāyena phoņņhabbam phusitvā || || 11 Puna ca param bhikkhave bhikkhuno manasā dhammam vi¤¤āya uppajjanti pāpakā akusalā dhammā\<*<10>*>/ sarasaīkappā sa¤¤ojaniyā || tyassa antovasanti antassa \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 Antevāsikam 2 B1-2 phāsu always 3 Missing in S1-3 4 S1-3; add vā 5 S1-3 tyāssa always 6 S1 anvassa (S3 anvāssa-) vasanti 7 S1 sā antevāsiko; S3 has the same, a being erased, whence sānte- 8 S1-3 tena 9 S1-3 omit samudācaranti naü 10 Missing in S1; written but erased in S3 >/ #<[page 137]># %% vasanti\<*<1>*>/ pāpakā akusalā dhammā || tasmā Santevāsiko\<*<2>*>/ ti vuccati || te naü\<*<3>*>/ samudācaranti samudācaranti nam\<*<4>*>/ pāpakā akusalā dhammā ti tasmā Sācariyako ti vuccati || || 12 Evaü kho bhikkhave bhikkhu santevāsiko\<*<5>*>/ sācariyako dukkhaü na phāsuü viharati || || 13 Kathaü ca bhikkhave bhikkhu anantevāsiko anācari- yako sukham phāsuü viharati || || 14 Idha bhikkhave bhikkhuno cakkhunā råpaü disvā na uppajjanti pāpakā akusalā dhammā sarasaīkappā sa¤¤o- janiyā || tyassa na antovasanti nāssa antovasanti pāpakā akusalā dhammāti tasmā Antevāsiko ti vuccati || || Te na naü\<*<6>*>/ samudācaranti na\<*<7>*>/ samudācaranti nam pāpakā akusalā dhammā ti tasmā Anācariyako ti vuccati || || 15-18 Puna ca param bhikkhave bhikkhuno sotena saddaü sutvā || || Ghānena gandhaü ghāyitvā || || Jivhāya rasaü sāyitvā || || Kāyena poņņhabbam phusitvā || || 19 Puna ca param bhikkhave bhikkhuno manasā dhammaü vi¤¤āya nuppajjanti pāpakā akusalā dhammā\<*<8>*>/ sarasaīkappā sa¤¤ojaniyā tyassa na antovasanti\<*<9>*>/ nassa antovasanti\<*<10>*>/ pāpakā akusalā dhammā ti tasmā Anantevā- siko ti vuccati || || Te na naü samudācaranti na samudā- caranti nam\<*<11>*>/ pāpakā akusalā dhammāti tasmā Anācariyako ti vuccati || || 20 Evaü kho bhikkhave bhikkhu anantevāsiko anā- cariyako sukham phāsuü viharati || || Anantevāsikam idam bhikkhave brahmacariyaü vuccati\<*<12>*>/ anācariyakaü || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 anvāssavasanti; the word, written between the lines in S3, is not very distinct 2 S1 sā antevasiko as before; S3 antevāsiko; B2 sānte- 3 S1 tenataü 4 S3 omits samudācaranti naü 5 So B1 S3; S1 B2 sāntevasãko 6 B2 te nenaü 7 S1 inserts tam between na and samudo omitting the ollowing naü; S3 omits the whole 8 Missing in S1-3 9 S1-3 antova (S3-vā-)sissanti 10 S1-3 antevasanti 11 S1 na naü samudācaranti; missing in S3 12 B1-2 vussati >/ #<[page 138]># %<138 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 150. 21>% 21 Santevāsiko bhikkhave bhikkhu sācariyako dukkhaü na phāsuü viharati || anantevāsiko bhikkhave bhikkhu anā- cariyako sukham phāsuü viharatãti || || ## 3 Sace vo bhikkhave a¤¤atitthiyā paribbājakā evam puccheyyuü || Kim atthi yam āvuso samaõe Gotame brahmacariyaü vussatãti || evam puņņhā tumhe bhikkhave tesam a¤¤atitthiyānam paribbājakānam evaü vyākarey- yātha || || 4 Dukkhassa kho āvuso yassa pari¤¤āya\<*<1>*>/ Bhagavati brahmacariyaü vussatãti || || 5 Sace pana vo bhikkhave a¤¤atitthiyā paribbājakā evam puccheyyuü || || Katamam pana tam avuso\<*<2>*>/ dukkham yassa pari¤¤āya samaõe Gotame brahmacariyaü vussatãti || evam puņņhā tumhe bhikkhave tesam a¤¤atitthiyānam paribbājakānam evam vyākareyyātha || || 6-11 Cakkhuü kho āvuso dukkhaü tassa pari¤¤āya Bhagavati brahmacariyaü vussati || Råpā dukkhā tesam pari¤¤āya brahmacariyaü vussati || Cakkhusamphasso dukkho tassa pari¤¤āya Bhagavati brahmacariyaü vussa- ti || ||\<*<3>*>/ Yam pidam manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā adukkhaü vā adukkhamasukhaü vā tam pi dukkhaü || tassa pari¤¤āya Bhagavati brahma- cariyaü vussati || || 12 Idaü kho āvuso dukkhaü yassa pari¤¤āya Bhaga- vati brahmacariyaü vussatãti || || 13 Evam puņņhā tumhe bhikkhave tesam a¤¤atitthiyā- nam paribbājakānam evaü vyākareyyāthāti || || ## 3 Atthi nu kho bhikkhave pariyāyo || yam pariyāyam āgamma bhikkhu a¤¤atreva\<*<4>*>/ saddhāya a¤¤atra ruciyā a¤¤atrānussavā a¤¤atrākāraparivitakkā a¤¤atra diņņhi- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 pari¤¤attham 2 B1 panāvuso 3 So S1-3; less abridged in B1-2 4 S1-3 a¤¤attho always >/ #<[page 139]># %% nijjhānakhantiyā a¤¤am vyākareyya || Khãnā jāti vusitam brahmacariyaü kataü karaõãyaü nāparam itthattāyāti pajānātã ti\<*<1>*>/ || || 4 Bhagavammålakā no bhante dhammā || pe\<*<2>*>/ || || 5 Atthi bhikkhave pariyāyo || yam pariyāyam āgamma bhikkhu a¤¤atreva saddhāya a¤¤atra diņņhinijjhānakhan- tiyā a¤¤aü vyākareyya || Khãnā jāti vusitam brahmacari- yaü kataü karaõãyam nāparam itthattāyā ti pajanātãti || || 6 Katamo ca bhikkhave pariyāyo || yam pariyāyam āgamma bhikkhu a¤¤atreva saddhāya || pe || a¤¤atra diņņhi- nijjhānakhantiyā a¤¤aü vyākaroti Khiõā jāti vusitam brahmacariyaü nāparam itthattāyāti pajānātãti || || 7 Idha bhikkhave bhikkhu cakkhunā råpaü disvā santam vā ajjhattaü rāgadosamohaü Atthi me ajjhattaü rāgadosamohoti pajānāti || asantam vā ajjhattaü rāgadosa- mohaü Natthi me ajjhattam rāgadosamohoti pajānāti || || Yantam\<*<3>*>/ bhikkhave bhikkhu cakkhunā råpam disvā santam vā ajjhattaü rāgadosamohaü Atthi me ajjhattaü rāgado- samohoti pajānāti || asantaü vā ajjhattam rāgadosamohaü Natthi me ajjhattaü rāgadosamohoti pajānāti || api nu me bhikkhave dhammā saddhāya vā veditabbā ruciyā vā vedi- tabbā anussavena vā veditabbā ākāraparivitakkena vā vedi- tabbā diņņhinijjhānakhantiyā vā veditabbā ti || || No hetam bhante || || Nanu me bhikkhave dhammā pa¤¤āya disvā veditabbā ti || || Evam bhante || || Ayaü kho bhikkhave pariyāyo || yam pariyāyam āgamma bhikkhu a¤¤atreva saddhāya a¤¤atra ruciyā a¤¤atrānus- savā a¤¤atrākāraparivitakkā a¤¤atradiņņhinijjhānakhantiyā a¤¤aü vyākaroti Khãõā jati vusitam brahmacariyaü kataü karaõãyaü nāparam itthattāyā ti pajānāti || || 8-11 Puna ca param bhikkhave bhikkhu sotena saddaü sutvā || pe || Ghānena gandhaü ghāyitvā || || Jivhāya rasaü sāyitvā\<*<4>*>/ || || Kāyena poņņhabbam phusitvā || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 pajānāmãti always 2 So S1-3; complete in B1-2 3 S1-3 santam 4 10 (Jivhāya . . .)is complete in B1-2 >/ #<[page 140]># %<140 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 152. 12>% 12 Puna ca param bhikkhave bhikkhu manasā dhammaü vi¤¤āya santaü vā ajjhattam rāgadosamoham. Atthi me aj- jhattaü rāgadosamohoti pajānāti || asantaü vā ajjhattaü rāgadosamohaü Natthi me ajjhattam rāgadosamoho ti pajānāti || || Yam tam bhikkhave bhikkhu manasā dhammaü vi¤¤āya santaü vā ajjhattam rāgadosamohaü Atthi me ajjhattaü rāgadosamohoti pajānāti || asantaü vā ajjhattaü rāgadosamohaü Natthi me ajjhattam rāgadosamoho ti pajānāti || api nu me bhikkhave dhammā saddhāya vā vedi- tabbā || pe || diņņhinijjhānakhantiyā vā veditabbāti || || No hetam bhante || || Nanu me bhikkhave dhammā pa¤¤āya disvā veditabbā- ti || || Evam bhante || || 13 Ayam pi kho bhikkhave pariyāyo || yam pariyāyam āgamma bhikkhu a¤¤atreva saddhāya a¤¤atra ruciyā a¤¤atrānussavā a¤¤atrākāraparivitakkā a¤¤atra diņņhinij- jhānakhantiyā a¤¤aü vyākaroti || Khãõā jāti vusitam brah- macariyaü kataü karaõãyaü nāparam itthattāyāti pajā- nātãti || || ## 2 Atha kho a¤¤ataro bhikkhu yena Bhagavā tenupasaī- kami || pe || || 3 Ekam antaü nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || Indriyasampanno indriyasampanno ti vucca- ti || kittāvatā nu kho bhante indriyasampanno hotãti || || 4 Cakkhundriye ce bhikkhu udayavyayānupassã\<*<1>*>/ viha- ranto cakkhundriye nibbindati || Sotindriye || Ghānindriye || Jivhindriye || Kāyindriye || Manindriye ce bhikkhu udaya- vyayānupassã viharanto manindriye nibbindati || nibbindaü virajjati || la || Vimutasmi vimuttamhãti ¤ānaü hoti || Khãnā jāti vusitam brahmacariyaü || kataü karaõãyaü nāparam itthattāyāti pajānāti || || 5 Ettāvatā kho bhikkhu indriyasampannoti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 udayabbayā- >/ #<[page 141]># %% ## 2 Atha kho a¤¤ataro bhikkhu yena Bhagavā tenupasaī- kami || pe || || 3 Ekam antaü nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Dhammakathiko dhammakathiko ti bhante vuccati kittāvatā nu kho bhante dhammakathiko hotãti || || 4 Cakkhussa ce bhikkhu nibbindāya virāgāya nirodhāya dhammaü deseti || Dhammakathiko bhikkhåti alaü vaca- nāya || || Cakkhussa ce bhikkhu nibbindāya virāgāya niro- dhāya paņipanno hoti || Dhammānudhammapaņipanno bhik- khåti alaü vacanāya || || Cakkhussa ce bhikkhu nibbindā\<*<1>*>/ virāgā\<*<1>*>/ nirodhā\<*<1>*>/ anupādā vimutto hoti || Diņņhadhamma- nibbānappatto bhikkhåti alaü vacanāya || || 5-8 Sotam || || Ghānaü || || Jivhā || || Kāya || || 9 Manassa ce bhikkhu nibbidāya virāgāya nirodhāya dhammaü deseti || Dhammakathiko bhikkhåti alaü vaca- nāya || || Manassa ce bhikkhu nibbindāya virāgāya nirodhāya paņipanno hoti || Dhammānudhammapaņipanno bhikkhåti alaü vacanāya || || Manassa ce bhikkhu nibbindā\<*<2>*>/ virāgā nirodhā anupādā vimutto hoti || Diņņhadhammanibbānap- patto bhikkhåti alaü vacanāyāti\<*<3>*>/ || || Navapurāõavaggo pa¤camo\<*<4>*>/ || || Tassuddānaü || || Kammaü cattāri\<*<5>*>/ Sappāyā || Anantevāsi Kimatthiyā\<*<6>*>/ || Atthinukhopariyāyo || Indriya-Kathikena te dasāti\<*<7>*>/ || || Tatra Vagguddānaü\<*<8>*>/ || Yogakkhemi ca Loko ca ||\<*<9>*>/ Gahapati Devadahena ca || Navapurāõena pa¤¤āsaü || tatiyaü tena vuccatãti\<*<10>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 add ya 2 S3 add ya between the lines 3 S1 B1 vacanāya 4 After the uddānam in S1-3 5 S1-3 ca (S1 cā-)riya 6 S1-3 -atthikā 7 S1-3 cāti instead of te- 8 Missing in B1-2 9 S1-3 -khema¤ca loka¤ca 10 S1-3 vuccati >/ #<[page 142]># %<142 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 155. 3>% PAĨĨâSAM CATUTTHAM ## ## 3 Aniccaü yeva bhikkhave cakkhuü Aniccanti passati || sāyaü\<*<1>*>/ hoti sammādiņņhi || sammāsampassaü nibbindati nandikkhayā rāgakkhayo rāgakkhayā nandikkhayo || || Nandirāgakkhayā cittam suvimuttanti vuccati || || 4-7 Aniccaü yeva bhikkhave bhikkhu sotaü Aniccanti passati || ghānaü Aniccanti passati || jivham\<*<2>*>/ Aniccanti passati || kāyam Aniccanti passati || || 8 Aniccaü yeva bhikkhave bhikkhu manaü Aniccanti passati || sāyaü hoti sammādiņņhi || sammāpassaü nibbin- dati nandikkhayā rāgakkhayo rāgakkhayā nandikkhayo || || Nandirāgakkhayā cittam suvimuttanti vuccatãti || || ## 3 Anicce yeva bhikkhave bhikkhu råpe Aniccā ti pas- sati || sāyaü hoti sammādiņņhi || sammāpassaü nibbin- dati || nandikkhayā rāgakkhayo rāgakkhayā nandikkhayo || || Nandirāgakkhayā cittaü suvimuttanti vuccati || || 4-8 Anicce yeva bhikkhave sadde || gandhe || rase || phoņ- ņhabbe || dhamme Aniccā ti passati || sāyaü hoti sammādiņ- ņhi || sammāpassaü nibbindati nandikkhayā rāgakkhayo rāgakkhayā nandikkhayo || || Nandirāgakkhayā cittaü suvimuttanti vuccatãti || || ## 3 Cakkhum bhikkhave yoniso manasi karotha || cakkha- niccataü\<*<3>*>/ ca yathābhåtaü samanupassatha || Cakkhum bhikkhave bhikkhu yoniso manasi karonto cakkhanicca- taü\<*<3>*>/ ca yathābhåtaü samanupassanto cakkhusmim pi nibbindati || nandikkhayo rāgakkhayo ragakkhayā nandik- khayo || || Nandirāgakkhayā cittaü suvimuttanti vuccati || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 sāssa always 2 S1-3 jivhā 3 S1-3 cakkhuaniccataü >/ #<[page 143]># %% 4-5 Sotam bhikkhave yoniso manasi karotha || Ghā- naü || || 6 Jivham bhikkhave yoniso manasi karotha || jivhānic- cataü ca yathābhåtaü samanupassatha || jivham bhikkhave bhikkhu yoniso manasi karotha || jivhāniccataü ca yathā- bhåtaü samanupassatha || jivham bhikkhave bhikkhu yoniso manasi karonto jivhāniccataü ca yathābhåtaü samanupassanto jivhāya nibbindati || || pe || cittam suvimut- tanti vuccati || || 7-8 Kāyam || || Manam bhikkhave yoniso manasi karo- tha || manāniccataü ca yathābhåtam samanupassatha || || Manam bhikkhave bhikkhu yoniso manasi karonto manā- niccataü ca yathābhåtaü samanupassanto manasmimpi nibbindati || nandikkhayā rāgakkhayo rāgakkhayā nandik- khayo || nandirāgakkhayā cittaü suvimuttanti vuccatãti || || ## 3 Råpe bhikkhave yoniso manasi karotha || råpāniccataü ca yathābhåtaü samanupassatha || || Råpe bhikkhave bhikkhu yoniso manasi karonto råpāniccataü ca yathā- bhåtaü samanupassanto råpesu pi nibbindati || nandik- khayā rāgakkhayo rāgakkhayā nandikkhayo || || Nandirā- gakkhayā cittaü suvimuttanti vuccati || || 4-7 Sadde || || Gandhe || || Poņņhabbe || || Kāye || || 8 Dhamme bhikkhave yoniso manasi karotha || dham- māniccataü ca yathābhutaü samanupassatha || || Dhamme bhikkhave bhikkhu yoniso manasi karonto dhammānic- cataü ca yathābhåtaü samanupassanto dhammesu pi nibbindati || nandikkhayā rāgakkhayo rāgakkhayā nandik- khayo nandirāgakkhayā cittaü suvimuttanti vuccatãti || || ## 1 Ekaü samayaü Bhagavā Rājagahe viharati Jãvakam- bavane || || 2 Tatra kho Bhagavā bhikkhå amantesi Bhikkhavoti || la || || 3 Samādhim bhikkhave bhāvetha || samāhitassa bhik- \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 144]># %<144 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 159. 4>% khave bhikkhuno yathābhåtam okkhāyati || || Ki¤ca yathā- bhåtam okkhāyati || || 4 Cakkhum aniccanti yathābhåtam okkhāyati || Rupā aniccāti yathābhåtam okkhāyati || Cakkhuvi¤¤āõam anic- canti yathābhåtam okkhāyati || Cakkhusamphasso aniccoti yathābhåtam okkhāyati || Yam pidaü cakkhusamphassa- paccayā uppajjati vedayitam || pe || tam pi Aniccanti yathā- bhåtam okkhāyati || || 5-8 Sotaü || Ghānaü || Jivhā || Kāyo || || 9 Mano aniccoti yathābhutam okkhāyati || Dhammā aniccāti yathābhåtam okkhāyati || la || Yam pidam mano samphassapaccayā uppajjati sukkhaü vā dukkhaü vā aduk- khamasukhaü vā || tam pi Aniccanti yathābhåtam okkhā- yati || || 10 Samādhim bhikkhave bhāvetha || samāhitassa bhik- khuno yathābhåtam okkhāyatãti || || ## 1 Ekaü samayam Bhagavā Rājagahe viharati Jãvakam- bavane || || 2 Tatra kho Bhagavā bhikkhå amantesi || la || || 3 Paņisallāõe\<*<1>*>/ bhikkhave yogam āpajjatha || paņisallã- õassa bhikkhave bhikkhuno yathābhåtam okkhāyati\<*<2>*>/ || || Ki¤ca yathābhåtam okkhāyati || || 4 Cakkhu aniccanti yathābhåtam okkhāyati || Råpā anic- cāti yathābhåtam okkhāyati || Cakkhuvi¤¤āõam aniccanti yathābhåtam okkhāyati || Cakkhusamphasso aniccoti yathā- bhåtam okkhāyati || Yam pidaü cakkhusamphassapaccayā vedayitam || pe || tam pi Aniccanti yathābhåtam okkhā- yati || || 5-8 Sotam || || Ghānam || || Jivhā || || Kāyo || || 9 Mano anicco ti yathābhåtam okkhāyati || Dhammā || Manovi¤¤āõaü || Manosamphasso || Yam pidam manosam- phassapaccayā uppajjati vedayitam sukhaü vā dukkhaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B2 paņisallãno here and further on 2 S1-3 pakkhāyati always >/ #<[page 145]># %% vā adukkhamasukhaü vā || tam pi Aniccanti yathabhåtam okkhāyati || || 10 Patisallāõe bhikkhave yogam āpajjatha || patisallã- õassa bhikkhave bhikkhuno yathabhåtam okkhāyatãti || || ## 2 Atha kho āyasmā Mahā-Koņņhiko\<*<1>*>/ yena Bhagavā || pe || || 3 Ekam antaü nisinno kho āyasmā Mahā-Koņņhiko Bhagavantam etad avoca || || Sādhu me bhante Bhagavā saīkhittena dhammaü desetu || yam aham Bhagavato dhammaü sutvā eko våpakaņņho appamatto ātāpã pahitatto vihareyyanti || || Yaü kho Koņņhika aniccaü || tatra te chando pahā- tabbo || || Ki¤ca Koņņhika aniccaü || || 4 Cakkhuü kho\<*<2>*>/ Koņņhika aniccaü tatra te chando pahātabbo || Rupā aniccā tatra te chando pahātabbo || Cak- khuvi¤¤āõam aniccaü tatra te chando pahātabbo || Cak- khusamphasso anicco tatra te chando pahātabbo || Yam pidam cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaü su- khaü vā dukkhaü vā adukkhamasukhaü vā || tam pi anic- caü tatra te chando pahātabbo || || 5-6 Sotaü || || Ghānaü || || 7 Jivhā aniccā tatra te chando pahātabbo || Rasā aniccā || Jivhāvi¤¤āõaü || Jivhāsamphasso || Yam pidaü jivhā- samphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā duk- khaü vā adukkhamasukhaü vā || tam pi aniccaü tatra te chando pahātabbo || || 8-9 Kāyo || || Mano anicco tatra te chando pahātabbo || Dhammā aniccā || Manovi¤¤āõaü aniccaü || manosamphasso || Yam pidam manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkhamasukhaü vā || tam pi aniccaü tatra te chando pahātabbo || 10 Yam kho Koņņhika aniccaü tatra te chando pahātab- boti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 Koņņhito always 2 Missing in S1-3 >/ #<[page 146]># %<146 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 162. 2>% ## 2-3 Atha kho || la || vihareyyanti\<*<1>*>/ || || Yam kho Koņņhika dukkhaü tatra te chando pahātabbo || || ki¤ca Koņņhika dukkhaü || || 4 Cakkhuü kho\<*<2>*>/ Koņņhika dukkhaü tatra te chando pahātabbo || Råpā dukkhā tatra te chando pahātabbo || Cakkhuvi¤¤āõaü dukkhaü tatra te chando pahātabbo || Cakkhusamphasso dukkho tatra te chando pahātabbo || Yam pidam cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkhamasukhaü vā || tam pi dukkhaü tatra te chando pahātabbo || || 5-8 Sotaü dukkhaü || || Ghānaü dukkhaü || || Jivhā- dukkhā || || Kāyo dukkho || || 9 Mano dukkho tatra te chando pahātabbo || pe || Mano samphasso- || || Yam pidam manosamphassapaccayā up- pajjati vedayitaü- || tam pi dukkhaü tatra te chando pahātabbo || || 10 Yaü kho Koņņhika dukkhaü tatra te chando pahā- tabbo ti || || ## 2-3 Ekam antaü || la || vihareyyanti || || Yo kho Koņņhika anattā tatra te chando pahātabbo || || Ko ca Koņņhika anattā || || 4 Cakkhuü kho Koņņhika anattā tatra te chando pahā- tabbo || Råpā anattā tatra te chando pahātabbo || Cakkhuvi¤- ¤āõam anattā tatra te chando pahātabbo || Cakkhusamphasso anattā tatra te chando pahātabbo\<*<3>*>/ || || Yam pidam cakkhu- samphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkhamasukhaü vā || tam pi anattā tatra te chando pahātabbo || la || 5-8 Sotaü || || Ghānaü || || Jivhā || || Kāyo || || 9 Mano anattā tatra te chando pahātabbo || Dhammā anattā || Manovi¤¤āõaü || Manosamphasso || Yam pidam \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 have Ekamantaü nisinno kho- -desetu --pe-- 2 Missing in S1-3 3 S1-3 repeat here cakkhuvi¤¤āõam . . . >/ #<[page 147]># %% manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaü || pe || tam pi anattā tatra chando pahātabbo || || 10 Yo kho Koņņhika anattā tatra te chando pahātabbo ti || || ## 2 Atha kho a¤¤ataro bhikkhu yena Bhagavā tenupa- saīkami || pe || || 3 Ekam antaü nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Kathaü nu kho bhante jānato katham passato micchādiņņhi pahãyatãti || || 4-9 Cakkhuü kho bhikkhu aniccato jānato passato mic- chādiņņhi pahãyati || råpe aniccato jānato passato micchādiņņhi pahãyati || cakkhuvi¤¤āõaü aniccato jānato passato mic- chādiņņhi pahãyati || cakkhusamphassam aniccato jānato passato micchādiņņhi pahãyati || pa || Yam pidam mano- samphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkhamasukhaü vā || tam pi aniccato jānato passato micchādiņņhi pahãyati || || 10 Evam kho bhikkhave jānato evam passato micchā- diņņhi pahãyatãti || || ## 2-3 Etad\<*<1>*>/ avoca || || Kathaü nu kho bhante jānato katham passato sakkāyadiņņhi pahãyatãti || || 4-9 Cakkhum kho bhikkhu dukkhato jānato passato sakkāyadiņņhi pahãyati || råpe dukkhato jānato passato sakkāyadiņņhi pahãyati || cakkhuvi¤¤āõaü dukkhato jānato passato sakkāyadiņņhi pahãyati || cakkhusamphassaü duk- khato jānato passato sakkāyadiņņhi pahãyati || la || Yam pidam manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkhamasukkhaü vā || tam pi dukkhato jānato passato sakkāyadiņņhi pahãyati || || 10 Evaü kho bhikkhu jānato evam passato micchādiņņhi pahãyatãti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Preceded in S1-3 by Ekam antam . . . Bhagavantam >/ #<[page 148]># %<148 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 166. 2>% ## 2-3 Etad\<*<1>*>/ avoca || || Kathaü nu kho bhante jānato katham passato attānudiņņhi pahãyatãti || || 4 Cakkhuü kho bhikkhu anattato jānato passato attānu- diņņhi pahãyati || råpe anattato jānato passato attānudiņņhi pahãyati || cakkhuvi¤¤āõam anattato jānato passato attānu- diņņhi pahãyati || cakkhusamphassam anattato jānato passato attānudiņņhi pahãyati || Yam pidaü cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham- asukhaü vā || tam pi anattato jānato passato attānudiņņhi pahãyati || 5-8 Sotam || || Ghānaü || || Jivhaü || || Kāyaü || || 9 Manam anattato jānato passato attānudiņņhi pahãyati || dhamme || manovi¤¤āõaü || manosamphassaü || yam pidam manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkhamasukhaü vā || tam pi anattato jānato passato attānudiņņhi pahãyati || 10 Evaü kho bhikkhu jānato evam passato attānudiņņhi pahãyatãti\<*<2>*>/ || || Nandikkhayavaggo pathamo || || Tassuddānaü || || Nandikkhayena cattāro || Jãvakambavane duve\<*<3>*>/ || Koņņhikena\<*<4>*>/ tayo vuttā || Micchā Sakkāya Attano ti || || ## ## 3 Yam bhikkhave aniccaü tatra vo chando pahātabbo || ki¤ca bhikkhave aniccaü || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 As in the preceding sutta (p. 147, n. 1) 2 This number is missing in B1-2 3 S1-3 dve 4 51-3 koņņhitena >/ #<[page 149]># %% 4-6 Cakkhum bhikkhave aniccam tatra vo chando pahā- tabbo || || Sotaü || || Ghānam || || 7-8 Jivhā aniccā || || Kāyo anicco || || 9 Mano anicco tatra vo chando pahātabbo || || 10 Yam bhikkhave aniccaü tatra vo chando pahātabbo ti || || (2) Chandena2 3 Yam bhikkhave aniccaü tatra vo rāgo pahātabbo || ki¤ca bhikkhave aniccaü || || 4-6 Cakkhum bhikkhave aniccaü tatra vo rāgo pahā- tabbo || || Sotaü || || Ghānam || || 7-8 Jivhā aniccā tatra vo rāgo pahātabbo || || Kāyo anicco \<*<9>*>/ Mano anicco tatra vo rāgo pahātabbo || || 10 Yam bhikkhave aniccaü tatra vo rāgo pahātabboti || || (3) Chandena3 3 Yam bhikkhave aniccaü tatra vo chandarāgo pahā- tabbo || ki¤ca bhikkhave aniccaü || || 4-6 Cakkhum bhikkhave aniccaü tatra vo chandarāgo pahātabbo || || Sotam aniccaü || || Ghānaü || || 7-8 Jivhā aniccā tatra vo chandarāyo pahātabbo || || Kāyo || || 9 Mano anicco tatra vo chandarāyo pahātabbo || || 10 Yam bhikkhave aniccaü tatra vo chandarāgo pahā- tabbo ti || || ## 3 Yam bhikkhave dukkhaü tatra vo chando pahātabbo || rāgo pahātabbo || chandarāgo pahātabbo || || Ki¤ca bhik- khave dukkhaü || || 4 Cakkhum bhikkhave dukkhaü tatra vo chando pahā- tabbo || rāgo pahātabbo || chandarāgo pahātabbo || || 5-6 Sotaü dukkhaü || || Ghānam || || 7-8 Jivhā dukkhā || || Kāyo || || 9 Mano dukkho tatra vo chando pahātabbo || rāgo pahā- tabbo || chandarāgo pahātabbo || || \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 150]># %<150 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 168. 10>% 10 Yam bhikkhave dukkhaü tatra vo chando pahātabbo || rāgo pahātabbo || chandarāgo pahātabbo ti || || ## 3 Yo bhikkhave anattā tatra vo chando pahātabbo || rāgo pahātabbo || chandarāgo pahātabbo || || Ki¤ca bhikkhave anattā || || 4 Cakkhum bhikkhave anattā tatra vo chando pahātabbo || rāgo pahātabbo || chandarāgo pahātabbo || || 5-8 Sotaü || || Ghānaü || || Jivhā || || Kāyo || || 9 Mano anattā tatra vo chando pahātabbo || rāgo pahā- tabbo || chandarāgo pahātabbo || || 10 Yo bhikkhave anattā tatra vo chando pahātabbo || rāgo pahātabbo || chandarāgo pahātabbo || || ## 3 Yam bhikkhave aniccaü tatra vo chando pahātabbo || rāgo pahātabbo || chandarāgo pahātabbo || || Ki¤ca bhikkhave aniccaü || || 4 Råpā bhikkhave aniccā tatra vo chando pahātabbo || rāgo pahātabbo || chandarāgo pahātabbo || || 5-8 Saddā || || Gandhā || || Rasā || || Phoņņhabbā || || 9 Dhammā aniccā tatra vo chando pahātabbo || rāgo pahātabbo || chandarāgo pahātabbo || || 10 Yam bhikkhave aniccam tatra vo chando pahātabbo || rāgo pahātabbo || chandarāgo pahātabbo || || ## 3 Yam bhikkhave dukkham tatra vo chando pahātabbo || rāgo pahātabbo || chandarāgo pahātabbo || || Ki¤ca bhik- khave dukkhaü || || 4 Rupā bhikkhave dukkhā || tatra vo chando pahātabbo || rāgo pahātabbo || chandarāgo pahātabbo || || 5-8 Saddā || || Gandhā || || Rasā || || Phoņņhabbā || || 9 Dhammā dukkhā tatra vo chando pahātabbo || rāgo pahātabbo || chandarāgo pahātabbo || || 10 Yam bhikkhave dukkhaü tatra vo chando pahātabbo || rāgo pahātabbo || chandarāgo pahātabbo ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 151]># %% ## 3 Yo bhikkhave anattā tatra vo chando pahātabbo || rāgo pahātabbo || chandarāgo pahātabbo || || Ko ca bhikkhave anattā || || 4 Råpā bhikkhave anattā tatra vo chando pahātabbo || || 5-8 Saddā || || Gandhā || || Rasā || || Phoņņhabbā || || 9 Dhammā anattā tatra vo chando pahātabbo || rāgo pahātabbo || chandarāgo pahātabbo || || 10 Yo bhikkhave anattā tatra vo chando pahātabbo || rāgo pahātabbo || chandarāgo pahātabbo ti || || ## 3-9 Cakkhum bhikkhave aniccaü atãtaü || Sotaü || || Ghānaü || || Jivhā || || Kāyo || Mano anicco atãto || || 10 Evam passam bhikkhave sutavā ariyasāvako cakkhus- mim pi nibbindati || sotasmim pi nibbindati || ghānasmim pi nibbindati || jivhāya pi nibbindati || kāyasmiü pi || manasmim pi nibbindati || nibbindaü virajjati virāgā vimuccati Vimut- tasmi vimuttamhãti ¤āõaü hoti || Khãõā jāti vusitam brah- macariyam kataü karaõãyaü nāparam itthattāyāti pajā- nātãti || || (20) Atãtena2 3-8 Cakkhum bhikkhave aniccam anāgataü || || Sotaü || || Ghānaü || || Jivhā aniccā anāgatā || Kāyo || || Mano anicco anāgato || || 9 Evam passam || pe || nāparam itthattāyāti pajānātã- ti || || (21) Atãtena3 3-5 Cakkhum bhikkhave aniccam paccuppannaü || So- taü || || Ghānaü || || 6-8 Jivhā aniccā paccuppannā || || Kāyo || || Mano anicco paccuppanno || || 9 Evam passaü || pe || nāparam itthattāyā ti pajānātã- ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 152]># %<152 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 174. 3>% ## 3-5 Cakkhum bhikkhave dukkham atãtam anāgatam paccuppannaü || || sotam || || Ghānaü || || 6-8 Jivhā dukkhā atãta anāgatā paccuppannā || || Kāyo || || Mano dukkho atãto anāgato paccuppanno || || 9 Evam passaü || pe || nāparam itthattāyati pajānātãti || || ## 3-5 Cakkhum bhikkhave anattā atãtam anāgatam paccup- pannaü || || Sotaü || || Ghānaü || || 6-8 Jivhā anattā || Kāyo || Mano atãto anāgato paccup- panno || || 9 Evam passaü || pe || nāparam itthatāyāti pajānātãti || || ## 3-8 Råpā bhikkhave aniccā atãtā anāgatā paccuppannā || || Saddā || || Gandhā || || Rasā || || Phoņņhabbā || || Dhammā aniccā anāgatā paccuppannā || || 9 Evam passaü || la || nāparam itthattāyā ti pajānātãti || || ## 3-8 Råpā bhikkhave dukkhā atãtā anāgatā paccuppannā || || Saddā || || Gandhā || || Rasā || || Phoņņhabbā || || Dhammā dukkhā atãtā anāgatā paccuppannā || || 9 Evam passaü || la || nāparam itthattāyāti pajānātãti || || ## 3-8 Råpā bhikkhave anattā atãtā anāgatā paccuppannā || || Saddā || || Gandhā || || Rasā || || Phoņņhabbā || || Dhammā anattā atãtā anāgatā paccuppannā || || 9 Evam passaü || pe || nāparam itthattāyāti pajānātãti || || ## 3 Cakkhum bhikkhave aniccam atãtaü || Yad aniccaü \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 153]># %% tam dukkhaü || yaü dukkhaü tad anattā || yad anattā tam Netam mama neso ham asmi na meso attāti || Evam etaü yathābhåtam sammappa¤¤āya daņņhabbaü || || 4-7 Sotam aniccaü || || Ghānam aniccaü || || Jivhā aniccā || || Kāyo anicco || || 8 Mano anicco atãto || yad aniccaü taü dukkhaü || yaü dukkhaü tad anattā || yad anattā taü Netam mama neso ham asmi na meso attāti || || Evam etaü yathābhåtaü sammappa¤¤āya daņņhabbaü || || 9 Evam passaü || pe || nāparam itthattāyāti pajānāti || || (38) Yadanicca2 3 Cakkhum bhikkhave aniccaü anāgataü || yad aniccam taü dukkhaü || yaü dukkhaü tad anattā || yad anattā taü Netam mama neso hamasmi na meso attāti || evam etaü yathābhåtaü sammapa¤¤āya daņņhabbaü || || 4-7 Sotam aniccaü || || Ghānam aniccaü || || Jivhā anic- cā || || Kāyo || || 8 Mano anicco anāgato || yad aniccaü taü dukkhaü || yaü dukkhaü tad anattā || yad anattā tam Netam mama neso ham asmi na meso attāti || Evam etaü yathābhåtaü sammappa¤¤āya daņņhabbaü || || 9 Evam passaü bhikkhave || pe || nāparam itthattāyāti pajānātãti || || (39) Yadanicca3 3 Cakkhum bhikkhave aniccam paccuppannaü || yad aniccaü taü dukkhaü || yaü dukkhaü tad anattā || yad anattā taü Netam mama neso ham asmi na meso attāti evam etaü yathābhåtaü sammappa¤¤āya daņņhabbaü || || 4-7 Sotaü || || Ghānaü || || Jivhā || || Kāyo || || 8 Mano anicco paccuppanno || yad aniccaü taü dukkhaü || yaü dukkhaü tad anattā || yad anattā tam Netam mama neso ham asmi na meso attāti || Evam etaü yathābhåtaü sammappa¤¤āya daņņhabbaü || || 9 Evam passaü || pe || nāparam itthattāyāti pajānātãti || || \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 154]># %<154 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 180. 3>% ## 3 Cakkhum bhikkhave dukkham atãtam anāgatam pac- cuppannam || yaü dukkhaü tad anattā || yad anattā taü Netam mama neso ham asmi na meso attāti || evam etaü yathābhutam sammappa¤¤āya daņņhabbaü || || 4-7 Sotaü || || Ghānaü || || Jivhā dukkhā || || Kāyo || || 8 Mano dukkho atãto anāgato paccuppanno || || Yam dukkhaü tad anattā || yad anattā taü Netam mama Neso ham asmi na meso attāti || evam etaü yathābhåtaü sam- mappa¤¤āya daņņhabbaü || || 9 Evam passaü || pe || nāparam itthattāyāti pajānātãti || || ## 3 Cakkhum bhikkhave anattā atãtam anāgatam paccup- pannaü || yad anattā taü Netam mama neso ham asmi na meso attāti || Evam etaü yathābhåtam sammappa¤¤āya daņņhabbaü || || 4-7 Sotaü || || Ghānaü || || Jivhā || || Kāyo || || 8 Mano anattā atãto anāgato paccuppanno || Yad anattā taü Netam mama neso ham asmi na meso attāti || Evam etaü yathābhåtaü sammappa¤¤āya daņņhabbaü || || 9 Evam passaü || pe || nāparam itthattāyāti pajānātāti || || ## 3 Rupā bhikkhave aniccā atãtā anāgatā paccuppannā || Yad aniccaü taü dukkham || Yaü dukkhaü tad anattā taü Netam mama neso ham asmi na meso attāti || Evam etaü yathābhåtaü sammapa¤¤āya daņņhabbaü || || 4-7 Saddā || || Gandhā || || Rasā || || Phoņņhabbā || || 8 Dhammā aniccā atãtā anāgatā paccuppannā || yad anic- caü taü dukkhaü yaü dukkhaü tad anattā || yad anattā taü Netam mama neso ham asmi na meso attāti || || Evam etaü yathābhåtaü sammappa¤¤āya daņņhabbaü || || 9 Evam passaü || pa || nāparam itthattāyāti pajānātãti || || \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 155]># %% ## 3 Råpā bhikkhave dukkhā atãtā anāgatā paccuppannā || yam dukkhaü tad anattā || yad anattā taü Netam mama neso ham asmi na meso attāti || Evam etaü yathābhåtam sammappa¤¤āya daņņhabbaü || || 4-7 Saddā || || Gandhā || || Rasā || || Phoņņhabbā || || 8 Dhammā dukkhā atãtā anāgatā paccuppannā || yaü dukkhaü tad anattā || yad anattā taü Netam mama neso ham asmi na meso attāti || || Evam etaü yathābhåtaü sammappa¤¤āya daņņhabbaü || || 9 Evam passaü || pe || nāparam itthāttāyāti pajānātã- ti || || ## 3 Råpā bhikkhave anattā atãtā anāgatā paccuppannā || yad anattā taü Netam mama neso hamasmi na meso attāti || || Evam etaü yathābhåtaü sammappa¤¤āya daņņhabbaü || || 4-7 Saddā || || Gandhā || || Rasā || || Phoņņhabbā || || 8 Dhammā anattā atãtā anāgatā paccuppannā || yad anattā taü Netam mama neso hamasmi na meso attāti || Evam etaü yathābhåtaü sammappa¤¤āya daņņhabbaü || || 9 Evam passaü || pe || nāparam itthattāyāti pajānātãti || || ## 3-8 Cakkhum bhikkhave aniccaü || || Sotaü || || Ghānaü || Jivhā || Kāyo || Mano anicco || || 9 Evam passam || pe || nāparam itthattāyāti pājānātãti || || (56) Ajjhatta2 3-8 Cakkhum bhikkhave dukkhaü || Sotaü || || Ghānaü || || Jivhā || || Kāyo || || Mano dukkho || || 9 Evam passam || pe || nāparam itthattāyati pajānātãti || || \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 156]># %<156 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 185. 3. 3>% (57) Ajjhatta3 3-8 Cakkhum bhikkhave anattā || || Sotaü || || Ghānaü || || Jivhā || || Kāyo || || Mano dukkho || || 9 Evam passaü || pe || nāparam itthattāyati pajānātãti || || ## 3-8 Råpā bhikkhave aniccā || || Saddā || || Gandhā || || Rasā || || Phoņņhabbā || || Dhammā aniccā || || 9 Evam passaü || pa || nāparam itthattāyāti pajānātãti || || (59) Bāhira2 3-8 Råpā bhikkhave dukkhā || || Saddā || || Gandhā || || Rasā || || Phoņņhabbā || || Dhammā dukkhā || || (60) Bāhira3 3-8 Råpā bhikkhave anattā || || Saddā || || Gandhā || || Rasā || || Phoņņhabbā || || Dhammā aniccā || || 9 Evam passam || pa || nāparam itthattāyāti pajānātãti || || Saņņhi-peyyālaü samattaü\<*<1>*>/ || || Tassuddānam\<*<2>*>/ || || Chandenaņņhārasā\<*<3>*>/ honti || Atãtena ca dve\<*<4>*>/ nava\<*<5>*>/ || Yadaniccāņņhārasā\<*<6>*>/ vuttā || Tayo ajjhatta-bāhirā\<*<7>*>/ || Peyyālo saņņhiko vutto\<*<8>*>/ || Buddhenādiccabandhunā ti || || Suttantāni saņņhi\<*<9>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -peyyālo samatto 2 S1-3 tatrudo 3 S1-3 Chandena aņņhā- 4 S1-3 vaņņhe instead of ca dve 5 S1 navā; S3 õavā; B2 na || pa || 6 S1-3 aniccā aņņhā 7 B1 S1-3 ajjhattaü 8 S1-3 saņņhitā vuttā; S1 vutta 9 In B1-2 only; B2 has suttantānaü >/ #<[page 157]># %% ## ## 2 Samuddo samuddo ti bhikkhave assutavā puthujjano bhāsati || || Neso bhikkhave ariyassa vinaye samuddo || mahā eso bhikkhave udakarāsi mahā\<*<1>*>/ udakaõõavo || || 3-5 Cakkhu bhikkhave purisassa samuddo tassa råpa- mayo vego || yo taü råpamayaü vegaü sahati ayaü vuccati bhikkhave atari\<*<2>*>/ cakkhusamuddaü saåmiü\<*<3>*>/ sāvaņņaü\<*<4>*>/ sagāhaü sarakkhasaü tiõõo pāragato thale tiņņhati brāhmaõo || || la || || 6-7 Jivhā bhikkhave purisassa samuddo tassa rasamayo vego || Yo taü rasamayaü vegaü sahati ayaü vuccati bhikkhave atari jivhāsamuddaü saåmiü sāvaņņaü sagāhaü sarakkhasaü tiõõo pāragato thale tiņņhati brāhmaõo || || la || || 8 Mano bhikkhave purisassa samuddo tassa dham- mamayo vego || yo taü dhammavegaü sahati ayaü vuccati bhikkhave atari manosamuddaü saåmiü sāvaņņaü sa- gāhaü sarakkhasaü tiõõo pāragato thale tiņņhati brāh- maõo ti || || 9 Idam avoca satthā\<*<5>*>/ || || Yo imaü samuddaü sagāhaü sarakkhasaü || saåmibhayaü\<*<6>*>/ duttaram accatari || So vedagå vusitabrahmacariyo\<*<7>*>/ || lokantagå pāragato ti vuccatãti || || ## 2 Samuddo samuddoti bhikkhave assutavā puthujjano \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 -rāsiü; S1-3 repeat mahā 2 S3 atarã; B2 attani always 3 B1-2 saummim always 4 B2 sāvaņņham always 5 Missing in S1-3 6 So S1-3; B saummiü sāvaņņaü sabhayaü 7 B2 vusitaü brahmacariyaü >/ #<[page 158]># %<158 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 188. 3>% bhāsati || Neso bhikkhave ariyassa vinaye samuddo || mahā eso bhikkhave udakarāsi mahā udakaõõavo || || 3-5 Santi bhikkhave cakkhuvi¤¤eyā råpā iņņhā kantā manāpā piyaråpā kāmåpasaühitā rajaniyā || ayaü vuccati bhikkhave ariyassa vinaye samuddo ti || || Etthāyaü sade- vako loko samārako sabrahmako sassamaõabrāhmaõãpajā\<*<1>*>/ sadevamanussā yebhuyyena samunnā\<*<2>*>/ tantā kulakajātā guõaguõikajātā\<*<3>*>/ mu¤japabbajabhåtā apāyaü duggatiü vinipātaü saüsāraü nātivattanti\<*<4>*>/ || || 6-7 Santi bhikkhave jivhāvi¤¤eyyā rasā || la || 8 Santi bhikkhave manovi¤¤eyyā dhammā iņņhā kantā manāpā piyaråpā kāmupasaühitā rajanãyā || ayaü vuccati bhikkhave ariyassa vinaye samuddo || || Etthāyam sa- devako loko samārako sabrahmako sassamaõabrāhmaõã pajā sadevamanussā yebhuyyena samunnā tantā kulaka- jātā guõaguõikajātā mu¤japabbajabhåtā apāyaü duggatiü vinipātaü saüsāraü nātivattantãti\<*<5>*>/ ## 2 Yassa rāgo ca doso ca avijjā ca virājitā || so imaü samuddaü sagāhaü\<*<6>*>/ sarakkhasaü saåmibhayaü\<*<7>*>/ dutta- ram\<*<8>*>/ accatari\<*<9>*>/ || || Saīgātiko maccujaho niråpadhi || pahāya dukkham apunabbhavāya || atthaīgato so na pamāõam eti\<*<10>*>/ || amohayi maccurājanti bråmãti || || 3 Seyyathāpi bhikkhave bāëisiko\<*<11>*>/ āmisagataü baëisaü gambhãre udakarahade pakkhipeyya || tam enam\<*<12>*>/ a¤¤a- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -brahmaõiyā pajāya here only 2 B1-2 samuddā 3 So B2; B1 kulaguõņhikajātā; S1-3 gulāguõķikajātā 4 So B1; B2 S1-2 -vattati 5 See notes of numbers 3-5 6 S1-3 saīgahaü 7 B2 sabhayaü 8 B1 suduttaraü 9 B2 accarati 10 B2 samānam eti; B1 puneti 11 S1-3 bālisako 12 S1-3 kamena >/ #<[page 159]># %% taro āmisacakkhu maccho gileyya || evaü hi so\<*<1>*>/ bhikkhave maccho gilitabaëiso\<*<2>*>/ bāëisikassa anayam āpanno vyasanam āpanno yathākāmakaraõãyo bāëisikassa || evam eva kho bhikkhave cha yime baëisā lokasmiü anayāya sattānaü vyābādhāya\<*<3>*>/ pāõinaü || || Katame cha || 4-6 Santi bhikkhave cakkhuvi¤¤eyyā råpā iņņhā kantā manāpā piyaråpā kāmåpasaühitā rajanãyā || ta¤ ce bhikkhu abhinandati abhivadati ajjhosāya tiņņhati ayaü vuccati bhikkhave bhikkhu gilitabaliso\<*<4>*>/ Mārassa anayam āpanno vyasanam āpanno yathākāmakaraõãyo pāpimato || pa || 7-8 Santi bhikkhave jivhāvi¤¤eyyā rasā || pe || || 9 Santi bhikkhave manovi¤¤eyyā dhammā iņņhā- -raja- nãyā || || Ta¤ce bhikkhu abhinandati abhivadati ajjhosāya tiņņhati ayaü vuccati bhikkhave bhikkhu gilitabaëiso\<*<5>*>/ Mārassa anayam āpanno vyasanam āpanno yathakāma- karaõãyo pāpimato || || 10-12 Santi bhikkhave cakkhuvi¤¤eyyā råpā iņņhā kantā manāpā piyaråpā kāmåpasaühitā rajanãyā || || Ta¤ce bhikkhu nābhinandati nābhivadati nājjhosāya\<*<6>*>/ tiņņhati || ayaü vuccati bhikkhave bhikkhu na gilitabaliso Mārassa || abhedi baëisaü paribhedi baëisam\<*<7>*>/ na anayam āpanno na vyasanam āpanno na yathākāmakaraõãyo pāpimato || pa || || 13-14 Santi bhikkhave jivhāvi¤¤eyyā rasā || pe || || 15 Santi bhikkhave manovi¤¤eyyā dhammā iņņhā kantā- -rajanãyā || Ta¤ce bhikkhu nābhinandati nābhivādati nājjho- sāya tiņņhati ayaü vuccati bhikkhave bhikkhu na giëitabaëiso Mārassa || abhedi baëisaü paribhedi baëisaü na anayam āpanno na yathākāmakaraõãyo pāpimato ti || || ## 2-6 Yassa kassaci bhikkhave bhikkhussa vā bhikkhuniyā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 omit hiso 2 B1 gilabaëiso; S3 has gita- and B2 gila omitting baëiso 3 B1-2 vadhāya 4 B1-2 gila (B2 ëa)baëiso 5 S1 gili-; B1-2 gila as before and afterwards 6 S1-3 na ajo 7 S1-3 omit paribhedi baëisam here only >/ #<[page 160]># %<160 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 190. 7>% vā cakkhuvi¤¤eyyesu råpesu yo rāgo so atthi || yo doso so atthi || yo moho so atthi || yo rāgo so appahãno || yo doso so appahãno || yo moho so appahãno || tassa parittā ce pi\<*<1>*>/ cakkhuvi¤¤eyyā råpā cakkhussa āpāthaü āgacchanti\<*<2>*>/ pariyādiyantevāssa\<*<3>*>/ cittaü || Ko pana vādo adhimattānaü || || Taü kissa hetu || Yo bhikkhave rāgo so atthi || yo doso so atthi yo moho so atthi || yo rāgo so appahãno || yo doso so appahãno ||\<*<4>*>/ yo moho so appahãno || la || || 7 Yassa kassaci bhikkhave bhikkhussa vā bhikkhuniyā vā manovi¤¤eyyesu dhammesu yo rāgo so atthi || yo doso so atthi || yo moho so atthi || yo rāgo so appahãno || yo doso so appahãno || yo moho so appahãno || tassa parittā ce pi manovi¤¤eyyā dhammā manassa āpātham āgacchanti pariyādiyantevāssa cittam || Ko pana vādo adhimattānaü || || Taü kissa hetu || || Yo bhikkhu rāgo so atthi || yo doso so atthi || yo moho so atthi || yo rāgo so appahãno || yo doso so appahãno || yo moho so appahãno || || 8 Seyyathāpi bhikkhave khãrarukkho assattho vā nigro- dho vā pilakkho\<*<5>*>/ vā udumbaro vā daharo taruõo komā- rako || tam enam puriso tiõhāya kuņhāriyā\<*<6>*>/ yato\<*<7>*>/ yato ābhindeyya\<*<8>*>/ āgaccheyya khãranti || || Evam bhante || || Taü kissa hetu || || Yaü hi bhante khãraü tam atthãti || || 9 Evam eva kho bhikkhave yassa kassaci bhikkhussa vā bhikkhuniyā vā cakkhuvi¤¤eyyesu råpesu yo rāgo so atthi || yo doso so atthi || yo moho so atthi || yo rāgo so appahãno || yo doso so appahãno || yo moho so appahãno || tassa parittā ce pi cakkhuvi¤¤eyyā råpā cakkhussa āpātham āgacchanti || pari- yādiyantevāssa cittaü || ko pana vādo adhimattānaü || || Tam kissa hetu || yo bhikkhave\<*<9>*>/ rāgo so atthi || yo doso so \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 ceto pi here only 2 So all the MSS.; B1-2always; S1-3 here only; further on gacchanti 3 B1-2 -vassa always 4 S1-3 insert --pe-- here 5 B1-2 milakkhu 6 B1-2 kudhāriyā always 7 B1-3 ato here only 8 So B2; the other MSS. abhindeyya 9 Missing in S1-3 >/ #<[page 161]># %% atthi || yo moho so atthi || yo rāgo so appahãno || yo doso so appahãno || yo moho so appahãno || || Yassa kassaci bhik- khave bhikkhussa vā bhikkhuniyā vā jivhāvi¤¤eyyesu rasesu yo rāgo so atthi || pe || || Yassa kassaci bhikkhave bhikkhussa va bhikkhuniyā vā manovi¤¤eyyesu dhammesu yo rāgo so atthi || yo doso so atthi || yo moho so atthi || yo rāgo so appahãno || yo doso so appahãno || yo moho so appa- hãno || || Tassa parittā ce pi manovi¤¤eyyā dhammā ma- nassa āpātham āgacchanti\<*<1>*>/ pariyādiyantevassa cittaü || ko pana vādo adhimattānam || || Taü kissa hetu || || Yo bhik- khave rāgo so atthi || yo doso so atthi || yo moho so atthi || yo rāgo so appahãno || pe || || 10-12 Yassa kassaci bhikkhave bhikkhussa vā bhik- khuniyā vā cakkhuvi¤¤eyyesu råpesu yo rāgo so natthi || yo doso so natthi || yo moho so natthi || yo rāgo so pahãno || yo doso so pahãno || yo moho so pahãno || || Tassa\<*<2>*>/ adhi- mattā ce pi cakkhuvi¤¤eyyā råpā cakkhussa āpātham āgacchanti\<*<3>*>/ nevassa cittam pariyādiyanti || ko pana vādo parittānaü || || Taü kissa hetu || yo bhikkhave rāgo so natthi || yo doso so natthi || yo moho so natthi || yo rāgo so pahãno || yo doso so pahãno || yo moho so pahãno || || 13-15 Yassa kassaci bhikkhave bhikkhussa bhikkhuniyā vā jivhāvi¤¤eyyesu || pe || manovi¤¤eyyesu dhammesu yo rāgo so natthi || yo doso so natthi || yo moho so natthi || yo rāgo so pahãno || yo doso so pahãno || yo moho so pahãno || || Tassa adhimattā ce pi manovi¤¤eyyā dhammā manassa āpātham āgacchanti nevassa cittam pariyādiyanti || ko pana vādo parittānaü || || Taü kissa hetu || || Yo bhikkhave rāgo so natthi || yo doso so natthi || yo moho so natthi || yo rāgo so pahãno || yo doso so pahãno || yo moho so pahãno || || 16 Seyyathāpi bhikkhave khãrarukkho assattho vā nigrodho vā pilakkho\<*<4>*>/ vā udumbaro vā sukkho koëāpo terovassiko || tam enaü puriso tiõhāya kuņhāriyā yato yato ābhindeyya āgaccheyya āgaccheyya khãran ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 āgaccheyyanti; S3 gaccheyyanti 2 Missing in S1-3 3 S1 gacchanti B1-2 milakkhu as before >/ #<[page 162]># %<162 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 191. 1>% No hetam bhante || || Taü kissa hetu || || Yaü hi bhante khãraü taü natthi || || Evam eva kho bhikkhave yassa kassaci bhikkhussa vā bhikkhuniyā vā cakkhuvi¤¤eyesu råpesu yo rāgo so natthi || yo doso so natthi || yo moho so natthi || yo rāgo so pahãno || yo doso so pahãno || yo moho so pahãno || Tassa adhimattā ce pi cakkhuvi¤¤eyyā råpā cakkhussa āpātham āgacchanti || nevassa cittam pariyādiyanti || Ko pana vādo parittānaü || || Taü kissa hetu || yo rāgo so natthi || yo doso so natthi || yo moho so natthi || yo rāgo so pahãno || yo doso so pahãno || yo moho so pahãno || la || Yassa kassaci bhikkhave bhikkhussa vā bhikkhuniyā vā jivhāvi¤¤eyyesu rāsesu || pe || Yassa kas- saci bhikkhave bhikkhussa vā bhikkhuniyā vā manovi¤¤ey- yesu dhammesu yo rāgo so natthi || yo doso so natthi || yo moho so natthi || yo rāgo so pahãno || yo doso so pahãno || yo moho so pahãno || || Tassa adhimattā ce pi manovi¤¤eyyā dhammā manassa āpātham āgacchanti || nevassa cittam pariyādiyanti || ko pana vādo parittānaü || || Taü kissa hetu || yo rāgo so natthi || yo doso so natthi || yo moho so natthi || Yo rāgo so pahãno || yo doso so pahãno || yo moho so pahãno ti || || ## 1 Ekaü samayam āyasmā ca Sāriputto āyasmā ca Mahā-Koņņhiko\<*<1>*>/ Bārāõasiyaü viharanti Isipatane Miga- dāye || || 2 Atha kho āyasmā Mahā-Koņņhiko sāyaõhasamayam paņisallāõā vuņņhito yenāyasmā Sāriputto tenupasaīkami || upasaīkamitvā āyasmatā Sāriputtena saddhiü sammodi || sammodanãyaü kathaü sārāõãyam vãtisāretvā ekam antaü nisãdi || || 3 Ekam antaü nisinno kho āyasmā Mahā-Koņņhiko āyas- mantam Sāriputtam etad avoca || || Kinnu kho āvuso Sāriputta cakkhu råpānaü samyojanaü råpā cakkhussa saüyojanaü || Jivhā rasānaü saüyojanaü rasā jivhāya \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 Koņņhito as usual >/ #<[page 163]># %% saüyojanaü || || Mano dhammānaü saüyojanaü dhammā manassa saüyojananti || || 4 Na kho āvuso Koņņhika cakkhu råpānaü saüyojanaü na råpā cakkhussa saüyojanaü || ya¤ ca tattha tad ubha- yam paticca uppajjati chandarāgo taü tattha saüyoja- naü || || Na jivhā rasānaü saüyojanaü na rasā jivhāya saüyojanaü || ya¤ ca tattha tad ubhayam paņicca uppajjati chandarāgo taü tattha saüyojanaü || || Na mano dham- mānaü saüyojanaü na dhammā manassa saüyojanaü || ya¤ ca tattha tad ubhayaü paņicca uppajjati chandarāgo taü tattha saüyojanaü || || 5 Seyyathāpi āvuso kāëo ca balivaddo\<*<1>*>/ odāto ca bali- vaddo ekena damena\<*<2>*>/ vā yottena vā saüyuttassu || Yo nu kho evaü vadeyya || kālo balivaddo odātassa balivaddassa saü- yojanaü || odāto balivaddo kāëassa balivaddassa saüyoja- nanti || sammā nu kho so vadamāno vadeyyāti || || No hetam āvuso || || Na kho āvuso kāëo balivaddo odātassa balivaddassa saü- yojanaü || na pi\<*<3>*>/ odāto balivaddo kāëassa balivaddassa saüyojanaü || yena ca kho ekena damena\<*<4>*>/ vā yottena vā saüyuttā || taü tattha saüyojanaü || || Evam eva kho āvuso na cakkhuråpānaü saüyojanaü na råpā cakkhussa saüyojanaü || ya¤ ca tattha tad ubhayam paņicca uppaj- jati chandarāgo taü tattha saüyojanaü || pe || Na jivhā rasānam saüyojanaü || la || Na mano dhammānam saüyo- janam na dhammā manassa saüyojanaü || ya¤ ca tattha tad ubhayam paņicca uppajjati chandarāgo taü tattha saüyojanaü || || 6 Cakkhu vā āvuso\<*<5>*>/ råpānaü saüyojanam abhavissa || råpā vā\<*<6>*>/ cakkhussa saüyojanaü\<*<7>*>/ || na yidaü brahmacariya- vāso pa¤¤āyetha\<*<8>*>/ sammādukkhakkhayāya || yasmā ca kho āvuso na cakkhu rupānaü saüyojanaü na råpā cakkhussa \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 -baddo 2 B1-2 dāmena 3 S1-3 nāpi 4 S1 dāmena as B1-2 5 S1 cakkhucāvuso; S3 cakkhu¤cāvuso 6 S1-3 omit vā 7 S1-3 add abhavissa 8 B1 pa¤¤āyati always >/ #<[page 164]># %<164 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 191. 7>% samyojanaü || ya¤ ca tattha tad ubhayam paņicca uppaj- jati chandarāgo taü tattha saüyojanaü || tasmā brahmaca- riyavāso pa¤¤āyati sammādukkhayāya ||\<*<1>*>/ pa || || Jivhā vā āvuso\<*<2>*>/ rasānaü saüyojanam abhavissa || rasā vā jivhāya saüyojanaü || nayidaü\<*<3>*>/ brahmacariyavāso pa¤¤āyetha sammādukkhakkhayāya || yasmā ca kho āvuso na jivhā rasānaü samyojanaü || na rasā jivhāya saüyoja- naü || ya¤ ca tattha tad ubhayam paņicca uppajjati chan- darāgo taü tattha saüyojanaü || tasmā brahmacariyavāso pa¤¤āyati sammādukkhakkhayāya || pa || || Mano vā avuso dhammānaü saüyojanam abhavissa || dhammā vā manassa saüyojanaü || nayidam brahmacariyavāso pa¤¤āyetha sammādukkhakkhayāya || yasmā ca kho āvuso na mano dhammānaü saüyojanaü || na dhammā manassa saüyo- janaü || ya¤ ca tattha tad ubhayam paņicca uppajjati chandarāgo taü tattha saüyojanaü || tasmā brahma- cariyavāso pa¤¤āyati sammādukkhakkhayāya || || 7 Iminā\<*<4>*>/ petam\<*<5>*>/ āvuso pariyāyena veditabbaü || yathā na cakkhu råpānaü saüyojanaü || na råpā cakkhussa saüyojanaü || ya¤ ca tattha tad ubhayam paņicca uppaj- jati chandarāgo taü tattha saüyojanaü || pa || Na jivhā- rasānaü saüyojanaü || pe || Na mano dhammānaü saü- yojanam na dhammā manassa saüyojanaü || ya¤ca tattha tad ubhayam paņicca uppajjati chandarāgo || tam\<*<6>*>/ tattha saüyojanaü || || 8 Saüvijjati kho āvuso Bhagavato cakkhu || passati Bhagavā cakkhunā råpaü || chandarāgo Bhagavato natthi || suvimuttacitto Bhagavā || pe || || Saüvijjati kho āvuso Bhagavato jivhā || sāyati Bhagavā jivhāya rasaü || chan- darāgo Bhagavato natthi || suvimuttacitto Bhagavā || || Saüvijjati kho āvuso Bhagavato mano || jānāti\<*<7>*>/ Bhagavā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 In this part cakkhu and jivhā are awkwardly intermixed in S1-3 2 S1-3 Jivhācāvuso 3 B1 tasmā 4 So B1 only; S1-3, B2 tadaminā 5 B2 metaü 6 S1-3 omit taü 7 B1-2 vijānāti >/ #<[page 165]># %% manasā dhammaü || chandarāgo Bhagavato natthi || suvi- muttacitto Bhagavā\<*<1>*>/ || 9 Iminā kho etam āvuso\<*<2>*>/ pariyāyena veditabbaü || yathā na cakkhu rupānaü saüyojanaü na råpā cakkhussa saüyojanaü || ya¤ ca tattha tad ubhayam paņicca uppaj- jati chandarāgo || taü tattha samyojanaü || || Na sotaü || Na ghānam || || Na jivhā rasānam saüyojanaü na rasā jivhāya saüyojanaü || ya¤ ca tattha tad ubhayaü paņicca uppajjati chandarāgo taü tattha saüyojanam || || Na kāyo || || Na mano dhammānaü saüyojanaü || na dhammā manassa saüyojanaü || ya¤ ca tattha tad ubhayam paņicca uppajjati chandarāgo taü tattha saüyojananti || || ## 1 Ekaü samayam āyasmā ca ânando āyasmā ca Kāma- bhå Kosambiyaü viharanti Ghositārāme || || 2 Atha kho āyasmā Kāmabhå sāyaõhasamayaü paņi- sallāõā vuņņhito yenāyasmā ânando tenupasaīkami || upasaīkamitvā āyasmatā ânandena saddhim sammodi || sammodanãyaü katham sārāõãyaü vãtisāretvā ekam antaü nisãdi || || 3 Ekam antaü nisinno kho āyasmā Kāmabhå āyas- mantam ânandam etad avoca || || Kiü nu kho āvuso ânanda cakkhuü rupānam saüyojanaü råpā cakkhussa saüyojanaü || pa || jivhā rasānaü saüyojanaü rasā jivhāya saüyojanam || pa || || mano dhammānam saüyoja- naü dhammā manassa saüyojananti || || 4 Na kho āvuso Kāmabhå cakkhu råpānaü saüyojanaü na råpā cakkhussa saüyojanaü || ya¤ca tattha tad ubha- yam paņicca uppajjati chandarāgo || taü tattha saüyo- janaü || pa || || Na jivhā rasānaü saüyojanaü na rasā jivhāya saüyojanaü || || Na mano dhammānaü saüyoja- naü na dhammā manassa saüyojanaü || ya¤ca tattha tad ubhayaü paņicca uppajjati chandarāgo || taü tattha saü- yojanaü || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 This paragraph is complete in B1-2 2 Missing in S1-3 >/ #<[page 166]># %<166 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 192. 5>% 5 Seyyathāpi āvuso kāëo ca balivaddo odāto ca balivaddo ekena dāmena\<*<1>*>/ vā yottena vā saüyuttā assu || || Yo nu kho evaü vadeyya || kāëo balivaddo odātassa balivaddassa saüyojanaü odāto balivaddo odātassa balivaddassa saüyo- jananti || sammā nu kho so vadamāno vadeyyāti || || No hetam āvuso || || Na kho avuso kāëo balivaddo odatassa balivaddassa saüyojanaü na pi odāto balivaddo kāëassa balivaddassa saüyojanaü || yena ca kho te ekena dāmena vā yottena vā saüyuttā || taü tattha saüyojanam || Evam eva kho āvuso na cakkhu rupānaü saüyojanaü || na råpā cakkhussa saüyojanaü || Na jivhā || pa || || Na mano || pa || || ya¤ ca tattha tad ubhayam paņicca uppajjati chandarāgo || taü tattha saüyojananti || || ## 1 Ekaü samayam āyasmā ca ânando āyasmā ca Udāyã Kosambiyaü viharanti Ghositārāme || || 2 Atha kho āyasmā Udāyã sāyaõhasamayam paņisal- lāõā vuņņhito yenāyasmā ânando tenupasaīkami || upa- saīkamitvā- -vãtisāretvā ekam antaü nisãdi || || 3 Ekam antaü nisinno kho āyasmā Udāyã āyasmantam ânandam etad avoca || Yatheva nu\<*<2>*>/ kho āvuso ânanda ayaü kāyo Bhagavatā anekapariyāyena akkhāto vivaņo pakāsito iti pi ayaü kāyo anattāti || sakkā evam evaü vi¤¤āõam pidam ācikkhituü desetum pa¤¤āpetum paņņha- petuü vivarituü vibhajituü uttānãkātum\<*<3>*>/ iti pidaü vi¤¤ā- õam anattā ti || || Yatheva kho āvuso Udāyi ayaü kāyo Bhagavatā aneka- pariyāyena akkhāto vivaņo pakāsito iti pāyam\<*<4>*>/ kāyo anattāti || sakkā evam evaü\<*<5>*>/ vi¤¤āõam pi\<*<6>*>/ ācikkhituü desetuü pa¤¤āpetum paņņhapetum vivarituü vibhajitum uttānãkātum || iti pidaü vi¤¤āõam anattāti || || 4-6 Cakkhu¤ca āvuso paņicca råpe ca uppajjati cakkhu- vi¤¤āõanti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 So all the MSS. here and further on 2 S1 tatra 3 S3 uttāni- always 4 S1-3 piyaü 5 S1-3, B2 eva 6 B1 idaü >/ #<[page 167]># %% Evam āvusoti || || Yo cāvuso hetu yo ca\<*<1>*>/ paccayo cakkhuvi¤¤āõassa\<*<2>*>/ uppādāya so ca hetu so ca paccayo sabbena sabbaü sabbathā sabbam apariseso\<*<3>*>/ nirujjheyya api nu kho cakkhuvi¤¤āõam pa¤¤āyethāti || || No hetam avuso || || Iminā pi kho etam āvuso pariyāyena Bhagavatā akkhā- taü vivaņam pakāsitam iti pidaü vi¤¤āõam anattā ti || pa || || 7-8 Jivha¤cāvuso paņicca rase ca uppajjati jivhā- vi¤¤āõanti || || Evam āvuso ti || || Yo cāvuso hetu yo ca paccayo jivhāvi¤¤āõassa uppādāya so ca hetu so ca paccayo sabbena sabbaü sabbathā sabbam apariseso nirujjheyya api nu kho jivhāvi¤¤āõam pa¤¤ā- yethā ti || || No hetam āvuso || || Iminā pi kho etam āvuso pariyāyena Bhagavatā akkhā- taü vivaņam pakāsitam iti pidaü vi¤¤āõam anattā ti || pa || || 9 Mana¤cāvuso paņicca dhamme ca uppajjati mano- vi¤¤āõanti || || Evam āvusoti || || Yo cāvuso hetu yo ca paccayo manovi¤¤āõassa uppā- dāya || so ca hetu so ca paccayo sabbena sabbaü sabbathā sabbam apariseso nirujjheyya api nu kho manovi¤¤āõam pa¤¤āyethāti || || No hetam āvuso || || Iminā pi kho etam āvuso pariyāyena Bhagavatā akkhā- taü vivaņam pakāsitam iti pidaü vi¤¤āõam anattā ti || || 10 Seyyathāpi āvuso puriso sāratthiko sāragavesã sāra- pariyesanaü caramāno tiõham kuņhārim\<*<4>*>/ ādāya vanam paviseyya || so tattha passeyya mahantaü kadalikkhan- dhaü ujuü navakam\<*<5>*>/ akukkukajātaü\<*<6>*>/ || tam evam måle \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in S1-3 2 S1-3 -vi¤¤āõaü 3 S1, B1 aparisesā always 4 B1-2 kudhārim 5 So B1; S1-3 ujukaü navaü; B2 navaü, the other word being indistinct and erased 6 B1 akukkajaņajātaü; B2 akkujajātaü >/ #<[page 168]># %<168 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 193. 11>% chindeyya || måle chetvā agge chindeyya || agge chetvā pattavaņņiü\<*<1>*>/ vinibbhujjeyya\<*<2>*>/ || || So tattha pheggum nādhigaccheyya kuto sāram || || 11 Evam eva kho āvuso bhikkhu chasu\<*<3>*>/ phassāyatanesu nevattānaü na attaniyaü\<*<4>*>/ samanupassati || so evam\<*<5>*>/ asamanupassanto\<*<6>*>/ na ki¤ci loke upādiyati || anupādiyaü na paritassati || aparitassaü paccattaü neva\<*<7>*>/ parinibbā- yati || Khãnā jāti vusitam brahmacariyaü kataü karanãyaü nāparam itthattāyāti pajānātãti || || ## 1 âdittapariyāyaü vo bhikkhave dhammapariyāyaü desissāmi tam suõātha || || Katamo ca so bhikkhave āditta- pariyāyo dhammapariyāyo || || 2 Varam bhikkhave tattāya ayosalākāya ādittāya sam- pajjalitāya sajotibhåtāya cakkhundriyaü sampalimaņņhaü || na tveva cakkhuvi¤¤eyesu råpesu anuvya¤janaso nimittag- gāho || || Nimittassādagadhitaü\<*<8>*>/ vā bhikkhave vi¤¤āõam tiņņhamānaü tiņņheyya anuvya¤janassādagadhitam vā || tasmiü ce\<*<9>*>/ samaye kālaü kareyya ņhānam etaü vijjati || yaü dvinnaü\<*<10>*>/ gatãnaü a¤¤ataraü gatiü gaccheyya nira- yaü vā tiracchānayoniü vā || || 3 Imaü khvāham\<*<11>*>/ bhikkhave ādãnavaü disvā evaü vadāmi || || Varam bhikkhave tiõhena ayosaükunā ādittena sampajjalitena sajotibhåtena sotindriyaü sampalimaņņhaü || na tveva sotavi¤¤eyyesu saddesu anuvya¤janaso nimittag- gāho || nimittassādagadhitaü vā bhikkhave vi¤¤āõaü tiņ- ņhamānaü tiņņheyya anuvya¤janassādagadhitaü vā || tas- miü ce samaye kālam kareyya ņhānam etaü vijjati || yaü dvinnaü gatãnam a¤¤ataraü gatiü gaccheyya nirayaü vā tiracchānayoniü vā || || 4 Imaü khvāham bhikkhave ādãnavam disvā evaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B2 -vaņņhaü 2 B1-2 vinibbajjeyya; B2 has a single j 3 S1-3 chassu 4 S1-3 nāttaniyaü 5 B2 eva 6 B1 samanu- 7 B1 paccatta¤¤eva; B2 paccatta¤ceva 8 S1-3 -gathitaü always 9 Missing in S1-3 always 10 B1 dinnaü always 11 Missing in S1-3 >/ #<[page 169]># %% vadāmi || || Varam bhikkhave tiõhena nakhacchedanena ādittena sampajjalitena sajotibhåtena ghānindriyaü sam- palimaņņhaü || na tveva ghānavi¤¤eyyesu gandhesu anu- vya¤janaso nimittaggāho || || Nimittassādagadhitaü vā bhik- khave vi¤¤āõaü tiņņhamānaü tiņņheyya anuvya¤janassā- dagadhitaü vā || tasmiü ce samaye kālaü kareyya ņhānam etaü vijjati || yaü dvinnaü gatãnaü a¤¤ataraü gatiü gaccheyya nirayaü vā tiracchānayoniü vā || || 5 Imaü khvāham bhikkhave ādãnavaü disvā evaü vadāmi || || Varam bhikkhave tiõhena khurena ādittena sampajjalitena sajotibhåtena jivhindriyaü sampalimaņ- ņhaü na tveva jivhāvi¤¤eyyesu rasesu anuvya¤janaso nimittaggāho || Nimittassādagadhitaü vā bhikkhave vi¤¤ā- õam tiņņhamānaü tiņņheyya || anuvya¤janassādagadhitaü vā || tasmiü ce samaye kālaü kareyya || ņhānam etaü vijjati || yaü dvinnaü gatãnam a¤¤ataraü gatiü gaccheyya nirayaü vā tiracchānayoniü vā || || 6 Imaü khvāham bhikkhave ādãnavaü disvā evaü vadāmi\<*<1>*>/ || Varam bhikkhave tiõhāya sattiyā ādittāya sam- pajjalitāya sajotibhåtāya kāyindriyaü sampalimaņņhaü || na tveva kāyavi¤¤eyyesu phoņņhabbesu anuvya¤janaso nimittaggāho || || Nimittassādagadhitaü vā bhikkhave vi¤- ¤āõaü tiņņhamānaü tiņņheyya anuvya¤janassādagadhitaü vā || tasmiü ce samaye kālaü kareyya ņhānam etam vijjati || yaü dvinnaü gatãnam a¤¤ataraü gatiü gaccheyya nira- yaü vā tiracchānayoniü vā || || 7 Imaü khvāhaü\<*<2>*>/ bhikkhave ādãnavam disvā evam vadāmi || || Varam bhikkhave suttaü\<*<3>*>/ || suttaü kho panā- ham bhikkhave va¤jhaü\<*<4>*>/ jãvitānam\<*<5>*>/ vadāmi aphalaü jãvitānaü vadāmi momåhaü jãvitānam vadāmi\<*<6>*>/ || na tveva tathāråpe vitakke vitakkeyya yathāråpānaü vitakkā- naü vasaügato saīgham bhindeyya || || Imam khvāham \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 --pe-- instead of imaü- -vadāmi 2 S1 khavāhaü; S3 khumāhaü 3 B1-2 sottaü 4 S3 vaüjaü; B1 vajjam; B2 vajjham 5 S3 jãvitāya; and the sequel is missing till sajotibhåtāya 6 momåham . . . vadāmi is missing in S1 >/ #<[page 170]># %<170 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 194. 