Visvantaravadana = Vi÷v Based on the ed. by Kabita Das Gupta: Vi÷vantaràvadàna, Eine buddhistische Legende, Berlin 1978. Cf. GBM 157-174, 1332-1349, 3314-3315 Input by Klaus Wille (G”ttingen) #<...># = BOLD for emedations (and references) ___________________________________________________________________ THIS TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY! COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE. Text converted to Classical Sanskrit Extended (CSX) encoding: description character =ASCII long a à 224 long A â 226 long i ã 227 long I ä 228 long u å 229 long U æ 230 vocalic r ç 231 vocalic R è 232 long vocalic r é 233 vocalic l ë 235 long vocalic l í 237 velar n ï 239 velar N ð 240 palatal n ¤ 164 palatal N ¥ 165 retroflex t ñ 241 retroflex T ò 242 retroflex d ó 243 retroflex D ô 244 retroflex n õ 245 retroflex N ö 246 palatal s ÷ 247 palatal S ø 248 retroflex s ù 249 retroflex S ú 250 anusvara ü 252 capital anusvara ý 253 visarga þ 254 long e ¹ 185 long o º 186 l underbar × 215 r underbar Ÿ 159 n underbar ­ 173 k underbar É 201 t underbar  194 Other characters of the CSX encoding table are not included. Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order to facilitate word search. For a comprehensive list of CSX and other GRETIL encodings and formats see: https://tylergneill.github.io/gretil-mirror/gretil/gretdiac.pdf and https://tylergneill.github.io/gretil-mirror/gretil/gretdias.pdf ___________________________________________________________________ fol. GBM GBM Vi÷v remarks 5r 172 1347 1-3 preserved as v of 13 5v 159 1332 3-10 160 1333 blank! r of fol. 5 6r 161 1334 11-15 6v 162 1335 15-18 7r 157 1336 18-22 7v 158 1337 22-25 8r 163 1338 25-30 8v 164 1339 30-35 9 35-39 lost 10r 165 1340 40-43 10v 166 1341 43-45 11r 167 1342 45-48 11v 168 1343 48-51 12r 169 1344 51-54 12v 170 1345 54-59 13r 171 1346 59-64 r 64-68 GBM 3314 v 68-69 GBM 3315 14r 173 1348 69-70 + Col. and beg. of Kapphiõa-avadàna 14v 174 1349 Kapphiõa-avadàna (##) punar api yathaiùa akçtaj¤aþ akçtavedã tac chråyatàü (##) bhåtapårvaü bhikùavo vi÷vapuryàü ràjadhànyàü vi÷vàmitro nàma rà## ràjyaü kàrayati çddhaü ca sphãtaü ca kùemaü ca subhikùaü càkãrõabahujanamanuùya#<ü># ca pra÷àntakalikalahaóimbaóamarataskararogàpagataü ÷àlãkùugomahiùãsaüpannaü. dhàrmiko dharmaràjà dharmeõa ràjyaü kà##yati. sa ca ràjà ÷ràddho bhadraþ kalyàõà÷ayaþ àtmahitaparahitapratipannaþ kàruõiko mahàtmà dharmakàmaþ prajàvatsalaþ (##) so 'pareõa samayena devyà sàrdhaü krãóati ramati paricàrayati. tasya krãóato rama##sya paricàrayataþ kàlàntareõa devã àpannasatvà saüvçttà (##) sàùñànàü va nàvànàü và màsànàm atyayàt prasåtà. dàrako jàta abhiråpo dar÷anãyaþ pràsàdiko gauraþ kanakava##tràkàra÷irà pralambabàhur vistãrõalalàña#<þ># saügatabhrås tuüganàsa#<þ># sarvàügapratyaügopetaþ (##) tasya jàtau jàtimahaü kçtvà nàmadheyaü vyavasthàpyate. kiü bhavatu dàrakasya nàmeti