Vararuci: Satagatha Based on the edition by Losang Norbu Shastri: ÁatagÃthÃ. Sarnath : Central Institute of Higher Tibetan Studies, 2001, pp. 59-158. Input by members of the Sanskrit Buddhist Input Project. With kind permission of the Digital Sanskrit Buddhist Canon Project of Nagarjuna Institute, Nepal and University of the West, Rosemead, California, USA (www.uwest.edu/sanskritcanon) Sastra section, text no. 60 The transliteration emulates the conventions of Nagari script. Therefore, many word boundaries are not marked by blanks. ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Ronald E. Emmerick's encoding for WordPerfect 5.1 DOS and related utility programmes BHELA, CARAKA etc. (DOS versions): description character =ASCII long a à 195 long A ù 249 long i Å 197 long I ý 253 long u Æ 198 long U ô 244 vocalic r ­ 173 vocalic R ã 227 long vocalic r Ì 204 vocalic l Ê 202 long vocalic l Ë 203 velar n Ç 199 velar N § 167 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t  194 retroflex T è 232 retroflex d ¬ 172 retroflex D Ö 214 retroflex n ï 239 retroflex N × 215 palatal s Ó 211 palatal S Á 193 retroflex s « 171 retroflex S å 229 anusvara æ 230 capital anusvara õ 245 visarga ÷ 247 capital visarga ê 234 Other characters of the REE encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of REE and other GRETIL encodings and formats see: https://tylergneill.github.io/gretil-mirror/gretil/gretdiac.pdf and https://tylergneill.github.io/gretil-mirror/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ ÁatagÃthà kaumÃrye paÂhyatÃæ vidyà Óaitye saæpÃlyatÃæ ca gau÷ / k«ettraæ ca kar«yatÃæ pÅtaæ traya÷ suphalahetava÷ // 1 // gate 'pi vayasi grÃhyà vidyà sarvÃtmanà budhai÷ / yadyapi phaladà syÃnna sulabhà sÃnyajanmani // 2 // guïe«u kriyatÃæ yatna÷ kimÃÂopai÷ prayojanam / vikrÅyante na ghaïÂÃbhirgÃva÷ k«ÅravivarjitÃ÷ // 3 // guïini guïaj¤o ramate nÃguïaÓÅlasya guïini parito«a÷ / alireti vanÃtkamalaæ na dardurasya tannivÃso 'pi // 4 // guïi«u durlabhà ìhayà ìhaye«u guïinastathà // 5 // aneke santi bhÆbhÃgà ratnavantastu durlabhÃ÷ / durlabhÃ÷ praïinÃæ santi mÃt­pit­yutastu ca // 6 // guïÃ÷ kurvanti dÆtatvaæ dÆre 'pi basatÃæ satÃm / ketakÅgandhamÃghrÃtuæ svayamÃyÃnti «aÂpadÃ÷ // 7 // vidvatvaæ ca n­patvaæ ca naiva tulyaæ kadÃcana / svadeÓe