8>% bhikkhave va¤jhaü jãvitānam\<*<1>*>/ ādãnavam disvā evaü vadāmi || || 8 Tattha\<*<2>*>/ bhikkhave sutavā ariyasāvako iti paņisa¤cik- khati || || Tiņņhatu tāva tattāya ayosalākāya ādittāya sampaj- jalitāya sajotibhåtāya cakkhundriyaü sampalimaņņhaü || handāham idam eva manasi karomi || Iti cakkhum aniccaü råpā aniccā cakkhuvi¤¤āõam aniccaü || cakkhu- samphasso anicco || yam pidam cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā tam pi aniccaü || || 9 Tiņņhatu tāva tiõhena ayosaükunā ādittena sampajja- litena sajotibhåtena sotindriyaü sampalimaņņhaü || handā- ham idam eva manasi karomi || || Iti sotam aniccaü saddā aniccā sotavi¤¤āõam aniccaü sotasamphasso\<*<3>*>/ anicco || yam pidaü sotasamphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkhamasukhaü vā tam pi aniccaü || || 10 Tiņņhatu tāva tiõhena nakhacchedanena\<*<4>*>/ ādittena sampajjalitena sajotibhåtena ghānindriyaü sampalimaņ- ņhaü || handāham idam eva manasi karomi || Iti ghānam aniccaü gandhā aniccā ghānavi¤¤āõam aniccaü ghāna- samphasso anicco || yam pidaü ghānasamphassapaccayā uppajjati vedayitaü || la || tam pi aniccaü || || 11 Tiņņhatu tāva tiõhena khurena ādittena sampajjali- tena sajotibhåtena jivhindriyaü sampalimaņņhaü || handā- ham idam eva manasi karomi || || Iti jivhā aniccā rasā aniccā jivhāvi¤¤āõam aniccaü jivhāsamphasso anicco || yam pidam jivhāsamphassapaccayā uppajjati vedayitaü || pe || tam pi aniccaü || || 12 Tiņņhatu tāva tiõhāya sattiyā ādittāya sampajjalitāya sajotibhåtāya kāyindriyaü sampalimaņņham || handāham idam eva manasi karomi || || Iti kāyo anicco phoņņhabbā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 va¤jhaü (written vajjaü) jãvitānam is to be found in B1 only 2 S1 tatra 3 This word and the sequel till ghānam aniccaü is missing both in S1-3 by mistake rather than for abbreviating 4 B1 nasa- >/ #<[page 171]># %% aniccā kāyavi¤¤āõam aniccaü kāyasamphasso anicco || Yam pidaü kāyasamphassapaccayā || pe || tam pi aniccaü || || 13 Tiņņhatu tāva suttaü || handāham idam eva manasi karomi || || Iti mano anicco dhammā aniccā manovi¤¤āõam aniccaü manosamphasso anicco || yam pidam manosam- phassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkhamasukhaü vā tam pi aniccaü || || 14 Evam passam bhikkhave sutavā ariyasāvako {cak- khusmiü} nibbindati råpesu nibbindati cakkhuvi¤¤āõe pi nibbindati cakkhusamphasse pi nibbindati || pe || yam pidam manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaü sukhaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā tasmim\<*<1>*>/ pi nibbindati || || Nibbindaü virajjati || virāgā vimuccati || Vimuttasmiü vimuttamhãti ¤āõaü hoti || || Khãõā jāti vusitam brahma- cariyam kataü karanãyaü nāparam itthattāyāti pajānātãti || || 15 Ayaü kho bhikkhave ādittapariyāyo dhammapariyāyo ti || || ## 1 Hatthesu bhikkhave sati ādānanikkhepanaü pa¤¤ā- yati || pādesu sati abhikkamapatikkamo pa¤¤āyati || pabbesu sati sammi¤janapasāraõam\<*<2>*>/ pa¤¤āyati || kucchismiü sati jighacchā pipāsā pa¤¤āyati || || 2 Evam eva kho bhikkhave cakkhusmiü sati cakkhu- samphassapaccayā uppajjati ajjhattam sukhaü dukkham || pe || jivhāya sati jivhāsamphassapaccayā uppajjati ajjhattaü sukhaü dukkham || pa || manasmiü sati manosāmphassa- paccayā uppajjati ajjhattaü sukhaü dukkhaü\<*<3>*>/ || || 3 Hatthesu bhikkhave asati ādānanikkhepanaü na pa¤¤āyati || pādesu asati abhikkamapaņikkamo na pa¤¤ā- yati || pabbesu asati sammi¤janapasāraõaü na pa¤¤āyati || kucchismim asati jighacchā pipāsā na pa¤¤āyāti || 4 Evam eva kho bhikkhave cakkhusmim asati cakkhu- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 tam, the preceding words missing form yam pidam. . . 2 B1 sami¤jana-; B2 sama¤chana- both always 3 B1-2 add || la || >/ #<[page 172]># %<172 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 196. 1>% samphassapaccayā nuppajjati ajjhattaü sukhaü dukkhaü vā || pe || jivhāya asati jivhāsamphassapaccayā nuppajjati || pa || || Manasmim asati manosamphassapaccayā nuppajjati ajjhattaü sukhaü dukkhanti || || ## 1-4 Hatthesu bhikkhave sati ādānanikkhepanaü hoti\<*<1>*>/ || pādesusati- -manosamphassapaccayā nuppajjati ajjhattaü sukhaü dukkhanti || || Samudda-vaggo2 Tassuddānaü3 || || Dve Samuddā Bāëasiko\<*<4>*>/ || Khãrarukkhena Koņņhiko\<*<5>*>/ || Kāmabhå Udāyã\<*<6>*>/ ceva || âdittena ca aņņhamam || Hatthapādupamā duve\<*<7>*>/ || || Vaggo tena pavuccatãti\<*<8>*>/ || || ## ## 1-2 Evam me sutaü || ekaü samayam Bhagavā Sāvatthi- yaü || pa || āmantesi || Bhagavā etad avoca\<*<9>*>/ || || 3 Seyyathāpi bhikkhave cattāro āsãvisā\<*<10>*>/ uggatejā ghora- visā || || Atha puriso āgaccheyya jãvitukāmo amaritukāmo sukhakāmo dukkhapaņikulo || tam enam\<*<11>*>/ evaü vadeyyuü || || Ime te ambho purisa cattāro āsãvisā uggatejā ghoravisā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 The substitution of hoti for pa¤¤āyati is the only difference between this sutta and the preceding one 2 In B1-2 only 3 S1-2 tatrudo 4 S1 bāëiasako; S3 bāëisiko 5 S1-3 koņņhito 6 B2, S1-3 Udāyã 7 S1-3 dveti 8 S1-3 Samuddavaggo samatto instead of Vaggo- 9 In B2 only 10 B1-2 āsi- always 11 S3 eõaü; S1 ena >/ #<[page 173]># %% kālena kālaü vuņņhāpetabbā kālena kālaü nahāpetabbā\<*<1>*>/ kālena kālam bhojetabbā kālena kālam pavesetabbā\<*<2>*>/ || yadā ca kho te ambho purisa imesaü catunnam āsãvisānam ugga- tejānaü ghoravisānam a¤¤ataro vā a¤¤ataro vā kuppissati || tato tvam ambho purisa maraõam vā nigacchissasi\<*<3>*>/ mara- õamattaü vā dukkhaü || yan te ambho purisa karaõãyaü taü karohãti || || 4 Atha kho so bhikkhave puriso bhãto catunnam āsãvisā- nam uggatejānaü ghoravisānaü yena vā tena vā palāye- tha || tam enam vadeyyuü || || Ime te ambho purisa pa¤ca- vadhakā paccatthikā piņņhito piņņhito anubaddhā\<*<4>*>/ yattheva nam passissāma\<*<5>*>/ tattheva jãvitāvoropessāmāti || yan te ambho purisa karaõãyaü taü karohãti || || 5 Atha kho so bhikkhave puriso bhãto catunnam āsãvisā- nam uggatejānaü ghoravisānam bhãto pa¤cannaü vadha- kānaü paccatthikānaü yena vā tena vā palāyetha || tam enam evaü vadeyyuü || || Ayan te ambho purisa chaņņho antaracaro vadhako ukkhittāsiko piņņhito piņņhito anubad- dho yattheva nam passissāmi\<*<6>*>/ tattheva\<*<7>*>/ siro pātessāmã- ti\<*<8>*>/ || yan te ambo purisa karaõãyaü taü karohãti || || 6 Atha kho so bhikkhave puriso bhãto catunnam āsãvisā- nam uggatejānaü ghoravisānam bhãto pa¤cannam vadha- kānam paccatthikānam bhãto chaņņhassa antaracarassa vadhakassa ukkhittāsikassa yena vā tena vā palāyetha || so passeyya su¤¤aü gāmaü ya¤¤ayad evaü gharaü paviseyya rittaka¤¤eva paviseyya tucchaka¤¤eva paviseyya su¤¤a- ka¤¤eva paviseyya || ya¤¤ayadeva bhājanam parimaseyya tucchaka¤¤eva parimaseyya su¤¤aka¤¤eva parimaseyya || tam enam evam vadeyyuü || || Idāni ambho purisa imam su¤¤agāmaü corā gāmaghātakā\<*<9>*>/ vadhissanti\<*<10>*>/ || yan te ambho purisa karaõãyaü taü karohãti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-3 nahā- 2 S1-3 saüvesetabbā 3 B1-2 nigacchasi; S1-3 nigacchissati 4 B1-2 anubandhā 5 S1-3 passāma 6 B1 passāmi; B2 passissati 7 B1 inserts te 8 B2 pātessatãti; S1-3 siro vapatissāmãti 9 So B1; B2 corāgāmaghātā; S1 corāghātā; S3 coraghātā 10 B1 pavãsanti >/ #<[page 174]># %<174 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 197. 7>% 7 Atha kho so bhikkhave puriso bhãto catunnam āsãvisā- nam uggatejānaü ghoravisānam bhãto pa¤cannaü vadha- kānam paccatthikānam bhãto chaņņhassa antaracarassa vadhakassa ukkhittāsikassa bhãto corānaü gāmaghātakā- naü\<*<1>*>/ yena va tena vā palāyetha || || So passeyya mahan- tam udakaõõavam orimantãram sāsaīkaü sappaņibhayam pārimantãraü khemam appaņibhayaü na cassa nāvā santā- raõã uttārasetuvā\<*<2>*>/ apārāpāraügamanāya || || 8 Atha kho so bhikkhave tassa purisassa evam assa Ayaü kho mahā udakaõõavo orimantãram sāsaīkaü sap- paņibhayam pārimantãraü khemam appaņibhayaü natthica\<*<3>*>/ nāvā santāranã uttārasetu vā aparāpāraügamanāya || || Yam nånāhaü tiõakaņņha-sākhā-palāsaü saīkaķķhitvā kullam bandhitvā taü kullaü nissāya hatthehi ca pādehi ca vāyamamāno\<*<4>*>/ sotthinā pāram gaccheyyan ti || || 9 Atha kho so bhikkhave puriso tiõa-kaņņha-sākhā-palā- sam saükaķķhitvā kullam bandhitvā taü kullaü nissāya hatthehi ca pādehi ca vāyamamāno sotthinā pāraü gac- cheyya || || tiõõo pāraīgato thale titthati brāhmaõo || || 10 Upamā kho myāyam bhikkhave katā atthassa vi¤¤ā- panāya ayaü cettha\<*<5>*>/ attho || || 11 Cattāro āsãvisā uggatejā ghoravisā ti kho bhikkhave catunnetam mahābhåtānam adhivacanaü || pathavãdhātuyā āpodhātuyā tejodhātuyā vāyodhātuyā || 12 Pa¤cavadhakā paccatthikā ti kho bhikkhave pa¤can- netam upādānakkhandhānam adhivacanam seyyathãdaü råpupādānakkhandhassa vedanupādānakkhandhassa sa¤- ¤upādānakkhandhassa saīkhārupādānakkhandhassa vi¤¤ā- nupādānakkhandhassa || || 13 Chaņņho antaracaro vadhako ukkhittāsiko ti kho bhik- khave nandirāgassetam adhivacanaü || || 14 Su¤¤o gāmo ti kho bhikkhave channam\<*<6>*>/ ajjhattikā- nam adhivacanaü || cakkhuto ce pi nam bhikkhave paõķito vyatto medhāvã upaparikkhati rittaka¤¤eva khāyati tuc- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -ghātānaü 2 B2 S3 uttara 3 B1 nacassa 4 S1-3 vāyā- always 5 S1-3 aya¤cevettha 6 B1-2 channetaü >/ #<[page 175]># %% chaka¤¤eva khāyati su¤¤aka¤¤eva khāyati || pa || jivhato ce pi nam bhikkhave || pa || manato ce pi nam bhikkhave paõķito vyatto medhāvã upaparikkhati rittaka¤¤eva khāyati tucchaka¤¤eva khāyati su¤¤aka¤¤eva khāyati || || 15 Corā gāmaghātakā ti kho bhikkhave channam\<*<1>*>/ bāhi- rānam āyatanānam adhivacanaü || cakkhu bhikkhave ha¤- ¤ati manāpāmanāpesu råpesu || sotam bhikkhave || la || ghānam bhikkhave || pa || jivhā bhikkhave ha¤¤ati manāpā- manāpesu rasesu || kāyo bhikkhave || pa || mano bhikkhave ha¤¤ati manāpāmanāpesu dhammesu || || 16 Mahā udakaõõavo ti kho bhikkhave catunnam\<*<2>*>/ oghānam adhivacanaü || kāmoghassa bhavoghassa diņņho- ghassa avijjoghassa || || 17 Orimaü tãraü sāsaīkaü sappaņibhayan ti kho bhik- khave sakkāyassetam adhivacanam || || 18 Pārimaü tãraü khemam appaņibhayan ti kho bhik- khave nibbānassetam adhivacanaü || || 19 Kullan ti kho bhikkhave ariyassetam aņņhaīgikassa maggassa adhivacanaü || seyyathãdam sammādiņņhiyā pa || sammāsamādhissa\<*<3>*>/ || || 20 \<*<4>*>/Hatthehi ca pādehi ca vāyāmo ti kho bhikkhave viriyārambhassetam adhivacanaü || || 21 Tiõõo pāraīgato thale tiņņhati brāhmaõo ti kho bhikkhave arahato etam adhivacanan ti || || ## 3 Tãhi bhikkhave dhammehi samannāgato bhikkhu diņ- ņheva\<*<5>*>/ dhamme sukhasomanassabahulo viharati || yoni\<*<6>*>/ cassa āraddhā hoti āsavānam khayāya || || Katamehi tãhi || Indriyesu guttadvāro hoti\<*<7>*>/ || bhojane matta¤¤u jāgariyam anuyutto || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 channetam 2 B1-2 catunnetaü 3 B1 sammādiņņhi || pa || samādhi 4 B1 puts tassa before hatthehi, perhaps on account of the ending ssa of the preceding word 5 S1-3 diņņheceva 6 S1-3 yonã always 7 Missing in S1-3 >/ #<[page 176]># %<176 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 198. 4>% 4 Katha¤ca bhikkhave bhikkhu indriyesu guttadvāro hoti || || Idha bhikkhave bhikkhu cakkhunā råpaü disvā na nimittagāhã hoti nānuvya¤janaggāhã || yatvādhikaraõam enaü cakkhundriyam asaüvutam viharantam abhijjhā domanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuü\<*<1>*>/ || tassa saüvarāya paņipajjati rakkhati cakkhundriyaü cak- khundriye saüvaram āpajjati || || Sotena saddam sutvā || || Ghānena gandhaü ghāyitvā || || Jivhāya rasaü sāyitvā || || Kāyena phoņņhabbam phusitvā || || Manasā dhammaü vi¤¤āya na nimittaggāhã hoti || yatvādhikaraõam enam manindriyam asaüvutaü viharantam abhijjhā domanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuü || tassa {saüvarāya} paņipajjati rakkhati manindriyam manindriye {saüvaram} āpajjati || 5 Seyyathāpi bhikkhave subhåmiyaü cātumahāpathe āja¤¤aratho\<*<2>*>/ yutto assa\<*<3>*>/ odhasatapatodo\<*<4>*>/ tam enaü dak- kho\<*<5>*>/ yoggācariyo assadammasārathi abhiråhitvā vāmena hatthena rasmiyo\<*<6>*>/ gahetvā dakkhiõena hatthena patodam\<*<7>*>/ gahetvā yenicchakam yadicchakam sāreyya pi pacchāsārey- ya\<*<8>*>/ pi || || Evam eva kho bhikkhave bhikkhu imesaü channam indriyānam ārakkhāya sikkhati || saüyamāya sikkhati || damāya sikkhati\<*<9>*>/ upasamāya sikkhati || || Evaü kho bhikkhave bhikkhu indriyesu guttadvāro hoti || || 6 Katha¤ca bhikkhave bhikkhu bhojane matta¤¤u hoti || || Idha bhikkhave bhikkhu paņisaīkhā yoniso āhāram āhāreti || neva davāya na madāya na maõķanāya na vibhå- sanāya yāvad eva imassa kāyassa ņhitiyā yāpanāya vihiü- suparatiyā brahmacariyānuggahāya || iti purāõa¤ca vedanaü paņihaīkhāmi navaü ca vedanaü na uppādessāmi\<*<10>*>/ || yātrā\<*<11>*>/ ca me bhavissati anavajjatā ca phāsuvihāro cāti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 anvāsaveyyuü 2 S1 āha¤¤ā- 3 B1-2 insert ņhito 4 S3 -dhasta- B1 -vantara- B2 -vattana- 5 B1 anurakkho 6 B1 rajjuyo 7 B2 pattodakaü 8 B1 hareyyapi -hareyya 9 damāya sikkhati is missing in B1 10 B1-2 uppādissāmã 11 B1-2 yatrā here and further on >/ #<[page 177]># %% 7 Seyyathāpi bhikkhave puriso vaõam ālimpeyya yāvad eva ropanatthāya\<*<1>*>/ || seyyathā\<*<2>*>/ vā pana akkham abbha¤- jeyya yāvad eva bhārassa nittharaõatthāya\<*<3>*>/ || || Evaü kho bhikkhave bhikkhu paņisaīkhāyoniso āhāram āhāreti || neva davāya na madāya na maõķanāya na vibhåsanāya yāvad eva imassa kāyassa ņhitiyā yāpanāya vihiüsuparatiyā brahmacariyānuggahāya iti purāõaü ca vedanam paņihaī- khāmi navaü ca vedanaü na uppādessāmi || yātrā ca me bhavissati anavajjatā ca phāsuvihāro cāti || || Evam kho bhikkhave bhikkhu bhojane matta¤¤u hoti || || 8 Katha¤ca bhikkhave bhikkhu jāgariyam anuyutto hoti || || Idha bhikkhave bhikkhu divasaü caīkamena nisajjāya āvaraõiyehi dhammehi cittam parisodheti || || Rattiyā pathamaü yāmaü caīkamena nisajjāya āvaraõiyehi dhammehi cittam parisodheti || rattiyā majjhimaü yāmam dakkhiõena passena sãhaseyyam kappeti pāde pādam accā- dhāya sato sampajāno uņņhānasa¤¤am manasi karitvā || rattiyā pacchimaü yāmam paccuņņhāya caīkamena nisaj- jāya āvaraõiyehi dhammehi cittam parisodheti || || Evaü kho bhikkhave bhikkhu jāgariyam anuyutto hoti || || 9 Imehi kho\<*<4>*>/ bhikkhave bhikkhu tãhi dhammehi saman- nāgato bhikkhu diņņheva dhamme sukhasomanassabahulo viharati yoni\<*<5>*>/ cassa āraddhā\<*<6>*>/ hoti āsavānaü khayāyāti || || ## 3 Bhåtapubbam bhikkhave kummo kacchapo sāyaõha- samayam anunadãtãre gocarapasuto ahosi || siīgālo pi kho bhikkhave sāyaõhasamayam anunadãtãre gocarapasuto ahosi || || 4 Addasā kho bhikkhave kummo kacchapo siīgālam dårato va gocarapasutaü\<*<7>*>/ || disvāna soõķipa¤cimāni\<*<8>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 rohana- 2 S3 adds pi 3 B2 nittaraõa- 4 Missing in S1-3 5 S1-3 yonã 6 S1-3 āraddho 7 Missing in S1-3 8 B1-2 soõķipa¤ca- always >/ #<[page 178]># %<178 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 199. 5>% aīgāni sake kapāle samodahitvā appossukko tuõhãbhåto saükasāyati || 5 Siīgalo pi bhikkhave addasā kummaü kacchapam dårato va || disvāna yena kummo kacchapo tenupasaīkami upasaīkamitvā kummaü kacchapam paccupaņņhito\<*<1>*>/ ahosi || || Yadāyam kummo kacchapo soõķipa¤cimānam aīgānam a¤¤ataraü vā a¤¤ataraü vā aīgam abhininnāmessati tat- theva naü gahetvā uddālitvā khādissāmãti || || 6 Yadā kho bhikkhave kummo kacchapo soõķipa¤cimā- nam aīgānam\<*<2>*>/ a¤¤ataraü vā a¤¤ataraü vā aīgaü na abhininnāmesi\<*<3>*>/ || atha siīgālo kummamhā nibbijja\<*<4>*>/ pakkāmi otāram alabhamāno || || 7 Evam eva kho bhikkhave tumhe pi Māro pāpimā satatam samitam paccupaņņhito Appevanāmaham imesaü cakkhuto vā otāraü labheyyaü || pa || jivhāto vā otāraü labheyyaü || pa || manato vā otāraü labheyyanti || || 8 Tasmā ti ha bhikkhave indriyesu guttadvārā viha- ratha || || Cakkhunā råpaü disvā mā nimittaggāhino ahuvattha mānuvya¤janaggahino || yatvādhikaraõam enaü cakkhun- driyam asaüvutaü viharantam abhijjhā domanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuü || tassa saüvarāya paņipaj- jatha || rakkhatha cakkhundriyam || cakkhundriye saüvaram āpajjatha || || Sotena saddaü sutvā || || Ghānena gandhaü ghāyitvā || || Jivhāya rasaü sāyitvā || || Kāyena phoņņhab- bam phusitvā || || Manasā dhammaü vi¤¤āya mā nimittag- gāhino ahuvattha mā anuvya¤janaggāhino || yatvādhikara- õam enam manindriyam asaüvutaü\<*<5>*>/ viharantam abhijjhā domanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuü || tassa {saüvarāya} paņipajjatha || rakkhatha manindriyam || manin- driye saüvaram āpajjatha || || Yato\<*<6>*>/ tumhe bhikkhave indri- yesu guttadvārā viharissatha || atha tumhehi\<*<7>*>/ pi Māro pāpimā nibbijja pakkamissati otāram alabhamāno kum- mamhā va siīgālo ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 -ņhitaü 2 S3 puts here the negation na 3 B1 abhininnāmi 4 S1-3 nibbijjati 5 Missing in S1-3 6 S1-3 insert kho 7 S1-3 tumhe >/ #<[page 179]># %% Kummo va\<*<1>*>/ aīgāni sake kapāle || samodaham bhikkhu manovitakko || anissito a¤¤am aheņhayāno\<*<2>*>/ || parinibbuto nupavadeyya ki¤ci\<*<3>*>/ ti || || ## 1 Ekaü samayam Bhagavā Kosambiyaü\<*<4>*>/ viharati Gaīgāya nadiyā tãre || || 2 Addasā kho Bhagavā mahantaü dārukkhandham Gaīgāya nadiyā sotena vuyhamānaü || disvāna bhikkhå āmantesi || Passatha no tumhe bhikkhave amum mahantaü dārukkhandham Gaīgāya nadiyā sotena vuyhamānanti || || Evam bhante || || 3 Sace kho bhikkhave dārukkhandho\<*<5>*>/ na orimantãraü upagacchati na pārimantãram upagacchati || na majjhe saüsãdissati || na thale ussãdissati\<*<6>*>/ || na manussagāho\<*<7>*>/ bhavissati\<*<8>*>/ || na amanussagāho bhavissati || na āvaņņagāho bhavissati || na antopåti bhavissati || evaü hi so bhikkhave dārukkhandho samuddaninno bhavissati samuddapoõo samuddapabbhāro || Taü kissa hetu || samuddaninno bhik- khave Gaīgāya nadiyā soto samuddapoõo samuddapab- bhāro || || Evam eva kho bhikkhave sace tumhe pi na orimantãram upagacchatha || na pārimantãram upagac- chatha\<*<9>*>/ || na majjhe saüsãdissatha || na thale ussãdissatha\<*<10>*>/ || na manussagāho hessatha || na amanussagāho hessatha\<*<11>*>/ || na āvaņņagāho hessatha\<*<10>*>/ || na antopåti bhavissatha || evaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B2 yathākummo 2 S3 aheņņha-; B1 apothamāno; B2 ahemayamāno 3 S1-3 na upa- -ki¤ci (S1 cã) 4 S1-3 Ayojjhāyaü 5 B1 rukkhakkhandho 6 B1 ussārissati; B2 uharissati always 7 S1-3 -ggāho always 8 B1 gahe-; B2 gahissati (or -tha) always 9 B1 upagacchetha . . . etha; S1 upagacchittha . . . atha; S3 upagacchittha . . . ittha 10 S3 ussãtadi-; B1-2 ussāri- 11 B1 gahessatha; B2 gahissati; S1 gahessati >/ #<[page 180]># %<180 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 200. 4>% tumhe bhikkhave nibbānaninnā bhavissatha nibbānapoõā nibbānapabbhārā || || Taü kissa hetu || nibbānaninnā bhik- khave sammādiņņhi nibbānapoõā nibbānapabbhārā ti || || 4 Evaü vutte a¤¤ataro bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Kiü nu kho bhante orimantãram || Kim pārimantã- raü || Ko majjhe\<*<1>*>/ saüsãdo\<*<2>*>/ || Ko thale ussādo\<*<3>*>/ || Ko ma- nussagāho || Ko amanussagāho || Ko āvaņņagāho || Ko anto- påtibhavo ti || || 5 Orimantãran ti kho bhikkhu\<*<4>*>/ channetam ajjhattikā- nam āyatanānam adhivacanaü || || 6 Pārimantãran ti kho bhikkhu channaü\<*<5>*>/ bāhirānam āyatanānam adhivacanaü || || 7 Majjhe saüsãdo\<*<6>*>/ ti kho bhikkhu nandirāgassetam adhivacanaü || || 8 Thale ussādo ti kho bhikkhu asmimānassetam adhiva- canaü || || 9 Katamo ca bhikkhu manussagāho || || Idha bhikkhu gihã saüsaņņho viharati || sahanandi sahasokã sukhitesu sukhito dukkhitesu dukkhito uppannesu kiccakaraõãyesu attanā\<*<7>*>/ tesu\<*<8>*>/ yogam āpajjati || ayam vuccati bhikkhu manussagāho || || 10 Katamo ca\<*<9>*>/ bhikkhu amanussagāho || || Idha bhikkhu ekacco ekacco a¤¤ataraü devanikāyam paõidhāya brahma- cariyaü carati || imināhaü sãlena vā vatena vā tapena vā brahmacariyena vā devo vā bhavissāmi deva¤¤ataro vā ti || ayaü vuccati bhikkhu amanussagāho || || 11 âvaņņagāho ti kho bhikkhu pa¤cannetam kāmaguõā- nam adhivacanaü || || 12 Katamo ca bhikkhu antopåtibhāvo || || Idha bhikkhu ekacco dussãlo hoti || pāpadhammo asuci saīkassarasamā- cāro paņichannakammanto assamaõo samaõapaņi¤¤o \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-2 majjho 2 S1-3 saüsādo; B2 saüsarito 3 B1 ussāro 4 S1-3 bhikkhave 5 B1-2 channetaü 6 As before; majjho in S3 only 7 S1 attano 8 S1-3 have vo which seems to be erased in S3 9 Missing in S1 >/ #<[page 181]># %% abrahmacārã brahmacārãpaņi¤¤o antopåti avassuto ka- sambujāto\<*<1>*>/ || ayaü vuccati bhikkhu antopåtibhavo ti || 11 Tena kho pana samayena Nando gopālako Bhagavato avidåre ņhito hoti || || 12 Atha kho Nando gopālako Bhagavantam etad avoca || || Ahaü kho bhante orimantãram upagacchāmi || na pāri- mantãram upagacchāmi || na majjhe saüsãdissāmi || na thale ussãdissāmi\<*<2>*>/ || na maü\<*<3>*>/ manussagāho gahissati\<*<4>*>/ || na amanussagāho gahissati || na āvaņņagāho gahissati || na antopåti bhavissāmi || labheyyāham bhante Bhagavato santike pabbajjaü labheyyam upasampadan ti || || 13 Tena hi tvaü Nanda sāmikānaü gāvo niyyādehãti\<*<5>*>/ || || Gamissanti bhante gāvo vacchagiddhiniyoti || || Niyyādeheva\<*<6>*>/ tvaü Nanda sāmikānaü gāvo ti || || 14 Atha kho Nando gopālako sāmikānaü gāvo niyyā- detvā yena Bhagavā tenupasaīkami || upasaīkamitvā Bhagavantam etad avoca || || Niyyāditā\<*<7>*>/ bhante samikā- nam gāvo labheyyāham bhante Bhagavato santike pabbaj- jaü labheyyam upasampadan ti || || 15 Alattha kho Nando gopālako Bhagavato santike pabbajjam alattha upasampadaü || aciråpasampanno ca panāyasmā Nando eko våpakaņņho || pe || || 16 A¤¤ataro ca panāyasmā Nando arahaü ahosi || || ## 1 Evam me sutaü\<*<8>*>/ || ekaü samayam Bhagavā Kimbilā- yaü\<*<9>*>/ viharati Gaīgāya nadiyā tire || 2 Addasā kho Bhagavā mahantam dārukkhandhaü Gaīgāya nadiyā sotena vuyhamānaü || disvāna bhikkhå āmantesi || || Passatha no tumhe bhikkhave amum ma- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 kasambukajāto 2 S1 saüsãdissāmi; B2 -sãdissāmi; B1 ussārissami 3 Missing in S1-3 4 B1-2 gahissati always 5 B1 niyyāte- always 6 S1-3 niyyādehivā 7 S1-2 niyyātitā; B1 niyyātā 8 Missing in B1-2 9 B2 kimilāyaü >/ #<[page 182]># %<182 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 201. 3>% hantaü dārukkhandhaü Gaīgāya nadiyā sotena vuyhamā- nan ti || || Evam bhante || || 3 Vitthāretabbaü || pe\<*<1>*>/ || || 4 Evaü vutte\<*<2>*>/ āyasma Kimbilo\<*<3>*>/ Bhagavantam etad avoca || || Kiü nu kho bhante orimantãram || || Vitthāretabbo || pe\<*<4>*>/ || 12 Katamo ca Kimbila antopåtibhāvo || || Idha Kimbila bhikkhu a¤¤ataraü saīkiliņņham āpattim āpanno hoti yathāråpāya āpattiyā\<*<5>*>/ vuņņhānam pa¤¤āyati || ayaü vuccati Kimbila antopåtibhāvoti || || ## 1 Ekaü samayam Bhagavā Sakkesu viharati Kapilavat- thusmiü\<*<6>*>/ Nigrodhārāme || || 2 Tena kho pana samayena Kāpilavatthavānaü\<*<7>*>/ Sakyā- naü\<*<8>*>/ navaü santhāgāram\<*<9>*>/ acirakāritaü hoti anajjhā- vuņņhaü\<*<10>*>/ samaõena vā brāhmaõena vā kenaci vā manussabhåtena || || 3 Atha kho Kāpilavatthavā Sakyā yena Bhagavā tenupa- saīkamiüsu || upasaīkamitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antaü nisãdiüsu || || 4 Ekam antaü nisinnā kho Kāpilavatthavā Sakyā Bha- gavantam etad avocuü || || Idha bhante Kāpilavatthavānaü Sakyānam navaü santhāgāram acirakāritam anajjhāvut- thaü samaõena vā brāhmaõena vā kenaci vā manussa- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 So S1-3; B1 has only || pa || and B2 sace . . . na orimaütiraü || la ||; see the preceding sutta 2 S1-3 vutto 3 B1-2 kimilo-la aloays 4 B1 has only || pa ||; B2 || la || 5 B1 inserts here na which B2 puts after vuņņhānaü 6 B2 kappila- always 7 B1 kapilavatthuvāsinam-sino always 8 B1 sakkānaü 9 B1-2 sandhāgāraü always 10 B1 -vuņņhaü always >/ #<[page 183]># %% bhåtena || tam bhante Bhagavā pathamam paribhu¤jatu || Bhagavatā pathamam paribhuttam pacchā Kāpilavatthavā Sakyā paribhu¤jissanti || tad assa Kāpilavatthavānaü Sak- yānam dãgharattam hitāya sukhāyāti || Adhivāsesi Bhagavā tuõhibhāvena || || 5 Atha kho Kāpilavatthavā Sakyā Bhagavato {adhivāsa- naü} viditvā uņņhāyāsanā Bhagavantam abhivādetvā padak- khiõaü katvā yena navaü santhāgāraü tenupasaīka- miüsu || upasaīkamitvā sabbasanthariü santhāgāraü santharitvā\<*<1>*>/ āsanāni pa¤¤āpetvā udakamaõikam patiņ- ņhāpetvā telappadãpam āropetvā yena Bhagavā tenupasaī- kamiüsu || upasaīkamitvā Bhagavantam etad avocuü || || Sabbasanthariü santhatam\<*<2>*>/ bhante santhāgāram āsa- nāni pa¤¤attāni udakamaõiko patiņņhāpito || telappadãpo āropito || yassadāni Bhagavā kālam ma¤¤atãti || || 6 Atha kho Bhagavā nivāsetvā pattacãvaram ādāya saddhim bhikkhusaīghena yena navaü santhāgāraü tenupasaīkami || upasaīkamitvā pāde pakkhāletvā\<*<3>*>/ santhā- gāram pavisitvā majjhimam thambhaü nissāya puratthā- bhimukho nisãdi || Bhikkhusaīgho pi kho pāde pakkhā- letvā\<*<3>*>/ santhāgāram pavisitvā pacchimam\<*<4>*>/ bhittiü\<*<5>*>/ nissā- ya puratthābhimukho nisãdi Bhagavantaü yeva purakkha- tvā\<*<6>*>/ || || Kāpilavatthavā pi kho Sakyā pāde pakkhāletvā santhāgāram pavisitvā puratthimam\<*<7>*>/ bhittiü nissāya pacchāmukhā\<*<8>*>/ nisãdiüsu || Bhagavantaü yeva purakkha- tvā || 7 Atha kho Bhagavā Kāpilavatthave Sakye bahudeva rattim dhammiyā kathāya sandassetvā samādāpetvā sa- muttejitvā sampahaüsetvā uyyojesi || || Abhikkantā kho Gotamā ratti yassa dāni kālam ma¤¤athāti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 So S1-3; B1 puts dh instead of th; B2 has sabbasandharaõasandhataü sandhāgāraü sandharitvā 2 So S3 and B1 (with change of th to dh); S1 omits santharim (by blunder of the copyist); B2 sabbasandha raõasandhataü 3 B1-2 pakkhālitvā 4 S3 pacchim 5 S1 bhittaü 6 B1-2 purakkhitvā 7 S1-3 puratthim 8 B1-2 pacchimābhimukhā >/ #<[page 184]># %<184 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 202. 8>% Evam bhante ti kho Kāpilavatthavā Sakyā Bhagavato paņissutvā uņņhāyāsanā Bhagavantam abhivādetvā padak- khiõaü katvā pakkamiüsu || || 8 Atha kho Bhagavā acirapakkantesu Kāpilavatthavesu Sakyesu āyasmantam Mahā-Moggalānam āmantesi || || Vigatathãnamiddho\<*<1>*>/ kho Moggalāna bhikkhusaīgho pa- ņibhātu\<*<2>*>/ taü Moggalāna bhikkhånaü dhammikathā\<*<3>*>/ || piņņhi me\<*<4>*>/ āgilāyati tam aham āyamissāmãti || || Evam bhante ti kho āyasmā Mahā-Moggalāno Bhagavato paccassosi || 9 Atha kho Bhagavā catuguõam\<*<5>*>/ saīghātim pa¤¤ā- petvā dakkhiõena passena sãhaseyyaü kappesi || pāde pādam accādhāya sato sampaja¤o uņņhānasa¤¤am manasi karitvā || || 10 Tatra kho āyasmā Mahā-Moggalāno bhikkhå āmantesi āvuso bhikkhave ti || || âvuso ti kho te bhikkhå āyasmato Mahā-Moggalānassa paccassosuü || || âyasmā Mahā-Moggalāno etad avoca || || Avassutapari- yāyaü ca vo āvuso desissāmi anavassutapariyāyaü ca || taü suõātha sādhukam manasi karotha bhāsissāmãti || || Evam āvuso ti kho te bhikkhå āyasmato Mahā-Mogga- lānassa paccassosuü || || âyasmā Mahā-Moggalāno etad avoca\<*<6>*>/ || || 11 Katham āvuso\<*<7>*>/ avassuto hoti || || Idhāvuso bhikkhu cakkhunā råpaü disvā piyaråpe råpe\<*<8>*>/ adhimuccati || apiyaråpe råpe\<*<8>*>/ vyāpajjati || anu- paņņhitakāyasatã\<*<9>*>/ viharati parittacetaso || ta¤ca cetovi- muttim pa¤¤āvimuttiü yathābhåtam nappajānāti || yat- thassa te uppannā pāpakā akusalā dhammā aparisesā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B2 -hina- 2 S1-3 paņibhantu 3 S1-3 dhammã- as usual 4 S1-3 piņņhimme 5 S3 catugguõaü; S1 seems to have catuggaõam 6 The second part of this paragraph, from sādhukam is missing in S1-3 7 S1-3 katha¤cāvuso 8 Missing in S1-3 and S1 has piyaråpaü 9 Sometimes -sati; S1-3 insert ca here and further on >/ #<[page 185]># %% nirujjhanti || la || Jivhāya rasaü sāyitvā || pa || Manasā dhammaü vi¤¤āya piyaråpe dhamme adhimuccati apiya- råpe dhamme vyāpajjati || anupaņņhitakāyasati viharati parittacetaso || ta¤ ca cetovimuttim pa¤¤avimuttiü yathā bhuttaü nappajānāti || yatthassa te uppannā pāpakā akusalā dhammā aparisesā nirujjhanti || 12 Ayaü vuccati āvuso bhikkhu avassuto cakkhu- vi¤¤eyesu råpesu || gha || avassuto jivhāvi¤¤eyyesu rasesu || pa || avassuto manovi¤¤eyyesu dhammesu || || Evaü vihāriü cāvuso bhikkhuü\<*<1>*>/ cakkhuto ce pi naü Māro upasaīkamati labhateva\<*<2>*>/ Māro otāram labhati Māro ārammaõam || la || Jivhāto ce pi naü Māro upasaīkamati labhateva Māro otāraü labhati {Māro} ārammaõaü || la || Maõato ce pi nam Māro upasaīkamati labhateva Māro otāram labhati Māro ārammaõaü || || 13 Seyyathāpi āvuso naëāgāraü vā tiõāgāraü vā sukkham kolāpaü terovassikam || puratthimāya ce pi naü\<*<3>*>/ disāya puriso ādittāya tiõukkāya upasaīkameyya labhetheva aggi otāraü labhetha aggi ārammaõaü || pacchimāya ce pi disāya puriso ādittāya tiõukkāya upasaī- kameyya || la || uttarāya ce pi naü disāya || dakkhiõāya ce pi naü disāya || heņņhimato\<*<4>*>/ ce pi naü || uparimato\<*<5>*>/ ce pi naü || yato kutoci\<*<6>*>/ ce pi nam puriso ādittāya tiõukkāya upasaīkameyya labhetheva aggi otāraü labhetha aggi ārammaõaü || || Evam eva kho āvuso evaü vihāriü bhikkhuü cakkhuto ce pi nam Māro upasaīkamati labha- teva Māro otāram labhati Māro ārammaõaü || la || Jivhāto ce pi naü Māro upasaīkamati || Manato ce pi nam Māro upasaīkamati labhateva Māro otāraü labhati Māro āram- maõaü || || 14 Evaü vihāriü cāvuso bhikkhuü råpā adhibhaüsu na bhikkhu råpe adhibhosi || saddā bhikkhum adhibhaüsu na \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 vihārã . . bhikkhu; B2 has vihārã . . . bhikkhuü 2 B1 labhetha always 3 Missing in S1-3 here and further on, not alw1ys 4 S1 heņņhito; S3 heņņhato 5 S1-3, B2 uparito 6 S1-3 omit ci here and further on >/ #<[page 186]># %<186 SAėâYATANA-SAMYUTTA [XXXV. 202. 15>% bhikkhu sadde adhibhosi || gandhā bhikkhum adhibhaüsu na bhikkhu gandhe adhibhosi || rasā bhikkhum adhibhaü- su na bhikkhu rase adhibhosi || phoņņhabbā bhikkhum adhibhaüsu na bhikkhu phoņņhabbe adhibhosi || dhammā bhikkhum adhibhaüsu na bhikkhu dhamme adhibhosi || || Ayaü vuccatāvuso bhikkhu råpādhibhåto saddādhibhåto gandhādhibhåto rasādhibhåto phoņņhabbādhibhåto dham- mādhibhåto\<*<1>*>/ adhibhåto\<*<2>*>/ anadhibhå\<*<3>*>/ || adhibhaüsu naü pāpakā akusalā dhammā saīkilesikā ponobhavikā sadarā\<*<4>*>/ dukkhavipākā āyatijarāmaraõiyā\<*<5>*>/ || || Evam kho āvuso avassuto hoti || || 15 Kathaü cāvuso anavassuto hoti || || Idhāvuso bhikkhu cakkhunā råpaü disvā piyaråpe råpe\<*<6>*>/ nādhimuccati apiyaråpe råpe\<*<6>*>/ na vyāpajjati || upaņņhitakāyasati ca viharati appamāõacetaso || ta¤ca cetovimuttim pa¤¤āvimuttiü yathābhåtam pajānāti yat- thassa te uppannā pāpakā akusalā dhammā aparisesā nirujjhanti || pa || Jivhāya rasaü sāyitvā || la || Manasā dhammaü vi¤¤āya pãyaråpe dhamme nādhimuccati apãya- råpe dhamme na vyāpajjati || upaņņhitakāyasati ca viharati appamāõacetaso || ta¤ca cetovimuttim pa¤¤āvimuttiü yathābhåtam pajānāti yatthassa te uppannā pāpakā akusalā dhammā aparisesā nirujjhanti || || Ayaü vuccatā- vuso bhikkhu anavassuto cakkhuvi¤¤eyyesu råpesu || la || anavassuto manovi¤¤eyyesu dhammesu || Evaü vihāriü cāvuso bhikkhuü cakkhuto ce pi naü Māro upasaīkamati neva labhati Māro otāraü na labhati Māro ārammanaü || pa || Jivhāto ce pi nam Māro upasaīkamati || la || Manato ce pi nam Māro upasaīkamati neva labhati Māro otāram na labhati Māro ārammaõaü || || 16 Seyyathāpi āvuso kuņāgāraü vā kuņāgārasālā\<*<7>*>/ vā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 In this part, from rupādhibhåto, S1-3 have abhibhå . . instead of adhibhå . . . 2 Missing in S3 3 Missing in B2 4 S1-3 sa (S3 ya-) dārā 5 B1-2 āyatiü- 6 S1-3 omit råpe as before 7 S1-3 have -sālaü; B1 also without kuņāgāra- >/ #<[page 187]># %% bahalamattikā\<*<1>*>/ addāvalepanā\<*<2>*>/ || puratthimāya ce pi naü\<*<3>*>/ disāya puriso ādittāya tiõukkāya upasaīkameyya neva labhetha aggi otāraü na labhetha aggi ārammaõam || la || pacchimāya ce pi naü\<*<4>*>/ || uttarāya ce pi naü || dakkhiõāya ce pi naü || heņņhimato ce pi naü || uparimato\<*<5>*>/ ce pi nam || yato kuto ci ce pi nam puriso ādittāya tiõukkāya upasaī- kameyya neva labhetha aggi otāram na labhetha aggi ārammaõaü || || Evam eva kho āvuso evaüviharim bhik- khum cakkhuto ce pi nam Māro upasaīkamati neva labhati Māro otāraü na labhati Māro ārammaõam || pe || manato ce pi nam Māro upasaīkamati neva labhati Māro otāraü na labhati Māro ārammaõaü || 17 Evaü vihārã cāvuso bhikkhu\<*<6>*>/ råpe adhibhosi na råpā bhikkhum adhibhaüsu || sadde bhikkhu adhibhosi na saddā bhikkhum adhibhaüsu || gandhe bhikkhu\<*<7>*>/ adhibhosi na gandho bhikkhum adhibhaüsu || rase bhikkhu adhibhosi na rasā bhikkhum adhibhaüsu || phoņņhabbe bhikkhu adhibhosi na phoņņhabbā bhikkhum adhibhaüsu || dhamme bhikkhu adhibhosi na dhammā bhikkhum adhibhaüsu || || Ayaü vuccatāvuso bhikkhu rupādhibhå saddādhibhå gan- dhādhibhå rasādhibhå phoņņhabbādhibhå dhammādhibhå adhibhå anadhibhåto\<*<8>*>/ || adhibhosi te pāpake akusale dhamme saīkilesike ponobhavike sadare\<*<9>*>/ dukkhavipāke āyatijātijarāmaraõiye\<*<10>*>/ || || Evam kho āvuso anavassuto hotãti || || 18 Atha kho Bhagavā uņņhahitvā āyasmantam Mahā- Moggalānam āmantesi || || Sādhu sādhu Moggalāna sādhu kho tvam\<*<11>*>/ Moggalāna bhikkhånaü avassutapariyāya¤ca anavassutapariyāya¤ca abhāsãti\<*<12>*>/ || || 19 Idam avocāyasmā Mahā-Moggalāno || samanu¤¤o \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 -mattikāmo 2 S1-3 -limpanā; B2 -nelamanā 3 Missing in S1-3 4 S1-3 disāya 5 S1-3 heņņhato . . .uparito 6 S1-3, B1 bhikkhuü; B2 bhikkhå 7 S1-3 bhikkhuü 8 S1-3 abhibhå anabhibhåto; B1 adds kecihi kilesehi 9 S1 sadāre 10 B1-2 ayatiü-; S1-3 -maraõike 11 S1-3 taü 12 S3 ābhāsãti >/ #<[page 188]># %<188 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 203. 3>% satthā ahosi || attamanā te bhikkhå āyasmato Mahā-Mogga- lānassa bhāsitam abhinandiüsu\<*<1>*>/ || || ## 3 Yato kho bhikkhave bhikkhu sabbesa¤¤eva dukkha- dhammānaü samudaya¤ca\<*<2>*>/ atthagama¤ ca yathābhåtam pajānāti || tathā kho panassa kāmā diņņhā honti yathāssa kāme passato yo kāmesu kāmacchando kāmasneho kāma- mucchā kāmapariëāho so nānuseti || || Tathā kho panassa cāro ca vihāro ca anubuddho\<*<3>*>/ hoti || yathā carantam abhijjhā domanassā pāpakā akusalā dhammā nānusavan- ti\<*<4>*>/ || || 4 Katha¤ca bhikkhave bhikkhu\<*<5>*>/ sabbesaü yeva dukkha- dhammānaü samudaya¤ ca atthagama¤ca yathābhåtam pajānāti || || Iti råpaü iti råpassa samudayo iti råpassa atthagamo || || Iti vedanā || pe || Iti sa¤¤ā || Iti saīkhārā || Iti vi¤¤āõaü iti vi¤¤āõassa samudayo iti vi¤¤āõassa atthagamo ti || || Evaü kho bhikkhave bhikkhu sabbesaü yeva dukkhadhammānaü samudaya¤ca atthagama¤ca yathābhåtam pajānāti || || 5 Katha¤ca bhikkhave bhikkhuno kāmā diņņhā honti || yathāssa kāme passato yo kāmesu kāmacchando kāma- sneho kāmamucchā kāmapariëāho so nānuseti || || Seyya- thāpi bhikkhave aīgārakāsu sādhikaporisā puõõā aīgārā- nam vãtaccikānam\<*<6>*>/ vãtadhåmānaü\<*<7>*>/ || atha puriso āgac- cheyya jãvitukāmo amaritukāmo sukhakāmo dukkhapaņi- kulo || tam enaü\<*<8>*>/ dve balavanto purisā nānābāhāsu gahetvā tam aīgārakāsum upakaķķheyyuü || so iticiticeva\<*<9>*>/ kāyaü sannāmeyya || || Tam kissa hetu || Ĩāta¤hi\<*<10>*>/ bhikkhave \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 abhinandunti || || 2 S1-3 insert assāda¤ca ādinava¤ca 3 B1-2 anubandho 4 B2 nānusenti here and further on 5 Missing in B1-2 6 B1-2 vita- 7 B2 ņhitadhumānaü 8 S1-3 eõa 9 S3 iticitimeva 10 B1-2 ¤āõa¤hi: S3 has ¤āõata¤hi, the letters õa ta being both erased >/ #<[page 189]># %% tassa purisassa hoti || || Imaü khvāham aīgārakāsum papatissāmi || tato nidānaü maraõaü vā gacchāmi maraõa- mattaü vā dukkhanti || || Evam eva kho bhikkhave bhik- khuno aīgārakāsåpamā kāmā diņņhā honti yathāssa kāme passato yo kāmesu kāmacchando kāmasneho kāmamucchā kāmapariëāho so nānuseti || || 6 Katha¤ca bhikkhave bhikkhuno cāro ca vihāro ca anubuddho\<*<1>*>/ hoti || yathā carantaü viharantam abhijjhā domanassā pāpakā akusalā dhammā nānusavanti || || Sey- yathāpi bhikkhave puriso bahukaõņakaü\<*<2>*>/ dāyam pavisey- ya || tassa purato pi kaõņako pacchato pi kaõņako uttarato pi kaõņako dakkhiõato pi kaõņako heņņhato pi kaõņako uparito pi kaõņako || so yato ca abhikkameyya yato ca paņikkameyya Mā maü kaõņako ti || || Evam eva\<*<3>*>/ kho bhikkhave yaü loke pãyaråpaü sātaråpaü\<*<4>*>/ ayam vuccati ariyassa vinaye\<*<5>*>/ kaõņako ti || || 7 Iti viditvā saüvaro ca asaüvaro ca veditabbo || || 8 Kathaü ca bhikkhave asaüvaro hoti || || Idha bhik- khave bhikkhu cakkhunā råpaü disvā piyaråpe råpe\<*<6>*>/ adhi- muccati || apiyaråpe råpe vyāpajjati || anupaņņhitakāyasatã ca viharati parittacetaso\<*<7>*>/ || ta¤ca cetovimuttim pa¤¤āvimuttiü yathābhåtaü na pajānāti yatthassa te uppannā pāpakā akusalā dhammā aparisesā nirujjhanti || la || Jivhāya rasaü sāyitvā || la || Manasā dhammaü vi¤¤āya piyaråpe dhamme adhimuccati || apiyaråpe dhamme vyāpajjati || anupaņņhi- takāyasatã ca viharati parittacetaso || ta¤ca cetovimuttim pa¤¤āvimuttiü yathābhåtaü na pajānāti yatthassa te uppannā pāpakā akusalā dhammā aparisesā nirujjhanti || || Evaü kho bhikkhave asaüvaro hoti || || 9 Kathaü ca bhikkhave saüvaro hoti || || Idha bhik- khave bhikkhu cakkhunā råpaü disvā piyaråpe råpe nādhimuccati || apiyaråpe råpe na vyāpajjati || upaņņhitakā- yasatã ca viharati appamāõacetaso || ta¤ca cetovimuttim pa¤¤avimuttiü yathābhåtam pajānāti yatthassa te uppannā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 anubandho 2 S3 -kaõņakā; B1-2 kaõķa- always 3 S1-3 omit eva 4 S3 sātā- 5 S1-3 insert kaõņako taü 6 Missing in S3 7 S1-3 parittaü >/ #<[page 190]># %<190 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 203. 10>% pāpakā akusalā dhammā aparisesā nirujjhanti || pa || Jivhāya rasaü sāyitvā || pa || Manasā dhammaü vi¤¤āya piyaråpe dhamme nādhimuccati apiyaråpe dhamme na vyāpajjati || upaņņhitakāyasatã ca viharati appamāõacetaso || ta¤ca cetovimuttim pa¤¤avimuttiü yathābhåtam pajānāti\<*<1>*>/ yat- thassa te uppannā pāpakā akusalā dhammā aparisesā nirujjhanti || || Evaü kho bhikkhave saüvaro hoti || || 10 Tassa ce bhikkhave bhikkhuno evam carato evaü viharato kadāci karahaci\<*<2>*>/ satisammosā uppajjanti pāpakā akusalā dhammā sarasaīkappā saüyojaniyā || dandho bhik- khave satuppādo || atha kho naü khippam eva pajahati vinodeti vyantikaroti anabhāvaü gameti || || Seyyathāpi bhikkhave puriso divasaü santatte ayokaņāhe dve vā tãõi vā udakaphusitāni nipāteyya\<*<3>*>/ || dandho bhikkhave udakaphusitānaü nipāto || atha kho nam khippam eva parikkhayam pariyādānaü gaccheyya || || Evam eva kho bhikkhave tassa ce bhikkhuno evaü viharato kadāci karahaci satisammosā uppajjanti pāpakā akusalā dhammā sarasaīkappā saüyojaniyā || dandho bhikkhave satuppādo || atha kho naü khippam eva pajahati vinodeti vyantikaroti anabhāvaü gameti || || 11 Evaü kho bhikkhave bhikkhuno cāro ca vihāro ca anubuddho\<*<4>*>/ hoti || yathā carantaü viharantam\<*<5>*>/ abhijjhā domanassā pāpakā akusalā dhammā nānussavanti\<*<6>*>/ || ta¤ce bhikkhave bhikkhum evaü carantam evaü viharantam rājāno vā rājamahāmattā\<*<7>*>/ vā mittā vā amaccā vā ¤ātã vā sālohitā vā bhogehi abhihaņņhuü pavāreyyuü Ehi bho\<*<8>*>/ puriso kiü te kāsāvā anudahanti\<*<9>*>/ || kiü muõķo kapālam\<*<10>*>/ anucarasi || ehi hãnāyāvattitvā bhoge ca bhu¤jassa pu¤¤āni ca karohãti || So vata bhikkhave bhikkhu evaü caranto evaü viharanto sikkham paccakkhāya\<*<11>*>/ hãnāyāvattisatãti netaü ņhānaü vijjati || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 nappajānāti 2 S3 karahāmi 3 S1-3 -phusitāni (S3 õi-)pāteyya 4 B1 -bandho 5 Missing in S1-3 6 B1 nānubhavanti; B2 nānusenti 7 S1-3 -matto 8 B1 ehambho; S3 evambho 9 S1-3 anudhayhati 10 B2 kapālahattho always 11 S1-3 apaccakkhāya >/ #<[page 191]># %% 12 Seyyathāpi bhikkhave Gaīgā nadã pācãnaninnā pācã- naponā pācãnapabbhārā || atha mahājanakāyo āgaccheyya kuddālapiņakam ādāya\<*<1>*>/ Imaü Gaīgānadim pacchāninnam karissāma\<*<2>*>/ pacchāpoõam pacchāpabbhāranti || || Taü kim ma¤¤atha bhikkhave api nu kho\<*<3>*>/ so mahājanakāyo Gaīgā nadim\<*<4>*>/ pacchāninnaü kareyya pacchāpoõaü pacchāpab- bhāranti || || No etam bhante || || Tam kissa hetu || || Gaīgā nadã bhante\<*<5>*>/ pācimaninnā pācãnaponā pācãnapab- bhārā sā na sukarā pacchāninnaü kātum pacchāpoõam pacchāpabbhāraü\<*<6>*>/ || yāvad eva ca pana so mahājanakāyo kilamathassa vighātassa bhāgã assāti || || 13 Evam eva kho bhikkhave ta¤ce bhikkhum evaü carantam evaü viharantam rājāno vā rājamahāmattā vā mittā vā amaccā vā ¤ātã vā sālohitā vā bhogehi abhihaņņhuü pavāreyyuü || Ehambho\<*<7>*>/ purisa kiü te ime kāsāvā anuda- hanti kiü nu\<*<8>*>/ muõķo kapālam anucarasi ehi hãnāyāvattit- vā bhoge ca bhu¤jassu pu¤¤āni ca karohãti || so vata\<*<9>*>/ bhik- khave bhikkhu evaü caranto evaü viharanto sikkham pacchakkhāya hināyāvattissatãti netaü ņhānaü vijjati || || Taü kissa hetu || yaü hi tam bhikkhave cittaü dãgharat- taü vivekaninnaü vivekapoõaü vivekapabbhāraü tathā\<*<10>*>/ hãnāyāvattissatãti netaü ņhānaü vijjatãti || || ## 2 Atha\<*<11>*>/ kho a¤¤ataro bhikkhu yena¤¤ataro bhikkhu tenupasaīkami || upasaīkamitvā tam bhikkhum etad avoca || || Kittāvatā nu kho āvuso bhikkhuno dassanaü suvisuddhaü hotãti || Yato kho āvuso bhikkhu channam phassāyatanānaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 inserts mayaü 2 B1 -ssāmi 3 Missing in S1-3 4 S1-3 gangaünadiü 5 B1-2 bhante nadã 6 B1 -ninnā . . . -ponā . . . -pabbhārā 7 S1-3 evambho; B2 evamambho 8 In B1 only 9 S1-3 pana 10 B1 ta¤ca; B2 taü vata 11 S1-3 yato >/ #<[page 192]># %<192 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 204. 3>% samudaya¤ca atthagama¤ca yathābhåtam pajānāti || ettā- vatā kho āvuso bhikkhuno dassanaü suvisuddhaü hotãti || || 3 Atha kho so bhikkhu asantuņņho tassa bhikkhussa\<*<1>*>/ pa¤havyākaraõena\<*<2>*>/ yena¤¤ataro bhikkhu tenupasaīkami || upasaīkamitvā tam bhikkhum etad avoca || || Kittāvatā nu kho āvuso bhikkhuno dassanaü suvisuddhaü hotãti || || Yato\<*<3>*>/ kho āvuso bhikkhu pa¤cannam\<*<4>*>/ upādānak- khandhānaü samudaya¤ca atthagama¤ca yathābhåtam pajānāti || ettāvatā kho āvuso bhikkhuno dassanaü suvisud- dhaü hotãti || || 4 Atha kho so bhikkhu asantuņņho tassa bhikkhussa pa¤havyākaraõena yena¤¤ataro bhikkhu tenupasaīkami || upasaīkamitvā tam bhikkhum etad avoca || || Kittāvatā nu kho āvuso bhikkhuno dassanaü suvisuddhaü hotãti || || Yato kho\<*<5>*>/ āvuso bhikkhu catunnam mahābhåtānaü samudaya¤ca atthagama¤ca yathābhåtam pajānāti || la\<*<6>*>/ || || 5 Atha kho so bhikkhu asantuņņho- -hotãti || || Yato kho āvuso bhikkhu yaü ki¤ci samudayadhammaü sabban taü nirodhadhamman ti yathābhåtam pajānāti || ettāvatā kho āvuso bhikkhuno dassanaü suvisuddhaü hotãti || || 6 Atha kho so bhikkhu asantuņņho tassa bhikkhussa pa¤havyākaraõena yena Bhagavā tenupasaīkami || upasaī- kamitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antaü nisãdi || ekam antaü nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Idhāham bhante yena¤¤ataro bhikkhu tenupa- saīkami || upasaīkamitvā tam bhikkhum etad avocaü || Kittāvatā nu kho āvuso bhikkhuno dassanaü suvisuddhaü hotãti || || Evaü vutte bhante so bhikkhu mam etad avoca || || Yato kho āvuso channam phassāyatanānaü samudaya¤ca atthagama¤ca yathābhåtam pajānāti || ettāvatā nu kho āvuso bhikkhuno dassanaü suvisuddhaü hotãti || || Atha khvāham\<*<7>*>/ bhante asantuņņho tassa bhikkhussa pa¤havyā- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in S1-3 2 B1-2 pa¤hāveyyākaraõena always 3 S1-3 insert ca 4 S1-3 pa¤cannetaü 5 S1-3 vā 6 So in B1 only; complete in B2 S1-3 7 B1 kho; B2 khoham always >/ #<[page 193]># %% karaõena yena¤¤ataro bhikkhu tenupasaīkami || upasaīka- mitvā tam bhikkhum etad avocaü || Kittāvatā nu kho āvuso bhikkhuno dassanaü suvisuddhaü hotãti || || Evaü vutte bhante so bhikkhu mam etad avoca || || Yato kho āvuso bhikkhu pa¤cannam upādānakkhandhānaü || pe || catunnam mahābhåtānaü samudaya¤ca atthagama¤ca yathābhåtam pajānāti || pe || yaü ki¤ci samudayadhammaü sabban taü nirodhadhamman ti yathābhåtam pajānāti || ettāvatā kho āvuso bhikkhuno dassanaü suvisuddhaü hotãti || || Atha khvāham bhante asantuņņho tassa bhikkhussa pa¤havyā- karaõena yena Bhagavā tenupasaīkamiü\<*<1>*>/ || kittāvatā nu\<*<2>*>/ kho bhante bhikkhuno suvisuddhaü hotãti || || 7 Seyyathāpi bhikkhu purisassa kiüsuko adiņņhapubbo assa || so yena¤¤ataro puriso kiüsukassa dassāvã tenupasaī- kameyya || upasaīkamitvā tam purisam evaü vadeyya Kãdiso bho purisa kiüsuko ti || so evaü vadeyya Kālako kho ambho purisa kiüsuko seyyathāpi jhāmakhāõåti || tena kho pana bhikkhu samayena tādiso vassa\<*<3>*>/ kiüsuko yathāpi\<*<4>*>/ tassa purisassa dassanaü || || Atha kho so bhikkhu puriso asantuņ- ņho tassa purisassa pa¤havyākaraõena yena¤¤ataro puriso kiüsukassa dassāvã tenupasaīkameyya || upasaīkamitvā tam purisam evaü vadeyya Kãdiso bho purisa kiüsuko ti || || So evaü vadeyya Lohitako kho ambho purisa kiüsuko seyya- thāpi maüsapesãti || tena kho pana bhikkhu\<*<5>*>/ samayena tādiso vassa kiüsuko yathāpi tassa purisassa dassanaü || || Atha kho so bhikkhu puriso asantuņņho tassa purisassa pa¤havyākaraõena yena¤¤ataro puriso kiüsukassa dassāvã tenupasaīkameyya || upasaīkamitvā tam purisam evaü vadeyya Kãdiso bho purisa kiüsuko ti || so evaü vadeyya Odãrakajāto\<*<6>*>/ kho ambho purisa kiüsuko ādiõõasipātiko seyyathāpi sirãso ti || tena kho pana bhikkhu samayena tādiso vassa kiüsuko yathāpi tassa purisassa dassanaü || || Atha kho so bhikkhu puriso asantuņņho tassa purisassa \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 insert upasaīkamitvā; B1 adds Bhagavantam etad avocaü 2 Missing in S1-3 3 B2 cassa always 4 S1-3 omit pi always 5 Omitted by S1-3 6 B1-2 -cãraka- >/ #<[page 194]># %<194 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 204. 8>% pa¤havyākaraõena yena¤¤ataro puriso kiüsukassa dassāvã tenupasaīkameyya || upasaīkamitvā tam purisam evaü vadeyya Kãdiso bho purisa kiüsuko ti || so evaü vadeyya Bahalapattapalāso kho ambho purisa kiüsuko sandacchāyo seyyathāpi nigrodho ti || tena kho pana bhikkhu samayena tādiso vassa kiüsuko yathāpi tassa purisassa dassanaü || || Evam eva kho bhikkhu yathā yathā adhimuttānaü tesaü sappurisānaü dassanaü suvisuddhaü tathā tathā kho\<*<1>*>/ tehi sappurisehi vyākataü || || 8 Seyyathāpi bhikkhu ra¤¤o paccantimaü nagaram daëhuddāpaü daëhapākāratoraõam chadvāraü || tatrassa dovāriko paõķito vyatto medhāvã a¤¤ātānaü nivaretā ¤ātā- nam pavesetā || || Puratthimāya disāya āgantvā sãgham\<*<2>*>/ dåtayugaü taü dovārikam evaü vadeyya || Kaham bho\<*<3>*>/ purisa imassa nagarassa nagarasāmãti || so evaü vadeyya Eso bhante majjhe siīghāņake nisinno ti || || Atha kho taü sãghaü dåtayugaü nagarasāmissa\<*<4>*>/ yathābhåtaü va- canaü niyyādetvā\<*<5>*>/ yathāgatamaggam\<*<6>*>/ paņipajjeyya || pac- chimāya disāya āgantvā sãgham dåtayugaü || pe || uttarāya disāya āgantvā sãghaü dåtayugaü taü dovārikam evam vadeyya || Kaham bho purisa imassa nagarassa nagarasā- mãti || so evaü vadeyya Eso bhante majjhe siīghātake nisinno ti || atha kho taü siīghaü dåtayugaü nagarasā- missa yathābhåtaü vacanaü niyyādetvā yathāgatamaggam paņipajjeyya || 9 Upamā kho myāyam bhikkhu katā atthassa vi¤¤ā- panāya aya¤cevettha attho || || Nagaran ti kho bhikkhu imassetaü catumahābhåtikassa kāyassa adhivacanaü || mātāpettikasambhavassa odanakummāsupacayassa anic- cucchādana-parimaddana-bhedana-viddhaüsanadhammas- sa || || Chadvārā ti kho bhikkhu channetam ajjhattikānam āya- tanānaü adhivacanaü || || Dovāriko ti kho bhikkhu satiyā etam adhivacanaü || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in S1-3 2 B1 siīghaü-; B2 siīgha both always 3 S1-3 katthambho here and further on 4 B1 -sāmikassa 5 S1-3 ni (S3 nã)yyātetvā 6 S1 yathāmaggaü >/ #<[page 195]># %% Sãghaü dåtayugan ti\<*<1>*>/ kho bhikkhu samathavipassanā- netam adhivacanam || || Nagarasāmãti kho bhikkhu vi¤¤āõassetam adhivaca- naü || || Majjhe siīghātako ti kho bhikkhu catunnetam mahābhå- tānam adhivacanaü || pathavãdhātuyā āpodhātuyā tejodhā- tuyā vāyodhātuyā || || Yathābhåtam vacanan ti kho bhikkhu nibbānassetam adhivacanaü || || Yathāgatamaggo ti kho bhikkhu ariyassetam aņņhaīgi- kassa maggassa adhivacanaü || Seyyathãdaü sammādiņņhiyā || pe || sammāsamādhissā ti || || ## 3 Yassa kassaci bhikkhave\<*<2>*>/ bhikkhussa vā bhikkhuniyā vā cakkhuvi¤¤eyyesu råpesu uppajjeyya chando vā rāgo vā doso vā moho vā paņigham\<*<3>*>/ vā pi\<*<4>*>/ cetaso tato cittaü nivāraye\<*<5>*>/ || Sabhayo ceso maggo sappaņibhayo ca sakaõņako ca saga- hano ca ummaggo ca kummaggo\<*<6>*>/ ca duhitiko ca || asap- purisasevito ceso maggo na ceso maggo sappurisehi sevito || na tvam etam arahasãti tato cittaü nivāraye cakkhuvi¤- ¤eyyehi råpehi || || pe || Yassa kassaci bhikkhave bhik- khussa vā bhikkhuniyā vā jivhāvi¤¤eyyesu rasesu || pe || manovi¤¤eyyesu dhammesu uppajjeyya chando vā rāgo vā doso vā moho vā paņighaü vā pi cetaso tato cittaü nivāraye || Sabhayo ceso maggo sappaņibhayo ca sakaõņako ca saga- haõo ca ummaggo ca kummaggo ca duhitiko ca || asappuri- sasevito ceso maggo na ceso maggo sappurisehi sevito || na tvam etam arahasãti tato cittam nivāraye manovi¤¤ey- yehi dhammehi || || 4 Seyyathāpi bhikkhave kiņņhaü\<*<7>*>/ sampannaü kitthā- rakkho\<*<8>*>/ ca pamatto || goõo ca kiņņhādo aduü kiņņham \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 dåteyyayuganti 2 Missing in S1-3; here only 3 B1 sappaņighaü 4 Missing in S1-3 5 B1-2 nivareyya always 6 B1 kumaggo always 7 S1-3 kiņņha here only 8 S1-3 kiņņharakkhato; further on kiņņharakkho >/ #<[page 196]># %<196 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 205. 5>% otaritvā\<*<1>*>/ yāvadatthaü madam āpajjeyya\<*<2>*>/ || || Evam eva kho bhikkhave assutavā puthujjano chasu phassāyatanesu asaüvutākārã pa¤casu kāmaguõesu yāvadatthaü madam āpajjati || || 5 Seyyathāpi bhikkhave kiņņhaü sampannaü kiņņhārak- kho ca apamatto || goõo ca kiņņhādo aduü kiņņham otareyya\<*<3>*>/ tam enaü\<*<4>*>/ kiņņhārakkho nāsāya\<*<5>*>/ sugahitaü gaõheyya || nāsāyaü suggahitaü gahetvā upari ghāņāya\<*<6>*>/ suniggahitaü niggaõheyya upari ghaņāyam suniggahitaü niggahetvā daõķena sutāëitam tāëeyya || daõķena sutāëitaü tāëetvā ossajjeyya || Dutiyam pi kho bhikkhave || pe || Tatiyam pi kho bhikkhave goõo kiņņhādo aduü kiņņham otareyya tam enaü kiņņhārakkho nāsāya\<*<5>*>/ suggahitaü gaõ- heyya || nāsāyaü sugahitaü gahetvā upari ghaņāya sunig- gahitaü niggaõheyya\<*<7>*>/ || upari ghāņāya suniggahitaü nigga- hetvā daõķena sutāëitaü tāëeyya || daõķena sutāëitaü tāëetvā ossajjeyya || || Evaü hi so bhikkhave goõo kiņņhādo gāma- gato vā ara¤¤agato vā ņhānabahulo vā assa nisajjabahulo vā || na taü kiņņhaü puna otareyya || tam eva purimaü daõķasamphassam samanussaranto || || Evam eva kho bhikkhave yato kho\<*<8>*>/ bhikkhuno chasu phassāyatanesu cittam ujujātaü\<*<9>*>/ hoti saümujujātam\<*<10>*>/ ajjhattam eva san- tiņņhati sannisãdati ekodihoti samādhiyati || || 6 Seyyathāpi bhikkhave ra¤¤o vā rājamahāmattassa vā vãõāya saddo assutapubbo assa || so viõāya saddaü suõeyya || so\<*<11>*>/ evaü vadeyya || || Ambho kissa\<*<12>*>/ nu kho eso saddo evaü rajaniyo evaü kamaniyo evam mada- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 -tāritvā 2 B1-2 add pamādam āpajjeyya here and further on 3 S1-3 -tāreyya 4 S1-3 eõa 5 B1-2 nāsāyaü 6 B1-2 ghaņāyam always 7 S1-3 suniggaõheyya instead of suniggahitaü niggaõheyya; for the rest, same remarks as for the preceding ones 8 Missing in S1-3 9 B1-2 udujiķaü 10 B1-2 sudujitaü; S1-3 insert naü 11 Missing in S1-3 12 B1-2 kassa >/ #<[page 197]># %% niyo evam mucchaniyo\<*<1>*>/ evam bandhaniyo ti || tam enam evaü vadeyyuü || || Eso kho bhante vãõā nāma yassā eso saddo evaü rajaniyo evaü kamaniyo evaü mada- niyo evaü mucchaniyo evam bandhaniyo ti || so evaü vadeyya || || Gacchatha me bho tam\<*<2>*>/ vãõam āharathāti || || tassa taü vãõam āhareyyuü || tam enam evaü vadeyyuü || Ayaü kho sā bhante viõā yassā eso saddo evaü rajaniyo evaü kamaniyo evam madaniyo evam mucchaniyo evam bandhaniyoti || so evam vadeyya Alam me bho tāya vãõāya taü eva me saddam āharathāti || || Tam enaü vadeyyuü Ayaü kho bhante vãõā nāma anekasambhārā mahāsam- bhārā anekehi sambhārehi samāraddhā vadati\<*<3>*>/ || sey- yathidaü doõi¤ca paņicca camma¤ca paņicca daõ- ķa¤ca paņicca upaveõa¤\<*<4>*>/ ca paņicca tantiyo ca paņicca koõa¤ ca paņicca purisassa ca tajjaü vāyāmam paņic- ca evāyam bhante vãõā nāma anekasambhārā mahā- sambhārā anekehi sambhārehi samāraddhā vadatãti || so taü vãõaü dasadhā vā satadhā vā phāleyya || dasadhā vā satadhā tam\<*<5>*>/ phāletvā sakalikaü sakalikaü kareyya || sakalikaü sakalikaü karitvā agginā ķaheyya || agginā ķahit- vā masiü kareyya || masiü karitvā mahāvāte vā opuneyya nadiyā vā sãghasotāya pavāheyya || so evam vadeyya || asak- kirāyam\<*<6>*>/ bho vãõā nāma yatheva yaü\<*<7>*>/ ki¤ci vãõā nāma ettha ca mahājano ativelam pamatto palaëito\<*<8>*>/ ti || || 7 Evam eva kho bhikkhave bhikkhu råpam samanesati\<*<9>*>/ yāvatā råpassa gati ||\<*<10>*>/ vedanaü samanesati || pe || sa¤¤aü || saīkhāre || vi¤¤āõaü samanesati yāvatā vi¤¤āõassa gati || tassa råpaü samanesato || pe || sa¤¤aü || saīkhāre || vi¤¤ā- õam samanesato yāvatā vi¤¤āõassa gati || yam pissa taü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 mu¤caniyo; B2 mu¤janiyo always 2 Missing in S1-3 3 B1-2 carati; B2 fails us here till p. 206 (note 5), on account of a gap of two sheets 4 B2 upaviõe; B1 upadhiraõe 5 Missing in S1-3 6 B1 asatikirāyaü 7 S1 B1-2 nāma theva yaü 8 S1 palāëito; S3 paëāëito 9 So B1 always; S1-3 saīkamant (S3 õt) esatã further on sammantesati-to, S1 having always -aõte- 10 S1 gatiü always, S3 sometimes >/ #<[page 198]># %<198 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 206. 3>% hoti Ahan ti vā Mamanti vā Asmãti vā tam pi tassa na hotãti || || ## 3 Seyyathāpã bhikkhave puriso arugatto pakkagatto saravanam paviseyya || tassa kusakaõņakā\<*<1>*>/ ceva\<*<2>*>/ pāde vijjheyyuü\<*<3>*>/ aråpakkāni\<*<4>*>/ gattāni vilikkheyyuü\<*<5>*>/ || evaü hi so\<*<6>*>/ bhikkhave puriso bhiyyosomattāya tatonidānam dukkhadomanassaü {paņisaüvediyetha}\<*<7>*>/ || Evaü eva kho bhikkhave idhekacco bhikkhu gāmagato vā ara¤¤agato\<*<8>*>/ vā labhati vattāram aya¤ ca kho\<*<9>*>/ āyasmā evaükārã\<*<10>*>/ evaüsamācāro asucigāmakaõņako ti || taükaõņako ti\<*<11>*>/ viditvā saüvaro ca asaüvaro ca veditabbo || || 4 Katha¤ ca bhikkhave asaüvaro hoti || || Idha bhik- khave bhikkhu cakkhunā råpaü disvā piyaråpe råpe adhi- muccati || appiyaråpe råpe vyāpajjati || anupaņņhitakāyasatã ca viharati parittacetaso || ta¤ca cetovimuttim pa¤¤āvimut- tiü yathābhåtaü nappajānāti || yatthassa te uppannā pāpakā akusalā dhammā aparisesā nirujjhanti || Sotena saddaü sutvā || Ghānena gandhaü ghāyitvā || Jivhāya rasaü sāyitvā || kāyena poņņhabbam phusitvā || || Manasā dham- maü vi¤¤āya piyaråpe dhamme adhimuccati || appiyaråpe dhamme vyāpajjatã anupaņņhitakāyasatã ca viharati parit- tacetaso ta¤ ca cetovimuttim pa¤¤āvimuttiü yathābhåtaü nappajānāti || yatthassa te uppannā pāpakā akusalā dhammā aparisesā nirujjhanti || || 5 Seyyathāpi bhikkhave puriso chappāõake gahetvā nānāvisaye nānāgocare daëhāya rajjuyā bandheyya || ahiü gahetvā daëhaya rajjuyā bandheyya || suüsumāraü gahetvā daëhāya rajjuyā bandheyya || pakkhiü gahetvā daëhāya rajjuyā bandheyya || kukkuraü gahetvā daëhāya rajjuyā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -kaõņako; B1 -kaõķa- always 2 B1 cepi 3 B1 vijjeyyuü 4 S1-3 sarapattāni (S3 -õi) ca 5 B1 vilekkheyyuü 6 B1 kho instead of hi so 7 B1 paņisaüvedi 8 S1 gāmato . . . ara¤¤ato 9 S1-3 so 10 S1-3 etarahi 11 B1 asucigāmakaõņakoti iti >/ #<[page 199]># %% bandheyya || sigālam gahetvā daëhāya rajjuyā bandheyya || makkaņam gahetvā daëhāya rajjuyā bandheyya || || Daëhāya rajjuyā bandhitvā majjhe gaõņhiü karitvā ossajjeyya || || Atha kho te bhikkhave chappāõakā nānāvisayā nānāgocarā sakaü sakaü gocaravisayam āvi¤cheyyuü\<*<1>*>/ || ahi āvi¤cheyya vammikaü pavekkhāmã ti || suüsumāro āvi¤cheyya udakaü pavekkhāmãti || pakkhã āvi¤cheyya ākāsaü ķessāmãti\<*<2>*>/ || kukkuro āvi¤cheyya gāmaü pavekkhāmãti || sigālo āvi¤- cheyya sãvathikaü\<*<3>*>/ pavekkhāmãti || makkaņo āvi¤cheyya vanam pavekkhāmãti || || Yadā kho\<*<4>*>/ te bhikkhave chap- pāõakājhattā assu kilantā || atha kho\<*<4>*>/ yo nesam pāõa- kānaü\<*<5>*>/ balavataro assa || tassa te anuvatteyyuü\<*<6>*>/ anuvi- dhãyeyyuü\<*<7>*>/ vasaü gaccheyyuü || || Evam eva kho bhik- khave yassa kassaci bhikkhuno kāyagatā sati abhāvitā abahulikatā || taü cakkhu āvi¤chati\<*<8>*>/ manāpiyesu råpesu amanāpiyā\<*<9>*>/ råpā paņikkulā honti || pa\<*<10>*>/ || mano āvi¤chati manāpiyesu dhammesu amanāpiyā dhammā patikkulā honti || || Evaü kho bhikkhave asaüvaro hoti || || 6 Katha¤ca bhikkhave saüvaro hoti || || Idha bhikkhave bhikkhu cakkhunā råpaü disvā piyaråpe råpe\<*<12>*>/ nādhimuccati || appiyaråpe råpe\<*<13>*>/ na vyāpajjati upaņņhitakāyasatã ca viharati appamāõacetaso || ta¤ca cetovimuttiü pa¤¤āvimuttiü yathābhåtam pajānāti || yathassa te uppannā pāpakā akusalā dhammā aparisesā nirujjhanti || la || Jivhāya rasaü sāyitvā || la || Manasā dham- maü vi¤¤āya piyaråpe dhamme nādhimuccati || appiyaråpe \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 āvicche- and āvi¤che-; S1 āvi¤che-; S3 āvi¤je- 2 S3 vessāmãti 3 B1 sivaņņhikaü always 4 Missing in S1-3 5 S1-3 pāõako 6 S1-3 anupavatteyyuü 7 B1 -vidhāyeyyuü 8 S1 āvijjati 9 S1-3 manāpikesu . . . amanāpikassa always 10 Instead of ||pa || S3 has jivhā āvi¤jati manāpitesu rasesu --pe--; S1 avi¤jamānapitesu-, āvi¤ja being put instead of a prior erased āvichati 11 S3 omits råpe; S1 piyaråpe 12 Missing in S1-3 >/ #<[page 200]># %<200 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 206. 7>% dhamme na vyāpajjati || upaņņhitakāyasatã ca viharati appamaõacetaso || ta¤ ca cetovimuttiü pa¤¤āvimuttim yathābhåtam pajānāti || yatthassa te uppannā pāpakā akusalā dhammā aparisesā nirujjhanti || || 7 Seyyathāpi bhikkhave puriso chappāõake gahetvā nānāvisaye nānāgocare daëhāya rajjuyā bandheyya || ahiü gahetvā daëhāya rajjuyā bandheyya || suüsu- māraü gahetvā || pakkhiü gahetvā || kukkuraü gahetvā sigālaü gahetvā || makkaņaü gahetvā || daëhāya rajjuyā bandheyya || daëhāya rajjuyā bandhitvā daëhe khãle vā thambhe vā upanibandheyya || atha kho te bhikkhave chappāõakā nānāvisayā nānāgocarā sakaü sakaü go- caravisayam āvi¤cheyyuü || ahi āvi¤cheyya vammikaü pavekkhāmãti || suüsumāro āvi¤cheyya udakam pavek- khāmãti || pakkhã āvi¤cheyya ākāsaü ķessāmãti\<*<1>*>/ || kukkuro avi¤cheyya gāmam pavekkhāmãti || sigālo āvi¤cheyya sãvathikaü pavekkhāmãti || makkato āvi¤cheyya vanaü pavekkhāmãti || yadā kho bhikkhave chappāõakājhattā assu kilantā || atha taü eva khãle vā thambhe vā upatiņņheyyuü upanisãdeyyum upanipajjeyyuü\<*<2>*>/ || evam eva kho bhikkhave yassa kassaci bhikkhuno kāyagatā sati bhāvitā bahulãkatā || taü cakkhuü nāvi¤chati manāpiyesu råpesu amanāpiyā råpā na\<*<3>*>/ paņikkulā honti || pa || jivhā nāvi¤chati || pe || mano nāvi¤chati manāpiyesu\<*<4>*>/ dhammesu amanapiyā\<*<4>*>/ dhammā na paņikkulā honti || || Evaü kho bhikkhave saüvaro hoti || || 8 Daëhe khãle vā thambe\<*<5>*>/ vā ti kho bhikkhave kāya- gatāya satiyā\<*<6>*>/ etam adhivacanaü || tasmāti ha vo\<*<6>*>/ bhik- khave etaü sikkhitabbam Kāyagatā no sati bhāvitā bhavis- sati bahulãkatā yānikatā vatthukatā anuņņhitā paricitā susamāraddhāti || || Evaü hi kho bhikkhave sikkhitab- ban ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 ķesāmãti; S3 vessāmãti 2 S1-3 add vasaü gaccheyyuü 3 S1-3 rupāõi (S1 -ni) instead of råpāna 4 S3 tambhe, a prior th being erased 5 Missing in S1-3 >/ #<[page 201]># %% ## 3 Seyyathāpi bhikkhave yavakalāpã catumahāpathe\<*<1>*>/ nikkhittā assa\<*<2>*>/ || atha cha purisā\<*<3>*>/ āgaccheyyuü vyā- bhaīgihatthā te\<*<4>*>/ taü\<*<5>*>/ yavakalāpim chahi vyābhaīgãhi haneyyuü || evaü hi sā bhikkhave yavakalāpã suhatā assa chahi vyābhaīgãhi ha¤¤amānā || || Atha sattamo puriso āgaccheyya vyābhaīgihattho so taü yavakalāpiü sat- tamāya vyābhaīgiyā haneyya || evaü hi sā bhikkhave yavakalāpã suhatatarā assa sattamāya vyābhaīgiyā ha¤- ¤amānā || || 4 Evam eva kho bhikkhave assutāvā puthujjano cak- khusmiü ha¤¤ati manāpāmanāpehi råpehi || la || jivhāya ha¤¤ati manāpāmanāpehi rasehi || manasmiü ha¤¤ati manāpāmanāpehi dhammehi || sace so bhikkhave assutavā puthujjano āyatipunabbhavāya ceteti || evaü hi\<*<6>*>/ so bhik- khave moghapuriso suhatataro hoti || seyyathāpi bhikkhave\<*<7>*>/ sā\<*<8>*>/ yavakalāpã sattamāya vyābhaīgiyā ha¤¤amānā || || 5 Bhåtapubbam bhikkhave devāsurasaīgāmo samupab- båëho\<*<9>*>/ ahosi || || Atha kho bhikkhave Vepacitti asurindo asure āmantesi || sace mārisā devāsurasaīgāme samupab- båëhe asurā jineyyuü || devā parājineyyuü || yena taü Sakkaü devānam indam kaõņhe\<*<10>*>/ pa¤camehi bandhanehi bandhitvā mama santike āneyyātha asurapuranti || || Sakko pi kho bhikkhave devānam indo deve Tāvatiüse āmantesi || || Sace mārisā devāsurasaīgāme samupabbåëhe devā jiney- yuü asurā parājineyyuü || yena naü Vepacittim\<*<11>*>/ asurindaü kaõņhe pa¤camehi bandhanehi bandhitvā mama santike āneyyātha Sudhammaü devasabhanti\<*<12>*>/ || || 6 Tasmiü kho pana saīgāme devā jiniüsu asurā parāji- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 cātummahāpathe, preceded by su in S3 2 S1-3 assu 3 S1-3 omit cha 4 S1 ne; S3 õe 5 Missing in B1 6 Missing in S1-3 7 Missing in B1 8 Missing in S1-3 9 B1 samuppabråëho-e always 10 S1-3 kaõņha always 11 S1-3 Vepacitti 12 S1-3 omit deva here and further on >/ #<[page 202]># %<202 SAėâYATANA-SAũYUTTA [XXXV. 207. 7>% niüsu || || Atha kho bhikkhave devā Tāvatiüsā Vepacittim asurindaü kaõņhe pa¤camehi bandhanehi bandhitvā Sakkassa devānam indassa santike ānesuü Sudhammaü devasabhaü || || 7 Tatra sudam bhikkhave Vepacitti asurindo kaõņhe pa¤camehi bandhanehi baddho hoti || || Yadā ca\<*<1>*>/ kho bhikkhave Vepacittissa asurindassa evaü hoti || Dhammikā kho devā adhammikā asurā idheva dānāham devapuraü gacchāmãti || atha kaõņhe pa¤camehi bandhanehi muttam attānaü\<*<2>*>/ samanupassati || dibbehi ca pa¤cahi kāmaguõehi\<*<3>*>/ samappito samaīgãbhåto paricāreti || || Yadā ca kho bhik- khave Vepacittissa asurindassa evaü hoti Dhammikā kho asurā adhammikā devā tattheva dānāham asurapuraü gamissāmãti || atha kaõņhe pa¤camehi bandhanehi bad- dham\<*<4>*>/ attānaü samanupassati || dibbehi ca pa¤cahi kāmaguõehi parihāyati || || 8 Evaü sukhumaü kho bhikkhave Vepacittibandhanaü tato sukhumataraü Mārabandhanaü || ma¤¤amāno kho bhikkhave baddho\<*<5>*>/ Mārassa ama¤¤amāno mutto pāpimato || Asmãti bhikkhave ma¤¤itam etaü Ayam aham asmãti ma¤¤itam etaü Bhavissan ti ma¤¤itam etaü Na bhavis- san ti ma¤¤itam etaü || Råpã bhavissan ti ma¤¤itam etaü Aråpã bhavissan ti ma¤¤itam etaü Sa¤¤ã bhavissan ti Asa¤¤ã bhavissan ti ma¤¤itam etam Nevasa¤¤ãnāsa¤¤ã bhavissan ti ma¤¤itam etaü || ma¤¤itam\<*<6>*>/ bhikkhave rāgo ma¤¤itaü\<*<6>*>/ gaõķo ma¤¤itam\<*<6>*>/ sallaü || || Tasmāti ha bhik- khave ama¤¤itamānena cetasā viharissāmāti || || 9 Eva¤hi vo bhikkhave sikkhitabbaü || || Asmãti bhik- khave i¤jitam etaü Ayam aham asmãti i¤jitam etam Bha- vissan ti i¤jitam etaü Na bhavissan ti i¤jitam etaü || Råpã bhavissan ti i¤jitam etaü Aråpã bhavissan ti i¤jitam etam Sa¤¤ã bhavissan ti i¤jitam etaü Asa¤¤ã bhavissanti i¤jitam etaü Nevasa¤¤ināsa¤¤ã bhavissan ti i¤jitam etaü || i¤jitam \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in S1-3 2 S1-3 attā 3 S1-3 dibbehi pa¤cakāmaguõehi 4 B1 S3 bandhaü 5 B1 S3 bandho 6 S1-3 add etaü >/ #<[page 203]># %% bhikkhave rāgo i¤jitaü gaõķo i¤jitaü sallaü || || Tasmā ti ha bhikkhave ani¤jamānena\<*<1>*>/ cetasā viharissāmāti || || 10 Evaü hi vo bhikkhave sikkhitabbaü || || Asmãti bhikkhave phanditam etaü Ayam aham asmãti phanditam etaü Bhavissan ti || pa || Na\<*<2>*>/ bhavissan ti || Råpã bhavissan ti || Aråpã bhavissan ti || Sa¤¤ã bhavissan ti || Asa¤¤ã bhavissan ti || Nevasa¤¤ãnāsa¤¤ã bhavissan ti phanditam etaü || phandi- tam bhikkhave rāgo phanditaü gaõķo phanditam sallaü || || Tasmā ti ha bhikkhave aphandamānena\<*<3>*>/ cetasā viharis- sāmāti || || 11 Evaü hi vo bhikkhave sikkhitabbaü || || Asmãti bhik- khave papa¤citam etaü Ayam aham asmãti papa¤citam etam || Bhavissan ti || pa || Na bhavissan ti || Råpã bhavissan ti || Aråpã bhavissan ti || Sa¤¤ã bhavissan ti || Asa¤¤ã bhavissan ti || || Nevasa¤¤ãnāsa¤¤ã bhavissan ti papa¤citam etaü || || Papa¤citam bhikkhave rāgo papa¤citaü gaõķo papa¤- citaü sallaü || || Tasmāti ha bhikkhave nappapa¤cena\<*<4>*>/ cetasā viharissāmāti || || 12 Evaü hi vo bhikkhave sikkhitabbaü || || Asmãti bhikkhave mānagatam etaü Ayam aham asmãti māna- gatam etaü || Bhavissan ti mānagatam etaü Na bhavissan ti mānagatam etaü\<*<5>*>/ || Råpã bhavissan ti mānagatam etaü || Aråpã bhavissan ti mānagatam etaü || Sa¤¤ã bhavissan ti mānagatam etaü || Asa¤¤ã bhavissan ti mānagatam etaü || || Nevasa¤¤ãnā sa¤¤ã {bhavissan} ti mānagatam etaü || || Mānagatam bhikkhave rāgo mānagataü gaõķo mānagataü sallaü || || Tasmā ti ha bhikkhave nihatamānena cetasā viharissāmā ti || || Evaü hi vo bhikkhave sikkhitabban ti || || âsãvisavaggo pa¤camo6 Tassuddānaü7 || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 ani¤jiyamānena 2 S1-3 add namebhavissanti 3 B1 aphandiyamānena 4 So B1, S1 nippa¤cārāmena; S3 papa¤cārāmena 5 Na bhavi- is omitted by S1-3 6 S1-3 âsivisaggo sattamo driven back after the uddānam 7 S1-3 tatrudo >/ #<[page 204]># %<204 VEDANâ-SAũYUTTAM [XXXVI. 1. 3>% âsãviso Ratho Kummo || dve Dārukkhandhā\<*<1>*>/ Avassuto || Dukkhadhammā Kiüsukā Vãõā || Chapāõā Yavakalapã ti\<*<2>*>/ || Catutthapāõõāsake\<*<3>*>/ vagguddānaü || Nandikkhayā Saņņhinayā || Samuddo Uragena\<*<4>*>/ ca Catupaõõāsakā\<*<5>*>/ ete || Nipātesu pakāsitā ti || || ## ## ## 3 Tisso imā bhikkhave vedanā || katamā tisso || || Sukhā vedanā dukkhā vedanā adukkhamasukhā\<*<6>*>/ vedanā || || Imā kho bhikkhave tisso vedanā ti || || 4 Samāhito sampajāno || sato buddhassa sāvako || Vedanā capajānāti || vedanāna¤ca sambhavaü ||\<*<1>*>/ || Yattha cetā\<*<7>*>/ nirujjhanti || magga¤ca khayagāminam || Vedanānaü khayā bhikkhu || nicchāto parinibbuto ti ||\<*<2>*>/ || ## 3 Tisso imā bhikkhave vedanā || katamā tisso || || Sukhā vedanā dukkhā vedanā adukkhamasukhā vedanā || || Imā kho bhikkhave tisso vedanā ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 -khandena 2 -cchapāõākāya (S3 -ā) ca kalāpakenacāti 3 S1-3 add hi 4 B1 udakena 5 S1-3 catuttha- 6 S1-3 have sometimes sukhā . . . dukkhā, sometimes sukha . . . dukkha 7 S3 to (or no) >/ #<[page 205]># %% 4 Sukhaü vā yadi vā\<*<1>*>/ dukkhaü || adukkhamasukhaü saha || Ajjhatta¤ca bahiddhā ca || Yaü ki¤ci atthi veditaü ||\<*<1>*>/ || Etaü dukkhan ti ¤atvāna || mosadhammam palokinaü || Phussaphussavayam\<*<2>*>/ passaü\<*<3>*>/ || evaü tattha virajja- tãti ||\<*<2>*>/ || ## 3 Tisso imā bhikkhave vedanā || katamā tisso || || Sukhā vedanā dukkhā vedanā adukkhamasukhā vedanā || || 4 Sukhāya bhikkhave vedanāya rāgānusayo pahātabbo || dukkhāya\<*<4>*>/ vedanāya paņighānusayo pahātabbo || adukkham asukhāya\<*<5>*>/ vedanāya\<*<5>*>/ avijjānusayo pahātabbo || || 5 Yato kho bhikkhave bhikkhuno sukhāya vedanāya rāgānusayo pahãno hoti || dukkhāya vedanāya paņighānu- sayo pahãno hoti || adukkhamasukhāya vedanāya avijjānu- sayo pahãno hoti || ayaü vuccati bhikkhave bhikkhuno pahãnarāgānusayo\<*<6>*>/ sammaddaso\<*<7>*>/ acchejji taõhaü\<*<8>*>/ || vivat- tayi\<*<9>*>/ saüyojanaü || sammāmānābhisamayā antam\<*<10>*>/ akāsi dukkhassāti || 6 Sukhaü vediyamānassa\<*<11>*>/ || vedanam appajānato || So\<*<12>*>/ rāgānusayo hoti || anissaraõadassino ||\<*<1>*>/ || Dukkhaü vediyamānassa || vedanam appajānato || Patighānusayo hoti || anissaraõadassino ||\<*<2>*>/ || Adukkhamasukhaü santam || bhåripa¤¤ena desitaü || Taü cāpi\<*<13>*>/ abhinandati\<*<14>*>/ || neva dukkhā pamuccati ||\<*<3>*>/ || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 yadiyaü 2 S1 -phussa¤cayam (?); S3 phussadvayam 3 S1-3 phassaü 4 ya is missing in S1, erased in S3 5 ya is missing in S1 6 B1 bhikkhu niranusayo || 7 sammaddaso is omitted by S1-3 which, instead of it, put a line -- 8 S1 acchecchaõhaü; S3 acchecchiõhā 9 S1 vāvattasã (S3 -yã) 10 S1 antim 11 B1 vedaya- 12 Missing in S1-3 13 S3 vāpa 14 S1-3 abhinandanti >/ #<[page 206]># %<206 VEDANâ-SAũYUTTAM [XXXVI. 4. 3>% Yato ca kho bhikkhu ātāpã || sampaja¤¤aü\<*<1>*>/ na ri¤cati || Tato so vedanā sabbā || parijānāti paõķito ||\<*<4>*>/ || So vedanā pari¤¤āya || diņņhe\<*<2>*>/ dhamme anāsavo || Kāyassa bhedā dhammaņņho || saīkhaü nopeti\<*<3>*>/ vedagå ti ||\<*<5>*>/ || ## 3 Assutavā bhikkhave puthujjano yaü\<*<4>*>/ vācam bhāsati Atthi mahāsamudde pātālo ti || taü kho panetam bhikkhave assutavā puthujjano asantam asaüvijjamānam evaü vācam bhāsati\<*<5>*>/ Atthi mahāsamudde pātālo ti || || 4 Sārãrikānaü kho etam bhikkhave dukkhānaü vedanā- naü adhivacanaü yad idam pātāloti || || 5 Assutavā bhikkhave puthujjano sārãrikāya dukkhāya vedanāya phuņņho samāno socati kilamati paridevati urat- tāëã kandati\<*<6>*>/ sammoham āpajjati || ayaü vuccati bhikkhave assutavā puthujjano pātāle na\<*<7>*>/ paccuņņhāsi\<*<8>*>/ gādha¤ca naj- jhagā || 6 Sutavā ca kho\<*<9>*>/ bhikkhave ariyasāvako sārãrikāya duk- khāya vedanāya phuņņho samāno na\<*<10>*>/ socati na kilamati na paridevati na urattāëãkandati na sammoham āpajjati\<*<11>*>/ || ayaü vuccati bhikkhave sutavā ariyasāvako pātāle paccuņ- ņhāsi\<*<12>*>/ gādha¤ca ajjhagāti || || Yo\<*<13>*>/ etā nādhivāseti || uppannā vedanā dukkhā\<*<14>*>/ || Sārãrikā pāõaharā || yāhi puņņho pavedhati || Akkandati parodati || dubbalo appathāmako || Na so pātāle\<*<15>*>/ paccuņņhāsi\<*<16>*>/ atho gādham pi najjhagā\<*<16>*>/ ||\<*<1>*>/ || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 -ja¤¤ena 2 S1-3 diņņha always 3 S1-3 na upeti 4 S3 evaü 5 B2 reappears here; the gap is over (see p. 197 n. 3) 6 S1-3 urattāliü- always 7 So B1-2; S1 pātālaü na; S3 pātala, omitting na 8 B2 paccupaņņhāsi 9 Missing in S1-3 10 B1 neva 11 B1-2 sammoham nāpajjati 12 B1 paccuppaņņhāsi 13 Missing in S1-3 14 S3 sukhā 15 S1-3 pātālaü 16 S3, B2 paccupaņņhāsi; B1 paccuņņhāyi corrected from paccuņņhāsi 17 This last verse (Na so . . .) is by S3 driven back to the end of the next gāthā >/ #<[page 207]># %% Yo ce\<*<1>*>/ tā adhivāseti || uppannā vedanā dukkhā || Sārãrikā pāõaharā || yāhi puņņho na vedhati || Sa ce pātāle paccuņņhāsi\<*<2>*>/ atho gādham pi ajjhagāti\<*<3>*>/ || ## 3 Tisso imā bhikkhave vedanā || katamā tisso || || Sukhā ūvedanā dukkhā vedanā adukkhamasukā vedanā || || Sukhā bhikkhave vedanā dukkhato daņņhabbā || dukkhā vedanā sallato daņņhabbā || adukkhamasukhā vedanā aniccato daņ- ņhabbā || || 4 Yato kho bhikkhave bhikkhuno sukhā vedanā dukkhato diņņhā\<*<4>*>/ honti || dukkhā vedanā sallato diņņhā hoti || aduk- khamasukhā vedanā aniccato diņņha hoti || ayaü vuccati bhikkhave bhikkhu sammaddaso\<*<5>*>/ acchejji\<*<6>*>/ taõham vivat- tayi\<*<7>*>/ saüyojanaü sammamānābhisamayā antam akāsi dukkhassā ti || || Yo sukhaü dukkhato adda\<*<8>*>/ || dukkham adakkhi\<*<9>*>/ sallato || adukkhamasukhaü santaü || adakkhi nam aniccato || || Sa ve sammaddaso bhikkhu || parijānāti vedanā || So vedanā pari¤¤āya || diņņhadhamme\<*<10>*>/ anāsavo || Kāyassa bhedā dhammaņņho || saīkhaü nupeti\<*<11>*>/ veda- gåti || || ## 3 Assutavā bhikkhave puthujjano sukham pi vedanaü vediyati\<*<12>*>/ dukkham pi vedanaü vediyati adukkhamasukham pi vedanaü vediyati || || 4 Sutavā bhikkhave ariyasāvako sukham pi vedanaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 ve 2 S3 saccuņņhāsi; B2 paccupaņņhāsi as before 3 S3 ajjhagāt, the t being erased and the verse na so pātālaü . . . being added 4 S1-3 diņņho 5 B2 sammadasso always 6 S3 acchecchi 7 S1 vivattayã; S3 vāvattayã 8 S1-3 addaü 9 S1-3 addakkhi always 10 B1-2 diņņhevadhamme 11 S1-3 na upeti 12 B1-2 vedayati always >/ #<[page 208]># %<208 VEDANâ-SAũYUTTAM [XXXVI. 6. 5>% vediyati dukkham pi vedanaü vediyati adukkhamasukham pi vedanaü vediyati || 5 Tatra bhikkhave ko viseso ko adhippāyoso\<*<1>*>/ kim nānā- karaõaü sutavato ariyasāvakassa assutavatā\<*<2>*>/ puthujja- nenāti || || 6 Bhagavaümålakā no bhante dhammā || la || 7 Assutavā bhikkhave puthujjano dukkhāya vedanāya puņņho samāno socati kilamati paridevati urattālãkandati sammoham āpajjati || so dve vedanā vediyati kāyika¤ ca cetasika¤ ca || || 8 Seyyathāpi bhikkhave purisaü sallena || vijjheyyuü\<*<3>*>/ || tam enam\<*<4>*>/ dutiyena sallena\<*<5>*>/ vijjheyyuü || evaü hi so bhikkhave puriso dve salle vedanā\<*<6>*>/ vediyati\<*<7>*>/ || || Evam eva kho bhikkhave assutavā puthujjano dukkhāya vedanāya puņņho samāno socati kilamati paridevati urattāliü kandati sammoham āpajjati || so dve vedanā vediyati kāyika¤ca cetasika¤ca || tassāyeva kho pana dukkhāya vedanāya puņņho samāno\<*<8>*>/ paņighavā hoti || tam enam dukkhāya vedanāya paņighavantaü yo dukkhāya vedanāya patighā- nusayo so anuseti || || So dukkhāya vedanāya phuņņho samāno kāmasukham abhinandati || taü kissa hetu || na hi\<*<9>*>/ bhikkhave pajānāti assutavā puthujjano a¤¤atra kāmasukhā dukkhāya vedanāya nissaraõaü || tassa kāmasukham\<*<10>*>/ abhinandato yo sukhāya vedanāya rāgānusayo so anuseti || so tāsaü vedanānaü samudaya¤ca atthagama¤ca assā- da¤ca ādãnava¤ca nissaraõa¤ca yathābhåtaü nappajānāti || tassa tāsam vedanānaü samudaya¤ca atthagama¤ca assā- da¤ca nissaraõa¤ca yathābhåtam appajānato yo adukkha- masukhāya vedanāya avijjānusayo so anuseti || || So su- khaü ce vedanaü vediyati sa¤¤utto naü vediyati || duk- khaü ce vedanaü vediyati sa¤¤utto naü vediyati || aduk- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 adhippāyo 2 S3 assutavā 3 B1 vijjheyya always 4 S1-3 tamena 5 B1-2 insert here anuvedhaü (B2 -daü) 6 B1 dvesallenavedanaü 7 S3 vediyetha; B1-2 vedayati 8 B1-2 omit puņņho samāno 9 B1 inserts so 10 B1-2 insert ca >/ #<[page 209]># %% khamasukhaü ce\<*<1>*>/ vedanaü vediyati sa¤¤utto naü vediyati || ayaü vuccati bhikkhave assutavā puthujjano\<*<2>*>/ sa¤¤utto jātiyā maraõena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi sa¤¤utto dukkhasmāti vadāmi || || 9 Sutavā ca kho bhikkhave ariyasāvako dukkhāya veda- nāya puņņho samāno na socati na kilamati na paridevati na urattālãkandati na sammoham āpajjati || so ekaü vedanaü vediyati kāyikaü || na cetasikaü || || 10 Seyyathāpi bhikkhave purisaü sallena vijjheyyuü || na tam enaü\<*<3>*>/ dutiyena sallena anuvijjheyyuü\<*<4>*>/ || || Evaü hi so bhikkhave puriso ekasallena\<*<5>*>/ vedanaü vediyati\<*<6>*>/ || || Evam eva kho bhikkhave sutavā ariyasāvako dukkhāya vedanāya phuņņho samāno na socati na kilamati na pari- devati na urattāëãkandati na sammoham āpajjati || so ekaü vedanaü vediyati kāyikaü na cetasikaü || tassā yeva kho pana dukkhāya vedanāya paņighavā na\<*<7>*>/ hoti || tam enam\<*<8>*>/ dukkhāya vedanāya apaņighavantaü yo dukkhāya vedanāya paņighanusayo so\<*<9>*>/ nānuseti || || So dukkhāya vedanāya phuņņho samāno kāmasukhaü nābhinandati || taü kissa hetu || pajānāti\<*<10>*>/ bhikkhave sutavā ariyasāvako a¤¤atra kāmasukhā dukkhāya vedanāya nissaraõaü || tassa kāmasukhaü nābhinandato\<*<11>*>/ yo sukhāya vedanāya rāgā- nusayo so nānuseti || || So tāsaü vedanānaü samudaya¤ca atthagama¤ca assāda¤ca ādãnava¤ca nissaraõa¤ca yathā- bhåtam pajānāti || tassa tāsaü vedanānaü samudaya¤ca atthagama¤ca assāda¤ca ādãnava¤ca nissaraõa¤ca yathā- bhåtam pajānato\<*<12>*>/ yo adukkhamasukhāya vedanāya avijjānusayo so nānuseti || || So sukhaü ce vedanaü vediyati visa¤¤utto naü vediyati || dukkham ce vedanaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in S1-3 2 S1-3 put here a line -- 3 So B2; S1 tamena; S3 nametaü 4 So S1-3; B1 paņivedhaü vijjheyya; B2 anuvedhaü vijjheyyuü 5 S1-3 ekaü sallena 6 S1-3 vediyetha 7 S1-3 paņighavā (without na); B1 paņighavānaü; B2 paņighaüvā na 8 S1 eva 9 Missing in S1-3 10 B1-2 insert so 11 S1-3 anabhi- 12 S1 pajānātino >/ #<[page 210]># %<210 VEDANâ-SAũYUTTAM [XXXVI. 6. 11>% vediyati visa¤¤utto naü vediyati || adukkhamasukhaü ce vedanam vediyati visa¤¤utto naü vediyati || || Ayaü vuccati bhikkhave ariyasāvako visa¤¤uto jātiyā jarāya\<*<1>*>/ maraõena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi visa¤- ¤utto dukkhasmā ti vadāmi || || 11 Ayaü kho bhikkhave viseso ayam adhippāyoso idaü nānākaraõaü sutavato ariyasāvakassa assutavatā puthujja- nenā ti || || 12 Na vedanaü\<*<2>*>/ vediyati sapa¤¤o sukham pi dukkham pi bahussuto pi || ayaü ca dhãrassa\<*<3>*>/ puthujjanena || mahā\<*<4>*>/ viseso kusalassa hoti ||\<*<1>*>/ || Saīkhātadhammassa bahussutassa || sampassato\<*<5>*>/ lokam imam pāra¤ca || iņņhassa dhammā na mathenti\<*<6>*>/ cittaü || aniņņhato no paņighātam\<*<7>*>/ eti ||\<*<2>*>/ || Tassānurodhā\<*<8>*>/ athavā virodhā || vidhåpitā atthagatā na santi || padaü\<*<9>*>/ ca ¤atvā virajam asokaü || sammā pajānāti\<*<10>*>/ bhavassa pāragåti || || ## 1 Ekaü samayam Bhagavā Vesaliyaü viharati Mahāvane Kuņāgārasālāyaü || || 2 Atha kho Bhagavā sāyaõhasamayaü paņisallāõā vuņņhito yena gilānasālā tenupasaīkami || upasaīkamitvā pa¤¤atte āsane nisãdi || nisajja kho Bhagavā bhikkhå \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3, B2 jarā 2 B1 so (or yo) vedanā; S1 nacenaü; S3 na veõaü 3 B2 pi rassa corrected from virassa 4 B1 ayaü 5 B1 vipassato 6 B2 satenti 7 S3 patighāõam 8 B1 -nugedhā 9 B1 vidhåsiupasaīkamitā atthaīgatāsantipadam 10 S1-3 sammappajānā (S3 -õa) ti >/ #<[page 211]># %% āmantesi sato bhikkhave bhikkhu sampajāno kālam āgameyya || ayaü vo\<*<1>*>/ amhākam anusāsanã\<*<2>*>/ || || 3 Kathaü ca bhikkhave bhikkhu sato hoti || || Idha bhikkhave bhikkhu kāye kāyānupassã viharati ātāpã sampajāno satimā vineyyaloke abhijjhādomanassaü || vedanāsu || pe || citte\<*<3>*>/ dhammesu\<*<4>*>/ dhammānupassã viharati ātāpã sampajāno satimā vineyyaloke abhijjhādomanassaü || || Evaü kho bhikkhave bhikkhu sato hoti || || 4 Kathaü ca bhikkhave bhikkhu sampajāno hoti || || Idha bhikkhave bhikkhu abhikkante paņikkante sampa- jānakārã hoti || ālokite vilokite sampajānakārã hoti || sam- mi¤jite\<*<5>*>/ pasārite sampajānakārã hoti || saīghāti-pattacã- varadhāraõe sampajānakārã hoti || asite pite khāyite sāyite sampajānakārã hoti || uccārapassāvakamme sampajānakārã hoti || gate ņhite nisinne sutte jāgarite bhāsite tuõhãbhāve sampajānakārã hoti || || Evaü kho bhikkhave bhikkhu sampajāno\<*<6>*>/ hoti || || 5 Sato bhikkhave bhikkhu sampajāno kālam āgameyya ayaü kho\<*<7>*>/ amhākam anusāsanã\<*<8>*>/ || || 6 Tassa ce\<*<9>*>/ bhikkhave bhikkhuno evaü satassa sampajā- nassa appamattassa ātāpino pahitattassa viharato uppajjati sukhā vedanā || so evam pajānāti || Uppannā kho me ayaü sukhā vedanā || sā ca kho paņicca no apaņicca || kim paņicca imaü eva kāyam paņicca || ayaü kho pana kāyo anicco saīkhato paņicca samuppanno || aniccaü kho pana saīkha- tam paņicca samuppannam kāyam paņicca uppannā sukhā vedanā kuto niccā bhavissatãti || || So kāye ca sukhāya ca\<*<10>*>/ vedanāya aniccānupassã viharati || vayānupassã viharati || virāgānupassã viharati || nirodhānupassã viharati || paņi- nissaggānupassã viharati || tassa kāye ca sukhāya ca\<*<11>*>/ vedanāya aniccānupassino viharato vayānupassino viharato virāgānupassino viharato nirodhānupassino viharato paņi- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 kho 2 B1-2 -sāsani always 3 S1-- cirattā cittā--; S3--citte cittā-- 4 S1-3 dhamme 5 B1-2 sama¤chite; B2 sama¤jite 6 B1-2 sampajānakārã 7 B1-2 vo 8 S3 anusāsanãti 9 S1-3 omit ce 10 S1 omits ca; S3 puts it after vedanāya 11 S1-3 omit ca >/ #<[page 212]># %<212 VEDANâ-SAũYUTTAM [XXXVI. 7. 7>% nissaggānupassino viharato yo kāye ca sukhāya ca\<*<1>*>/ vedanāya rāgānusayo\<*<2>*>/ so pahãyati || || 7 Tassa ce bhikkhave bhikkhuno evaü satassa sampajā- nassa appamattassa ātāpino pahitattassa viharato uppajjati dukkhā vedanā || so evam pajānāti || || Uppannā kho myāyaü dukkhā vedanā || sā ca kho paņicca || no apaņicca || kim paņicca imam eva kāyam paņicca || ayaü kho pana kāyo anicco saīkhato paņicca samuppanno || Aniccaü kho pana saīkhataü paņicca samuppannam kāyam paticca uppannā dukkhā vedanā kuto niccā bhavissatãti || || So kaye ca dukkhāya ca vedanāya aniccānupassã viharati || vayānupassã viharati || virāgānupassã viharati || nirodhā- nupassã viharati || paņinissaggānupassã viharati || paņi- nissaggānupassã viharati || tassa kāye ca dukkhāya ca vedanāya aniccānupassino viharato || la || paņinissaggānu- passino viharato yo kāye ca dukkhāya ca vedanāya paņi- ghānusayo so pahãyati || || 8 Tassa ce bhikkhave bhikkhuno evaü satassa sampajā- nassa appamattassa ātāpino pahitattassa viharato uppajjati adukkhamasukhā vedanā so evam pajānāti || || Uppannā kho myāyam adukkhamasukhā vedanā || sā ca kho paņicca no appaņicca kim paņicca imam eva kāyam paņicca || ayaü kho pana kāyo anicco saīkhato paņicca samuppanno || aniccaü kho pana saīkhataü paņicca samuppannaü kāyam paņicca uppannā adukkhamasukhā vedanā kuto niccā bhavissatãti || || So kāye ca adukkhamasukhāya ca vedanāya aniccānupassã viharati || vayānupassã || pe || virā- gānupassã || nirodhānupassã || paņinissaggānupassã viharati || tassa kāye ca adukkhamasukhāya ca vedanāya ca\<*<3>*>/ aniccā- nupassino viharato || la || paņinissaggānupassino viharato yo kaye ca adukkhamasukhāya ca\<*<4>*>/ vedanāya avijjānusayo so pahãyati || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 omit ca 2 Instead of rāgānusayo, S1-3 have virāgānupassã [no] viharato yo; [no], missing in S1, is superadded between the lines of S3 3 Missing in S3 4 Missing in S1; put in S3 after vedanāya, but erased >/ #<[page 213]># %% 9 So sukhaü ce\<*<1>*>/ vedanaü vediyati Sā aniccāti pajānāti || Anajjhositā ti pajānāti || Anabhinanditā ti pajānāti\<*<2>*>/ || || Dukkhaü ce vedanam vediyati || pe || || Adukkhamasukhaü ce vedanam vediyati Sā aniccāti pajānāti || Anajjhositā ti pajānāti\<*<3>*>/ || Anabhinanditā ti pajānāti || || 10 So sukhaü ce vedanaü vediyati visa¤¤utto naü vediyati || || Dukkhaü ce vedanaü vediyati visa¤¤utto naü vediyati || adukkhamasukhaü ce vedanaü vediyati visa¤¤utto naü vediyati || || 11 So kāyapariyantikaü vedanaü vediyamāno Kāya- pariyantikaü vedanaü vediyāmãti pajānāti || jãvitapari- yantikaü vedanaü vediyamāno Jãvitapariyantikaü veda- naü vediyāmãti pajānāti || kāyassa bhedā uddhaü jãvita- pariyādānā Idheva sabbavedayitāni anabhinanditāni\<*<4>*>/ sãtibhavissantãti pajānāti || || 12 Seyyathāpi bhikkhu telaü ca paņicca vaņņiü ca tela- padãpo jhāyeyya || tasseva telassa ca vaņņiyā ca pariyādānā anāhāro nibbāyeyya || || Evam eva kho bhikkhave bhikkhu kāyapariyantikaü vedanaü vediyamāno Kāyapariyantikaü vedanaü vediyāmãti pajānāti || Jãvitapariyantikaü vedanaü vediyamāno Jãvitapariyantikaü vedanaü vediyāmãti pajā- nāti || kāyassa bhedā uddhaü jãvitapariyādānā Idheva sab- bavedayitāni anabhinanditāni sãtibhavissantãti pajānātãti || || ## 1 Ekaü samayam Bhagavā Vesaliyaü viharati Mahā- vane kuņāgārasālāyaü || || 2 Atha kho Bhagavā sāyaõhasamayaü- 3 Kathaü ca bhikkhave bhikkhu sato hoti- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 ca 2 S1-3 have --pe-- instead of Ana- 3 This phrase is omitted by S1-3 4 S1-3 abhinanditāni here and further on 5 As this sutta differs from the preceding only by the substitution of phassa to kāya, I give but the beginning of the identical paragraphs, putting the whole of the differing ones >/ #<[page 214]># %<214 VEDANâ-SAũYUTTAM [XXXVI. 8. 4>% 4 Kathaü ca bhikkhave bhikkhu sampajāno hoti- 5 Sato kho bhikkhave bhikkhu sampajāno kālam āga- meyya- 6 Tassa ce bhikkhave bhikkhuno evaü satassa sampajā- nassa appamattassa ātāpino pahitattassa viharato uppajjati sukhā vedanā || so evam pajānāti Uppannā kho myāyaü sukhā vedanā || sā ca kho paņicca no appaņicca kim imam eva phassam paņicca || ayaü kho pana phasso anicco saīkhato paņicca samuppanno || aniccaü kho pana saīkha- taü paņicca samuppannam phassam paņicca uppannā sukhā vedanā kuto niccā bhavissatãti || so phasse ca sukhāya ca vedanāya aniccānupassã viharati || vayā || virāgā || nirodhā || paņinissaggānupassã viharati || tassa phasse ca sukhāya ca vedanāya aniccānupassino viharato || vayā || virāgā || niro- dhā || paņinissaggānupassino viharato yo phasse ca sukhāya ca vedanāya rāgānusayo so pahãyati || || 7-11 Tassa ce bhikkhave bhikkhuno evaü satassa || la || viharato uppajjati dukkhā vedanā || la || uppajjati adukkha- masukhā vedanā || so evam pajānati Uppannā kho myāyam adukkhamasukhā vedanā || sā ca kho paņicca no apaņicca kim paņicca imam eva phassam paņicca || Yathā purimasutte vitthāro tathā vitthāretabbe\<*<1>*>/ || kāyassa bhedā uddhaü jãvi- tapariyādānā idheva sabbavedayitāni anabhinanditāni sãti- bhavissantãti pajānāti || || 12 Seyyathāpi bhikkhave telam paņicca vaņņim paņicca telappadãpo jhāyeyya- || || -sãtãbhavissantãti pajānātãti || || ## 3 Tisso imā bhikkhave vedanā aniccā saīkhatā paņicca samuppannā khayadhammā vayadhammā virāgadhammā nirodhadhammā || || 4 Katamā tisso || || Sukhā vedanā dukkhā vedanā aduk- khamasukhā vedanā || || 5 Imā kho bhikkhave tisso vedanā aniccā saīkhatā paņiccasamuppannā khayadhammā vayadhammā virāga- dhammā nirodhadhammāti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 This phrase is not to be found in S1-3 which are much more complete >/ #<[page 215]># %% ## 3 Tisso imā bhikkhave vedanā phassajā phassamålakā phassanidānā phassapaccayā || || 4 Katamā tisso || || Sukhā vedanā dukkhā vedanā aduk- khamasukhā vedanā || || 5 Sukhavedaniyam bhikkhave phassam paņicca uppaj- jati sukhā vedanā || tasseva sukhavedaniyassa phassassa\<*<1>*>/ nirodhā yaü tajjaü vedayitaü sukhavedaniyam phassam paņicca uppannā sukhā vedanā sā nirujjhati || sā våpasam- mati\<*<2>*>/ || || 6 Dukkhavedaniyam bhikkhave phassam paņicca uppaj- jati dukkhā vedanā || tasseva dukkhavedaniyassa phassassa nirodhā yaü tajjaü vedayitam\<*<3>*>/ dukkhavedaniyam phas- sam paņicca uppannā dukkhā vedanā sā nirujjhati || sā vå- pasammati || || 7 Adukkhamasukkhavedaniyam bhikkhave phassam pa- ņicca uppajjati adukkhamasukhā vedanā || tasseva aduk- khamasukhavedaniyassa phassassa nirodhā yaü tajjam vedayitam adukkhamasukhavedaniyam phassam paņicca uppannā adukkhamasukhā vedanā sa nirujjhati sā våpasam- mati || || 8 Seyyathāpi bhikkhave dvinnaü kaņņhānaü saīghaņņa- nasamodhānā\<*<4>*>/ usmā jāyati tejo abhinibbattati || tesaü yeva kaņņhānam nānābhāvā vinikkhepā yā tajjā usmā sā niruj- jhati sā våpasammati || || 9 Evam eva kho bhikkhave imā tisso vedanā phassajā phassamålakā phassanidānā phassapaccayā tajjam phassam paņicca tajjā tajjā vedanā uppajjanti || tajjassa tajjassa phas- sassa nirodhā tajjā tajjā vedanā nirujjhantãti\<*<5>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 phassa 2 B1-2 våpasamati always 3 The sequel till the next tajjaü vedayitam is missing in S1-3 by mistake, I think, not for abridgment 4 B1 saīghattātassasamodhānā 5 So S1-3 (although S3 do not repeat the last tajjā); B1-2 have -tajjamphassampaņicca tajjā vedanā uppajjati || tajjassaphassassanirodhā tajjā vedanā nirujjhatãti >/ #<[page 216]># %<216 VEDANâ-SAũYUTTAM [XXXVI. 11. 2>% Vedanāsaüyuttassa pathamakasagāthāvaggo\<*<1>*>/ || || Tassuddānaü\<*<2>*>/ || || Samādhi Sukhāya\<*<3>*>/ Pahānena || Pātālaü\<*<4>*>/ Daņņhabbena || Sallatthena ca Gela¤¤ām\<*<5>*>/ || Anicca\<*<6>*>/ Phassamålakā ti || || ## ## 2 Atha kho a¤¤ataro bhikkhu yena Bhagavā tenupa- saīkami || upasaīkamitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antam nisãdi || || 3 Ekam antam nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Idha mayham bhante rahogatassa paņisal- lãnassa evam cetaso parivitakko udapādi || || Tisso vedanā vuttā Bhagavatā sukhā vedanā dukkhā vedanā adukkhama- sukhā vedanā || imā tisso vedanā vuttā Bhagavatā || || Vut- taü kho panetam Bhagavatā Yaü ki¤ci vedayitaü taü dukkhasmin ti || kiü nu kho etam Bhagavatā sandhāya bhāsitaü Yaü ki¤ci vedayitaü taü dukkhasminti || || 4 Sādhu sādhu bhikkhu || tisso imā bhikkhu vedanā vuttā mayā sukhā vedanā dukkhā vedanā adukkhamasukhā vedanā imā tisso vedanā vuttā mayā || || Vuttaü kho pane- tam bhikkhu mayā Yaü ki¤ci vedayitaü\<*<7>*>/ taü dukkhasmin ti || taü kho panetam bhikkhu mayā saīkhārānaü yeva aniccataü sandhāya bhāsitaü Yaü ki¤ci vedayitaü taü dukkhasmin ti || taü kho\<*<8>*>/ panetam bhikkhu mayā saīkhā- rānaü yeva\<*<9>*>/ khayadhammataü vayadhammataü virāga- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 sagāthavasaggosattamo driven back to the end 2 S1-3 tatruddānam 3 S1-3 sukhapa 4 S1-3 pātallam 5 S1-3 sallaü gila¤¤o 6 S3 aõiccā; B2 aniccaü 7 Sabbaü is inserted here by S1-3 (added in S3 between the lines) 8 Missing in S1-3 9 Missing in B1 >/ #<[page 217]># %% dhammataü nirodhadhammataü vipariõāmadhammataü\<*<1>*>/ sandhāya bhāsitaü Yaü ki¤ci vedāyitaü taü dukkhas- min ti\<*<1>*>/ || || 5 Atha kho pana bhikkhu mayā anupubbaü saīkhārā- naü nirodho akkhāto || pathamaü jhānaü samāpannassa vācā niruddhā hoti || dutiyaü jhānaü samāpannassa vitak- kavicārā niruddhā honti || tatiyaü jhānaü samāpannassa pãti niruddhā hoti || catutthaü jhānaü samāpannassa assā- sapassāsā niruddhā honti || || âkāsāna¤cāyatanaü samā- pannassa råpasa¤¤ā niruddhā hoti || vi¤¤āõa¤cāyatanaü samāpannassa ākāsāna¤cāyatanasa¤¤ā niruddhā hoti || āki¤ca¤¤āyatanaü samāpannassa vi¤¤āõa¤cāyatanasa¤¤ā niruddhā hoti || nevasa¤¤ānāsa¤¤āyatanam samāpannassa āki¤ca¤¤āyatanasa¤¤ā niruddhā hoti || || Sa¤¤āvedayita- nirodhaü samāpannassa sa¤¤ā ca vedanā ca niruddhā honti || || Khãõāsavassa bhikkhuno rāgo niruddho hoti || doso niruddho hoti || moho niruddho hoti || || 6 Atha kho bhikkhu mayā anupubbasaīkhārānaü\<*<2>*>/ våpa- samo akkhāto || pathamaü jhānam samāpannassa vācā våpasantā hoti || dutiyam jhānaü samāpannassa vitakkavi- cārā våpasantā honti || la || sa¤¤āvedayitanirodhaü samāpan- nassa sa¤¤ā ca vedanā cā våpasantā honti || || Khãnāsa- vassa bhikkhuno rāgo våpasanto hoti || doso våpasanto || moho våpasanto hoti || || 7 Cha yimā bhikkhu passaddhiyo || pathamaü jhānaü samāpannassa vācā paņippassaddhā hoti || dutiyaü jhānaü samāpannassa vitakkavicārā paņippassaddhā honti || tatiyaü jhānaü samāpannassa pãti paņippassaddhā hoti || catut- thaü jhānam samāpannassa assāsapassāsā paņippassaddhā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Instead of this S1-3 have (from yeva) khayadhammānaü sandhāya bhāsitaü yaü ki¤ci vedayitaü taü dukkhasminti taü kho panetaü bhikkhu mayā saīkhārānam yeva vayadhammānaü sandhāya bhāsitaü yaü ki¤ci vedayitaü taü dukkhasminti taü kho panetaü bhikkhu mayā saīkharāna¤¤eva viparināmādhammaü (S1 parināma-) sandhāya bhāsitaü yaü ki¤ci vedayitaü taü dukkhasminti 2 S1-3 anupubbaü >/ #<[page 218]># %<218 VEDANâ-SAũYUTTAM [XXXVI. 12. 3>% honti || sa¤¤āvedayitanirodhaü samāpannassa sa¤¤a ca vedanā ca paņippassaddhā honti || || Khãnāsavassa bhik- khuno rāgo paņippassaddho hoti || doso paņippassaddho hoti || moho paņippassaddho hoti || || ## 3 Seyyathāpi bhikkhave ākāse vividhā vātā vāyanti || puratthimā pi vātā vāyanti || pacchimā pi vātā vāyanti || uttarā pi vātā vāyanti || dakkhiõā pi vātā vāyantā || sarajā pi vātā vāyanti || arajā pi vātā vāyanti || sãtā pi vātā vāyanti || uõhā pi vātā vāyanti || parittā pi vātā vāyanti || adhimattāpi vātā vāyanti || || Evam eva kho bhikkhave imasmiü kāyasmiü vividhā vedanā uppajjanti || sukhā\<*<1>*>/ pi vedanā uppajjanti\<*<2>*>/ || dukkhā\<*<3>*>/ pi vedanā uppajjanti || adukkhama- sukhā pi vedanā uppajjantãti \<*<4>*>/ Yathāpi vātā akāse || vāyanti vividhā puthu || puratthimā pacchimā cāpi || uttarā atha dakkhiõā ||1 || Sarajā arajāvāpi || sãtā uõhā ca ekadā || adhimattā parittā ca || puthu\<*<4>*>/ vāyanti\<*<5>*>/ mālutā\<*<6>*>/ ||\<*<2>*>/ || tathevimasmim pi kāyasmiü || samuppajjati vedanā || sukhadukkhasamuppatti || adukkhamasukkhā ca yā ||\<*<3>*>/ || Yato ca bhikkhu ātāpi || sampaja¤o niråpadhi\<*<7>*>/ || tato so\<*<8>*>/ vedanā sabbā || parijānāti paõķito ||\<*<4>*>/ || So vedanā pari¤¤āya diņņhe\<*<9>*>/ dhamme anāsavo || kāyassa bhedā dhammaņņho || saīkhyaü nopeti\<*<10>*>/ ve- dagåti ||\<*<5>*>/ || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 dukkhā 2 B1-2 uppajjati always 3 S1-3 sukhā 4 B1 puthå 5 B2 pavāyanti 6 S1 māluto 7 S1-3 sampaja¤¤aü na ri¤cāti 8 S1-3 ca 9 B2 diņņheva; S3 diņņha 10 S1-3 saükhaü na upeti >/ #<[page 219]># %% ## 3 Seyyathāpi bhikkhave ākāse vividhā vātā vāyanti puratthimā pi vātā vāyanti || pe || adhimattā pi vātā vāyanti || || Evam eva kho bhikkhave imasmiü kāyasmiü vividhā veda nā uppajjanti\<*<1>*>/ || sukhā pi vedanā uppajjanti || dukkhā pi vedanā uppajjanti || adukkhamasukhā pi vedanā uppaj- jantãti || || ## 3 Seyyathāpi bhikkhave āgantukāgāram || || Tattha pu- ratthimāya disāya āgantvā vāsaü kappenti || pacchimāya disāya āgantvā vāsaü kappenti || uttarāya pi disāya āgantvā vāsaü kappenti || dakkhiõāya pi disāya vāsaü kappenti || || Khattiyā pi āgantvā vāsam kappenti || brāhmaõā pi āgantvā vāsam kappenti || vessā pi āgantvā vāsaü kappenti || suddā pi āgantvā vāsaü kappenti || || Evam eva kho bhikkhave imasmiü kāyasmiü vividhā vedanā uppajjanti || sukhā pi vedanā uppajanti\<*<2>*>/ || dukkhā pi vedanā uppajjanti || aduk- khamasukhā pi vedanā uppajjanti || || 4 Sāmisā pi sukhā vedanā uppajjanti || sāmisā pi dukkhā vedanā uppajjanti || sāmisā pi adukkhamasukhā vedanā uppajjanti || nirāmisā pi sukhā vedanā uppajjati || nirāmisā pi dukkhā vedanā uppajjanti || nirāmisā pi adukkhama- sukhā vedanā uppajjantãti\<*<3>*>/ || || ## 2 Atha kho āyasmā ânando yena Bhagavā tenupasaī- kami || pe || 3 Ekam antaü nisinno kho āyasmā ânando Bhaga- vantaü etad avoca || || Katamā nu kho bhante vedanā || katamo vedanāsamudayo || katamo vedanānirodho || katamā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 uppajjati always 2 B1-2 uppajjati, as before, here and further on 3 In this paragraph S1-3 intermingle sāmisā nirāmisā in this manner: sāmisā pi sukhā- || nirāmisā pi sukhā- || samisā pi dukkhā- || nirāmisā pi dukkhā- etc. >/ #<[page 220]># %<220 VEDANâ-SAũYUTTAM [XXXVI. 15. 4>% vedanānirodhagāminãpaņipadā || ko vedanāya assādo || ko ādãnavo || kiü nissaraõanti || || 4 Tisso imā ânanda vedanā || sukhā vedanā dukkhā vedanā adukkhamasukhā vedanā imā vuccanti ânanda vedanā || || Phassasamudayā vedanāsamudayo phassa- nirodhā vedanānirodho || || Ayam eva ariyo aņņhaīgiko maggo vedanānirodhagāminã patipadā || seyyathãdaü sam- mādiņņhi || pe || sammāsamādhi || || Yaü vedanaü paticca uppajjati sukhaü somanassam ayam vedanāya assādo || || Yā vedanā aniccā dukkhā vipariõāmadhammā ayaü veda- nāya ādãnavo || || Yo vedanāya chandarāgavinayo chandarā- gappahānam idaü vedanāya nissaraõaü || || 5 Atha kho panānanda mayā anupubbasaīkhārānaü\<*<1>*>/ nirodho akkhāto || || Pathamaü jhānam samāpannassa vācā niruddhā hoti || pe || sa¤¤āvedayitanirodhaü\<*<2>*>/ samā- pannassa sa¤¤ā ca vedanā ca niruddhā honti || || Khãõā- savassa bhikkhuno rāgo niruddho hoti || doso niruddho hoti || moho niruddho hoti || || 6 Atha kho panānanda mayā anupubbaü saīkhārānam våpasamo akkhāto || || Pathamaü jhānam samāpannassa vācā våpasantā hoti || pe || sa¤¤āvedayitanirodhaü samā- pannassa sa¤¤ā ca vedanā ca våpasantā honti || || Khãõā- savassa bhikkhuno rāgo våpasanto hoti || doso våpasanto || moho våpasanto hoti || || 7 Atha kho panānanda mayā anupubbaü saīkhārānaü passaddhi\<*<3>*>/ akkhātā || || Pathamaü jhānaü samāpannassa vācā paņippassaddhā hoti || la || ākāsāna¤cāyatanaü samāpannassa råpasa¤¤ā paņippassaddhā hoti || vi¤- ¤āõa¤cāyatanaü samāpannassa ākāsāna¤cāyatanasa¤¤ā paņippassaddhā hoti || āki¤ca¤¤āyatanaü samāpannassa vi¤¤āõa¤cāyatanasa¤¤ā paņippassaddhā hoti\<*<4>*>/ || neva- sa¤¤ānāsa¤¤āyatanaü samāpannassa āki¤ca¤¤āyatana- sa¤¤ā paņippassaddhā hoti || sa¤¤āvedayitānirodhaü samā- pannassa sa¤¤ā ca vedanā ca paņippassaddhā || honti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 anupubbaü- as before and further on 2 S1-3 nirodha (ü being erased in S3) here only 3 B1-2 paņipassaddhi 4 This phrase is missing in S1-3 >/ #<[page 221]># %% Khãõāsavassa bhikkhuno rāgo paņippassaddho hoti || doso paņippassaddho hoti || moho paņippassaddho hotãti || || ## 2 Atha kho āyasmā ânando yena Bhagavā tenupasaī- kami || pe || || 3 Ekam antaü nisinnaü kho āyasmantam ânandam Bhagavā etad avoca || || Katamā nu kho vedanā || katamo vedanānirodho || katamā vedanānirodhagāminã paņipadā || ko vedanāya assādo || ko\<*<1>*>/ ādinavo || kim\<*<1>*>/ nissaraõan ti || 4 Bhagavaümålakā no bhante dhammā Bhagavan- nettikā Bhagavaüpaņisaraõā || sādhu bhante Bhagavan- ta¤¤eva\<*<2>*>/ paņibhātu etassa bhāsitassa attho || Bhagavato sutvā bhikkhå dhāressantãti || || Tena hi ânanda suõohi sādhukam manasi karohi bhāsissāmãti || || Evam bhante ti kho āyasmā ânando paccassosi || || 5-8 Bhagavā etad avoca || || Tisso imā ânanda vedanā || sukhā vedanā dukkhā vedanā adukkhamasukhā vedanā || imā vuccanti ânanda vedanā || la || phassasamudayo || la\<*<3>*>/ || khãõāsavassa bhikkhuno rāgo paņippassaddho hoti || doso paņippassaddho hoti || moho paņippassaddho hotãti || || ## 2 Atha kho sambahulā bhikkhå yena Bhagavā tenu- pasaīkamiüsu || upasaīkamitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antaü nisãdiüsu || || 3 Ekam antaü nisinnā kho te bhikkhå Bhagavantam etad avocuü || || Katamā nu kho bhante vedanā || katamo vedanāsamudayo\<*<4>*>/ || katamo vedanānirodho || katamā niro- dhagāminã paņipadā || ko vedanāya assādo || ko ādãnavo || kiü nissaraõan ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 insert vedanāya 2 S1-3 Bhagavantaüyeva 3 Much more complete in S1-3; the text is a mere repetition of 4-7 in the preceding sutta 4 S1-3 vedanāya always; S1 adds here katamā vedanā samudayagāminã paņipadā >/ #<[page 222]># %<222 VEDANâ-SAũYUTTAM [XXXVI. 17. 4>% 4 Tisso imā bhikkhave vedanā || sukhā vedanā dukkhā vedanā adukkhamasukhā vedanā || imā vuccanti bhikkhave vedanā || Phassasamudayā\<*<1>*>/ vedanāsamudayo\<*<2>*>/ || phassani- rodhā\<*<1>*>/ vedanānirodho || ayam eva ariyo atthaīgiko maggo vedanānirodhagāminã paņipadā || seyyathãdaü sammādiņņhi || pe || sammāsamādhi || || Yaü vedanam paņicca uppajjati sukhaü somanassaü ayaü vedanāya assādo || Yā vedanā aniccā dukkhā\<*<3>*>/ vipariõāmadhammā ayaü vedanāya ādãnavo || Yo vedanāya chandarāgavinayo chandarāga- pahānaü || idaü vedanāya nissaraõaü || || 5 Atha kho pana bhikkhave mayā anupubbasaīkhārānam nirodho akkhāto || || Pathamaü jhānam samāpannassa vācā niruddhā hoti || pe || || Khãnāsavassa bhikkhuno rāgo niruddho hoti || doso niruddho hoti || moho niruddho hoti || || 6 Atha kho pana bhikkhave mayā anupubbasaīkhārā- naü våpasamo akkhāto || pathamajhānaü samāpannassa vācā våpasantā hoti || la || || Khãõāsavassa bhikkhuno rāgo våpasanto hoti || doso våpasanto hoti || moho våpasanto hoti || || 7 Chayimā bhikkhave passaddhiyo || || Pathamaüjhānaü samāpannassa vācā paņippassaddhā hoti || dutiyaü jhānaü samāpannassa vitakkavicārā paņippassaddhā honti || tati- yaü jhānaü samāpannassa pãti paņippassaddhā hoti || catutthaü jhānaü samāpannassa assāsapassāsā patip- passaddhā honti || || Sa¤¤āvedayitanirodhaü samāpannassa sa¤¤ā ca vedanā ca paņippassaddhā honti || || Khãõāsavassa bhikkhuno rāgo paņippassaddho hoti || doso paņippassaddho hoti || moho paņippassaddho hoti || || ## 2 Atha kho sambahulā bhikkhå yena Bhagavā tenupasaī- kamiüsu || pe || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B2 samphassa- 2 S1-3 insert taõhā vedanāsamudayagāminã paņipadā 3 S1-3 -yā instead of dukkhā >/ #<[page 223]># %% 3 Ekam antaü nisinno\<*<1>*>/ kho te\<*<2>*>/ bhikkhå Bhagavā etad avoca || || Katamā nu kho bhikkhave vedanā || Katamo vedanāsamudayo || Katamo vedanānirodho || Katamā vedanānirodhagāminã paņipadā || Ko vedanāya assādo || Ko ādinavo || Kiü nissaraõanti || 4 Bhagavammålakā no bhante dhammā || la || || 5-8 Tisso imā bhikkhave vedanā || sukhā vedanā dukkhā vedanā adukkhamasukhā vedanā || imā vuccanti bhikkhave vedanā || phassasamudayā vedanāsamudayo || || Yathā purimasuttante tathā vitthāretabbo\<*<3>*>/ || || ## 2 Atha kho Pa¤cakaīgo thapati yenāyasmā Udāyã tenupasaīkami || upasaīkamitvā āyasmantam Udāyim abhivādetvā ekam antam nisãdi || || 3 Ekam antaü nisinno kho Pa¤cakaīgo thapati āyas- mantam Udāyim etad avoca || || Kati nu kho bhante Udāyi vedanā vuttā Bhagavatā ti || || Tisso kho thapati\<*<4>*>/ vedanā vuttā Bhagavatā sukhā vedanā dukkhā vedanā adukkhamasukhā vedanā || imā\<*<5>*>/ kho thapati\<*<4>*>/ vedanā vuttā Bhagavatā ti || || 4 Evaü vutte Pa¤cakaīgo thapati āyasmantam Udāyim etad avoca || Na kho bhante Udāyã tisso vedanā vuttā Bhagavatā || dve vedanā vuttā Bhagavatā sukhā vedanā dukkhā vedanā || yāyam bhante adukkhamasukhā vedanā santasmim esā paõãte sukhe\<*<6>*>/ vuttā Bhagavatā ti || || 5 Dutiyam pi kho āyasmā Udāyã Pa¤cakaīgam thapatim etad avoca || Na kho thapati\<*<4>*>/ dve vedanā vuttā Bhagavatā || tisso vedanā vuttā Bhagavatā sukhā vedanā dukkhā vedanā adukkhamasukhā vedanā || imā tisso vedanā\<*<7>*>/ vuttā Bhaga- vatā ti || || Dutiyam pi kho\<*<8>*>/ Pa¤cakaīgo thapati āyasmantam \<-------------------------------------------------------------------------- 1 So all the MSS. 2 S1-3 he 3 S1-3 yathāpurimaü suttantaü evaü vitthāretabbaü --pe-- 4 S1-3 gahapati 5 S1-3 imaü 6 S1-3 paõãtesu 7 S1-3 omit imā tisso vedanā 8 Missing in S1-3 >/ #<[page 224]># %<224 VEDANâ-SAũYUTTAM [XXXVI. 19. 6>% Udāyim etad avoca || Na kho bhante Udāyi tisso vedanā vuttā Bhagavatā || dve vedanā vuttā Bhagavatā sukhā vedanā dukkhā vedanā || yāyam bhante adukkhamasukhā vedanā santasmiü esā paõãte sukhe\<*<1>*>/ vuttā Bhagavatā ti || || 6 Tatiyam pi kho āyasmā Udāyã Pa¤cakaīgaü thapatim etad avoca || Na kho thapati\<*<2>*>/ dve vedanā vuttā Bhagavatā || tisso vedanā vuttā Bhagavatā sukhā vedanā dukkhā vedanā adukkhamasukhā vedanā || imā tisso vedanā vuttā Bhaga- vatā ti || || Tatiyam pi kho Pa¤cakaīgo thapati āyasmantam Udāyim etad avoca Na kho bhante Udāyi tisso vedanā vuttā Bhagavatā || dve vedanā vuttā Bhagavatā sukhā ve- danā dukkhā vedanā || yāyam bhante adukkhamasukhā vedanā santasmiü esā paõãte sukhe vuttā Bhagavatā ti || || Neva kho asakkhi\<*<3>*>/ āyasmā Udāyã Pa¤cakaīgaü thapatim sa¤¤āpetuü || na panāsakkhi\<*<4>*>/ Pa¤cakaīgo thapati āyas- mantam Udāyiü sa¤¤āpetuü || || 7 Assosi kho āyasmā ânando āyasmato Udāyissa Pa¤ca- kaīgena thapatinā saddhim imaü kathāsallāpaü || || 8 Atha kho āyasmā ânando yena Bhagavā tenupasaīkami || upasaīkamitvā ekam antaü nisãdi || || Ekam antaü nisinno kho āyasmā ânando yāvatako āyasmato Udāyissa Pa¤ca- kaīgena thapatinā saddhim ahosi kathāsallāpo\<*<5>*>/ tam pi sabbam Bhagavato ārocesi || || 9 Santam eva\<*<6>*>/ kho ânanda pariyāyaü Pa¤cakaīgo thapati Udāyissa bhikkhuno nābbhanumodi || santaü ca panānanda pariyāyam Udāyã bhikkhu Pa¤cakaīgassa thapatino nābbhanumodi || || Dve pi mayā ânanda vedanā vuttā pariyāyena || tisso pi mayā vedanā vuttā pariyāyena || pa¤ca pi mayā vedanā vuttā pariyāyena || cha pi mayā vedanā vuttā pariyāyena || aņņharasā pi mayā vedanā vuttā pariyāyena || chattiüsā pi mayā vedanā vuttā pariyāyena || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 paõãtesu kho here and further on 2 S1-3 gahapati 3 B1 neva asakkhi; B2 nevasakkhi 4 S1-3 pana asakkhi 5 S3 kathā allāpo 6 S1-3 santaüyeva >/ #<[page 225]># %% aņņhasatam pi mayā vedanā vuttā pariyāyena ||\<*<1>*>/ Evam pariyāyadesito ânanda mayā dhammo\<*<2>*>/ || || 10 Evam pariyāyadesite\<*<3>*>/ kho ânanda mayā dhamme ye a¤¤ama¤¤assa subhāsitaü sulapitaü na samanuma¤¤is- santi na samanujānissanti na samanumodissanti || tesam etam pāņikaīkham bhaõķanajātā kalahajātā vivādāpannā a¤¤ama¤¤am mukhasattãhi vitudantā viharissanti || || Evam pariyāyadesito\<*<4>*>/ mayā dhammo || evam pariyāyadesite kho ânanda mayā dhamme ye a¤¤ama¤¤assa subhāsitaü sulapitaü samanuma¤¤issanti samanujānissanti samanu- modissanti || tesam etam pāņikaīkhaü samaggā sammoda- mānā avivadamānā khãrodakãbhåtā\<*<5>*>/ a¤¤ama¤¤am piyacak- khåhi sampassantā viharissanti || || 11 Pa¤cime ânanda kāmaguõā || Katamā pa¤ca || || Cakkhuvi¤¤eyyā råpā iņņhā kantā manāpā pãyaråpā kāmå- pasaühitā rajanãya || la || Kāyavi¤¤eyyā poņņhabbā iņņhā kantā manāpā piyaråpā kāmåpasaühitā rajanãyā || ime kho ânanda pa¤cakāmaguõā || || Yaü kho ânanda ime pa¤ca kāmaguõe paņicca uppajjati sukhaü somanassaü || idam vuccati kāmasukhaü || || 12 Ye kho ânanda evaü vadeyyuü || Etam paramaü sattā\<*<6>*>/ sukhaü somanassam {paņisaüvedentã} ti || idaü nesā- ham nānujānāmi || taü kissa hetu || || Atthānanda etamhā sukhā a¤¤aü sukham abhikkantatara¤ca\<*<7>*>/ paõãtatara¤ca || kataü\<*<8>*>/ cānanda etamhā sukhā a¤¤aü sukham abhik- kantataraü ca paõãtatara¤ca || || Idhānanda bhikkhu vivic- ceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaü savi- cāraü vivekajaü pãtisukhaü pathamaü jhānam upasam- pajja viharati || idaü kho ânanda etamhā sukhā a¤¤aü sukham abhikkantataraü ca paõãtataraü ca || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 So B1-2; S1-3 aņņhasatam pi mayā vedanāsataü vuttam pariyāyena 2 This phrase is omitted by S1; S3 has instead of it: tisso pi mayā vedanā vuttā 3 S1-3 pariyāyenadesite 4 B1-2 insert kho ânanda 5 S1 khirodanã 6 B1-2 santam always 7 S1-3 -ceva instead of ca 8 S1-3 katamā >/ #<[page 226]># %<226 VEDANâ-SAũYUTTAM [XXXVI. 19. 13>% 13 Ye kho ânanda evaü vadeyyuü || Etam paramaü sattā sukhaü somanassam {paņisaüvedentãti} || idaü nesā- haü nānujānāmi || taü kissa hetu || || Atthānanda etamhā sukhā a¤¤aü sukham abhikkantataraü ca paõãtatara¤ca || katama¤cānanda etamhā sukhā a¤¤aü sukham abhikkan- tataraü ca panãtataraü ca || || Idhānanda bhikkhu vitakka- vicārānaü våpasamā ajjhattaü sampasādanaü cetaso eko- dibhāvam avitakkam avicāraü samādhijaü pãtisukham dutiyaü jhānam upasampajja viharati || idaü kho ânanda etamhā sukhā a¤¤aü sukham abhikkantataraü ca paõãta- taraü ca || || 14 Ye kho ânanda evaü vadeyyuü || Etam paramaü sattā sukhaü somanassam {paņisaüvedentã} ti || idaü nesā- haü nānujānāmi || taü kissa hetu || atthānanda etamhā sukhā a¤¤aü sukham abhikkantataraü ca paõãtataraü ca || katamaü cānanda etamhā sukhā a¤¤aü sukham abhik- kantataraü ca paõãtataraü ca || || Idhānanda bhikkhu pãtiyā ca virāgā upekhako ca viharati sato ca sampajāno sukhaü ca kāyena {paņisaüvedeti}\<*<1>*>/ || yantam ariyā ācik- khanti upekhako satimā sukhavihārãti || tatiyaü jhānam upasampajja viharati || idaü kho ânanda etamhā sukhā a¤¤am sukham abhikkantataraü ca paõãtataraü ca || 15 Ye kho ânanda evam vadeyyuü || Etam paramaü sattā sukham somanassam {paņisaüvedetãti} || idaü nesā- haü nānujānāmi || taü kissa hetu || atthānanda etamhā sukhā a¤¤aü sukham abhikkantataram ca paõãtataraü ca || katama¤\<*<2>*>/ cānanda etamhā sukhā a¤¤aü sukham abhikkantataraü ca paõãtataran ca || || Idhānanda bhikkhu sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva soma- nassadomanassānam atthagamā adukkhamasukham upe- khāsatipārisuddhiü catutthaü jhānam upasampajja viha- rati || idam ânanda etamhā sukhā a¤¤aü sukham abhik- kantataraü ca paõãtataraü ca\<*<3>*>/ || || 16 Ye kho ânanda evaü vadeyyuü || Etam paramaü sattā sukhaü somanassam paņisaüvedentãti idaü nesāhaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 patisaüvedi; S3 -vediyati 2 S1-3 katamā 3 S1-3 inserts here -pe- >/ #<[page 227]># %% nānujānāmi || taü kissa hetu || atthānanda etamhā sukhā a¤¤aü sukham abhikkantataraü ca paõãtataraü ca || kata- maü\<*<1>*>/ cānanda etamhā sukhā a¤¤am sukham abhikkanta- taraü ca paõãtataraü ca || || Idhānanda bhikkhu sabbaso råpasa¤¤ānaü samatikkamā paņighasa¤¤ānam atthagamā nānattasa¤¤ānam amanasikarā Anatto\<*<2>*>/ ākāso ti ākāsāna¤- cāyatanam upasampajja viharati || idaü kho ânanda etam- hā sukhā || pe || || 17 Ye ca kho ânanda evaü vadeyyuü || Etaü paramaü sattā sukhaü somanassam {paņisaüvedentãti} || idaü\<*<3>*>/ nesā- haü nānujānāmi || taü kissa hetu || atthānanda etamhā sukhā || pe || katama¤\<*<4>*>/ cānanda etamhā sukhā a¤¤aü su- khaü || pe || Idhānanda bhikkhu sabbaso ākāsānāna¤cāyatanaü samatikkamma Anattam\<*<5>*>/ vi¤¤āõanti vi¤¤āõa¤cāyatanam upasampajja viharati || idaü kho ânanda etamhā sukhā || pe || || 18 Ye kho ânanda evaü vadeyyuü || Etam paramam sattā sukhaü somanassam paņisaüvedentãti || idaü nesā- ham nānujānāmi || taü kissa hetu || atthānanda etamhā sukhā || pe || katamaü cānanda etamhā sukhā a¤¤aü su- khaü || || Idhānanda bhikkhu sabbaso vi¤¤āõa¤cāyatanaü samatikkamma Natthi ki¤cãti āki¤ca¤¤āyatanam upasam- pajja viharati || idaü kho ânanda etamhā sukhā a¤¤aü sukham abhikkantataraü ca paõãtatara¤ca || || 19 Ye kho ânanda evaü vadeyyuü || Etam paramaü\<*<6>*>/ sattā sukhaü somanassam paņisaüvedentãti || idaü nesā- haü nānujānāmi || taü kissa hetu || atthānanda etamhā sukhā || pe || katamaü\<*<7>*>/ cānanda etamhā sukhā a¤¤aü sukham abhikkantataraü ca paõãtataraü ca || || Idhānanda bhikkhu sabbaso āki¤ca¤¤āyatanaü samatikkamma neva- sa¤¤ānāsa¤¤āyatanaü upasampajja viharati || idaü kho \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 katamā 2 B1-2 ananto; S1-3 anatto (which might be ananto, but seems rather to be anatto) 3 Missing in S1-3 4 S1-3 katamā 5 B1-2 anantam (see note 2) 6 S1-3 etaparamā 7 S3 katamā; S1 katama >/ #<[page 228]># %<228 VEDANâ-SAũYUTTAM [XXXVI. 19. 20>% ânanda etamhā sukhā a¤¤aü sukham abhikkantataraü ca paõitataraü ca || || 20 Ye ca kho ânanda evaü vadeyyuü || Etam paramaü sattā sukhaü somanassam paņisaüvedentãti || idaü nesāhaü nānujānāmi || taü kissa hetu || atthānanda etamhā sukhā a¤¤aü sukham abhikkantataraü ca paõãtatara¤ ca || || Katamaü\<*<1>*>/ cānanda etamhā sukhā a¤¤aü sukham abhik- kantataraü ca paõãtataraü ca || || Idhānanda bhikkhu sabbaso nevasa¤¤ānāsa¤¤āyatanaü samatikkamma sa¤¤ā- vedayitanirodham upasampajja viharati || idaü kho ânanda etamhā sukhā a¤¤aü sukham abhikkantataraü ca paõita- taraü ca || || 21 ōhānaü kho panetam ânanda vijjati yam a¤¤atit- thiyā paribbājakā evaü vadeyyuü || Sa¤¤āvedayitaniro- dham Samaõo Gotamo āha || taü ca sukhasmim\<*<2>*>/ pa¤¤āpeti\<*<3>*>/ tayidam kiüsu tayidam kathaüsåti || || Evaü vādino ânanda a¤¤atitthiyā paribbājakā evam assu\<*<4>*>/ vacanãyā || Na kho āvuso Bhagavā sukha¤¤eva vedanaü sandhāya sukhasmim pa¤¤āpeti || yattha yatthāvuso sukham upalab- bhati || yaühi yaühi\<*<5>*>/ sukhaü taü taü\<*<6>*>/ tathāgato su- khasmim pa¤¤āpetãti || || ## 3 Dve pi\<*<7>*>/ mayā bhikkhave vedanā vuttā pariyāyena || tisso pi mayā vedanā vuttā pariyāyena || pa¤ca pi mayā vedanā vuttā pariyāyena || cha pi mayā vedanā vuttā pari- yāyena || aņņhārasā pi mayā vedanā vuttā pariyāyena || chat- tiüsā pi mayā vedanā vuttā pariyāyena || aņņhasatam pi\<*<7>*>/ mayā vedanā vuttā pariyāyena || || 4 Evam pariyāyadesito bhikkhave mayā dhammo || evam pariyāyadesite kho bhikkhave mayā dhamme ye a¤¤ama¤- ¤assa subhāsitaü sulapitaü na samanuma¤¤issanti na samanujānissanti na samanumodissanti || tesam etam pāņi- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 katamā 2 B2 sukhasminti 3 S1-3 pa¤¤ayati 4 S1-3 assa 5 B1-2 yahiü yahiü 6 S1-3 taü once 7 Missing in S1-3 >/ #<[page 229]># %% kaīkham\<*<1>*>/ bhaõķanajātā kalahajātā vivādāpannā a¤¤a- ma¤¤am\<*<2>*>/ mukhasattãhi vitudantā viharissanti || || Evam pariyāyadesito bhikkhave mayā dhammo || evam pariyāya- desite kho bhikkhave mayā dhamme ye a¤¤ama¤¤assa subhāsitaü sulapitaü samanuma¤¤issanti samanujānis- santi samanumodissanti || tesam etam pāņikaīkhaü samaggā samodamānā avivadamānā khãrodakãbhåtā\<*<3>*>/ a¤- ¤ama¤¤am pãyacakkhåhi sampassantā\<*<4>*>/ viharissanti || || 5-14 Pa¤cime bhikkhave kāmaguõā || la\<*<5>*>/ || 15 ōhānaü kho panetam bhikkhave\<*<6>*>/ vijjati yam a¤¤ā- titthiyā paribbājakā evam vadeyyuü || Sa¤¤āvedayitaniro- dhaü Samaõo Gotamo āha || taü ca sukhasmim pa¤¤āpeti || tayidaü kiüsu tayidaü kathaüsåti || || Evaü vādino bhik- khave a¤¤atitthiyā paribbājakā evam assu vacanãyā || Na kho āvuso Bhagavā sukha¤¤eva\<*<7>*>/ vedanaü sandhāya su- khasmim pa¤¤āpeti || Yattha yattha āvuso sukham upalab- bhati || yamhi yamhi\<*<8>*>/ taü taü\<*<9>*>/ tathāgato sukhasmim pa¤¤āpetãti || || Rahogatavaggo dutiyo\<*<10>*>/ || Tassuddānaü || || Rahogataü dve\<*<11>*>/ âkāsaü || Agāraü dve ca Santakam || Aņņhakena ca\<*<12>*>/ dve vuttā || Pa¤cakaīgo ca\<*<13>*>/ Bhikkhunā ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 pāņikaīkhā here and further on 2 S1-3 -a¤¤assa 3 B2 khãrodatã- 4 S1-3 sampassamānā 5 More complete in S1-3 (see the preceding sutta 11-20) 6 Missing in S1-3 7 S1-3 sukhaü yeva 8 B1-2 yahiü yahiü 9 S1 taü once; S3 naü naü 10 S1-3 sattamo, the whole being drawn back to the end 11 S1-3 rahogata dveva 12 B1 aņņhagānaü ca-; B2 aņņhakaü nava 13 S1-3 tha; B2 dha >/ #<[page 230]># %<230 VEDANâ-SAũYUTTAM [XXXVI. 21. 1>% ## ## 1 Ekaü samayam Bhagavā Rājagahe viharati Veëuvane Kalandakanivāpe || || 2 Atha kho Moliya-Sãvako\<*<1>*>/ paribbājako yena Bhagavā tenupasaīkami || upasaīkamitvā Bhagavatā saddhiü sam- modi sammodanãyaü kathaü sārāõãyaü vãtisāretvā ekam antaü nisãdi || || 3 Ekam antaü nisinno kho Moliya-Sãvako paribbājako Bhagavantam etad avoca || || Santi\<*<2>*>/ bho Gotama eke samaõabrāhmaõā evaüvādino evaüdiņņhino || Yam ki¤cā- yam purisapuggalo paņisaüvedeti sukhaü vā dukkhaü vā adukkhamasukhaü vā || sabbantam pubbe katahetåti || || Idha pana\<*<3>*>/ bhavaü Gotamo kim āhāti || || 4 Pittasamuņņhānāni pi kho Sãvaka idhekaccāni vedayi- tāni uppajjanti || sāmam pi kho etaü Sãvaka\<*<4>*>/ veditabbaü yathā pittasamuņņhānāni pi idhekaccāni vedayitāni uppaj- janti || lokassa pi kho etaü Sãvaka saccasammataü yathā pittasamutthānāni pi idhekaccāhi vedayitāni uppajjanti Tatra Sãvaka ye te samaõabrāhmaõā evaüvādino evaü- diņņhino Yaü ki¤cāyam purisapuggalo {paņisaüvedeti} su- khaü vā dukkhaü vā adukkhamasukhaü vā sabbantaü tam pubbe katahetåti || yaü ca sāmaü ¤ātaü\<*<5>*>/ taü ca atidhāvanti\<*<6>*>/ || yaü ca\<*<7>*>/ loke saccasammataü taü ca ati- dhāvanti || || Tasmā tesam samaõabrāhmaõānaü micchāti vadāmi || || 5 Semhasamuņņhānāni pi kho Sãvaka || pe || || 6 Vātasamuņņhānāni pi kho Sãvaka || la || || 7 Sannipātikāni pi kho Sãvaka || la || || 8 Utupariõāmajāni pi kho Sãvaka || la || || 9 Visamaparihārajāni pi kho Sãvaka || la || || 10 Opakkamikāni pi kho Sãvaka || la || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 Sivako always 2 S1-3 add hi 3 Missing in S1-3 4 B1-2 insert evaü 5 S1-3 sāma¤¤ātam 6 B2 atidhāvati always 7 B1-2 omit ca >/ #<[page 231]># %% 11 Kammavipākajāni pi kho Sãvaka idhekaccāni vedayi- tāni uppajjanti || sāmam pi kho etam\<*<1>*>/ Sãvaka\<*<2>*>/ veditabbaü yathā kammavipākajāni pi\<*<3>*>/ idhekaccāni vedayitāni uppaj- janti || lokassa pi kho etaü Sãvaka saccasammataü yathā- kammavipakajāni pi idhekaccāni vedayitāni uppajjanti || || Tatra Sãvaka ye te samaõabrāhmaõā evaüvādino evaü- diņņhino Yaü ki¤cāyam purisapuggalo paņisaüvedeti su- khaü vā dukkhaü vā adukkham asukhaü vā || sabban tam pubbe katahetå ti || Yaü ca sāmaü ¤ātaü taü ca atidhā- vanti yaü ca loke saccasammattaü taü ca atidhāvanti || tasmā tesaü samaõabrāhmaõānam micchāti vadāmãti || || 12 Evaü vutte Moliya-Sãvako paribbājako Bhagavantam etad avoca || || Abhikkantam bho Gotama --pe-- upāsakam mam bhavaü Gotamo dhāretu ajjatagge pāõupetaü sara- õaü gatan ti || || 13 Pittaü semhaü ca vāto ca || sannipātā utåni ca || visamaü opakkamikam\<*<4>*>/ || kammavipākena aņņhamã ti\<*<5>*>/ || || ## 2 Aņņhasatapariyāyaü vo bhikkhave dhammapariyāyam desissāmi tam suõātha || || 3 Katamo ca bhikkhave aņņhasatapariyāyo dhamma- pariyāyo || || Dve pi mayā vedanā vuttā pariyāyena || tisso pi mayā vedanā vuttā pariyāyena || pa¤ca pi mayā vedanā vuttā pariyāyena || cha pi mayā vedanā vuttā pariyāyena || aņņharasā pi mayā vedanā vuttā pariyāyena || chattiüsa pi mayā vedanā vuttā pariyāyena || aņņhasatam pi mayā vedanā\<*<6>*>/ vuttā pariyāyena || || 4 Katamā ca bhikkhave dve vedanā || Kāyikā ca cetasikā ca || imā vuccanti bhikkhave dve vedanā || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Omitted by B1-3 2 B1-2 insert evaü 3 S1-3 insert kho sãvaka 4 S1-3 opakkamiko ca 5 S3 aņņhami; B2 aņņhamiti 6 S1 inserts here satam pi (compare p. 225 note 1) >/ #<[page 232]># %<232 VEDANâ-SAũYUTTAM [XXXVI. 22. 5>% 5 Katamā ca bhikkhave tisso vedanā || || Sukhā vedanā dukkhā vedanā adukkhamasukhā vedanā || imā vuccanti bhikkhave tisso vedanā || || 6 Katamā ca bhikkhave pa¤cavedanā || || Sukhindriyaü dukkhindriyaü somanassindriyaü domanassindriyam upekkhindriyaü imā vuccanti bhikkhave pa¤cavedanā || || 7 Katamā ca bhikkhave cha vedanā || cakkhusamphassajā vedanā || pa || manosamphassajā vedanā || imā vuccanti cha vedanā || || 8 Katamā ca bhikkhave aņņhārasā vedanā || cha somanas- supavicārā cha domanassupavicārā cha upekkhupavicārā\<*<1>*>/ || ima vuccanti bhikkhave aņņhārasā vedanā || || 9 Katamā ca bhikkhave chattiüsa vedanā || cha gehasi- tāni somanassāni cha nekkhammasitāni somanassāni cha gehasitāni domanassāni\<*<2>*>/ cha nekkhammasitāni domanas- sāni cha gehasitā upekkhā cha nekkhammasitā upekkhā || imā vuccanti bhikkhave chattiüsa vedanā\<*<3>*>/ || || 10 Katamā\<*<4>*>/ ca bhikkhave aņņhasatavedanā\<*<5>*>/ || || Atãtā chattiüsa vedanā || anāgatā chattiüsavedanā || paccuppannā chattiüsavedanā || imā vuccanti\<*<6>*>/ bhikkhave aņņhasatave- danā\<*<7>*>/ || ayam bhikkhave aņņhasatapariyāyo dhammapari- yāyoti || || ## 2 Atha kho a¤¤ataro bhikkhu yena Bhagavā tenupasaī- kami || pe || || 3 Ekam antaü nisinno kho so bhikkhu Bhagavantam etad avoca || || Katamā nu kho bhante vedanā katamo vedanāsamudayo katamā vedanāsamudayagāminã paņipadā || katamo\<*<8>*>/ vedanā\<*<9>*>/-nirodho katamā vedanānirodhagāminã paņipadā || ko vedanāya assādo ko ādãnavo kiü nissaraõanti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 upekhorā; S3 upekhāupavicārā 2 S1-3 --pe-- instead of cha geha- 3 S1 has only chata and a blank instead of bhikkhave -vedanā 4 B1 katama¤ca 5 B1-2 aņņhasataü- always 6 S1-3 idaü vuccati . . . 7 S1-3 aņņhasatavedanāsataü 8 S1-3 katamā 9 Missing in S1 which is here disturbed >/ #<[page 233]># %% 4 Tisso imā bhikkhu vedanā || sukhā vedanā dukkhā vedanā adukkhamasukhā vedanā || imā vuccanti bhikkhu tisso vedanā || || Phassasamudayā vedanāsamudayo || taõhā vedanāsamudayagaminã paņipadā || phassanirodhā vedanā- nirodho || ayam eva ariyo aņņhaīgiko maggo vedanānirodha- gāminã paņipadā seyyathãdaü sammādiņņhi || pe || sammā- samādhi || Yaü vedanam paņicca uppajjati sukhaü somanassam ayaü vedanāya assādo || yā\<*<1>*>/ vedanā\<*<2>*>/ aniccā dukkhā vipariõāmadhammā ayam vedanāya ādãnavo || yo vedanāya chandarāgavinayo chandarāgapahānam idaü vedanāya nissaraõanti || || ## 2 Pubbe\<*<3>*>/ me bhikkhave sambodhā anabhisambuddhassa bodhisattasseva sato etad ahosi || || Katamā nu kho vedanā || katamo vedanāsamudayo katamā vedanāsamudayagāminã paņipadā || katamo vedanānirodho katamā vedanānirodha- gāminã patipadā || ko vedanāya assādo ko ādãnavo kiü nissaraõan ti || || 3 Tassa mayham bhikkhave etad ahosi || || Tisso imā vedanā sukhā vedanā dukkhā vedanā adukkhamasukhā vedanā || imā vuccanti vedanā || Phassamudayā vedanāsamu- dayo || taõhā vedanāsamudayagāminã paņipadā || pe || Yo vedanāya chandarāgavinayo chandarāgapahānam idaü vedanāya nissaraõanti || || 4 Imā vedanā ti me bhikkhave pubbe ananussutesu dhammesu cakkhum udapādi || ¤āõam udapādi || pa¤¤ā udapādi || vijjā udapādi || āloko udapādi || || 5 Ayaü vedanāsamudayoti me bhikkhave pubbe ananus- sutesu dhammesu cakkhum udapādi || la || || 6 Ayaü vedanāsamudayagāminã paņipadāti me bhik- khave pubbe ananussutesu dhammesu cakkhum udapādi || la || || 7 Ayaü vedanānirodho ti me bhikkhave pubbe ananus- sutesu dhammesu cakkhum udapādi || la || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 yaü 2 S1 vedanāya 3 S1-3 pubbeva >/ #<[page 234]># %<234 VEDANâ-SAũYUTTAM [XXXVI. 