j¤àtaya åcur yasmàd ayaü dàrako vi÷vàmitrasya ràj¤aþ putras tasmà## bhavatu dàrakasya vi÷vantara i##i ##meti. tasya vi÷vantara iti nàmadheyaü vyavasthàpitaü. (##) vi÷vantaro dàrakaþ aùñàbhyo dhàtrãbhyo 'nupradattaþ dvàbhyàm aüsadhàtrãbhyàü dvàbhyàü kùãradhàtrãbhyàü dvàbhyàü maladhàtrãbhyàü dvàbhyàü krãóanakadhàtrãbhyàü. ##ùñàbhir dhàtrãbhir unnãyate vardhyate kùãreõa dadhnà navanãtena sarpiùà sarpirmaõóenànyai÷ cottaptottaptair upakaraõavi÷eùair à÷u vardhyate hradastham iva païkajaü (##) sa yadà mahàn saüvçttas tadà lipyàm upanyastaþ saükhyàyàü gaõanàyàü mudràyàü. sa yàni tàni ràj¤àü kùatriyàõàü mårdhàbhiùiktànàü janapadai÷varyasthà##vãryam ##g bhavanti ÷ilpasthànakarmasthànàni tadyathà hastigrãvàyàm a÷vapçùñhe rathe tsarau dhanuùy apayàne niryàõe aüku÷ag##he pà÷ag##he tomaragrahe cchedye bhedye vedhye muùñibandhe pàdaba##ùu kçtàvã saüvçttaþ (##) vi÷vantaraþ kumàro ÷ràddho bhadraþ kalyàõà÷ayaþ àtmahitaparahitapratipannaþ kàruõiko mahàtmà dharmakàmaþ prajàvatsalaþ sarva## tasya pradànavistaram upa÷rutya yojana÷atàd abhyarthijano 'bhyàgacchati. sarvaü ca paripårõamanorathaü preùayati (##) atha kadàcid bodhisatvo maõikana##rapariõàmitaü siühavyàghradvãpicarmapariõaddhaü pavanaba##samajavaiþ kanakarajatamaõighaõñikàpårõitaravai÷ caturbhis turagair yuktaü syandanavaram a##. (##) ##yuktà viprà vedavedàügavidas tvaritatvaritaü vi÷vantarakumàram abhigamyocuþ jayatu bhavàü kùatriyakumàraþ ity àha ca sarveùu khalu lokeùu vi÷ruta#<þ sarvado bhavàn / ratham etad dvijàtibhyo dànaü tvaü dàtum arhasi //># (##) ##m ukte bodhisatvo laghulaghv eva tasmàd rathavaràd avatãrya hçùñatuùñapramuditahçdayas tebhyo dvijàtibhyas taü rathavaram upadar÷ayann uvàca yathà mayà rathas tyakto viprebhyaþ parayà mudà / tathàhaü tribhavaü tyaktvà spç÷eyaü bodhim uttamàm // (##) so 'pareõa samayena kundakumudahimarajatasitàbhravarõaü saptasujàtasupratiùñhitacaraõatalaü airàvaõadviradavilàsagàminaü parasvàbhàvyalakùaõàlaükçtaü puõyadar÷anaü ràjyavardhanaü nàma gajavaram adhiruhya parituùñabhçtyamitrasevakànuyàtrikai÷ candra iva nakùatragaõaparivçtaþ saüpràpte vasantakàlasamaye saüpuùpiteùu pàdapeùu haüsakrauücamayåra÷uka÷àrikàkokilajãva#<ü>#jãvavakanirghoùitavanaùaõóam udyànabhåmi#<ü># viniryayau (##) atha kecit pratyarthikaprayuktà viprà vedavedàügavidas tvaritatvaritaü vi÷vantarakumàram abhigamyocuþ: jayatu bhavàü kùatriyakumàra ity àha ca sadaityàmaralokeùu vi÷rutaþ sarvado bhavàü / dàtum enaü{d} gajavaram asmabhyas tvam ihàrhasi // (##) evam ukte bodhisatva##pi gajavaràl laghulaghv evàvatãrya hçùñatuùñapramuditamanàs tebhyo dvijàtibhyas taü gajavaram upadar÷ayann uvàca yathà mayà gajas tyakto viprebhyaþ parayà mudà / tathàhaü tribhavaü tyaktvà spç÷eyaü bodhim uttamàm // (##) ÷u÷ràva ca ràjà vi÷vàmitra#<þ pu>#treõa càt## vi÷vantareõa ràjyavardhano ##ma gajavaraþ pratyarthikaprayuktebhyo viprebhyo dattaþ iti. ÷rutvà ca puna ràj¤à visvàmitreõa paramakopakupitena vi÷vantaraþ kumàra àhåyoktaþ: gaccha kumàra na te madviùaye vastavyam iti. (##) kumàraþ pitrà parityakta÷ cintayàmàsa: bodhàya mayà kçtavyavasàyena sarvalokànugrahàrthaü baddhasannàhena gajo 'sau tyaktas tadgçhe vartamànena deyaü dànaü yathàbalam / tapovanaü và saü÷çtya kartavyo niyamaþ paraþ // tato 'haü gçham utsçjya prayàsyàmi tapovanam / vaktuü na tåtsahe vàkyaü na dàsyàmãti yàcakaü // (##) athaivaü kçtamatir bodhisatvo bhàryàyà màdryàþ sakà÷aü abhigamyaitad vistareõa nivedayàmàsa. tato màdrã saha÷ravaõàd eva priyaviprayogà÷aükitahçdayà kçtakarapuñà bodhisatvam uvàca: àryaputra yady evam ahaü api tapovanaü yàsyàmi. na ÷akyaü mayà àryaputraviyuktayà m##hårtam api pràõàn dhàrayituü. kutaþ gaganam iva candravihãnaü sasyavihãnà bhaved yathà pçthivã / nalinãva jalavihãnà bhartçvihãnà tathà bhaven nàrã // (##) bodhisatva uvàca: ava÷yam evàvayor ante viyogena bhavitavyaü. eùa hi lokasvabhàvaþ. tvaü ca pravarànnapàna÷a##nàsana##vasano##cità paramasukumàra÷arãrà. tapovane tçõaparõopacitàyàü bhåmyàü svaptavyaü, målapuùpaphalàni càhàro darbhopalaku÷akaõñakacitàyàü mahyàü vicaritavyaü abhãkùõaü copavàsa upavasitavyaþ, sarvajanasyàtmà dar÷ayitavyaþ, sarvaprayatnenàtithayaþ påjayitavyàs. tatràpi ca mayà ava÷yaü yathà÷aktyà dànaü deyaü. tatra bhavatyà na kathaücid anutàpaþ karaõãyas ta## punar api tàvat saüpradhàryatàm iti. màdrã kathayaty àryaputra yathà÷aktyàham àryaputrasya anuvartiùyàmãti. bodhisatvaþ kathayati yady evaü smartavyà te iyaü pratij¤eti. (##) tato bodhisatvaþ pitaram abhigamya mårdhnà praõipatyovàca kùamasva yat tàta mayàparàddhaü gajapradànaü prati pàrthivendra / eùa prayàsyàmi puràd araõyaü ko÷akùayo mà nçpate tavàbhåd // iti tata#<þ># putraviyogaviklavo ràjà bàùpoparudhyamànagadgadakaõñha uvàca: putra tiùñha nivartyatàü dànàn mati##. bodhisatva uvàca apy eva parivarteta dharà sadharaõãdharàþ / pradànàn na tv ahaü cittaü nivarteyaü mahãpate // ity uktvà prakràntaþ. (##) tataþ putraduhitçkalatrasahitaþ ÷okotkaõñhaiþ paurajànapada÷atasahasrair anugamyamàno ratham adhiruhya tasmàn nagaravaràn nirjagàma. (##) atha ka÷cit puruùas taü ruditaparidevita÷abdaü ÷rutvà mahàjanakàyaü ca nagaradvàreõa nirgacchantaü dçùñvànyatamaü puruùam uvàca: bhoþ puruùa kiükçto 'yaü mahàjanakàyasya rudana÷abda iti. sa uvàca: kiü bhavàn na jànãte. yad asmad- de÷àt svakàn nçpatinà svasutaþ sudaüùñro nirvàsyate sthiradhçtir nirataþ pradàne / sa prasthito vanam apetya saputradàraþ pauràþ ##a bhçtya karuõaükaruõaü rudanti // (##) tato vi÷vantaro bodhisatvas tasmàn nagaravaràn nirgatàn pauràn yathànyàyam abhigamyovàca: nivartantu nivartantu bhavantaþ. suciram api hi priyasaüprayogo bhåtvàva÷yam evànte viyogàvasàno bhaviùyati. vàsavçkùàdhvaprati÷rayabhåto 'pi bandhujanaviyogo 'va÷yabhàvã priyaviprayogaþ. kutaþ sarveùu lokeùv avagamya jantoþ priyair viyogo bhavatãti matvà / kàryà bhavadbhir bhuvi sarvayatnaiþ sthiràprakaüpyà ca ÷amàya buddhiþ // (##) atha