pÆjyate rÃjà vidvÃn sarvatra pÆjyate // 8 // alpastu kÃlo vividhÃÓca vidhà ÷ simÃyu«o yà kiyatÅ? na buddhà / haæsà labhante ca yathà payo 'dbhyas tathaiva tatvaæ labhatÃæ ca yattat // 9 // ekasthÃnanivÃsino 'tisamayÃt syuste viyuktÃ÷ kila vicchedÃnna hi cÃntaraæ kimapi tat tyÃjyaæ na kiæ tatsthalam / vaivaÓyÃddhi viyogato manasi jÃyante vidhÃtà ati tatsthÃnaæ yadi hÅyate sahajata÷ syÃccÃtiÓÃnti÷ sukham // 10 // saha vasatÃmapyasatÃæ jalaruhajalavadbhavatyasaæÓle«a÷ / dÆre 'pi satÃæ vasatÃæ prÅti÷ kumudenduvadbhavati // 11 // prapa¤cà yatnaoto heyÃ÷ saæsarga÷ kriyatÃæ satÃm / dinaæ rogabhayÃnmuktaæ ÓatÃbdÃccÃpi tad varam // 12 // sarvathehÃ÷ parityÃjyÃÓcedaÓakyaæ tadà puna÷ / nirvÃïÃptyunmukho bhÆyÃt tadiyaæ tasya bhe«ajam // 13 // udayantvamÆni subahÆni mahÃmahÃæsi cando cando 'pyalaæ bhuvanamaï¬alamaï¬anÃya / sÆryÃdÆte na tadudeti na cÃstameti yenoditena dinamastamitena rÃtri÷ // 14 // yadudeti vinà sÆrya tejasvi tanna jÃyate / sÆryodayo varaæ cÃsti hyanye«Ãmudayena kim // 15 // kusumastabakasyeva dve gatÅ tu mahÃtmanÃm / mÆdhni và sarvalokasya ÓÅryate vana eva và // 16 / vÃïi kaÂhorà bhaïità hi du«Âairyà sarparÆpà sujanÃn hinasti / te bhe«ajaæ k«Ãntimayaæ ca praj¤Ãæ saæsevya cintÃrahità bhavanti // 17 // dhÅrÃ÷ ka«ÂamanuprÃptà na bhavanti vi«Ãdina÷ / praviÓya vadanaæ rÃho÷ kiæ nodeti puna÷ ÓaÓÅ // 18 // yasya cittaæ dravÅbhÆtaæ k­payà sarvajantu«u / tasya j¤Ãnena mok«eïa kiæ jaÂÃbhasmacivarai÷ // 19 // vanÃni dahato vahne÷ sakhà bhavati mÃruta÷ / sa eva dÅpanÃÓÃya k­Óe kasyÃsti sauh­dam // 20 // parastutaguïairyastu nirguïo 'pi guïÅ bhavet / indro 'pi laghutÃæ yÃti svayaæ prakhyÃpitairguïai÷ // 21 // kulÅno 'pi bhaved garvÅ kÃrpÃïyasahito dhanÅ / devatÃstÃæÓca nindanti sargo 'yaæ jalavahnivat // 22 // dÆrastho 'pi samÅpastho yo yasya manasi sthita÷ / yo yasya h­daye nÃsti samÅpastho 'pidÆrata÷ // 23 // pare«Ãæ vaibhavaæ d­«Âvà mano yasya prakupyati / na tasyÃrthopalabdhistu citaæ puïyaæ ca naÓyati // 24 // rÃgopamaæ nÃsti malaæ hi loke År«yopamà nÃsti ca kÃpi hÃni÷ / yäcÃsamo nÃsti ca ko 'pi bandhurdÃnopamo nÃsti ca mitravarga÷ // 25 // k«udhÃsamà nÃsti ÓarÅravedanà cintÃsamà nÃsti ÓarÅraÓo«aïà / guïai÷ samà nÃsti ÓarÅrabhÆ«aïà k«Ãntyà samaæ nÃsti ÓarÅravarmaæ vai // 26 // dhanena kiæ k«udrajanasya mitrai÷ kiæ va¤cakasyÃpi ca