24. 8>% 8 Ayaü vedanānirodhagaminã paņipadā ti me bhikkhave pubbe ananussutesu dhammesu cakkhum udapādi || la || 9 Ayaü vedanāya assādo ti me bhikkhave pubbe ananus- sutesu dhammesu || la || || 10 Ayaü vedanāya ādãnavo ti me bhikkhave pubbe ananussutesu dhammesu || la || || 11 Idaü vedanāya\<*<1>*>/ nissaraõan ti me bhikkhave pubbe ananussutesu dhammesu cakkhum udapādi || ¤āõam uda- pādi || pa¤¤ā udapādi || vijjā udapādi || āloko udapādãti || || ## 2 Atha kho sambahulā bhikkhå yena Bhagavā tenupa- saīkamiüsu || pe || 3 Ekam antaü nisinnā kho te bhikkhå Bhagavantam etad avocuü || || Katamā nu kho bhante vedanā katamo vedanāsamudayo katamā vedanāsamudayagāminã paņipadā || katamo vedanānirodho katamā vedanānirodhagāminã paņi- padā || ko vedanāya assādo ko ādãnavo kiü nissaraõanti || || 4 Tisso imā bhikkhave vedanā sukhā vedanā dukkhā vedanā adukkhamasukhā vedanā || imā vuccanti bhikkhave vedanā || || Phassasamudayā vedanāsamudayo || taõhā veda- nāsamudayagāminã paņipadā || phassanirodhā\<*<2>*>/ || pe || Yo vedanāya chandarāgavinayo chandarāgapahānaü idaü vedanāya nissaraõanti || || ## 2 Tisso imā bhikkhave vedanā || katamā tisso || sukhā vedanā dukkhā vedanā adukkhamasukhā vedanā || || 3 Ye hi keci bhikkhave samaõā vā brāhmaõā vā imāsaü tissannaü vedanānaü samudayaü ca atthagamaü ca assādaü ca ādãnavaü ca nissaraõaü ca yathābhåtam nappajānanti || pe || 4 ||pajānanti || pa || sayam abhi¤¤āya sacchikatvā upasam- pajja viharantãti\<*<3>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 kho instead of vedanāya 2 S1-3 -nirodho 3 So S1-3; complete in B1-2; --See, in the Nidānavaggo, the several so-called Samaõabrāhmaõā suttas >/ #<[page 235]># %% ## 2 Tisso imā bhikkhave vedanā || katamā tisso || || Sukhā vedanā || dukkhā vedanā || adukkhamasukhā vedanā || || 3 Ye hi kecã bhikkhave samaõā vā brāhmaõā vā imāsaü tissannaü vedanānaü samudaya¤ca atthagama¤ca assā- da¤ca ādãnava¤ca nissaraõa¤ca yathābhåtaü nappajānanti || pe || || 4 ||pajānanti || pa || sayam abhi¤¤ā sacchikatvā upasam- pajja viharantãti || || ## 3 Ye hi keci bhikkhave samaõā vā brāhmaõā vā vedanaü nappajānanti vedanā samudayaü nappajānanti vedanāsamudayaü nappajānanti vedanānirodhaü nappajā- nanti vedanānirodhagāminim paņipadaü nappajānanti || pe || || 4 ||pajānanti || pa || sayam abhi¤¤ā sacchikatvā upasam- pajja viharantãti || || ## 2 Tisso imā bhikkhave vedanā || katamā tisso || || sukhā vedanā dukkhā vedanā adukkhamasukhā vedanā || imā kho bhikkhave tisso vedanā ti || || 3 Atthi bhikkhave sāmisā pãti atthi nirāmisā pãti || atthi nirāmisā nirāmisatarā pãti || || Atthi sāmisaü sukhaü atthi nirāmisam sukhaü atthi nirāmisā nirāmisataraü sukhaü || || Atthi sāmisā upekhā atthi nirāmisā upekhā atthi nirāmisā niramisatarā upekhā || || Atthi sāmiso vimokkho atthi nirā- miso vimokkho atthi niramisā nirāmisataro vimokkho || || 4 Katamā ca\<*<1>*>/ bhikkhave sāmisā pãti || || Pa¤cime bhikkhave kāmaguõā || katame pa¤ca || cakkhuvi¤¤eyyā råpā iņņhā kantā manāpā piyaråpā kāmåpasaühitā raja- nãyā || pe || kāyavi¤¤eyyā poņņhabbā iņņhā kantā manāpā piyaråpā kāmåpasaühitā rajanãyā || ime kho bhikkhave pa¤cakāmaguõā || || Yā kho bhikkhave ime pa¤ca kāma- guõe paņicca uppajjati pãti || ayaü vuccati bhikkhave sāmisā pãti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 inserts sa; S3 sā >/ #<[page 236]># %<236 VEDANâ-SAũYUTTAM [XXXVI. 29. 5>% 5 Katamā ca bhikkhave nirāmisā pãti || || Idha bhikkhave bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaü savicāraü vivekajam pãtisukham pathamaü jhānam upasampajja viharati || vitakkavicārānaü våpa- samā ajjhattam sampasādanaü cetaso ekodhibhāvam avi- takkam avicaraü samādhijam pãtisukhaü dutiyaü jhānam upasampajja viharati || ayaü vuccati bhikkhave nirāmisā pãti || || 6 Katamā ca bhikkhave nirāmisā nirāmisatarā pãti || || Yā kho bhikkhave khãõāsavassa bhikkhuno rāgā cittaü vimuttam paccavekkhato dosā cittaü vimuttam pacca- vekkhato mohā cittaü vimuttam paccavekkhato uppajjati pãti || ayam vuccati bhikkhave nirāmisā nirāmisatarā pãti || || 7 Katama¤ca\<*<1>*>/ bhikkhave sāmisaü sukhaü || || Pa¤- cime bhikkhave kāmaguõā || katamā pa¤ca || || Cakkhu- vi¤¤eyyā råpā iņņhā kantā manāpā piyaråpā kāmåpasaü- hitā rajanãyā || pe || kāyavi¤¤eyyā phoņņhabbā iņņhā kantā manāpā piyaråpā kāmåpasaühitā rajanãyā || ime kho bhikkhave pa¤cakāmaguõā || yaü kho bhikkhave ime pa¤cakāmaguõe paņicca uppajjati sukhaü somanassaü || idaü vuccati bhikkhave\<*<2>*>/ sāmisaü sukhaü || || 8 Katama¤ ca bhikkhave nirāmisaü sukhaü || || Idha bhikkhave bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaü savicāram vivekajam pãtisukham pathamaü jhānam upasampajja viharati || vitakkavicārānaü våpasamā ajjhattaü sampasādanaü cetaso ekodibhāvam avitakkam avicāraü samādhijam pãtisukhaü dutiyaü\<*<3>*>/ jhānam upasampajja viharati || pitiyā ca virāgā upekkhako ca viharati sato ca sampajāno sukha¤ ca kāyena paņisaü- vedeti || yantam ariyā ācikkhanti upekkhako satimā su- khavihārãti tatiyaü\<*<4>*>/ jhānaü upasampajja viharati || || Idhaü vuccati bhikkhave nirāmisaü sukhaü || || 9 Katam⤠ca bhikkhave nirāmisā nirāmisataraü su- khaü || || Yaü kho bhikkhave khãõāsavassa bhikkhuno rāgā cittaü vimuttam paccavekkhato dosā cittaü vimuttam \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 katamāca 2 Missing in S1-3 3 S1-3 dutiya 4 S1-3 tatiya >/ #<[page 237]># %% paccavekkhato mohā cittaü vimuttam paccavekkhato uppajjati sukhaü somanassaü || || Idaü vuccati bhikkhave nirāmisā nirāmisataraü sukhaü || || 10 Katamā ca bhikkhave sāmisā upekkhā || || Pa¤cime bhikkhave kāmaguõā || katame pa¤cā || || Cakkhuvi¤¤eyyā råpā iņņhā kantā manāpā piyaråpā kāmåpasaühitā rajanãyā || pi || kāyavi¤¤eyyā poņņhabbā iņņhā kantā manāpā piyaråpā kāmupasaühitā rajaniyā || ime kho bhikkhave pa¤ca- kāmaguõā || || Yā kho bhikkhave ime pa¤cakāmaguõe paņicca uppajjati upekkhā || ayaü vuccati bhikkhave sāmisā upekkhā || || 11 Katamā ca bhikkhave nirāmisā\<*<1>*>/ upekkhā || || Idha bhikkhave bhikkhu sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassānam atthagamā adukkhamasukham upekkhā satiparisuddhiü catutthaü jhānam upasampajja viharati || ayaü vuccati bhikkhave nirāmisā upekkhā || || 12 Katamā ca bhikkhave nirāmisā nirāmisatarā upekkhā || || Yā\<*<2>*>/ kho bhikkhave khãõāsavassa bhikkhuno rāgā cittaü vimuttam paccavekkhato dosā cittaü vimuttam paccavekkhato mohā cittaü vimuttam paccavekkhato uppajjati upekkhā || ayaü vuccati bhikkhave nirāmisā nirāmisatarā upekkhā || || 13-14 Katamo ca bhikkhave sāmiso vimokkho || || Råpa- paņisaüyutto vimokkho sāmiso || pe || || Aråpapaņisaüyutto vimokkho nirāmiso || || 15 Katamo ca bhikkhave nirāmisā\<*<3>*>/ nirāmisataro vimokkho || || Yo kho bhikkhave khãõāsavassa bhikkhuno rāgā cittaü vimuttam paccavekkhato || pe || mohā cittaü vimuttam paccavekkhato uppajjati vimokkho || ayaü vuccati bhikkhave nirāmisā nirāmisataro\<*<4>*>/ vimokkho ti || || Aņņhasatapariyāyavaggo tatiyo\<*<5>*>/ || || Tassuddānaü\<*<6>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B2 inserts ca 2 S1-3 yaü 3 S1-3 nirāmiso 4 S1-3 -tarā 5 Put in S1-3 after the verse 6 S1-3 tatruddānaü >/ #<[page 238]># %<238 MâTUGâMA-SAũYUTTAM [XXXVII. 1. 2>% Sãvaka1 Aņņhasata1 Bhikkhu || Pubbe¤āõa¤ca Bhikkhunā\<*<2>*>/ || Samaõabrāhmaõā tãni || Suddhika¤ca\<*<3>*>/ nirāmisan ti || || Vedanāsaüyuttaü niņņhitaü || || ## ## ## 2 Pa¤cahi bhikkhave aīgehi samannāgato mātugāmo ekanta-amanāpo hoti purisassa || katamehi pa¤cahi || || Na ca\<*<4>*>/ råpavā hoti || na ca bhogavā hoti || na ca sãlavā hoti || alaso ca hoti || paja¤cassa\<*<5>*>/ na labhati || || Imehi kho bhikkhave pa¤cahi aīgehi samannāgato mātugamo ekanta- amanāpo\<*<6>*>/ hoti purisassa || || 3 Pa¤cahi bhikkhave\<*<7>*>/ aīgehi samannāgato mātugāmo ekantamanāpo hoti-purisassa || katamehi pa¤cahi || || Råpavā ca hoti || bhogavā ca hoti || sãlavā ca hoti || dakkho ca hoti analaso || paja¤cassa labhati || || Imehi kho bhikkhave pa¤- cahi aīgehi samannāgato mātugāmo ekantamanāpo hoti purisassa || || ## 2 Pa¤cahi bhikkhave aīgehi samannāgato puriso ekanta- amanāpo hoti mātugāmassa || katamehi pa¤cahi || || Na ca råpavā hoti || na ca bhogavā hoti || na ca sãlavā hoti || alaso ca hoti || paja¤cassa na labhati || || Imehi kho bhikkhave \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B2 Sivakaü Aņņhasataü; S1-3 Sãvakaņņhasataü 2 S1-3 bhikkhuno 3 S1-3 suddhaka¤ca 4 S1-3 neva 5 S1 pa¤javassa (further on paķ¤jacassa); S3 pa¤cavassa 6 S1-3 ekantāmanāpo here and further on 7 S1 adds ca >/ #<[page 239]># %% pa¤cahi aīgehi samannāgato puriso ekanta-amanāpo hoti mātugāmassa || || 3 Pa¤cahi bhikkhave aīgehi samannāgato puriso ekanta- manāpo hoti mātugāmassa || katamehi pa¤cahi\<*<1>*>/ || || Råpavā ca hoti || bhogavā ca hoti || silavā ca hoti || dakkho ca hoti analaso || paja¤cassa\<*<2>*>/ labhati || || Imehi kho bhikkhave pa¤cahi aīgehi samannāgato puriso ekantamanāpo hoti mātugāmassāti || || ## 2 Pa¤cimāni bhikkhave mātugāmassa āveõikāni duk- khāni yāni mātugāmo paccanubhoti a¤¤atreva purisehi || katamāni pa¤ca || || 3 Idha bhikkhave mātugāmo daharo\<*<3>*>/ va\<*<4>*>/ samāno patikulaü gacchati ¤ātakehi vinā hoti || idam bhikkhave mātugāmassa pathamam āveõikam dukkhaü || yam mātu- gāmo paccanubhoti a¤¤atreva purisehi || || 4 Puna ca param bhikkhave mātugāmo utunã\<*<5>*>/ hoti || idam bhikkhave mātugāmassa dutiyam āveõikam dukkhaü yaü mātugāmo paccanubhoti a¤¤atreva purisehi || || 5 Puna ca param bhikkhave mātugāmo gabbhinã hoti || idam bhikkhave mātugamassa tatiyam āveõikam dukkhaü yam mātugamo paccānubhoti a¤¤atreva purisehi || || 6 Puna ca param bhikkhave mātugāmo vijāyāti || idam bhikkhave mātugāmassa catuttham āveõikaü dukkhaü yam mātugāmo paccanubhoti a¤¤atreva purisehi || || 7 Puna ca param bhikkhave mātugāmo purisassa pāri- cariyam upeti || idaü kho bhikkhave mātugāmassa pa¤ca- mam āveõikam dukkhaü yam mātugāmo paccanubhoti a¤¤atreva purisehãti || || 8 Imāni kho bhikkhave pa¤ca mātugāmassa āveõikāni dukkhāni yāni mātugāmo paccanubhoti a¤¤atreva purise- hãti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 pa¤camehi 2 S1-3 pa¤jassa here only 3 S1 dahāro; B1 bhoge instead of daharo 4 S1-3 ca 5 B1-2 utuni >/ #<[page 240]># %<240 MâTUGâMA-SAũYUTTAM [XXXVII. 4. 2>% ## 2 Tãhi bhikkhave dhammehi samannāgato mātugāmo yebhuyyena kāyassa bhedhā param maraõa apāyaü duggatiü vinipātaü nirayam upapajjati\<*<1>*>/ || katamehi tãhi || || 3 Idha bhikkhave mātugāmo pubbaõhasamayam macche- ramalapariyuņņhitena cetasā agāram\<*<2>*>/ ajjhāvasati || || Maj- jhantikasamayam\<*<3>*>/ issāpariyuņņhitena cetasā agāram ajjhāvasati || || Sāyaõhasamayaü kāmarāgapariyuņņhitena cetasā agāram ajjhāvasati || || 4 Imehi kho bhikkhave tãhi dhammehi samannāgato mātugāmo yebhuyyena kāyassa bhedā param maraõā apāyaü duggatiü vinipātaü nirayam upapajjatã ti || || (ANURUDDHO I KAöHAPAKKHO) 2 Atha kho āyasmā Anuruddho yena Bhagavā tenupa- saīkami || pe || || 3 Ekam antaü nisinno kho āyasmā Anuruddho Bhaga- vantam etad avoca || || Idhāham bhante mātugāmam pas- sāmi dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānussakena kāyassa bhedā param maraõā apāyam duggatiü vinipātaü nirayam upapajjantaü || || Katãhi nu kho bhante dham- mehi samannāgato mātugāmo kāyassa bhedā param maraõā apāyaü duggatiü vinipātaü nirayam upapajja- tã ti || || ## 4 Pa¤cahi kho Anuruddha dhammehi samannāgato mātugāmo kāyassa bhedā param maraõā apāyaü duggatim vinipātaü nirayam upapajjati || katamehi pa¤cahi || || 5 Assaddho ca hoti || ahiriko ca hoti || anottāpã ca hoti || kodhano ca hoti || duppa¤¤o ca hoti || || 6 Imehi kho Anuruddha pa¤cahi dhammehi samannā- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B2 S3 uppajjati 2 B1 āgāram always 3 S1-3 majjhantikaü- >/ #<[page 241]># %% gato mātugāmo kāyassa bhedā param maraõā apāyam duggatiü vinipātam nirayam upapajjatãti\<*<1>*>/ || || ## 4 Pa¤cahi Anuruddha\<*<2>*>/ dhammehi samannāgato mātu- gāmo kāyassa bhedā param maraõā apāyaü duggatiü vinipātaü nirayam upapajjati || katamehi pa¤cahi || || 5 Assaddho ca hoti ahiriko ca hoti anottāpã ca hoti upanāhã ca hoti duppa¤¤o ca hoti || || 6 Imehi Anuruddha\<*<3>*>/ pa¤cahi dhammehi samannāgato mātugāmo kāyassa bhedā param maraõā apāyaü duggatim vinipātaü nirayam upapajjatã ti || || ## 4 Pa¤cahi Anuruddha\<*<4>*>/ dhammehi samannāgato mātu- gāmo kāyassa bhedā param maraõā apāyaü duggatiü vinipātaü nirayam upapajjati || katamehi pa¤cahi || || 5 Assaddho ca hoti ahiriko ca hoti anottāpã ca hoti issukã ca hoti duppa¤¤o ca hoti || || 6 Imehi kho Anuruddha pa¤cahi dhammehi samannā- gato mātugāmo kāyassa bhedā param maraõā apāyaü duggatiü vinipātaü nirayam upapajjatã ti || || ## 4 Pa¤cahi Anuruddha dhammehi samannāgato mātu- gāmo kāyassa bhedā param maraõā apāyaü duggatiü vinipātaü nirayam upapajjati || katamehi pa¤cahi || || 5 Assaddho ca hoti ahiriko ca hoti anottāpã ca hoti maccharã ca hoti duppa¤¤o ca hoti || || 6 Imehi kho Anuruddha pa¤cahi dhammehi samannā- gato mātugāmo || la || apāyaü duggatiü vinipātaü nirayam upapajjati || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 repeat this sutta (the kodhano) by substituting bhikkhave to Anuruddha 2 S1-3 bhikkhave 3 S1-3 kho bhikkhave 4 As in the preceding suttas, in this and in the following ones, S1-3 put always bhikkhave instead of Anurluddha >/ #<[page 242]># %<242 MâTUGâMA-SAũYUTTAM [XXXVII. 9.>% ## 4 Pa¤cahi Anuruddha dhammehi samannāgato mātu- gāmo || la || apāyaü duggatiü vinipātaü nirayam upapaj- jati || katamehi pa¤cahi || || 5 Assaddho ca hoti ahiriko ca hoti anottāpã ca hoti aticārã ca hoti duppa¤¤o ca hoti || || 6 Imehi kho Anuruddha pa¤cahi dhammehi samannā- gato mātugāmo || la || upapajjatã ti || || ## 4 Pa¤cahi Anuruddha dhammehi samannāgato mātu- gāmo || la || nirayam upapajjati || katamehi pa¤cahi || || 5 Assaddho ca hoti ahiriko ca hoti anottāpã ca hoti dussãlo ca hoti duppa¤¤o ca hoti || || 6 Imehi kho Anuruddha pa¤cahi dhammehi samannā- gato mātugāmo || la || nirayam upapajjatã ti || || ## 4 Pa¤cahi Anuruddha dhammehi samannāgato mātu- gāmo || la || nirayam upapajjati || katamehi pa¤cahi || || 5 Assaddho ca hoti ahiriko ca hoti anottāpã ca hoti appassuto ca hoti duppa¤¤o ca hoti || || 6 Imehi kho Anuruddha pa¤cahi dhammehi samannā- gato mātugāmo || la || nirayam upapajjatã ti || || ## 4 Pa¤cahi Anuruddha dhammehi samannāgato mātu- gāmo || la || nirayam upapajjati || katamehi pa¤cahi || || 5 Assaddho ca hoti ahiriko ca hoti anottāpã ca hoti kusãto ca hoti duppa¤¤o ca hoti || || 6 Imehi kho Anuruddha pa¤cahi dhammehi samannā- gato mātugāmo || la || apāyaü duggatiü vinipātaü nirayam upapajjatã ti || || ## 4 Pa¤cahi Anuruddha dhammehi samannāgato mātu gāmo || la || nirayam upapajjati || katamehi pa¤cahi || || \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 243]># %% 5 Assaddho ca hoti ahiriko ca hoti anottāpã ca hoti muņņhassati ca hoti duppa¤¤o ca hoti || || 6 Imehi kho Anuruddha pa¤cahi dhammehi samannā- gato mātugāmo || la || nirayam upapajjatã ti || || ## 4 Pa¤cahi Anuruddha dhammehi samannāgato mātu- gāmo || la || nirayam upapajjati || katamehi pa¤cahi || || 5 Pāõātipātã ca hoti adinnādāyã ca hoti kāmesu micchā- cārã ca hoti musāvādã ca hoti surāmerayamajjapamādaņ- ņhāyã ca hoti || || 6 Imehi kho Anuruddha pa¤cahi dhammehi samannā- gato mātugāmo kāyassa bhedā param maraõā apāyam duggatiü vinipātaü nirayam upapajjatã ti || || ## (ANURUDDHO II SUKKAPAKKHO) 2 Atha kho āyasmā Anuruddho yena Bhagavā tenupa- saīkami || pe || || 3 Ekam antaü nisinno kho āyasmā Anuruddho Bhaga- vantam etad avoca || || Idhāham bhante mātugāmam pas- sāmi dibbena cakkhunā visuddhena abhikkantamānusakena kāyassa bhedā param maraõā sugatim saggaü lokam upapajjantaü || || Katãhi nu kho bhante dhammehi saman- nāgato mātugāmo kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggam lokam upapajjatã ti || || ## 4 Pa¤cahi kho Anuruddha dhammehi samannāgato mātugāmo kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjati || katamehi pa¤cahi || || 5 Saddho ca hoti hirimā ca hoti ottāpã ca hoti akodhano ca hoti pa¤¤avā ca hoti || || 6 Imehi kho Anuruddha pa¤cahi dhammehi samannāgato \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 244]># %<244 MâTUGâMA-SAũYUTTAM [XXXVII. 16. 4>% mātugāmo kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjatã ti\<*<1>*>/ || || ## 4 Pa¤cahi Anuruddha dhammehi samannāgato mātu- gāmo kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokaü upapajjati || katamehi pa¤cahi || || 5 Saddho ca hoti hirimā ca hoti ottāpã ca hoti anupanā- hã ca hoti pa¤¤avā ca hoti || || 6 Imehi kho Anuruddha pa¤cahi dhammehi samannā- gato mātugāmo kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjatã ti || || ## 4 Pa¤cahi Anuruddha dhammehi samannāgato mātu- gāmo kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjati || katamehi pa¤cahi || || 5-6 Saddho ca hoti hirimā ca hoti ottāpã ca hoti anissukã ca hoti pa¤¤avā ca hoti || la || || ## 5-6 amaccharã ca hoti pa¤¤avā ca hoti || la || || ## 5-6 anaticārã ca hoti pa¤¤avā ca hoti || la || || ## 5-6 sãlavā ca hoti pa¤¤avā ca hoti || la || || ## 5-6 bahussuto ca hoti pa¤¤avā ca hoti || la || || ## 5-6 āraddhaviriyo ca hoti pa¤¤avā ca hoti || la || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 As before (in the kaõhapakkho) S1-3 repeat this sutta as applied to the bhikkhus, not to Anuruddha; and, in the following ones, they put always bhikkhave instead of Anuruddha >/ #<[page 245]># %% ## 5 upaņņhitasati ca hoti pa¤¤avā ca hoti || || 6 Imehi kho Anuruddha pa¤cahi dhammehi samannā- gato mātugāmo kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjati || || Ime aņņhasuttanta-saīkhepā\<*<1>*>/ || || ## 5 Pa¤cahi Anuruddha dhammehi samannāgato mātu- gāmo kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjati || katamehi pa¤cahi || || Pāõātipātā paņivirato hoti || adinnādānā paņivirato ca hoti || kāmesu micchācārā paņivirato hoti || musāvādā paņivirato hoti || surāmerayamaj- japamādaņņhānā paņivirato ca hoti || || 6 Imehi kho Anuruddha pa¤cahi dhammehi samannā- gato mātugāmo kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjatã ti || || Peyyāla-vaggā dve\<*<2>*>/ || || Tatruddānaü\<*<3>*>/ || || Dve Manāpā-\<*<4>*>/ amanāpā ca || Aveõikā Tãhi\<*<5>*>/ Anuruddho || Kodhano Upanāhã ca ||\<*<6>*>/ Issukã Maccharena ca || || Aticārã ca Dussãlo\<*<7>*>/ || Appassuto\<*<8>*>/ ca Kusãto\<*<9>*>/ || Muņņhassati ca Pa¤caveraü || kaõhapakkhe pakāsito\<*<10>*>/ || || Anuruddho Akodhano || Anupanāhã Anissukã\<*<11>*>/ || Amaccharã Anaticārã || Sãlavā ca Bahussuto || Viriya-Sati-Pa¤casãlā ca ||\<*<12>*>/ sukkapakkhe pakāsito ti\<*<13>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 In B1-2 only; B2 has saīkhepi || la || 2 In B1-2 only; B1 has vaggo 3 B1-2 tassud- 4 S1-3 manāpa 5 S1-3 avenikānihi 6 S3 upamehi 7 B1 dussãlaü; B2 -lyam 8 S1-3 appassutā and put ca after kusãto 9 B1-2 kusito 10 S1-3 pakāsitā 11 S1-3 anussakã 12 S1-3 Vãriyaü sati¤ca pa¤casãloca 13 B1-2 omit ti >/ #<[page 246]># %<246 MâTUGâMA-SAũYUTTAM [XXXVII. 25. 2>% ## ## 2 Pa¤cimāni bhikkhave mātugāmassa balāni || katamāni pa¤ca || || Råpabalaü bhogabalaü ¤ātibalam puttabalaü sãlabalaü || || Imāni kho bhikkhave pa¤ca mātugāmassa balāni\<*<1>*>/ || || 3 Imehi kho bhikkhave pa¤cahi balehi samannāgato mātugāmo visārado agāram ajjhāvasatã ti || || ## 2 Pa¤cimāni bhikkhave mātugāmassa balāni || katamāni pa¤ca || || Råpabalam bhogabalaü ¤ātibalam puttabalaü sãlabalaü || || Imāni kho bhikkhave pa¤ca mātugāmassa balāni || || 3 Imehi kho bhikkhave pa¤cahi balehi samannāgato mātugāmo sāmikam\<*<2>*>/ pasayha agāram ajjhāvasatã ti || || ## 2 Pa¤cimāni bhikkhave mātugāmassa balāni || katamāni pa¤ca || || Råpabalam bhogabalaü ¤ātibalam puttabalaü sãlabalaü || || Imāni kho bhikkhave pa¤ca mātugāmassa balāni || || 3 Imehi kho bhikkhave pa¤cahi balehi samannāgato mātugāmo sāmikam abhibhåyya vattati || || ## 2 Ekena ca kho bhikkhave balena samannāgato puriso mātugāmam abhibhåyya vattati || katamena ekena balena || || Issariyabalena\<*<3>*>/ || || 3 Issariyabalena abhibhåtam bhikkhave\<*<4>*>/ mātugāmaü neva råpabalaü tāyati na bhogabalaü\<*<5>*>/ tāyati na ¤ātibalaü tāyati na puttabalaü tāyati na sãlabalaü tāyatãti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 This paragraph is put before this text as a single sutta in S1-3, ending by balānãti 2 Missing in S1-3 3 S3 has only katamena ekena 4 In S1-3 only 5 S1-3 gottabalaü >/ #<[page 247]># %% ## 2 Pa¤cimāni bhikkhave mātugāmassa balāni || katamāni pa¤ca || || Råpabalam bhogabalaü ¤ātibalam puttabalaü sãlabalaü || || 3 Råpabalena ca bhikkhave\<*<1>*>/ mātugāmo samannāgato hoti na ca bhogabalena || evaü so tenaīgena\<*<2>*>/ aparipåro hoti || yato ca kho bhikkhave mātugamo råpabalena ca samannāgato hoti bhogabalena ca || evam so tenaīgena\<*<3>*>/ paripåro hoti || || 4 Råpabalena ca bhikkhave\<*<4>*>/ mātugāmo samannāgato hoti bhogabalena ca na ca\<*<5>*>/ ¤ātibalena || evaü so tenaīgena aparipåro hoti || || Yato ca kho bhikkhave mātugāmo råpa- balena samannāgato hoti bhogabalena ca ¤atibalena ca evaü so tenaīgena paripåro hoti || || 5 Råpabalena ca bhikkhave mātugāmo samannāgato hoti || bhogabalena ca ¤ātibalena ca || na ca puttabalena\<*<6>*>/ || evaü so tenaīgena aparipåro hoti || || Yato ca kho bhik- khave mātugāmo råpabalena ca samannāgato hoti || bhoga- balena ¤ātibalena ca puttabalena ca || evaü so tenaīgena paripåro hoti || || 6 Råpabalena ca bhikkhu mātugamo samannāgato hoti || bhogabalena ca ¤ātibalena puttabalena ca || na ca\<*<7>*>/ sãlaba- lena || evaü so tenaīgena aparipåro hoti || || Yato ca kho bhikkhave mātugāmo råpabalena ca samannāgato hoti || bhogabalena ca ¤ātibalena ca puttabalena ca sãlabalena || evaü so tenaīgena paripåro hoti || || 7 Imāni kho bhikkhave pa¤ca mātugāmassa balānãti || || ## 2 Pa¤cimāni bhikkhave mātugāmassa balāni || katamāni pa¤ca || || Råpabalam bhogabalaü ¤ātibalaü puttabalaü sãlabalaü || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in S1-3 2 S1-3 tena 3 S1-3 tena aīgena always 4 Missing in S1-3 5 S1-3 omit na, drawing back ca after ¤atibalena, and do the same in the numbers 5,6 6 S. note5 7 S. note5 >/ #<[page 248]># %<248 MâTUGâMA-SAũYUTTAM [XXXVII. 30. 3>% 3 Råpabalena ca bhikkhave mātugamo samannāgato na ca sãlabalena || nāsenteva\<*<1>*>/ naü kule na vāsenti || || Råpaba- lena ca bhikkhave mātugāmo samannāgato hoti bhogaba- lena ca na ca\<*<2>*>/ sãlabalena ||\<*<3>*>/ nāsenteva\<*<4>*>/ naü kule na vāsenti || || Råpabalena ca bhikkhave mātugamo samannā- gato hoti bhogabalena ca ¤ātibalena ca\<*<5>*>/ na ca sãlabalena || nāsenteva naü kule na vāsenti || || Råpabalena ca bhik- khave mātugamo samannāgato hoti bhogabalena ca ¤ātiba- lena ca puttabalena ca\<*<6>*>/ na ca sãlabalena || nāsenteva\<*<7>*>/ naü kule na vāsenti || || 4 Sãlabalena ca bhikkhave mātugāmo samannāgato hoti na ca råpabalena\<*<8>*>/ || vāsenteva\<*<9>*>/ naü kule na nāsenti\<*<10>*>/ || || Sãlabalena ca bhikkhave mātugāmo samannāgato hoti na ca bhogabalena || vāsenteva naü kule na nāsenti || || Sãlaba- lena ca bhikkhave mātugāmo samannāgato hoti na ca ¤āti- balena || vāsenteva naü kule\<*<11>*>/ na nāsenti || || Sãlabalena ca bhikkhave mātugāmo samannāgato hoti na ca puttabalena || vāsenteva naü kule na nāsenti || || 5 Imāni kho bhikkhave pa¤ca mātugāmassa balānãti || || ## 2 Pa¤cimāni bhikkhave mātugāmassa balāni || katamāni pa¤ca || || Råpabalaü bhogabalaü ¤ātibalaü puttabalaü sãlabalaü || || 3 Na bhikkhave mātugāmo råpabalahetu vā bhogabala- hetu vā ¤ātibalahetu vā puttabalahetu vā kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjati\<*<12>*>/ || || 4 Sãlabalahetu kho bhikkhave mātugāmo kāyassa bhedā param maraõā sugatim saggaü lokaü upapajjati || || 5 Imāni kho bhikkhave pa¤ca mātugāmassa balānã ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 nāsantova 2 S1-3 omit na ca 3 B1 S1-3 add ca 4 S3 nāsanteva; S1 santeva 5 S1-3 put --pe--instead of ¤ātibalena ca 6 S1-3 put --pe--instead of puttabalena ca 7 S1-3 nāsanteva 8 S1-3 add ca 9 S1 vāsenti va 10 S3 vāsenti 11 S1 inserts vā 12 S1-3 uppajjatãti >/ #<[page 249]># %% ## 2 Pa¤cimāni bhikkhave ņhānāni dullabhāni akatapu¤¤ena mātugāmena || katamāni pa¤ca || || 3 Patiråpe\<*<1>*>/ kule\<*<2>*>/ jāyeyyan ti || idam bhikkhave patha- maü ņhānaü dullabhaü akatapu¤¤ena mātugāmena || || Patiråpe kule jāyitvā patiråpaü kulaü gaccheyyan ti || idam bhikkhave dutiyaü ņhānam dullabham akatapu¤¤ena mātu- gāmena || || Patiråpe kule jāyitvā patiråpaü kulam gantvā asapattã\<*<3>*>/ agāram ajjhāvaseyyan ti || idam bhikkhave tatiyaü ņhānaü dullabham akatapu¤¤ena mātugāmena || || Patiråpe kule jāyitvā patiråpaü kulaü gantvā asapattã agāram ajjhāvasantã\<*<4>*>/ puttavatã\<*<5>*>/ assan ti || idam bhikkhave catutthaü ņhānaü dullabham akatapu¤¤ena mātugāmena || || Patiråpe kule jāyitvā patiråpaü kulaü gantvā asapattã agāram ajjhā- vasantã puttavatã samānā sāmikam abhibhuyya vatteyyanti || idam bhikkhave pa¤camaü ņhānaü dullabham akatapu¤- ¤ena mātugāmena || || Imāni kho bhikkhave pa¤caņņhānāni dullabhāni akata- pu¤¤ena mātugāmena || || 4 Pa¤cima¤i bhikkhave ņhānāni sulabhāni katapu¤¤ena mātugāmena || katamāni pa¤ca || || Patiråpe kule jāyeyyan ti || idam bhikkhave pathamaü ņhānam sulabham katapu¤¤ena mātugāmena || || Patiråpe kule jāyitvā patiråpaü kulaü\<*<6>*>/ gaccheyyan ti || idam bhik- khave dutiyaü ņhānam sulabhaü katapu¤¤ena mātugā- mena || || Patiråpe kule jāyitvā patiråpaü kulaü gantvā asapattã agāram ajjhāvaseyyan ti || idam bhikkhave tatiyaü ņhanaü sulabhaü katapu¤¤ena mātugāmena || || Patiråpe kule jāyitvā patiråpaü kulaü gantvā asapattã agāram ajjhāvasantã puttavatã assan ti || idam bhikkhave catutthaü ņhānaü sulabhaü katapu¤¤ena mātugāmena || || Patiråpe \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 patiråpa- always 2 S1-3 kulena 3 B1-2 asapatti always; S3 asapatã here only, further on asapattã 4 B1-2 and S3 ajjhavasanti always 5 S1-3 puttapati, further on puttavatã 6 Missing in S1-3 >/ #<[page 250]># %<250 MâTUGâMA-SAũYUTTAM [XXXVII. 32. 5>% kule jāyitvā patiråpaü kulaü gantvā asapattã agāram ajjhāvasantã puttavatã samānā sāmikam abhibhuyya vattey- yanti || idam bhikkhave pa¤camaü ņhānam sulabhaü katapu¤¤ena mātugāmena || || 5 Imāni kho bhikkhave pa¤caņņhānāni sulabhāni kata- pu¤¤ena mātugāmenāti || || ## 2 Pa¤cahi bhikkhave dhammehi samannāgato mātu- gāmo visārado agāram ajjhāvasati || katamehi pa¤cahi || || 3 Pāõātipātā paņivirato ca hoti || adinnādānā paņivirato ca hoti || kāmesu micchācārā paņivirato ca hoti || musāvādā paņivirato ca hoti || surāmerayamajjapamādaņņhānā paņi- virato ca hoti || || 4 Imehi kho pana bhikkhave pa¤cahi dhammehi sa- mannāgato mātugāmo visārado agāram ajjhāvasatã ti || || ## 2 Pa¤cahi bhikkhave vaķķhãhi vaķķhamānā ariyasāvikā ariyāya vaķķhiyā\<*<1>*>/ vaķķhati sārādāyinã\<*<2>*>/ ca hoti varādāyinã\<*<3>*>/ ca kāyassa || katamehi pa¤cahi || || 3 Saddhāya vaķķhati sãlena vaķķhati sutena vaķķhati cāgena vaķķhati pa¤¤āya vaķķhati || imehi kho bhikkhave pa¤cahi vaķķhãhi vaķķhamānā ariyasāvikā ariyāya vaķ- ķhiyā vaķķhati || sārādāyinã ca hoti varādāyinã ca kāyassā ti || || Saddhāya sãlena ca yãdha\<*<4>*>/ vaķķhati || pa¤¤āya cāgena\<*<5>*>/ sutena cåbhayaü || Sā tādisã sãlavatã upāsikā ādiyati sāram idheva attano ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in S1 2 B1-3 sāra- always 3 B1-2 vara- always; S1 paradāyinã here only 4 So S3; B2 has dāyica instead of ca yidha; B1 and S1 have nothing 5 B1 cano >/ #<[page 251]># %% Mātugāmasaüyuttaü vaggā1 tiõi || || Tassuddānaü\<*<2>*>/ || || Visāradā\<*<3>*>/ Pasayha\<*<4>*>/ Abhibhuyya || Eka Aīgena\<*<5>*>/ pa¤camaü || || Nāsenti\<*<6>*>/ Hetu ōhānaü ca\<*<7>*>/ || Visāradā Vaķķhinā te\<*<8>*>/ dasā ti || ## ## 1 Ekaü samayam āyasmā Sāriputto Magadhesu viharati Nāla kagāmake\<*<9>*>/ || || 2 Atha kho Jambukhādako paribbājako yenāyasmā Sāriputto tenupasaīkami || upasaīkamitvā āyasmatā Sāri- puttena saddhim sammodi || sammodanãyaü kathaü sārā- õãyaü vãtisāretvā ekam antaü nisãdi || || 3 Ekam antaü nisinno kho Jambukhādako paribbājako āyasmantaü Sāriputtam etad avoca || || Nibbānaü nibbā- nanti āvuso Sāriputta vuccati || katamaü nu kho āvuso nibbānanti || || Yo kho āvuso rāgakkhayo dosakkhayo mohakkhayo idaü vuccati nibbānanti || || 4 Atthi panāvuso maggo atthi paņipadā etassa nibbā- nassa sacchikiriyāyāti || || Atthi kho āvuso maggo atthi paņipadā etassa nibbānassa sacchikiriyāyāti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 So B1-2; B2 has vaggo; S1-3 put samattam instead of vaggā (or vaggo) tiõi and reject this mention to the end 2 B1-2 tassudānaü 3 So B1; S1-3 put suddhā, B2 saddhā before visāradā 4 S1-3 pasayhā; B2 pa¤¤ā 5 So B1 only; B2 omits eka; S1-3 have anapaccanga instead of eka aīgena 6 S1-3 B2 nāsayitabbaü 7 S1-3 omit ca 8 B1-2 omit te 9 S1-3 nālagāmake; B2 nalaka- >/ #<[page 252]># %<252 JAMBUKHâDAKA-SAũYUTTAũ [XXXVIII. 1. 5>% 5 Katamo panāvuso maggo katamā paņipadā etassa nibbānassa sacchikiriyāyāti || || Ayam eva kho āvuso ariyo aņņhaīgiko maggo etassa nibbānassa sacchikiriyāya || seyyathãdaü || sammādiņņhi sammāsaīkappo sammāvācā sammākammanto sammā ājãvo sammāvāyāmo sammāsati sammāsamādhi || ayaü kho āvuso maggo ayam paņipadā etassa nibbānassa sacchikiri- yāyāti || || 6 Bhaddako āvuso maggo bhaddikā paņipadā etassa nibbānassa sacchikiriyāya || ala¤ca panāvuso appamādā- yāti || || ## 3 Arahattam arahattanti āvuso Sāriputta vuccati || kata- maü nu kho āvuso arahattanti || || Yo kho āvuso rāgakkhayo dosakkhayo mohakkhayo idaü vuccati arahattanti || || 4 Atthi panāvuso maggo atthi paņipadā etassa arahat- tassa sacchikiriyāyāti || || Atthi kho āvuso maggo atthi paņipadā etassa arahattassa sacchikiriyāyāti || || 5 Katamo panāvuso maggo katamā paņipadā etassa arahattassa sacchikiriyāyāti || || Ayam eva kho āvuso ariyo aņņhaīgiko maggo etassa arahattassa sacchikiriyāya || seyyathãdaü || sammādiņņhi || pe || sammāsamādhi || || Ayaü kho āvuso maggo ayam paņi- padā etassa arahattassa sacchikiriyāyāti || 6 Bhaddako āvuso maggo bhaddikā paņipadā etassa arahattassa sacchikiriyāya || ala¤ca panāvuso Sāriputta appamādāyāti || || ## 3 Ke\<*<1>*>/ nu kho āvuso Sāriputta loke dhammānuvādino || ke loke suppaņipannā || ke loke sugatā ti || || 4 Ye kho āvuso loke rāgappahānāya dhammaü desenti \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 ko >/ #<[page 253]># %% dosappahānāya dhammaü desenti mohappahānāya\<*<1>*>/ dhammam desenti || te loke dhammavādino || || 5 Ye kho āvuso rāgassa pahānāya paņipannā || dosassa || pe || mohassa pahānāya paņipannā || te loke suppaņipannā || || 6 Yesam kho āvuso rāgo pahãno ucchinnamålo tālāvat- thukato anabhāvakato āyatim anuppādadhammo || doso pahãno ucchinnamålo tālāvatthukato anabhāvakato āyatim anuppādadhammo || moho pahãno ucchinnamålo tālāvatthu- kato anabhāvakato āyatim anuppādadhammo || te loke sugatā ti || || 7 Atthi panāvuso maggo atthi paņipadā etassa rāgassa dosassa mohassa pahānāyāti || || Atthi kho āvuso maggo atthi paņipadā etassa rāgassa dosassa mohassa pahānāyāti || || 8 Katamo panāvuso maggo katamā paņipadā etassa rāgassa dosassa mohassa pahānāyāti || || Ayam eva kho āvuso ariyo aņņhaīgiko maggo etassa rāgassa dosassa mohassa pahānāya || seyyathãdaü sammā- diņņhi || pe || sammāsamādhi || || Ayam kho āvuso maggo ayam paņipadā etassa rāgassa dosassa mohassa pahānā- yāti || || 9 Bhaddako āvuso maggo bhaddikā paņipadā etassa rāgassa dosassa mohassa pahānāya || ala¤ca panāvuso Sāriputta appamādāyāti || || ## 3 Kim atthi yam āvuso Sāriputta samaõe Gotame brahmacariyaü vussatãti || || Dukkhassa kho āvuso pari¤¤attham Bhagavati brahma- cariyam vussatãti || || 3 Atthi panāvuso maggo atthi paņipadā etassa dukkhassa pari¤¤āyāti || || Atthi kho āvuso maggo atthi paņipadā etassa dukkhassa pari¤¤āyāti || || 4 Katamo panāvuso maggo katamā paņipadā etassa dukkhassa pari¤¤āyāti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 rāgassa . . . dosassa . . . mohassa pahānāya >/ #<[page 254]># %<254 JAMBUKHâDAKA-SAũYUTTAũ [XXXVIII. 4. 5>% Ayam eva kho āvuso ariyo aņņhaīgiko maggo etassa dukkhassa pari¤¤āya || seyyathãdam || sammādiņņhi || pe || sammāsamādhi || ayaü kho āvuso maggo ayam paņipadā etassa dukkhassa pari¤¤āyāti || 5 Bhaddako āvuso maggo bhaddikā paņipadā etassa dukkhassa pari¤¤āya || ala¤ca panāvuso Sāriputta\<*<1>*>/ appa- mādāyāti || || ## 3 Assāsapatto assāsapatto ti āvuso Sāriputta vuccati || kittāvatā nu kho avuso assāsapatto hotã ti || || Yato kho āvuso bhikkhu channam phassāyatanānam samudaya¤ca atthagama¤ ca assāda¤ca ādãnava¤ca nis- saraõa¤ca yathābhåtam pajānāti || ettāvatā kho āvuso assāsapatto hotã ti || || 4 Atthi panāvuso maggo atthi paņipadā etassa assāsassa sacchikiriyāyāti || || Atthi kho āvuso maggo atthi paņipadā etassa assāsassa sacchikiriyāyāti || || 5 Katamo panāvuso maggo katamā paņipadā etassa assāsassa sacchikiriyāyāti || || Ayam eva kho āvuso ariyo aņņhaīgiko maggo etassa assāsassa sacchikiriyāya || seyyathãdaü || sammādiņņhi || pe || sammāsamādhi || ayaü kho āvuso maggo ayam paņipadā etassa assāsassa sacchikiriyāyāti || || 6 Bhaddako āvuso maggo || bhaddikā paņipadā etassa assāsassa sacchikiriyāya || ala¤ca panāvuso Sāriputta appamādāyāti || || ## 3 Paramassāsapatto paramassāsapatto\<*<2>*>/ ti āvuso Sāri- putta vuccati || kittāvatā nu kho āvuso paramassāsapatto hotã ti || || Yato kho āvuso\<*<3>*>/ bhikkhu channam phassāyatānānaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in S1-3 2 S1-3 pārima-, and S1 has -assāpatto twice 3 Missing in S1-3 >/ #<[page 255]># %% samudaya¤ca atthagama¤ ca assāda¤ca ādãnava¤ca nis- saraõa¤ca yathābhåtam viditvā anupādā vimutto hoti || ettāvatā kho āvuso paramassāsapatto hotã ti || || 4 Atthi panāvuso maggo atthi paņipadā etassa paramas- sāsassa sacchikiriyāyāti || || Atthi kho āvuso atthi paņipadā etassa paramassāsassa sacchikiriyāyāti || || 5 Katamo panāvuso maggo katamā paņipadā etassa paramassāsassa sacchikiriyāyāti || || Ayam eva kho āvuso ariyo aņņhaīgiko maggo etassa paramassāsassa sacchikiriyāya || seyyathãdaü || sammā- diņņhi || pe || sammāsamādhi || ayaü eva kho āvuso maggo ayam paņipadā etassa paramassāsassa sacchikiriyāyāti || || 6 Bhaddako āvuso maggo bhaddikā paņipadā etassa paramassāsassa sacchikiriyāya || ala¤ca panāvuso Sāriputta appamādāyāti || || ## 3 Vedanā vedanā ti āvuso Sāriputta vuccati || katamā nu kho āvuso vedanā ti || Tisso imā āvuso vedanā\<*<1>*>/ || sukhā vedanā dukkhā vedanā adukkhamasukhā vedanā ||imā kho āvuso vedanā ti || || 4 Atthi panāvuso maggo atthi paņipadā etāsaü\<*<2>*>/ veda- nānam pari¤¤āyāti || || Atthi kho āvuso maggo atthi patipadā etāsaü vedanānam pari¤¤āyāti || || 5 Katamo panāvuso maggo katamā paņipadā etāsaü vedanānam pari¤¤āyāti || || Ayam eva kho āvuso ariyo aņņhaīgiko maggo etāsaü vedanānam pari¤¤āyā || seyyathãdaü || sammādiņņhi || pe || sammāsamādhi || ayaü kho āvuso maggo ayam paņipadā etāsam vedanānam pari¤¤āyāti || || 6 Bhaddako āvuso maggo bhaddakā paņipadā etāsaü vedanānam pari¤¤āya || ala¤ca panāvuso Sāriputta appamā- dāyāti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 insert here katamā tisso 2 B1-2 add always tissannaü after etāsaü >/ #<[page 256]># %<256 JAMBUKHâDAKA-SAũYUTTAũ [XXXVIII. 9. 6>% ## 3 âsavo āsavoti āvuso Sāriputta vuccati || katamo nu kho āvuso āsavoti || || Tayo me āvuso āsavā kāmāsavo bhavāsavo avijjāsavo || ime kho āvuso tayo āsavāti || || 4 Atthi panāvuso maggo atthi paņipadā etesam āsavānam pahānāyāti || || Atthi kho\<*<1>*>/ āvuso maggo atthi paņipadā etesam āsava- nānam pahānāyāti || || 5 Katamo panāvuso maggo katamā paņipadā etesam āsavānam pahānāyāti || || Ayam eva kho āvuso ariyo aņņhaīgiko maggo etesam āsavanānam pahānāya || seyyathãdaü sammādiņņhi || pe || sammāsamādhi || ayaü kho āvuso maggo ayam paņipadā etesam āsavānam pahānāyāti || || 6 Bhaddako āvuso maggo bhaddikā paņipadā etesam āsavānam pahānāya || ala¤ca panāvuso Sāriputta appamā- dāyāti || || ## 3 Avijjā avijjāti āvuso Sāriputta vuccati || katamā nu kho āvuso avijjāti || || Yaü kho āvuso dukkhe a¤¤āõam dukkhasamudaye a¤¤āõam dukkhanirodhe a¤¤āõaü dukkhanirodhagāminiyā paņipadāya a¤¤āõaü || ayaü vuccatāvuso avijjāti || || 4 Atthi panāvuso maggo atthi patipadā etissā avijjāya pahānāyāti || || Atthi kho āvuso\<*<2>*>/ maggo atthi paņipadā etissā avijjāya pahānāyāti || || 5 Katamo panāvuso maggo katamā paņipadā etissā avijjāya pahānāyāti || || Ayam eva kho āvuso ariyo atthaīgiko maggo etissā avijjāya pahānāya || seyyathãdaü || sammādiņņhi || pe || sam- māsamādhi || ayaü kho āvuso maggo ayam paņipadā etissā avijjāya pahānāyāti || || 6 Bhaddhako āvuso maggo bhaddikā paņipadā etissā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in S1-3 2 B1-2 atthāvuso >/ #<[page 257]># %% avijjāya pahānāya || ala¤ca panāvuso Sāriputta appamā- dāyāti || || ## 3 Taõhā taõhāti āvuso Sāriputta vuccati\<*<1>*>/ katamā nu kho āvuso taõhāti\<*<2>*>/ || || Tisso imā āvuso\<*<3>*>/ taõhā || kāmataõhā bhavataõhā vibha- vataõhā || imā kho āvuso tisso taõhāti || || 4 Atthi panāvuso maggo atthi paņipadā etāsam taõhānam pahānāyāti || || Atthi kho āvuso maggo atthi patipadā etāsaü taõhānam pahānāyāti || || 5 Katamo panāvuso maggo katamā paņipadā etāsaü taõhānam pahānāyāti || || Ayam eva kho āvuso ariyo atthaīgiko maggo etāsaü taõhānam pahānāya || seyyathãdaü || sammādiņņhi || pe || sammāsamādhi || ayaü kho āvuso maggo ayam paņipadā etāsaü taõhānam pahānāyāti || || 6 Bhaddako āvuso maggo bhaddikā paņipadā etāsaü taõhānam pahānāya || ala¤ca panāvuso Sāriputta appamā- dāyāti || || ## 3 Ogho oghoti āvuso Sāriputta vuccati || katamo nu kho āvuso oghoti || || Cattāro me āvuso oghā || kāmogho bhavogho diņņhogho avijjogho || ime kho āvuso cattāro oghāti || || 4 Atthi panāvuso maggo atthi paņipadā etesam oghānam pahānāyāti || || Atthi kho\<*<4>*>/ āvuso maggo atthi paņipadā etesam oghānam pahānāyāti || || 5 Katamo panāvuso maggo katamā paņipadā etesam oghānam pahānāyāti || || Ayam eva kho āvuso ariyo aņņhaīgiko maggo etesam oghānam pahānāya || seyyathãdaü || sammādiņņhi || pe || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 uccati 2 S1-3 taõhā hotãti 3 B1 tisso imāvuso pana 4 Missing in S1-3 >/ #<[page 258]># %<258 JAMBUKHâDAKA-SAũYUTTAũ [XXXVIII. 11. 6>% sammāsamādhi || ayaü kho āvuso maggo ayam patipadā etesam oghānam pahānāyāti || || 6 Bhaddako āvuso maggo bhaddikā patipadā etesam oghānam pahānāya || ala¤ca panāvuso\<*<1>*>/ Sāriputta appamā- dāyāti || || ## 3 Upādānam upādānanti āvuso\<*<2>*>/ Sāriputta vuccati || katamaü kho āvuso upādānanti || || Cattārimāni āvuso upādānāni || kāmupādānaü diņņhupā- dānam sãlabbatupādānam attavādupādānam || imāni kho āvuso cattari upādānānãti || || 4 Atthi panāvuso maggo atthi paņipadā etesam upādā- nānam pahānāyāti || || Atthi kho āvuso maggo atthi paņipadā etesam upādā- nānam pahānāyāti || || 5 Katamo panāvuso maggo katamā paņipadā etesam upādānānam pahānāyāti || || Ayam eva kho āvuso ariyo aņņhaīgiko maggo etesam upādānānam pahānāya || seyyathãdaü || sammādiņņhi || pe || sammāsamādhi || ayaü kho āvuso maggo ayam paņipadā etesam upādānānam pahānāyāti || || 6 Bhaddako āvuso maggo bhaddikā paņipadā etesam upādānānam pahānāya || ala¤ca panāvuso Sāriputta appa- mādāyāti || || ## 3 Bhavo bhavoti āvuso Sāriputta vuccati katamo nu kho āvuso bhavoti || || Tayo me āvuso bhavā || kāmabhavo råpabhavo aråpa- bhavo || ime kho āvuso tayo bhavāti || || 4 Atthi panāvuso maggo atthi paņipadā etesam bhavānam pari¤¤āyāti || || Atthi kho āvuso maggo atthi paņipadā etesam bhavānam pari¤¤āyāti || || 5 Katamo panāvuso maggo katamā paņipadā etesam bhavānam pari¤¤āyāti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 āvuso 2 S1-3 panāvuso >/ #<[page 259]># %% Ayam eva kho āvuso ariyo atthaīgiko maggo etesam bhavānam pari¤¤āya || seyyathãdam || sammādiņņhi || pe || sammāsamādhi || ayaü kho āvuso maggo ayam paņipadā etesam bhavānam pari¤¤ayāti || || 6 Bhaddako avuso maggo bhaddikā paņipadā etesam bhavānam pari¤¤āya || ala¤ca panāvuso Sāriputta appamā- dāyāti || || ## 3 Dukkham dukkhanti āvuso Sāriputta vuccati || katamaü nu kho āvuso dukkhanti || || Tisso imāvuso\<*<1>*>/ dukkhatā || dukkhadukkhatā saīkhāraduk- khatā\<*<2>*>/ vipariõāmadukkhatā || imā kho avuso\<*<3>*>/ dukkhatā ti || || 4 Atthi panāvuso maggo atthi paņipadā etāsaü\<*<4>*>/ duk- khatānam pari¤¤āyāti || || Atthi kho āvuso maggo atthi paņipadā etāsaü dukkha- tānam\<*<5>*>/ pari¤¤āyāti || || 5 Katamo\<*<6>*>/ panāvuso maggo katamā paņipadā etāsaü dukkhatānam\<*<7>*>/ pari¤¤āyāti || || Ayam eva kho āvuso ariyo aņņhaīgiko maggo etāsaü dukkhatānam\<*<8>*>/ pari¤¤āya || seyyathãdaü sammādiņņhi || pe || sammāsamādhi || ayaü kho āvuso maggo ayam paņipadā etāsam dukkhatānam\<*<8>*>/ pari¤¤āyāti || || 6 Bhaddako āvuso maggo bhaddikā paņipadā etāsam\<*<9>*>/ dukkhatānam pari¤¤āya || ala¤ca panāvuso Sāriputta ap- pamādāyāti || || ## 3 Sakkāyo sakkāyo ti āvuso Sāriputta vuccati || katamo nu kho āvuso sakkāyo ti || || Pa¤cime āvuso upādānakkhandhā sakkāyo vutto Bhaga- vatā || seyyathãdaü || råpåpādānakkhandho vedanåpādānak- khandho sa¤¤åpādānakkhandho saīkhāråpādānakkhandho \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 imā āvuso 2 S1 saüsāra- 3 B1-2 insert tisso 4 S1-3 etesaü 5 S1-3 etesaü (S1 -etāsaü) dukkhānaü 6 S1 bhaddikā 7 S1-3 etesaü dukkhānaü (S1 dukkhatānaü) 8 S1 dukkhānaü 9 S3 etesaü >/ #<[page 260]># %<260 JAMBUKHâDAKA-SAũYUTTAũ [XXXVIII. 15. 4>% vi¤¤āõåpādānakkhandho || ime kho āvuso pa¤cupādānak- khandhā sakkāyo vutto Bhagavatāti || || 4 Atthi panāvuso maggo atthi paņipadā etassa sakkāyassa pari¤¤āyāti || || Atthi kho āvuso maggo atthi paņipadā etassa sakkāyassa pari¤¤āyāti || || 5 Katamo panāvuso maggo katamā paņipadā etassa sak- kāyassa pari¤¤āyāti || || Ayam eva kho āvuso ariyo aņņhaīgiko maggo etassa sakkāyassa pari¤¤āya || seyyathãdaü || sammādiņņhi || pe || sammāsamādhi || ayaü kho āvuso maggo ayam paņipadā etassa sakkāyassa pari¤¤āyāti || || 6 Bhaddako āvuso maggo bhaddikā paņipadā etassa sakkāyassa pari¤¤āya\<*<1>*>/ || ala¤ca panāvuso Sāriputta appa- mādāyāti || || ## 3 Kiü nu kho āvuso Sāriputta imasmiü dhammavinaye dukkaranti || || Pabbajjā kho āvuso imasmiü\<*<2>*>/ dhammavinaye duk- karanti || || 4 Pabbajjitena\<*<3>*>/ panāvuso kiü dukkaranti || || Pabbajjitena\<*<3>*>/ kho āvuso abhirati dukkarāti || 5 Abhiratena panāvuso Sāriputta kiü dukkaranti || || Abhiratena kho āvuso dhammānudhammapaņipatti duk- karāti || || 6 Kiü va ciram panāvuso dhammānudhammapaņipanno bhikkhu arahaü assāti || || Na ciram āvusoti || || Jambukhādaka-saüyuttaü\<*<4>*>/ || || Tassuddānaü5 Nibbānam Arahatta¤ca6 || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 pari¤¤āyāti 2 Missing in B1, S1 3 B1-2 pabbajjitena, further on B1 pabbajitena 4 Put at the end in S1-3 5 S1-3 Tatruddānam 6 S1-3, B2 add sacchikiriyāyate ubho >/ #<[page 261]># %% Dhammavādã Kimatthiyam1 || Assāso Paramassāso\<*<2>*>/ || Vedanā âsavāvijjā\<*<3>*>/ || Taõhā Oghā\<*<4>*>/ Upādānam\<*<5>*>/ || Bhavo\<*<6>*>/ Dukkha¤ca\<*<7>*>/ Sakkāyo || Imasmiü dhammavinaye Dukkaranti\<*<8>*>/ || || ## ## 1 Ekaü samayam āyasmā Sāriputto Vajjãsu viharati Ukkavelāyaü\<*<9>*>/ Gaīgāya nadiyā tãre || 2 Atha kho Sāmaõķako\<*<10>*>/ paribbājako yenāyasmā Sāri- putto tenupasaīkami || upasaīkamitvā āyasmatā Sāriput- tena saddhiü sammodi || sammodanãyaü kathaü sārāõãyaü vãtisāretvā ekam antam nisãdi || || 3 Ekam antaü nisinno kho Sāmaõķako paribbājako āyasmantaü Sāriputtam etad avoca || || Nibbānaü nib- bānanti āvuso Sāriputta vuccati || katamaü nu kho āvuso nibbānanti || || Yo kho āvuso rāgakkhayo dosakkhayo mohakkhayo idaü vuccati nibbānanti || || 4 Atthi panāvuso maggo atthi paņipadā etassa nibbānassa sacchikiriyāyāti || || Atthi kho āvuso maggo atthi paņipadā etassa nibbanassa sacchikiriyāyāti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3, B2 dhammavādipahānāya pari¤¤āya (B2 omits ya) dukkhavatthukā (B2 kaü) 2 S1-3, B2 add punasacchiriyāya te ubho 3 S1-3 āsavo avijjā; B2 āsavena ca || avijjā 4 B2 adds ca 5 S1-3 upādāna¤ca pa¤camaü pahānatthāyakathitā Sāriputtena jantunā (S3 jantanā) 6 S3 bhāvo; B2 bhavena ca 7 B2 inserts vutto 8 S1-3 pari¤¤ātãõi vuccati instead of imasmim.. dukkaranti 9 B1-2 Ukkacelayaü 10 S1-3 Sāma¤cakāni >/ #<[page 262]># %<262 MOGGALâNA-SAũYUTTAM [XXXIX. 1. 5>% 5 Katamo panāvuso maggo katamā paņipadā etassa nib- bānassa sacchikiriyāyāti || || Ayam eva kho āvuso ariyo aņņhaīgiko maggo etassa nibbānassa sacchikiriyāya seyyathãdaü || sammādiņņhi || pe || sammāsamādhi || ayaü kho āvuso maggo ayam paņipadā etassa nibbānassa sacchikiriyāyāti || || 6 Bhaddako āvuso maggo bhaddikā paņipadā etassa nibbānassa sacchikiriyāya || ala¤ca panāvuso Sāriputta appamādāyāti || || ## ||pe|| || ## 3 Kiü nu āvuso Sāriputta imasmiü dhammavinaye dukkaranti || || Pabbajjā kho āvuso imasmim dhammavinaye dukka- ranti || || 4 Pabbajitena panāvuso kim dukkaranti || || Pabbajitena kho āvuso abhirati dukkarāti || || 5 Abhiratena panāvuso kiü dukkaranti || || Abhiratena kho āvuso dhammānudhammapaņipatti duk- karāti\<*<1>*>/ || || 6 Kiü va ciram panāvuso dhammānudhammapaņipanno bhikkhu arahaü assāti || || Na ciram āvuso ti || || Sāmaõķaka-saüyuttaü\<*<2>*>/ samattaü || || Purimakasadisam\<*<3>*>/ eva uddānaü || || ## ## 1 Ekaü samayaü āyasmā Mahā-Moggalāno Sāvatthiyaü viharati Jetavane Anāthapiõķikassa ārāme || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1, S1 dukkaranti 2 S1-3 sāma¤caka- 3 S1-3 overturn the order of these two mentions >/ #<[page 263]># %% 2 Tatra kho āyasmā Mahā-Moggalāno bhikkhå āmantesi || âvuso bhikkhavo\<*<1>*>/ ti || || âvuso ti kho te bhikkhå āyasmato Maha-Moggalānassa paccassosuü || || 3 âyasmā Mahā-Moggalāno etad avoca || || Idha mayhaü āvuso rahogatassa paņisallãnassa evaü\<*<2>*>/ cetaso parivitakko udapādi || || Pathamaü jhānam pathamaü jhānanti vuccati || katamaü nu kho pathamaü jhānanti || || 4 Tassa\<*<3>*>/ mayham āvuso etad ahosi || || Idha bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaü savicāraü vivekajam pãtisukhaü pathamaü jhānam upa- sampajja viharati || idaü vuccati pathamaü jhānanti || || 5 So khvāham āvuso vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaü savicāraü vivekajam pãtisukham pathamaü jhānam upasampajja viharāmi || tassa mayham āvuso iminā vihārena viharato kāmasahagatā sa¤¤ā mana- sikārā samudācaranti || || 6 Atha kho mam āvuso Bhagavā iddhiyā upasaīkamitvā etad avoca || || Moggalāna Moggalāna mā\<*<4>*>/ brāhmaõa pathamaü jhānaü pamādo pathame jhāne cittaü saõņha- pehi pathame jhāne cittaü ekodikarohi\<*<5>*>/ pathame jhāne cittaü samādahāti || || 7 So khvāham āvuso aparena samayena vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkam savi- cāram vivekajam pãtisukham pathamaü jhānaü upa- sampajja vihāsiü || || 8 Yaü hi tam āvuso sammāvadamāno vadeyya || Sat- thārānuggahito sāvako mahābhi¤¤atam pattoti || mamaü tam sammāvadamāno vadeyya Satthārānuggahito sāvako mahābhi¤¤atam patto ti || || ## 3 Dutiyaü jhānaü dutiyaü jhānanti vuccati || katamaü nu kho dutiyaü jhānanti || || 4 Tassa mayham āvuso etad ahosi || Idha bhikkhu vitak- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 bhikkhave 2 S1-3 eva 3 B2 etassa 4 S1-3 vā here only 5 B1 ekodim- always >/ #<[page 264]># %<264 MOGGALâNA-SAũYUTTAM [XL. 2. 5>% kavicārānaü våpasamā ajjhattaü sampasādanaü cetaso ekodibhāvam avitakkam avicāraü samādhijam pãtisukhaü dutiyaü jhānam upasampajja viharati || || idaü vuccati dutiyaü jhānan ti || || 5 So khvāham āvuso vitakkavicārānaü våpasamā aj- jhattam sampasādanaü cetaso ekodibhāvam avitakkam avicāraü samādhijam pãtisukham dutiyaü jhānam upa- sampajja viharāmi || tassa mayham āvuso iminā vihārena viharato vitakkasahagatā sa¤¤ā manasikārā samudā- caranti || || 6 Atha kho mam āvuso Bhagavā iddhiyā upasaīkamitvā etad avoca || Moggalāna Moggalāna mā brāhmana dutiyaü jhānam pamādo dutiye jhāne cittaü saõņhapehi dutiye jhāne cittam ekodikarohi dutiye jhāne cittaü samādahā ti || || 7 So khvāham āvuso aparena samayena vitakkavicā- rānaü våpasamā ajjhattaü sampasādanam cetaso ekodi- bhāvam avitakkam avicāraü samādhijam pãtisukhaü dutiyaü jhānam upasampajja vihāsiü || || 8 Yaü hi taü āvuso sammāvadamāno vadeyya Sat- thāranuggahãto sāvako mahābhi¤¤atam patto ti || || mamaü taü sammāvadamāno vadeyya Satthārānuggahãto sāvako mahābhi¤¤atam patto ti || || ## 3 Tatiyaü jhānaü tatiyaü jhānanti vuccati || katamaü nu kho tatiyaü jhānanti || || 4 Tassa mayham āvuso etad ahosi || Idha bhikkhu pãtiyā ca virāgā upekkhako ca viharati || sato ca sampajāno sukha¤ca kāyena {paņisaüvedeti} || Yan tam ariyā ācik- khanti upekkhako satimā sukhavihārãti || tatiyaü jhānam upasampajja viharati || idam vuccati tatiyaü jhānan ti || || 5 So khvāham āvuso pãtiyā ca virāgā upekkhako ca viharāmi sato ca sampajāno sukha¤ca kāyena paņisaü- vedemi || Yan tam ariyā ācikkhanti upekkhako satimā sukhavihārãti tatiyaü jhānam upasampajja viharāmi || tassa mayham āvuso iminā vihārena viharato pãtisahagatā sa¤¤ā manasikārā samudācaranti || || \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 265]># %% 6 Atha kho mam āvuso Bhagavā iddhiyā upasaī- kamitvā etad avoca || || Moggalāna Moggalāna mā brāh- maõa tatiyaü jhānam pamādo tatiye jhāne cittaü saõņha- pehi tatiye jhāne cittam ekodikarohi tatiye jhāne cittam samādahāti || || 7 So khvāhaü āvuso aparena samayena pãtiyā ca virāgā upekkhako ca vihāsiü sato ca sampajāno sukha¤ca kāyena {paņisaüvedesiü}\<*<1>*>/ || yan tam ariyā ācikkhanti upek- khako satimā sukhavihārãti tatiyaü jhānam upasampajja vihāsiü || || 8 Yaü hi tam āvuso sammāvadamāno vadeyya || pe || mahābhi¤¤atam pattoti || || ## 3 Catutthaü jhānaü catutthaü jhānanti vuccati || kata- maü nu kho catutthaü jhānanti || || 4 Tassa mayham āvuso etad ahosi || Idha bhikkhu sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassa-domanassānam atthagamā ca adukkhaü asu- khaü upekkhā-sati-pārisuddhiü catutthaü jhānam upa- sampajja viharati || idaü vuccati catutthaü jhānanti || || 5 So khvāham āvuso sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassa-domanassānam atthagamā adukkhaü asukhaü upekkhā-sati-parisuddhiü catutthaü jhānaü upasampajja viharāmi || tassa mayham āvuso iminā\<*<2>*>/ vihārena viharato sukhasahagatā\<*<3>*>/ sa¤¤ā mana- sikārā samudācaranti || || 6 Atha kho mam āvuso\<*<4>*>/ Bhagavā iddhiyā upasaī- kamitvā etad avoca || || Moggalāna Moggalāna mā brāh- mana catutthaü jhānam pamādo catutthe jhāne cittaü saõņhapehi catutthe jhāne cittam ekodikarohi catutthe jhāne cittaü samādahāti || || 7 So kho ahaü\<*<4>*>/ aparena samayena sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassa-doma- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 viharāmi . . . patisaüvedemi 2 S1 inserts niyāmena 3 S1-3 upekhāsahagatā 4 S1-3 āvuso mam 5 B2 so khāhaü; S1-2 soham >/ #<[page 266]># %<266 MOGGALâNA-SAũYUTTAM [XL. 4. 8>% nassānaü atthagamā adukkham\<*<1>*>/ asukham upekkhā-sati- pārisuddhiü catutthaü jhānam upasampajja vihāsiü || || 8 Yaü hi tam āvuso sammāvadamāno vadeyya || pe || mahābhi¤¤atam pattoti || || ## 3 âkāsāna¤cāyatanam ākāsāna¤cāyatananti vuccati || katamaü nu kho ākāsāna¤cāyatananti || || 4 Tassa mayham āvuso etad ahosi || Idha bhikkhu sabbaso råpasa¤¤ānaü samatikkamā\<*<2>*>/ paņighasa¤¤ānaü atthagamā nānattasa¤¤ānam amanasikārā Anatto\<*<3>*>/ ākāso ti ākāsāna¤cāyatanam upasampajja viharati || idaü vuccati ākāsāna¤cāyatananti || || 5 So khvāham āvuso sabbaso råpasa¤¤ānam samatik- kamā\<*<2>*>/ paņighasa¤¤ānaü atthagamā nānattasa¤¤ānam amanasikārā Anatto ākāso ti ākāsāna¤cāyatanam upa- sampajja viharāmi || tassa mayham āvuso iminā vihārena viharato råpasahagatā sa¤¤ā\<*<4>*>/ manasikārā samudāca- ranti || 6 Atha kho mam āvuso Bhagavā iddhiyā upasaīkamitvā etad avoca || Moggalāna Moggalāna mā brāhmaõa ākāsā- na¤cāyatanam pamādo ākāsāna¤cāyatane cittam saõņha- pehi ākāsāna¤cāyatane cittam ekodikarohi ākāsāna¤cā- yatane cittaü samādahāti || || 7 So khvāham āvuso aparena samayena sabbaso råpa- sa¤¤ānaü samatikkamā\<*<2>*>/ paņighasa¤¤ānam atthagamā nānattasa¤¤ānam amanasikārā Anatto ākāsoti ākāsāna¤cā- yatanam upasampajja vihāsiü || || 8 Yaü hi tam āvuso sammāvadamāno vadeyya || pe || mahābhi¤¤atam patto ti || || ## 3 Vi¤¤āõa¤cāyatanaü vi¤¤āõa¤cāyatananti vuccati || katamaü nu kho vi¤¤āõa¤cāyatananti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 atthagamādukkhaü 2 S1-3 samatikkamma 3 B1-2 ananto always 4 S1-3 råpasa¤¤ā >/ #<[page 267]># %% 4 Tassa mayham āvuso etad ahosi || Idha bhikkhu sabbaso ākāsāna¤cāyatanaü samatikkamma Anattaü\<*<1>*>/ vi¤¤āõanti vi¤¤āõa¤cāyatanaü upasampajja viharati || idaü vuccati vi¤¤āõa¤cāyatananti || || 5 So khvāham āvuso sabbaso ākāsāna¤cāyatanam sama- tikkamma Anattaü vi¤¤āõanti vi¤¤āõa¤cāyatanam upa- sampajja viharāmi || tassa mayham āvuso iminā vihārena viharato ākāsāna¤cāyatanasahāgatā sa¤¤ā manasikārā samudācaranti || || 6 Atha kho mam āvuso Bhagavā iddhiyā upasaīkamitvā etad avoca || Moggalāna Moggalāna mā brāhmaõa vi¤¤āõa¤- cāyatanam pamādo vi¤¤āõa¤cāyatane cittaü saõņhapehi vi¤¤āõa¤cāyatane cittam ekodikarohi vi¤¤āõa¤cāyatane cittaü samādahāti || || 7 So khvāham āvuso aparena samayena sabbaso ākā- sāna¤cāyatanaü samatikkamma Anattaü vi¤¤āõanti vi¤¤āõa¤cāyatanam upasampajja vihāsiü || || 8 Yaü hi taü āvuso sammāvadamāno vadeyya || pe || mahabhi¤¤atam patto ti || || ## 3 âki¤ca¤¤āyatanam āki¤ca¤¤āyatananti vuccati || kata- maü nu kho āki¤ca¤¤āyatananti || || 4 Tassa mayham āvuso etad ahosi || Idha bhikkhu sabbaso vi¤¤āõa¤cāyatanaü samatikkamma Natthi ki¤cãti āki¤ca¤¤āyatanam upasampajja viharati || idaü vuccati āki¤ca¤¤āyatanan ti || || 5 So khvāham āvuso sabbaso vi¤¤āõa¤cāyatanaü sama- tikkamma Natthi ki¤cãti āki¤ca¤¤āyatanam upasampajja viharāmi || tassa mayham āvuso iminā vihārena viharato vi¤¤āõa¤cāyatanasahagatā sa¤¤ā manasikārā samudā- caranti || || 6 Atha kho mam āvuso Bhagavā iddhiyā upasaīkamitvā etad avoca || Moggalāna Moggalāna mā brāhmaõa āki¤- ca¤¤āyatanam pamādo āki¤ca¤¤āyatane cittaü saõņhapehi \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 anantaü always >/ #<[page 268]># %<268 MOGGALâNA-SAũYUTTAM [XL. 7. 7>% āki¤ca¤¤āyatane cittam ekodikarohi āki¤ca¤¤āyatane cittaü samādahāti || || 7 So khvāham āvuso aparena samayena sabbaso vi¤¤ā- õa¤cāyatanaü samatikkamma Natthi ki¤cãti āki¤ca¤¤ā- yatanam upasampajja vihāsiü || || 8 Yaü hi tam āvuso sammāvadamāno vadeyya || pe || mahābhi¤¤atam patto ti || || ## 3 Nevasa¤¤ānāsa¤¤āyatanam nevasa¤¤ānāsa¤¤āyata- nanti vuccati || katamaü nu kho nevasa¤¤ānāsa¤¤āyata- nanti || || 4 Tassa mayham āvuso etad ahosi || || Idha bhikkhu sabbaso āki¤ca¤¤āyatanaü samatikkamma nevasa¤¤ānā- sa¤¤āyatanam upasampajja viharati || idaü vuccati neva- sa¤¤ānāsa¤¤āyatananti || || 5 So khvāham āvuso sabbaso āki¤ca¤¤āyatanaü sama- tikkamma nevasa¤¤ānāsa¤¤āyatanam upasampajja viha- rāmi || tassa mayham āvuso iminā vihārena viharato āki¤ca¤¤āyatanasahagatā sa¤¤ā manasikārā samudāca- ranti || || 6 Atha kho mam āvuso Bhagavā iddhiyā upasaī- kamitvā etad avoca || || Moggalāna Moggalāna mā brāhmaõa nevasa¤¤ānāsa¤¤āyatanam pamādo nevasa¤¤ānāsa¤¤ā- yatane cittaü saõņhapehi nevasa¤¤ānāsa¤¤āyatane cittam ekodikarohi nevasa¤¤ānāsa¤¤āyatanam upasampajja cittaü samādahāti || || 7 So khvāham āvuso aparena samayena sabbaso āki¤- ca¤¤āyatanaü samatikkamma nevasa¤¤ānāsa¤¤āyatanam upasampajja vihāsiü || || 8 Yaü hi tam āvuso sammāvadamāno vadeyya || pe || mahābhi¤¤atam patto ti || || ## 3 Animitto cetosamādhi animitto cetosamādhãti vuccati || Katamo nu kho animitto cetosamādhãti || 4 Tassa mayham āvuso etad ahosi || || Idha bhikkhu \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 269]># %% sabbanimittānam amanasikārā animittaü cetosamādhim upasampajja viharati || ayam vuccati animitto cetosa- mādhãti || || 5 So kho ham\<*<1>*>/ āvuso sabbanimittānam amanasikārā animittaü cetosamādhim upasampajja viharāmi || tassa mayham āvuso iminā vihārena viharato nimittānusarivi¤- ¤āõaü\<*<2>*>/ hoti || || 6 Atha kho mam Bhagavā iddhiyā upasaīkamitvā etad avoca || || Moggalāna Moggalāna mā brāhmaõa animittam cetosamādhim pamādo animitte cetosamādhismiü cittaü saõņhapehi animitte cetosamādhismiü cittam ekodikarohi animitte cetosamādhismiü cittaü samādahā ti\<*<3>*>/ || || 7 So khvāhaü\<*<4>*>/ āvuso\<*<5>*>/ aparena samayena sabbani- mittānam amanasikārā animittaü cetosamādhim upasam- pajja vihāsiü || || 8 Yaü hi tam āvuso sammāvadamāno vadeyya || Satthārānuggahãto sāvako mahābhi¤¤atam pattoti || mamaü taü sammāvadamāno vadeyya Satthārānuggahãto sāvako mahābhi¤¤atam patto ti || || ## 1 Ekaü samayam āyasmā Mahā-Moggalāno Sāvatthi- yaü viharati Jetavane Anāthapiõķikassa ārāme\<*<6>*>/ || || 2 Atha kho āyasmā Mahā-Moggalāno seyyathāpi nāma balavā puriso sammi¤jitaü vā bāham pasāreyya pasāritam vā bāhaü sammi¤jeyya\<*<7>*>/ || evam eva Jetavane antarahito devesu Tāvatiüsesu pātur ahosi || || I 3 Atha kho Sakko devānamindo pa¤cahi devatāsatehi saddhim yenāyasmā Mahā-Moggalāno tenupasaīkami \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 so khvāhaü 2 B1-2 -ānusārã- 3 S1 pajahāti; S3 padahāti 4 B2 khoham 5 Missing in S1-3 6 In S1-3 only 7 B2 sami¤jitaü . . . sami¤jeyya; B1 sama¤chitam . . . sama¤cheyya >/ #<[page 270]># %<270 MOGGALâNA-SAũYUTTAM [XL.10.4>% upasaīkamitvā āyasmantam Mahā-Moggalānam abhivā- detvā ekam antaü aņņhāsi || || 4 Ekam antaü ņhitam kho Sakkaü devānam indam āyasmā Mahā-Moggalāno etad avoca || || Sādhu kho devānam inda buddhasaraõagamanaü\<*<1>*>/ hoti || buddhasaraõa- gamanahetu\<*<1>*>/ kho devānam inda evam idhekacce sattā kāyassa bhedā paraü maraõā sugatiü saggaü lokam upa- pajjanti || ||\<*<2>*>/ Sādhu kho devānam inda dhammasaraõa- gamanaü hoti || dhammasaraõagamanahetu kho devānam inda evam idhekacce sattā kāyassa bhedā paraü maraõā sugatim saggaü lokam upapajjanti || || Sādhu kho devānam inda saīghasaraõagamanaü hoti || saīghasaraõagamana- hetu kho devānam inda evam idhekacce sattā kāyassa bhedāparaü maraõā sugatiü saggam lokam upapajjantã ti || || 5 Sādhu kho mārisa Moggalāna buddhasaraõagamanaü hoti || buddhasaraõagamanahetu kho mārisa Moggalāna evam idhekacce sattā kāyassa bhedā paraü maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjanti || || Sādhu kho mārisa Moggalāna dhammasaraõagamanaü hoti || dhammasaraõagamanahetu kho mārisa Moggalāna evam idhekacce sattā kāyassa bhedā- param maraõa sugatiü saggaü lokam upapajjantãti || || Sādhu kho mārisa Moggalāna || saīgha || la || sugatiü saggaü lokam upapajjantãti || || 6,7,8 Atha kho Sakko devānam indo chahi devatāsate- hi saddhiü || pe || || 9,10,11 Atha kho Sakko devānam indo sattahi devatā- satehi saddhiü || pe || || 12,13,14 Atha kho Sakko devānam indo aņņhahi deva- tāsatehi saddhiü || pe || || 15 Atha kho Sakko devānam indo asãtiyā devatāsatehi\<*<3>*>/ saddhiü yenāyasmā Mahā-Moggalāno tenupasaīkami || upasaīkamitvā āyasmantam Mahā-Moggalānam abhivā- detvā ekam antam aņņhāsi || || 16 Ekam antaü ņhitaü kho Sakkaü devānam indam \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 buddhaü- further on dhammaü- saīghaü always 2 S1-3 uppajjanti always 3 B1-2 S3 devatāsahassehi >/ #<[page 271]># %% āyasmā Mahā Moggalāno etad avoca || || Sādhu kho devā- nam inda buddhasaraõagamanaü hoti || buddhasaraõaga- manahetu kho devānam inda evam idhekacce sattā kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjanti || || Sādhu kho devānam inda dhammasaraõa- gamanaü hoti || pe || kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjanti || Sādhu kho devānam inda saīghasaraõagamanaü hoti || saīghasaraõagamanahetu kho devānam inda evam idhekacce sattā kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjantã ti || || 17 Sādhu kho mārisa Moggalāna buddhasaraõagama- naü hoti || buddhasaraõagamanahetu kho mārisa Mogga- lāna evam idhekacce sattā kāyassa bhedāparam maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjanti || || Sādhu kho mārisa Moggalāna dhammasaraõagamanaü hoti || pe || || Sādhu kho mārisa Moggalāna saīghasaraõagamanaü hoti || saīghasaraõagamanahetu kho mārisa Moggalāna evam idhekacce sattā kāyassa bhedā param maraõā sugatiü sag- gaü lokam upapajjantã ti || || II 18 Atha kho Sakko devānam indo pa¤cahi devatāsatehi saddhiü yenāyasmā Mahā-Moggalāno tenupasaīkami || upasaīkamitvā āyasmantam Mahā-Moggalānam abhivā- detvā ekam antaü aņņhāsi || || 19 Ekam antaü thitaü kho Sakkam devānam indam āyasmā Mahā-Moggalāno etad avoca || || Sādhu kho devānam inda buddhe avecca pasādena\<*<1>*>/ samannāgamanaü hoti || iti pi so Bhagavā arahaü sammāsambuddho vijjācaraõa- sampanno sugato lokavidå anuttaro purisadhammasārathi satthā devamanussānam buddho bhagavāti || buddhe aveccapasādena samannāgamanahetu kho devānam inda evam idhekacce sattā kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjanti || || Sādhu kho devānam inda dhamme aveccapasādena samannāgamanaü hoti || svākhyā- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -ppasādena always >/ #<[page 272]># %<272 MOGGALâNA-SAũYUTTAM [XL. 10. 