triü÷adyojanàtikràntaü bodhisatvam avekùyànyatamo bràhmaõo 'bhigamyovàca: bhoþ kùatriyakumàra itas triü÷anmàtrair yojanair adhiùñhànaü yato 'haü bhavato guõa÷ravaõàd àgata iti. tad arhasi bhavàn anena rathavareõa me saphalaü ÷ramaü kartum iti. tato màdrã saüjàtàmarùà niùñhuràbhidhànena taü bràhmaõam uvàca aho dvijasyàsya sudàruõà matir vane 'pi yo 'bhyarthayate nçpàtmajaü / na nàma kàruõyam ihàsya jàyate narendraputre nçpati÷riyà cyute // bodhisatva uvàca: e##ü na khalu na khalu bhavatyà bràhmaõaþ paribhàùaõãyaþ. kutaþ yady ete na bhaveyur arthanadayo màdri pratigràhakàþ bodhiü kaþ samavàpnuyàd bhuvi naraþ sarvapradànàd çte / ùaóbhiþ pàramitàbhir uttamaguõàþ saübodhisatvàþ sadà dànàdyàbhir avàpnuvanti niyataü sarvaj¤atàm uttamàm // (##) atha bodhisatvas tam apy a÷varathaü parameõa praharùeõa tasmai bràhmaõàya datvovàca a##nena màtsaryamalapravàhiõà rathapradànena mamàstv iha dvija / maharùibhi#<þ># ùaóbhir anupravartito niràsravo dharmamayo mah#<à>#rathaþ // (##) tato bodhisatva#<þ># pramuditahçdayas tam api rathavaraü bràhmaõàya datvà kçùõàjinàü kumàrã#<ü># skandhe àropya màdrã ca jàlinaü kumàraü tapovanàbhimukhau saüprasthitau. anupårveõa tapovanam anupràptau. tato vi÷vantaro bodhisatvas tasmiü tapovane svahçdayapraritoùakaraü vratam àsthàya vijahàra. (##) tena khalu samayena anyatamasmiü karvañake bràhmaõaþ prativasati sma. tena sadç÷àt kulàt kalatram ànãtaü. sa tayà sàrdhaü krãóati ramati paricàrayati. tasya krãóato ramamàõasya paricàrayataþ ##tro jàta aùñàda÷abhir apalakùaõaiþ samanvàgataþ. sa yadà jujjavayati, tasya jujjuko jujjuka iti saüj¤à saüvçttà. (##) anyata## api karvañake bràhmaõaþ prativasati caturveda##s. tena sadç÷àt kulàt kalatram ànãtaü. sa tayà sà## krãóati ramati paricàrayati. tasya krãóato ramamàõasya paricàrayato duhità jàtà abhiråpà dar÷anãyà pràsàdikà caturdinàvadhinà mahatã saüvçttà. tena bràhmaõena pratij¤à kçtà: na mayà kasyacid iyaü duhità råpeõa và kulena và dhanena và ÷ilpena và dàtavyàpi tu yo mamàntikàc caturo vedàn adhigamiùyati, tasya mayeyaü dàtavyà. (##) atha jujjuko mantràrthã mantragaveùã tasya gçham upasaükràntaþ. sa tena bràhmaõenàbhihito: bho màõava ku##s tvaü kiü và pràrthayasi sa kathayatãcchàmy aham upàdhyàyasya pàda÷u÷ruùàü kartuü. sa kathayati: ÷obhanam evaü kuruùva màõava. karaõãyam etad bràhmaõànàü. (##) sa tasyàntike vedàdhyayanaü kartum àrabdhaþ. sa medhàvã jàtãyaþ. tena alpãyasà kàlena ##tvàro vedà adhãtàþ (##) sa bràhmaõaþ saülakùayati: mayà pratij¤à kçtà na mayà kasyacid iyaü duhità råpeõa và kulena và dhanena và ÷ilpena và dàtavyà. api tu yo mamàntikàc caturo vedàn adhigamiùyati tasya mayeyaü dàtavyà. anena ca màõavakena mamàntikàc caturo vedàn adhigatà. ayaü ca aùñàda÷abhir apalakùaõaiþ samanvàgataþ. yady etàü dàrikàü sa pratigçhõãyàc chobhanaü syàt. (##) tasya tenoktaü: màõava mayà pratij¤à kçtà na mayà kasyacid iyaü duhità råpe#<õa và kule>#na và dhanena và ÷ilpena và dàtavyà, api tu yo mamàntikàc caturo vedàn adhigamiùyati tasya mayedaü dàtavyà. tvayà ca mamàntikàc caturo vedà adhigatàþ. tavàhaü duhità bhàryàrtham anuprayacchàmi. sa kathayati: svasti pratigçhãtà bhavatu. tasya tena maha## ÷rãsamudayena vivàhaþ kàritaþ kçtvà kathayati: màõa## patnãm àdàya svagçhaü gaccha. (##) sa tàü patnãm àdàya svagçhaü gataþ. sa tayà ucyate: àryaputra sukumàrà nàhaü ÷aknomi karma kartuü. mama upasthàyakam anuprayaccheti. sa kathayati: bhadre kuto mama upasthàyakaþ. sà kathayaty àryaputra vi÷vapuryàü vi÷vàmitro nàma ràjà. tasya putro vi÷vantaro nàma. sa yat kiücit yàcyate tat sarvaü dadàti. tasya ##kà÷àn mama upasthàyakaü mçgaya. sa kathayati: bhadre yad## evaü sahitaü gacchàvaþ. (##) sa tayà sàrdhaü vi÷vapuriü gatvà pçcchati: kutra vi÷vantarakumàras. te kathayanti: tapovanaü saü÷ritaþ. (##) atha jujjukaþ patnyà sàrdhaü tapovanaü gata#<þ>#. (##) tato 'sau bràhmaõo màdryà målaphalàrtham abhigatàyàs tapovanà## vi÷vantaram abhigamyovàca: jayatu bha## /// (##) taü arthaü nivedayàmàsa: nånaü tapovanagatau hi phalàmbubhakùyau bàlau sutau nayanatuùñikarau manoj¤au / duþkhànvitasya jagataþ parimokùaõàrthaü vi÷vantaras tyajati kaüpati yena bhåmiþ // (##) tatas tau bàladàrakau pitur à÷ayaparityàgabuddhim avagamya karu#<õa>#karuõaü rudantau vi÷vantarasya pàdayor nipatya kçtakarapuñàv åcatuþ: prasãda tàta màvàü parityàkùãs tadànãü guruvihãnau gamiùyà## aübà ca tàta niùkràntà tvaü ca no dàtum arhasi / yàvat tàm api pa÷yàvas tato dàsyati nau bhavàn // tato bodhisatvaþ sahaviklavahçday## .. .. .. .. .. vadanas tau bàladàrakau pariùvajyovàca: putrakau na me hçdayaü asnigdhaü nàkçpà nàpi nairghçõaü / sarvalokahitàrthaü tu tyajàmi guõadar÷inau // ##y ##vàhaü paràü bodhim abhigamya ÷ivàü svayam / duþkhàrõavagataü lokaü tàrayeyaü nirà÷rayam // (##) tatas tau bàladàrakau pitur à÷ayaparityàgabuddhim avagamya karuõadãnavilaübitàkùaraiþ pàdayor nipatya kçtakarapuñàv åcatuþ yady evaü vyavasàyas te vacanàd à##s tvayà vaktavyà jananã tàta kùantum aüba tvam ihàrhasi // api ca tàta yan nau guror apakçtaü tvayi bàlabàvà## yady apriyaü kvacana kiücid udàhçtaü và / ÷u÷råùayà ca paripåritam eva na syàd bàlàparàdha iti tat khalu marùaõãyam // ity uktvà pitaram abhivàdya triþpradakùiõãkçtya guruvacanapàlakau muhurmuhu#<þ># saüparivartamànau nayanàmbupariplutàkùakau tasmàd à÷ramapadàd vini÷cakràmatuþ. (##) tato bodhisatvas tair atikaruõair bàladàrakavacobhiþ viklavãkçtahçdayo bodhau mana#<þ pra>#õ##dhàya tapova + + + + niùkràntamàtrayo÷ ca punar tayor bàladàrakayor ayaü trisahasramahàsahasro lokadhàtuþ ùaóvikàraü prakaüpito 'nekai÷ ca devatàsahasrair hàhàkàro 'ntarikùàj jàto babhåva aho pradànasya màhàtmyam aho ##vasya ni÷cayaþ / bàlàv imau sutau tyaktvà yan na vikriyate manaþ // (##) tasmiü÷ ca samaye màdrã målaphalàny àdàyà÷ramapadàbhimukhã saüprasthità. tena ca mahatà bhåmikaüpena tvaritatvaritam evà÷ramapadaü saüpratasthe. tatrànyatamà devatà