matsarasya / kiæ hÃnidasyÃtiguïagrahaiÓca kiæ và vipattau vimukhÃtmajena // 27 // sarvathà svahitamÃcaraïÅyaæ kiæ kari«yati jano bahujalpa÷ / bidyate hi na sa kaÓcidupÃya÷ sarvalokaparito«akaro ya÷ // 28 // prasaÇgasyÃnukÆlo ya÷ praj¤a eva sa pÃlayet / satyÃsatye ca maitridve«au kuryÃt svaparai÷ saha // 29 // na dvi«anta÷ k«ayaæ yÃnti yÃvajjÅvamapi ghnata÷ / krodhameva tu yo hanti tena sarve dvi«o hatÃ÷ // 30 // satkÃro guïinÃæ ÓreyÃn durjanasya vinÅtatà / koÓapÆrti÷ sadÃcÃrai÷ Óreyo deÓaparÅk«aïam // 31 // yÃvanmÃrgo bhavet d­«Âo yÃvaccaraïapu«Âatà / praj¤Ã hrÃso na yÃvaddhi tÃvatkuryÃt svayaæ hitam // 32 // vyabhicÃre«vÃsatta÷ rÃjà tasya hi nirak«aro mantri / tadà dhanÃÓà kutra rak«yà asava÷ prayatnena // 33 // sarva yatra vinetÃra÷ sarve paï¬itamÃnina÷ / sarve prabhutvamicchanti tad v­ndamavasÅdati // 34 // mÆ«ako rak«ayedannaæ mÃrjÃrÅ navanÅtakam / kÃkaÓcÃlayet pÃkaæ vastÆnÃæ tatra kà kathà // 35 // mÃlÃkÃra ivÃrÃme na yathÃÇgÃrakÃraka÷ / pu«paæ pu«paæ vicinvÅta mÆlocchedaæ na kÃrayet // 36 // valmÅkaæ madhujÃtaæ ca Óuklapak«e ca candramÃ÷ / bhik«Ãdravyaæ n­padravyaæ stokaæ stokena vardhate // 37 // hÅnatà yÃcane yatra syÃttatra na ca yÃcyatÃm / kÃmaæ hi na bhavedindro himÃjjÅvati tittari÷ // 38 // mayÆra ! grÅ«masya tu tÃpayukta ÃÓÃyuta÷ khasya jale bhavestvam / kaïÂhantu no nÃmaya gauraveïa nÅre ta¬Ãgasya tu dÆ«itasya // 39 // siæho balÅ hariïaraktapÃmÃæsabhojÅ saævatsareïa kurute ratimekavÃram / yo gardabha÷ khalu raja÷kaïamÃtrabhojÅ kÃmÅ bhavedanudinaæ vada ko 'tra hetu÷ // 40 // sarpÃ÷ pibanti pavanaæ na ca durbalÃste Óu«kaist­ïairvanagajà balino bhavanti / kandai÷ phalairmunivarà gamayanti kÃlam saæto«a eva puru«asya paraæ nidhÃnam // 41 // sa Óobhate pu«pitapu«pavacca sumaï¬itaæ yasya mukhaæ suvarïai÷ / anak«araæ yasya mukhaæ bhavecvet tannetravaktre bhubi chidravacca // 42 // muktÃmaïibhyÃæ ca hi gardabhasya kiæ ÓÆkarasya priyabhojanena / andhasyadÅptyà badhirasya gÅtaimÆrkhasya dharmeïa kimasti k­tyam // 43 // kÃtantraÓÃbdavettà hi vaidyaÓca siddhasÃravit / këÂhakhaÇgadharaÓcopahÃsaæ yÃnti trayo 'pi te // 44 // dehÅdaæ vacanaæ nimnaæ na dÃsyÃmyatinimnakam / g­hÃïetyuttamaæ vÃkyaæ na g­hïÃmyatiÓobhanam // 45 // k«atiæ bihÃya yenÃpi prayogeïa hitasya kim / svakÃyarak«aïenÃpi ki¤caiva dhanat­«ïayà // 46 // kiæÓukasya