20>% to\<*<1>*>/ Bhagavatā dhammo sandiņņhiko akāliko ehipassiko opanayiko paccattaü veditabbo vi¤¤åhãti || dhamme avec- capasādena samannāgamanahetu kho devānam inda evam idhekacce sattā kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjanti || || Sādhu kho devānam inda saīghe aveccapasādena samannāgamanaü hoti || supaņi- panno Bhagavato sāvakasaīgho ujupaņipanno Bhagavato sāvakasaīgho ¤āyapaņipanno Bhagavato sāvakasaīgho sāmãcipaņipanno\<*<2>*>/ Bhagavato sāvakasaīgho yadidaü cat- tāri purisayugāni aņņha purisapuggalā esa Bhagavato sāvakasaīgho āhuneyyo pāhuneyyo dakkhiõeyyo a¤jalika- raõãyo anuttaram pu¤¤akhettaü lokassāti || saīghe avecca- pasādena samannāgamanahetu kho devānam inda evam idhekacce sattā kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjanti || || Sādhu kho devānam inda ariya- kantehi sãlehi avecca samannāgamanaü hoti akhaõķehi\<*<3>*>/ acchiddehi\<*<4>*>/ asabalehi akammāsehi bhu¤jissehi\<*<5>*>/ vi¤¤åpa- satthehi\<*<6>*>/ aparāmaņņhehi samādhisaüvattanikehi || ariya- kantehi sãlehi samannāgamanahetu kho devānam inda evam idhekacce sattā kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggam lokam upapajjanti || || 20 Sādhu kho mārisa Moggalāna buddhe aveccapasā- dena samannāgamanaü hoti || itipi so Bhagavā || pe || buddho bhagavā\<*<7>*>/ buddhe aveccapasādena samannāgama- nahetu kho mārisa Moggalāna evam idhekacce sattā kāyassa bhedā paraü maraõā sugatiü lokam upapajjanti || || Sādhu kho mārisa Moggalāna dhamme aveccapasādena samannāgamanaü hoti || svākhyāto Bhagavatā dhammo || pe || paccattaü veditabbo vi¤¤åhãti || dhamme aveccapasā- dena samannāgamanahetu kho mārisa Moggalāna evam idhekacce sattā kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjanti || || Sādhu kho mārisa Mogga- lāna saīghe aveccapasādena samannāgamanaü hoti || supaņipanno Bhagavato sāvakasaīgho || pe || anuttaram \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 svākkhāto always 2 B1-2 sāmici; S1 samãci 3 B1 adaõķehi 4 Missing in B2 5 B1-2 bhåjissehi 6 B1 -saņņhehi 7 B1-2 add ti >/ #<[page 273]># %% pu¤¤akhettaü lokassāti || saīghe aveccapasādena saman- nāgamanahetu kho mārisa Moggalāna evam idhekacce sattā kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjanti || || Sādhu kho mārisa Moggalāna ariyakantehi sãlehi samannāgamanaü hoti akhaõķehi || pe || samādhi- saüvattanikehi || ariyakantehi sãlehi samannāgamanahetu kho mārisa Moggalāna evam idhekacce sattā kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjantã ti || || 21-23 Atha kho Sakko devānam indo chahi devatāsatehi saddhiü || pe || || 24-26 Atha kho Sakko devānam indo sattahi devatāsa- tehi saddhiü || pe || || 27-29 Atha kho Sakko devānam indo aņņhahi devatāsa- tehi saddhiü || pe || || 30 Atha kho Sakko devānam indo āsãtiyā\<*<1>*>/ devatāsatehi\<*<2>*>/ saddhiü yenāyasmā Mahā-Moggalāno tenupasaīkami || upasaīkamitvā āyasmantam Mahā-Moggalānam abhivā- detvā ekam antam aņņhāsi || || 31 Ekam antaü ņhitaü kho Sakkaü devānam indam āyasmā Mahā-Moggalāno etad avoca || || Sādhu kho devā- nam inda buddhe aveccapasādena samannāgamanaü hoti || iti pi so Bhagavā || pe || satthā devamanussānam buddho bhagavāti || || buddhe aveccapasādena samannāgamanahetu kho devānam inda evam idhekacce sattā kāyassa bhedā pa- ram maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjanti || || Sādhu kho devānam inda dhamme aveccapasādena samannāga- manaü hoti || svākhyāto ||pe|| paccattaü veditabbo vi¤¤å- hãti || dhamme aveccapasādena samannāgamanahetu kho devānam inda evam idhekacce sattā kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjanti || || Sādhu kho devānam inda saīghe aveccapasādena samannāgamanaü hoti || supaņipanno Bhagavato sāvakasaīgho || pe || anut- taram pu¤¤akkhettam lokassāti || saīghe aveccapasādena samannāgamanahetu kho devānam inda evam idhekacce sattā kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 asãti 2 S3 B1-2 -sahassehi as before >/ #<[page 274]># %<274 MOGGALâNA-SAũYUTTAM [XL. 10. 32>% upapajjantãti || || Sādhu kho devānam inda ariyakantehi sãlehi samannāgamanaü hoti akhaõķehi\<*<1>*>/ || pe || samādhi- saüvattanikehi || ariyakantehi sãlehi samannāgamanahetu kho devānam inda idhekacce sattā kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjantã ti || || 32 Sādhu kho mārisa Moggalāna buddhe aveccapasādena samannāgamanaü hoti || iti pi so Bhagavā || pe || satthā devamanussānam buddho bhagavāti || buddhe aveccapasā- dena samannāgamanahetu kho mārisa Moggalāna evam idhekacce sattā kāyassa bhedā paraü maraõā sugatiü sag- gaü lokam upapajjanti || || Sādhu kho mārisa Moggalāna dhamme aveccapasādena samannāgamanaü hoti || svākhyā- to Bhagavatā dhammo || pe || paccattaü veditabbo vi¤¤åhãti || dhamme aveccapasādena samannāgamanahetu kho mārisa Moggalāna evam idhekacce sattā kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjanti || || Sādhu kho mārisa Moggalāna saīghe aveccapasādena samannāga- manaü hoti || supaņipanno Bhagavato sāvakasaīgho || pe || anuttaram pu¤¤akhettaü lokassāti || saīghe aveccapasā- dena samannāgamanahetu kho mārisa Moggalāna evam idhekacce sattā kāyassa bhedā param maraõā sugatiü sag- gaü lokam upapajjanti || || Sādhu kho mārisa Moggalāna ariyakantehi sãlehi samannāgamanaü hoti akhaõķehi || pe || samādhisaüvattanikehi || ariyakantehi sãlehi samannā- gamanahetu kho mārisa Moggalāna evam idhekacce sattā kāyassa bhedā param maraõā sugatiü lokam upapaj- jantãti ti || || III 33 Atha kho Sakko devānam indo pa¤cahi devatāsatehi saddhiü yenāyasmā Mahā-Moggalāno tenupasaīkami || la || || 34 Ekam antaü ņhitaü kho Sakkaü devānam indam āyasmā Mahā-Moggalāno etad avoca || || Sādhu kho devā- nam inda buddhasaraõagamanaü hoti || buddhasaraõaga- manahetu kho devānam inda evam idhekacce sattā kāyassa \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 adaõķehi >/ #<[page 275]># %% bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjanti || te a¤¤e deve dasahi ņhānehi adhigaõhanti || dibbena āyunā dibbena vaõõena dibbena sukhena dibbena yasena dibbena adhipateyyena dibbehi råpehi dibbehi saddehi dibbehi gan- dhehi dibbehi rasehi dibbehi phoņņhabbehi || || Sādhu kho devānam inda dhammasaraõagamanaü hoti || dhamma- saraõagamanahetu kho devānam inda evam idhekacce sattā kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjanti || te a¤¤e deve dasahi ņhānehi adhigaõhanti || dibbena āyunā dibbena vaõõena dibbena sukhena dibbena yasena dibbena adhipateyyena dibbehi råpehi dibbehi sad- dehi dibbehi gandhehi dibbehi rasehi dibbehi poņņhabbehi || || Sādhu kho devānam inda saīghasaraõagamanaü hoti || saīghasaraõagamanahetu kho devānam inda evam idhe- kacce sattā kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjanti || te a¤¤e deve dasahi ņhānehi adhigaõ- hanti || dibbena āyunā dibbena vaõõena dibbena sukhena dibbena yasena dibbena adhipateyyena dibbehi råpehi dibbehi saddehi dibbehi gandhehi dibbehi rasehi dibbehi phoņņhabbehãti || || 35 Sādhu kho mārisa Moggalāna buddhasaraõagamanaü hoti || buddhasaraõagamanahetu kho mārisa Moggalāna evam idhekacce sattā kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjanti || te a¤¤e deve dasahi ņhānehi adhigaõhanti dibbena āyunā || pe || dibbehi phoņņhabbehi || || Sādhu kho mārisa Moggalāna dhammasaraõagamanaü hoti || pe || || Sādhu kho mārisa Moggalāna saīghasaraõa- gamanaü hoti || saīghasaraõagamanahetu kho mārisa Moggalāna evam idhekacce kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggam lokam upapajjanti || te a¤¤e deve dasahi ņhānehi adhigaõhanti || dibbena āyunā dibbena vaõõena dibbena sukhena dibbena yasena dibbena adhipateyyena dibbehi råpehi dibbehi saddehi dibbehi gandhehi dibbehi rasehi dibbehi poņņhabbehãti || || 36-38 Atha kho Sakko devānam indo chahi devatāsatehi saddhiü || pe || || 39-41 Atha kho Sakko devānam indo sattahi devatāsa- tehi saddhiü || pe || || \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 276]># %<276 MOGGALâNA-SAũYUTTAM [XL. 10. 42>% 42-44 Atha kho Sakko devānam indo aņņhahi devatā- satehi saddhiü || pe || || 45 Atha kho Sakko devānam indo asãtiyā devatāsahassehi saddhiü yenāyasmā Maha-Moggalāno tenupasaīkami || upasaīkamitvā āyasmantam Mahā-Moggalānam abhivā- detvā ekam antaü aņņhāsi || || 46 Ekam antaü ņhitaü kho Sakkaü devānam indam āyasmā Mahā-Moggalāno etad avoca || || Sādhu kho devā- nam inda buddhasaraõagamanaü hoti || buddhasaraõaga- manahetu kho devānam inda evam idhekacce sattā kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjanti || te a¤¤e deve dasahi ņhānehi adhigaõhanti || dibbena āyunā || pe || dibbehi phoņņhabbehi || || Sādhu kho devānam inda dhammasaraõagamanaü hoti || pe || || Sādhu kho devānam inda saīghasaraõagamanaü hoti || saīghasaraõagamana- hetu kho devānam inda evam idhekacce sattā kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjanti || te a¤¤e deve dasahi ņhānehi adhigaõhanti || dibbena āyunā dibbena vaõõena dibbena sukhena dibbena yasena dibbena adhipateyyena dibbehi råpehi dibbehi saddehi dibbehi gan- dhehi dibbehi rasehi dibbehi phoņņhabehãti || || 47 Sādhu kho mārisa Moggalāna buddhasaraīgamanaü hoti || pe || || Sādhu kho mārisa Moggalāna dhammasaraõa- gamanaü hoti || pe || || Sādhu kho mārisa Moggalāna saī- ghasaraõagamanaü hoti || saīghasaraõagamanahetu kho mārisa Moggālāna evam idhekacce sattā kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokaü upapajjanti || te a¤¤e deve dasahi ņhānehi adhigaõhanti || dibbena āyunā dibbena vaõõena dibbena sukhena dibbena yasena dibbena adhipa- teyyena dibbehi råpehi dibbehi saddehi dibbehi gandehi dibbehi rasehi dibbehi phoņņhabbehãti || || IV 48 Atha kho Sakko devānam indo pa¤cahi devatāsatehi saddhiü yenāyasmā Mahā-Moggalāno tenupasaīkami || upa- saīkamitvā āyasmantam Mahā-Moggalānam abhivādetvā ekam antam aņņhāsi || || \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 277]># %% 49 Ekam antaü ņhitam kho Sakkam devānam indam āyasmā Mahā-Moggalāno etad avoca || || Sādhu kho devānam inda buddhe aveccapasādena samannāgamanaü hoti || iti pi so Bhagavā || pe || satthā devamanussānaü buddho bha- gavā ti || buddhe aveccapasādena samannāgamanahetu kho devānam inda evam idhekacce sattā kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjanti || te a¤¤e deve dasahi ņhānehi adhigaõhanti dibbena āyunā || pe || dibbehi phoņņhabbehi || || Sādhu kho devānam inda dhamme aveccapasādena samannāgamanaü hoti || pe || ||\<*<1>*>/ Sādhu kho devānam inda saīghe aveccapasādena samannāga- manaü hoti || pe || ||\<*<1>*>/ Sādhu kho devānam inda ariyakantehi sãlehi samannāgamanaü hoti || akhaõķehi || pe ||\<*<1>*>/ samādhi- saüvattanikehi || ariyakantehi sãlehi samannāgamanahetu kho devānam inda evam idhekacce sattā kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjanti || te a¤¤e deve dasāhi ņhānehi adhigaõhanti dibbena āyunā || la || dibbehi phoņņhabbehã ti || || 50 Sādhu kho mārisa Moggalāna buddhe aveccapasādena samannāgamanaü hoti || iti pi so Bhagavā || pe || satthā devamanussānam buddho bhagavāti || buddhe aveccapasā- dena samannāgamanahetu kho mārisa Moggalāna evam idhekacce sattā kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjanti || te a¤¤e deve dasahi thānehi adhigaõhanti || dibbena āyunā || pe dibbehi phoņņhabbehi || || Sādhu kho mārisa Moggalāna dhamme aveccapasādena samannāgamanaü hoti || svākhyāto Bhagavatā dhammo || pe || paccattaü veditabbo vi¤¤åhãti || dhamme aveccapasā- dena samannāgamanahetu kho mārisa Moggalāna evam idhekacce sattā kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjanti || te a¤¤e deve dasahi ņhānehi adhigaõhanti || dibbena āyunā || pe || dibbehi phoņņhabbehi || || Sādhu kho mārisa Moggalāna saīghe aveccapasādena samannāgamanaü hoti || supaņipanno Bhagavato sāvaka- saīgho || pe || anuttaram pu¤¤akkhettaü lokassāti || saīghe aveccapasādena samannāgamanahetu kho mārisa Mogga- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Less abridged in B1-2. >/ #<[page 278]># %<278 MOGGALâNA-SAũYUTTAM [XL. 10. 51>% lāna evam idhekacce sattā kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjanti || te a¤¤e deve dasahi ņhānehi adhigaõhanti dibbena āyunā || pe || dibbehi poņņhab- behi || ||\<*<1>*>/ Sādhu kho mārisa Moggalāna ariyakantehi sãlehi samannāgamanaü hoti || akhaõķehi || pe || samādhisaüvat- tanikehi || ariyakantehi sãlehi samannāgamanahetu kho mārisa Moggalāna evam idhekacce sattā kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjanti || te a¤¤e deve dasahi ņhānehi adhigaõhanti || dibbena āyunā || la || dibbehi phoņņhabbehãti || || 51-53 Atha kho Sakko devānam indo chahi devatāsatehi saddhiü || pe || || 54-56 Atha kho Sakko devānam indo sattahi devatāsatehi saddhiü || pe || || 57-60 Atha kho Sakko devānam indo aņņhahi devatāsatehi saddhiü || la\<*<2>*>/ || || 61 Atha kho Sakko devānam indo asãtiyā devatāsahassehi saddhiü yenāyasmā Moggalāno tenupassaīkami || upasaīka- mitvā āyasmantam Mahā-Moggalānam abhivādetvā ekam antam aņņhāsi || || 62 Ekam antaü ņhitaü kho Sakkaü devānam indam āyasmā Mahā-Moggalāno etad avoca || || Sādhu kho devānam inda buddhe aveccapasādena samannāgamanaü hoti || iti pi so Bhagavā arahaü sammāsambuddho vijjācaraõasam- panno sugato lokavidå anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānam buddho bhagavāti || buddhe avecca- pasādena samannāgamanahetu kho devānam inda evam idhekacce sattā kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjanti || te a¤¤e deve chahi ņhānehi adhigaõhanti || dibbena āyunā dibbena vaõõena dibbena sukhena dibbena yasena dibbena adhipateyyena dibbehi råpehi dibbehi saddehi dibbehi gandhehi dibbehi rasehi dibbehi phoņņhabbehi || || Sādhu kho devānam inda dhamme aveccapasādena samannāgamanaü hoti || svākhyāto Bha- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 This phrase (from te a¤¤e) is missing in B1 2 The corresponding Singhalese --pe-- is missing in S1, present, but erased, in S3 >/ #<[page 279]># %% gavatā dhammo sandiņņhiko akāliko ehipassiko opanayiko paccattaü veditabbo vi¤¤åhãti || dhamme aveccapasādena samannāgamanahetu kho devānam inda evam idhekacce sattā kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjanti || te a¤¤e deve dasahi ņhānehi adhigaõhanti dibbena āyunā || pe || dibbehi poņņhabbehãti || || Sādhu kho devānam inda saīghe aveccapasādena samannāgamanaü hoti || suppaņipanno Bhagavato sāvakasaīgho ujupaņipanno Bhagavato sāvakasaīgho ¤āyapaņipanno Bhagavato sāva- kasaīgho sāmãcipaņipanno Bhagavato sāvakasaīgho yadi- daü cattāri purisayugāni aņņhapurisapuggalā esa Bhagavato sāvakasaīgho āhuneyyo pāhuneyyo dakkhineyyo a¤jalãka- raõãyo anuttaram pu¤¤akkhettaü lokassā ti || saīghe avecca- pasādena samannāgamanahetu kho devānam inda evam idhekacce sattā kāyassa bhedā param maraõā sugatim saggaü lokam upapajjanti || te a¤¤e deve dasahi ņhānehi adhigaõhanti dibbena āyunā || pe || dibbehi phoņņhabbehi || || Sādhu kho devānam inda ariyakantehi sãlehi samannā- gamanaü hoti || akhaõķehi acchiddehi asabalehi akammāsehi bhu¤jissehi vi¤¤uppasatthehi aparāmaņņhehi samādhisaü- vattanikehi || ariyakantehi sãlehi samannāgamanahetu kho devānam inda evam idhekacce sattā kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjanti || te a¤¤e deve dasahi ņhānehi adhigaõhanti || dibbena āyunā dibbena vaõõena dibbena sukhena dibbena yasena dibbena adhi- pateyyena dibbehi råpehi dibbehi saddehi dibbehi gandhehi dibbehi rasehi dibbehi poņņhabbehãti || || 63 Sādhu kho mārisa Moggalāna buddhe aveccapasā- dena samannāgamanaü hoti || iti pi so Bhagavā || pe || satthā devamanussānaü buddho bhagavā ti || buddhe aveccapasā- dena samannāgamanahetu kho mārisa Moggalāna evam idhekacce sattā kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjanti || te a¤¤e deve dasahi ņhānehi adhigaõhanti || dibbena āyunā || pe || dibbehi phoņņhabbehi || || Sādhu kho mārisa Moggalāna dhamme aveccapasādena samannāgamanaü hoti || svākhyāto Bhagavatā dhammo || pe || paccattaü veditabbo vi¤¤åhãti || dhamme aveccapasā- dena samannāgamanahetu kho mārisa Moggalāna evam \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 280]># %<280 MOGGALâNA-SAũYUTTAM [XL. 11. 1>% idhekacce sattā kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjānti || te a¤¤e deve dasahi ņhānehi adhigaõhanti || dibbena āyunā || pe || dibbehi phoņņhabbehi || || Sādhu kho mārisa Moggalāna saīghe aveccapasādena samannāgamanaü hoti || supaņipanno Bhagavato sāvaka- saīgho || pe || anuttaram pu¤¤akkhettaü lokassāti || saīghe aveccapasādena samannāgamanahetu kho mārisa Mogga- lāna evam idhekacce sattā kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjanti || te a¤¤e deve dasahi ņhānehi adhigaõhanti dibbena āyunā || pe || dibbehi phoņ- ņhabbehi || || Sādhu kho mārisa Moggalāna ariyakantehi sãlehi samannāgamanam hoti || akhaõķehi || pe || samādhi- saüvattanikehi || ariyakantehi sãlehi samannāgamanahetu kho mārisa Moggalāna evam idhekacce sattā kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggam lokam upapajjanti || te a¤¤e deve dasahi ņhānehi adhigaõhanti || dibbena āyunā dibbena vaõõena dibbena sukhena dibbehi yasena dibbena adhipateyyena dibbehi råpehi dibbena saddehi dibbehi gan- dhehi dibbehi rasehi dibbehi phoņņhabbehã ti || || ## 1-63 Atha kho Candano devaputto || la || [Suyāmo] (ii) 1-63 Atha kho Suyāmo devaputto || || [Santusito] (iii) 1-63 Atha kho Santusito devaputto || || [Sunimmito] (iv) 1-63 Atha kho Sunimmito devaputto || || [Vasavatti] (v) 1-63 Atha kho Vasavatti devaputto || || Ime pa¤capeyyālā yathā Sakko devānam indo tathā vittharetabbānãti\<*<1>*>/ || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 vitthāretabboti. For this number (11), S1-3 have only: atha kho Candano (S3 Sunandano) devaputto yathā Sakkena devānam indena tathā vitthāretabboti--Suyāmo ca Santusito ca-- Sunimmito ca Vasavattena pa¤camam-- yathā sakko devānam indo tathā (S1 tattha) vitthāretabbanti-- >/ #<[page 281]># %% Moggalāna saüyuttaü1 || || Tassuddānam || || Savitakkā Vitakka¤ca || Sukhena Upekkhako || || âkāsa¤ceva Vi¤¤āõaü || âki¤ca-Nevasa¤¤inā\<*<2>*>/ || Animitto ca Sakko ca || Candanekādasena cāti || || ## ## 1 Ekaü samayaü sambahulā therā bhikkhå Macchikā- saõķe\<*<3>*>/ viharanti Ambāņakavane || || 2 Tena kho pana samayena sambahulānaü therānam bhikkhånam pacchābhattam piõķapātapaņikkantānam maõ- ķalamāle\<*<4>*>/ sannisinnānam sannipatitānam ayam antarākathā udapādi || || Sa¤¤ojananti vā āvuso sa¤¤ojaniyā dhammā ti vā ime dhammā nānatthā\<*<5>*>/ nānavya¤janā\<*<6>*>/ udāhu ekatthā\<*<5>*>/ vya¤janam eva nānanti || || 3 Tatrekaccehi therehi bhikkhåhi evaü vyākataü hoti || || Sa¤¤ojanan ti vā āvuso sa¤¤ojaniyā dhammā ti vā ime dhammā nānatthāceva nānavya¤janā cāti || ekaccehi therehi bhikkhåhi evaü vyākataü hoti || || Sa¤¤ojananti vā āvuso sa¤¤ojaniyā dhammā ti vā ime dhammā ekatthā vya¤jameva nānanti || || 4 Tena kho pana samayena Citto gahapati Migapa- thakam\<*<7>*>/ anuppatto hoti kenacid eva karaõãyena || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 add samattam, putting, as usual, this mention at the end 2 S1 āki¤ca¤¤evasa¤¤inā; S3 āki¤ca¤¤ãnevasa¤¤inaü 3 B2 pacchika- 4 B1-2 maõķalamāëe; S1 maõķaëamāëe; S3 maõķaëamāle, further on maõķalamāle 5 S1-3 nānaņņhā . . . ekaņņhā always 6 B1-2 nānā- always 7 B2 pataü (pathaü?) >/ #<[page 282]># %<282 CITTA-SAũYUTTAM [XLI. 1. 5>% 5 Assosi kho Citto gahapati sambahulānaü kira therā- nam bhikkhånam paccābhattam piõķapātapaņikkantānam maõķaëamāëe sanninnānaü sannipatitānam ayam antarā kathā udapādi || Sa¤¤ojananti vā āvuso sa¤¤ojaniyā dhammā ti vā ime dhammā nānatthā nānavya¤janā udāhu ekatthā vya¤janam eva nānanti || ekaccehi\<*<1>*>/ therehi bhikkhåhi evam vyākataü Sa¤¤ojananti vā āvuso sa¤¤ojaniyā dhammā ti vā ime dhamma nānatthā ceva nānavya¤janā cāti || ekaccehi therehi bhikkhåhi evaü vyākataü Sa¤¤ojananti vā āvuso sa¤¤ojaniyā dhammā ti vā ime dhammā ekatthā vya¤janam eva nānanti || || 6 Atha kho Citto gahapati yena therā bhikkhå tenupa- saīkami || upasaīkamitvā there bhikkhå abhivādetvā ekam antaü nisãdi || || 7 Ekam antaü nisinno kho Citto gahapati there bhikkhå etad avoca || || Sutam etam bhante sambahålānam\<*<2>*>/ kira therānam bhikkhånam pacchābhattam piõķapātapaņik- kantānam maõķalamāle\<*<3>*>/ sannisinnānam sannipatitānam ayam antarākathā udapādi || Sa¤¤ojanan ti vā āvuso sa¤- ¤ojaniyā dhammā ti vā ime dhammā nānatthā nānavya¤janā udāhu ekatthā vya¤janam eva nānanti || ekaccehi therehi bhikkhåhi evaü vyākatam Sa¤¤ojanan ti vā avuso sa¤- ¤ojaniyā dhammā ti vā ime dhamme nānatthā ceva nānavya¤janā cāti || ekaccehi therehi bhikkhåhi evaü vyākatam Sa¤¤ojanan ti vā āvuso Sa¤¤ojaniyā dhammā ti vā ime dhammā ekatthā vya¤janam eva nānanti || || Evam gahapatãti || || 8 Sa¤¤ojanan ti vā bhante sa¤¤ojaniyā dhammā ti vā ime dhammā nānatthā ceva nānavya¤janā ca || tena hi bhante upamaü vo\<*<4>*>/ karissāmi || upamāya pidhekacce\<*<5>*>/ vi¤¤å purisā bhāsitassa attham ājānanti || || 9 Seyyathāpi bhante Kāëo ca\<*<6>*>/ balivaddo odāto ca bali- vaddo ekena damena vā yottena vā sa¤¤utto assu || yo nu kho evaü vadeyya Kāëo balivaddo odātassa balivaddassa \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 tatrekaccehi 2 S1-3 sambahulā 3 S3 maõķaëaëamāëe 4 Missing in B1-2 5 B1-2 upamāyamidhe- 6 Omitted by S1; put after balivaddo by S3 >/ #<[page 283]># %% sa¤¤ojanaü odāto ca\<*<1>*>/ balivaddo\<*<2>*>/ kālassa balivaddassa sa¤¤ojananti || sammā nu kho so vadamāno vadeyyā ti || || No hetaü gahapati || || Na kho gahapati kāëo balivaddo odātassa balivaddassa sa¤¤ojanaü || na pi odāto balivaddo kāëassa balivaddassa sa¤¤ojanaü || || Yena kho te ekena dāmena vā yottena vā saüyuttā\<*<3>*>/ taü\<*<4>*>/ tattha sa¤¤o- jananti || || 10 Evam eva kho bhante na cakkhu råpānaü sa¤- ¤ojanaü na råpā cakkhussa sa¤¤ojanaü || ya¤ca tattha tad ubhayam paņicca uppajjati chandarāgo taü\<*<5>*>/ tattha sa¤¤ojanam || || Na sotaü saddānaü || Na ghānaü gandhā- naü || Na jivhā rasānaü || na rasā jivhāya sa¤¤ojanaü || ya¤ ca tattha tadubhayaü paņicca uppajjati chandarāgo tam tattha sa¤¤ojanaü\<*<6>*>/ || pe || Na mano dhammānaü sa¤- ¤ojanaü na dhammā manassa sa¤¤ojanaü || ya¤ ca tattha tad ubhayam paņicca uppajjati chandarāgo taü tattha sa¤¤ojanan ti || || 11 Lābhā ti gahapati || suladdhaü te gahapati yassa te gambhãre buddhavacane pa¤¤ācakkhu kamatãti || || ## 1 Ekaü samayaü sambahulā therā bhikkhå Macchikā- sande\<*<7>*>/ viharanti Ambātakavane || || 2 Atha kho Citto gahapati yena therā bhikkhå tenupa- saīkami || upasaīkamitvā there bhikkhå abhivādetvā ekam antaü nisãdi || || 3 Ekam antaü nisinno kho Citto gahapati there bhik- khå etad avoca || Adhivāsentu me bhante therā svātanāya bhattanti || || Adhivāsesuü kho therā bhikkhå tuõhibhāvena || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 In B2 only 2 S1-3 insert va (ca?) and B1 has balivaddho . . . balivaddhassa here only 3 S1-3 sa¤¤utto 4 Omitted by S1-3 5 Missing in S1-3 6 Instead of jivhā B1-2 insist upon kāyo 7 B1 pacchima-; B2 pacchikā >/ #<[page 284]># %<284 CITTA-SAũYUTTAM [XLI. 2. 4>% 4 Atha kho Citto gahapati therānam bhikkhånam adhi- vāsanaü viditvā uņņhāyāsanā there bhikkhå abhivādetvā padakkhiõaü katvā pakkāmi || || 5 Atha kho therā bhikkhå tassā rattiyā accayena pub- baõhasamayaü nivāsetvā pattacãvaram ādāya yena Cittassa gahapatino\<*<1>*>/ nivesanaü tenupasaīkamiüsu || upasaīkamitvā pa¤¤atte āsane nisãdiüsu || || 6 Atha kho Citto gahapati yena therā bhikkhå tenu- pasaīkami || upasaīkamitvā there bhikkhå abhivādetvā ekam antaü nisãdi || || 7 Ekam antaü nisinno kho Citto gahapati āyasmantam Theram etad avoca || Dhātunānattaü dhātunānattan ti bhante Thera vuccati || kittāvatā nu kho bhante dhātunā- nattaü vuttaü Bhagavatā ti || || Evaü vutte āyasmā Thero tuõhi ahosi || || 8 Dutiyam pi kho Citto gahapati āyasmantaü Theram etad avoca || Dhātunānattam Dhātunānattanti bhante Thera vuccati || kittāvatā nu kho bhante dhātunānattaü vuttam Bhagavatāti || || Dutiyam pi kho āyasmā Thero tuõhi ahosi || || 9 Tatiyam pi kho Citto gahapati āyasmantaü Theram etad avoca || Dhātunānattaü dhātunānattam bhante Thera vuccati || kittāvatā nu kho bhante dhātunānattaü vuttam Bhagavatā ti || || Tatiyam pi kho āyasmā Thero tuõhi ahosi || || 10 Tena kho pana samayena āyasmā Isidatto tasmim bhikkhusaīghe sabbanavako\<*<2>*>/ hoti || || 11 Atha kho āyasmā Isidatto āyasmantaü Theram etad avoca || || Vyākaromaham bhante thera Cittassa gahapatino etam pa¤hanti || || Vyākarohi tvam\<*<3>*>/ Isidatta Cittassa gahapatino etam pa¤hanti || || 12 Evaü hi tvaü gahapati pucchasi Dhātunānattam dhātunānanattanti bhante Thera vuccati || kittāvatā nu kho bhante dhātunānattaü\<*<4>*>/ vuttam Bhagavatā ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 gahapatissa 2 S1-3 sabbanavo 3 S1-3 insert āvuso 4 S1-3 -nattanti >/ #<[page 285]># %% Evam bhante || || Idaü kho gahapati dhātunānattaü vuttam Bhagavatā || Cakkhudhātu råpadhātu cakkhuvi¤¤āõadhātu || la || Mano- dhātu dhammadhātu manovi¤¤āõadhātu || ettāvatā nu kho gahapati dhātunānattaü vuttaü Bhagavatāti || || 13 Atha kho Citto gahapati āyasmato Isidattassa bhāsi- tam abhinanditvā anumoditvā there bhikkhå paõitena {khādaniyena} bhojaniyena sahatthā santappesi sampa- vāresi || || 14 Atha kho therā bhikkhå bhuttāvino onãtapattapāõino uņņhāyāsanā pakkamiüsu || || 15 Atha kho āyasmā Thero āyasmantam Isidattam etad avoca || Sādhu kho tvam āvuso Isidatta eso pa¤ho paņi- bhāsi\<*<1>*>/ neso pa¤ho mam paņibhāsi || tena hāvuso\<*<2>*>/ Isidatta yadā a¤¤adā pi evaråpo pa¤ho āgaccheyya || ta¤¤evettha\<*<3>*>/ paņibhāseyyāti\<*<4>*>/ || || ## 1 Ekaü samayam sambahulā therā bhikkhå Macchikā- saõķe\<*<5>*>/ viharanti Ambāņakavane || || 2 Atha kho Citto gahapati yena therā bhikkhå tenupa- saīkami || upasaīkamitvā there bhikkhå abhivādetvā ekam antaü nisãdi || || 3 Ekam antaü nisinno kho Citti gahapati there bhikkhå etad avoca || || Adhivāsentu me bhante therā svātanāya bhattanti || || Adhivāsesuü kho therā bhikkhå tunhibhāvena || || 4 Atha kho Citto gahapati therānaü bhikkhånaü adhi- vāsanaü viditvā uņņhāyāsanā there bhikkhå abhivādetvā padakkhiõaü katvā pakkāmi || || 5 Atha kho therā bhikkhå tassā rattiyā accayena pub- banhasamayaü nivāsetvā pattacãvaram ādāya yena Cittassa gahapatino\<*<6>*>/ nivesanaü tenupasaīkamiüsu || upasaīka- mitvā pa¤¤atte āsane nisãdiüsu || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 abhāsi; B1-2 patibhāsi, further on paņi- 2 S1-3 āvuso 3 S1-3 taüyevettha 4 S1-3 -bhāseyyāmāti 5 B1 macchikā-; B2 pacchikā- 6 B1-2 -patissa as before >/ #<[page 286]># %<286 CITTA-SAũYUTTAM [XLI. 3. 6>% 6 Atha kho Citto gahapati yena therā bhikkhå tenupa- saīkami || upasaīkamitvā there bhikkhå abhivādetvā ekam antaü nisãdi || || 7 Ekam antaü nisinno kho Citto gahapati āyasmantaü Theram etad avoca || || Yā imā bhante Thera anekavihitā\<*<1>*>/ diņņhiyo loke uppajjanti || Sassato loko ti vā || Asassato lokoti vā || Antavā lokoti vā Anantavā lokoti vā || Tam jãvaü taü sarãran ti vā A¤¤am jãvaü a¤¤aü sarãranti vā || Hoti tathā- gato param maraõā ti vā Na hoti tathāgato param maraõā ti vā || Hoti ca na ca hoti tathāgato param maraõā ti vā || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti vā || Yāni- cimāni dvāsaņņhidiņņhigatāni Brahmajāle bhaõitāni || imā nu kho bhante diņņhiyo kismiü sati honti kismiü asati na hontãti || || Evam vutte āyasmā Thero tuõhi ahosi || || 8 Dutiyam pi kho Citto gahapati || pe || || 9 Tatiyam pi kho Citto gahapati āyasmantaü Theram avoca || Yā imā bhante Thera anekavihitā diņņhiyo loke uppajjanti || Sassato loko ti vā Asassato lokoti vā || Antavā loko ti vā Anantāvā loko ti vā || Taü jãvaü taü sarãranti vā A¤¤aü jãvaü a¤¤aü sarãranti vā || Hoti tathāgato param maraõā ti vā Na hoti tathagato param maraõā ti vā Hoti ca na ca hoti tathāgato param maraõā ti vā Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti vā || Yāni cimāni dvā- saņņhi diņņhigatāni Brahmajāle bhaõitāni || imā nu kho bhante diņņhiyo kismiü sati honti kismiü asati na hontã ti || || Tatiyam pi kho āyasmā Thero tuõhi ahosi || || 10 Tena kho pana samayena āyasmā Isidatto tasmiü bhikkhusaīghe sabbanavako\<*<2>*>/ hoti || || 11 Atha kho āyasmā Isidatto āyasmantaü Theram etad avoca || Vyākaromaham bhante Thera Cittassa gahapatino etam pa¤hanti || || Vyākarohi tvam āvuso Isidatta Cittassa gahapatino etam pa¤hanti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -vihitāni always 2 S1-3 -navo as before >/ #<[page 287]># %% 12 Evaü hi tvaü gahapati pucchasi\<*<1>*>/ || Yā imā\<*<2>*>/ bhante Thera anekavihitā diņņhiyo loke uppajjanti || Sassato lokoti vā || pe || imā nu kho bhante diņņhiyo kismiü sati honti kismiü asati na hontã ti || || Evam bhante || || Yā imā gahapati\<*<3>*>/ anekavihitā diņņhiyo loke uppajjanti || Sassato lokoti vā Asassato loko ti vā || Antavā loko ti vā Anantavā lokoti vā || Taü jãvaü taü sarãranti vā || A¤¤aü jãvam a¤¤aü sarãranti vā || Hoti tathāgato param maraõā ti vā Na hoti tathāgato param maraõā ti vā Hoti ca na ca hoti tathāgato param maraõā ti vā Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti vā || Yāni cimāni dvāsaņņhidiņņhi- gatāni Brahmajāle bhaõitāni || imā kho gahapati diņņhiyo sakkāyadiņņhiyā sati honti || sakkāyadiņņhiyā asati na hontã ti || || 13 Katham pana bhante sakkāyadiņņhi hotã\<*<4>*>/ ti || || Idha gahapati assutavā puthujjano ariyānam adassāvã ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinãto sappurisā- nam adassāvã sapurisadhammassa akovido sappurisa- dhamme avinãto råpam attato samanupassati råpavantaü vā attānam attani vā råpam råpasmiü vā attānaü || Veda- nam attato samanupassati || pe || Sa¤¤aü || Saīkhāre || Vi¤- ¤āõam attato samanupassati vi¤¤āõavantaü vā attānam attani vā vi¤¤āõaü vi¤¤āõasmiü vā attānaü || || Evaü kho gahapati sakkāyadiņņhi hotã ti || || 14 Katham pana bhante sakkāyadiņņhi na hotã ti || || Idha gahapati sutavā ariyasāvako ariyānaü dassāvã ariyadhammassa kovido ariyadhamme suvinãto sappu- risānam dassāvã sappurisadhammassa kovido sappurisa- dhamme suvinãto na råpam attato samanupassati na råpa- vantaü vā\<*<5>*>/ attānaü na attani vā råpaü na råpasmim vā attānaü || na vedanaü || Na sa¤¤aü || Na saīkhāre || Na vi¤- ¤āõam attato samanupassati na vi¤¤āõavantam vā attānam na attani vā vi¤¤āõaü na vi¤¤āõasmiü vā attānaü || || Evaü kho gahapati sakkāyadiņņhi na hotã ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 pucchisi; B1 pucchi 2 S1-3 yāyimā here and further gahapatino 4 S1-3 hoti 5 S1-3 omit vā everywhere >/ #<[page 288]># %<288 CITTA-SAũYUTTAM [XLI. 3. 15>% 15 Kuto bhante ayyo Isidatto āgacchatã ti || || Avantiyā kho ham gahapati āgacchāmãti || || Atthi bhante Avantiyā Isidatto nāma kulaputto amhā- kam adiņņhasahāyo pabbajjito || diņņho so āyasmatā ti || || Evaü gahapati || || Kahaü nu kho bhante āyasmā etarahi viharatã ti || || Evaü vutte āyasmā Isidatto tuõhi ahosi || Ayyo no bhante Isidatto ti || || Evaü gahapatã ti || || Abhiramatu bhante ayyo\<*<1>*>/ Isidatto Macchikāsaõķe\<*<2>*>/ ramaõiyam Ambāņakavanaü || aham ayyassa Isidattassa ussukkaü karissāmi cãvara-piõķapāta-senāsana-gilānapac- caya-bhesajja-parikkhārāõanti || || Kalyāõaü vuccati gahapatã ti || || 16 Atha kho Citto gahapati āyasmato Isidattassa bhāsi- tam abhinanditvā anumoditvā there bhikkhå paõãtena {khāda- niyena} bhojaniyena sahatthā santappesi sampavāresi || || 17 Atha kho therā bhikkhå bhuttāvino onãtapattapāõino uņņhāyāsanā pakkamiüsu || || 18 Atha kho āyasmā Thero āyasmantam Isidattam etad avoca || || Sādhu kho tam\<*<3>*>/ āvuso\<*<4>*>/ Isidatta eso pa¤ho paņi- bhāsi neso pa¤ho mam\<*<5>*>/ paņibhāsi || tena hāvuso Isidatta yadā a¤¤adā pi evaråpo pa¤ho āgaccheyya ta¤¤evettha patibhāseyyāti || || 19 Atha kho āyasmā Isidatto senāsanaü saüsāmetvā pattacãvaram ādāya Macchikāsaõķamhā\<*<6>*>/ pakkāmi || Yaü Macchikāsaõķamhā pakkāmi tathā pakkanto va\<*<7>*>/ ahosi na puna pacchāgacchãti || || ## 1 Ekaü samayaü sambahulā therā bhikkhå Macchikā- saõķe\<*<8>*>/ viharanti Ambāņakavane || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in S1-3 2 B1 macchika-; B3 pacchikā- 3 B1-2 tvam 4 Missing in S1-3 5 B1 mamaü; B2 omits neso- -paņibhāsi 6 B1 macchika; B2 pacchikā as before and further on 7 B1, S1 ca 8 B1 macchika- >/ #<[page 289]># %% 2 Atha kho Citto gahapati yena therā bhikkhå tenupa- saīkami || upasaīkamitvā there bhikkhå abhivādetvā ekam antaü nisãdi || || 3 Ekam antaü nisinno kho Citto gahapati there bhik- khå etad avoca || Adhivāsentu me therā svātanāya gokule bhattanti || || Adhivāsesuü kho\<*<1>*>/ therā bhikkhå tuõhãbhāvena || || 4 Atha kho Citto gahapati therānam bhikkhånam adhi- vāsanaü viditvā uņņhāyāsanā there bhikkhå abhivādetvā padakkhiõaü katvā pakkāmi || || 5 Atha kho therā bhikkhå tassā rattiyā accayena pub- baõhasamayaü nivāsetvā pattacãvaram ādāya yena Cittassa gahapatino gokulaü tenupasaīkamiüsu || upasaīkamitvā pa¤¤atte āsane nisãdiüsu || || 6 Atha kho Citto gahapati there bhikkhå paõãtena sappi- pāyāsena sahatthā santappesi sampavāresi || || 7 Atha kho therā bhikkhå bhuttāvino onitapattapanino uņņhāyāsanā pakkamiüsu || || Citto pi kho gahapati sesakam vissajjethā ti vatvā there bhikkhå piņņhito piņņhito anu- bandhi || || 8 Tena kho pana samayena uõhaü hoti kuņņhitaü\<*<3>*>/ || te ca therā bhikkhå paveliyamānena ma¤¤e kāyena gacchanti || yathā tam\<*<4>*>/ bhojanaü\<*<5>*>/ bhuttāvino || || 9 Tena kho pana samayena āyasmā Mahako tasmim bhikkhusaīghe sabbanavako hoti || || Atha kho āyasmā Mahako āyasmantaü Theram etad avoca || || Sādhu khvassa\<*<6>*>/ bhante Thera yaü sãtako ca vāto vāyeyya {abbhasaüvilāpo}\<*<7>*>/ ca assa devo ca ekam ekam phusāyeyyāti || || Sādhu khvassa āvuso Mahaka yaü sãtako ca vāto vāyeyya {abbhasaüvilāpo} ca assa devo ca ekam ekam phusāyeyyā ti || || 10 Atha kho āyasmā Mahako tathāråpam iddhābhisaī- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 insert bhante 2 B2 visejjethāti 3 B2 kuthitaü; S1-3 kikitaü (S3 -ņaü) 4 S3 naü 5 S1-3 subhojanaü 6 S1-3 khvāssa 7 B1-2 -sampi-; B2 -lāso always >/ #<[page 290]># %<290 CITTA-SAũYUTTAM [XLI. 4. 11>% khāram abhisaīkhari\<*<1>*>/ || yathā\<*<2>*>/ sãtako ca vāto vāyi\<*<3>*>/ {abbha- saüvilāpo} ca assa devo ca ekam ekam phusi || || 11 Atha kho Cittassa gahapatino\<*<4>*>/ etad ahosi || Yo kho imasmim bhikkhusaīghe sabbanavako\<*<5>*>/ bhikkhu || tassā- yam evaråpo iddhānubhāvo ti || || 12 Atha kho āyasmā Mahako ārāmaü sampāpuõitvā āyasmantaü Theram etad avoca || Alam ettāvatā bhante Therāti || || Alam ettavatā āvuso Mahaka katam ettāvatā āvuso Mahaka påjitam ettāvatā āvuso Mahakā ti || || 13 Atha kho therā bhikkhå yathāvihāram agamaüsu || || âyasmā pi Mahako sakaü vihāram agamāsi || || 14 Atha kho Citto gahapati yenāyasmā Mahako tenupa- saīkami || upasaīkamitvā āyasmantam Mahakam abhivā- detvā ekam antam nisãdi || || 15 Ekam antaü nisinno kho Citto gahapati āyasmantam Mahakam etad avoca || || Sādhu me bhante ayyo Mahako uttarimanussadhammaü\<*<6>*>/ iddhipāņihāriyaü dassetåti || || Tena hi tvam gahapati āëinde uttarāsaīgam pa¤¤āpetvā tiõakalāpam okāsehãti || || Evam bhante ti kho\<*<7>*>/ Citto gahapati āyasmato Maha- kassa paņissutvā āëinde uttarāsaīgam pa¤¤āpetvā tiõaka- lāpam okāsesi || 16 Atha kho āyasmā Mahako vihāram pavisitvā sucigha- ņikaü\<*<8>*>/ datvā tathāråpam\<*<7>*>/ iddhābhisaīkhāram abhisaī- khari\<*<9>*>/ || yathā tāëacchiggaëena\<*<10>*>/ ca aggaëantarikāya ca acchi\<*<11>*>/ nikkhamitvā tiõāni jhāpesi uttarāsaīgaü na jhāpesi || || 17 Atha kho Citto gahapati uttarāsaīgam pappoņetvā saüviggo lomahaņņhajāto ekam antam aņņhāsi || || 18 Atha kho āyasmā Mahako vihārā nikkhamitvā Cittam gahapatim etad avoca || Alam ettāvatā gahapatãti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -sankhāyi 2 B1-2 add yaü 3 S1 vāyitthu; S3 vāyittha 4 S1-3 -patissa 5 B1-2 -navo 6 S1-3 -dhammā 7 Missing in S1-3 8 S1 såci- 9 S1-3 -saīkhāsi 10 S1 tāëacchiggalantarikāya 11 S1-3 acchã >/ #<[page 291]># %% Alam ettāvatā bhante Mahaka katam ettāvatā bhante Mahaka påjitam ettāvatā bhante Mahaka || abhiramatu bhante ayyo Mahako Macchikāsaõķe\<*<1>*>/ || ramaõiyam Ambā- ņakavanaü || aham ayyassa Mahakassa ussukkaü karissāmi cãvara-piõķapāta-senāsana-gilānapaccaya-bhesajja-parik- khārānan ti || || Kalyāõaü vuccati gahapatãti || || 19 Atha kho āyasmā Mahako senāsanaü saüsāmetvā pattacãvaram ādāya Macchikāsaõķamhā\<*<1>*>/ pakkāmi || yam Macchikāsaõķamhā\<*<1>*>/ pakkāmi tathā pakkanto va ahosi na puna pacchāgacchãti || || ## 1 Ekaü samayaü āyasmā Kāmabhå Macchikāsaõķe\<*<2>*>/ viharati Ambāņakavane || || 2 Atha kho Citto gahapati yenāyasmā Kāmabhå tenu- pasaīkami || upasaīkamitvā āyasmantam Kāmabhum abhivādetvā ekam antaü nisãdi || || 3 Ekam antam nisinnaü kho\<*<3>*>/ Cittaü gahapatim āyasmā Kāmabhå etad avoca || || Vuttam idaü gahapati || || Nelaīgo setapacchādo || ekāro\<*<4>*>/ vattatã ratho || Anãghaü5 passa6 āyantam7 chinnasotam abandhananti || || Imassa nu\<*<8>*>/ kho gahapati saīkhittena bhāsitassa kathaü vitthārena attho daņņhabbo ti || || Kiü nu kho etam bhante Bhagavatā bhāsitan ti || || Evam gahapatã ti || || Tena hi bhante muhuttaü āgamehi yāvassa attham pekkhāmã ti || || 4 Atha kho Citto gahapati muhuttaü tuõhi hutvā āyas- mantam Kāmabhum etad avoca || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 macchika; B2 pacchikā as usual 2 As before 3 Missing in B1-2 4 S1 ekāte 5 B1 anighaü-nigham 6 S1 råpassa 7 B1-2 appattam always 8 Missing in S1-3 >/ #<[page 292]># %<292 CITTA-SAũYUTTAM [XLI. 5. 5>% Nelaīganti kho bhante sãlānam etam adhivacanaü || || Setapacchādo ti kho bhante vimuttiyā etam adhiva- canaü || || Ekāro ti kho bhante satiyā etam adhivacanaü || || Vattatã ti kho bhante abhikkamapaņikkamassetam adhi- vacanaü || || Rathoti kho bhante imassetam cātumahābhåtikassa kāyassa adhivacanaü || mātāpettikasambhavassa\<*<1>*>/ odana- kummāsupacayassa aniccucchādana-parimaddana-bhedana- viddhaüsanadhammassa || || Rāgo kho bhante nãgho doso nãgho moho nãgho || te khãõāsavassa bhikkhuno pahãnā ucchinnamålā tālavātthu- katā anabhāvakatā\<*<2>*>/ āyatim anuppādadhammā || tasmā khãõāsavo bhikkhu anãgho ti vuccati || || âyantante\<*<3>*>/ kho bhante arahato etam adhivacanam || || Soto ti\<*<4>*>/ kho bhante taõhāyetam adhivacanaü || sā khãõā- savassa bhikkhuno pahãnā ucchinnamålā tālavatthukatā anabhāvakatā\<*<2>*>/ āyatimanuppādadhammā || tasmā khãõāsavo bhikkhu chinnasoto ti vuccati || Rāgo bhante bandhanaü doso bandhanaü moho ban- dhanaü || te khãnāsavassa bhikkhuno pahãnā ucchinnamålā tālavatthukatā anabhāvakatā āyatim anuppādadhammā || tasmā khãõāsavo bhikkhu abandhano ti vuccati || || 5 Iti kho bhante yan tam Bhagavatā vuttaü\<*<5>*>/ || || Nelaīgo setapacchādo || ekāro\<*<6>*>/ vattatã ratho || anãghaü passa āyantam || Chinnasotam abandhananti || || Imassa kho bhante Bhagavatā saīkhittena bhāsitassa evaü vitthārena attham ājānātåti || || 6 Lābhā te gahapati || suladdhaü te gahapati yassa\<*<7>*>/ te gambhãre buddhavacane pa¤¤ācakkhuü kamatã ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 -pittika- 2 B2 anabhāvaügatā here and further on 3 B1-2 appattanti 4 S3 sotanti; S1 sotato ti 5 S1-3 vuttam Bhagavatā 6 S1 ekate 7 S1-3 yasmā >/ #<[page 293]># %% ## 1 Ekam samayaü āyasmā Kāmabhå Macchikāsaõķe\<*<1>*>/ viharati Ambāņakavane || || 2 Atha kho Citto gahapati yenāyasmā Kāmabhå tenu- pasaīkami || upasaīkamitvā ekam antaü nisãdi || || 3 Ekam antaü nisinno Citto gahapati āyasmantaü Kāmabhum etad avoca || || Kati nu kho bhante saī- khārāti || || Tayo kho gahapati saīkhārā kāyasaīkhāro vacãsaīkhāro cittasaīkhāro ti || || Sādhu bhante ti kho Citto gahapati āyasmato Kāma- bhussa bhāsitam abhinanditvā anumoditvā āyasmantaü Kāmabhum uttaripa¤ham apucchi || || 4 Katamo pana bhante kāyasaīkhāro katamo vacisaī- khāro katamo cittasaīkhāroti || || Assāsapassāsā kho gahapati kāyasaīkhāro || vitakkavicārā vacãsaīkhāro || sa¤¤ā ca vedanā ca cittasaīkhāroti || Sādhu bhante ti kho Citto gahapati || pe || uttaripa¤ham apucchi || || 5 Kasmā pana bhante assāsapassāsā kāyasaīkhāro || kasmā vitakkavicārā vacãsaīkhāro || kasmā sa¤¤ā ca vedanā ca cittasaīkhāro ti || || Assāsapassāsā kho gahapati kāyikā ete dhammā kāya- paņibaddhā\<*<2>*>/ || tasmā assāsapassāsā kāyasaīkhāro || || Pubbe kho gahapati vitakketvā vicāretvā pacchā vācam bhindati || tasmā vitakkavicārā vacãsaīkhāro || || Sa¤¤ā ca vedanā ca cetasikā ete dhammā cittapaņibaddhā || tasmā sa¤¤ā ca vedanā ca cittasaīkhāro ti || || Sādhu || la || apucchi || || 6 Katham pana bhante sa¤¤āvedayitanirodhasamāpatti hotã ti || || Na kho gahapati sa¤¤āvedayitanirodhaü samāpajjantassa bhikkhuno evaü hoti || Aham sa¤¤āvedayitanirodhaü samāpajjissanti vā || Ahaü sa¤¤āvedayitanirodhaü samā- pajjāmãti vā || Ahaü sa¤¤āvedayitanirodhaü samāpanno ti \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 macchisaõķe; B1 B2 as before 2 B1 -bandhā- >/ #<[page 294]># %<294 CITTA-SAũYUTTAM [XLI. 6. 7>% vā || || Atha khvassa\<*<1>*>/ pubbe va tathā cittam bhāvitaü hoti || yan taü tathattāya upanetãti || || Sādhu || pe || apucchi || || 7 Sa¤¤āvedayitanirodhaü samāpajjantassa pana bhante bhikkhuno katame dhammā pathamaü nirujjhanti || yadivā kāyasaīkhāro yadivā vacãsaīkhāro yadivā cittasaīkhāro ti || || Sa¤¤āvedayitanirodhaü samāpajjantassa kho gahapati bhikkhuno vācãsaīkhāro pathamaü nirujjhati || tato kāya- saīkhāro || tato cittasaīkhāro ti || || Sadhu || la || pa¤ham apucchi || || 8 Yvāyam\<*<2>*>/ bhante mato kālakato yo cāyam bhikkhu sa¤¤āvedayitanirodhaü samāpanno imesaü kiü nānāka- raõanti || || Yvāyam gahapati mato kālakato || tassa kāyasaīkhāro niruddho paņipassaddho vacãsaīkhāro niruddho paņipas- saddho cittasaīkhāro niruddho paņipassaddho āyu parik- khãno usmā våpasantā indriyāni viparibhinnānã\<*<3>*>/ || Yo ca khvāyaü gahapati bhikkhu sa¤¤āvedayitanirodhaü samā- panno || tassa pi kāyasaīkhāro niruddho paņipassaddho va- cãsaīkhāro niruddho paņipassaddho cittasaīkhāro niruddho paņipassaddho āyu aparikkhãõo usmā avåpasantā indriyāni vippasannāni || || Yvāyaü gahapati mato kālakato yo cāyam bhikkhu sa¤¤āvedayitanirodhaü samāpanno idaü nesaü nānākaraõanti || || Sādhu || la || uttaripa¤ham apucchi || || 9 Katham pana bhante sa¤¤āvedayitanirodhasamā- pattiyā vuņņhānaü\<*<4>*>/ hotãti || || Na kho gahapati sa¤¤āvedayitanirodhasamāpattiyā vuņņhahantassa bhikkhuno evaü hoti || Ahaü sa¤¤eve- dayitanirodhasamāpattiyā vuņņhahissanti vā || Ahaü sa¤¤ā- vedayitanirodhasamāpattiyā vuņņhahāmãti\<*<5>*>/ vā || Ahaü sa¤¤āvedayitanirodhasamāpattiyā vuņņhito vā ti || || Atha khvāssa pubbe va\<*<6>*>/ tathā cittam bhāvitaü hoti yaü taü tathattāya upanetãti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 khvāssa 2 S1-3 yoyaü here only 3 S1-3 pana instead of vipari 4 S3 vupaņņhānaü 5 S1 vuņņhagāmãti 6 S1-3 omit va >/ #<[page 295]># %% Sādhu bhante || la || uttaripa¤ham apucchi || || 10 Sa¤¤avedayitanirodhasamāpattiyā vuņņhahantassa pana bhante bhikkhuno katame dhammā pathamam uppaj- janti || yadivā kāyasaīkhāro yadivā vacãsaīkhāro yadivā cittasaīkhāro || || Sa¤¤āvedayitanirodhasamāpattiyā vuņņhahantassa kho\<*<1>*>/ gahapati bhikkhuno cittasaīkhāro pathamam uppajjati || tato kāyasaīkhāro || tato vacãsaīkhāroti || || Sādhu || la || uttaripa¤ham apucchi || || 11 Sa¤¤āvedayitanirodhasamāpattiyā vuņņhitam pana bhante bhikkhuü kati phassā phusantãti || || Sa¤¤āvedayitanirodhasamāpattiyā vuņņhitaü kho gaha- pati bhikkhuü tayo phassā phusanti || su¤¤ato phasso animitto phasso appaõihito phasso ti || || Sādhu || pe || uttaripa¤ham apucchi || || 12 Sa¤¤āvedayitanirodhasamāpattiyā vuņņhitassa kho pana bhante bhikkhuno kiü ninnaü cittaü hoti kim poõaü kim pabbhāranti || || Sa¤¤āvedayitanirodhasamāpattiyā vuņņhitassa kho gaha- pati bhikkhuno vivekaninnaü cittaü hoti vivekapoõaü vivekapabbhāranti || || Sādhu bhante ti kho Citto gahapati āyasmato Kāma- bhussa bhāsitam abhinanditvā anumoditvā āyasmantaü Kāmabhum uttaripa¤ham apucchi || || 13 Sa¤¤āvedayitanirodhasamāpattiyā pana bhante kati dhammā bahåpakārā ti\<*<2>*>/ || || Addhā kho tvam gahapati yam pathamam pucchitabbaü tam pacchā\<*<3>*>/ pucchasi || api ca tyāhaü vyākarissāmi || || Sa¤¤āvedayitanirodhasamāpattiyā kho gahapati dve dham- mā bahåpakārā\<*<4>*>/ samatho ca vipassanā cā ti || || ## 1 Ekaü samayam āyasmā Godatto Macchikāsaõķe\<*<5>*>/ viharati Ambāņakavane || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 In S1 only 2 S1-3 B2 bahukārā 3 B1 omits pacchā 4 B2 S3 bahukāra, S1 bahupakārā 5 B1 macchika-; B2 pacchikā- as before >/ #<[page 296]># %<296 CITTA-SAũYUTTAM [XLI. 7. 2>% 2 Atha kho Citto gahapati yenāyasmā Godatto tenupa- saīkami || upasaīkamitvā āyasmantaü Godattam abhivā- detvā ekam antaü nisãdi || || 3 Ekam antaü nisinnaü\<*<1>*>/ kho Cittaü gahapatim āyasmā Godatto etad avoca || || Yā cāyaü gahapati appamāõā ceto- vimutti yā ca āki¤ca¤¤ā cetovimutti yā ca su¤¤atāceto- vimutti yā ca animittā cetovimutti ime dhammā nānatthā nānavya¤janā\<*<2>*>/ udāhu ekatthā vya¤janam eva nānanti || || 4 Atthi bhante pariyāyo yam pariyāyam āgamma ime dhammā nānatthā ceva\<*<3>*>/ nānavya¤janā ca || || Atthi pana bhante pariyāyo yam pariyāyam āgamma ime dhamme ekatthā ceva vya¤janam eva nānan ti || 4 Katamo ca pana bhante pariyāyo yam pariyāyam āgamma ime dhammā nānatthā ceva nānavya¤janā ca || || 5 Idha bhante bhikkhu mettāsahagatena cetasā ekaü disam pharitvā viharati || tathā dutiyaü tathā tatiyaü || tathā catuttham iti uddham adho tiriyaü sabbadhi sabbat- thatāya\<*<4>*>/ sabbāvantaü lokam mettāsahagatena cetasā vipu- lena mahaggatena appamāõena avereõa avyāpajjhena\<*<5>*>/ pha- ritvā viharati || karuõāsahagatena cetasā ||\<*<6>*>/ muditāsahaga- tena cetasā || upekkhāsahagatena cetasā ekaü disam pharitvā viharati || tathā dutiyam tathā tatiyam tathā catuttham iti uddham adho tiriyaü sabbadhi sabbatthatāya sabbāvantaü lokam upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāõena averena avyāpajjhena\<*<5>*>/ pharitvā viharati || || Ayaü vuccati bhante appamāõena cetasā vimutti || || 6 Katamā ca bhante āki¤ca¤¤ā cetovimutti || || Idha bhante bhikkhu sabbaso vi¤¤āõa¤cāyatanaü samatikkam- ma Natthi ki¤cãti āki¤ca¤¤āyatanam upasampajja viharati || || Ayaü vuccati bhante āki¤ca¤¤ā cetovimutti || || 7 Katamā ca bhante su¤¤atā cetovimutti || || Idha bhante bhikkhu ara¤¤agato vā rukkhamålagato vā su¤¤āgāragato vā iti patisa¤cikkhati || Su¤¤am idam attena \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B2 nisinno 2 See p. 281, notes 5,6 3 Missing in S1-3 4 S1 sabbattatāya (further on -ttātāya); S3 sabbasattānāya here and further on 5 B1-2 -pajjena 6 S1-3 insert --pe-- >/ #<[page 297]># %% vā attaniyena vā ti || ayaü vuccati bhante su¤¤atā cetovi- mutti || || 8 Katamā ca bhante animittā cetovimutti || || Idha bhante bhikkhu sabbanimittānam amanasikārā animittaü cetosamādhim upasampajja viharati || ayaü vuccati bhante animittā cetovimutti || || 9 Ayaü kho bhante pariyāyo yam pariyāyam āgamma ime dhammā nānatthā nānavya¤janā ca || || 10 Katamo ca bhante pariyāyo yam pariyāyam āgamma ime dhammā ekatthā vya¤janam eva nānaü || || 11 Rāgo bhante pamāõakaraõo doso pamāõakaraõo moho pamāõakarano || te khãõāsavassa bhikkhuno pahãnā ucchin- namålā tālāvatthukatā anubhāvakatā āyatiü anuppāda- dhammā || || Yāvatā kho bhante appamāõā cetovimuttiyo akuppā tāsaü cetovimutti aggam akkhāyati || sā kho pana akuppā\<*<1>*>/ cetovimutti su¤¤ā rāgena || su¤¤ā dosena || su¤¤ā mohena || || 12 Rāgo bhante ki¤canaü doso ki¤canam moho ki¤- canam || te khãõāsavassa bhikkhuno pahãnā ucchimamålā tālāvatthukatā anabhāvakatā āyatim anuppādadhammā || || Yāvatā kho bhante āki¤ca¤¤ā cetovimuttiyo akuppā tāsaü cetovimutti aggam akkhāyati || sā kho pana akuppā ceto- vimutti su¤¤ā rāgena su¤¤ā dosena su¤¤ā mohena || || 13 Rāgo kho bhante nimittakaraõo doso nimittakaraõo moho nimittakaraõo || te khãõāsavassa bhikkhuno pahãnā ucchinnamålā tālāvatthukatā anabhāvakatā āyatim anuppā- dadhammā || || Yāvatā kho bhante animittā cetovimuttiyo akuppā tāsam cetovimutti aggam akkhāyati || sā kho pana akuppā cetovimutti su¤¤ā rāgena su¤¤ā dosena su¤¤ā mohena || || 14 Ayaü kho bhante pariyāyo yam pariyāyam\<*<2>*>/ āgamma ime dhammā ekatthā vya¤janam eva nānanti || || ## 2 Tena kho pana samayena Nigaõņho Nāņaputto\<*<2>*>/ Mac- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 panākuppā always 2 Missing in S1-3 3 S1-3 nātaputto; S1 nātha- once >/ #<[page 298]># %<298 CITTA-SAũYUTTAM [XLI. 8. 3>% chikāsaõķam\<*<1>*>/ anuppatto hoti mahatiyā nigaõņhaparisāya saddhiü || || 3 Assosi kho Citto gahapati Nigaõņho kira Nāņaputto Macchikāsaõķam anuppatto mahatiyā nigaõņhaparisāya saddhinti || || 4 Atha kho Citto gahapati sambahulehi upāsakehi sad- dhiü yena Nigaõņho Nāņaputto tenupasaīkami || upasaī- kamitvā Nigaõņhena Nāņaputtena saddhiü sammodi || sammodanãyam kathaü sārāõãyaü vãtisāretvā ekam antaü nisãdi || || 5 Ekam antaü nisinnaü kho Cittaü gahapatiü Nigaõņho Nāņaputto etad avoca || || Saddahasi tvaü gahapati sama- õassa Gotamassa Atthi avitakko\<*<2>*>/ avicāro samādhi atthi vitakkavicārānaü nirodhoti || || Na khvāham ettha\<*<3>*>/ bhante Bhagavato saddhāya gac- chāmi Atthi avitakko\<*<4>*>/ avicaro samādhi atthi vitakkavicā- rānaü nirodhoti || || 6 Evaü vutte Nigaõņho Nāņaputto sakam parisam ulloketvā\<*<5>*>/ etad avoca || || Idam bhavanto passantu yāva ujuko cāyam Citto gahapati yāva asaņņho\<*<6>*>/ cāyaü Citto gahapati yāva amāyāvã cāyaü Citto gahapati || vātaü vā so jālena bādhetabbam ma¤¤eyya yo vitakkavicāre nirodhe- tabbam ma¤¤eyya ||\<*<7>*>/ sakamuņņhinā vā so Gaīgāya sotam āvāretabbam\<*<8>*>/ ma¤¤eyya yo vitakkavicāre\<*<9>*>/ nirodhetabbam ma¤¤eyyāti || || 7 Taü kim ma¤¤asi bhante Katamam nu kho paõãta- taram ¤āõam vā saddhā vā ti || || Saddhāya kho gahapati ¤āõam eva paõãtataranti || || 8 Aham kho bhante yāvadeva ākaīkhāmi vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkam savicāraü vivekajam pãtisukham pathamam jhānam upasampajja \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 pacchika- 2 S3 vitakko 3 S1 ittha; S3 ittham 4 S3 vitakko 5 S1-3 apaloketvā; B1 omits sakaü parisaü 6 So S1-3; B1-2 asatho both always 7 S1-3 insert sattu 8 S1-3 avā- 9 S1-3 -vicāro >/ #<[page 299]># %% viharāmi || || Aham kho bhante yāvad eva\<*<1>*>/ ākaīkhāmi vitakkavicārānaü våpasamā || pe || dutiyaü jhānam upasam- pajja viharāmi || || Ahaü kho bhante yāvad eva ākaīkhāmi pãtiyā ca virāgā || pe || tatiyaü jhānam upasampajja viha- rāmi || || Ahaü kho bhante yāvadeva ākaīkhāmi sukhassa ca pahānā || pa ||\<*<2>*>/ catuttham jhānam upasampajja viha- rāmi || || So\<*<3>*>/ khvāham bhante evaü jānanto evam pas- santo kassa¤¤assa samaõassa vā brāhmaõassa vā saddhāya gamissāmi Atthi avitakko avicāro samādhi atthi vitakka- vicārānaü nirodho ti || || 8 Evaü vutte Nigaõņho Nāņaputto sakam parisam apa- loketvā etad avoca || || Idam bhavanto passantu yāva anujuko cāyam Citto gahapati yāva saņņho\<*<4>*>/ cāyam Citto gahapati yāva māyāvã cāyaü Citto gahapatã ti || || Idāneva kho te\<*<5>*>/ pana mayam bhante bhāsitam ājānā- ma || || Idam bhavanto passantu yāva ujuko cāyaü Citto gahapati yāva asaņņho cāyaü Citto gahapati yāva amā- yāvã cāyaü Citto gahapatã ti || || Idāneva ca pana mayam bhante bhāsitam evam ājānāma || || Idam bhavanto pas- santu yāva anujuko cāyaü Citto gahapati yāva saņņho cāyaü Citto gahapati yāva māyāvã cāyam Citto gahapatã ti || || 10 Sace te\<*<6>*>/ bhante purimaü saccam pacchimam te\<*<7>*>/ micchā || sace pana te bhante pacchimaü saccaü puri- maü te micchā || ime kho pana bhante dasa sahadhammikā pa¤hā āgacchanti || yadā nesam attham ājāneyyasi || atha mam paņihareyyāsi saddhiü nigaõņhaparisāya || || Eko pa¤ho eko uddeso ekaü veyyākaraõaü || dve pa¤hā dve uddesā dve veyyākaraõāni || tayo pa¤hā tayo uddesā tãõi veyyākaraõāni || cattāro pa¤ho cattāro uddesā cattāri veyya- karaõāni || pa¤ca pa¤hā pa¤ca uddesā pa¤ca veyyākara- õāni || cha pa¤hā cha uddesā cha veyyākaraõāni || satta pa¤hā satta uddesā satta veyyākaraõāni || aņņha pa¤hā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 yāvade always 2 More complete in S1-3 3 B1 na so 4 B1-2 satho 5 B1-2 ca pana instead of kho te 6 B1 kho 7 S1-3 bhante >/ #<[page 300]># %<300 CITTA-SAũYUTTAM [XLI. 8. 11>% aņņha uddesā aņņha veyyākaraõāni || nava pa¤hā nava uddesā nava veyyākaraõāni || dasa pa¤hā dasa uddesā\<*<1>*>/ dasa veyyā- karaõanã ti\<*<2>*>/ || || 11 Atha kho Citto gahapati Nigaõņhaü Nāņaputtam ime dasa sahadhammike pa¤he apucchitvā\<*<3>*>/ uņņhāyāsanā pak- kāmã ti || || ## 2 Tena kho pana samayena Acelo Kassapo Macchikā- saõķam\<*<4>*>/ anuppatto hoti purāõagihisahāyo || || 3 Assosi kho Citto gahapati Acelo kira Kassapo Macchi- kāsaõķam anuppatto amhākam purāõagihisahāyo ti || || Atha kho Citto gahapati yena Acelo Kassapo tenupa- saīkami || upasaīkamitvā Acelena Kassapena saddhiü sammodi || sammodanãyaü kathaü sārānãyaü vãtisāretvā ekam antaü nisãdi || || 4 Ekam antaü nisinno kho Citto gahapati Acelaü\<*<5>*>/ Kassapam etad avoca || || Kãva\<*<6>*>/ ciram pabbajito si bhante Kassapāti || || Tiüsamattāni kho me gahapati vassāni pabbajitassā ti || || 5 Imehi kho pana te\<*<7>*>/ bhante tiüsamattehi vassehi atthi koci uttarimanussadhammo\<*<8>*>/ alam ariya¤āõadassanaviseso adhigato phāsuvihāroti || || Imehi kho me gahapati tiüsamattehi vassehi pabba- jitassa\<*<9>*>/ natthi koci uttarimanussadhammā\<*<10>*>/ alam ariya¤ā- õadassanaviseso adhigato phāsuvihāro a¤¤atra naggeyyā ca muõķeyyā ca pāvāëanipphoņanāya\<*<11>*>/ cāti || || 6 Evaü vutte Citto\<*<12>*>/ gahapati Acelaü\<*<13>*>/ Kassapam etad avoca || || Acchariyam vata bho abbhutaü vata bho dham- massa svākhyātatā\<*<14>*>/ yatra hi nāma tiüsamattehi vasehi na \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 have pa¤cu-sattu-aņņhu-navu-dasuddesā 2 S1-3 -karaõāni 3 B1 āpucchitvā; B2 pucchitvā 4 B1 macchika- 5 S1-3 acelakaü 6 B1-2 kiüva 7 Missing in S3 B 8 B1-2 -dhammā 9 Missing in S3 10 So all the MSS. 11 S1-3 -nipphoņhanāya 12 Missing in S1-3 13 S1-3 acela 14 S1-3 svakkhā- >/ #<[page 301]># %% koci\<*<1>*>/ uttarimanussadhammā alam ariya¤āõadassana- viseso adhigato\<*<2>*>/ bhavissati\<*<3>*>/ phāsuvihāro a¤¤atra naggeyyā ca muõķeyyā ca pāvāëanipphoņanāya cāti || || 7 Tuyham pana gahapati kãva ciram upāsakattam upayatassāti || || Mayham pi kho pana bhante tiüsamattāni vassāni upāsakattam upagatassā ti || || 8 Imehi kho\<*<4>*>/ pana te gahapati tiüsamattehi vassehi atthi koci uttarimanussadhammā alam ariya¤āõadassana- viseso adhigato phāsuvihāroti || || Kimhi no\<*<5>*>/ pi\<*<6>*>/ siyā bhante || Aham hi\<*<4>*>/ bhante yāva\<*<7>*>/ ākaīkhāmi vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi\<*<4>*>/ savitakkaü savicāraü vivekajam pãtisukham pathamaü jhānaü upasampajja viharāmi || ahaü hi bhante yāvadeva\<*<8>*>/ ākaīkhāmi vitakkavicārānam våpasamā || pe || dutiyaü jhānam upasampajja viharāmi || ahaü hi bhante yāvadeva ākaīkhāmi pãtiyā ca virāgā || pe || tatiyam jhānam upa- sampajja viharāmi || ahaü hi bhante yāvadeva ākaīkhāmi sukhassa ca pahānā || pe || catutthaü jhānam upasampajja viharāmi || || Sace kho panāham bhante Bhagavato\<*<9>*>/ patha- mataraü kālam kareyya anacchariyaü kho panetaü yam mam Bhagavā etam vyākareyya Natthi tam sa¤¤ojanam yena sa¤¤ojanena saüyutto\<*<10>*>/ Citto gahapati puna imaü lokam āgaccheyyāti || || 9 Evaü vutte Acelo Kassapo Cittaü gahapatim etad avoca || || Acchariyaü vata bho abbhutaü vata bho dham- massa svākhyātatā\<*<11>*>/ yatrahi nāma gihã odātavasano\<*<12>*>/ eva- råpam uttarimanussadhammā alam ariya¤āõadassana- visesam adhigamissati\<*<13>*>/ phāsuvihāraü || || Labheyyāhaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 ki¤ci instead of na koci 2 S1-3 adhigamo 3 B1 abhavissati; B2 dacavissati 4 Missing in S1-3 5 B1-2 gihino 6 S3 omits pi 7 S1 B2 yāvadeva 8 B1 yāvade as before 9 B1 bhagavatā 10 S1-3 saüyojanaü . . . saüyojanena sa¤¤utto 11 So B2; S3 svākhātatā; S3 svākkhatatā; S1 svākkhātasatā; B1 svākhyātassa 12 S1 vasana; S3 nā 13 S1-3 -ssanti >/ #<[page 302]># %<302 CITTA-SAũYUTTAM [XLI. 9. 