siüharåpadhàriõã bhåtva màrgam avarudhyamànàvasthità mà haiva madrã bodhisattvasya sarvasatvanirmokùaõakçtodyogasya dànapàramitàyà#<ü># vighnam utpàdayiùyatãti. tato màdrã tàü mçgaràjavadhåvilàsinãm uvàca mçgaràjavadhåvilàsini kim idaü màm uparudhya tiùñhasi dhruvam asmi yathà patiü gatà laghu màrgàd apasarpa me tathà // api ca tvam api mçgaràjapatnã aham api bhàryà narendrasiühasya / dharmeõa bhavasi bhaginã mçgaràj¤i dadasva me màrgam // ity evam uktà sà siüharåpadhàriõã devatà tasmàn màrgàd apakràntà (##) tato màdrã 'nimittàny aprasannànãti matvà m##hårtaü cintayàmàsa: yathà##m antarikùe rudana÷abdaþ ÷råyate, yathà ca vanavàsinàü bhåtànàü vidràvaõa÷abdo vyaktam à÷ramapade aku÷alaü bhaviùyatãty àha ca yathà sphurati me netraü yathà rauti vihaügamaþ / ka##an nau bàlakau tyaktau yathà ca matir utsukà // yathàyaü pçthivãkaüpo vepate hçdayaü ca me / suvyaktau bàlakau tyaktau yathà kàya÷ ca sãdati // (##) saivam anartha÷atasahasràõi cintayantã àsramapadaü gatvà pravi÷ya cà÷ramapadaü sasaübhràntà nirãkùate, na pa÷yati tau putrakau. tato màdrã viklavahçdayà vepamànà sthànapadànusàraü vikalpayaty asmin prade÷e jàlimàü kumàraþ saha bhaginyà mçgapotakair abhãkùõaü krãóitavàü. imàni ca tàbhyàü pàüsunagaràõi kçtàni. imàni ca tayoþ krãóanakàni. tau tu na pa÷yàmi. atha và aübà na dç÷yata iti parõakuñãü pravi÷ya ÷ayitau bhaviùyataþ (##) ity evam à÷aükàparigatahçdayà sutadar÷analàlasà målaphalàny ekànte upanikùipya bàùpàmbupariplutekùaõà bhartuþ pàdayor nipatya pçcchaty àryaputra kva gatau tau bàladàrakàv iti. vi÷vantara uvàca à÷ayà samabhikrànto bràhmaõo mama sannidhim / tasya tau bàlakau dattau tàv anuj¤àtum arhasi // (##) athaivam uktà màdrã viùadigdhaviddheva mçgã bhåmau nipapàta. jalà÷rayoddhçteva matsã pçthivyàm àvartanaü parivartanaü karoti sma. hçtapoteva kurarã karuõakaruõaü virauti sma. pranaùñavatseva ca gaur bahuvidhaü haübhàravair vilalàpa. àha ca bàlapaükajasamànavaktrakau padmapatrasukumàrahastakau / duþkhitàv ananubhåtaduþkhakau kàü gatiü mama gatau hi putrakau // niratau mçgakaiþ sahà÷rame mçga÷àvàrjavakau mçgàkùakau / katham adya nu putrakau mama vrajato 'nyasya va÷ena duþkhitau // nayanàübupariplutàkùakau virudantau karuõaü suduþkhitau / na ca me 'dya sudçùñakau kçtau kçpaõair jãvati duþkhitau ## // ## mama tau vivçddhakau målapuùpaphalabhojanàtmakau / kùàntimàrdava## sadà gurupriyau duþkhitau hi paramaü sutau mama // j¤àtimàtçparihãnakau ca tau bandhubhi÷ ca sahasà niràkçtau / durjanaü janam upetya pàpakaü duþkhitau hi paramaü sutau mama // kùuttçùàparigçhàtmakau sadà kasya tau va÷am upàgamiùyataþ / àrttiduþkhaparipãóitau ca tau preùyabhàvam upayàsyato dhruvam // karma nånam iha pàpakaü mayà anyajanmani sudàruõaü kçtaü / pràõina#<þ pri>#ya÷atair viyojità yena gaur iva viraumy adharmikà // yena satyavacanena ## sarvasatvasamatàü nataü manas / tena satyavacanena me sutau dàsabhàvagamanà## vimucyatàm // (##) tato màdrã tàbhyàü