phalaprÃptiryathà vyartha bubhuk«ave / dhaninaÓca tathÃdÃturjÅvanaæ ni«prayojanam // 47 // kÃmÃturÃïÃæ na bhayaæ na lajjà k«udhÃturÃïÃæ na balaæ na teja÷ / rogÃturÃïÃæ na sukhaæ na nidrà mÃrgÃturÃïÃæ na bhayaæ na vÅryam // 48 // dhanalipsu÷ suhrit tyÃjyà bhÃryà ca vyabhicÃriïÅ / adharmÅ ca n­pa÷ krÆro mantrÅ piÓuna eva ca // 49 // kupradeÓo hi durvyavasÃyo du«Âo 'tha vai suh­t / baidyo 'dak«o 'pi du÷sevyam vastu heyà ime 'pi ca // 50 // ahitaæ hitamÃcÃraÓÆnyabuddhe÷ Órutisamayairbahubhirvahi«k­tasya / udarabharaïamÃtne kevalecchormanujapaÓoÓca ko viÓe«a÷ // 51 // ardhajalabhara÷ kumbho mÆrdhni yatnena dhÃryate / krudhyanti durjanà nÆnaæ satkÃreïÃtisevayà // 52 // stokenonnatimÃyÃti stoke nÃyÃtyadhogatim / aho ! susad­ÓÅ ce«Âà tulÃya«Âe÷ khalasya ca // 53 // yathà bÃryo na laÓunasya gandha÷ kastÆrikÃcandanacandrasaæj¤ai÷ / tathà na vÃryà varaÓÃstraÓik«ÃbhyÃsena du«Âasya ca du«ÂatÃpi // 54 // durjana÷ parihartavyo vidyayÃlaÇk­to 'pi san / maïinà bhÆ«ita÷ sarpa÷ kimasau na bhayaÇkara÷ // 55 // durjanà durbalà yÃvat tÃvat sÃdhusvabhÃvakÃ÷ / nyÆne Óaradi nÅre hi nadÅæ sarve taranti ca // 56 // jvarÃdatyu«ïatà rauk«Ãt kaphaÓca vardhate yathà / guïÃcÃrasvabhÃvai÷ syurdu«Âà na parivartitÃ÷ // 57 // du«Âà narà bh­tyagaïo 'vamÃnÅ praÓik«ità naiva hayÃ÷ kubhÃryà / pratìanenaiva bhavanti namrÃ÷ sukarmayogyà na kadÃpi caite // 58 // v­thà v­«Âi÷ samudrasya v­thà t­ptasya bhojanam / v­thà dÃnaæ samarthasya v­thà hÅnasya satk­ti÷ // 59 // padmÃni satputramukhe lasanti rohanti nÆnaæ kulaÂÃsutasya / vi«asya patrÃïi yathà karoti du«karma yo vai labhate phalantat // 60 // abhracchÃyà khale prÅti÷ siddhamannaæ ca yo«ita÷ / t­ïÃgnirhimabinduÓca «a¬ete budbudopamÃ÷ // 61 // Óu«kaæ mÃæsaæ striyo v­ddhà madyaæ ca taruïaæ dadhi / nakte bhojo divà svÃpa÷ «a¬ete prÃïahÃriïa÷ // 62 // sadyo mÃsaæ navaæ sarpirbÃlÃstrÅ payasaudanam / u«ïodakaæ tarucchÃyà «a¬ete prÃïakÃriïa÷ // 63 // kÃntÃviyoga÷ svajanÃpamÃno ­ïasya Óe«a÷ kunarasya sevà / dÃridrabhÃtpravimukta mitraæ vinÃgninaiete pradahanti pa¤ca // 64 // karmÅ hyalÃbhÅ balino 'pakartà darpÅ ca bhik«urhyadhana÷ sukhÃrthÅ / kaÂÆktibhëŠpriyasundarÅïÃmete m­«ÃcÃrijanÃÓca pa¤ca // 65 // dharmadÃtÃnnatrdÃtà ca bhayatrÃtopadeÓaka÷ / ÓarÅrotpÃdakaÓceti pa¤caite hitakÃriïa÷ // 66 // prÃrÃv­to hi sanyÃsÃt srÅ patitrayadarÓikà / jambÆko jÃlamuktaÓca trayo 'mÅ va¤cakà matÃ÷ // 67 // bhojanÃpÃcakà vaiddyà n­pÃÓcÃsatyavÃdina÷ / pÃpina uccavaæÓÅyà ayogyÃ÷ syustrayo janÃ÷ // 68 // yÃcaka÷ svÃdubhoji ca darpÅ bhik«Ãparo bhavet / ÓÃstrÃrthÅ bhavatÃdaj¤astrayo hÃsaæ bhajanti ca // 69 // sak­jjalpanti rÃjÃna÷ Ãryo hi d­Óyate sak­t / sak­tkanyÃ÷ pradÅyante trÅïyetÃni sak­tsak­t // 70 // sthÆlavapustapasvÅ ca ÓÆraÓcÃpyak­tavraïa÷ / ÓayÃnaikÃkinÅ ca strÅ trayametanna viÓavaset // 71 // anye«Ãæ hiæsako vipro mithyÃcÃrin­po 'pi ca / bhogÅ kÃmarato bhik«urnindÃbhÃjastrayo bhuvi // 72 // vidvÃn vinayasampanno vÅro 'tiÓÃnta eva ca / tyÃgÃrambhaæ dhanÅ kuryÃt kÅrtanÅyÃstrayo 'pi ca // 73 // dayÅ parahite lÅno du«ÂaÓca paranÃÓaka÷ / icchÃbhirbÃlaka nÆnaæ trayo 't­ptà ime bhuvi // 74 // arthanÃÓÃnmanastÃpaæ duÓcaritÃæ g­he striyam / va¤canaæ cÃpamÃnaæ ca matimÃnna prakÃÓayet // 75 // vij¤Ãyate 'dhvà ÓaÓitÃrakÃïÃæ jyotirvidÃdhvà gaïitena khasya / na d­Óyate tena g­he tu patnyÃ÷ kÃmÃdimithyÃcaraïaæ kuk­tam // 76 // garuïà tattvavettu÷ kiæ vaidyenÃrogiïaÓca kim / pÃre gatasya kiæ nÃvà kÃntayà kiæ virÃgiïa÷ // 77 // devasujanaviprÃïÃæ satye vidvadgaïasya hi / gƬhe vacasi bhojye 'sti prÅti p­thagjanasya ca // 78 // Óaile Óaile na mÃïikyaæ mÅne mÅne na mauktim / sÃdhavo he na sarvatra candanaæ na vane vane // 79 // haæso na bhÃti caturo bakayÆthamadhye gomÃyumaï¬alagato na vibhÃti siæha÷ / jÃtyo na bhÃti turaga÷ kharayÆthamadhye vidvÃn na bhÃti puru«e«u nirak«are«u // 80 // kokilÃnÃæ svaro rÆpaæ nÃrÅrupamapatrapà ca / vidyÃrÆpaæ vidagdhÃnÃæ k«amÃrÆpaæ tapasvinÃm // 81 // prabhÃvaÓÃline puæse kà k«amÃpratikÃriïe / vinÅtÃya ca ÓÃntÃya janÃya kà sahi«ïutà // 82 // paro 'pi hitavÃn bandhurbandhurapyahita÷ para÷ / ahito dehajo vyÃdhi÷ hitamÃraïyamau«adham // 83 // mahÃjanasya saæsarga÷ kasya nonnatikÃraka÷ / pu«pamÃlÃnu«aÇgeïa sÆtraæ Óirasi dhÃryate // 84 // viÓvÃsapratipannÃnÃæ va¤cane kà vidagdhatà / aÇkamÃruhya suptasya hantu÷ kiæ nÃma pauru«am // 85 // kaumÃre pitarau pÃta÷ bhartrÅ rak«ati yauvane / rak«anti vÃrddhake putrà nÃj¤a÷ svÃtantryamarhati // 86 // Ãsaktirna bhaveddyÃvat tÃvattu guïa eva sa÷ / pravi«Âe 'syÃæ mahÃsaktau guïÃdÃnaæ kuto bhavet // 87 // nijarÅtyà janÃ÷ prÃyo 'parÃnÃkalayanti hi / ­«aya÷ pretamÃlokya bruvanti taæ tapasvinam // 88 // durjanadÆ«itamanasÃæ puæsÃæ sujane 'pi nÃsti viÓvÃsa÷ / bÃla÷ payasà dagdho dadhyapi phÆtk­tya bhak«ayati // 89 // araghaÂÂaghaÂÅ yuktà vaÓÅbhavati yo«ita÷ / bhavatyÃrambhiko yo 'pi bhavatyeva tadadbhuta÷ // 90 // satk­to mahatÃæ yo 'sti vetti tamadhamast­ïam / paï¬itai÷ pÆjitastÆpe kÃka÷ karoti cÃsanam // 91 // phalaæ ketakav­k«asya yadyapyambu prasÃdakam / na nÃmagrahaïÃdeva tasya vÃri prasÅdati // 92 // Ói«Âà na g­hïanti purà pratij¤Ãæ g­hïanti cet te kaÂhinapratij¤Ãm / aÇgik­tÃæ tÃæ paripÃlayanti pëÃïarekhÃmiva te tadÃnÅm // 93 // prÃpnoti vittaæ hyadhamo ti ki¤cid garvÅ pare«ÃmavamÃnanÃyÃm / saæjÃyate labdhadhana÷ sumartya÷ supakvadhÃnyena samaæ vinamra÷ // 94 // nÃsti praj¤Ãsamaæ cak«urnÃsti mohasamaæ tama÷ / nÃsti rogasama÷ ÓatrurnÃsti m­tyusamaæ bhayam // 95 // ata eva kaÂhorÃtim­tyu÷ sambhÃvyate dhruvam / kÃmÃccittamapÃv­tya saddharme 'pek«yate sp­hà // 96 // guïà guïaj¤e«u guïà bhavanti te nirguïaæ prÃpya bhavanti do«Ã÷ / susvÃdu toyÃ÷ prabhavanti nadya÷ samudramÃsÃdya bhavantyapeyÃ÷ // 97 // kÃryamÃlocitÃpÃyaæ matimadbhirvice«Âitam / nÃpattirbhavità tatra jÃtà parih­tÃpi sà // 98 // alpà d­¬hà ye m­dubhëiïaÓca tebhyo 'vadhÃnaæ karaïÅyameva / niryÃti sÆrya÷ saghanÃddhi meghÃt syÃt tatprakÃÓastu tadÃtitÅk«ïa÷ // 99 // ÓÃntipriyÃ÷ syu÷ khalu yauvane 'pi vaidu«ya evaæ vinatà bhaveyu÷ / sahi«ïavastejasi cÃtinamrÃ÷ sudurlabhà evamarindamÃ÷ syu÷ // 100 // mlecche«vapi sam­ddhÃ÷ syurvÅrà evaæ paÓu«vapi / vaktÃra÷ sÃrthakoktÅnÃæ sajjanÃ÷ syu÷ sudurlabhÃ÷ // 101 // sampaccalaæ naÓvarayauvanaæ ca prÃïà bhaveyuryamadantamadhye / upek«ate tatra sukhaæ na ceha jana÷ prapÃtastha ivÃsti cÃndha÷ // 102 // ye kleÓarogiïo bhuktvà na ca saddharmabhe«ajam / pramattà vi«ayÃsaktà bhavÃbdhiæ na taranti te // 103 // jagatà gatiÓÅlena Óira÷stho d­Óyate 'ntaka÷ / tadÃpriyaæ bhavedannaæ kriyÃntarasya kà kathà // 104 // pratÅk«ate kriyÃïÃæ na pÆrti cÃpÆrtimantaka÷ / Óvastanaæ cÃdya kuryÃcca pÆrva madhyÃhnikaæ varam // 105 // asthiraæ jÅvanaæ loke yauvanaæ dhanamasthiraæ / asthiere putrapatnyau ca dharmasatyahitÃ÷ sthirÃ÷ // 106 // rÃj¤o 'tijÅvitaæ yuktaæ drutam­tyurvaraæ ­«e÷ / sato jÅvanamanto và varaæ tvÃkheÂakasya na // 107 // ÃcÃryavararucik­tà ÓatagÃthà samÃptà / gÃtheyaæ bhÃratÅyopÃdhyÃyavinayacandreïa bhoÂadeÓÅya lokacak«u bhik«uïà dharmapraj¤enÃnÆdità nirïÅtÃceti /