10>% gahapati imasmiü dhammavinaye pabbajjaü labheyyam upasampadanti || || 10 Atha kho Citto gahapati Acelaü Kassapaü ādāya yena therā bhikkhå tenupasaīkami || upasaīkamitvā there bhikkhå etad avoca || Ayam bhante Acelo\<*<1>*>/ Kassapo amhā- kam purāõagihãsahāyo || imaü therā pabbajentu upasampā- dentu\<*<2>*>/ || ahamassa ussukkaü karissāmi civara-piõķapāta- senāsana-gilānapaccaya-bhesajja-parikkhāraõanti || || 11 Alattha Acelo\<*<1>*>/ Kassapo imasmiü dhammavinaye pabbajjam alattha upasampadam || aciråpasampanno ca panāyasmā Kassapo eko våpakaņņho apamatto ātāpã pahi- tatto viharanto cirasseva yassatthāya kulaputto sammad eva agārasmā anagāriyam pabbajanti tad anuttaram brah- macariyapariyosānam diņņheva dhamme sayam abhi¤¤ā sacchikatvā upasampajja vihāsi || Khãõā jāti vusitam brahmacariyam kataü karaõãyaü nāparam itthattāyāti abbha¤¤āsi || || 12 A¤¤ataro ca panāyasmā Kassapo arahatam ahosãti || || ## 2 Tena kho pana samayena Citto gahapati ābādhiko hoti dukkhito bāëhagilāno || || 3 Atha kho sambahulā ārāmadevatā vanadevatā ruk- khadevatā osadhãtiõavanaspatãsu\<*<3>*>/ adhivatthā devatā\<*<4>*>/ saügamma samāgamma Cittaü gahapatim etad avocuü || || Paõidhehi gahapati Anāgatam addhānaü rājā assaü cakkavattãti || || Evaü vutte Citto gahapati tā ārāmadevatā vanadeva- tā rukkhadevatā osadhitiõavanaspatãsu adhivatthā devatā etad avoca || || Tam pi aniccaü tam pi addhuvaü\<*<5>*>/ tam pi pahāya gamanãyanti || || 4 Evaü vutte Cittassa gahapatino mittāmaccā ¤ātisā- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 Acela 2 Missing in S1-3 3 B1-2 osadhitiõavanappatisu 4 B2 adds vatthudevatā always 5 B1 adhuvam always >/ #<[page 303]># %% lohitā Cittaü gahapatim etad avocuü || || Satim ayyaputta upaņņhapehi mā vippalapãti\<*<1>*>/ || || Kin tyāhaü\<*<2>*>/ vadāmi yaü maü tumhe evaü vadetha Satim ayyaputta upaņņhapehi mā vippalapãti || Evaü kho tvam ayyaputta vadesi || || Tam pi aniccaü tam pi addhuvaü tam pi pahāya gamanãyanti || || Tathā hi pana mam ārāmadevatā vanadevatā rukkha- devatā osadhãtiõavanaspatãsu adhivatthā devatā evam ahaüsu || || Paõidhehi gahapati Anāgatam addhānaü rājā assaü cakkavattãti || tāham evaü vadāmi || || Tam pi aniccam || la || tam pi pahāya gamanãyan ti || || 5 Kin te\<*<3>*>/ ayyaputta ārāmadevatā vanadevatā rukkha- devatā osadhãtiõavanaspatãsu adhivatthādevatā atthavasam sampassamānā evam ahaüsu || || Paõidhehi gahapati Anā- gatam addhānam rājā assaü cakkavattãti || || Tāsaü kho ārāmadevatānaü vanadevatānaü rukkha- devatānaü osadhãtiõavanaspatãsu adhivatthānaü devatā- nam evaü hoti || || Ayaü kho Citto gahapati sãlavā kalyā- õadhammo sace paõidahissati Anāgatam addhānam rājā assaü cakkavattãti\<*<4>*>/ ijjhissati sãlavato cetopaõidhi visud- dhattā\<*<5>*>/ dhammiko\<*<6>*>/ dhammikam phalam\<*<7>*>/ anusarissa- tãti\<*<8>*>/ || || Imaü kho tā\<*<9>*>/ ārāmadevatā vanadevatā rukkha- devatā osadhãtiõavanaspatãsu adhivatthā devatā atthava- saü sampassamānā evam ahaüsu || || Paõidhehi gahapati Anāgatam addhānaü rājā assaü cakkavattãti || tāham evaü vadāmi || || Tam pi aniccaü tam pi adhuvam tam pi pahāya gamanãyanti || || 6 Tena hi ayyaputta amhe pi ovadehãti\<*<10>*>/ || || Tasmā hi\<*<11>*>/ vo evaü sikkhitabbaü || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 vippalapasãti; B2 vippalasãti 2 B1-2 kintāham 3 B1-2 kimpana; B2 adds kā (tā?) 4 B1 inserts tassa kho ayaü 5 S1-3 add sãlassa 6 S1-3 add dhammarājā 7 So B2; B1 S1 balaü; S3 baliü 8 So B2; B1 anupassatãti; S1-3 anupadassatãti 9 Missing in S1-3 10 B1-3 ovadāhãti 11 S1-3 tasmātiha >/ #<[page 304]># %<304 CITTA-SAũYUTTAM [XLI. 10. 7>% Buddhe aveccappasādena samannāgatā bhavissāma || iti pi so Bhagavā arahaü sammāsambuddho vijjācaraõa- sampanno sugato lokavidå anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānam buddho bhagavāti || || Dhamme aveccappasādena samannāgatā bhavissāma || svākhyāto Bhagavatā dhammo sandiņņhiko akāliko ehipassiko opana- yiko paccattaü veditabbo vi¤¤åhãti || || Saīghe aveccappa- sādena samannāgatā bhavissāma || supaņipanno Bhagavato sāvakasaīgho ujupaņipanno Bhagavato sāvakasaīgho ¤āyapaņipanno Bhagavato sāvakasaīgho sāmãcipaņipanno\<*<1>*>/ Bhagavato sāvakasaīgho || yadidaü cattāri purisayugāni\<*<2>*>/ aņņhapurisapuggalā esa Bhagavato sāvakasaīgho āhuneyyo pāhuneyyo dakkhiõeyyo a¤jalikaraõãyo anuttaram pu¤¤ak- khettaü lokassāti || || Yaü ki¤ci kule\<*<3>*>/ deyyadhammaü sabbantam apaņivibhattam bhavissati sãlavantehi kalyāõa- dhammehãti || || Evam hi vo\<*<4>*>/ sikkhitabbanti || || 7 Atha kho Citto gahapati mittāmicce ¤atisālohite buddhe ca dhamme ca saīghe ca pasādetvā\<*<5>*>/ cāge\<*<6>*>/ ca samādapetvā kālam akāsi\<*<7>*>/ || || Cittasaüyuttaü samattaü\<*<8>*>/ || || Tassuddānaü\<*<9>*>/ || || Saüyojana\<*<10>*>/ dve Isidattā\<*<11>*>/ || || Mahako\<*<12>*>/ Kāmabhå pi ca\<*<13>*>/ || Godatto ca Nigaõņho ca || Acelena Gilānanti\<*<14>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 sāmici as before 2 S1 pusa- 3 B1 kale; S1 kāle; S3 kālo 4 B2 te; S1 so 5 Missing in B1-2 6 B2 cāgena 7 S3 akāsãti 8 Put at the end by S1-3 9 Tatru- 10 B1-2 sa¤¤ojanā 11 S1-3 -datta; B2 -datto 12 B2 adds ca; S1 mahākoņņheva; S3 mahākoņņhoca 13 B2 S1-3 omit pi ca 14 S1-3 Gilānadassananti >/ #<[page 305]># %% ## ## 1 Ekaü samayam Bhagavā Sāvatthiyaü viharati Jeta- vane Anāthapiõķikassa ārāme\<*<1>*>/ || || 2 Atha kho caõķo gāmaõi yena Bhagavā tenupasaī- kami || upasaīkamitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antaü nisãdi || || 3 Ekam antam nisinno kho caõķo gāmaõi Bhagavantam etad avoca || || Ko nu kho bhante hetu ko paccayo yena- m-idhekacco Caõķo\<*<2>*>/ teva\<*<3>*>/ saīkhaü gacchati || ko pana hetu ko paccayo yena-m-idhekacco Sårato\<*<4>*>/ teva saīkhaü gacchatãti || || 4 Idha kho gāmaõi ekaccassa rāgo appahãno hoti || rā- gassa appahãnattā pare kopenti || parehi kopiyamāno kopam pātukaroti || so Caõķo teva saīkhaü gacchati || || Doso appahãno hoti || dosassa appahãnattā pare kopenti || parehi kopiyamāno kopam pātukaroti || so Caõķo teva saīkhaü gacchati || || Moho appahãno hoti || mohassa appahãnattā pare kopenti || parehi kopiyamāno kopam pātukaroti || so Caõķo teva saīkhaü gacchati || || Ayaü kho gāmaõi hetu ayam paccayo yena-m-idhekacco Caõķo\<*<5>*>/ teva saīkhaü gacchati || || 5 Idha pana gāmaõi ekaccassa rāgo pahãno hoti || rā- gassa pahãnattā pare na kopenti || parehi akopiyamāno\<*<6>*>/ kopaü na pātukaroti || so Sårato teva saīkhaü gacchati || || Doso pahãno hoti hoti || dosassa pahãnattā pare na kopenti || parehi akopiyamāno kopaü na pātukaroti || so Sårato teva saīkhaü gacchati || || Moho pahãno hoti || mohassa pahãnattā pare na kopenti || parehi akopiyamāno kopaü na pātukaroti || so Sårato teva saīkhaü gacchati || || Ayaü kho gāmaõi hetu ayam paccayo yeva-m-idhekacco Sårato\<*<7>*>/ teva saīkhaü gacchatã ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 In S1-3 only 2 Repeated by B1 S1 3 B2 tveva always 4 B1-2 sorato always, repeated here by B1-2 5 B1-2 repeat caõķo 6 B1 has kopiyamāno always 7 B1-2 sorato sorato >/ #<[page 306]># %<306 GâMANI-SAũYUTTAM [XLII. 1. 6>% 6 Evaü vutte caõķo gamaõi Bhagavantam etad avoca || || Abhikkantam bhante abhikkantam bhante || Seyyathāpi bhante nikujjitaü vā ukkujjeyya paņicchannaü vā viva- reyya måëhassa vā maggam ācikkheyya andhakare vā tela- pajjotaü dhāreyya cakkhumanto råpāni dakkhanti\<*<1>*>/ || evam eva Bhagavatā anekapariyāyena dhammo pakāsito || || Esā- ham bhante Bhagavantam saraõaü gacchāmi dhamma¤ ca bhikkhusaīgha¤ ca upāsakam mam Bhagavā dhāretu ajjatagge pāõupetaü saraõaü gatanti || || ## 1 Ekam samayam Bhagavā Rājagahe viharati Veëuvane Kalandakanivāpe || || 2 Atha kho Talapuņo\<*<2>*>/ naņagāmani yena Bhagavā tenu- pasaīkami || upasaīkamitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antaü nisãdi || || 3 Ekam antaü nisinno kho Talapuņo naņagāmaõi Bha- gavantam etad avoca || || Sutam me tam bhante pubba- kānam ācariyapācariyānam naņānam bhāsamānānaü Yo so naņo raīgamajjhe samajjamajjhe saccālikena janaü hāseti rameti || so kāyassa bhedā param maraõā Pahāsānaü devānaü sahavyatam upapajjatãti || idha Bhagavā kim āhāti || || Alaü gāmani tiņņhatetam mā mam etam pucchãti\<*<3>*>/ || || 4 Dutiyam pi kho Talapuņo naņagāmaõi Bhagavantam etad avoca || || Sutam me tam bhante pubbakānam ācariya- pācariyānaü naņānam bhāsamānānam Yo so naņo raīga- majjhe samajjamajjhe saccālikena janaü hāseti rameti || so kāyassa bhedā param maraõā Pahāsānaü devānam saha- vyatam upapajjatãti || idha Bhagavā kim āhāti || || Alam gāmaõi tiņņhatetaü mā mam etam pucchãti\<*<4>*>/ || || 5 Tatiyam pi kho Talapuņo naņagāmaõi Bhagavantam etad avoca || || Sutam me tam bhante pubbakānam ācariya- pācariyānaü naņānam bhāsamānānaü Yo so naņo raīga- majjhe samajjamajjhe saccālikena janaü hāseti rameti || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B2 adds ti; S1-3 dakkhintã ti 2 B1-2 tāla- always 3 S3 pucchāti 4 S3 pucchi; B1 vuccatãti >/ #<[page 307]># %% so kāyassa bhedā param maraõā Pahāsānaü devānam sahavyatam upapajjatãti || idha Bhagavā kim āhāti || || Addhā kho tyāhaü nālatthaü\<*<1>*>/ Alam Gāmaõi tiņņha- tetam mā mam etam pucchãti\<*<2>*>/ || apica tyāhaü vyākaris- sāmi || || 6 Pubbe kho gāmaõi sattā avãtarāgā rāgabandhana- baddhā\<*<3>*>/ || tesaü naņo raīgamajjhe samajjamajjhe ye dhammā rajaniyā te upasaüharati bhiyyosomattāya sarā- gāya\<*<4>*>/ || Pubbe kho gāmaõi sattā avãtadosā dosabandhana- baddhā || tesaü naņo raīgamajjhe samajjamajjhe ye dham- mā dosaniyā te upasaüharati bhiyyosomattāya sado- sāya\<*<5>*>/ || || Pubbe kho gāmaõi sattā avãtamohā mohaban- dhanabaddhā || tesaü naņo raīgamajjhe samajjamajjhe ye dhammā mohaniyā te upasaüharati bhiyyosomattāya samohāya\<*<6>*>/ || || 7 So attanā matto pamatto pare madetvā pamādetvā kāyassa bhedā param maraõā Pahāso\<*<7>*>/ nāma nirayo tattha upapajjati\<*<8>*>/ || || Sace kho panassa evaü diņņhi hoti || Yo so naņo raīgamajjhe samajjamajjhe saccālikena janaü hāseti rameti || so kāyassa bhedā param maraõā Pahāsānaü de- vānaü sahavyatam upapajjatãti || sāssa hoti micchādiņņhi || || Micchādiņņhikassa kho panāhaü gāmaõi purisapuggalassa dvinnaü gatãnam a¤¤ataraü gatiü vadāmi nirayaü vā tiracchānayoniü vā ti || || 8 Evaü vutte Talapuņo naņagamaõi\<*<9>*>/ parodi assåni pavattesi || || Evam kho tyāham gamaõi nālatthaü Alam gāmaõi tiņņhatetam mā mam etam pucchãti || || Nāham bhante etam rodāmi yam mam Bhagavā evam- āha || api cāham bhante pubbakehi ācariyapācariyehi na- ņehi\<*<10>*>/ dãgharattam nikato va¤cito paluddho\<*<11>*>/ Yo so naņo \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 nalabhāmi 2 B1 vuccati 3 B1 -bandhā always 4 S1-3 bhiyyosarāgāya; B1 has only bhiyyosamattāya here and further on 5 S1-3 bhiyyosadosāta 6 S1-3 bhiyyosammohāya 7 S1-3 pahāso; B2 pahāyo 8 S1-3 tatthup- 9 S1-3 gāmaõi without naņa 10 S1 nani (or nati); S3 nahi 11 S1-3 paraddho here only >/ #<[page 308]># %<308 GâMANI-SAũYUTTAM [XLII. 2. 9>% raīgamajjhe samajjamajjhe saccālikena janaü hāseti ra- meti || so kāyassa bhedā param maraõā Pahāsānaü devā- nam sahavyatam upapajjatãti || || 9 Abhikkantam bhante abhikkantam bhante || seyyathāpi bhante nikujjitaü vā ukkujjeyya || paņicchannaü vā viva- reyya {måëhassa} vā maggam ācikkheyya || andhakāre vā telapajjotaü kareyya || cakkhumanto råpāni dakkhanti\<*<1>*>/ || evam evam Bhagavatā anekapariyāyena dhammo pakā- sito || || Esāham bhante Bhagavantam saraõaü gacchāmi dhamma¤ca bhikkhusaīgha¤ca || Labheyyāham bhante Bhagavato santike pabbajam labheyyam upasampadanti || || 10 Alattha kho Talapuņo naņagāmaõi Bhagavato santike pabbajam alattha upasampadaü || || 11 Aciråpasampanno ca panāyasmā Talapuņo || pa || ara- hatam ahosãti || || ## 2 Atha kho yodhājãvo gamaõi yena Bhagavā tenupasaī- kami || pe || || 3 Ekam antaü nisinno kho yodhājãvo gāmaõi Bhaga- vantam etad avoca || || Sutam me bhante pubbakānam ācari- yapācariyānaü yodhājãvānam bhāsamānānaü Yo so yodhā- jãvo saīgāme ussahati vāyamati || tam enam ussahantaü vāyamantam pare hananti pariyāpādenti || so kāyassa bhedā param maraõā Sara¤jitānaü\<*<2>*>/ devānam sahavya- tam upapajjatãti || || Idha Bhagavā kim āhāti || || Alam gāmaõi tiņņhatetam mā mam etam pucchãti || || 4 Dutiyam pi kho || pe || || 5 Tatiyam pi kho yodhājãvo gāmaõi Bhagavantam etad avoca || || Sutam me bhante pubbakānam ācariyapācariyā- naü yodhājãvānam bhāsamānānaü Yo so yodhājãvo saī- gāme ussahati vāyamati || tam enam ussahantaü vāya- mantam pare hananti pariyāpādenti || so kāyassa bhedā param maraõā Sara¤jitānaü devānaü sahavyatam upapaj- jatãti || || Idha Bhagavā kim āhāti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 dakkhantãti; S3 dakkhintãti 2 B1-2 parajitānaü always; S3 sarajitānam here only, elsewhere sara¤ji-, or sarāji- >/ #<[page 309]># %% Addhā kho tyāhaü gāmaõi na labhāmi\<*<1>*>/ || Alam gāmaõi tiņņhatetam mā mam etam pucchãti || api ca tyāhaü vyā- karissāmi || || 6 Yo so gāmaõi yodhājãvo saīgāme ussahati vāyamati || tassa taü cittam pubbe hãnaü\<*<2>*>/ duggatam\<*<3>*>/ duppaõihitam Ime sattā ha¤¤antu vā bajjhantu vā ucchijjantu vā vinas- santu vā mā\<*<4>*>/ ahesuü iti vā ti || tam enam ussahantaü vāyamantam pare hananti pariyāpādenti || so kāyassa bhedā param maraõā Sarājitā nāma nirayā\<*<5>*>/ tatthupapajjati\<*<6>*>/ || || Sa ce kho panassa evam diņņhi hoti || Yo so yodhājãvo saī- gāme ussahati vāyamati || tam enam ussahantam vāya- mantam pare hananti pariyāpādenti || so kāyassa bhedā param maraõā sarājitānam\<*<7>*>/ devānaü sahavyatam upapaj- jatãti || || Sāssa\<*<8>*>/ hoti micchādiņņhi || || Micchādiņņhikassa kho panāham gāmaõi purisapuggalassa dvinnaü gatãnam a¤¤ataraü gatiü vadāmi || nirayaü vā tiracchānayoniü vā ti || || 7 Evaü vutte yodhājãvo gāmaõi parodi assåni pavat- tesi || || Evaü kho tyāham gāmaõi nālattham Alam gāmaõi tiņņhatetam mā mam etam pucchãti || || Nāham bhante etam rodāmi yam mam\<*<9>*>/ Bhagavā evam āha || api cāham bhante pubbakehi ācariyapācariyehi yodhā- jãvehi dãgharattaü nikato va¤cito paluddho || Yo so yodhā- jivo saīgāme ussahati vāyamati tam enam ussahantam vāyamantam pare hananti pariyāpādenti || so kāyassa bhedā param maraõā Sara¤jitānaü\<*<10>*>/ devānaü sahavyatam upa- pajjatãti || || 8 Abhikkantam bhante || pe || ajjatagge pāõupetaü sara- õaü gatanti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 This phrase is omitted by B1-2 2 B1-2 gahitaü 3 B1 dukkataü 4 S1-3 insert vā 5 B1-2 parajito nāma nirayo 6 B1-2 tattha upapajjatãti 7 B1-2 parajitānam 8 S1 sahassa 9 Missing in S1-3 10 B1 para (B2 parā) jitānaü >/ #<[page 310]># %<310 GâMANI-SAũYUTTAM [XLII. 4. 6>% ## 2-8 Atha kho hatthāroho\<*<1>*>/ gāmaõi yena Bhagavā tenu- pasaīkami || pe || ajjatagge pāõupetaü saraõaü gatanti || || ## 2 Atha kho assāroho\<*<2>*>/ gāmaõi yena Bhagavā tenupa- saīkami || upasaīkamitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antaü nisãdi || || 3 Ekam antaü nisinno kho assāroho gāmaõi Bhagavan- tam etad avoca || || Sutam me tam bhante pubbakānam ācariyapācariyānam assārohānam bhasamānānaü || Yo so assāroho saīgāme ussahati vāyamati || tam enam\<*<3>*>/ ussa- hantam vāyamantam pare hananti pariyāpādenti || so kā- yassa bhedā param maraõā Sarājitānam\<*<4>*>/ devānam saha- vyatam upapajjatãti || || Idha Bhagavā kim āhāti || || Alaü gāmani tiņņhatetam mā mam etam pucchãti || || 4 Dutiyam pi kho || pe || || 5 Tatiyam pi kho assāroho gāmaõi Bhagavantam etad avoca || || Sutam me tam bhante pubbakānam ācariyapāca- riyānam assārohānam bhāsamānānam Yo so assāroho saīgāme ussahati vāyamati || tam enam ussahantaü vāya- mantam pare hananti pariyāpādenti || so kāyassa bhedā param maraõā || pe ||\<*<5>*>/ sahavyatam upapajjatãti || || Idha Bhagavā kim āhāti || || Addhā kho tyāhaü gāmaõi na labhāmi\<*<6>*>/ Alaü gāmaõi tiņņhatetam mā mam etam pucchãti || api ca kho\<*<7>*>/ tyāhaü vyākarissāmi || || 6 Yo so gāmaõi assāroho saīgāme ussahati vāyamati\<*<8>*>/ || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 Hatthāråho 2 S1-3 Assaråho always 3 S1-3 tamena 4 B1-2 parajitānam as before 5 So S1-3; B1-2 have parajitānaü devānaü 6 This phrase is missing in B1-2 as before (see p. 309 n.1) 7 Missing in S1-3 8 S1-3 insert here --pe-- >/ #<[page 311]># %% tassa taü cittam pubbeva hãnaü\<*<1>*>/ duggataü\<*<2>*>/ duppaõi- hitaü Ime sattā ha¤¤antu vā bajjhantu vā ucchijjantu vā\<*<3>*>/ vinassantu vā mā\<*<4>*>/ ahesum itivāti || tam enam ussahantaü vāyamantam pare hananti pariyāpādenti || so kāyassa bhedā param maraõā Sarājito nāma nirayo tattha upapajjati\<*<5>*>/ || || Sace kho panassa evaü diņņhi hoti || Yo so assāroho saī- gāme ussahati vāyamati || tam enam ussahantam vāyaman- tam pare hananti pariyāpādenti || so kāyassa bhedā param maraõā sarājitānaü devānaü sahavyatam upa- pajjatãti || sāssa hoti micchādiņņhi || || Micchādiņņhikassa kho panāham gāmaõi purisapuggalassa dvinnaü gatãnam a¤¤ataraü gatiü vadāmi || nirayaü vā tiracchāyoniü vā ti || || 7 Evaü vutte assāroho gāmani parodi assåni pavattesi || || Etaü kho tyāham gāmaõi nālattham Alaü gāmani tiņņhatetam mā mam etam pucchãti || || Nāham bhante etam rodāmi yam mam Bhagavā etam āha || api cāham bhante pubbakehi ācariyapācariyehi assā- rohehi dãgharattaü nikato va¤cito paluddho Yo so assā- roho saīgāme ussahati vāyamati || tam enam ussahantam vāyamantam pare hananti pariyāpādenti || so kāyassa bhedā param maraõā sarājitānaü\<*<6>*>/ devānaü sahavyatam upapaj- jātãti || || 8 Abhikkantaü bhante || pe || ajjatagge pāõupetam sara- õaü gatanti || || ## 1 Ekaü samayam Bhagavā Nāëandāyaü viharati Pāvā- rikambavane || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 pubbegahitaü as before (see p.309 n.2) 2 B1-2 dukkaņaü 3 Missing in S1-3 4 S1-3 insert vā as before 5 B1-2 have as before parajito . . . nirayo . . . 6 In this sutta S1-3 have always sarājita, B1-2 having, as before, parajita >/ #<[page 312]># %<312 GâMANI-SAũYUTTAM [XLII. 6. 2>% 2 Atha kho Asibandhakaputto\<*<1>*>/ gāmaõi yena Bhagavā tenupasaīkami || upasaīkamitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antaü nisãdi || || 3 Ekam antam nisinno kho Asibandhakaputto gāmaõi Bhagavantam etad avoca || || Brāhmaõā bhante pacchā- bhåmakā kāmaõķalukā sevālamālikā udakorohakā aggipa- ricārikā\<*<2>*>/ te mataü kālakatam uyyāpenti\<*<3>*>/ nāma sa¤¤ā- penti\<*<4>*>/ nāma saggaü nāma okkāmenti\<*<5>*>/ || Bhagavā pana bhante arahaü sammāsambuddho pahoti tathā kātuü yathā sabbo loko kāyassa bhedā paraü maraõā sugatiü saggam lokam upapajjeyyāti || || 4 Tena hi gāmaõi taü yevettha paņipucchissāmi\<*<6>*>/ || yathā te khameyya tathā naü vyākareyyāsi || || 5 Taü kim ma¤¤asi gāmaõi || || Idhāssa\<*<7>*>/ puriso pāõāti- pātã adinnādāyã kāmesu micchācārã musāvādã pisuõavāco pharusāvāco samphappalāpã abhijjhālu vyāpannacitto mic- chāditthiko || tam enam mahājanakāyo\<*<8>*>/ saīgamma samā- gamma āyāceyya thomeyya pa¤jaliko\<*<9>*>/ anuparisakkeyya\<*<10>*>/ || Ayam puriso kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjatãti || taü kim ma¤¤asi gāmani || api nu so puriso mahato janakāyassa āyācanahetu vā thomanahetu vā pa¤jalikā anuparisakkanahetu\<*<11>*>/ vā kāyassa bhedā param maraõā sugatim saggaü lokam upapajjeyyāti || || No hetam bhante || || 6 Seyyathāpi gāmaõi puriso mahatim puthusilaü\<*<12>*>/ gambhãre udakarahade pakkhipeyya || tam enam mahājana- kāyo saīgamma samāgamma āyāceyya thomeyya pa¤jaliko anuparisakkeyya\<*<13>*>/ || || Ummujja bho puthusile uplava bho \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 baddhaka- always 2 Missing in B1 3 S1-3 ussayyāpenti 4 So B1-2; S1 sakāpenti; missing in S3 5 S1-3 B1 -kka- 6 S1-3 pari- 7 B2 idhassa, B1 idha; both here and further on 8 S1-3 omit mahā 9 S3 -kā; B1 pa¤cali- always 10 B2 -vatteyya always 11 B1 -parivattanahetu here and further on 12 So S1; all the MSS. have sãlaü-sãle, always 13 S1-3 have --pe-- after thomeyya >/ #<[page 313]># %% puthusile\<*<1>*>/ thalam uplava bho puthusileti || || Taü kiü ma¤¤asi gāmani api nu sā puthusilā mahato janakāyassa āyācanahetu vā pa¤jalikā anuparisakkanahetu\<*<2>*>/ vā ummuj- jeyya vā uplaveyya vā thalaü vā uplaveyyāti\<*<3>*>/ || || No hetam bhante Evam eva kho gāmaõi yo so puriso paõātipātã adinnā- dāyã kāmesu micchācārã musāvādã pisuõavāco pharusāvāco samphappalāpã abhijjālu vyāpannacitto micchādiņņhiko ki¤cāpi tam\<*<4>*>/ mahājanakāyo saīgamma samāgamma āyā- ceyya thomeyya pa¤jaliko anuparisakkeyya || ayam purisak- kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upa- pajjatåti || atha kho so puriso kāyassa bhedā param maraõā apāyaü duggatiü vinipātam nirayam upapajjeyya || || 7 Taü kim ma¤¤asi gāmaõi || || Idhāssa puriso pāõāti- pātā paņivirato adinnādānā paņivirato kāmesu micchācārā paņivirato musāvādā paņivirato pisuõāya vācāya paņivirato pharusāya vācāya\<*<5>*>/ paņivirato samphappalāpā paņivirato anabhijjhālu avyāpannacitto sammādiņņhiko || tam enam mahājanakāyo saīgamma samāgamma āyāceyya thomeyya pa¤jaliko anuparisakkeyya || Ayam puriso kāyassa bhedā param maraõā apāyam duggatiü vinipātam upapajjatåti || tam kim ma¤¤asi gāmani api nu so puriso mahato janakā- yassa āyācanahetu vo thomanahetuvā pa¤calikā anupari- sakkanhetuvā kāyassa bhedā param maraõā apāyam dugga- tiü vinipātaü nirayam upapajjeyyāti || || No hetam bhante || || 8 Seyyathapi gāmaõi puriso sappikumbhaü vā telakum- bhaü vā gambhãram udakarahadam\<*<6>*>/ ogāhetvā\<*<7>*>/ bhindey- ya || tatrassa yā\<*<8>*>/ sakkharā vā kaņhalā vā sā\<*<9>*>/ adhogāmã assa || ya¤ ca khvāssa tatra sappi vā\<*<10>*>/ telaü vā tam uddhaü- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B2 omits uplava . . . sãle 2 B2 pa¤jālikānu- 3 S1-3 plaveyy-; B2 duplaveyy- 4 S1-3 nam 5 S1-3 pisunā vācā . . . pharusā vācā paņivirato here and further on 6 B1 gambhire- -rahade 7 B1-2 ogāhitvā 8 So B2; B1 tatrayassa; S1 tatrayvāssa; S3 tatrasvāssa 9 Missing in S1-3 10 S1-3 sappiü >/ #<[page 314]># %<314 GâMANI-SAũYUTTAM [XLII. 6. 9>% gāmi assa || tam enam mahājanakāyo saīgamma samāgām- ma āyāceyya thomeyya pa¤jaliko anuparisakkheyya || Osãda bho sappi tela saüsãda bho sappi tela adhogaccha bho sappi telāti || || Taü kim ma¤¤asi gāmaõi api nu taü sappi telam mahato janakāyassa āyācanahetu vā thomana- hetu vā pa¤jalikā anuparisakkanahetu\<*<1>*>/ vā osãdeyya vā saüsãdeyya vā adhogaccheyyāti || || No hetam bhante || || Evam eva kho gāmaõi yo so puriso pāõātipātā paņivirato adinnādānā paņivirato kāmesu micchācārā paņivirato musā- vādā paņivirato pisuõāya vacāya paņivirato parusāya vacāya paņivirato samphappalāpā paņivirato anabhijjhālu avyāpan- nacitto sammādiņņhiko || ki¤cāpi tam mahājanakāyo saīgam- ma samāgamma āyāceyya thomeyya pa¤jaliko anuparisak- keyya || Ayam puriso kāyassa bhedā param maraõā apāyaü duggatim vinipātaü nirayam upapajjatåti || atha kho so puriso kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjeyyāti || || 9 Evaü vutte Asibandhakaputto gāmaõi Bhagavantam etad avoca || || Abhikkhantam bhante || pe || ajjatagge pāõu- petam saraõaü gatanti || || ## 1 Ekam samayam Bhagavā Nālandāyaü viharati Pāvā- rikambavane || || 2 Atha kho Asibandhakaputto gāmaõi yena Bhagavā tenupasaīkami || upasaīkamitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antaü nisãdi || || 3 Ekam antaü nisinno kho Asibandhakaputto gāmaõi Bhagavantam etad avoca || || Nanu bhante Bhagavā sabba- pāõabhåtahitānukampã\<*<2>*>/ viharatãti || || Evaü gāmaõi tathāgato sabbapāõabhåtahitānukampã\<*<2>*>/ viharatãti || || 4 Atha ki¤carahi bhante Bhagavā ekaccānaü sakkaccaü dhammaü deseti || ekaccānaü no tathā sakkaccaü dham- maü desetãti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 pa¤jalikāparisakkana- 2 S1-3 -bhåte- >/ #<[page 315]># %% Tena hi gāmaõi taü yevettha patipucchissāmi || yathā te khameyya tathā naü vyākareyyāsi || || 5 Taü kim ma¤¤asi gāmaõi || || Idha kassakassa gaha- patino tãõi khettāni ekam khettam aggam ekaü khettam majjhimam\<*<1>*>/ ekaü khettaü hãnam jaīgalam åsaram pāpa- bhåmikaü ||\<*<2>*>/ taü kim ma¤¤asi gāmaõi asu kassako gaha- pati bãjāni patiņņhāpetukāmo kattha pathamam patiņņhā- peyya ||\<*<3>*>/ yaü vā aduü khettam aggaü yaü vā aduü khettaü majjhimaü yaü vā aduü khettaü hãnam jaīga- lam åsaram pāpabhåminti || || Asu bhante kassako gahapati bãjāni patiņņhāpetukāmo yam aduü khettam aggaü tattha patiņņhāpeyya || tattha\<*<4>*>/ patiņņhāpetvā yam aduü khettam majjhimam tattha patiņ- ņhāpeyya || tattha patiņņhāpetvā yam aduü khettaü hãnam jaīgalam åsaram pāpabhåmi\<*<5>*>/ tattha patiņņhāpeyya pi no pi patiņņhāpeyya || taü kissa hetu || antamaso gobhattam pi bhavissatãti || || 6 Seyyathāpi gāmaõi yaü aduü khettam aggam eva- meva mayham\<*<6>*>/ bhikkhu-bhikkhuniyo || tesāhaü dhammaü desemi ādikalyāõaü majjhe kalyāõam\<*<7>*>/ pariyosānakalyā- õaü sātthaü savya¤janaü kevalaparipuõõam parisuddham brahmacariyam pakāsemi || || Taü kissa hetu || ete hi gamaõi maüdãpā maüleõā maütāõā maüsaraõā viha- ranti || || 7 Seyyathāpi gāmaõi yam aduü khettam majjhimam evam eva mayham upāsakā upāsikāyo tesam pāhaü\<*<8>*>/ dhammaü desemi ādikalyāõam majjhe kalyāõam pariyo- sānakalyāõam sātthaü savya¤janaü kevalaparipuõõam parisuddham brahmacariyam pakāsemi || || Taü kissa hetu || ete hi gāmaõi maüdãpā maüleõā maütāõā maüsa- raõā viharanti || || 8 Seyyathāpi gāmaõi yam aduü khettaü hãnaü jaīgā- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 majjham always 2 B1-2 -bhåmi 3 S1-3 patiņņhap- . . . always; B1 sometimes 4 Missing in B2 5 S1-3 -bhåmaü 6 Missing in B1 7 majjhe ka- is missing in B1 8 S1-3 paham; S1 aham >/ #<[page 316]># %<316 GâMANI-SAũYUTTAM [XLII. 7. 9>% lam åsaram pāpabhumi\<*<1>*>/ evam eva mayham a¤¤atitthiyā samaõabrāhmaõaparibbājakā || tesam pāham dhammaü de- semi ādikalyānaü majjhe kalyāõam pariyosānakalyānam sāttham savya¤janam kevalaparipuõõam parisuddham brahmacariyam pakāsemi || || Taü kissa hetu || appeva nāma ekapadam\<*<2>*>/ pi ājāneyyuü taü\<*<3>*>/ nesam assa dãgha- rattaü\<*<4>*>/ hitāya sukhāyāti || || 9 Seyyathāpi gāmaõi purisassa tayo udakamaõikā || eko udakamaõiko acchiddo ahāri aparihāri || eko udakamaõiko acchiddo hāri parihāri || eko udakamaõiko chiddo hāri pari- hāri || || Taü kim ma¤¤asi gāmaõi asu puriso udakaü nikkhipitukāmo kattha pathamam nikkhipeyya || yo vā so udakamaõiko acchiddo ahārã aparihārã yo vā so\<*<5>*>/ udaka- maõiko acchiddo hāri parihārã yo vā so udakamaõiko chiddo hārã parihārã ti || || Asu bhante puriso udakaü nikkhipitukāmo yo so udaka- maõiko acchiddo ahāri aparihāri tattha nikkhipeyya || tattha nikkhipetvā || yo so udakamaõiko acchiddo hārã parihārã tattha nikkhipeyya || tattha nikkhipitvā\<*<6>*>/ yo so udakamaõiko chiddo hārã parihāri tattha nikkhipeyyāpi no pi nikkhipeyya\<*<7>*>/ || || Taü kissa hetu || antamaso bhaõ- ķadhovanam pi bhavissatã ti || || 10 Seyyathāpi gāmaõi yo so udakamaõiko acchiddo ahārã aparihārã evam evam mayham bhikkhu-bhikkhu- niyo\<*<8>*>/ tesāhaü dhammaü desemi ādikalyāõanam majjhe kalyāõaü pariyosāõakalyāõam sātthaü savya¤janaü keva- laparipuõõam parisuddham brahmacariyam pakāsemi || || Taü kissa hetu || ete hi gāmaõi maüdãpā maüleõā maü- tāõā maüsaraõā viharanti || || 11 Seyyathāpi gāmaõi yo so udakamaõķiko acchiddo hārã parihārã evam eva mayham upāsaka-upāsikāyo tesaü\<*<9>*>/ \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -bhumaü 2 B1 ekaü padam 3 S1-3 yaü 4 Missing in S1-3 5 S1-3 eko instead of yo vā so 6 S1-3 have --pe-- instead of yo so . . . nikkhipitvā 7 S1-3 nikkhipeyyāti no nikkhipeyya 8 S1-3 omit mayham and S3 omits bhikkhu 9 B1 tesāhaü instead of tesam paham >/ #<[page 317]># %% pahaü dhammaü desemi ādikalyāõam majjhe kalyāõam pariyosanakalyāõaü sātthaü savya¤janaü kevalapari- puõõam parisuddham brahmacariyam pakāsemi || || Taü kissa hetu || ete hi gāmaõi maüdãpā maüleõā maütānā maüsaraõā viharanti || || 12 Seyyathāpi gāmaõi yo so udakamaõiko chiddo hārã parihārã evam eva mayham a¤¤atitthiyā samaõabrāhmaõā paribbājakā tesam pahaü\<*<1>*>/ dhammaü desemi ādikalyāõaü majjhe kalyāõam pariyosānakalyāõaü sāttham savya¤- janaü kevalaparipuõõam parisuddham brahmacariyam pakāsemi || || Taü kissa hetu || appeva nāma ekapadam ājāneyyuü || taü\<*<2>*>/ nesam assa\<*<3>*>/ dãgharattam hitāya sukhā- yāti || || 13 Evaü vutte Asibandhakaputto gāmaõi Bhagavantam etad avoca || || Abhikkantam bhante abhikkantam bhante || pe || upāsakam maü Bhagavā dhāretu ajjatagge pānupetaü saraõaü gatan ti || || ## 1 Ekaü samayam Bhagavā Nālandāyaü viharati Pāvāri- kambavane || || 2 Atha kho Asibandhakaputto gāmaõi Nigaõņhasāvako yena Bhagavā tenupasaīkami || pe || 3 Ekam antaü nisinnaü kho Asibandhakaputtam gā- maõim Bhagavā etad avoca || || Kathaü nu kho gāmaõi Nigaõņho Nātaputto sāvakānaü dhammaü desetã ti || || 4 Evam kho bhante Nigaõņho Nāņaputto sāvakānaü dhammaü deseti || || Yo koci pāõam atimāpeti sabbo so āpāyiko nerayiko || yo koci adinnam ādiyati sabbo so āpāyiko nerayiko || yo koci kāmesu micchācarati sabbo so āpāyiko nerayiko || yo koci musā bhaõati sabbo so āpāyiko nerayiko || yam bahulaü yam bahulaü viharati tena tena niyyatã ti\<*<4>*>/ || || Evaü kho bhante Nigaõņho Nāņaputto sāvakānaü dhammaü desetã ti || || Yam bahulaü yam bahulaü ca gāmaõi viharati tena \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 tesāhaü as before 2 S1-3 yaü 3 Missing in B1 4 S1-3 niyyātãti >/ #<[page 318]># %<318 GâMANI-SAũYUTTAM [XLII. 8. 5>% tena niyyatã ti || || Evam sante na koci āpāyiko nerayiko bhavissati || yathā Nigaõņhassa Nāņaputtassa vacanaü || || 5 Taü kim ma¤¤asi gāmaõi yo so puriso pāõātipātã rattiyā vā divasassa vā samayā samayam upādāya katamo bahutaro samayo yaü vā\<*<1>*>/ so pāõam atimāpeti yaü vā so pāõaü nātimāpetã ti || || Yo so bhante puriso pāõātipātã rattiyā vā divasassa vā samayā\<*<2>*>/ samayam upādāya appataro so samayo yaü so pāõam atimāpeti || atha kho so va\<*<3>*>/ bahutaro samayo yaü so pāõaü nātimāpetã ti || || Yam bahulaü yam bahulaü ca gāmaõi viharati tena tena niyyatã ti\<*<4>*>/ || || Evaü sante na koci āpāyiko nerayiko bhavissati || yathā Nigaõņhassa Nāņaputtassa vacanaü || || 6 Taü kim ma¤¤asi gāmaõi || yo so puriso adinnādāyã rattiyā vā divasassa vā samayā samayam upādāya katamo bahutaro samayo yaü vā so adinnam ādiyati yaü vā so adinnaü nādiyatã ti || || Yo so bhante pa puriso adinnādāyã rattiyā vā divasassa vā samayā samayam upādāya appataro so samayo yaü so adinnam ādiyati || atha kho so va bahutaro samayo yaü so adinnaü nādiyatã ti || Yam bahulaü yam bahulaü ca gāmaõi viharati tena tena niyyatã ti\<*<5>*>/ || || Evam sante na koci āpāyiko nerayiko bhavissati || yathā Nigaõņhassa Nāņaputtassa vacanaü || || 7 Taü kiü ma¤¤asi gāmaõi || yo so puriso kāmesu micchācārã rattiyā vā divasassa vā samayā samayam upā- dāya katamo bahutaro samayo yaü vā so kāmesu micchā carati yaü vā so kāmesu micchā na caratãti || || Yo so bhante puriso kāmesu micchācarã rattiyā vā diva- sassa vā samayā samayaü upādāya appataro so samayo yaü so kāmesu micchā carati || atha kho so va bahutaro samayo yaü so kāmesu micchā na caratãti || || Yam bahulaü yam bahula¤ca gāmaõi viharati tena tena \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in S1-3 2 Missing in S1 3 B1 sveva here and further on 4 S1-3 nãyatã ti 5 S1-3 nãyati ti >/ #<[page 319]># %% niyyatã ti || || Evaü sante na koci āpāyiko nerayiko bhavis- sati || yathā Nigaõņhassa Nātāputtassa vacanaü || || 8 Taü kim ma¤¤asi gāmaõi || yo so puriso musāvādã rattiyā va divasassa vā samayā samayam upādāya katamo bahutaro samayo || yaü vā so musā bhaõati yaü vā so musā na bhaõatã ti || || Yo so bhante puriso musāvādi rattiyā vā divasassa vā samayā samayam upādāya appataro so samayo yaü so musā bhaõati || atha kho so va bahutaro samayo yaü so musā na bhanatã ti || || Yam bahulaü yam bahula¤ ca gāmaõi viharati tena tena niyyatã ti || || Evaü sante na koci āpāyiko nerayiko bhavis- sati || yathā Nigaõņhassa Nāņaputtassa vacanaü || || 9 Idha gāmaõi ekacco satthā evaüvādã hoti evaüdiņņhi || || Yo\<*<1>*>/ koci paõam atimāpeti sabbo so āpāyiko nerayiko || yo koci adinnam ādiyati sabbo so āpāyiko nerayiko || yo koci kāmesu micchā carati sabbo so āpāyiko nerayiko || yo koci musā bhāõati sabbo so āpāyiko nerayiko ti || tasmiü kho pana gāmaõi satthari sāvako abhippasanno hoti || || 10 Tassa evam hoti || || Mayhaü kho satthā evaüvādã evaüdiņņhi Yo koci paõam atimāpeti sabbo so āpāyiko nerayiko ti || atthi kho pana mayā\<*<2>*>/ pāõo atimāpito Aham pamhi āpāyiko nerayiko ti\<*<3>*>/ diņņhiü paņilabhati || taü gāmaõi\<*<4>*>/ vacam appahāya taü cittam appahāya taü diņņhim appaņinissajjitvā yathā hataü\<*<5>*>/ nikkhitto evam niraye || || Mayhaü kho satthā evaüvādã evaüdiņņhi Yo koci adinnam ādiyati sabbo so āpāyiko nerayiko ti || || atthi kho pana mayā adinnam ādinnam\<*<6>*>/ aham pamhi āpāyiko nerayiko ti diņņhiü paņilabhati || taü gāmaõi vācam appa- hāya taü cittam appahāya taü diņņhim appaņinissajjitvā yathā hatam nikkhitto evaü niraye || || Mayhaü kho satthā evaüvādã evaüdiņņhi Yo koci kāmesu micchā carati sabbo \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 yoyo 2 Missing in S1-3 3 S3 omits ti; S1 has nerayito nerayito ti 4 Missing in S1-3 5 B1-2 bhataü always; S1 once; S3 thrice 6 Missing in B2; B1 ādiyi >/ #<[page 320]># %<320 GâMANI SAũYUTTAM [XLII. 8. 11>% so āpāyiko nerayikoti || atthi kho pana mayā kāmesu micchā ciõõam\<*<1>*>/ aham pamhi āpāyiko nerayiko ti diņņhim patilabhati || taü gāmaõi vācam appahāya taü cittam appa- hāya taü diņņhim appaņinissajjitvā yathā hataü nikkhitto evaü niraye || || Mayhaü kho satthā evaüvādã evaüdiņņhi Yo koci musā bhaõati sabbo so āpāyiko nerayikoti || atthi kho pana mayā musā bhaõitam aham pamhi āpāyiko nera- yiko ti || diņņhim paņilabhati || tam gāmaõi vācam appahāya taü cittam appahāya taü diņņhim appaņinissajjitvā yathā hatam nikkhitto evaü niraye || || 11 Idha pana gāmaõi tathāgato loke uppajjati arahaü sammāsambuddho vijjācaraõasampanno sugato lokavidå anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaü buddho bhagavā || so anekapariyāyena pāõātipātaü gara- hati vigarahati Pāõātipātā viramathā ti āha || adinnādānaü garahati vigarahati Adinnādānā viramathā ti cāha || kāmesu micchācāraü garahati vigarahati Kāmesu micchācarā vira- mathā ti cāha || musāvādaü garahati vigarahati Musāvādā viramathā ti cāha || tasmiü kho pana gāmaõi satthari sāvako abhippasanno hoti || so iti paņisa¤cikkhati || || 12 Bhagavā kho anekapariyāyena pāõātipātaü garahati vigarahati Pāõātipātā viramathāti cāha || || Atthi kho pana mayā pāõo atimāpito yāvatako vā tāvatako vā || taü na suņņhu taü na sādhu || ahaü ceva kho pana tappaccayā vippaņisārã assaü || na me taü pāpakammam\<*<2>*>/ akatam bhavissatãti || so iti paņisaīkhāya taü ceva pāõātipātām pajahati || āyatiü ca pāõātipātā paņivirato hoti || evam etassa pāpassa kammassa samatikkamo hoti || || 13 Bhagavā kho anekapariyāyena adinnādānaü gara- hati vigarahati Adinnādānā viramathāti cāha || || Atthi kho pana mayā adinnam adinnaü yāvatakam vā tāvatakaü vā || yaü kho pana mayā adinnam ādinnam yāvatakaü vā tāvatakaü vā taü na suņņhu taü na sādhu || ahaü ceva kho pana tappaccayā vippaņisārã assaü na me tam pāpa- kammam\<*<3>*>/ akatam bhavissatãti || so iti paņisaīkhāya ta¤ceva \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 micchācārā ciõõā 2 S1-3 pāpaü- 3 S3 pāpakaükammaü >/ #<[page 321]># %% adinnādānam pajahati || āyati¤ca adinnādānā paņivirato hoti || evam etassa pāpassa kammassa pahānaü hoti || evam etassa pāpassa kammassa samatikkamo hoti || || 14 Bhagavā kho pana\<*<1>*>/ anekapariyāyena kāmesu micchācāram garahati vigarahati Kāmesu micchācārā viramathā ti cāha || || Atthi kho pana mayā kāmesu micchāciõõaü\<*<2>*>/ yāvatakaü vā tāvatakaü vā || yaü kho pana mayā kāmesu micchāciõõaü yāvatakaü vā tāva- takaü vā taü na suņņhu taü na sādhu aha¤ ceva\<*<3>*>/ kho pana tappaccayā vippaņisārã assaü na me tam pāpakam- mam\<*<4>*>/ akatam bhavissatãti || so iti paņisaīkāya taü ceva kāmesu micchācāram pajahati || āyatiü ca kāmesu micchā- cārā pātivirato hoti || || evam etassa pāpassa kammassa pahānaü hoti || evam etassa pāpassa kammassa samatik- kamo hoti || || 15 Bhagavā kho pana\<*<5>*>/ anekapariyāyena musāvādaü garahati vigarahati Musāvādā viramathā ti cāha || || Atthi kho pana mayā musābhaõitam yāvatakam vā tāvatakaü vā || yaü kho pana mayā musābhaõitaü yāvatakaü vā tāvatakaü vā taü na suņņhu na sādhu || aha¤ceva kho pana tappaccayā vippatisārã assaü na me tam pāpakammam akatam bhavissatã ti || || So iti paņisaīkhāya taü ceva musāvādam pajahati āyatiü ca musāvādā paņivirato hoti || evam etassa pāpassa kammassa samatikkamo hoti || || 16 So pāõātipātam pahāya pāõātipātā paņivirato hoti || adinnādānaü pahāya adinnādānā paņivirato hoti || kāmesu micchācāram pahāya kāmesu micchācārā paņivirato hoti || musāvādam pahāya musāvādā paņivirato hoti || pisu- õaü vācam pahāya pisuõāya vācāya paņivirato hoti || pharusaü vācam pahāya pharusāya vācāya\<*<6>*>/ paņivirato hoti || || Samphappalāpam pahāya samphappalāpā paņi- virato hoti || abhijjham pahāya anabhijjālu hoti vyāpadapa- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in S1-3 2 B1 micchācārā ciõõā as before 3 S1-3 ahaü eva 4 S3 pāpakamkammam as before 5 Missing in S1-3 6 S1-3 have as before pisuõā-pharusāvācaü pisuõāpharusāvācā >/ #<[page 322]># %<322 GâMANI-SAũYUTTAM [XLII. 8. 17>% dosam pahāya avyāpannacitto hoti || micchādiņņhim\<*<1>*>/ pahāya sammādiņņhiko hoti || || Sa\<*<2>*>/ kho so gāmaõi ariyasāvako evam vigatābhijjho vigatavyāpādo asammuëho sampajāno patissato mettāsahagatena\<*<3>*>/ cetasā ekaü disam pharitvā viharati || tathā dutiyaü || tathā tatiyaü || tathā catuttham iti uddham adho tiriyam sabbadhi sabbattatāya sabbā- vantam lokam mettāsahagatena cetasā vipulena mahag- gatena appamaõena averena avyāpajjhena\<*<4>*>/ pharitvā viha- rati || || 17 Seyyathāpi gāmaõi balavā saīkhadhamo appakasi- reõeva catuddisā vi¤¤āpeyya || evam eva kho gāmaõi evam bhāvitāya mettāya cetovimuttiyā evam bahulãkatāya yam pamāõakatam kammaü na taü tatrāvasissati na taü tatrāvatiņņhati || sa kho so\<*<5>*>/ gāmaõi ariyasāvako evaü vigatābhijjho vigatavyāpādo asammåëho sampajāno patis- sato karuõāsahagatena cetasā\<*<6>*>/ || mudita\<*<7>*>/ || upekkhāsaha- gatena cetasā ekaü disaü pharitvā viharati || tathā dutiyaü || tathā tatiyaü || tatha catuttham iti uddham adho tiriyaü sabbādhi sabbattatāya sabbāvantaü lokam upek- khāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāõena avyāpajjhena pharitvā viharati || || 18 Seyyathāpi gāmaõi baëavā saīkhadhamo appakasire- neva\<*<8>*>/ catuddisā vi¤¤āpeyya || evam eva kho gāmaõi evam bhavitāya upekkhāya cetovimuttiyā evam bahulikatāya yam pamāõakataü kammaü na taü tatrāvasissati na taü tatrāvatiņņhatã ti || || 19 Evaü vutte Asibandhakaputto gāmani Bhagavantam etad avoca || || Abhikkantam bhante abhikkantam bhante || pe || ajjatagge pāõupetaü saraõaü gatan ti || || ## 1 Ekaü samayam Bhagavā Kosalesu cārikaü caramāno mahatā bhikkhusaīghena saddhiü yena Nāëandā tād- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 diņņhã 2 B2 inserts ce 3 S1-3 mettāyā 4 B1-2 avyāpajjena always 5 B1 seems to have bho 6 S1-3 insert --pe--; B2 vipulenamahaggatena || pa || 7 S1-3 insert sahagatena cetasā 8 S1-3 -sireõa >/ #<[page 323]># %% avasāri || tatra sudam Bhagavā Nālandāyaü viharati Pāvarikambavane || || 2 Tena kho pana samayena Nālandā dubbhikkhā hoti dvãhitikā\<*<1>*>/ setaņņhikā salākāvuttā || || 3 Tena kho pana samayena Nigaõņho Nāņaputto Nāëan- dāyaü paņivasati mahatiyā Nigaõņhaparisāya saddhiü || || 4 Atha kho Asibandhakaputto\<*<2>*>/ gāmaõi nigaõņhasāvako yena Nigaõņho Naņaputto tenupasaīkami || upasaīkamitvā Nigaõņhaü Nātaputtam abhivādetvā ekam antaü nisãdi || || 5 Ekam antaü nisinnaü kho Asibandhakaputtaü gāmaniü Nigaõņho Nāņaputto etad avoca || || Ehi tvaü gāmani samaõassa Gotamassa vādam āropehi evaü te kalyāõo kittisaddo abbhuggacchissati || Asibandhakaputtena gāmaõinā samaõassa Gotamassa evam mahiddhikassa evam mahānubhāvassa vādo āropito ti || || Katham panāham bhante samaõassa Gotamassa evam mahiddhikassa evam mahānubhāvassa vādam āropessāmã ti\<*<3>*>/ || || 6 Ehi tvaü gāmaõi yena samano Gotamo tenupasaī- kami\<*<4>*>/ || upasaīkamitvā samaõaü Gotamaü evaü vadehi || Nanu bhante Bhagavā anekapariyāyena kulānam anuda- yaü vaõõeti anurakkhaü vaõõeti anukampaü vaõõetã ti || || Sace kho gāmaõi samaõo Gotamo evam puņņho evaü vyākaroti || Evam gāmaõi tathāgato anekapariyāyena kulā- nam anudayaü vaõõeti anurukkhaü vaõõeti anukampaü vaõõetã ti || tam enaü vadeyyāsi || || Atha ki¤carahi bhante Bhagavā dubbhikkhe dvãhitike setaņņhike salākāvutte ma- hatā\<*<5>*>/ bhikkhusaīghena saddhiü cārikaü carati || ucche- dāya Bhagavā kulānam paņipanno anayāya Bhagavā kulā- nam paņipanno upaghātāya Bhagavā kulānam paņipanno ti || || Imaü kho te gāmaõi samaõo Gotamo ubhatokoņi- kaü\<*<6>*>/ pa¤ham puņņho neva sakkhati uggilituü neva sakkhati ogilituü\<*<7>*>/ ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 dåhi-; S3 dåhã-; further on dåhã 2 S1-3 asibaddha- as before, always 3 B1-2 āropemãti 4 So all the MSS. 5 S1 mahā; S3 mahātā 6 B2 koņiyam 7 S1-3 intervert uggi-ogilituü >/ #<[page 324]># %<324 GâMANI-SAũYUTTAM [XLII. 9. 7>% 7 Evam bhante ti kho Asibandhakaputto gāmaõi Nigaõ- ņhassa Nāņaputtassa paņisutvā uņņhāyasanā Nigaõņhaü Nātaputtam abhivādetvā padakkhiõaü katvā yena Bha- gavā tenupasaīkami || upasaīkamitvā Bhagavantam abhi- vādetvā ekam antaü nisãdi || || 8 Ekam antaü nisinno kho Asibandhakaputto gāmaõi Bhagavantam etad avoca || || Nanu bhante Bhagavā aneka- pariyāyena kulānaü anudayam vaõõeti anurakkhaü vaõ- õeti anukampaü vaõõetã ti || || Evaü gāmaõi tathāgato anekapariyāyena kulānam anudayaü vaõõeti anurakkhaü vaõõeti anukampaü vaõ- õetã ti || || Atha ki¤carahi bhante Bhagavā dubbhikkhe dvãhitike\<*<1>*>/ setaņņhike salākāvutte mahatā\<*<2>*>/ bhikkhusaīghena saddhiü cārikaü carati || ucchedāya Bhagavā kulānam paņipanno anayāya Bhagavā kulānam paņipanno upaghātāya Bhagavā kulānam paņipanno ti || || 9 Ito so gāmaõi ekanavutikappo\<*<3>*>/ yaü aham anussarāmi nābhijānāmi ki¤ci kulam pakkabhikkhānuppadānamattena\<*<4>*>/ upahatapubbaü || atha kho yāni tāni kulāni aķķhāni mahaddhanāni mahābhogāni pahåtajātaråparajatāni pahå- tavittupakaraõāni pahåtadhanadha¤¤āni || sabbāni tāni dānasambhåtāni ceva saccasambhåtāni ca sa¤¤amasam- bhåtāni\<*<5>*>/ ca || || 10 Aņņha kho\<*<6>*>/ gāmaõi hetu aņņha paccayā\<*<7>*>/ kulānam upaghātāya || rājato vā kulāni upaghātam gacchanti || corato vā kulāni upaghātam gacchanti || aggito vā kulāni upaghā- taü gacchanti || udakato vā kulāni upaghātaü gacchanti || nihitaü vā nādhigacchanti\<*<8>*>/ || duppayuttā vā kammantaü jahanti\<*<9>*>/ || kule\<*<10>*>/ va kulaīgāroti\<*<11>*>/ uppajjati\<*<12>*>/ || yo te bhoge \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 dåhi-; S3 dåhi- 2 S1-3 mahā 3 B1-2 -kappe 4 S1-3 -bhikkhā anuppa- 5 B1-2 sāma¤¤a (B2 -¤¤aü) 6 Missing in B1 7 B2 Atha kho gāmaõi aņņha hetu aņņha paccayā 8 B1-2 nihitaüvā ņhānāvi (B1 dhi) gacchati 9 B1-2 kammantā vipajjanti 10 S1-3 kulānaü 11 S3-B2 omit ti 12 B1-2 upapajjati >/ #<[page 325]># %% vikirati vidhamati viddhaüseti aniccatā yeva aņņhamã ti || || Ime kho gāmaõi aņņha hetu aņņha paccayā kulānam upaghātāya || || 11 Imesu\<*<1>*>/ kho gāmaõi aņņhasu\<*<2>*>/ hetåsu aņņhasu\<*<2>*>/ pac- cayesu santesu\<*<3>*>/ saüvijjamānesu yo mam evaü vadeyya Ucchedāya Bhagavā kulānam paņipanno anayāya Bhagavā kulānam paņipanno upaghātāya Bhagavā kulānam paņi- panno ti || taü gāmaõi vācam appahāya taü cittam appa- hāya taü diņņhiü apaņinissajjitvā yathāhataü\<*<4>*>/ nikkhitto evam niraye ti || || 12 Evaü vutte Asibandhakaputto gāmaõi Bhagavantam etad avoca || || Abhikkantam bhante || pe || upāsakam mam Bhagavā dhāretu ajjatagge pānupetaü saraõaü gatanti || || ## 1 Ekaü samayam Bhagavā Rājagahe viharati Veëuvane Kalandakanivāpe || || 2 Tena kho pana samayena rājantepure rājaparisāyaü\<*<5>*>/ sannisinnānaü sannipatitānaü ayam antarākathā uda- pādi || || Kappati samaõānaü sakyaputtiyānaü jātaråpajā- taü || sādiyanti samaõā sakyaputtiyā jātaråparajataü || paņi- gaõhanti samaõā sakyaputtiyā jātaråparajatanti || || 3 Tena kho pana samayena Maõicåëako\<*<6>*>/ gāmaõi tassam parisāyam nisinno hoti || || 4 Atha kho Maõicåëako gāmaõi tam parisam etad avoca || Mā ayyā evam avacuttha || na kappati samaõānam sakya- puttiyānaü jātaråparajataü || na sādiyanti samaõā sakya- puttiyā jātaråparajataü || na paņigaõhanti samanā sakya- puttiyā jātaråparajataü || nikkhittamaõisuvaõõā samaõā sakyaputtiyā apetajātaråparajatā ti || || Asakkhi kho Maõi- cålako gāmaõi tam parisaü sa¤¤āpetuü\<*<7>*>/ || || 5 Atha kho Maõicåëako gāmaõi yena Bhagavā tenupa- saīkami || upasaīkamitvā Bhagavantam abhivādetvā eka- mantaü nisãdi || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 ime 2 S1-3 omit su 3 Missing in B1-2 4 S1 B1 -bhataü; B2 -ataü 5 B1-2 -parisāya 6 S3 -cålako always 7 S1-3 sa¤¤apetuü always >/ #<[page 326]># %<326 GâMANI-SAũYUTTAM [XLII. 10. 6>% 6 Ekam antaü nisinno kho Maõicåëako gāmaõi Bhaga- vantam etad avoca || || Idha bhante rājantepure rājapari- sāyaü\<*<1>*>/ sannisinnānaü sannipatitānam ayam antarākathā udapādi || || Kappati samaõānaü sakyaputtiyānaü jatarå- parajataü || sādiyanti samaõā sakyaputtiyā jātaråparaja- taü || paņigaõhantisamaõā sakyaputtiyā jātaråparajatanti || || Evaüvutte aham\<*<2>*>/ bhante tam parisam etad avoca || Mā ayyā\<*<3>*>/ evam avacuttha || na kappati samaõānam sakyaput- tiyānam jātaråparajataü || na sādiyanti samaõā sakyaput- tiyā jātaråparajataü || na patigaõhanti samaõā sakyaput- tiyā jātaråparajataü || nikkhittamaõisuvaõõā samaõā sakyaputtiyā apetajātaråparajatā ti || || Asakkhim khvā- ham\<*<4>*>/ bhante tam parisaü {sa¤¤āpetuü} || || 7 Kaccāham bhante evam vyākaramāno vuttavādã ceva Bhagavato homi || na ca\<*<5>*>/ Bhagavantam abhåtena abbhācik- khāmi || dhammassa cānudhammaü vyakāromi na ca koci sahadhammiko vādānuvādo\<*<6>*>/ gārayhaü ņhānam āgacchatã ti || Taggha tvam gāmaõi evam vyākaramāno vuttvavādã ceva me hosi\<*<7>*>/ na ca mam abhåtena abbhācikkhasi || dhammassa cānudhammaü vyākarosi na ca koci sahadhammiko vādā- nuvādo garayham ņhānam āgacchati || || 8 Na hi gāmaõi kappati samaõānaü sakyaputtiyānaü jātaråparajataü || na sādiyanti samaõā sakyaputtiyā jātarå- parajataü || na paņigaõhanti samaõā sakyaputtiyā jataråpa- rajataü || na paņigaõhanti samaõā sakyaputtiyā jātaråpara- jataü || nikkhittamaõisuvaõõā samaõā sakyaputtiyā apeta- jātaråparajatā || || Yassa kho gāmaõi jātaråparajataü kap- pati pa¤ca pi tassa kāmaguõā kappanti || yassa pa¤ca kāma- guõā kappanti ekaüsenetaü gāmaõi dhāreyyāsi asamaõa- dhammo asakyaputtiyadhammoti || || 9 Apicāhaü gāmaõi evam vadāmi || || Tiõaü tiõatthi- kena pariyesitabbaü || dāruü dārutthikena pariyesitabbam || sakaņaü sakaņatthikena pariyesitabbam || puriso purisat- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 -parisāya 2 S1-3 vuttāham 3 B1 ayyo; B2 ayye 4 S1-3 khohaü 5 S1 inserts maü 6 S1-3 vādānupāto 7 B1 ahosi >/ #<[page 327]># %% thikena pariyesitabbo || na tvevāhaü gāmaõi kenaci pari- yāyena jātaråparajataü sāditabbam pariyesitabban ti vadāmã ti || || ## 1 Ekaü samayaü Bhagavā Malatesu\<*<1>*>/ viharati Uruvela- kappaü\<*<2>*>/ nāma Malatānaü\<*<3>*>/ nigamo || || 2 Atha kho Bhadragako\<*<4>*>/ gāmaõi yena Bhagavā tenu- pasaīkami || upasaīkamitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antaü nisãdi || || 3 Ekam antaü nisinno kho Bhadragako gāmaõi Bhaga- vantam etad avoca || || Sādhu me bhante Bhagavā duk- khassa samudayaü ca atthagamaü ca desetå ti || || Ahaü ce\<*<5>*>/ te gāmaõi atãtam addhānam ārabbha duk- khassa samudaya¤ca atthagama¤ca deseyyam Evam ahosi atãtam addhānanti || tatra te siyā kaīkhā siyā vi- mati || || Ahaü ce te gāmaõi anāgatam addhānam ārabbha dukkhassa samudayaü ca atthagamaü ca deseyyaü Evaü bhavissati anāgatam addhānanti || tatrāpi te siyā kaīkhā siyā vimati || || Api cāham gāmaõi idheva nisinno ettheva te nisinnassa dukkhassa samudaya¤ca atthaga- ma¤ca desissāmi || taü suõohi sādhukam manasi karohi bhāsissāmã ti || || Evam bhante ti kho Bhadragako gāmaõi Bhagavato paccassosi || || 4 Bhagavā etad avoca || || Taü kim ma¤¤asi gāmaõi atthi te Uruvelakappe manussā yesaü te vadhena vā bandhena vā jāniyā vā garahāya vā uppajjeyyuü sokapari- devadukkhadomanassupāyāsāti || || Atthi me bhante Uruvelakappe manussā yesam me vadhena vā bandhena vā jāniyā vā garahāya vā uppajjeyyuü sokaparidevadukkhadomanassupāyāsāti || || 5 Atthi pana te gāmaõi Uruvelakappe manussā yasaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 mallesu; B2 pallesu 2 S3 -velā- here only; B1 -veëa- always 3 B1-2 mallānam; B2 malānaü 4 S1 bhadragako (here -to); S3 bhadrako; B2 gandhagato; B1 gandhabhāvo always 5 B1-3 ca 5 B1-3 ca >/ #<[page 328]># %<328 GâMANI-SAũYUTTAM [XLII. 11. 6>% te vadhena vā bandhena vā jāniyā vā garahāya vā nuppaj- jeyyuü sokaparideva-dukkha-domanassupāyāsāti || || Atthi me bhante Uruvelakappe manussā yesam me vadhena vā bandhena vā jāniyā vā garahāya vā nuppaj- jeyyuü sokaparidevadukkhadomanassupāyāsāti || 6 Ko nu kho gāmani hetu ko paccayo yena te ekaccānam Uruvelakappiyānam\<*<1>*>/ manussānaü vadhena vā bandhena vā jāniyā garahāyavā uppajjeyyuü sokaparidevadukkhado- manassupāyāsā || ko vā\<*<2>*>/ gāmaõi hetu ko paccayo yena te ekaccānam Uruvelakappiyānam manussānaü vadhena vā bandhena vā jāniyā vā garahāya va nuppajjeyyuü sokapari- devadukkhadomanassupāyāsā ti || || Yesam me bhante Uruvelakappiyānam manussānam vadhena vā bandhena vā jāniyā vā garahāya vā uppajjeyyuü sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā || atthi me tesu chandarāgo || || Yesam pana me bhante Uruvelakappiyā- naü manussānaü vadhena vā bandhena vā jāniyā vā gara- hāya vā nuppajjeyyuü sokaparidevadukkhadomanassu- pāyāsā || natthi me tesu chandarāgo ti || || [Atthi me tesu chanda-] \<*<3>*>/ Natthi me tesu chandarāgoti iminā tvaü gāmani dhammena diņņhena viditena akālikena pattena pariyogāëhena atãtānāgate nayaü nehi\<*<4>*>/ || yaü kho ki¤ci atãtam addhānaü dukkham\<*<5>*>/ uppajjamānam uppajjati sabbaü taü chandamålakaü chandanidānaü || chando hi målaü dukkhassa || || Yam pi hi ki¤ci anāgatam addhānam dukkham\<*<6>*>/ uppajjamānam uppajjissati || sabbaü taü chanda- målakaü chandanidānaü || chando hi målaü dukkhassāti || || Acchariyam bhante abbhutam bhante yāva subhāsitaü idam bhante\<*<7>*>/ Bhagavatā || || Yam ki¤ci dukkham uppajja- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 -kappānam always 2 S1-3 pana; B2 nu kho vā 3 To be found only in S1, where the text seems to be here somewhat disordered 4 So B1; S1-3 yeneha; B2 nayapihi (?) very scratched, the following yaü having disappeared 5 S3 dukkhā (S1 dukkhaü) 6 S1 dukkhā (S3 dukkhaü) 7 Instead of idam bhante B1-2 have cidaü (B2 ciraü) tena >/ #<[page 329]># %% mānaü uppajjati sabbaü taü chandamålakaü chandani- dānaü || chando hi målaü dukkhassāti\<*<1>*>/ || || 7 Atthi me bhante Ciravasã nāma kumāro bahi-āvasathe paņivasati || So khvāham bhante kālasseva vuņņhāya purisam uyyojemi\<*<2>*>/ Gaccha bhaõe Ciravasiü kumāraü jānāhãti || yāva kãva¤ca bhante so puriso nāgacchati || tassa me hoteva a¤¤athattam Mā heva Ciravasissa kumārassa ki¤ci ābādha- yessati\<*<3>*>/ || || 8 Taü kim ma¤¤asi gāmaõi Ciravāsissa te\<*<4>*>/ kumārassa vadhena vā bandhena vā jāniyā vā garahāya vā uppajjeyyuü sokaparidevadukkhadomanassupāyāsāti || || Ciravāsissa me bhante kumārassa vadhena vā bandhena vā jāniyā vā garahāya vā jãvitassa pi siyā a¤¤athattam kim pana me\<*<5>*>/ nupajjissanti sokaparidevadukkhadomanassa- pāyāsāti || || Iminā pi\<*<6>*>/ kho etaü\<*<7>*>/ gāmaõi pariyāyena veditabbaü || Yam ki¤ci dukkham uppajjamānam uppajjati sabbantaü chandamåëakaü chandanidānaü || chando hi målam duk- khassa\<*<8>*>/ || || 9 Taü kim ma¤¤asi gāmani || yadā te Ciravāsissa\<*<9>*>/ mātā adiņņhā ahosi\<*<10>*>/ asutā ahosi || te\<*<11>*>/ Civarasissa\<*<9>*>/ mātuyā chando vā rāgo vā pemaü vā ti || || No hetam bhante || || Dassanaü vā te gāmani āgamma savanaü vā te gāmaõi āgamma\<*<12>*>/ evaü te ahosi Ciravāsissa\<*<9>*>/ mātuyā chando vā rāgo yā pemaü vā ti || || Evam bhante || || 10 Taü kim ma¤¤asi gāmaõi Ciravasissa\<*<13>*>/ mātuyā te vadhena vā bandhena vā jāniyā vā garahāya vā uppajjey- yuü sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 dukkhassa 2 B1 uyyojesiü 3 S1-3 -yitthāti; B2 -yathāti 4 Missing in B1-2 5 S1-3 panime 6 Missing in B1-2 7 S3 evaü 8 B1-2 dukkhassāti 9 B1-2 ciravāsi 10 S1-3 āsi 11 Missing in S1-3 12 B1-2 omit te gāmaõi āgamma 13 S1 Ciravassi; B1-2 ciravāsi >/ #<[page 330]># %<330 GâMANI-SAũYUTTAM [XLII. 11. 1>% Ciravāsimātuyā\<*<1>*>/ me bhante vadhena vā bandhena vā jāniyā vā garahāya vā jãvitassa pi siyā a¤¤athattam kim pane me nuppajjissanti sokaparidevadukkhadomanassupā- yāsāti || || 11 Iminā pi\<*<2>*>/ kho etam gāmaõi pariyāyena veditabbaü yaü ki¤ci dukkhaü uppajjamānam uppajjati sabbantaü chandamålakaü chandanidānaü || Chando hi målaü dukkhassā ti || || ## 3 Atha kho Rāsiyo gāmaõi yena Bhagavā tenupasaī- kami || upasaīkamitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antam nisãdi || || 3 Ekam antaü nisinno kho Rāsiyo gāmaõi Bhagavan- tam etad avoca || || Sutaü me taü\<*<3>*>/ bhante Samaõo Gotamo sabbaü tapaü garahati sabbaü tapassiü låkhajã- vim ekaüsena upavadati upakkosatã ti || || Ye te bhante evam ahaüsu || Samaõo Gotamo sabbaü tapaü gaharati sabbaü tapassiü låkhajãvim ekaüsena upavadati uppako- satã ti || kacci te bhante Bhagavato vuttavādino na ca Bha- gavantam abhåtena abbhācikkhantã dhammānudhammaü\<*<4>*>/ vyākaronti || na ca koci sahadhammiko vādānuvādo\<*<5>*>/ gāray- haü ņhānam āgacchatã ti || || Ye te gāmaõi evam ahaüsu || Samaõo Gotamo sab- baü tapaü garahati sabbam tapassiü låkhajãvim ekaü- sena upavadati upakkosatãti || na me te vuttavādino abbhācikkhanti ca pana maü te asatā\<*<6>*>/ abhåtena || || I 4 Dve me gāmaõi antā pabbajitena na sevitabbā || yo cāyaü kāmesu kāmasukhallikānuyogo hãno gammo pothuj- janiko anariyo anatthasaühito || yo cāyam attakilamathānu- yogo dukkho anariyo anatthasaühito || ete te gāmaõi ubho ante anupagamma majjhimā paņipadā tathāgatena abhi- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 Ciravassi- 2 Missing in S1-3 3 B1-2 sutametam 4 B1-2 dhammassa cānudhammaü 5 S1-3 vādānupāto 6 B1 inserts tucchā; S1-3 asatābhåtena (S3- bhu-) >/ #<[page 331]># %% sambuddhā cakkhukaraõã ¤āõakaraõã upasamāya abhi¤- ¤āya sambodhāya nibbānāya saüvattati || || 5 Katamā ca sā gāmaõi majjhimā patipaņipadā tathāga- tena abhisambuddhā cakkhukaraõã ¤āõakaraõã upasamāya abhi¤¤āya sambodhāya nibbānāya {saüvattati} || ayam eva ariyo atthaīgiko maggo || seyyathidaü sammādiņņhi || pe || sammāsamādhi || ayaü kho gāmaõi majjhimā paņipadā tathāgatena abhisambuddhā cakkhukaraõã ¤āõakaraõã upasamāya abhi¤¤āya sambodhāya nibbānāya {saüvattati} || II 6 Tayo me gāmaõi kāmabhogino santo saüvijjamānā lokasmiü || katame tayo || || (I) 7 Idha gāmaõi ekacco kāmabhogã adhammena bhoge pa- riyesati sāhasena || adhammena bhoge pariyesitvā sāhasena na attānaü sukheti\<*<1>*>/ pãõeti\<*<2>*>/ na saüvibhajati\<*<3>*>/ na pu¤¤āni karoti || || (II) 8 Idha pana gāmaõi ekacco kāmabhogã adhammena bhoge pariyesati sāhasena || adhammena bhoge pariyesitvā sāhasena attānaü sukheti pãõeti na saüvibhajati na pu¤- ¤āni karoti || || (III) 9 Idha pana gāmaõi ekacco kāma bhogã adhammena bhoge pariyesati sāhasena || adhammena bhoge pariyesitvā sāhasena attānam sukheti pãõeti {saüvibhajati} pu¤¤āni karoti || || (IV) 10 Idha pana gāmaõi ekacco kāmabhogã dhammādham- mena bhoge pariyesati sāhasena pi asāhasena pi || dham- mādhammena bhoge pariyesitvā sāhasena pi asāhasena pi \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 inserts na 2 B1-2 piõeti; S3 pinoti here only 3 S1-3 saüvibhajjati always >/ #<[page 332]># %<332 GâMANI-SAũYUTTAM [XLII. 12. 11>% na attānaü sukheti\<*<1>*>/ piõeti na {saüvibhajati} na pu¤¤āni karoti || || (V) 11 Idha pana gāmaõi ekacco kāmabhogã dhammādham- mena bhoge pariyesati sāhasena pi asāhasena pi || dhammā- dhammena bhoge pariyesitvā sāhasena pi asāhasena pi attānaü sukheti pãõeti na saüvibhajati na pu¤¤āni karoti || || (VI) 12 Idha pana gāmani ekacco kāmabhogã dhammādham- mena bhoge pariyesati sāhasena pi asāhasena pi || dhammā- dhammena bhoge pariyesitvā sāhasena pi asāhasena pi attānam sukheti pãneti {saüvibhajati} pu¤¤āni karoti || || (VII) 13 Idha pana gāmaõi ekacco kāmabhogã dhammena bhoge pariyesati asāhasena || dhammena bhoge pariyesitvā asāhasena na attānam sukheti\<*<2>*>/ pãõeti na {saüvibhajati} na pu¤¤āni karoti || || (VIII) 14 Idha pana gāmaõi ekacco kāmabhogã dhammena bhoge pariyesati asāhasena || dhammena bhoge pariyesitvā asāhasena attānaü sukheti pãõeti na saüvibhajati na pu¤- ¤āni karoti || || (IX) 15 Idha pana gāmaõi ekacco kāmabhogã dhammena bhoge pariyesati asāhasena || dhammena bhoge pariyesitvā asāhasena attānaü sukheti pãõeti saüvibhajati pu¤¤āni karoti || te ca\<*<3>*>/ bhoge gadhito\<*<4>*>/ mucchito ajjhapaõõo\<*<5>*>/ anā- dãnavadassāvã anissaraõapa¤¤o paribhu¤jati || || (X) 16 Idha pana ekacco kāmabhogã dhammena bhoge pariyesati asāhasena || dhammena bhoge pariyesitvā asāha- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 inserts na 2 B1 inserts na 3 Missing in S1-3 4 S1-3 gathito always 5 B1-2 -panno >/ #<[page 333]># %% sena attānaü sukheti pãõeti saüvibhajati pu¤¤āni karoti || te ca bhoge agadhito amucchito anajjhāpaõõo ādãnavadas- sāvã nissaraõapa¤¤o paribhu¤jati || || III (I) 17 Tatra gāmaõi yvāyam kāmabhogã adhammena bhoge pariyesati sāhasena || adhammena bhoge pariyesitvā sāha- sena attānam na\<*<1>*>/ sukheti\<*<2>*>/ pãõeti na {saüvibhajati} na pu¤¤āni karoti || ayaü gāmaõi kāmabhogã tãhi ņhānehi garayho || || Katamehi tãhi gārayho || Adhammena bhoge pariyesati sāhasenāti iminā pathamena ņhānena gārayho || || Na attānaü sukheti pãõetãti iminā dutiyena ņhānena gārayho || || Na saüvibhajati na pu¤¤āni karotãti iminā tatiyena ņhānena gārayho || || Ayaü gāmaõi kāmabhogã imehi tãhi ņhānehi gārayho || || (II) 18 Tatra gāmaõi yvāyaü kāmabhogã adhammena bhoge pariyesati sāhasena || adhammena bhoge pariyesitvā sāha- sena attānaü sukheti pãõeti na saüvibhajati na pu¤¤āni karoti || ayaü gāmaõi kāmabhogã dvãhi ņhānehi gārayho || ekena ņhānena pāsaüso || || Katamehi dvãhi ņhānehi gāray- ho || Adhammena bhoge pariyesati sāhasenāti iminā patha- mena ņhānena gārayho || Na saüvibhajati na pu¤¤āni\<*<3>*>/ karotãti iminā dutiyena ņhānena gārayho || || Katamena ekena ņhānena pāsaüso || Attānaü sukheti pãõetãti iminā ekena ņhānena pāsaüso || || Ayaü gāmaõi kāmabhogã imehi dvãhi ņhānehi gārayho iminā ekena ņhānena pasaüso || || (III) 19 Tatra gāmaõi yvāyam\<*<4>*>/ kāmabhogã adhammena bhoge pariyesati sāhasena || adhammena bhoge pariyesitvā sāha- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 na attānaü 2 B1 inserts na 3 S1-3 pu¤¤ā 4 S1 yo yaü; the paragraph is missing (till dvãhi ņhānehi pasaüso) in S3 >/ #<[page 334]># %<334 GâMANI-SAũYUTTAM [XLII. 12. 