bàladàrakàbhyàü ye vçkùà ropitakàþ pàlitakà÷ ca tàn kisalayasaüchannàõ dçùñvà sasaübhramà pariùvajyovàca bàla bàla kala÷àvasiktakàþ pa##v#<à>#þ prapatità÷rubindavaþ / cetanà iva rudanti vçkùakà bàlakàþ stanavihãnakà iveti // (##) puna÷ ca tayor bàladàrakayoþ krãóanakàny à÷ramavàsino mçga÷àvakàn dçùñvà karuõàdãnavilaübitair akùaraiþ vacanam uvàca duþkham etad aparam hy analpakam yad ramanti mçga÷àvakà ime / tad vayasyaparidar÷anotsukàþ sthànakeùu parimàrgamàõakà // (##) tato màdrã yena màrgeõa tau bàladàrakau gatau taü màrgam anusarantã tayor bàladàrakayor ita÷ càmuta÷ ca padàny ariktakàni dçùñvà tãvraduþkhàbhyàhatà punar uvàca tàóyamànau dhruvaü nãtau yathà padavilaübitau / kvacid gatau gatàvçttau hà nç÷aüsa dvijottama // bàùpagadgadaniruddhakaõñhakau vepamànaruciràdharauùñhakau / tau hi me hariõapariplutàkùakau komalai÷ caraõakaiþ kathaü gatàv iti // (##) tato bodhisatvas tàüs tathàparidevanàtmikàü dçùñvà tàbhis tàbhi#<þ># ÷rutibhir anityatàpratisaüyuktàbhiþ bahuprakàram anusaüj¤àpayann uvàca na darpàn na ca vidveùàn mayà tyaktaü sutadvayam / sarvasatvahitàrthaü tu tyaktau tau dustyajau sutau // àtmaputrakalatràü÷ ca tyaktvà paramadustyajàü / pràpnuvanti mahàsatvà vidhivad bodhim uttamàm // tyàgàdhiùñhànàn màdri putrau yadà te tyaktau dustyàjau lokanirmokùaõ#<à>#rtham / dadyà#<ü># svàü dàràü vàhanaü càpi vittaü sarvaü sarvebhyo dàtum eùà matir me // ity (##) atha màdrã dhairyam àlaübya cittena bodhisatvam uvàca na karomy antaràyaü te mà te bhån matir anyathà / màm apãcchasi ced dàtuü nirvi÷aükaþ prayaccha màm // api ca yasyàrthe svajanàn vãra tyajasi snehaviklavàü / tam arthaü pràpnuhi kùipraü tàraya tribhavàj jagat // (##) tataþ ÷akro devendras tad atyadbhutam atiduùkaraü màdryà bodhisatvasya ca vyavasàyam avagamya trida÷agaõaparivçta upari vihàyasà tadà÷ramam upagamyodàreõàvabhàsena tad vanam avabhàsya gaganatalastha eva bodhisatvam uvàca yathà måóhe loke kumatimatiparyàkulamatau vibho bhogàsakte sutahçdayapà÷#<à>#ni sahite / tvam eko niþsaügas tyajasi tanayàü snehajanakàü dhruvaü kùemaü ÷àntaü vimalam araja#<ü># pràpsyasi padam // (##) tad evaü protsàhya bodhisatva#<ü># ÷akro devendra÷ cintayàmàsa: eko 'yam upasthàyakarahitaþ khedam àpatsyate. yanv aham apy asmàt pràthayeyam iti. tato bodhisatvasakà÷àd apakramya bràhmaõaveùam àsthàya punar bodhisatvam uvàca imàü sarvànavadyàügãm anuraktàü pativratàm / saüprayaccha kula÷làghyàü mama bhçtyàrthabhàginãü // (##) tato màdrã saüjàtàmarùà niùñhuràbhidhànena taü bràhmaõam uvàca nirlajja÷ càsi lubdha÷ ca tvam iha bràhmaõàdhama / saddharmaniratàü yas tvaü màm icchasi pativratàm // (##) tato bodhisatvaþ karuõàparigatahçdayo màdrãü nirãkùitum àrabdhaþ. atha ##rã bodhisatvam uvàca na ÷ocàmy aham àtmànaü nàpekùà me tathàtmani / yathà tvàm anu÷ocàmi katham eko bhaviùyasi // tato bodhisatvo màdrãm uvàca aham iha bhuvi màdri nànu÷ocyaþ parimçgayaü padam akùayaü vi÷okam / tam imam anusara dvijaü