20>% sena attānaü sukheti pãõeti saüvibhajati pu¤¤āni karoti || ayaü gāmaõi kāmabhogã ekena ņhānena gārayho dvãhi ņhanehi pāsaüso || || Katamena ekena ņhānena garayho || Adhammena bhoge pariyesati sāhasenāti iminā ekena ņhā- nena gārayho || || Katamehi dvãhi ņhanehi pāsaüso || Attā- naü sukheti pãõetãti iminā pathamena ņhānena pāsaüso || Saüvibhajati pu¤¤āni karotãti iminā dutiyena ņhānena {pāsaüso} || || Ayaü gāmaõi kāmabhogã iminā ekena ņhānena gārayho imehi\<*<1>*>/ dvãhi ņhānehi pāsaüso || || (IV) 20 Tatra gāmaõi yvāyaü kāmabhogã dhammādhammena bhoge pariyesati sāhasenāpi asāhasenāpi || dhammādham- mena bhoge pariyesitvā sāhasena pi asāhasena pi na attā- naü sukheti\<*<2>*>/ pãõeti na {saüvibhajati} na pu¤¤āni karoti || ayam gāmaõi kāmabhogã ekena ņhānena pāsaüso tãhi ņhānehi garayho || || Katamena ekena ņhānena pāsaüso || dhammena bhoge pariyesati asāhasenāti iminā ekena ņhānehi pāsaüso || || Katamehi tãhi ņhānehi gārayho || adhammena bhoge pariyesati sāhasenāti iminā pathamena ņhānena gārayho || na attānaü\<*<2>*>/ sukheti\<*<3>*>/ pãõetã ti iminā dutiyena ņhānena gārayho || na saüvibhajati na pu¤¤āni karoti iminā tatiyena ņhānena gārayho || || Ayaü gāmani kāmabhogã iminā ekena ņhānena pāsaüso || imehi tãhi ņhānehi gārayho || || (V) 21 Tatra gāmaõi yvāyaü kāmabhogã dhammādhammena bhoge pariyesati sāhasena pi asāhasena pi || dhammādham- mena bhoge pariyesitvā sahāsena pi asāhasena pi attānaü sukheti pãõeti na {saüvibhajati} na pu¤¤āni karoti || ayaü gāmaõi kāmabhogã dvãhi ņhānehi pāsaüso || dvãhi ņhānehi gārayho || || Katamehi dvãhi ņhānehi pāsaüso || dhammena bhoge pariyesati asāhasenāti iminā pathamena ņhānena pāsaüso || attānaü sukheti pãõeti iminā dutiyena ņhānena \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in S1-3 2 B1 inserts na >/ #<[page 335]># %% pāsaüso || || Katamehi dvãhi ņhānehi gārayho || adhammena bhoge pariyesati sāhasenāti iminā pathamena ņhanena gārayho || na saüvibhajati na pu¤¤āni karotãti iminā duti- yena ņhānena gārayho || || Ayaü gāmaõi kāmabhogã imehi dvãhi ņhānehi pāsaüso imehi dvãhi ņhanehi gārayho || || (VI) 22 Tatra gāmaõi yvāyaü kāmabhogã dhammādham- mena bhoge pariyesati sāhasena pi asāhasena pi || dhammā- dhammena bhoge pariyesitvā sāhasena pi asāhasena pi attānaü sukheti pãõeti saüvibhajati pu¤¤āni karoti || ayaü gāmaõi kāmabhogã tãhi ņhānehi pāsaüso ekena ņhānena gārayho || || Katamehi tãhi ņhānehi pāsaüso || dhammena bhoge pariyesati asāhasenāti iminā pathamena ņhānena pāsaüso || attānaü sukheti pãõetãti iminā dutiyena ņhānena pāsaüso || saüvibhajati pu¤¤āni karotãti iminā tatiyena ņhānena pāsaüso || || Katamena ekena ņhānena garayho || adhammena bhoge pariyesati sāhasenā ti iminā ekena ņhānena gārayho || (VII) 23 Tatra kho gāmaõi yvāyaü kāmabhogã dhammena bhoge pariyesati asāhasena || dhammena bhoge pariyesitvā asāhasena na attānaü sukheti pãõeti na saüvibhajati na pu¤¤āni karoti || ayaü gāmaõi kāmabhogã ekena ņhanena pāsaüso || dvãhi ņhānehi garayho || || Katamena ekena ņhānena pāsaüso || dhammena bhoge pariyesati asāhase- nāti || iminā ekena ņhānena pāsaüso || || Katamehi dvãhi ņhānehi gārayho || na attānaü sukheti\<*<1>*>/ pãõetãti\<*<2>*>/ iminā pathamena ņhānena gārayho || na saüvibhajati na pu¤¤āni karotãti iminā dutiyena ņhānena gārayho || || Ayam gāmaõi kāmabhogã iminā ekena ņhānena pāsaüso || imehi dvãhi ņhānehi gārayho || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 inserts na 2 B1 pineti >/ #<[page 336]># %<336 GâMANI-SAũYUTTAM [XLII. 12. 24>% (VIII) 24 Tatra gāmaõi yvāyam\<*<1>*>/ kāmabhogã dhammena bhoge pariyesati asāhasena || dhammena bhoge pariyesitvā asāha- sena attānaü sukheti pãõeti na saüvibhajati na pu¤¤āni karoti || ayaü gāmaõi kāmabhogã kāmabhogã dvãhi ņhānehi pāsaüso || ekena ņhānena gārayho || || Katamehi dvãhi ņhānehi pāsaüso || dhammena bhoge pariyesati asāhasenā ti iminā pathamena ņhānena pāsaüso || attānaü sukheti pãõetãti iminā dutiyena ņhānena pāsaüso || || Katamena ekena ņhānena gārayho || na saüvibhajati na pu¤¤āni karotãti iminā ekena ņhānena gārayho || || Ayaü gāmani kāmabhogã imehi dvãhi ņhānehi pāsaüso || iminā ekena ņhānena gārayho || || (IX) 25 Tatra gāmaõi yvāyaü kāmabhogã dhammena bhoge pariyesati asāhasena || dhammena bhoge pariyesitvā asāha- sena attānam sukheti pãõeti saüvibhajati pu¤¤āni karoti || te ca\<*<2>*>/ bhoge gadhito mucchito ajjhāpanno anādãnavadas- sāvã anissaraõapa¤¤o paribhu¤jati || ayaü gāmaõi kāma- bhogã tãhi ņhānehi pāsaüso ekena ņhānena gārayho || || Ka- temehi tãhi ņhānehi pāsaüso || dhammena bhoge pariyesati asāhasenā ti iminā pathamena ņhānena pāsaüso || attānaü sukheti pãõetãti iminā dutiyena ņhānena pāsaüso || saüvi- bhajati pu¤¤āni karotãti || iminā tatiyena ņhānena pāsaüso || || Katamena ekena ņhānena gārayho || te ca bhoge gadhito mucchito ajjhāpanno anādãnavadassāvã anissaraõapa¤¤o paribhu¤jatãti iminā ekena ņhānena garayho || || Ayaü gāmaõi kāmabhogã imehi tãhi thānehi pāsaüso || iminā ekena ņhānena garayho || || (X) 26 Tatra gāmaõi yvāyam kāmabhogã dhammena bhoge pariyesati asāhasena || dhammena bhoge pariyesitvā asāha- senā attānam sukheti pãõeti saüvibhajati pu¤¤āni karoti || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 yovāyaü (or yocāyaü) 2 Missing in S1-3 >/ #<[page 337]># %% te ca bhoge agadhito amucchito anajjhāpanno ādãnavadas- sāvã\<*<1>*>/ nissaraõapa¤¤o paribhu¤jatãti || ayaü gāmaõi kāma- bhogã catåhi ņhānehi pāsaüso || || Katamehi catåhi ņhānehi pāsaüso || dhammena bhoge pariyesati asāhasenā ti iminā pathamena ņhānena pāsaüso || attānaü sukheti pãõetã ti iminā dutiyena ņhānena pāsaüso || saüvibhajati pu¤¤āni karotãti iminā tatiyena ņhānena pāsaüso || te ca bhoge agadhito amucchito anajjhāpanno ādãnavadassāvã nissara- õapa¤¤o paribu¤jatãti iminā catutthena ņhānena pāsaüso || || Ayaü gāmani kāmabhogã imehi catåhi ņhānehi pāsaüso || || IV 27 Tayo me gāmaõi tapassino låkhajãvino\<*<2>*>/ santo saü- vijjamānā lokasmiü || katame tayo || || (I) 28 Idha gāmaõi ekacco tapassã låkhajãvã\<*<3>*>/ saddhā agā- rasmā anagāriyam pabbajito hoti || Appeva nāma kusalaü dhammam adhigaccheyyam appeva nāma uttarimanussa- dhammā alam ariya¤āõadassanavisesaü sacchikareyyanti || || So attānam ātāpeti paritāpeti || kusala¤ca dhammaü nādhi- gacchati || uttarimanussadhammā\<*<4>*>/ alam ariya¤āõadassana- visesaü na sacchikaroti || || (II) 29 Idha pana gāmaõi\<*<5>*>/ ekacco tapassã låkhajãvã saddhā agārasmā anagāriyam pabbajito hoti || Appeva nāma kusa- lam dhammam adhigaccheyyam || appeva nāma uttarima- nussadhammā alam ariya¤āõadassanavisesaü sacchika- reyyanti || so attānam ātāpeti paritāpeti || kusala¤ca\<*<6>*>/ dhammam adhigacchati uttarimanussadhammā\<*<7>*>/ alam ariya¤ānadassanavisesaü na sacchikaroti || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 nadãna- (by correction) 2 S1-3 låkhājãvino; B1 lukhajãvino 3 S1-3 låkhājãvã; (S3 -vi) always 4 B1-2 uttaricama- 5 Missing in S1-3 6 B1 kusalaü hi kho 7 S1 uttari¤ca; B1-2 uttarica almost always >/ #<[page 338]># %<338 GâMANI-SAũYUTTAM [XLII. 12. 30>% (III) 30 Idha pana gāmaõi ekacco tapassã låkhajãvã saddhā agārasmā anagāriyam pabbajito hoti || Appeva nāma kusalaü dhammam adhigaccheyyam || appeva nāma uttari manussadhammā alam ariya¤āõadassanavisesaü sacchikareyyanti || || So attānam ātāpeti paritāpeti || kusala¤ca dhammam adhigacchati || uttarimanussadhammā alam ariya¤āõadassanavisesaü sacchikaroti || || V (I) 31 Tatra gāmaõi yvāyaü tapassã låkhajãvã attānam ātāpeti paritāpeti || kusala¤ca dhammaü nādhigacchati uttarima- nussadhammā alam ariya¤āõadassanavisesaü na sacchi- karoti || ayaü gāmaõi tapassã lukhajãvã tãhi ņhānehi gārayho || || Katamehi tãhi ņhanehi gārayho || attānam ātāpeti paritā- petãti iminā pathamena ņhānena gārayho || kusala¤ ca dhammaü nādhigacchatãti iminā dutiyena ņhānena gārayho || uttarimanussadhammā alam ariya¤āõadas- sanavisesaü na sacchikarotãti iminā tatiyena ņhānena gārayho || || Ayaü gāmaõi tapassã lukhajãvã imehi tãhi ņhānehi gārayho || || (II) 32 Tatra gāmaõi yvāyam tapassã låkhajãvã attānam ātāpeti paritāpeti || kusalaü hi kho dhammam adhigacchati uttarimanussadhammā alam ariya¤āõadassanavisesaü na\<*<1>*>/ sacchikaroti || ayaü gāmaõi tapassã lukhajãvi dvãhi ņhanehi gārayho || ekena ņhānena pāsaüso || || Katamehi dvãhi ņhānehi gārayho || attānam ātāpeti paritāpetãti iminā pathamena ņhānena garayho || uttarimanussadhammā alam ariya¤āõadassanavisesaü na sacchikarotãti iminā dutiyena ņhānena gārayho || || Katamena ekena ņhānena pāsaüso || kusalaü hi dhammam adhigacchatãti iminā ekena ņhānena pāsaüso || || Ayaü gāmaõi låkhajãvã imehi dvãhi ņhānehi gārayho || iminā ekena ņhānena pāsaüso || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in B1 >/ #<[page 339]># %% (III) 33 Tatra gāmaõi yvāyam tapassã låkhajãvi attānam ātāpeti paritāpeti kusalaü ca dhammam\<*<1>*>/ adhigacchati uttari ca dhammanussadhammā alam ariya¤āõadassanavi- sesaü sacchikaroti || ayam gāmaõi tapassã låkhajãvã ekena ņhānena gārayho || dvãhi ņhānehi pāsaüso || || Katamena ekena ņhānena gārayho || attānam ātāpeti paritāpetãti || iminā ekena ņhānena garayho\<*<2>*>/ || || Katamehi dvãhi ņhānehi pāsaüso || kusala¤ca dhammam adhigacchatãti iminā patha- mena ņhanena pāsaüso || uttari¤ ca manussadhammā alam ariya¤āõadassanavisesaü sacchikarotãti iminā dutiyena ņhānena pāsaüso || || Ayaü gāmaõi tapassã låkhajãvi iminā ekena ņhānena gārayho || imehi dvãhi ņhānehi pāsaüso || || VI 34 Tisso imā gāmaõi sandiņņhikā nijjarā akālikā ehipas- sikā opanayikā paccattam veditabbā vi¤¤åhi || || katamā tisso || || (I) 35 Yam ratto rāgādhikaraõam attavyābādhāya\<*<3>*>/ pi ceteti || paravyābādhāya pi ceteti || ubhayavyābādhāya pi ceteti || rāge pahãne nevattavyābādhāya\<*<4>*>/ ceteti na paravyā- bādhāya na ubhayavyābādhāya ceteti || sandiņņhikā nijjarā akālikā ehipassikā opanayikā\<*<5>*>/ paccattam veditabbā vi¤¤åhi || || (II) 36 Yam duņņho dosādhikaraõam attavyābādhāya pi ceteti paravyābādhāya pi ceteti ubhayavyābādhāya pi ceteti || dose pahãne nevattavyābādhāya ceteti na paravyā- bādhāya ceteti na ubhayāvyabādhāya ceteti || sandiņņhikā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 kusalaü (S1 kusala-) dhammaü ca 2 This phrase (attānaü- -gārayho) is missing in S1-3 3 B1 -vyāpādāya always 4 S1-3 neva atta- 5 B1-2 opaneyyikā >/ #<[page 340]># %<340 GâMANI-SAũYUTTAM [XLII. 12. 37>% nijjarā akālikā ehipassikā opanayikā paccattam veditabbā vi¤¤åhi || || (III) 37 Yaü måëho mohādhikaraõam attavyābādhāya pi ceteti || paravyābādhāya pi ceteti || ubhayavyābādhāya pi ceteti || mohe pahãne nevattavyābādhāya pi\<*<1>*>/ ceteti na para- vyābādhāya pi\<*<1>*>/ ceteti || na ubhayavyābādhāya pi\<*<1>*>/ ceteti || sandiņņhikā nijjarā akālikā ehipassikā opanayikā paccattam veditabbā vi¤¤åhi || || Imā kho gāmaõi tisso sandiņņhikā nijjarā akālikā ehipas- sikā opanayikā paccattaü veditabbā vi¤¤åhãti || || 38 Evaü vutte Rāsiyo gāmaõi Bhagavantam etad avoca || || Abhikkantam bhante || pe || upāsakam mam Bhagavā dhāretu ajjatagge pāõupetaü saraõaü ga- tan ti || || ## 1 Ekam samayam Bhagavā Koëiyesu viharati Uttaram\<*<2>*>/ nāma Koëiyānaü nigame\<*<3>*>/ || || 2 Atha kho Pāņaliyo gāmaõi yena Bhagavā tenupa- saīkami || upasaīkamitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antaü nisãdi || || Ekam antaü nisinno kho Pāņaliyo gāmaõi Bhaga- vantam etad avoca || || Sutam me tam bhante Samaõo Gotamo māyaü jānātãti || || Ye te bhante evam ahaüsu Samaõo Gotamo māyaü jānātãti || kacci te bhante Bhaga- vato vuttavādino na ca Bhagavantam abhåtena abbhācik- khanti || dhammassa cānudhammaü vyākaronti || na ca koci sahadhammiko vādānupāto\<*<4>*>/ gārayhaü ņhānam āgacchati || anabbhakkhātukāmā hi mayam bhante Bhagavantanti || || 3 Ye te gāmaõi evam āhaüsu Samaõo Gotamo māyaü jānātãti vuttavādino ceva me te na ca mam abhåtena abbhācikkhanti || dhammassa cānudhammaü vyākaronti || na ca koci sahadhammiko vādānupāto gārayhaü ņhānam āgacchatãti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 omits pi 2 B2 uttare; S1-3 uttarakan 3 B1 nigamo 4 B2 -vādo always >/ #<[page 341]># %% 4 Saccaü yeva kira bho mayam tesaü samaõabrāhmaõā- naü na saddahāma Samaõo Gotamo māyaü jānātãti || Samaõo khalu bho Gotamo māyāvãti || || Yo nu kho gāmaõi evam vadeti Aham māyaü jānāmãti so evaü vadeti Aham māyāvãti || tatheva tam Bhagavā hoti tatheva tam sugato hotãti || || Tena hi gāmaõi ta¤¤evettha paņipucchissāmi || yathā te khameyya tathā taü vyākarey- yāsi || || I (I) 5 Taü kim ma¤¤asi gāmaõi ||\<*<1>*>/ jānāsi tvaü gāmaõi\<*<2>*>/ Koëiyānaü lambacåëake bhaņe\<*<3>*>/ ti || || Jānāmaham bhante Koëiyānaü lambacålake bhaņe ti || || 6 Taü kim ma¤¤asi gāmaõi || kim atthiyā Koliyānaü lambacålakā bhaņāti || || Ye ca bhante Koëiyānaü corā te ca paņisedhetuü yāni ca Koëiyānam duteyyāni tāni vahātuü\<*<4>*>/ etadatthiyā\<*<5>*>/ bhante Koëiyānaü lambacåëakā bhaņāti\<*<6>*>/ || 7 Taü kim ma¤¤asi gāmaõi || jānāsi tvaü Koëiyānaü\<*<7>*>/ lambacåëake bhaņe || silavanto vā te dussãlā\<*<8>*>/ vā ti || || Jānāmaham bhante Koëiyānaü lambacålake bhaņe dussãle pāpadhamme || ye ca loke dussilā pāpadhammā Koëiyānaü lambacåëakā tesam a¤¤atarāti || || 8 Yo nu kho gāmaõi evam vadeyya || || Pātaliyo gāmaõi jānāti Koëiyānam lambacåëake bhaņe dussãle pāpadhamme || Pāņaliyo pi gāmaõi dussãlo pāpadhammoti || sammā nu kho so vadamāno vadeyya || || No hetam bhante || a¤¤e bhante Koëiyānaü lambacåëakā bhaņā a¤¤o hamasmi a¤¤athādhammā Koëiyānam lambacå- ëakā bhaņā a¤¤athādhammo hamasmãti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 inserts here jānāsigāmaõi 2 B1-2 omit gāmaõi 3 S1 has always bhave-bhavā 4 S1 vahātu; B1 cahātuü; B2 cayātuü 5 S1-3 etadatthāya 6 S1 bhāvāti; S3 bhaņoti 7 B1-2 insert nigame 8 S1-3 sãlavante . . . dussãle >/ #<[page 342]># %<342 GâMANI-SAũYUTTAM [XLII. 13. 9>% 9 Tvaü hi nāma\<*<1>*>/ gāmaõi\<*<2>*>/ lacchasi Pāņaliyo gāmaõi jānāti Koëiyānaü lambacåëake bhaņe dussãle pāpadhamme na ca\<*<3>*>/ Pāņaliyo gāmaõi dussãlo pāpadhammoti || kasmā tathāgato na lacchati Tathāgato māyaü jānāti na ca tathā- gato māyāvãti || || Māya¤cāhaü gāmaõi pajānāmi || māyāya ca vipākaü || yathāpaņipanno ca māyāvã kāyassa bhedā param maraõā apāyaü duggatiü vinipātaü nirayam upa- pajjati ta¤ca pajānāmi || || (II) 10 Paõātipāta¤cāhaü gāmaõi pajānāmi pāõātipātassa ca vipākaü || yathāpaņipanno ca pāõātipātā kāyassa bhedā param maraõā apāyaü duggatiü vinipātaü nirayam upa- pajjati ta¤ca pajānāmi || 11 Adinnādāna¤cāham gāmaõi pajānāmi || adinnādānassa ca vipākaü || yathāpaņipanno ca adinnādāyã kāyassa bhedā param maraõā apāyaü duggatiü vinipātaü nirayam upa- pajjati ta¤ca pajānāmi || || 12 Kāmesu micchācāra¤ cāhaü gāmaõi pajānāmi kāmesu micchācārassa ca vipākaü || yathāpaņipanno ca kāmesu micchācārã kāyassa bhedā param maraõā apāyaü duggatiü vinipātam nirayam upapajjati ta¤ca pajānāmi || || 13 Musāvāda¤cāham gāmaõi pajānāmi || musāvādassa ca vipākaü || yathāpaņipanno ca musāvādã kāyassa bhedā param maraõā apāyaü duggatim vinipātaü nirayam upa- pajjati ta¤ca pajānāmi || || 14 Pisuõavāca¤cāhaü gāmaõi pijānāmi pasuõavācāya\<*<4>*>/ ca\<*<2>*>/ vipākaü || yathāpaņipanno ca pisunavāco\<*<5>*>/ kāyassa bhedā param maraõā apāyaü duggatiü vinipātaü nirayam upapajjati ta¤ca pajānāmi || 15 Pharusavāca¤cāhaü gāmaõi pajānāmi pharusavācāya\<*<6>*>/ ca vipākaü || yathāpaņipanno ca pharusavāco\<*<6>*>/ kāyassa bhedā param maraõā apāyaü duggatim vinipātaü nirayam upapajjati ta¤ca pajānāmi || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in S1-3 2 B1 inserts na 3 B2 neva instead of na ca 4 S3 pisuõā- 5 Missing in S1-3 6 S1-3 pharåsā- >/ #<[page 343]># %% 16 Samphappalāpa¤cāhaü gāmaõi pajānāmi samphap- palāpassa ca vipākam || yathāpaņipanno ca samphappalāpã kāyassa bhedā param maraõā apāyaü duggatiü vinipātaü nirayam upapajjati ta¤ca pajānāmi || || 17 Abhijjha¤cāhaü gāmaõi pajānāmi abhijjhāya ca vipākaü || yathāpaņipanno ca abhijjhālu kāyassa bhedā param maraõā apāyaü duggatiü vinipātaü nirayam upa- pajjati ta¤ca pajānāmi || || 18 Vyāpādapadosa¤cāham gāmani pajānāmi vyāpādapa- dosassa ca vipākaü || yathāpaņipanno ca vyāpannacitto kāyassa bhedā param maraõā apāyaü duggatiü vinipātam nirayam upapajjati ta¤ca pajānāmi || || 19 Micchādiņņhi¤cāham gāmaõi pajānāmi micchādiņņhiyā ca vipākaü || yathāpaņipanno ca micchādiņņhiko kāyassa bhedā param maraõā apāyaü duggatiü vinipātaü nirayam upapajjati ta¤ca pajānāmi || || II 20 Santi\<*<1>*>/ gāmaõi eke samaõabrāhmaõā evaüvādino evam diņņhino Yo koci pāõam atimāpeti sabbo so diņņheva dhamme dukkhaü domanassam {paņisaüvediyati} || yo koci adinnam ādiyati sabbo so diņņheva dhamme dukkhaü domanassam {paņisaüvediyati} || yo koci kāmesu micchā- carati sabbo so diņņheva dhamme dukkhaü domanassam {paņisaüvediyati} || yo koci musā bhaõati sabbo so diņņheva dhamme dukkhaü domanassam paņisaüvediyatãti || || (I) 21 Dissati kho pana gāmani idhekacco mālã kuõķalã\<*<2>*>/ sunhāto\<*<3>*>/ suvilitto kappitakesamassu itthikamehi\<*<4>*>/ rājā- ma¤¤e paricārento || tam\<*<5>*>/ ekam āhaüsu || Ambho ayam puriso kim akāsi mālã kuõķalã\<*<6>*>/ sunhāto suvilitto kappi- takesamassu itthikāmehi\<*<4>*>/ rājāma¤¤e paricāretãti || tam \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 insert hi 2 S1-3 mālākuõķalã (S3 -kulã) 3 S1-3 sunahāto 4 S1-3 itthikamesu hi 5 B1-2 insert enam 6 S1-3 mālakuõķalã >/ #<[page 344]># %<344 GâMANI-SAũYUTTAM [XLII. 13. 22>% enam\<*<1>*>/ evam āhaüsu || Ayam ambho puriso ra¤¤o paccat- thikam pasayha jãvitā voropesi || tassa rājā attamano abhi- hāram adāsi || tenāyam puriso mālã\<*<2>*>/ kuõķalã sunhāto suvilitto kappitakesamassu itthikāmehi\<*<3>*>/ rājāma¤¤e pari- cāretãti || (II) 22 Dissati kho pana\<*<4>*>/ gāmaõi idhekacco daëhāya rajjuyā pacchābāhaü gāëhabandhanam bandhitvā khuramuõķam karitvā kharassarena paõavena rathiyāya rathiyaü siīghā- ņakena siīghāņakam pariõetvā dakkhiõena dvārena nik- khāmetva\<*<5>*>/ dakkhiõato nagarassa sãsaü chijjamāno || tam enam\<*<6>*>/ evam āhaüsu || Ambho ayam puriso kim akāsi daëhāya rajjuyā pacchābāhaü gaëhabandhanam\<*<7>*>/ bandhitvā khuramuõķam karitvā kharasarena paõavena rathiyāya rathiyam siīghātakena siīghāņakam parinetvā dakkhiõena dvārena nikkhāmetvā\<*<8>*>/ dakkhiõato nagarassa sãsam chinda- tãti\<*<9>*>/ || tam enam\<*<10>*>/ evam āhaüsu || Ambho ayam puriso rājaverã\<*<11>*>/ itthiü vā purisaü vā jãvitā voropesi || tena naü rājāno gahetvā evaråpaü kammakaraõaü karontãti\<*<12>*>/ || || 23 Taü kim ma¤¤asi gāmaõi api nu te evaråpaü diņ- ņham vā sutaü vā ti || || Diņņha¤ca no bhante suta¤ca såyissati\<*<13>*>/ cā ti || || 24 Tatra gāmaõi ye te samaõabrahmanā evaüvādino evaüdiņņhino Yo koci pāõam atimāpeti sabbo so diņņheva dhamme dukkhaü domanassam {paņisaüvediyatãti} || saccaü vā te āhaüsu musā vā ti || || Musā bhante || || Ye pana te tucchaü\<*<14>*>/ musā vilapanti sãlavanto vā te dussãlā vā ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 ena 2 S1 māla-; S3 mālā- 3 S3 itthikāme 4 Missing in B1-2 5 B1-2 nikkhamitvā 6 Missing in S3 7 S1 daëhabandhanam 8 B1 nikkhamitvā 9 B2 chijjatãti 10 Missing in S1-3 11 S1 rājaveriyā; S3 -veriyā 12 B1-2 evaråpāni kammakaraõāni karentãti 13 B1-2 suyyissati always 14 S1-3 tucchā >/ #<[page 345]># %% Dussãlā bhante || || Ye pana te dussãlā pāpadhammā micchāpaņipannā vā te sammāpaņipannā vā ti || || Micchāpaņipannā bhante || || Ye pana te micchāpaņipannā micchādiņņhikā vā te sam- mādiņņhikā vā ti || || Micchādiņņhikā bhante || || Ye pana te micchādiņņhikā kallaü nu tesu pasãditun ti || || No hetam bhante || || (III) 25 Dissati kho pana gāmaõi\<*<1>*>/ idhekacco mālã\<*<2>*>/ kuõķalã || pe || itthikāmehi rājāma¤¤e paricārento || tam enam evam āhaüsu || Ambho ayam puriso kim akāsi māli || kuõķalã || la || itthikāmehi rājāma¤¤e paricāretãti || || Tam enam evam āhaüsu || || Ayam ambho\<*<3>*>/ puriso ra¤¤o paccatthikassa pasayha\<*<4>*>/ ratanam\<*<5>*>/ ahāsi\<*<6>*>/ || tassa rājā attamano abhihā- ram\<*<7>*>/ adāsi || tenāyam puriso mālã kuõķalã || pe || itthikāmehi rājāma¤¤e paricāretãti || || (IV) 26 Dissati kho pana\<*<8>*>/ gāmaõi idhekacco daëhāya rajjuyā || pe || dakkhiõato nagarassa sãsam chijjamāno || tam enam evam āhaüsu || || Ambho ayam puriso kim akāsi daëhāya rajjuyā || pe || dakkhiõato nagarassa sãsaü chindatãti\<*<9>*>/ || || Tam enam evam āhaüsu || || Ayam ambho puriso gāmā vā ara¤¤ā vā adinnaü theyyasaīkhātam ādiyi\<*<10>*>/ || tena naü rājāno gahetvā evaråpaü kammakāraõam\<*<11>*>/ karontãti\<*<12>*>/ || || 27 Taü kiü ma¤¤asi gāmaõi api nu te evaråpaü diņ- ņhaü vā sutaü vā ti || || Diņņhaü ca no bhante suta¤ ca suyissati cāti\<*<13>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in S1-3 2 S1-3 māla- always 3 B1 ambho ayaü always 4 S1-2 pasayhaü 5 B1 adinnam 6 S1-3 abhāsi; B2 āhāsi; B1 ādiyi 7 S3 upahāram; S1 pahāram 8 Missing in B1-2 9 B2 chijjatãti 10 B1 ādiyati 11 B1 S3 -karaõaü 12 B1-2 karentãti 13 S1-3 vāti >/ #<[page 346]># %<346 GâMANI-SAũYUTTAM [XLII. 13. 28>% 28 Tatra\<*<1>*>/ gāmaõi ye te samaõa brāhmaõā evaü vādino evaü diņņhino Yo koci adinnam ādiyati sabbo so diņņheva dhamme dukkhaü domanassam paņisaüvediyatãti || saccaü vā te āhaüsu musā vā ti || pe || kallaü nu tesu pasãditun ti || || No hetam bhante || || (V) 29 Dissati kho pana gāmaõi idhekacco mālã kuõķalã || pe || itthikāmehi rājāma¤¤e paricārento || tam enam evam āhaüsu || Ambho ayam puriso kim akāsi mālã kuõķalã || pe || itthikāmehi rājāma¤¤e paricāretãti || || Tam enam evam āhaüsu || Ayam ambho puriso ra¤¤o paccatthikassa dāresu cārittam āpajji || tassa rājā attamano abhihāram adāsi || tenāyam puriso mālã kuõķalã || pe || itthikāmehi rājāma¤¤e paricāretãti || || (VI) 30 Dissati kho pana\<*<2>*>/ gāmani idhekacco daëhāya rajjuyā || pe || dakkhiõato nagarassa sãsaü chijjamāno || || Tam enam evam āhaüsu || || Ambho ayam puriso kim akāsi daëhāya rajjuyā || pe || dakkhiõato nagarassa sãsam chindatãti || || Tam enam evam āhaüsu || || Ayam ambho puriso kulitthã- su\<*<3>*>/ kulakumārãsu cārittam āpajji || tena naü rājāno ga- hetvā evaråpaü kammakāraõaü\<*<4>*>/ karontãti || || 31 Taü kim ma¤¤asi gāmaõi api nu te evaråpaü diņ- ņhaü vā sutaü vā ti || || Diņņha¤ca no bhante suta¤ca såyissati cā ti || || 32 Tatra gāmaõi ye te samaõabrāhmaõā evaüvādino evaüdiņņhino Yo koci kāmesu micchācarati sabbo so diņ- ņhave dhamme dukkhaü domanassam paņisaüvediyatãti || || saccaü vā te āhaüsu musā vā ti || pe || kallaü nu tesu pasãditunti || || No hetam bhante || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 tattha 2 Missing in B1-2 3 Missing in S1-3 4 S1-3 evarupā- -kāraõaü >/ #<[page 347]># %% (VII) 33 Dissati kho pana gāmaõi idhekacco\<*<1>*>/ mālã kuõķalã sunhāto suvilitto kappitakesamassu itthikāmehi rājāma¤- ¤e paricārento || tam enam\<*<2>*>/ evam āhaüsu || Ambho ayam puriso kim akāsi mālã kuõķalã sunhāto suvilitto kappita- kesamassu itthikāmehi rājāma¤¤e paricāretãti || || Tam enam\<*<2>*>/ evam āhaüsu || Ayam ambho puriso rājānam musā- vādena hāsesi\<*<3>*>/ || tassa rājā attamano abhihāram adāsi || tenāham puriso mālã kuõķalã sunhāto suvilitto kappitake- samassu itthikāmehi rājāma¤¤e paricāretãti || || (VIII) 34 Dissati kho pana\<*<4>*>/ gāmaõi idhekacco daëhāya rajjuyā pacchābāhaü gāëhabandhanam bandhitvā khuramuõķaü karitvā kharassarena paõavena rathiyāya rathiyaü siīghā- ņakena siīghāņakam parinetvā dakkhiõena dvārena nikkhā- metvā dakkhinato nagarassa sãsaü chijjamāno || || Tam enam evam āhaüsu || || Ambho ayam puriso kim akāsi daëhāya rajjuyā pacchābāham gāëhabandhanam bandhitvā khuramuõķam karitvā kharassarena paõavena rathiyāya rathiyaü siīghāņakena siīghātakaü parinetvā dakkhiõena dvārena nikkhāmetvā\<*<5>*>/ dakkhiõato nagarassa sãsam chindatãti\<*<6>*>/ || || Tam enam\<*<7>*>/ evam āhaüsu || Ayam ambho puriso gahapatissa vā gahapatiputtassa vā musāvādena attham bha¤ji || tena naü rājāno gahetvā evaråpāni kam- makaraõāni\<*<8>*>/ karontãti\<*<9>*>/ || || 35 Tam kiü ma¤¤asi gāmani api nu te evaråpaü diņ- ņhaü vā sutaü vā ti || || Diņņhaü ca no bhante suta¤ca såyissati cā ti || || 36 Tatra gāmaõi ye te samaõabrāhmaõā evaüvādino evaüdiņņhino Yo koci musā bhaõati sabbo so diņņheva \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 ekacco 2 S1-3 tamena 3 B1 hāseti 4 Missing in B1-2 5 B1-2 S1 nikkhamitvā 6 B2 chijja- 7 S1-3 tamena 8 S1-3 evaråpākammakaraõā 9 B2 karentãti >/ #<[page 348]># %<348 GâMANI-SAũYUTTAM [XLII. 13. 37>% dhamme dukkhaü domanassam paņisaüvediyatãti || saccaü vā te āhaüsu musā vā ti || || Musā bhante || || Ye pana te tuccham musā vilapanti sãlavanto vā te dussãlā vā ti || || Dussãlā bhante || || Ye pana te dussãlā pāpadhammā micchāpaņipannā vā te sammāpaņipannā vā te || || Micchā paņipannā bhante || || Ye pana te micchāpaņipannā micchādiņņhikā vā te sam- mādiņņhikā vā ti || || Micchādiņņhikā bhante || || Ye pana te micchādiņņhikā kallaü nu tesu pasãditunti || || No hetam bhante || || III 37 Acchariyam bhante abbhutam bhante || || Atthi me bhante āvasathāgāram || tattha atthi ma¤cakāni atthi āsanāni atthi udakamaõiko atthi telapadãpo || || Tat- tha\<*<1>*>/ yo samaõo vā brāhmaõo vā vāsam upeti || tenāhaü yathāsattiü\<*<2>*>/ yathābalaü saüvibhajāmi || || Bhåtapubbam bhante cattāro satthāro nānādiņņhikā nānākhantikā\<*<3>*>/ nānā- rucikā tasmim āvasathāgāre vāsam upagacchuü\<*<4>*>/ || (I) 38 Eko satthā evaüvādã evaüdiņņhã Natthi dinnam nat- thi yiņņhaü natthi hutaü natthi sukaņadukkaņānam kam- mānam phalaü vipāko || natthi ayaü loko natthi paraloko\<*<5>*>/ natthi mātā natthi pitā natthi sattā opapātikā || natthi loke samaõabrāhmaõā sammaggatā\<*<6>*>/ sammāpaņipannā ye ima¤ca lokam paraü ca lokaü sayam abhi¤¤ā sacchikatvā pavedentãti || || (II) 39 Eko satthā evaüvādã evaüdiņņhã. Atthi dinnam atthi \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 atthi 2 B1-2 satti 3 Missing in B2 4 S1-3 upaga¤chiüsu 5 S1-3 paro loko 6 B1 samaggatā >/ #<[page 349]># %% yiņņham atthi hutam atthi sukaņadukkaņānaü kammānam phalam vipāko || atthi ayaü loko atthi paro loko atthi mātā atthi pitā atthi sattā opapātikā || atthi loke samaõabrāh- maõā sammaggatā\<*<1>*>/ sammāpaņipannā ye ima¤ca lokam para¤ca lokam sayam abhi¤¤ā sacchikatvā pavedentãti || || (III) 40 Eko satthā evaüvādã evaüdiņņhã Karato kārayato chindato chedāpayato pacato pācayato socato\<*<2>*>/ socayato\<*<3>*>/ kilamato kilamayato\<*<4>*>/ phandato phandāpayato pāõam ati- māpayato adinnam ādiyato sandhim chindato nillopaü ha- rato ekāgārikam karoto paripanthe\<*<5>*>/ tiņņhato paradāraü gacchato musā bhaõato karato\<*<6>*>/ na karãyati pāpaü || || Khurapariyantena ce pi cakkena\<*<7>*>/ imissā pathaviyā\<*<8>*>/ pāõe ekam maüsakhalam ekam maüsapu¤jaü kareyya || natthi tato nidānam pāpaü natthi pāpassa āgamo || || Dakkhiõa¤\<*<9>*>/ ce pi Gaīgāya tãraü gaccheyya hananto ghātento chindanto chedāpento pacanto pācento natthi tato nidānam pāpam natthi pāpussa āgamo || || Uttara¤ce pi Gaīgāya\<*<10>*>/ tãraü gaccheyya dadanto dāpento yajanto yajāpento\<*<11>*>/ natthi tato nidānam pu¤¤am natthi pu¤¤assa āgamo || dānena damena saüyamena saccavajjena natthi pu¤¤am natthi pu¤¤assa āgamo ti || || (IV) 41 Eko satthā evaüvādã evaüdiņņhã Karato\<*<12>*>/ kārayato chindato chedāpayato pacato pācayato socato socapāyato kilamato kilamāpayato\<*<13>*>/ phandato phandāpayato pāõam atimāpayato adinnam ādiyato sandhiü chidato nillopaü harato ekāgārikaü karoto paripanthe\<*<14>*>/ tiņņhato paradāraü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 samaggatā 2 Missing in S1-3 3 B1 socāpayato 4 So B2; so S1-3 (omitting kilamato); B1 kilamāpayato 5 B2 paņi- 6 B2 karonto 7 B1-2 insert yo 8 S1-3 puthaviyā 9 S1 dakkhiõe; S3 dakkhiõā 10 S3 gangā 11 S1 yājapento; S3 yājento 12 S1-3 karato 13 As in the preceding number 14 B2 paņimante >/ #<[page 350]># %<350 GâMANI-SAũYUTTAM [XLII. 13. 42>% gacchato musā bhaõato karato kāriyati pāpam || || Khurapari- yantena ce pi cakkena\<*<1>*>/ imissā pathaviyā\<*<2>*>/ pāõe ekam\<*<3>*>/ maüsakhalam ekam\<*<3>*>/ maüsapu¤jaü kareyya || atthi tato nidānam pāpam atthi pāpassa āgamo || || Dakkhiõa¤ ce pi Gaīgāya\<*<4>*>/ tãram gaccheyya hananto ghātento chindanto chedāpento pacanto pācento atthi tato nidānam pāpam atthi pāpassa āgamo || || Uttara¤ ce pi Gaīgāya\<*<4>*>/ tãraü gaccheyya dadanto dāpento yajanto yājento atthi tato nidā- nam pu¤¤aü || atthi pu¤¤assa āgamo || dānena damena saüyamena saccavajjena atthi pu¤¤am atthi pu¤¤assa āgamoti || || 42 Tassa mayham bhante ahudeva kaīkhā ahu\<*<5>*>/ vicikic- chā || Ko su nāma imesam bhavataü\<*<6>*>/ samaõabrāhmaõānaü saccam āha ko musā ti || || Alaü hi te gāmaõi kaīkhitum alaü vicikicchituü || kaīkhaniye ca pana te ņhāne vicikicchā uppannā ti || || Evam pasanno ham bhante Bhagavati || pahoti me Bha- gavā\<*<7>*>/ tathā dhammaü desetuü yathāham imam kaīkhā- dhammam pajaheyyanti || || IV 43 Atthi gāmaõi dhammasamādhi || tatra ce tvaü citta- samādhim\<*<8>*>/ paņilabheyyāsi evaü tvam imaü kaīkhādham- mam pajaheyyāsi || katamo ca gāmaõi dhammasamādhi || || (I) 44 Idha gāmaõi ariyasāvako pāõātipātam pahāya pāõā- tipātā paņivirato hoti\<*<9>*>/ || adinnādānam pahāya adinnādānā paņivirato hoti || kāmesu micchācāram pahāya kāmesu micchācārāpaņivirato hoti || musāvādam pahāya musāvādā \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 insert yo 2 S1-3 puthaviyā 3 S1-3 eka 4 Gaīgā 5 S1-3 ahudeva 6 S3 bhavaõaü 7 B1-2 bhagavā me 8 B2 S1 cittaüsamādhim 9 S1-3 insert here nihitadaõķo nihitasattho lajjã dayāpanno sabbapāõabhåtahitānukampã viharati >/ #<[page 351]># %% pativirato hoti || pisuõaü\<*<1>*>/ vācam pahāya pisuõāya vācāya\<*<2>*>/ paņivirato hoti || pharusaü\<*<3>*>/ vācam pahāya pharusāya vācāya\<*<4>*>/ paņivirato hoti || samphappalāpam pahāya sam- phappalāpā paņivirato hoti || abhijjham pahāya anabhij- jhālu\<*<5>*>/ hoti || vyāpādadosam pahāya avyāpannacitto hoti || micchādiņņhim pahāya sammādiņņhiko hoti || || Sa kho so gāmaõi ariyasāvako evaü vigatābhijjho vigata- vyāpādo asammåëho sampajāno patissato\<*<6>*>/ mettāsahagatena cetasā ekaü disam pharitvā viharati || tathā dutiyaü || tathā tatiyaü tathā catutthiü\<*<7>*>/ || iti uddham adho tiriyaü sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaü lokam mettāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāõena averena avyāpajjhena\<*<8>*>/ pharitvā viharati || || So iti paņisa¤cikkhati || || Yvāyaü\<*<9>*>/ satthā evaüvādã evaüdiņņhã Natthi dinnaü natthi yiņņham natthi hutam natthi sukaņadukkaņānam phalaü vipāko || natthi ayaü loko natthi paro loko natthi mātā natthi pitā natthi sattā opapātikā || natthi loke samaõabrāhmaõā sam- maggatā sammāpaņipannā ye ima¤ca lokam para¤ca lokaü sayam abhi¤¤ā sacchikatvā pavedentãti || sa ce tassa bhoto satthuno saccaü vacanam apaõõakatāya\<*<10>*>/ mayhaü yo haü\<*<11>*>/ na ki¤ci vyābādhemi\<*<12>*>/ tasaü vā thāvaraü vā ubha- yam ettha kaņaggaho\<*<13>*>/ || ya¤camhi kāyena saüvuto vācāya saüvuto manasā saüvuto || ya¤ca kāyassa bhedā param maraõā sugatim saggaü lokam {upapajjissāmãti} || tassa pāmujjaü jāyati || pamuditassa pãti jāyati || pãtimanassa kāyo passambhati || passaddhakāyo sukhaü vediyati\<*<14>*>/ su- khino cittaü samādhiyati || || Ayaü kho gāmaõi dhamma- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 pisuõā 2 S1-3 pisuõā vācā 3 S1-3 pharusā 4 S1-3 pharusā vācā 5 S1-3 abhijjhā 6 S3 patisso; S1 sappatisso 7 B1-2 catutthaü always; S1 omits tathā tatiyaü 8 B1-2 avyāpajjena always 9 S1-3 yoyam always 10 S1-3 -katāyaü 11 B1-2 yvāhaü always; S1-3 so ham, or yo ham 12 B1-2 vyāpādemi always 13 B1-2 -gāho always 14 B1-2 vedayati always >/ #<[page 352]># %<352 GâMANI-SAũYUTTAM [XLII. 13. 45>% samādhi || tatra ce tvaü cittasamādhim paņilabheyyāsi || evaü tvaü imaü kaīkhādhammam pajaheyyāsi || || (II) 45 Sa kho so gāmaõi ariyasāvako evaü vigatābhijjho vigatavyāpādo asammuëho sampajāno paņissato mettāsaha- gatena cetasā ekaü disam pharitvā viharati || tathā dutiyaü tathā tatiyaü tathā catutthiü || iti uddham adho tiriyaü sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaü lokam mettāsahaga- tena cetasā vipulena mahaggatena appamāõena averena avyāpajjhena pharitvā viharati || || So iti patisa¤cik- khati || || Yvāyam satthā evaüvādã evam diņņhã Atthi din- nam atthi yiņņham atthi hutam atthi sukaņadukkaņānaü kammānam phalaü vipāko || atthi ayaü loko atthi paro loko atthi mātā atthi pitā atthi sattā opapātikā || atthi loke samaõabrāhmaõā sammaggatā sammāpaņipannā ye ima¤ca lokam para¤ca lokaü sayam abhi¤¤ā sacchikatvā pave- dentãti || sace tassa bhoto satthuno\<*<1>*>/ saccaü\<*<2>*>/ vacanam apaõõakatāya mayhaü yo haü\<*<3>*>/ na ki¤ci vyāpādhemi tasaü vā thāvaram vā ubhayam ettha kaņaggaho || || Ya¤ cam hi kāyena saüvuto vācāya saüvuto vācāya saüvuto manasā saüvuto || ya¤ ca kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjissāmãti || tassa pāmujjaü jāyati || pamuditassa pãti jāyati || pãtimanassa kāyo pas- sambhati || passaddhakāyo sukhaü vediyati || sukhino cittaü samādhiyati || || Ayaü kho gāmaõi dhammasamādhi || tatra ce tvaü cittasamādhim paņilabheyyāsi evaü tvam imaü kaīkhādhammam pajaheyyāsi || (III) 46 Sa kho so gāmaõi ariyasāvako evaü vigatābhijjho vigatavyāpādo asammuëho sampajāno paņissato mettāsaha- gatena cetasā ekaü disaü pharitvā viharati || tathā dutiyaü tathā tatiyaü tathā catutthaü || iti uddham adho tiriyaü sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaü lokam mettāsahaga- tena cetasā vipulena mahaggatena appamāõena averena \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 satthussa 2 Missing in S1-3 3 S1-3 so haü >/ #<[page 353]># %% avyāpajjhena pharitvā viharati || || So iti paņisa¤cikkhati || Yvāyam satthā evaüvādã evaüdiņņhã Karato kārayato chin- dato chedāyato pacato pācayato socato socāpayato kilamato kilamāpayato\<*<1>*>/ phandato phandāpayato pāõam atimāpayato adinnam ādiyato sandhiü chindato nilhopam harato ekā- gārikaü karoto paripanthe tiņņhato paradāraü gacchato musā bhaõato karato na karãyati pāpam || khurapariyantena ce pi\<*<2>*>/ cakkena yo imassā pathaviyā pāõe ekamaüsakhalam ekamaüsapu¤jaü kareyya || natthi tato nidānam pāpaü natthi pāpassa āgamo || dakkhiõaü cepi Gaīgāya tãraü gaccheyya hananto ghātento chindanto chedāpento pacanto pācento natthi tato nidānam pāpaü natthi pāpassa āgamo || uttara¤ ce pi Gaīgāya\<*<3>*>/ tãraü gaccheyya dadanto dāpento yajanto yājento natthi tato nidānam pu¤¤aü natthi pu¤- ¤assa || āgamo dānena damena saüyamena saccavajjena natthi pu¤¤aü natthi pu¤¤assa āgamo ti || || Sace tassa bhoto satthuno saccaü vacanam apaõõakatāya\<*<4>*>/ mayhaü yo ham na ki¤ci vyābādhemi tasaü vā thāvaraü vā ubha- yam ettha kaņaggāho\<*<5>*>/ || || Ya¤ camhi kāyena saüvuto vācāya saüvuto manasā saüvuto || ya¤ ca kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjissāmãti || tassa pāmujjaü jāyati || pamuditassa pãti jāyati || pitima- nassa kāyo passambhati || passaddhakāyo sukhaü vediyati sukhino cittaü samādhiyati || || Ayaü kho gāmaõi dham- masamādhi || tatra ce tvaü citta samādhim patilabheyyāsi || evaü tvam imaü kaīkhādhammam pajaheyyāsi || || (IV) 47 Sa kho so gāmani ariyasāvako vigatābhijjho vigata- vyāpādo asammåëho sampajāno patissato mettāsahagatena cetasā ekaü disam pharitvā viharati || tathā dutiyaü tathā tatiyaü tathā catutthiü || iti uddham adho tiriyaü sabbadhi \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 socayato . . . kilamayato omitting socato and kilamato 2 S3 omits ce; S1 omits cepi 3 S1-3 Gaīgā 4 B1 -katvāya 5 S3 -gāho here by correction >/ #<[page 354]># %<354 GâMANI-SAũYUTTAM [XLII. 13. 48>% sabbattatāya sabbāvantam lokaü mettāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāõena averena avyāpajjhena pharitvā viharati || so iti paņisa¤cikkhati || Yvāyam satthā evaüvādã evaüdiņņhi Karato kārayato chindato chedāpa- yato pacato pācayato socato\<*<1>*>/ socāpayato\<*<2>*>/ kilamato\<*<1>*>/ kila- māpayato\<*<2>*>/ phandato phandāpayato pāõam atimāpayato adinnam ādiyato sandhim chindato nillopam harato ekā- gārikaü karoto paripanthe tiņņhato paradāraü gacchato musābhaõato\<*<3>*>/ karato\<*<4>*>/ kariyati pāpam || khurapariyantena ce pi cakkena yo imissā pathaviyā ekaü maüsakhalam ekaü maüsapu¤jaü kareyya atthi tato nidānam pāpam atthi pāpassa āgamo || dakkhiõaü ce pi Gaīgāya tãraü gac- cheyya hananto ghāņento chindanto chedāpento pacanto pācento atthi tato nidānam pāpam atthi pāpassa āgamo || uttara¤ce pi Gaīgāya tãram gaccheyya || dadanto dāpento yajanto yājento atthi tato nidānam pu¤¤am atthi pu¤¤assa āgamo || dānena damena saüyamena saccavajjena atthi pu¤¤am\<*<5>*>/ atthi pu¤¤assa āgamo ti || sa ce tassa bhoto sat- thuno saccaü vacanam apaõõakatāya mayhaü yo haü na ki¤ci vyābādhemi tasaü vā thāvaraü vā ubhayam ettha kaņaggaho || || Ya¤camhi kāyena saüvuto vācāya saüvuto manasā saüvuto || ya¤ca kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajissāmi tassa pāmujjaü jāyati || pamuditassa pãti jāyati || pãtimanassa kāyo passam- bhati || passaddhakāyo sukhaü vediyati || sukhino cittaü samādhiyati || || Ayam kho gāmaõi dhammasamādhi || tatra ce tvaü cittasamādhim patilabheyyāsi || evaü tvam imaü kaīkhādhammam pajaheyyāsi || || V (I) 48 Sa kho so gāmaõi ariyasāvako evaü vigatābhijjho vigatavyāpādo asammåëho sampajāno patissato karuõāsa- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in S1-3 2 S1-3 socayato . . . kilamayato, omitting socato and kilamato as before (p. 353 n.1). 3 Missing in S1-3 4 B1 karoto 5 S1-3 omit atthi pu¤¤am >/ #<[page 355]># %% hagatena cetasā ekaü disaü pharitvā viharati\<*<1>*>/ || muditā- sahagatena\<*<2>*>/ cetasā ekaü disaü pharitvā viharati\<*<3>*>/ || sa kho so gāmaõi ariyasāvako evaü vigatābhijjho vigatavyāpādo asammåëho sampajāno patissato upekkhāsahagatena cetasā ekaü disam pharitvā viharati || tathā dutiyaü tathā tati- yaü tathā catutthiü || iti uddham adho tiriyaü sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaü lokam upekkhāsahagatena ce- tasā vipulena mahaggatena appamāõena averena avya- pajjhena pharitvā viharati || || So iti paņisa¤cikkhati || || Yvāyaü satthā evaüvādã evaüdiņņhi Natthi dinnaü nat- thiyiņņham natthi hutam natthi sukaņadukkaņānaü kam- mānaü phalaü vipāko || natthi ayaü loko natthi paro loko natthi mātā natthi pitā natthi sattā opapātikā || natthi loke samaõabrāhmaõā sammaggatā sammāpaņipannā ye ima¤ ca lokam para¤ca lokaü sayam abhi¤¤ā sacchikatvā pave- dentãti || sace tassa bhoto satthuno saccaü vacanam apaõ- õakatāya mayhaü yo haü na ki¤ci vyābādhemi tasaü vā thāvaraü vā ubhayam ettha kaņaggaho || ya¤camhi kāyena saüvuto vācāya saüvuto manasā saüvuto || ya¤\<*<4>*>/ ca kā- yassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapaj- jissāmã ti || tassa pāmujjam\<*<5>*>/ jayati pamuditassa pãti jāyati || pãtimanassa kāyo passambhati || passaddhakāyo sukhaü vediyati || sukhino cittaü samādhiyati || || Ayaü kho sa gāmaõi dhammasamādhi || tatra ce tvam cittasamādhim paņilābheyyāsi || evaü tvam imaü kaīkhādhammam paja- heyyāsi || || (II) 49 Sa kho so gāmaõi ariyasāvako evaü vigatābhijjho vigatavyāpādo asammåëho sampajāno patissato upekkhā- sahagatena cetasā ekaü disam pharitvā viharati || tathā dutiyaü tathā tatiyaü tathā catutthiü || iti uddham adho tiriyaü sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaü lokam upekkhā-sahagatena cetasā vipulena mahaggatena \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 insert --pe-- 2 S3 has samuditā- 3 S1-3 insert --pe-- 4 S1-3 omit ya¤ 5 S1-3 pāmojjaü always >/ #<[page 356]># %<356 GâMANI-SAũYUTTAM [XLII. 13. 50>% appamāõena averena avyāpajjhena pharitvā viharati || || So iti paņisa¤cikkhati || || Yvāyaü satthā evaüvādã evaüdiņņhã Atthi dinnam atthi yiņņham atthi hutam atthi sukaņadukkhaņānaü kammānaü phalaü vipāko || atthi ayaü loko atthi paro loko\<*<1>*>/ atthi mātā atthi pitā atthi sattā opapātikā || atthi loke samaõabrāhmaõā sam- maggatā sammāpaņipannā ye\<*<2>*>/ ima¤ca lokam para¤ca lokam sayam abhi¤¤ā sacchikatvā pavedentãti || sa ce tassa bhoto satthuno saccaü vacanam apaõõakatāya mayhaü yo haü na ki¤ci vyābādhemi tasaü vā thāvaraü vā ubhayam ettha kaņaggaho || || Ya¤camhi kāyena saüvuto vācāya saüvuto manasā saüvuto || ya¤ca kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjissāmãti || tassa pāmujjaü jāyati || pamuditassa pãti jāyati || pãtimanassa kāyo passambhati || passaddhakāyo sukhaü vediyati || suk- hino cittaü samādhiyati || || Ayaü kho gāmani dhamma- samādhi || tatra ce tvaü cittasamādhim paņilabheyyāsi || evam tvam imaü kaīkhādhammam pajaheyyāsi || || (III) 50 Sa\<*<3>*>/ kho so gāmaõi ariyasāvako evaü vigatābhijjho vigatavyāpādo asammåëho sampajāno patissato upekkhā- sahagatena cetasā ekaü disam pharitvā viharati || tathā dutiyaü tathā tatiyaü tathā catutthaü || iti uddham adho tiriyaü sabbadhi sabbattatāya sabbāvantam lokam upek- khāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāõena averena avyāpajjhena pharitvā viharati || || So iti paņisa¤cik- khati || Yvāyaü satthā evaüvādã evaüdiņņhã Karato kāra- yato chindato\<*<4>*>/ chedāyato pacato pācayato socato\<*<5>*>/ socā- payato\<*<6>*>/ kilamato\<*<5>*>/ kilamāpayato\<*<6>*>/ phandato phandāpayato pāõam atimāpayato adinnam ādiyato sandhiü chindato nillopaü harato ekāgārikaü karoto paripanthe tiņņhato paradāraü gacchato musā bhaõato karato na kariyati \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 paraloko 2 S1-3 yo 3 S1-3 ayaü 4 B1 chindato 5 Missing in S1-3 6 S1-3 socayato . . . kilamayato >/ #<[page 357]># %% pāpaü || khurapariyantena ce pi cakkena yo imissā patha- viyā pāõe ekaü maüsakhalam ekam maüsapu¤jam kareyya || natthi tato nidānam pāpaü natthi pāpassa āgamo || dakkhiõaü ce pi Gaīgāya tãram gaccheyya hananto ghātento chindanto chedāpento pacanto pācento natthi tato nidānam pāpaü natthi pāpassa āgamo || uttara¤ ce pi Gaīgāya tãram gaccheyya dadanto dāpento yajanto yājento natthi tato nidānam pu¤¤am natthi pu¤- ¤assa āgamo || dānena damena saüyamena saccavajjena natthi pu¤¤aü natthi pu¤¤assa āgamo ti || sace tassa bhoto satthuno saccaü vacanam apaõõakatāya mayhaü yvāhaü na ki¤ci vyābādhemi tasaü vā thāvaraü vā ubhayam ettha kaņaggāho || Ya¤camhi kāyena {saüvuto} vācāya saüvuto manasā saüvuto || ya¤ca kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upajjissāmãti\<*<1>*>/ tassa pāmujjaü jayati || pamuditassa pãti jāyati || pãtimanassa kāyo passam- bhati || passaddhakāyo sukhaü vediyati || sukhino cittaü samādhiyati || || Ayaü kho gāmaõi dhammasamādhi || tatra ce tvaü cittasamādhim paņilabheyyāsi || evaü tvam imaü kaīkhādhammam pajaheyyāsi || || (IV) 51 Sa kho so gāmaõi ariyasāvako evaü vigatābhijjho vigatavyāpādo asammåëho sampajāno patissato upekkhā- sahagatena cetasā ekaü disam pharitvā viharati || tathā dutiyaü tathā tatiyaü tathā catutthiü || iti uddham adho tiriyam sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaü lokam upek- khāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāõena averena avyāpajjhena pharitvā viharati || || So iti paņisa¤- cikkhati || || Yvāyaü satthā evaüvādã evaüdiņņhi Karato kārayato chindato chedāpayato pacato pācayato socato socāpayato kilamato kilamāpayato\<*<2>*>/ phandato phandāpayato pāõam atimāpayato adinnam ādiyato sandhiü chindato \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 omit ti 2 S1-3 socayato . . . kilamayato, omitting socato and kilamato >/ #<[page 358]># %<358 GâMANI-SAMYUTTAM [XLII. 13. 52>% nillopaü harato ekāgārikam karoto paripanthe tiņņhato paradāram gacchato musā bhanato karato kariyati pāpam || khurapariyantena ce pi cakkena yo imissā pathaviyā pāõe ekaü maüsakhalam ekaü maüsapu¤jaü kareyya atthi tato nidānam pāpam atthi pāpassa āgamo || dakkhiõam pi ce Gaīgāya tãraü gaccheyya hananto ghātento chindanto chedāpento pacanto pācento\<*<1>*>/ atthi tato nidānam pāpam atthi pāpassa āgamo || uttara¤ ce pi\<*<2>*>/ Gaīgāya tãram gaccheyya dadanto dāpento yajanto yājento atthi tato nidānam\<*<3>*>/ pu¤¤am atthi pu¤¤assa āgamo || dānena damena saüyamena saccavajjena atthi pu¤¤am atthi pu¤¤assa āgamo ti || || Sace tassa bhoto satthuno saccaü vacanam apaõõakatāya mayhaü || yo haü na ki¤ci vyābādhemi tasaü vā thāvaraü vā ubhayam ettha kaņaggāho || ya¤- camhi kāyena saüvuto vācāya saüvuto manasā saüvuto || yaü ca kāyassa bhedā param maraõā sugatiü saggaü lokam upapajjissāmãti || tassa pāmujjaü jāyati || pamuditassa pãti jayati || pãtimanassa kāyo passambhati || passaddhakāyo sukhaü vediyati || sukhino cittaü samādhiyati || || Ayaü kho gāmaõi dhammasamādhi || tatra ce tvaü cittasamādhiü paņilabheyyāsi || evam tvaü imaü kaīkhādhammam paja- heyyāsãti || || 52 Evaü vutte Pāņaliyo gāmaõi Bhagavantam etad avoca || || Abhikkantam bhante abhikkantam bhante || pe || ajjatagge pāõupetam saraõaü gatanti || || Gāmaõi-saüyuttaü samattaü || || Tassuddānaü || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B2 pacåpento, this and the preceding word being omitted by B1 2 B1 pi instead of ce pi 3 S1-3 intermixt here a part of the preceding phrase from pāpam atthi . . . to . . . tato nidānam; the blunder is the same on both sides; but the intruded words are included between [] in S1 >/ #<[page 359]># %% Caõķo Puņo1 Yodhājãvo Hatthi Hayo2 Pacchābhåmako3 Desanā Saīkhā Kålam Maõicålam4 || Bhadra\<*<5>*>/ Rāsiya\<*<6>*>/ Pātalãti\<*<7>*>/ || || ## #<(CHAPTER I VAGGO PATHAMO)># ## 1 Asaīkhata¤ca bhikkhave desissāmi asaīkhatagāmi¤ca maggaü || taü sunātha || || 2 Katama¤ca bhikkhave asaükhataü Yo bhikkhave rāgakkhayo dosakkhayo mohakkhayo idaü vuccati bhik- khave asaīkhataü || || 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmi\<*<8>*>/ maggo || || Kāyagatā sati || ayaü vuccati bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || 4 Iti kho bhikkhave desitaü vo mayā asaīkhatam desito asaīkhatagāmi maggo || || 5 Yam bhikkhave satthārā karaõãyaü sāvakānaü hite- sinā anukampena anukampam upādāya kataü vo taü mayā || || 6 Etāni bhikkhave rukkhamålāni etāni su¤¤āgārāni jhāyatha\<*<9>*>/ mā pamādattha mā pacchāvippaņisārino ahuvattha || || Ayaü kho vo amhākam anusāsanãti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 caõķapuņo; S1 caõķāputo 2 B1 hatthissa (or hatthisā? ) 3 S1-3 matako ca; B2 matoko ca 4 B2 gāmaõi || cålaü 5 So B2; B1 bhagandha; S1-3 haņņhaha 6 B2 rāsãnam; S1-3 rāsidu 7 S1-3 manāmoti; B2 manāpoti 8 So all the MSS. always 9 B1 nijjhāyatha always >/ #<[page 360]># %<360 ASAđKHATA-SAũYUTTAM [XLIII. 2. 1>% ## 1 Asaīkhataü ca vo bhikkhave desissāmi asaīkhata- gāmi¤ca maggaü || taü suõātha || || 2 Katama¤ca bhikkhave asaīkhataü || || Yo bhikkhave rāgakkhayo dosakkhayo mohakkhayo || idaü vuccati bhik- khave asaīkhataü || || 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || Sa- matho vipassanā ca || ayam vuccati bhikkhave asaīkhata- gāmi maggo || la || || ## 3 1 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || Savi- takko savicāro samādhi avitakkavicāramatto samādhi avitakko avicāro samādhi || ayam vuccati bhikkhave asaīkhatagāmi maggo\<*<2>*>/ || || ## 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || Su¤- ¤ato samādhi animitto samādhi appaõihito samādhi || ayaü vuccati bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || ## 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || Cat- tāro satipaņņhānā || ayaü vuccati bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || ## 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || Cat- tāro sammappadhānā || ayaü vuccati bhikkhave asaīkhata- gāmi maggo || la\<*<3>*>/ || || ## 3 \<*<4>*>/ Cattāro iddhipādā || ayaü vuccati bhikkhave asaīkha- tagāmi maggo || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 repeat the numbers 1,2 2 S1-3 add ti always 3 S1-3 ti 4 S1-3 Katamo ca . . . >/ #<[page 361]># %% ## 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || Pa¤cindriyāni || ayaü vuccati bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || ## 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmã maggo || || Pa¤cabalāni || ayaü vuccati bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || la || ## 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagami maggo || || Sat- tabojjhaīgā ayaü vuccati bhikkhave asaīkhatagāmi maggo\<*<1>*>/ || || ## 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || Ariyo aņņhaīgiko maggo || ayaü vuccati bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || 4 Iti kho bhikkhave vedayitaü vo mayā asaīkhataü desito asaīkhatagāmi maggo || || 5 Yam bhikkhave satthārā karaõãyaü sāvakānaü hitesinā anukampena anukampam upādāya kataü vo tam mayā || || 6 Etāni bhikkhave rukkhamulāni etāni su¤¤āgārāni jhāyatha bhikkhave mā pamādattha mā pacchāvippati- sārino ahuvattha || ayaü vo amhākam anusāsanãti || || Nibbānasaüyuttassa pathamo vaggo\<*<2>*>/ || || Tassuddānaü\<*<3>*>/ || || Kāyo Samatho Vitakko\<*<4>*>/ || Su¤¤ato\<*<5>*>/ Satipaņņhānā || Sammappadhānā6 Iddhipādā Indriya7-Bala-Bojjhaīgā || Maggena ekādasamaü\<*<8>*>/ || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 add la 2 So B1-2; S1-3 have only vaggo paņhamo 3 S1-3 tatru- 4 S1-3 Kāyasamādhisavitakko 5 B1-2 su¤¤atā 6 -dhāna¤ca 7 B1-2 indriyā 8 B2 dasuddānaü pavuccati; S1-3 sattuddānaü vuccati >/ #<[page 362]># %<362 ASAđKHATA-SAũYUTTAM [XLIII. 12. (1) I>% ## ## I (Samatho) 1 Asaīkhataü ca vo bhikkhave desissāmi asaīkhagāmi¤ ca maggam || taü suõātha || || 2 Katama¤ ca bhikkhave asaīkhataü || || Yo bhikkhave rāgakkhayo dosakkhayo mohakkhayo idaü vuccati bhik- khave asaīkhataü || || 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || Sa- matho || ayaü vuccati bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || 4 Iti kho bhikkhave desitam vo matā asaīkhataü desito āsaīkhatagāmi maggo || || 5 Yam bhikkhave satthāra karaõãyaü sāvakānaü hite- sinā anukampena anukampam upādāya kataü vo tam mayā || || 6 Etāni bhikkhave rukkhamålāni etāni su¤¤āgārāni jhāyatha bhikkhave mā pamādattha mā pacchāvippati- sārino ahuvattha || || Ayaü vo amhākam anusāsanãti || || II (Vipassanā) 1 Asaīkhataü ca vo bhikkhave desissāmi asaīkhatagā- miü ca maggam || tam suõātha || || 2 Katama¤ca bhikkhave asaīkhataü || || Yo bhikkhave rāgakkhayo dosakkhayo mohakkhayo ayaü vuccati bhikk- have asaīkhataü || || 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || Vipas- sanā || ayaü vuccati bhikkhave asaīkhatagami maggo || || 4-6 Iti kha bhikkhave desitam mayā asaīkhataü || pe || Ayaü vo\<*<1>*>/ amhākam anusāsanãti\<*<2>*>/ || || III (Cha-Samādhi) 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || Savi- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 insert bhikkhave 2 S3 inserts here awkward the number VI here under >/ #<[page 363]># %% takko savicāro samādhi || ayaü vuccati bhikkhave asaīkha- tagāmi maggo || la ||(\<*<1>*>/) || IV 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || Avi- takko vicāramatto samādhi || ayaü vuccati bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || la || (\<*<2>*>/) || V 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || Avi- takko avicāro samādhi || ayaü vuccati bhikkhave asaīkha- tagāmi maggo || la || (\<*<3>*>/) || VI 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || Su¤- ¤ato samādhi || ayaü vuccati bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || (\<*<4>*>/) || VII 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || Ani- mitto samādhi || ayaü vuccati bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || la || (\<*<5>*>/) || VIII 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || Apaõi- hito samādhi || ayaü vuccati bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || la || (\<*<6>*>/) || IX (Cattāro satipaņņhānā) 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || Idha bhikkhave bhikkhu kāye kāyānupassã viharati ātāpã sampa- jāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaü || ayam vuc- cati bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || la || (\<*<1>*>/) || X 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || Idha bhikkhave vedanāsu vedanānupassã viharati || la\<*<1>*>/ || ayaü vuccati bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || (\<*<2>*>/) || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Here and in XI, XII, S1-3 have ātāpã- -domanassassaü >/ #<[page 364]># %<364 ASAđKHATA-SAũYUTTAM [XLIII. 12. (1) XI.>% XI 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || Idha bhikkhave bhikkhu citte cittānupassã viharati || la || ayam vuccati bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || (\<*<3>*>/) || XII 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || Idha bhikkhave bhikkhu dhammesu dhammānupassã viharati || la || ayaü vuccati bhikkhave asaīkhatagāmi maggo (\<*<4>*>/) || XIII (Cattāro sammappadhānā) 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || Idha bhikkhave bhikkhu anuppannānaü pāpakānaü akusalānaü dhammānam anuppādāya chandaü janeti vāyamati viriyam ārabhati cittam paggaõhāti padahati\<*<1>*>/ || ayaü vuccati bhik- khave asaīkhatagāmi maggo || la || (\<*<1>*>/) || XIV 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || Idha bhikkhave bhikkhu uppannānaü pāpakānaü akusalānaü dhammānam\<*<2>*>/ pahānāya chandaü janeti vāyamati viriyam ārabhati cittam paggaõhati padahati || ayaü vuccati bhik- khave asaīkhatagāmi maggo || la || (\<*<2>*>/) || XV 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || Idha bhikkhave bhikkhu anuppannānaü kusalānaü dhammānam uppādāya chandam janeti vāyamati viriyam ārabhati cittam paggaõhāti padahati || ayaü vuccati bhikkhave asaīkhata- maggo || la || (\<*<3>*>/) || XVI 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || Idha bhikkhave bhikkhu uppannānam kusalānaü dhammānaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 pajahati always 2 S3 inserts pahānaü >/ #<[page 365]># %% ņhitiyā asammosāya bhiyyobhāvāya vepullāya bhāvanāya paripuriyā\<*<1>*>/ chandam janeti || pe\<*<2>*>/ ayaü vuccati bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || la || (\<*<4>*>/) || XVII (Cattāro iddhipādā) 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || Idha bhikkhave bhikkhu chandasamādhipadhānasaīkhāra- samannāgatam iddhipādam bhāveti || ayaü vuccati bhikk- have asaīkhatagāmi maggo || la || (\<*<1>*>/) || XVIII 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || Idha bhikkhave bhikkhu viriyasamādhipadhānasaīkhārasaman- nāgatam iddhipādam bhāveti || ayaü vuccati bhikkhave asaīkhatagāmimaggo || la || (\<*<2>*>/) || XIX 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || Idha bhikkhave bhikkhu cittasamādhipadhānasaīkhārasamannā- gatam iddhipādam bhāveti || ayaü vuccati bhikkhave asaīk- hatagāmi maggo || la || || XX 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || Idha bhikkhave bhikkhu vãmaüsa samādhipadhānasaīkhārasa- mannāgatam iddhipādam bhāveti || ayaü vuccati bhikkhave asaīkhatagāmimaggo || la || (\<*<4>*>/) || XXI (Pa¤cindriyāni) 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || Idha bhikkhave bhikkhu saddhindriyam bhāveti vivekanissitaü virāganissitaü nirodhanissitaü vossaggaparināmiü || ayaü vuccati bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || (\<*<1>*>/) || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in S1-3 2 Complete in B1-3 >/ #<[page 366]># %<366 ASAđKHATA-SAũYUTTAM [XLIII. 12. (1) XXII.>% XXII 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || Idha bhikkhave bhikkhu viriyindriyam bhāveti vivekanissitam || pe || ayaü vuccati bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || la || (\<*<2>*>/) || XXIII 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || Idha bhikkhave bhikkhu satindriyam bhāveti || la || ayaü vuccati bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || la || (\<*<3>*>/) || XXIV 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || Idha bhikkhave bhikkhu samādhindriyam bhāveti vivekanissi- taü || pa || ayaü vuccati bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || la || (\<*<4>*>/) || XXV 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || Idha bhikkhave bhikkhu pa¤¤indriyam bhāveti vivekanissitaü || pe || ayaü vuccati bhikkhave asaīkhatagāmimaggo || (\<*<5>*>/) || XXVI (Pa¤cabalāni) 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || Idha bhikkhave bhikkhu saddhābalam bhāveti vivekanissitaü || la || ayaü vuccati bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || (\<*<1>*>/) || XXVII 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || Idha bhikkhave bhikkhu viriyabalam bhāveti vivekanissitaü || la || ayaü vuccati bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || la || (\<*<2>*>/) || XXVIII 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || Idha bhikkhave bhikkhu satibalam bhāveti vivekanissitaü || la || ayaü vuccati bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || la || (\<*<3>*>/) || \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 367]># %% XXIX 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || Idha bhikkhave bhikkhu samādhibalam bhāveti vivekanissitaü || la || ayaü vuccati bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || la || (\<*<4>*>/) || XXX 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || Idha bhikkhave bhikkhu pa¤¤ābalam bhāveti vivekanissitaü [ || la ||] ayaü vuccati bhikkhave asaīkhatagāmi maggo la || (\<*<5>*>/) || XXXI (Sattasambojjhaīgā) 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmimaggo || || Idha bhikkhave bhikkhu satisambojjhaīgam bhāveti vivekanis- sitaü || la || ayaü vuccati bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || (\<*<1>*>/) || XXXII-- XXXVII 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || Idha bhikkhave bhikkhu dhammavicayasambojjhaīgam bhā- veti || la || (\<*<2>*>/) viriyasambojjhaīgam bhāveti || la || (\<*<3>*>/) pãti- sambojjhaīgam bhāveti || la || (\<*<4>*>/) passaddhisambojjhaīgam bhāveti || la || (\<*<5>*>/) samādhi sambojjhaīgam bhāveti || la\<*<1>*>/ || (\<*<6>*>/) upekkhāsambojjhaīgam bhāveti vivekanissitaü virāganis- sitaü nirodhanissitaü vossaggaparināmi || ayaü vuccati bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || la || (\<*<7>*>/) || XXXVIII (Aņņhaīgikamaggo) 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || Idha bhikkhave bhikkhu sammādiņņhim bhāveti vivekanissitaü virāganissititaü nirodhanissitam vossaggaparināmiü || ayaü vuccati bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || la || (\<*<1>*>/) || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 In S1-3 each of these phrases is preceded by katamo ca . . . and followed by vivekanissitaü . . . >/ #<[page 368]># %<368 ASAđKHATA-SAũYUTTAM [XLIII. 12. (1) XXXIX>% XXXIX-- XLIV 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagami maggo || || Idha bhikkhave bhikkhu sammāsaīkappam bhāveti || la || || (\<*<2>*>/) sammāvācam bhāveti || la || || (\<*<3>*>/) sammākammantam bhā- veti || la || || (\<*<4>*>/) sammā-ājãvam bhāveti || la || || (\<*<5>*>/) sammāvā- yāmam bhāveti || la || || (\<*<6>*>/) sammāsatim bhāveti || la\<*<1>*>/ || (\<*<7>*>/) || XLV 1 Asaīkhataü ca vo bhikkhave desissāmi asaīkhatagā- mi¤ca maggaü || taü suõātha || || 2 Katama¤ca bhikkhave asaīkhataü || la || || 3 Katamo ca bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || || Idha bhikkhave bhikkhu samādhim bhāveti vivekanissitaü virāganissitam nirodhanissitam vossaggaparināmiü || ayaü vuccati bhikkhave asaīkhatagāmi maggo || (\<*<8>*>/) || 4 Iti kho bhikkhave desitaü vo mayā asaīkhataü desito asaīkhatagāmi maggo || || 5 Yam bhikkhave satthārā karanãyaü sāvakānaü hitesinā anukampena anukampam upādāya kataü vo tam mayā || || 6 Etāni bhikkhave rukkhamålāni etāni su¤¤āgārāni jhāyatha bhikkhave mā pamādattha mā pacchāvippaņisārino ahuvattha || ayaü vo amhākam anusāsanãti || || ## I-- XLV 1 Ata¤ca\<*<3>*>/ vo bhikkhave desissāmi antagāmi¤ca mag- gaü tam suõātha || || 2 Katama¤ca bhikkhave antaü || pe || || yathā asaīkhataü tathā vitthāretabbaü || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Same remark as for XXXII-XXXVII 2 S1-3 insert here asankhata¤ca- taü suõātha --pe-- katamo ca- -vipassanā ayamo -katamo ca- -samatho ayam vuccati- -anusāsanãti 3 B1-2 anatam; in the uddāna B1 has amataü >/ #<[page 369]># %% ## I-- XLV 1 Anāsava¤ca vo bhikkhave desissāmi anāsavagāmiü ca maggam\<*<1>*>/ || || ## I-- XLV 1 Sacca¤ca vo bhikkhave desissāmi saccagāmiü ca maggam || || ## I-- XLV 1 Pāra¤ca vo bhikkhave desissāmi pāragāmiü ca maggam || || ## I-- XLV 1 Nipuõa¤ca vo bhikkhave desissāmi nipuõagami¤ca maggam || || ## I-- XLV 1 Sududdasa¤ca vo bhikkhave desissāmi\<*<2>*>/ sududdasaga- mi¤ca maggaü || || ## I-- XLV 1 Ajajjaraü\<*<3>*>/ ca vo\<*<4>*>/ bhikkhave desissāmi ajajjaraga- mi¤ca\<*<5>*>/ maggaü || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 In this and the following numbers B1-2 add always taü suõātha || katama¤ca bhikkhave anāsavaü (saccaü etc.) || la (or pa) || || 2 S3 repeats desissāmi 3 S1-3 ajjaraü 4 S3 inserts maggam 5 S1 ajjaraü-; S3 ajjagami¤ca >/ #<[page 370]># %<370 ASAđKHATA-SAũYUTTAM [XLIII. 20. (9)>% ## I-- XLV 1 Dhuva¤ca vo bhikkhave desissāmi dhuvagāmi¤ca maggam || || ## I-- XLV 1 Apalokita¤ca\<*<1>*>/ vo bhikkhave desissāmi apalokitagā- mi¤ca maggaü || || ## I-- XLV 1 Anidassana¤ca vo bhikkhave desissāmi anidassanagā- mi¤ca maggaü || || ## I-- XLV 1 Nippapa¤ca vo bhikkhave desissāmi nippapa¤cagā- mi¤ca maggaü || || ## I-- XLV 1 Santa¤ca vo bhikkhave desissāmi santagāmi¤ca maggaü || || ## I-- XLV 1 Amataüca vo bhikkhave desissāmi amatagāmi¤ca- || || ## I-- XLV 1 Paõãtaüca vo bhikkhave desissāmi paõãtagāmi¤ca- || || ## I-- XLV 1 Siva¤ca vo bhikkhave desissāmi sivagāmi¤ca- || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 apalokinaü ca; S1-3 appaloka¤ca >/ #<[page 371]># %% ## I-- XLV 1 Khema¤ca vo bhikkhave desissāmi khemagāmi¤ca- || || ## I-- XLV 1 Taõhakkhayaü ca vo bhikkhave desissāmi taõhak- khayagamiü ca maggaü || || ## I-- XLV 1 Acchariya¤ca vo bhikkhave desissāmi acchariyagā- mi¤ca maggaü || || ## I-- XLV 1 Abbhuta¤ca vo bhikkhave desissāmi abbhutagāmi¤ca- || || ## I-- XLV 1 Anãtika¤ca vo bhikkhave desissāmi anãtikagāmi¤ca- || || ## I-- XLV 1 Anãtikadhamma¤ca vo bhikkhave desissāmi anãtika- dhammagāmi¤ca maggaü || || ## I-- XLV 1 Nibbāna¤ca vo bhikkhave desissāmi nibbānagāmi¤ca- || || ## I-- XLV 1 Avyāpajjha¤ca vo bhikkhave desissāmi avyāpajjhagāmi¤- ca maggam || || ## I-- XLV 1 Virāga¤ca vo bhikkhave desissāmi virāgagāmi¤ca- || || \<-------------------------------------------------------------------------- >/ #<[page 372]># %<372 ASAđKHATA-SAũYUTTAM [XLIII. 37. (26)>% ## I-- XLV 1 Suddhi¤ca vo bhikkhave desissāmi suddhigāmi¤ca maggam || || ## I-- XLV 1 Mutti¤ca\<*<1>*>/ vo bhikkhave desissāmi muttigāmi¤ca maggaü || || ## I-- XLV 1 Anālaya¤ca vo bhikkhave desissāmi anālayagāmi¤ca maggaü\<*<2>*>/ || || ## I-- XLV 1 Dãpa¤ca vo bhikkhave desissāmi dãpagāmi¤ca maggaü || tam suõātha || || ## I-- XLV 1 Leõā¤ca vo bhikkhave desissāmi leõagami¤ca mag- gaü || || ## I-- XLV 1 Tāõa¤ca vo bhikkhave desissāmi tāõagāmi¤ca mag- gaü || || ## I-- XLV 1 Saraõa¤ca vo bhikkhave desissāmi saraõagāmi¤ca ca maggaü || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 motti¤ca 2 S1-3 add ayaü kho amhākam anusāsanãti >/ #<[page 373]># %% ## I 1 Parāyana¤ca vo bhikkhave desissāmi parāyanagāmi¤- ca maggaü || tam suõātha || || 2 Katama¤ca bhikkhave parāyanaü || || Yo bhikkhave rāgakkhayo dosakkhayo mohakkhayo || idaü vuccati bhik- khave parāyaõaü || || 3 Katamo ca bhikkhave parāyanagāmi maggo || || Kāya- gatā sati || ayaü vuccati bhikkhave parāyanagāmi maggo || || 4 Iti kho bhikkhave desitaü vo mayā parāyanaü desito parāyanagāmi maggo || || 5 Yam bhikkhave satthārā karaõiyaü sāvakānaü hitesinā anukampena anukampam upādāya kataü vo tam mayā || || 6 Etāni bhikkhave rukkhamulāni etāni su¤¤āgārāni jāy- atha bhikkhave mā pamādattha mā pacchāvippatisārino ahuvattha || ayaü vo amhākam anusāsanãti || || II-- XLV Yathā asaīkhataü tathā vitthāretabbaü || || Tatruddānam\<*<1>*>/ || || Asaīkhatam Antam\<*<2>*>/ Anāsavaü\<*<3>*>/ || Sacca¤ca Pāraü Nipuõaü Sududdasaü || Ajajjarantaü\<*<4>*>/ Dhuvam Apalokitaü\<*<5>*>/ || || Anidassanaü Nippapa¤ca Santaü || || Amataü Paõãta¤ca Siva¤ca\<*<6>*>/ Khemam || Taõhakkhayo Acchariya¤ca Abbhutam || Anãtikam Anãtikadhammaü\<*<7>*>/ Nibbānam etaü Sugatena desitaü || || Avyāpajjo Virāgoca || Suddhi Mutti Anālayo || Dãpaü\<*<8>*>/ Leõa¤ca Tāõa¤ca || Saraõa¤ca Parāyanan ti\<*<1>*>/-\<*<39>*>/ || || Asaīkhatasaüyuttaü samattaü\<*<10>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 In S1-3 only 2 B1 Anataü; B2 amatam 3 S1-3 anāsavo 4 S1-3 ajjārantaü 5 B1 apalokinaü; B2 palokitaü; S1 apalokinnaü; S3 apalokiõaü 6 S3 sãta¤ca 7 S1-3 -dhammo 8 S1-3 Dãpo 9 S1-3 parāyana¤cāti 10 B1-2 omit samattaü >/ #<[page 374]># %<374 AVYâKATA-SAũYUTTAM [XLIV. 1. 1>% ## ## 1 Ekaü samayam Bhagavā Sāvatthiyaü viharati Jeta- vane Anāthapiõķikassa ārāme || || 2 Tena kho pana samayena Khemā bhikkhunã Kosalesu cārikam caramānā antarā ca Sāvatthiü\<*<1>*>/ antarā ca Sāketaü Toraõavatthusmiü\<*<2>*>/ vāsām upagatā hoti || || 3 Atha kho rājā Pasenadi\<*<3>*>/ Kosalo Sāketā Sāvatthiü gac- chanto antarā ca Sāketam antarā cā Sāvatthiü Toraõavat- thusmim ekarattivāsam upagacchi || || 4 Atha kho rājā Pasenadi Kosalo a¤¤ataram purisam āmantesi || Ehi tvaü ambho purisa Toraõavatthusmiü tathāråpaü samaõaü vā brāhmaõaü vā jāna yam aham\<*<4>*>/ ajja payiråpāseyyanti\<*<5>*>/ || || Evaü devāti kho so puriso ra¤¤o Pasenadissa\<*<6>*>/ Kosalassa paņissutvā kevalakappaü Toraõavatthusmim\<*<7>*>/ āhiõķanto\<*<8>*>/ nāddasa\<*<9>*>/ tathāråpaü samaõaü vā brāhmaõaü vā yaü\<*<10>*>/ rājā Pasenadi Kosalo payiråpāseyya || || 5 Addasa\<*<11>*>/ kho so puriso Khemam bhikkhuniü Toraõa- vatthusmiü vāsam upagataü || || Disvāna yena rājā Pase- nadi-Kosalo tenupasaīkami || upasaīkamitvā rājānaü Pasenadi-Kosalam etad avoca || || Natthi kho devā Toraõa- vatthusmim tathāråpo samaõo vā brāhmaõo vā yam devo payirupāseyya || atthi ca kho deva Khemā nāma bhikkhunã tassa Bhagavato sāvikā arahato sammāsambuddhassa || tassā kho pana ayyāya\<*<12>*>/ evaü kalyāõo kittisaddo abbhug- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 Sāvatthiyaü 2 B2 inserts ekaratti 3 B1-2 Passenadã always 4 S3 jānamahaü; B2 jānāmatamahaü 5 S1-3 payu-, B1 pari-, B2 patiråpaseyyanti; further on all the MSS payiråpāse- 6 B1-2 passenadã 7 S1-3 toraõavatthum 8 S1-3 anvāhiõķanto 9 S3 B2 na addasa; S1 addasa omitting na 10 Missing in S1-3 11 S1-3 addasā 12 S1-3 pane (S3 õe) yyāya >/ #<[page 375]># %% gato || paõķitā viyattā medhāvinã bahussutā cittakathã\<*<1>*>/ kalyāõapaņibhānā ti ||\<*<2>*>/ taü devo payiråpāsatåti || || 6 Atha kho rājā Pasenadi-Kosalo yena Khemā bhikkhunã tenupasaīkami || upasaīkamitvā Khemam bhikkhunim abhivādetvā ekam antaü nisãdi || || 7 Ekam antaü nisinno kho rājā Pasenadi-Kosalo Khemam bhikkhunim etad avoca || || Kiü nu kho ayye\<*<3>*>/ hoti tathāgato param maraõā ti || || Avyākataü kho etam mahārāja Bhagavatā Hoti tathāgato param maraõāti || || 8 Kim pana ayye\<*<4>*>/ na hoti tathāgato param maraõāti || || Tam\<*<5>*>/ pi kho mahārāja avyākatam Bhagavatā Na hoti tathāgato param maraõā ti || || 9 Kiü nu kho ayye hoti ca na ca hoti tathāgato param- maraõā ti || || Avyākataü kho etam mahārāja Bhagavatā Hoti ca na ca hoti tathāgato param maraõāti || || 10 Kimpanayye\<*<6>*>/ neva hoti na nahoti tathāgato param- maraõāti || || Etam pikho mahārāja avyākatam Bhagavatā Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti || || 11 Kiü nu kho ayye Hoti tathāgato param maraõāti iti puņņhā samānā Avyākataü kho etam mahārāja Bhagavatā Hoti tathāgato param maraõāti vadesi || || Kim panayye\<*<7>*>/ Na hoti tathagato param maraõāti iti puņņhā samānā Etam pi kho mahārāja avyākatam Bhagavatā Na hoti tathāgato param maraõāti vadesi || || Kiü nu kho ayye Hoti ca na ca\<*<8>*>/ hoti tathāgato param maraõāti iti puņņhā samānā Avyā- katam kho etam mahārāja Bhagavatā Hoti ca na ca\<*<3>*>/ hoti tathāgato param maraõā ti vadesi || || Kiü nu kho Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõati iti puņņhā samā- nā Etam pi kho mahārāja avyākatam Bhagavatā Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti vadesi || || Ko nu \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 -kathā 2 B1 -bhāõāti; S3 -bhaõi 3 S1-3 ayyo 4 B1 panayye; B2 panāyye 5 B1-2 etaü 6 B2 panāyye; S1-3 pane (S3 õe)yye 7 S3 panaõeyyaü 8 Missing in S1 >/ #<[page 376]># %<376 AVYâKATA-SAũYUTTAM [XLIV. 1. 12>% kho ayye hetu ko paccayo yena\<*<1>*>/ tam avyākatam Bhaga- vatā ti || || 12 Tena hi mahārāja ta¤¤evettha paņipucchissāmi || ya- thā te khameyya tathā naü vyākareyyāsi || || 13 Taü kim ma¤¤asi mahārāja || atthi te koci gaõako va muddiko vā saīkhāyako vā yo pahoti Gaīgāya vālukam gaõetum Ettakā vālukā iti vā Ettakāni vālukasatāni iti vā Ettakāni vālukasahassāni iti vā Ettakāni vālukasatasahas- sānãti\<*<2>*>/ vā ti\<*<3>*>/ || || No hetam ayye || || 14 Atthi pana te koci\<*<4>*>/ gaõako vā muddiko vā saīkhā- yako vā yo pahoti mahāsamudde udakaü manituü\<*<5>*>/ Ettakāni\<*<6>*>/ udakāëhakāni iti va\<*<7>*>/ Ettakāni udakāëhakasatāni iti vā Ettakāni udakāëhakasahassāni iti vā Ettakāni uda- kāëhakasatasahassānã ti\<*<8>*>/ vā ti\<*<9>*>/ || || No hetam ayye || || Tam kissa hetu || || Mahāyye\<*<10>*>/ samuddo gambhãro appameyyo duppariyo- gāhoti\<*<11>*>/ || || 15 Evam eva kho mahārāja yena råpena tathāgatam pa¤¤āpayamāno pa¤¤āpeyya || taü råpaü tathāgatassa pahãnam ucchinnamålam tālāvatthukatam anabhāvakatam āyatim anuppādakataü || || Råpasaīkhāya vimutto kho mahārāja tathāgato gambhãro appameyyo duppariyogāho\<*<12>*>/ seyyathāpi mahāsamuddo Hoti tathāgato param maraõāti pi\<*<13>*>/ na upeti || Na hoti tathāgato paraü maraõā ti pi na upeti || Hoti ca na ca hoti tathāgato param maraõā ti pi na upeti || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõāti pi na upeti || || 16 Yāya vedanāya tathāgatam pa¤¤āpayamāno pa¤¤ā- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 na (without ye) 2 S1-3 ettikā- vālikā- always 3 S1-3 omit ti 4 Missing in S1-3 5 So S1; S3 miõituü; B1-2 gaõetuü 6 S1 ettikāni always 7 S1-3 udakāëhānivā 8 S1-3 udakāëhasa- ānãti alwqys 9 S1-3 omit ti 10 mahāyyo; B1 mahā 11 S1-3 -gāëhohoti 12 So all the MSS; S3 adds ti 13 S1 hi; S3 hã >/ #<[page 377]># %% peyya || sā vedanā tathāgatassa pahãnā ucchinnamålā tālā- vatthukatā anabhāvakatā āyatim anuppādadhammā || || Ve- danāsaīkhāya\<*<1>*>/ vimutto kho mahārāja tathāgato gambhãro appameyyo duppariyogāho seyyathāpi mahāsamuddo || Hoti tathāgato param maraõāti pi na upeti || Na hoti tathāgato param maraõāti pi na upeti || Hoti ca na hoti- || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti na upeti || || 17 Yāya sa¤¤āya tatthāgataü || pe || || 18 Yehi saīkhārehi tathāgatam pa¤¤āpayamāno pa¤- ¤āpeyya || te saīkhārā tathāgatassa pahãnā ucchinnamålā tālāvatthukatā anabhāvakatā āyatim anuppādhammā || || Saīkhārasaīkhāya vimutto kho mahārāja tathāgato gam- bhãro appameyyo duppariyogāho seyyathāpi mahāsamuddo Hoti tathāgato param maraõā ti pi na upeti || Na hoti tathāgato param maraõā ti na upeti || Hoti ca na ca hoti tathāgato param maraõā ti pi na upeti || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti pi na upeti || || 19 Yena vi¤¤āõena tathāgatam pa¤¤āpayamāno pa¤¤ā- peyya || tam vi¤¤āõam tathāgatassa pahãnam ucchinnamå- laü talāvatthukatam anabhāvakatam āyatim anuppāda- dhammaü || vi¤¤āõasaīkhāya vimutto kho mahārāja tathā- gato gambhiro appameyyo duppariyogāho seyyathāpi mahā- samuddo || Hoti tathāgato param maraõā ti pi na upeti || Na hoti tathāgato param maraõā ti pi na upeti || Hoti ca na ca hoti tathāgato param maraõā ti pi na upeti || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti pi na upetãti || || 20 Atha kho rājā Pasenadi-Kosalo Khemāya bhikkhuniyā bhāsitam abhinanditvā anumoditvā uņņhāyāsanā Khemam bhikkhuniü abhivādetvā padakkhiõaü katvā pakkāmi || || 21 Atha kho rājā Pasenadi-Kosalo aparena samayena yena Bhagavā tenupasaīkami || upasaīkamitvā Bhagavan- tam abhivādetvā ekam antaü nisãdi || 22 Ekam antaü nisinno kho rājā Pasenadi-Kosalo Bha- gavantam etad avoca || || Kiü nu kho bhante hoti tathā- gato param maraõā ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 vedanāyasaīkhāya >/ #<[page 378]># %<378 AVYâKATA-SAũYUTTAM [XLIV. 1. 23>% Avyākataü kho etam mahārāja mayā Hoti tathāgato param maraõā ti || || 23 Kim pana bhante na hoti tathāgato param maraõā ti || || Etam pi kho mahārāja avyākataü mayā Na hoti tathā- gato param maraõā tipe || || 24-25 \<*<1>*>/ || || 26 Kiü nu kho bhante Hoti tathāgato param maraõā ti iti puņņho samāno Avyākataü kho etam mahārāja mayā Hoti tathāgato param maraõā ti vadesi || pe || || Kim pana bhante Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti iti puņņho samāno tam\<*<2>*>/ pi kho mahārāja avyākatam mayā Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti vadesi || || Ko nu kho bhante hetu ko paccayo yena tam avyākatam Bhagavatā ti || || 27 Tena hi mahārāja ta¤¤evettha paņipucchissāmi || yathā te khameyya tathā naü vyākareyyāsi || || 28 Taü kim ma¤¤asi mahārāja || atthi te koci gaõako vā muddiko vā saīkhāyako vā yo pahoti Gaīgāya vālikaü\<*<3>*>/ gaõetum ettakā vālikā iti\<*<4>*>/ vā || pe || ettakāni vālikasata- sahassāni iti\<*<5>*>/ vā ti || || No hetam bhante || || 29 Atthi pana te koci gaõako vā muddiko vā saīkhāyako vā yo pahoti mahāsamudde udakam pametum\<*<6>*>/ ettakāni udakāëhakāni iti vā || pe || ettakāni udakāëhakasatasahassāni\<*<7>*>/ iti vā ti || || No hetam bhante || || Taü kissa hetu || || Mahā\<*<8>*>/ bhante samuddo gambhãro appameyyo duppariyo- gāho ti\<*<9>*>/ || || 30 Evam eva kho mahārāja yenaråpena tathāgatassa pahãnam ucchinnamålaü tālāvatthukatam anabhāvagatam \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Complete in B1-2 2 B1-2 etam 3 B1 vālu- here only 4 S1-3 B2 ettakānivālikānãti (B2 -kāni iti) 5 S1-3 -sahassānãti 6 B1-2 gaõetuü 7 S1-3 udakaëhāni . . . udakaëhasatasahassānãti 8 B1-2 insert hi 9 B1-2 omit ti >/ #<[page 379]># %% āyatim anuppādadhammaü || råpasaīkhāya vimutto kho mahārāja tathāgato gambhãro appameyyo duppariyogāho seyyathāpi mahāsamuddo || Hoti tathāgato param maraõā ti pi na upeti || pe || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti pi na upeti || || 31 Yāya vedanāya || pe || || 32 Yāya sa¤¤āya || || 33 Yehi saīkhārehi || || 34 Yena\<*<1>*>/ vi¤¤āõena tatthāgatam pa¤¤āpayamāno pa¤- ¤āpeyya || taü vi¤¤āõam tathāgatassa pahãnam ucchin- namålaü tālāvatthukatam anabhāvakatam āyatim anuppā- dadhammaü || vi¤¤āõasaīkhāya vimutto kho mahārāja tathāgato gambhãro appameyyo duppariyogāho seyyathāpi mahāsamuddo || Hoti tathāgato param maraõā ti pi na upeti || pe\<*<2>*>/ || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti pi na upetã ti || || 35 Acchariyam bhante abbhutam bhante yatra hi nāma satthuno\<*<3>*>/ sāvikāya ca atthena attho vya¤janena vya¤ja- naü saüsandissati samessati na virodhayissati\<*<4>*>/ yad idam aggapadasmiü || 36 Ekam idāhaü bhante samayam Khemam bhikkhu- nim upasaīkamitvā etam attham apucchiü || sā pi me ayyā etehi padehi etehi vya¤janehi etam attham vyākāsi seyya- thāpi Bhagavā || || Acchariyam bhante abbhutam bhante yatra hi nāma satthu\<*<5>*>/ sāvikāya ca atthena attho\<*<6>*>/ vya¤ja- nena vya¤janaü saüsandissati samessati\<*<7>*>/ na virodhayis- sati\<*<8>*>/ yad idam aggapadasmiü || Handa dāni mayam bhante gacchāma bahukiccā mayam\<*<9>*>/ bahukaraõãyā ti || || Yassa dāni tvam mahārāja kālaü ma¤¤asã ti || || 37 Atha kho rājā Pasenadi Kosalo Bhagavato bhāsitam \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 te 2 Complete in B1 3 B1-2 satthu ceva 4 So B2; S1-3 vibhāyissati; S3 vihāyissati; missing in B1 5 B1-2 satthuceva 6 S1-3 attenattho 7 B1 samissati 8 S3 vibhāyissati; S1 viīgāyissati; B1 vigāyissati 9 B2 has ni; B1 neither >/ #<[page 380]># %<380 AVYâKATA-SAũYUTTAM [XLIV. 2. 1>% abhinanditvā anumoditvā uņņhayāsanā Bhagavantam abhi- vādetvā padakkhiõaü katvā pakkāmãti || || ## 1 Ekaü samayam Bhagavā Vesaliyaü viharati Mahāvane Kåņāgārasālāyaü || || 2 Tena kho pana samayena āyasmā Anurādho\<*<1>*>/ Bhaga- vato avidåre ara¤¤akuņikāyaü viharati || || 3 Atha kho sambahulā a¤¤atitthiyā\<*<2>*>/ paribbājakā yenā- yasmā Anurādho tenupasaīkamiüsu || upasaīkamitvā āyas- matā Anurādhena\<*<3>*>/ saddhim sammodiüsu || sammodanãyaü kathaü sārāõãyaü vãtisāretvā ekamantaü nisãdiüsu || || 4 Ekam antaü nisinnā kho te a¤¤atitthiyā paribbājakā āyasmantam Anurādham\<*<4>*>/ etad avocuü || || Yo so avuso Anurādha\<*<5>*>/ tathāgato uttamapuriso paramapuriso para- mappattipatto taü tathāgato imesu catåsu\<*<6>*>/ ņhānesu pa¤- ¤āpayamāno pa¤¤āpeti || || Hoti tathāgato param maraõā ti vā || Na hoti tathāgato param maraõā ti vā || Hoti na ca hoti tathāgato param maraõā ti vā || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti vā || || Yo so āvuso tathāgato uttamapuriso paramapuriso para- mappattipatto taü tathāgato a¤¤atrimehi catåhi ņhānehi pa¤¤āpayamāno pa¤¤āpeti || || Hoti tathāgato param mara- õāti vā || Na hoti tathāgato param maraõā ti vā || Hoti ca na ca hoti tathāgato param maraõā ti vā || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti vā ti || || Evaü vutte te\<*<7>*>/ a¤¤atitthiyā paribbājakā āyasmantam Anurādham etad avocuü || So\<*<8>*>/ cāyam\<*<9>*>/ bhikkhu navo bhavissati acirapabbajito thero vā pana bālo avyatto ti || || 5 Atha kho te a¤¤atitthiyā paribbājakā āyasmantam Anurādham navavādena ca bālavādena ca apasādetvā uņņhā- yāsanā pakkamiüsu || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 anuruddho 2 S1-3 titthiya here only (S.p.381 n.7) 3 S1 āyasmantam Anuruddhena 4 S1 anuruddhaü 5 Henceforth S1 has Anurādha as the other MSS. 6 S1 catusu; missing in S3 7 Missing in S3 8 S1-3 yo 9 S1 vāyam >/ #<[page 381]># %% 6 Atha kho āyasmato Anurādhassa acirapakkantesu a¤¤a- titthiyesu paribbājakesu\<*<1>*>/ etad ahosi || || Sa ce kho maü te a¤¤atitthiyā paribbājakā uttariü puccheyyuü || kathaü vyākaramāno nu khvāhaü tesam a¤¤ātitthiyānam paribbā- jakānaü vuttavādã ceva Bhagavato assaü na ca Bhagavan- tam abhåtena abbhācikkheyyaü || dhammassa cānudham- mam vyākareyyam na ca koci sahadhammiko vādānupāto gārayhaü ņhānam āgaccheyyāti\<*<2>*>/ || || 7 Atha kho āyasmā Anurādho\<*<3>*>/ yena Bhagavā tenupa- saīkami || upasaīkamitvā Bhagavantam abhivādetvā ekam antaü nisãdi || || 8 Ekam antaü nisinno kho āyasmā Anurādho Bhaga- vantam etad avoca || || Idhāham bhante Bhagavato avidåre ara¤¤akåņikāyam viharāmi || || Atha kho bhante samba- hulā a¤¤atitthiyā paribbājakā yenāhaü tenupasaühamiüsu || upasaīkamitvā mayā\<*<4>*>/ saddhiü sammodiüsu || sammodanã- yaü kathaü sārāõãyaü vãtisāretvā ekam antaü nisãdiüsu || ekam antaü nisinnā kho bhante te\<*<5>*>/ a¤¤atitthiyā paribbā- jakā mam etad avocuü || Yo so āvuso\<*<5>*>/ Anurādha tathāgato uttamapuriso paramapuriso paramapattipatto taü tathā- gato imesu catåsu ņhānesu pa¤¤āpayamāno pa¤¤āpeti || || Hoti tathāgato param maraõā ti vā || pe || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti vā ti || || Evam vutto\<*<6>*>/ ham bhante te a¤¤atitthiye\<*<7>*>/ paribbājake etad avocaü || Yo so avuso tathāgato uttamapuriso paramapuriso parama- pattipatto taü tathāgato a¤¤atrimehi catåhi ņhānehi pa¤- ¤āpayamano pa¤¤āpeti || Hoti tathāgato param maraõā ti vā || pe || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti vā ti || || Evaü vutte bhante te a¤¤atitthiyā paribbājakā mam etad avocuü || Yo\<*<8>*>/ cāyam bhikkhu navo bhavissati acirapabbajito thero vā pana bāloavyatto ti || || Atha kho mam bhante te a¤¤atitthiyā paribbājakā navavādena ca bālavādena ca apasādetvā uņņhāyāsanā pakkamiüsu || || 9 Tassa mayham bhante acirapakkantesu tesu a¤¤atitthi- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in S1-3 2 B1 gacche- 3 S3 has here Anuruddo 4 S1-3 mama 5 Missing in S1-3 6 B1-2 vuttā 7 S1-3 -titthiya as before (S.p.380 n.2) 8 B1 So >/ #<[page 382]># %<382 AVYâKATA-SAũYUTTAM [XLIV. 2. 10>% yesu paribbājakesu etad ahosi || || Sace kho maü te a¤¤a- titthiyā paribbājakā uttariü puccheyyuü kathaü vyākara- māno nu khvāhaü tesam a¤¤atitthiyānaü paribbājakānam vuttavādã ceva Bhagavato assaü na ca Bhagavantam abhåtena abbhācikkheyyaü || dhammassa cānudhammam vyākareyyaü || na ca koci sahadhammiko vādānupāto\<*<1>*>/ gārayhaü ņhānaü āgaccheyyāti\<*<2>*>/ || || 10 Taü kim ma¤¤asi Anurādha råpaü niccaü vā anic- caü vā aniccaü vā ti || || Aniccam bhante || || Yam panāniccaü dukkhaü vā taü sukkhaü vā ti || Dukkham bhante || || Yam panāniccaü dukkhaü vipariõāmadhammam kallaü nu tam samanupassituü Etam mama eso ham asmi eso me attā ti || || No hetam bhante || || Vedanā niccā vā aniccā vā ti || || Sa¤¤ā || || Saīkhārā || || Vi¤¤āõaü niccam vā aniccaü vā ti || || Aniccam bhante || || Yam panāniccaü dukkhaü vā taü sukhaü vā ti || || Dukkham bhante || || Yam panāniccam dukkhaü viparināmadhammaü || kallaü nu taü samanupassituü Etam mama eso ham asmi eso me attā ti || || No hetam bhante || || 11 Tasmā ti ha Anurādha yaü ki¤ci råpam atãtānāgata- paccuppannam ajjhattam vā bahiddhā vā olārikaü vā sukhumaü vā hãnaü va paõãtaü vā || yaü dåre santike vā sabbaü råpaü Netam mama neso ham asmi na meso attā ti || evam etaü yathābhåtaü sammappa¤¤āya daņņhab- bam || || Yā kāci vedanā atãtānāgatapaccuppannā || pe || Yā kāci sa¤¤ā || || Ye keci saīkhārā || || Yaü ki¤ci vi¤¤āõam atãtānāgatapaccuppannam ajjhattaü vā bahiddhā vā oëāri- kaü vā sukhumaü vā hãnaü vā paõãtaü vā || yaü dåre santike vā sabbaü vi¤¤āõaü Netam mama neso ham asmi \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 -nuvādo 2 B1 gacche- >/ #<[page 383]># %% na me so attā ti evam etaü yathābhåtam sammappa¤¤āya daņņhabbaü ū|| || 12 Evam passam Anurādha\<*<1>*>/ sutavā ariyasāvako råpas- mim pi nibbindati vedanāya pi nibbindati sa¤¤āya pi nibbindati saīkhāresu pi nibbindati vi¤¤āõasmim\<*<2>*>/ pi nibbindati || || Nibbindaü virajjati virāgā vimuccati Vimuttasmiü vimuttam iti\<*<3>*>/ ¤āõaü hoti || || Khãõā jāti vusitam brahmacariyaü || kataü karaõãyaü || nāparam itthattāyāti pajānāti || || 13 Taü kim ma¤¤asi Anurādha || Råpaü tathāgato ti samanupassasã ti\<*<4>*>/ || || No hetam bhante || || Vedanaü tathāgato ti samanupassasã ti || || No hetam bhante Sa¤¤aü tathāgato ti samanupassasã ti || || No hetam bhante || || Saīkhāre tathāgato ti samanupassasã ti || || No hetam bhante || || Vi¤¤āõaü tathāgato ti samanupassasã ti || || No hetam bhante || || 14 Taü kim ma¤¤asi Anurādha || Råpasmim tathāgato ti samanupassasã ti || No hetam bhante || || A¤¤atra råpā tathāgato ti samanupassasãti || || No hetam bhante || || 15 Vedanāya || pa || a¤¤atra vedanāya || pa || || 16 Sa¤¤āya || pa || a¤¤atra sa¤¤āya || pa || 17 Saīkhāresu || pa || a¤¤atra saīkhārehi || pa || || 18 Vi¤¤āõasmim tathāgato ti samanupassasi ti || || No hetam bhante || || A¤¤atra vi¤¤āõaü tathāgato ti samanupassasã ti || || No hetam bhante || || 19 Taü kim ma¤¤āsi Anurādha || Råpaü\<*<5>*>/ vedanā sa¤¤ā\<*<6>*>/ saīkhārā\<*<7>*>/ viõõāõaü tathāgato ti samanupassasã ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 Anuruddha 2 B1 vi¤¤āõe 3 B1-2 vimuttamhãti 4 B1 samanupassãti always 5 råpa 6 S1-3 vedanaüsa¤¤aü 7 S1-3 B1 saīkhārā >/ #<[page 384]># %<384 AVYâKATA-SAũYUTTAM [XLIV. 2. 20>% No hetam bhante || || 20 Taü kim ma¤¤asi Anurādha ayaü so aråpã avedano asa¤¤ã asaīkhāro avi¤¤āõo tathāgato ti samanupassasã ti || || No hetam bhante || || 21 Ettha\<*<1>*>/ te Anurādha diņņheva dhamme saccato thetato tathāgate\<*<2>*>/ anupalabbhyamāne\<*<3>*>/ kallaü nu taü veyyākaraõaü || Yo\<*<4>*>/ so āvuso tathāgato uttamapuriso paramapuriso paramapattipatto taü tathāgato a¤¤atrimehi catåhi ņhānehi pa¤¤āpayamāno pa¤¤āpeti || || Hoti tathā- gato param maraõā ti vā || la || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti vā || || No hetam bhante || || 22 Sādhu sādhu\<*<5>*>/ Anurādha pubbe cāham\<*<6>*>/ Anurādha etarahi ca dukkha¤ ceva\<*<7>*>/ pa¤¤āpemi dukkhassa ca nirod- hanti || || ## 1 Ekaü samayam āyasmā ca Sāriputto āyasmā ca Mahā Koņņhiko\<*<8>*>/ Bārāõasiyaü viharanti Isipatane Migadāye || || 2 Atha kho āyasmā Mahā-Koņņhiko sāyaõhasamayam patisallānā pavuņņhito\<*<9>*>/ yenāyasmā Sāriputto tenupasaī- kami || upasaīkamitvā āyasmatā Sāriputtena saddhim sam- modi || sammodanãyaü kathaü sārāõãyaü vãtisāretvā ekam antaü nisãdi || || 3 Ekam antaü nisinno kho āyasmā Mahā-Koņņhiko āyasmantaü Sāriputtam etad avoca || || Kiü nu kho avuso Sāriputta || hoti tathāgato param maraõā ti || || Avyākatam kho etam āvuso Bhagavatā Hoti tathāgāto param maraõā ti || || 4 Kim panāvuso na hoti tathāgato param maraõā ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 inserts ca 2 S1-3, B1 -gato 3 B1 -labbhyamāno 4 S1-3 vyākaraõāya 5 Not repeated in S1-3 6 S1-3 vāhum 7 B1 dukkha¤¤eva 8 S3 koņņhito; S1 koķķhito both always 9 S1-3 vuņņhito >/ #<[page 385]># %% Etampi kho āvuso avyākatam Bhagavatā Na hoti tathā- gato param maraõā ti || || 5 Kiü nu kho āvuso hoti ca na ca hoti tathāgato param maraõā ti || || Etam pi kho āvuso avyākatam\<*<1>*>/ Bhagavatā Hoti ca na ca hoti tathāgato param maraõā ti || 6 Kim panāvuso\<*<2>*>/ neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti || Etam pi kho āvuso avyākatam Bhagavatā Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti || || 7 Kiü nu kho āvuso Hoti tathāgato param maraõā ti iti puņņho samāno avyākataü kho etam āvuso Bhagavatā Hoti tathāgato param maraõā ti vadesi || pe || || Kim panāvuso Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti iti puņņho samāno Etam pi kho āvuso avyākatam Bhagavatā Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti vadesi || || Ko nu kho āvuso hetu ko paccayo yenetam avyākatam Bhagavatā ti || || 8 Hoti tathāgato param maraõā ti kho āvuso råpagatam etaü || Na hoti tathāgato param maraõā ti råpagatam etam || Hoti ca na ca\<*<3>*>/ hoti tathāgato param maraõā ti råpagatam etaü || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti råpagatam etaü || || 9 Hoti tathāgato param maraõā ti kho āvuso vedanā- gatam etaü || Na hoti tathāgato param maraõā ti vedanā- gatam etaü || Hoti ca na ca hoti tathāgato param maraõā ti vedanāgatam etam || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti vedanāgatam etam || || 10 Hoti tathāgato param maraõā ti kho āvuso sa¤¤ā- gatam etaü || Na hoti tathāgato param maraõā ti sa¤¤ā- gatam etam || || Hoti ca na ca hoti tathāgato param maraõā ti sa¤¤āgatam etaü || Neva hoti na na hoti tathā- gato param maraõā ti sa¤¤āgatam etaü || || 11 Hoti tathāgato param maraõā ti kho āvuso saīkhāra- \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 avyākatam kho etam avuso . . .; B2 avyākataü āvuso Bhagavatā 2 B1 pana āvuso 3 Missing in S1-3 always >/ #<[page 386]># %<386 AVYâKATA-SAũYUTTAM [XLIV. 3. 12>% gatam etam || Na hoti tathāgato param maraõā ti saīkhāra- gatam etam || Hoti ca na ca hoti tathāgato param maraõā ti saīkhāragatam etaü || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti saīkhāragatam etaü || || 12 Hoti tathāgato param maraõā ti kho āvuso vi¤¤āõa- gatam etam || Na hoti tathāgato param maraõā ti vi¤¤āõa- gatam etam || Hoti ca na ca hoti tathāgato param maraõā ti vi¤¤āõagatam etaü || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti pi vi¤¤āõagatam etam || || 13 Ayaü kho āvuso hetu ayam paccayo yena tam\<*<1>*>/ avyākatam Bhagavatā ti || || ## 1 Ekaü samayam āyasmā ca Sāriputto āyasmā ca Mahā- Koņņhiko\<*<2>*>/ Bārāõasiyaü viharantipe IsipataneMigadāye|| || 2-7 \<*<3>*>/ Ko nu kho āvuso hetu ko paccayo yenetam avyāka- tam Bhagavatā ti || || 8 Råpaü kho āvuso ajānato apassato yathābhåtaü || råpa- samudayam\<*<4>*>/ ajānato apassato yathābhåtaü || råpanirodham ajānato apassato yathābhåtaü || råpanirodhagāminim paņi- padam ajānato apassato yathābhåtaü || Hoti tathāgato param maraõā ti pissa hoti || Na hoti tathāgato param maraõā ti pissa hoti || Hoti ca na ca\<*<5>*>/ hoti tathāgato param maraõā ti pissa hoti || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti pissa hoti || || 9-11 Vedanaü || || Sa¤¤aü || || Saīkhāre || || 12 Vi¤¤āõaü ajānato apassato yathābhåtam || vi¤¤āõa- samudayam ajanato apassato yathābhåtaü || vi¤¤āõaniro- dham ajānato apassato yathābhåtaü || vi¤¤āõanirodhayā- minim paņipadam ajānato apassato yathābhåtam Hoti tathāgato param maraõā ti pissa hoti || Na hoti tathāgato \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B2 yenetaü 2 S3 koņņhito; S1 koķķhito as before 3 B1-2 insert here sā yeva pucchā 4 S1-3 råpassasamudayaü 5 Missing as before in S1-3 always >/ #<[page 387]># %% param maraõā ti pissa hoti || Hoti ca na ca hoti tathāgato param maraõā pissa hoti || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti pissa hoti || || 13 Råpaü ca kho āvuso jānato passato yathābhåtam || råpasamudayaü jānato passato yathābhåtaü || råpani- rodhaü jānato passato yathābhåtaü || råpanirodhagāminim paņipadaü jānato passato yathābhåtaü Hoti tathāgato param maraõā ti pissa na hoti || 14,15,16 Vedanaü || || Sa¤¤aü || || Saīkhāre || || 17 Vi¤¤āõaü jānato passato yathābhåtaü || vi¤¤āõa samudayaü jānato passato yathābhåtaü || vi¤¤āõaniro- dhaü jānato passato yathābhåtaü || vi¤¤āõanirodhagā- minim paņipadaü jānato passato yathābhåtam Hoti tathā- gato param maraõā ti pissa na hoti || Na hoti tathāgato param maraõā ti pissa na hoti || pe || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti pissa na hoti || || 18 Ayaü kho āvuso hetu ayam paccayo yena tam\<*<1>*>/ avyākatam Bhagavatā ti || || ## 1 Ekaü samayam āyasmā ca Sāriputto āyasmā ca Mahā-Koņņhiko\<*<2>*>/ Bārāõasiyaü viharanti Isipatane Miga- dāye || pe || 2-7 \<*<3>*>/ Ko nu kho āvuso hetu ko paccayo yena tam\<*<1>*>/ avyā- katam Bhagavatā ti || || 8 Råpe kho āvuso avigatarāgassa avigatachandassa avigatapemassa avigatapipāsassa avigatapariëāhassa avi- gatataõhassa Hoti tathāgato param maraõā ti pissa hoti || pe || Neva hoti na na hoti param maraõā ti pissa hoti || || 9-11 Vedanāya || || Sa¤¤āya || || Saīkāresu || || 12 Vi¤¤āõe avigatarāgassa\<*<4>*>/ avigatachandassa avigata- pemassa avigatapipāsassa avigatapariëāhassa avigatataõ- hassa Hoti tathāgato param maraõā ti pissa hoti || pe || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 yenetam 2 S1-3 koņņhito 3 B1-2 insert here sā yeva pucchā 4 S1 avãta- >/ #<[page 388]># %<388 AVYâKATA-SAũYUTTAM [XLIV. 5. 13>% Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti pissa hoti || || 13 Råpe ca kho āvuso vigatarāgassa || pa\<*<1>*>/ || 14-16 Vedanāya\<*<2>*>/ || || Sa¤¤āya || || Saīkhāresu || || 17 Vi¤¤āõe vigatarāgassa\<*<3>*>/ vigatachandassa vigatape- massa vigatapipāsassa vigatapariëāhassa vigatataõhassa Hoti tathāgato param maraõā ti pissa na hoti || pe || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti pissa na hoti || || 18 Ayaü kho āvuso hetu ayam paccayo yena tam\<*<4>*>/ avyākatam Bhagavatā ti || || ## 1 Ekaü samayam āyasmā Sāriputto āyasmā ca Mahā- koņņhiko\<*<5>*>/ Bārāõasiyaü viharanti Isipatane Migadāye || || 2 Atha kho āyasmā Sāriputto sāyaõhasamayam paņi- sallānā vuņņhito yenāyasmā Mahā-Koņņhiko tenupasaī- kami || upasaīkami āyasmatā Mahā-Koņņhikena saddhim sammodi || sammodanãyaü sāraõãyaü vãtisāretvā ekam antaü nisãdi || || 3 Ekam antaü nisinno kho āyasmā Sāriputto āyasman- tam Mahā-Koņņhikam etad avoca || || Kiü nu kho āvuso Koņņhika\<*<6>*>/ hoti tathāgato param maraõā ti || pe || kim panā- vuso Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõa ti iti puņņho samāno Etam pi kho āvuso avyākatam Bhagavatā Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti vadesi || || Ko nu kho āvuso hetu ko paccayo yena tam\<*<7>*>/ avyākatam Bhagavatā ti\<*<8>*>/ || || I 4 Råpārāmassa kho āvuso råparatassa råpasammudi- tassa\<*<9>*>/ råpanirodham ajānato apassato yathābhåtaü Hoti \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Complete in S1-3 2 Missing in S1-3 3 S1-3 vãta- 4 B1-2 yenetaü 5 S1-3 -koņņhito always 6 S1 koņņita 7 B1-2 yenetaü 8 S1-3 omit ti 9 S1-3 -samuditassa (further on sammu-); B2 pamuditassa always >/ #<[page 389]># %% tathāgato param maraõā ti pissa hoti || Na hoti tathāgato param maraõā ti pissa hoti || Hoti ca na ca hoti tathā- gato param maraõā ti pissa hoti || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti pissa hoti || || Vedanārā- massa kho āvuso vedanāratassa vedanāsammuditassa vedanānirodham ajānato apassato yathābhåtaü Hoti tathāgato param maraõā ti pissa hoti || pe || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti pissa hoti || || Sa¤¤ā- rāmassa kho āvuso || || Saīkhārarāmassa kho āvuso || || Vi¤¤āõārāmassa kho āvuso vi¤¤āõaratassa vi¤¤āõasam- muditassa vi¤¤āõanirodham ajānato apassato yathābhåtaü Hoti tathāgato param maraõā ti || pe || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti pissa hoti || || 5 Na råpārāmassa kho āvuso na råparatassa na råpa- sammuditassa råpanirodhaü jānato passato yathābhåtam Hoti tathāgato param maraõā ti pissa na hoti || pe || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti pissa na hoti || || Na vedanārāmassa kho āvuso || la\<*<1>*>/ || Na sa¤¤ārāmassa kho āvuso || Na saīkhārārāmassa kho āvuso || || Na vi¤¤āõā- rāmassa kho āvuso na vi¤¤āõaratassa na vi¤¤āõa- samuditassa vi¤¤āõanirodhaü jānato passato yathābhåtaü Hoti tathāgato param maraõā ti pissa na hoti || pe || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti pissa na hoti || || 6 Ayaü kho āvuso hetu ayam paccayoyena tam\<*<2>*>/ avyākatam Bhagavatā ti || || II 7 Siyā panāvuso a¤¤o pi pariyāyo yena\<*<3>*>/ tam avyākatam Bhagavatā ti || || Siyā āvuso || || 8 Bhavārāmassa kho āvuso bhavaratassa bhavasam- muditassa bhavanirodham ajānato apassato yathābhåtaü Hoti tathāgato param maraõāti pissa hoti || pe || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti pissa hoti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Little more developed in S1-3 2 B1 yenetam 3 B1 adds pariyayena >/ #<[page 390]># %<390 AVYâKATA-SAũYUTTAM [XLIV. 6.>% 9 Na bhavārāmassa kho āvuso na bhavaratassa na bhavasammuditassa bhavanirodham jānato passato yathā- bhåtaü Hoti tathāgato param maraõā ti pissa na hoti || pe || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti pissa na hoti || 10 Ayam pi kho āvuso pariyāyo yena tam\<*<1>*>/ avyākatam Bhagavatā ti || || III 11 Siyā panāvuso a¤¤o pi pariyāyo yena tam\<*<1>*>/ avyākatam Bhagavatā ti || || Siyā āvuso || || 12 Upādānārāmassa kho āvuso upādānaratassa upādāna- sammuditassa upādānanirodham ajānato apassato yathā- bhåtaü Hoti tathāgato param maraõā ti pissa hoti || pe || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti pissa hoti || || 13 Na upādānārāmassa kho āvuso na upādānaratassa na upādānasammuditassa upādānanirodham jānato passato yathābhåtaü Hoti tathāgato param maraõā ti pissa na hoti || pe || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti pissa na hoti || || 14 Ayam pi kho āvuso pariyāyo || yena tam\<*<2>*>/ avyākatam Bhagavatā ti || || IV 15 Siyā panāvuso a¤¤o pariyāyo yena tam vyākatam Bhagavatā ti || || Siyā āvuso || || 16 Taõhārāmassa kho āvuso taõhāratassa taõhāsam- muditassa taõhānirodham ajānato apassato yathābhåtaü Hoti tathāgato param maraõā ti pissa hoti || pe || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti pissa hoti || || 17 Na taõhāramassa kho āvuso na taõhāratassa na taõhāsammuditassa taõhānirodham jānato passato yathā- bhåtaü Hoti tathāgato param maraõā ti pissa na hoti || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1-2 yenetaü 2 B1-2 yenetam >/ #<[page 391]># %% pe || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti pissa na hoti || || 18 Ayam pi\<*<1>*>/ kho āvuso pariyāyo yena tam\<*<2>*>/ avyākatam Bhagavatā ti || || V 19 Siyā panāvuso a¤¤o pi pariyāyo yena tam\<*<2>*>/ avyākatam Bhagavatā ti || || Ettha dāni āvuso Sāriputta ito uttariü kim icchasi || taõhāsaīkhayavimuttassa\<*<3>*>/ āvuso Sāriputta bhikkhuno vaķķhaü\<*<4>*>/ natthi pa¤¤āpanāyā ti || || ## 2 Atha kho Vacchagotto paribbājako yenāyasmā Mahā- Moggalāno\<*<5>*>/ tenupasaīkami || upasaīkamitvā āyasmatā Mahā-Moggalānena saddhiü sammodi || sammodanãyaü kathaü sārānãyaü vãtisāretvā ekam antaü nisãdi || || 3 Ekam antaü nisinno kho Vacchagotto paribbājako āyasmantam Mahā-Moggalānam etad avoca || || Kiü nu kho Moggalāna sassato loko ti || || Avyākataü kho etam Vaccha\<*<6>*>/ Bhagavatā Sassato\<*<7>*>/ loko ti || || 4 Kim pana\<*<8>*>/ bho Moggalāna asassato loko ti || || Etam pi kho Vaccha\<*<1>*>/ avyākatam Bhagavatā Asassato loko ti || || 5 Kiü nu kho bho Moggalāna antavā loko ti || || Avyākataü kho etam Vaccha\<*<9>*>/ Bhagavatā Antavā loko ti || || 6 Kim pana\<*<10>*>/ bho Moggalāna anantavā loko ti || || Etam pi kho Vaccha avyākatam Bhagavatā Anantavā loko ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in S1-3 2 B1-2 yenetaü 3 B2 S1-3 -saīkhāya- 4 B1 vattaü; B2 pa (?) 5 S1-3 mogallān-o, as usual, always 6 S1-3 vacchagotta 7 B2 antavā 8 B1 panāvuso 9 S1-3 vacchagotta, as before 10 B1 inserts kho >/ #<[page 392]># %<392 AVYâKATA-SAũYUTTAM [XLIV. 7. 7>% 7 Kiü nu kho bho Moggalāna taü jãvaü taü sarã- ranti || || Avyakātaü kho etam Vaccha\<*<1>*>/ Bhagavatā Taü jãvaü taü sarãran ti || || 8 Kim pana kho Moggalāna a¤¤aü jãvam a¤¤aü sarãranti || || Etam pi kho Vaccha avyākatam Bhagavatā A¤¤aü jãvam a¤¤aü sarãranti || || 9 Kiü nu kho\<*<2>*>/ Moggalāna hoti tathāgato param maraõā ti || || Avyākataü kho etaü Vaccha\<*<3>*>/ Bhagavatā Hoti tathā- gato param maraõā ti || || 10 Kim pana bho Moggalāna na hoti tathāgato param maraõā ti || || Etam pi kho Vaccha avyākatam Bhagavatā Na hoti tathāgato param maraõā ti || || 11 Kiü nu kho bho Maggalāna hoti ca na ca hoti tathā- gato param maraõā ti || || Avyākataü kho etam Vaccha Bhagavatā Hoti ca na ca hoti tathāgato param maraõā ti || || 12 Kim pana bho Moggalāna neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti || || Etam pi kho Vaccha avyākatam Bhagavatā Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti || || 13 Ko nu kho bho Moggalāna hetu ko paccayo yena a¤¤atitthiyānam paribbājakānam evam puņņhānam evam vyākaraõaü\<*<4>*>/ hoti || || Sassato lokoti vā || Asassato loko ti vā || Antavā loko ti vā || Anantavā loko ti vā || Taü jãvaü taü sarãran ti va A¤¤aü jãvam a¤¤aü sarãranti vā || Hoti tathāgato param maraõā ti vā || Na hoti tathāgato param maraõā ti vā || Hoti ca na ca hoti tathāgato param maraõā ti vā || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti vā || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1 vacchagotta 2 B1-2 Kim pana bho 3 S1 vacchagotta; this answer and the following query are missing in S3 (by blunder of the copyist) 4 B1-2 veyyākaraõaü always >/ #<[page 393]># %% 14 Ko pana bho Moggalāna hetu ko paccayo yena samaõassa Gotamassa evaü puņņhassa na evaü vyāka- raõaü hoti || Sassato loko ti pi || Asassato loko ti pi || Antavā loko ti pi || Anantavā loko ti pi || Tam jãvaü taü sarãran ti || A¤¤aü jãvam a¤¤aü sarãran ti pi || Hoti tathāgato param maraõā ti pi || Na hoti tathāgato param maraõā ti pi || Hoti ca na ca hoti tathāgato param maraõā ti pi || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti pi ti || || 15 A¤¤atitthiyā ca\<*<1>*>/ kho Vaccha paribbājakā cakkhum Etam mama eto ham asmi eso me attā ti samanupassanti || sotam || ghānam || jãvham Etam mama eso ham asmi eso me attā ti || kāyam || manam Etam mama eso ham asmi eso me attā ti samanupassanti || tasmā a¤¤atitthiyānam parib- bājakānam evam puņņhānam evam veyyākaraõaü hoti || Sassato loka ti vā || pe || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti vā || || 16 Tathāgato ca kho Vaccha arahaü sammāsambuddho cakkhuü Netam mama neso ham asmi na meso attā ti samanupasati || sotaü || ghānaü || jivhaü Netam mama neso ham asmi na me so attā ti || samanupassati || kāyaü || manaü Netam mama neso ham asmi na meso attā ti samanupassati || tasmā tathāgatassa evam puņņhassa na\<*<2>*>/ evaü veyyākaraõaü hoti Sassato loko ti pi || pe || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti pi ti || || 17 Atha kho Vacchagotto paribbājako uņņhayāsanā yena Bhagavā tenupasaīkami || upasaīkamitvā Bhagavatā sad- dhiü sammodi || sammadanãyaü kathaü sārāõãyaü vãti- sāretvā ekam antaü nisãdi || 18 Ekam antaü nisinno kho Vacchagotto Bhagavantam etad avoca || kiü nu kho bho Gotama Sassato loko ti || || Avyākatam kho etam Vaccha mayā Sassato loko tipe || || 19-26 || || 27 Kim pana bho Gotama neva hoti na na hoti tathā- gato param maraõā ti || || Etam pi kho Vaccha avyākatam mayā Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in S3 2 Missing in S1-3 >/ #<[page 394]># %<394 AVYâKATA-SAũYUTTAM [XLIV. 7. 28>% 28 Ko nu kho bho Gotama hetu ko paccayo yena a¤¤atitthiyānam paribbājakānam evam puņņhānam evaü vyākaraõam hoti Sassato loko ti vā\<*<1>*>/ || pe || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti vā || || Ko pana bho Gotama hetu kho paccayo yena bhoto Gotamassa evam puņņhassa na evaü vyākaraõaü hoti || Sassato loko ti pi || pe || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti pã ti || || 29 A¤¤atitthiyā Vaccha\<*<2>*>/ paribbājakā cakkhuü Etam mama eso ham asmi eso me attā ti samanupassanti || pe || jivham Etam mama eso ham asmi eso me attā ti samanu- passanti || pe || kāyaü || manaü Etam mama eso ham asmi eso me attā ti samanupassanti || || Tasmā a¤¤atitthiyānam paribbājakānaü evam puņņhānam evam vyākaraõaü hoti || Sassato loko ti vā || pe || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti vā\<*<3>*>/ || || 30 Tathāgato ca\<*<4>*>/ kho Vaccha arahaü sammāsam- buddho cakkhuü Netam mama neso ham asmi na meso attā ti samanupassati || sotaü || ghānaü || jivhaü || kāyaü || manaü Netam mama neso ham asmi na meso attā ti samanupassati || || Tasmā tathāgatassa evam puņņhassa na\<*<5>*>/ evaü vyākaraõaü hoti || Sassato loko ti pi\<*<6>*>/ || Asassato loko ti pi || Antavā loko ti pi || Anantavā loko ti pi || Taü jivaü taü sarãranti pi || A¤¤aü jãvam a¤¤aü sarãranti pi || Hoti tathāgato param maraõā ti pi || Na hoti tathāgato param maraõā ti pi || Hoti ca na ca hoti tathāgato param maraõā ti pi || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti pi ti || || 31 Acchariyam bho Gotama abbhutam bho Gotama yatra hi nāma satthussa ca\<*<7>*>/ sāvakassa ca atthena attho vya¤janena vya¤janaü saüsandissati samessati\<*<8>*>/ na vihā- yissati\<*<9>*>/ yadidam aggapadasmiü || || 32 Idānāham bho Gotama samaõam Mahā-Moggalānam \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in S1-3 2 Missing in S1-3 3 Missing in S1-3 4 S1-3 va 5 Missing in S1-3 6 S1-3 vā 7 B1-2 satthu ca 8 B1 samissati 9 B1 vigāyissati; B2 virodhayissati >/ #<[page 395]># %% upasaīkamitvā etam attham apucchiü || samaõo pi Mogga- lāno etehi padehi etehi vya¤janehi etam\<*<1>*>/ atthaü vyākāsi seyyathāpi bhavaü Gotamo || || Acchariyam bho Gotama abbhutam bho Gotama yatra hi nāma satthussa ca sāva- kassa ca atthena attho vya¤janena vya¤janaü saüsandis- sati samessati na vihāyissati yadidam aggapadasmin ti\<*<2>*>/ || || ## 2 Atha kho Vacchagotto paribbājako yena Bhagavā tenupasaīkami || upasaīkamitvā Bhagavatā saddhiü sam- modi || sammodanãyam kathaü sārāõãyaü vãtisāretvā ekam antaü nisãdi || || 3 Ekam antaü nisinno kho Vacchagotto paribbājako Bhagavantam etad avoca || || Kiü nu kho bho Gotama sassato loko ti || || Avyākataü kho etaü Vaccha mayā Sassato loko tipe || || 4-11 || || 12 Kim pana bho Gotama neva hoti na na hoti tathā- gato param maraõā ti || || Etam pi kho Vaccha avyākatam mayā Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti || || 13 Ko nu kho bho Gotama hetu ko paccayo yena a¤¤a- titthiyānam paribbājakānam evam puņņhānam evaü vyākaraõaü hoti Sassato lokoti vā || pe || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti vā || || Ko pana bho Gotama hetu ko paccayo yena bhoto Gotamassa evam puņņhassa na\<*<3>*>/ evaü vyākaraõaü hoti || Sassato loko ti pi || pe || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti pã ti || || 14 A¤¤atitthiyā kho Vaccha paribbājakā råpam attato samanupassanti || råpavantaü vā attānam attani vā råpaü råpasmiü vā attānaü || Vedanam attato samanupassanti || pe || || Sa¤¤aü || || Saīkhāre || || Vi¤¤ānam attato sama- nupassanti || vi¤¤āõavantaü vā attānaü attani vā vi¤¤ā- õaü vi¤¤āõasmiü vā attānaü || tasmā a¤¤atitthiyānam \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B1 tam 2 Same remarks as for the paragraph 31 3 S1-3 put na after Gotamassa >/ #<[page 396]># %<396 AVYâKATA-SAũYUTTAM [XLIV. 8. 15>% paribbājakānam evam puņņhānam evaü vyākaraõam hoti || Sassato loko ti vā || pe || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti vā || || 15 Tathāgato ca kho Vaccha arahaü sammāsambuddho na råpam attato samanupassati || na råpavantaü vā attā- naü na attani vā\<*<1>*>/ råpam na råpasmiü vā\<*<1>*>/ attānam || na vedanam attato samanupassati || pe || na sa¤¤aü || na saī- khāre || na vi¤¤āõam attato samanupassati || na vi¤¤āõavan- taü vā attānam na attani vā\<*<2>*>/ vi¤¤āõaü na vi¤¤āõasmiü vā attānam || || Tasmā tathāgatassa evam puņņhassa na evaü vyākaraõaü hoti || || Sassato loko ti pi || pe || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti pi ti || || 16 Atha kho Vacchagotto paribbājako uņņhayāsanā yenā- yasmā Mahā-Moggalāno tenupasaīkami || upasaīkamitvā āyasmatā Mahā-Moggalānena saddhiü sammodi || sammo- danãyaü kathaü sārāõãyaü vãtisāretvā ekam antaü nisãdi || || 17 Ekam antam nisinno kho Vacchagotto paribbājako āyasmantam Mahā-Moggalānam etad avoca || || Kiü nu kho bho Moggalāna sassato loko ti || || Avyākataü kho etam Vaccha Bhagavatā Sassato loko ti || || 18-26 ||pe|| || 27 Kim pana bho Moggalāna neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti || || Etam\<*<3>*>/ pi kho Vaccha avyākatam Bhagavatā Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti vā || || 28 Ko nu kho bho Moggalāna hetu ko paccayo yena a¤¤atitthiyānam paribbājakānam evam puņņhānam evaü vyākaraõaü hoti || Sassato loko ti vā || pe || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti || || Ko pana bho\<*<4>*>/ Mogga- lāna hetu ko paccayo yena samaõassa Gotamassa evam puņņhassa na evaü vyākaraõaü hoti || Sassato loko ti pi || pe || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti pã ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in S1-3 2 Missing in S1-3 3 S1-3 evam 4 Missing in S1-3 >/ #<[page 397]># %% 29 A¤¤ātitthiyā kho Vaccha paribbājakā råpam attato samanupassanti || råpavantaü vā attānaü attani vā råpaü råpasmiü vā attānaü || Vedanaü || Sa¤¤aü || Saīkhāre || Vi¤¤ānam attato samanupassanti || vi¤¤āõavantaü vā attā- naü attani vā vi¤¤āõaü vi¤¤āõasmiü vā attānaü || || Tasmā a¤¤atitthiyānam paribbājakānam evam puņņhā- nam evam vyākaraõaü hoti || Sassato loko ti vā || pe || Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti vā || || 30 Tathāgato ca kho Vaccha arahaü sammāsambuddho na råpam attato samanupassati || na råpavantaü vā attā- naü na attani vā\<*<1>*>/ råpaü na råpasmiü vā\<*<1>*>/ attānam || Na vedanaü || Na sa¤¤aü || Na saīkhāre || Na vi¤¤āõam attato samanupassati || na vi¤¤āvantaü vā\<*<1>*>/ attānam na attani vā\<*<1>*>/ vi¤¤āõaü na vi¤¤āõasmim vā\<*<1>*>/ attānaü || || Tasmā tathāgatassa evam puņņhassa na evam vyākaraõaü hoti || || Sassato loko ti pi || Asassato loko ti pi || Antavā loko ti pi || Anantavā loko ti pi || Taü jivaü taü sarãran ti pi || A¤¤aü jãvam a¤¤aü sarãranti pi || Hoti tathāgato param maraõā ti || Na hoti tathāgato param maraõā ti pi || Hoti ca na ca hoti tathāgato param maraõā ti pi || Neva hoti na na hoti tathā- gato param maraõā ti pã ti || || 30 Acchariyam bho Moggalāna abbhutam bho Mogga- lāna yatra hi nāma satthu\<*<2>*>/ ca sāvakassa ca atthena attho\<*<3>*>/ vya¤janena vya¤janaü saüsandissati samessati na vihāyis- sati\<*<4>*>/ yad idam aggapadasmiü || || 31 Idānāham bho Moggalāna samaõaü Gotamam upa- saīkamitvā etam attham appucchiü || samaõo pi Gotamo etehi padehi etehi vya¤janehi etam attham vyākāsi seyya- thāpi bhavaü Moggalāno || || Acchariyam bho Moggalāna abbhutam bho Moggalāna yatrahi nāma satthu ca sāva- kassa ca atthena attho\<*<5>*>/ vya¤janehi vya¤janaü saüsandis- sati samessati na vihāyissati\<*<6>*>/ yad idam aggapadasmin ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 Missing in S1-3 2 So all the MSS. here and further on 3 S1-3 atthenattho 4 B1 vigāyissati; B2 virodhayissati 5 S1-3 atthenatthaü 6 As in 30 (S. n.4), but S1 seems to have viīgāyissati >/ #<[page 398]># %<398 AVYâKATA-SAũYUTTAM [XLIV. 9. 2>% ## 2 Atha kho Vacchagotto paribbājako yena Bhagavā tenupasaīkami || upasaīkamitvā Bhagavatā saddhiü sam- modi || sammodanãyaü kathaü sārāõãyaü vãtisāretvā ekam antaü nisãdi || || 3 Ekam antaü nisinno kho Vacchagotto paribbājako Bhagavantam etad avoca || || Purimāni bho Gotama divasāni purimatarāni sambahulānaü nānātitthiyānaü\<*<1>*>/ samaõa- brāhmaõāparibbājakānam Kutåhalasālāyam sannisinnānaü sannipatitānam ayam antarā kathā udapādi || || 4 Ayaü kho Påraõo Kassapo saīghã ceva gaõã ca gaõācariyo ca ¤āto yasassã titthakaro sādhu sammato bahujanassa || so pi\<*<2>*>/ sāvakam abbhatãtaü kālaīkatam upapattãsu\<*<3>*>/ vyākaroti Asu amutra upapanno asu amutra upapannoti\<*<4>*>/ || || Yo\<*<5>*>/ pissa sāvako uttamapuriso parama- puriso paramapattipatto tam pi sāvakam abbhatãtaü kālaīkatam upapattãsu vyākaroti || Asu amutra upapanno asu amutra upapannoti || || 5 Ayam pi kho Makkhali Gosālo || pe || 6 Ayam pi kho Nigaõņho\<*<6>*>/ Nāņaputto || pe\<*<7>*>/ || || 7 Ayam pi kho Sa¤jayo\<*<8>*>/ Belaņņhiputto\<*<9>*>/ || pe || || 8 Ayam pi kho Pakuddho Kaccāyano\<*<10>*>/ || pe || || 9 Ayam pi kho Ajito Kesakambalo\<*<11>*>/ saīghã ceva gaõã ca gaõācariyo ca ¤āto yasassã titthakaro sādhu sammato bahujanassa || so pi sāvakam abbhatãtam kālaīkatam upapattãsu vyākaroti || Asu amutra upapanno asu amutra upapanno ti || || Yo\<*<12>*>/ pissa sāvako uttamapuriso parama- puriso\<*<13>*>/ paramapattiputto tam pi sāvakam abbhatãtaü \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S3 nāntā-; B1-2 a¤¤a- 2 Missing in B1-2; S3 sā pi. 3 S1-3 uppattãsu here and further on 4 S1 has --pe-- and S3 asuama instead of the first asu . . . upapanno, and S1-3 have uppanno instead of upapanno always 5 S1-3 so 6 B2 nigandho 7 S1-3 nāta- 8 B1 sa¤cayo; B2 sa¤jeyyo 9 B1-2 celaddha 10 B1-2 kaccāno 11 S3 -kambali 12 S1-3 so 13 Missing in S1-3 >/ #<[page 399]># %% kālaīkataü upapattãsu vyākaroti || Asu amutra upapanno asu amutra upapanno ti\<*<1>*>/ || || 10 Ayam pi kho samaõo Gotamo saīghã ceva gaõi ca gaõācariyo ca ¤āto yasassã titthakaro sādhu sammato bahujanassa || so pi sāvakam abbhatãtaü kālaīkatam upapattãsu vyākaroti || Asu amutra upapanno asu amutra upapannoti || || Yo ca khvassa\<*<2>*>/ sāvako uttamapuriso paramapuriso paramapattipatto tam pi\<*<3>*>/ sāvakam abbha- tãtam kālaīkatam upapattãsu na\<*<4>*>/ vyākaroti || Asu amutra upapanno asu amutra upapanno ti || api ca kho nam evaü vyākaroti Acchejji\<*<5>*>/ taõhaü vivattayi sa¤¤ojanaü sammāmānābhisamayā antam akāsi dukkhassāti || || 11 Tassa mayham bho Gotama ahud eva kaīkhā ahu vicikicchā Katha¤hi\<*<6>*>/ nāma samaõassa Gotamassa dhammā- bhi¤¤eyyāti\<*<7>*>/ || || 12 Ala¤hi te Vaccha kaīkhituü alaü vicikicchituü || kaīkhaniye\<*<8>*>/ ca pana te ņhāne vicikicchā uppannā || || Sa- upādānassa khvāham\<*<9>*>/ Vaccha upapattim pa¤¤āpemi\<*<10>*>/ no anupādānassa || || 13 Seyyathāpi Vaccha aggi sa-upādāno jalati no anupā- dāno || evam eva khvāham Vaccha sa-upādānassa upapattim pa¤¤āpemi no anupādānassā ti || || 14 Yasmim pana\<*<11>*>/ bho Gotama samaye acci vātena khittā dåram pi gacchati || imassa pana bhavaü Gotamo kim upādānasmim pa¤¤āpetã ti || || Yasmiü kho\<*<12>*>/ Vaccha samaye acci\<*<13>*>/ vātena khittā dåram pi gacchati || tam ahaü vātupādānam vadāmi\<*<14>*>/ vāto hissa Vaccha tasmiü samaye upādānaü hotã ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 The first asu- -panno is missing in S1; S3 adds to it ti and only asu amutra 2 S1 so ca khossa; S3 so pissa 3 S1, B1 ta¤ca; B2 has || pa || instead of paramapuriso- -vyākaroti 4 In S1-3 only 5 S3 acchecchi; S1 accheccha 6 S1-3 omit hi 7 B2 dhammā abhi-; S1-3 dhammo a¤¤eyyoti 8 B1-2 kaīkhāniye 9 S1-3 khohaü 10 B1-2 pa¤¤a- always 11 Missing in B1-2 12 Missing in S1-3 13 B2 acchi 14 B1-2 pa¤¤apemi >/ #<[page 400]># %<400 AVYâKATA-SAũYUTTAM [XLIV. 9. 15>% 15 Yasmi¤ ca pana\<*<1>*>/ bho Gotama samaye ima¤ ca kāyam nikkhipati satto ca a¤¤ataraü kāyam anuppanno\<*<2>*>/ hoti || imassa pana bhavaü Gotamo kim upādānasmim pa¤¤āpetã ti || || Yasmiü kho Vaccha samaye ima¤ ca kāyam nikkhipati satto ca a¤¤ataram kāyam anuppanno hoti || tam ahaü taõhupādānaü\<*<3>*>/ vadāmi || taõhā hissa\<*<4>*>/ Vaccha tasmiü samaye upādānaü hotã tã\<*<5>*>/ || || ## 2 Atha kho Vacchagotto paribbājako yena Bhagavā tenupasaīkami || upasaīkamitvā Bhagavatā saddhim sammodi || sammodanãyam kathaü sārāõãyaü vãtisāretvā ekam antam nisãdi || || 3 Ekam antaü nisinno kho Vacchagotto paribbājako Bhagavantam etad avoca || || Kiü nu kho bho Gotama atthattā ti || || Evaü vutte Bhagavā tuõhã ahosi || || Kim pana bho Gotamo natthattā ti || || Dutiyam pi kho Bhagavā tuõhã ahosi || || Atha kho Vacchagotto paribbājako uņņhāyāsanā pak- kāmi || || 4 Atha kho āyasmā ânando acirapakkante Vacchagotte paribbājake Bhagavantam etad avoca || || Kiü nu kho bhante Bhagavā Vacchagottassa paribbājakassa pa¤ham puņņho na vyākāsãti || || 5 Aha¤ c' ânanda Vacchagottassa paribbājakassa Atthattā ti puņņho samāno Atthattā ti vyākareyyaü || ye te ânanda samaõabrāhmaõā sassatavādā tesam etaü saddhim abha- vissa || || 6 Ahan c' ânanda Vacchagottassa paribbājakassa Natthat- tāti puņņho samāno Natthattāti vyākareyyaü || ye te ânanda \<-------------------------------------------------------------------------- 1 S1-3 omit ca pana 2 The true reading ought to be anuppatto; B1-2 have anupapanno 3 B2 takkhupādānaü 4 S1-3 samaīgissa 5 B1 adds || pa || >/ #<[page 401]># %% samaõabrāhmaõā ucchedavādā tesam etaü saddhim abha- vissa || || 7 Aha¤ c' ânanda Vacchagottassa paribbājakassa Atthattā ti puņņho samāno Atthattā ti vyākareyyaü || api nu me tam anulomam abhavissa ¤āõassa\<*<1>*>/ upādāya\<*<2>*>/ Sabbe dhammā anattāti || || No hetam bhante 8 Aha¤ c' ânanda Vacchagottassa paribbājakassa Natthat- tāti puņņho samāno Natthattāti vyākareyyaü || sammuëhassa ânanda Vacchagottassa bhãyyo sammohāya abhavissa Ahu vā me nåna pubbe attā || so\<*<3>*>/ etarahi natthãti || || ## 1 Ekam samayam āyasmā Sabhiyo Kaccāno Ĩātike viharati Gi¤jakāvasathe || || 2 Atha kho Vacchagotto paribbājako yenāyasmā Sabhiyo Kaccāno tenupasaīkami || upasaīkamitvā āyasmatā Sabhi- yena Kaccānena saddhiü sammodi || sammodanãyaü kathaü sārāõãyaü vãtisāretvā ekam antaü nisãdi || || 3 Ekam antaü nisinno kho Vacchagotto paribbājako āyasmantaü Sabhiyam Kaccānam etad avoca || Kiü nu kho bho Kaccāna hoti tathāgato param maraõā ti || || Avyākataü kho etaü Vaccha Bhagavatā. Hoti tathāgato param maraõā ti || || 4 Kim pana bho Kaccāna na hoti tathāgato param maraõā ti || || Etam\<*<4>*>/ pi kho Vaccha avyākatam Bhagavatā. Na hoti tathāgato param maraõā ti || || 5 Kiü nu kho bho Kaccāna hoti ca na ca\<*<5>*>/ hoti tathā- gato param maraõā ti || Avyākataü kho etam Vaccha Bhagavatā. Hoti ca na ca hoti tathāgato param maraõā ti\<*<6>*>/ || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 B2 ¤āõaü 2 B1 uppādāya 3 B1 attāso; B2 attā || so; S1-3 attasā 4 S1-3 evam 5 Missing in S1-3 6 S1 pi; S3 hoti tathāgato param maraõā ti >/ #<[page 402]># %<402 AVYâKATA-SAũYUTTAM [XLIV. 11. 6-14>% 6 Kim pana bho Kaccāna neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti\<*<1>*>/ || || Etam\<*<2>*>/ pi kho Vaccha avyākatam Bhagavatā Neva hoti na na hoti tathāgato param maraõā ti || || 7 Kiü nu kho bho Kaccāna Hoti tathāgato param maraõā ti iti puņņho samāno Avyākatam kho etaü Vaccha Bhagavatā Hoti tathāgato param maraõā ti vadesi || || 8 Kim pana bho Kaccāna Na hoti tathāgato param maraõā ti iti puņņho samāno Avyākataü kho etaü Vaccha\<*<3>*>/ Bhagavatā Na hoti tathāgato param maraõā ti vadesi || 9 Kim nu kho bho Kaccāna Hoti ca na ca\<*<4>*>/ hoti tathā- gato param maraõā ti iti puņņho samāno Avyākatam kho etam Vaccha Bhagavatā Hoti ca na ca\<*<4>*>/ hoti tathāgato param maraõā ti vadesi || || 10 Kim pana bho Kaccāna Neva hoti na na hoti tathā- gato param maraõā ti iti puņņho samāno Etam pi kho vaccha avyākatam Bhagavatā Neva hoti na na hoti tathā- gato param maraõā ti vadesi || || 11 Ko nu kho bho Kaccāna hetu ko paccayo yena tam avyākataü samaõena Gotamenā ti || || 12 Yo ca Vaccha\<*<5>*>/ hetu yo ca paccayo\<*<6>*>/ pa¤¤āpanāya\<*<7>*>/ Råpãti vā Aråpãti vā Sa¤¤ãti vā Asa¤¤ãti vā Neva sa¤¤ã nāsa¤¤ãti vā || so ca hetu so ca paccayo sabbena sabbaü sabbathā sabbam aparisesaü\<*<8>*>/ nirujjheyya || kena naü pa¤¤āpayamāno pa¤¤āpeyya Råpãti vā Aråpãti vā Sa¤¤ã vā Asa¤¤ãti va Neva sa¤¤ã nāsa¤¤ãti vā ti\<*<9>*>/ || || 13 Kãva\<*<10>*>/ ciram pabbajito si Kaccānā ti || || Na ciram āvuso tãni vassānã ti || || 14 Yassa passa āvuso\<*<11>*>/ ettakena ettakam eva tam passa bahuü\<*<12>*>/ || ko pana vādo eva\<*<13>*>/ abhikkante ti || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 The question is missing in S1-3 2 S1-3 evaü 3 S1-3 evam pi kho Vaccha avyākataü 4 Missing in S1-3 5 S1-3 āvuso 6 B2 inserts yāya 7 B1 pa¤¤āpayamāno 8 B1-2, S1 apariseso 9 Missing in S1-3, B1 10 B1-2 kiü va; S3 keva 11 B1 inserts etam; B2 evam 12 S3 bāhu 13 B1 evaü; B2 avaü >/ #<[page 403]># %% Avyākata-saüyuttaü samattam\<*<1>*>/ || || Tassuddānaü\<*<2>*>/ || || Khemā therã Anurādho || || Sāriputto ti Koņņhiko || Moggalāno ca Vaccho ca || Kutuhālasālānando || Sabhiyo ekādasaman ti\<*<3>*>/ || || Saëāyatana-vagga-saüyuttaü-samattam\<*<4>*>/ || || Tassuddānaü || || Saëāyatana Vedanā || Mātugāmo Jambukhādako || Sāmaõķako Moggalāno || Citto Gāmaõi Saīkhataü || Avyākatan ti dasadhā ti || || Dasabalaselappabhavā\<*<5>*>/ nibbānamahāsamuddapariyantā aņņhaīgamaggasalilā Jinavacananadã ciraü vahatu\<*<6>*>/ || || Saëāyatana-vaggo || || \<-------------------------------------------------------------------------- 1 This mention, driven back, without samyuttam, after the uddāna, in S1-3, is the ending phrase of B2, which adds only prã: prã: "finished," without uddāna or any recapitulation 2 S1-3 tatruddānam- 3 The uddāna of S1-3, much differing from that of B1, is this: Khemam Anuruddho Paganaü Samuddaü yaü Pema ârāmaü âyatana Bandham Kutuhala sālā Attha (S1 atta-)nto Sabhã (S1 -hi-) yena cāti 4 This mention and the following uddāna are to be found in B1 only 5 S3 omits -sela- 6 S3 nahatu-- This gāthā (?) and the following mention are to be found in S1-3 only>/