vi÷okà mçga#<÷a>#raõaü tv a##m à÷rame 'bhyupaimi // (##) ## viditvà hçùñatuùñapramuditamanà÷ cintayàmàsa idam asmiü vane dànaü pa÷cimaü me bhaviùyati màdrãpriyàü parityajya bhaviùyàmy aparigraha#<þ># // iti viditvà màdrã#<ü># ca pà#<õinà># gçhãtvà taü bràhmaõam uvàca bhàvànurakta÷u÷råùàü sadvçttàü priyavàdinãm / mama bhàryàm imàü ÷iùyàü gçhàõa tvaü dvijottama // (##) tataþ patnãm upaspç÷ya tyajato bodhikàü## / ùaóvikàramahã kçtsnà cacàlàmbhasi naur yathà // (##) tato màdrã bàùpoparudhyamànà gadgadakaõñhã bràhmaõava÷am àgatà patiputraduhitçvirahità idam abhravãt kãdçï mayà kçtaü karma anàryaü pårvajanmasu / naùñavatseva gaur yena viraumi vijane vane // (##) tataþ ÷akro devendro bràhmaõaveùam antardhàpya svaveùeõa sthitvà màdrãm uvàca na bràhmaõo 'smi subhage na ca mànuùo 'smi ÷akras tv ahaü hy asuranà÷akaraþ surendraþ / prãto 'smy anena vinayena tavottamena tad bråhi kiü varam apãcchasi matsakà÷àt // tato màdrã tadvacanajanitasaumanasyà ÷akraü praõipatyovàca mama putrau sahasràkùa dàsabhàvàd vimocaya / pitàmahasakà÷aü ca pràpaya trida÷e÷vara // (##) tathety uktvà mahendraþ punar à÷ramaü pravi÷ya bodhisatvasakà÷am abhijagmivàn. màdrã#<ü># ca vàmena pàõinà gçhãtvà bodhisatvam uvàca ahaü màdrãm imàü tubhyaü dadàmi paricàrikàm / na ca te kasyacid deyà nyàsadroho ## garhitaþ // (##) tataþ ÷akro devendras taü bàladàrakaparigçhãtàraü bràhmaõaü tathà vyàmohayàmàsa yathànyanagara÷aükayà tad eva nagaram upagamya tau bàladàrakau vikrãtum àrabdho yàvad amàtyair dçùñvà ràj¤o niveditaü etau putrasya te putrau bràhmaõo 'smin purottame / jàlinaü ceva kçùõàü ca vikrãõãte ti dàruõaþ // (##) eta## chrutvodbhràntacittaþ sa ràjà pràha kùipraü dar÷ayadhvaü kumàrau / nàrya÷ cakruþ kro#<÷a>#m antaþpurasthàþ paurà ràj¤aþ kùipram eyuþ samãpam // yàvad anyatamenàmàtyena ràj¤aþ sakà÷am upanãtau putrau nirãkùya sa nçpo 'bhi## ## kùititale sahasà papàtaþ paurà vicukru÷ur amàtyagaõà#<þ># striya÷ ca // (##) tato rà## amàtyàn àmantrayate#< vane 'pi vasato dàneùv abhirataü manaþ / tam ihànayata kùipraü patnyà sàrdhaü sulocanam //># (##) ## bodhisatvam abhinamasyamànaþ svabhavanam upajagàma. (##) ÷akreõa ca ràjani vi÷vàmi##. (##) ## vi÷vantaro ràjà sarva#<ü>#dado babh#<å>#va. sa ÷raüanabràhmaõavanã##÷àradaþ / kùatriye bràhmaõe vai÷ye ÷ådre caõóàlapukkase // ##smiü loke paratra ceti // (##) yadà vi÷vàmitreõa ràj¤à vi÷vantar## yà kàci## tava ÷rãsaubhàgyasaüpat sarvàsau vi÷vantarakumàram àgamyeti. sa kathayat## bhogà upanayanti. (##) bhagavàn àha: kiü manyadhve bhikùavo yo 'sau vi÷vantaro nàma ràjakumàra aham eva sa tena kàlena tena samayena. yo 'sau jujjuko bràhmaõa eùa evàsau devadattas tena kàlena tena samayena. tadàpy eùa akçtaj¤aþ akçtavedã. etarhy apy eùa akçtaj¤a akçtavedã. tasmàt tarhi bhikùavaþ evaü ÷ikùitavyaü yat kçtaj¤à bhaviùyàmaþ kçtavedinaþ svalpam api kçtaü na nà÷ayiùyàmaþ, pràg eva prabhåtaü. ity evaü vo bhikùavaþ ÷ikùitavyam. vi÷vantaràvadànaü samàptam.